Het eerste besluit
Buitenplaatsen in en nabij Haarlem
De hoge hoed
Amsterdamse Beurs
Dinsdag 27 September 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlcmsche Courant
PALAR OP SCHIPHOL:
,,ln hef buitenland
wordt men ongeduldig'
SCHIPHOL, 27 September. Met de
Constellation „Norway" van de American
Overseas Airlines arriveerde vanmorgen
uit de Verenigde Staten de heer N. Palar,
republikeins woordvoerder bij de UNO, op
Schiphol.
„Ik ben naar Nederland gekomen", zo
zeide hij, „om persoonlijk contact op te
nemen en mij zo volledig mogelijk op de
hoogte te stellen van het verloop der Ronde
Tafel-conferentie. Mocht er een slop drei
gen in de conferentie, dan ben ik zeker van
plan het probleem Indonesië wederom in
de algemene vergadering der UNO te
brengen. Zolang alles goed verloopt heb ik
daaraan geen behoefte. Maar ik wil in ieder
geval volledig ingelicht zijn om op alle
eventualiteiten te zijn voorbereid.
Een andere dringende factor is, dat de
Aziatische landen zo spoedig mogelijk tot
een nauwe samenwerking willen komen en
hiermede kan pas begonnen worden wan
neer een beslissing inzake Indonesië is ge
vallen. Er is dus ook van buiten af grote
aandrang op een snel verloop van de con
ferentie. Ik mag wel zeggen: in het buiten
land wordt men ongeduldig". Glimlachend
vervolgde de heer Palar: „De positie van
de republiek is niet slecht in het buitenland
en dan druk ik me nog heel voorzichtig uit.
De financieel-economische besprekingen
zullen de grootste moeilijkheden opleveren'"
zo verzekerde hij op een desbetreffende
vraag. Het waarom? „Volgens mijn indruk
streeft men van Nederlandse zijde er nog
steeds naar een gecamoufleerde souvereini-
teit voor Indonesië te bereiken door mid
del van het economische en dat zullen wij
volledig afwijzen. Wij staan hierin ook in
ternationaal sterk. Mijn vriend Van Royen
legt u vooral nadruk op mijn vriend,
want wij zijn inderdaad goede vrienden
heeft in Lake Success gezegd, dat de over
dracht „unconditional, real and complete"
zal zijn. „Complete" betekent, dat er geen
enkele restrictie zal zijn, dus ook niet op
economisch terrein. Nederland en Indonesië
moeten twee volledige souvereine staten
worden. Wij willen dezelfde souvereiniteit
als Nederland en dan zal later beslist wor
den welk deel der souvereiniteit overgedra
gen zal worden aan de. unie, die dus een
orgaan, ondergeschikt aan de beide souve
reine staten moet worden."
Wat de besprekingen te Namen betreft,
hierover kon de heer Palar zich geen oor
deel vormen. „Wat ik er van weet", zo zeide
hij, „is te weinig om er een duidelijk beeld
van te hebben. Wel kan ik zeggen, dat ik
vóór Namen dodelijk ongex-ust ben geweest
en alles klaar was om de fJNO in te scha
kelen. Naar mijn oordeel was er toen wel
degelijk de dreiging van een slop".
De heer Palar denkt ongeveer een week
in Nederland te blijven en dan onmiddellijk
naar de Verenigde Staten tefug te keren.
Faalleraarwerd handlanger
der Duitsers
Rechtbank veroordeelt hem
tot de doodstraf
zij De bijzondere strafkamer van de recht-
J bank te Leeuwarden heeft de 49-jarige
an taalleraar F. E. L. uit Leeuwarden conform
n§ de eis tot de doodstraf veroordeeld,
in De rechtbank achtte de verdachte schul-
dig aan hulpverlening aan de vijand, mis-
ei} handeling van arréstanten en het misbruik
>ei maken van macht, hem door de vijand ge-
fej boden. De rechtbank overwoog dat ver-
dachte na het begin van de bezetting tot
aan het einde daarvan de vijand steeds in-
tensiever hulp verleende, eerst als tolk
1T» daarna als „Polizei-Angestellter". Hij
ao, maakte jacht op onderduikers, illegalen,
irj Joodse landgenoten en artsen, waardoor
ïafj- zijn1 naam in Friesland berucht is gewor-
'uj den. Ook heeft hij de vijand hulp verleend
'e1 bij de besti-ijding van de algemene staking,
waardoor vele Nederlanders het leven heb-
d't ben verloren. Hij had de leiding bij de ver-
horen van gevangenen, waarbij hij zeer
bruut is opgetreden. Tenslotte kwam de
j rechtbank ook tot de doodstraf, omdatde
eij verdachte geen enkel blijk van spijt heeft
getoond. Hij heeft alles ontkend. Het op-
leggen van de zwaarste straf aan deze man,
"j wiens mentaliteit een gevaar voor de sa-
un. menleving betekent, achtte de rechtbank
volkomen gerechtvaardigd,
en
ij!j Buitenlands materiaal
$j voor het Nederlandse leger
Onlangs is in de Verenigde Staten de wet
tot militaire hulpverlening aangenomen.
Men is thans begonnen aan de verdeling
van de beschikbaar gestelde gelden. Het
staat echter nog niet vast in welke vorm en
in welke omvang ons land geholpen zal
worden. Verwacht wordt dat vooral de
zware bewapening uit Amerika zal komen,
doch het is nog niet bekend,/n hoeverre de
aanvankelijke veronderstelling, dat de ge-
hele Nederlandse artillerie van Ameri
kaanse makelij zou zijn, bewaarheid zal
J worden. Waarschijnlijk zullen enkele Ne-
derlandse militairen naar het buitenland
gaan om de bediening van het buitenlandse
materiaal te bestuderen. Ook zullen enige
buitenlandse instructeurs naar Nederland
komen.
De lichte Gapens zal men vermoedelijk
4 in Europa kunnen kopen, bijvoorbeeld in
Frankrijk en België. Ook Nederland zelf
zal het leger van verschillende benodigd-
héden kunnen voorzien, zoals vliegtuigen,
jljchte munitie en vofertuigen. Een deel van
■??|de Amerikaanse dollars is bestemd voor
Verhoging van eigen productie.
In militaire leringen legt men er de na
ns druk op, dat deze nieuwe aanschaffingen
te® Zonder betekenis zullen zijn, zolang het
■iMtfederlandse leger in eigen land niet over
1 geschikte oefenterreinen kan beschikken.
36'Schietoefeningen en infanterie-oefeningen'
het buitenland zijn te kostbaar. Ook al
ondervindt ons land vooral van België
grote medewerking, men kan toch niet ver-
i? langen, dat België en andere landen hun
ine oefenterreinen blijvend ter beschikking
l zullen stellen,
we
Voor oefeningen in bergachtig terrein zal
in men echter op het buitenland aangewezen
blijven. Daar staat evenwel tegenover, dat
ïoi de Nederlandse kanalen en rivieren voor de
genietroepen van andere legers een zeer
geschikt oefenterrein zijn, waarvan' zij, in-
>en dien de wens daartoe te kennen wordt ge
ilt geven, gebruik kunnen maken,
igej Voor het houden van schietoefeningen
Iel met pantserdoelartillerie worden thans nog
'twee projecten bestudeerd: de schietheide
te Oldebroek en het eiland Schiermonni
koog'. Voor deze oefeningen is een zeer
lange schietbaan nodig omdat dit geschut
an een reikwijdte heeft van ongeveer 15 kilo-
il"j ïr-eter. Een keuze tussen Oldebroek en
Schiermonnikoog is nog niet gemaakt,
Tweeduizend ambtenaren
minder aan Wederopbouw
Uit het hoofdstuk Wederopbouw en
Volkshuisvesting van de rijksbegroting
voor 1950 blijkt, dat het totaal van gewone
dienst en buitengewone dienst I (uitgaven
van aflopend karakter) voor 1.950 ten op
zichte van 1949 2,3 millioen hoger is ge
raamd. De kapitaalsuitgaven geven een
verlaging te. zien van rond ƒ15,2 millioen.
De verhoging in 1950 ten opzichte van
1949 wordt voornamelijk veroorzaakt door
een toeneming van de noodzakelijke uit
gaven voor bijdragen in exploitatietekorten
van woningwet- en particuliere bouw in
voorgaande jaren en in de tewerkstelling
van een belangrijk hoger aantal arbeiders
bij de DUW. Verder drukt ook de decen
tralisatie der wederopbouwwerkzaam
heden haar stempel op de uitkomst van
deze begroting.
Door de geraamde vermindering van het
aantal ambtenaren met 1986 man konden
de personeelsuitgaven voor 1949 4.241.982
lager worden geraamd dan voor 1949. De
belangrijke vermindering van personeel
mede een gevolg van de overdracht van
wederopbouwwerkzaamheden aan ge
meenten.
Bodemkartering en
uitbreidingsplannen
Door bodemkartering zal worden onder
zocht of een uitbreidingsplan ligt op gron
den, welke daarvoor het meest geschikt
zijn. Het ligt in de bedoeling de uitvoering
van deze werkzaamheden op te dragen aan
de Stichting voor Bodemkartering, welke
onderzoekingen ten behoeve van provin
cies, gemeenten en andere openbare orga
nen verricht.
Zodra de omstandigheden zodanig zijn
gewijzigd^ dat weer op behoorlijke schaal
kan worden gebouwd en de ergste nood
toestanden zullen zijn opgeheven, zullen de
regelingen voor het verlenen van finan
ciële steun voor krotopruiming zodanig
moeten worden herzien, dat op groter
schaal dan voor 1940 krotten kunnen wor
den opgeruimd.
Het ligt in de bedoeling' de in 1949 aan-
ningbouw met kracht te vervolgen,
gevangen normalisering van de volkswo-
Voor rijksbijdragen voor herstel van oor
logsschade is 103.225.000 en voor aan
vullende herstel-financiering 82.900.000
geraamd.
Voor bijdragen in tekorten op de exploi
tatie van particuliere nieuw gebouwde
woningen is een totaal bedrag van 6 mil
lioen uitgetrokken.
Montagebouw
Teneinde de woningproductie zo sterk
mogelijk te verhogen, wordt de toepassing
van montagebouw krachtig gestimuleerd.
Hierbij neemt het rijk een bemiddelende
positie in tussen de betrokken fabrikanten
en afnemers, waarbij er .naar wordt ge
streefd, de financiële transacties geheel tus
sen partijen te doen plaats vinden. Ten
einde evenwel de mogelijkheid open te
houden, dat het rijk in voorkomende ge
vallen, waarbij zich moeilijkheden ten aan
zien van de financiering mochten voor
doen, zo nodig zelfstandig opdrachten kan
verstrekken, is een bedrag van 5 millioen
opgenomen.
Ook in 1950 zal voor de financiering van
woningen worden gestreefd naar een zo
ruim mogelijke inschakeling van institu
tionele beleggers. Er is uitgegaan van de
verwachting, dat het grootste gedeelte dei-
benodigde gelden door hen beschikbaar
gesteld kan worden en dat ten hoogste 30
millioen door het rijk beschikbaar zal be
hoeven te worden gesteld om 'een bouw
volume van 270 millioen te verwezen
lijken.
De regeling voor het verkrijgen van
eigen woningen is nog niet gereed.
K. SIKKEMA OVERLEDEN
Te Leeuwarden is op 83-jarige leeftijd
overleden de heer Keimpe Sikkema, die
zijn leven dienstbaar heeft gemaakt aan de
verheffing van de heidebevolking bij
Zwaagwesteinde, waar hij hoofd van een
school was. Hij heeft steeds geijverd voor
betere sociale toestanden voor' de mensen,
die in holen en plaggenhutten woonden en
geen vaste bron van inkomsten hadden.
Meester Sikkema, zoals hij werd genoemd,
wist te bereiken dat de streek in het spoor
wegverkeer werd opgenomen, dat er
nieuwe wegen en een dorpshuis kwamen
en dat er een rietmeubelindustrie werd
gesticht. Door oprichting van een bouw
vereniging konden de woningtoestanden
worden verbeterd.
Van 1919 tot 1938 had de heer Sikkema
voor de S.D.A.P. zitting in de Provinciale
Staten van Friesland.
- De Haagse Luchtvaart Club houdt
Zondag op Ypenblirg een internationale
wedstrijd met modelvliegtuigen, waaraan
door clubs uit Denemarken, België, Enge
land en een 60-tal Nederlandse luchtvaart-
clubs wordt, deelgenomen. Een speciaal
team uit Engeland zal demonstreren met
radiografisch bestuurde modelvliegtuigen.
Belgische verkoopmogelijk
heden in de Verenigde Staten
Ambtenaren van de Belgische ambassade
te Washington, die belast zijn met de Bel
gische exportcampagne in de Verenigde
Staten, hebben tegenover Aneta verklaard,
dat het nog te vroeg is om een definitieve
gevolgtrekking te maken ten aanzien van
de uilwerking der devaluatie van de Bel
gische franc op de verkoopmogelijkheden
van Belgische producten in de Verenigde
Staten. Men mag veronderstellen, dat de
Belgische producten in de toekomst gemak
kelijker in de Verenigde Staten zullen kun
nen worden afgezet, maar daartegenover
zijn er gevallen dat Belgische producten,
als textiel, moeten concurreren met Britse
artikelen op de Amerikaanse markt. Men
verwacht thans, dat de Britse producten
belangrijk in het voordeel zullen zijn tégen
over de Belgische, als gevolg van de grotere
devaluatie van het pond sterling. Naar de
mening van deze ambtenaren is echter de
belangrijkste vraag, of de Belgische prijzen,
in francs uitgedrukt, onveranderd zullen
blijven, of misschien verhoogd zullen wor
den als gevolg van loonsverhogingen. Het
antwoord op deze vraag zal pas in de
komende weken gegeven kunnen worden.
Op het bureau van de handelsadviseur
wacht men met spanning op de eerste prij
zen van Belgische producten na de devalua
tie. Men wees er echter op, dat, zelfs wan
neer de Belgische prijzen, in francs uit
gedrukt, onveranderd zouden blijven, de
Amerikaanse kleinhandelaar op zijn best
genomen als gevolg van vele toevallige
kosten als vracht, kosten van aan de markt
brengen enzovoort voor de Belgische pro
ducten In' de Verenigde Staten slechts een
kleine prijsdaling zal constateren. Men ver
wacht niet, dat door de devaluatie van de
franc wijziging gebracht zal worden in de
tevoren tot in bijzonderheden uitgewerkte
plannen voor een krachtiger Belgische
exportcampagne.
Diamantimporteurs te New York, die zo
wel met België als met Nederland handel
drijven, zijn over het geheel genomen van
mening, dat de devaluatie misschien voor
Nederland gunstiger zal blijken te zijn. De
aandacht werd er evenwel op gevestigd dat
het Londense diamantsyndicaat zijn prijzen
onmiddellijk met dertig procent had ver
hoogd, zodat de kleinhandelsprijzen voor
diamant slechts een kleine daling te zien
zullen geven, zo er al wijziging komt. Een
belangrijke diamantimporteur is in het
algemeen gesproken van mening, dat de
devaluaties en de daarop volgende grotere
verkopen naar het dollargebied gezond
zullen blijken te zijn en op den duur voor de
Verenigde Staten goedkoper dan de recht
streekse Marshall-hulp der Verenigde
Staten.
Nederlandse Meteorjager
in Engeland verongelukt
Majoor-vlieger Mulder
kreeg geen letsel
Maandagmiddag omstreeks zes uur is een
der aan de „Operation Bulldog" deelnemen
de Nederlandse Gloster Meteor straalvlieg
tuigen, bestuurd door majoor-vlieger J.
Mulder, bij de landing op het vliegveld van
Thorney Island vernield. Het vliegtuig had
vermoedelijk een hoge snelheid en is daar
door over het vliegveld heengeschoten. Het
kwam neer op een terrein achter het vlieg
veld en werd ernstig beschadigd. De staart
brak af en de wielen werden van het-toe-
stel afgerukt. Majoor-vlieger Mulder werd
niet gewoed. Hij. kon ongedeerd uit het
wrak kruipen.
Amerikaanse zakenlieden
bezoeken Nederland
De goodwill-delegatie uit de staat Indiana
die onder auspiciën van' de „Indianapolis
Chamber of Commerce" en- van de „Indiana
State Chamber of Commerce" een vierdaags
bezoek aan ons land brengt, is op Schiphol
aangekomen.
De uit dertig personen bestaande dele
gatie heeft vandaag in Amsterdam een
diamantslijperij bezichtigd en een bezoek
gebracht aan het Rijksmuseum, waarna een
tocht werd gemaakt naar Volendam en
Marken en door de Amsterdamse grachten.
Woensdag gaat het gezelschap naar Leer
dam en naar de Philipsfabrieken in Eind
hoven. Daarna wordt nog een kort bezoek
gebracht aan een der distilleerderijen in
Schiedam.
Donderdag gaat het gezelschap naar
Delft. Een tocht door de havens van Rot
terdam en een bezoek aan de Rotterdamse
Droogdok Maatschappij staan voorts de
laatste dag op het programma. Vrijdag ver
trekt de delegatie naar Frankrijk.
FONDS VOOR PELGRIMS. DIE ÏN 1950
NAAR ROME GAAN
Het ligt in het voornemen om ten be
hoeve van pelgrims, die in het heilig jaar
1950 naar Rome zullen trekken, speciale
fondsen in te stellen, die de Nederlandse
deviezenpositie niet zullen aantasten. Tus
sen Nederlandse en Italiaanse instanties
zijn hierover voorbereidende besprekingen
gaande.
De ^bedoeling is, in lires luidende tegoe
den van enkele maatschappijen beschik
baar te stellen. Daarnaast wordt overwogen
l\oeveelheden Nederlandse producten, die
in Italië gewenst zijn, doch die buiten de
normale handelsbeweging vallen, te expor
teren en de daarvoor te ontvangen lires
eveneens in het fonds voor de pelgrims te
storten.
Het buiten „Bosch en Vaert"
Hierboven een afbeelding van het buiten
„Bosch en Vaert" dat aan de Herenweg
gevonden werd. Deze weg was in het begin
der 18e eeuw nog niet bestraat. De post
koets en diligence (de enige vervoermidde
len te land in die tijd) moesten maar zien
dat zij door de zandvlakte kwamen. In
regendagen was er natuurlijk veel modder.
Dit buiten was van de weg af gezien niet
mooi. De koepel moet wel een gezellig zitje
geboden hebben. Bovendien was bij dit bui
ten, dat in 1730 bewoond werd door de heer
David Leeuw van Lennep Dirks, veel land,
waarop mooie tuin- en bospartijen waren
aangelegd.
Kort verhaal door Steven Marsing
Elsje keek op toen hij het voorkantoortje
weer in kwam. Hij haalde geërgerd en ont
moedigd zijn schouders op, maar glim
lachte toen hij haar zag.
„Ik hoop dat het geweld uw arbeid niet
gestoord heeft?"
„Helemaal niet." Ze lachte verlegen, met
een lichte blos. Een aantrekkelijke lach wel,
over een weinig zeggend en wat rimpelig
gezicht. De waarheid was, dat zij stijf van
ontzetting, met beide handen aan de tafel
geklemd, naar de donderende twist der twee
mannen achter de matglazen deur had ge
luisterd,
„Wij konden helaas geen volledige over
eenstemming bereiken. Jammer." Hij nam
zijn jas en hoed van de ronde standaard.
,In ieder geval bedankt voor uw mede
werking en voor het gezellige gesprek, dat
we vooraf hadden." Hij knikte haar vrien
delijk toe en verdween.
Met haar kin op de handen gesteund
bleef Elsje van hem zitten dromen. Dat ge
sprek met hem, al duurde het maar vijf
minutenNegen-en-twintig jaar oud en
er bezorgd over, was ze verrukt. Was hij
ook wel helemaal onverschillig geweest?
Was dit niet de man waarop ze had moeten
wachten? Meer dan ooit haatte ze haar
chef, toen het korte getinkel van het belletje
haar naar binnen riep. Met weerzin zag ze
hem achter zijn bureau zitten, rood en
zwaar, met enkele dorre sprietjes haar en
een grove neus.
Als gewoonlijk gaf hij geen blijk dat hij
haar gevoelens opmerkte.
„Ik zal nog een brief dicteren" zei hij
kortaf. „Het advies aan de secretaris van
de centrale raad over de benoeming van de
adjunctsecretaris. De meneer die net ver
dween heeft zijn kans mooi vergooid. Hij
zal er spijt van hebben als hij zich de be
tekenis van mijn advies realiseert. Hij
hoeft niet te denken, dat iemand er tegen
mijn advies in komt."
Hij keek haar aan om te zien of ze hierop
reageerde, maar haar ogen bleven strak op
de blocnote gericht Hij was afschuwelijk,
steeds opsnijdend over zijn eigen invloed,
Zijn ellendige supei'ieure lach hinderde
haar toch altijd al en de houding die hij
aannam alsof zijn oordeel op ieder terrein
de uiteindelijke autoriteit bezat. En nog
erger was, dat hij nooit enige persoonlijke
belangstelling voor haar had getoond. Als
zij niet "allang haar baan had opgegeven,
kwam dat doordat hét op de een of andere
manier toch weer een triomf voor hem ge
weest zou zijn en doordat hij zo goed be
taalde, waar ze jammer genoeg ook om
moest denken.
En nu haar mr. A. L. Rensma afblaffen!
Elsjes neergeslagen ogen zonden een flui-
dum van afkeuring uit. Hij zou het wel niet
merken, maar-het uitzenden gaf haar toch
voldoening.
„Onbeschaamde vlegel!" De baas zat te
grauwen over zijn vloeiblad. „Leveren ze
tegenwoordig zulke jongens af van de uni
versiteiten! Nou, ze zullen een boel moeten
inbinden als ze iets willen bereiken." Hij
snoof en verwisselde met een smak twee
stapels papieren op zijn bureau, „Noteert
u maai"."
Met tegenzin krabbelde haar potlood de
tekens. Mr. P. Lakking had zij ook gezien:
een jongeman met een blozend rond hoofd
en een magergeaf&cteerde stem, die zijn
sigaretten niet rookte maar pafte, als een
ondeugende bakvis. „Van deze sollicitant
heb ik een bijzonder gunstige indruk, waar
om ik hem dan ook van harte aanbeveel.
Hij paarde een schrander doorzicht aan een
gemakkelijk optreden en een prettig voor
komen."
Het was gewoon gelogen.
Toen het klaar was, zei hij: „Als u dat
verstuurd hebt, kunt u wel naar huis gaan.
Ik ga nu."
Hij trok de deur achter zich dicht en Elsje
stond lang voor het raam, met haar pot
lood tegen haar tanden tikkend. Niet omdat
ze haar besluit nog moest vatten, maar om
dat het zo heerlijk was er over na te den
ken. Neen, het besluit stond vast Rens
ma stond gauw genoeg voor Lakking in de
plaats. Haar directeur zou razend zijn
eindelijk de doorbraak van zijn ongenaak
bare superioriteit: daar had ze haar ontslag
nu voor over en Arnold Rensma zou de
adjunct-secretaris worden. Ja, Arnold zou
hij heten. Elsje vond dat plotseling een
mooie naam.
Ze glimlachte gelukkig bij het tikken van
de brief. Toen drie dagen later het antwoord
geopend werd, stond ze voor het bureau en
wond haar kettinkje om haar potlood. De
rimpels in zijn lelijke voorhoofd werden
groeven terwijl hij las. Elsjes lichaam was
van top tot teen gespannen.
„Juist", zei hij tenslotte. „Rensma is be
noemd. O, dat wist u niet. Ik heb 's avonds
nog opgebeld om te zeggen dat er door een
vergissing de verkeerde naam in de brief
stond. Toen ik wat bekoeld was van de
ruzie, vond ik dat een das die mij niet aan
stond toch geen voldoende reden was om
de beste man niet te nemen."
Hij lachte met een soort kwajongensach
tigheid, die Elsje het hart verscheurde en
tot zijn verbazing draaide ze zich om en
holde haar kantoortje door en de gang op.
Wel keerde ze halverwege de trap terug,
maar toch was ze nu voorgoed woedend.
Ook op Rensma, toen hij 's middags kwam
voor een bespreking, met een andere das
aan, (Nadruk verboden).
Vliegramp in Mexico
Vermoedelijk 28 slachtoffers
Maandagmiddag heeft zich in de omstre
ken van de vulkaan Popocatepetl, nabij
Mexico City, de grootste vliegramp voor
gedaan, die ooit de Mexicaanse burgér-
luchtvaart heeft getroffen. Tengevolge van
het neerstorten van het lijnvliegtuig
Oaxaca-Mexico van de „Compania Mexi-
cana d'Aviacon" zijn vermoedelijk 28 do
den te betreuren.
Onder de vermoedelijke slachtoffers be
vinden zich verscheidene vooraanstaande
personen, onder wie Gabriel Ramos Millan,
.voorzitter van de maiscommissie bij het
ministerie van Landbouw, de filmster
Blanca Estela Pavon, haar vader, Miguel
Acruz, de fotoreporter Maco Mazo en de
archeoloog Salvador Toscano, diens echt
genote en twee kinderen.
De ramp zou aan de ongunstige weers
gesteldheid te wijten zijn. Volgens een oog
getuige zou he? toestel nabij de vulkaan
rakelings over de bomen zijn gevlogen en
daarna brandend neergestort. De passagiers
en de bemanning zouden de tijd niet heb
ben gehad om zich van een valscherm te
bedienen. Het is evenwel niet uitgesloten
dat er toch overlevenden zijn. Ambulance
wagens en reddingsploegen zijn aanstonds
nadat de ramp te Mexico bekend was, uit
gerukt.
Auto vernield
bi| botsing met trailer
Inzittende dame op slag
gedood
Onder het viaduct van de rijksweg Den
.Haag—Utrecht in de gemeente Zwammer-
dam is Maandagavond een personenauto
met vrij grote snelheid tegen, een trailer
gereden.
De 40-jarig'e echtgenote van de bestuur
der van de personenauto mevrouw G. E.
B.de Z. uit Gouda werd op slag gedood.
Haar echtgenoot kreeg een wond aan het
hoofd. De trailer, toebehorende aan de Ge
broeders Van Bergen te Midwolde (Gr.)
geladen met torenluidklokken, reed zeer
langzaam in de richting Den Haag, omdat
de bestuurder ter plaatse niet bekend was.
Door nog onopgehelderde oorzaak heeft
de heer B. de trailer niet opgemerkt. De
weg is ter plaatse niet verlicht. Of de ver
lichting van de trailer in orde was is niet
bekend; de politie heeft dit nog in onder
zoek. De auto van de heer B, werd totaal
vernield. Van de trailer werd het achter
stel ontzet.
De trailer was op weg naar Lisse. Het
voertuig kon de reis niet voortzetten.
Nieuwe aanwinsten
voor de Koninklijke Marine
Zoals reeds enige tijd geleden werd be
kend gemaakt, zijn thans drie opnemings
vaartuigen voor de afdeling hydrografie
van de marinestaf in aanbouw. Twee van
deze opnemingsvaartuigen zijn bestemd
voor de Indonesische wateren, en staan op
stapel respectievelijk bij de scheepswerf en
machinefabriek van P. Smit Jr. te Rotter
dam en bij de werf Gusto te Schiedam. De
tewaterlating zal vermoedelijk plaats vin
den in de zonter van 1950. De schepen krij-
gen een standaard-waterverplaatsing van
"1.275 ton en worden uitgerust met twee
Stork dieselmotoren van 1.000 aplc. elk. De
afmetingen zijn als volgt: grootste lengte
71.50 meter, breedte 10.980 meter en een
diepgang van 3.60 meter. Bovendien is nog
een opnemingsvaartuig bestemd voor de
Nederlandse wateren, ter vervanging van
de in de oorlog verloren gegane „Eilerts
de Haan" besteld. Voor dit vaartuig, dat
gebouwd zal worden bij J. en K. Smit's
scheepswerven te Kinderdijk hoopt men
binnen veertien dagen de eerste kielplaat
te leggen. Deze opnemer zal een standaard
waterverplaatsing krijgen van 368 ton en
moet voor 1 Augustus 1950 worden opge
leverd.
Twee nieuwe lichtschepen
Tenslotte zal begin volgend jaar op de
Rijkswerf te Willemsoord een aanvang
worden gemaakt met de bouw van de licht
schepen 10 en 11. Deze krijgen de volgende
afmetingen: grootste lengte 45 meter,
breedte 7.90 meter', holte 4.50 meter en een
maximum-diepgang van 2.70 meter. Naar
uitvoering zullen deze lichtschepen vrijwel
gelijk zijn aan het thans in dienst zijnde
lichtschip „Terschellingerbank", alleen zul
len de nieuwe vaartuigen niet meer worden
uitgerust met het onderwater-kloksignaal.
Het licht, dat een sterkte zal krijgen van
800.000 kaars en zich zestien meter boven
de waterspiegel bevindt, zal het mogelijk
maken het lichtschip op een afstand van
12.6 zeemijl (circa 235/2 km) bij duisternis
waar te nemen. De stroom wordt opgewekt
door twee diesel-electrïsche aggregaten
er bevinden zich bovendien nog twee re
serve-aggregaten aan boord van respec
tievelijk 50 en 25 kw. Deze energie wordt
gebruikt' voor de optiek-lamp (4.2 kw),
voor het electrische mistsïgnaal. (anuto-
foon) van 6 kw, de electrische ankerlier en
andere hulp werktuigen, de electrische
scheepsverlichting. Voorts zullen deze
kombuis en ten slotte voor de normale
schepen worden uitgerust met een radio
baken (mistsïgnaal) en radiotelefonie voor
communicatie met de wal voor het doorge
ven van meteorologischewaarnemingen.
De bemanning zal uit elf koppen bestaan.
Haai op de kust
Zondagmiddag zat aan het Castricumse
strand een-man in zee te vissen. Na eerst
enige krabben uit het water gehaald te
hebben, kreeg hij beet van iets zwaars.
Langzaam werd de vis binnengehaald. Wie
schetst echter zijn verbazing, toen de
vangst bleek te bestaan uit een doornhaai,
die schijnbaar op het verkeerde spoor was
geraakt en dicht onder de kust zat. Het is
een grote bijzonderheid als deze dieren, die
gewoonlijk de scholen haring gezelschap
houden, zo dicht onder- de kust komen. Wel
worden ze veel door haringloggers gevan
gen en als zeepaling verkocht.
SCHEEPVAART
Boissevain, Buenos AiresJapan 26 Sept.
te Hamburg. Groote Beer, 26 Sept. van Ba
tavia naar Soerabaja. Nigerstroöm, 26 Sept.
van Amsterdam te Lobito. Oranje, Amster
damJava 26 Sept. van Villefranche. Tara-
kan, New YorkJava 27 Sept. te Alexan
dre. Tawali, AmsterdamJava 26 Sept. v.
Genua naar Bona. Asturias, BataviaRot
terdam 26 Sept. bij Port Soedan. Kertosono,
JavaRotterdam pass. 26 Sept. Ouessant.
Kola Gede, RotterdamJava pass. Sept.
Ouessant. Waterman, RotterdamJava
pass. 26 Sept. Suez. Zuiderkruis, JavaRot
terdam 26 Sept. van Aden.
Haarlem voor 50 jaar
Onze medewerker Elias heeft enige dagen
geleden minister Lieftinck met zijn hoge
hoed in het zonnetje gezet. Maar het pro
tocol eist nu eenmaal dat de Excellentie,
die naar dc Tweede Kamer tijgt om de
Millioenennota aan te bieden, met „de hoge
zije" gedekt is.
Nu is een heer zo hoog gedopt bijna een
bezienswaardigheid geworden in het stads
beeld dat niet in de nabijheid van een
stadhuis of een kerkhof ligt, want alleen
bij trouwpartijen en begrafenissen wordt
nog en daarbij zijn de uitzonderingen ook
al bijna regel geworden! de hoge hoed
gedragen.
Een halve eeuw geleden was dat anders.
Wie ernstig of deftig wilde zijn droeg een
hoge hoed. De dominés gingen daarmee niet
alleen op Zondag naar de kerk, maar ook
op dagen in de week, als zij bij gemeente
leden op huisbezoek gingen. Daarbij be
hoorde dan natuurlijk ook de geklede zwar
te jas. Op Zondag waren ook de ouderlingen
diakenen en collectanten in.het zwart, ter
wijl ook de hoge hoed niet ontbrak. Zelfs
vele gemeenteleden die geen ambt bekleed
den volgden dit voorbeeld.
Ook bij de dokters was dezelfde verering
voor de hoge hoed. Als zij visites gingen
maken, wandelend of rijdend met het be
kende dokterskoetsje, moest die gedragen
worden. Pas toen de doktoren gingen fiet
sen werd met het kaasbolletje genoegen
genomen!
Ook verscheidene raadsleden gingen in
die tijd nog met de hoge hoed naar de ver
gaderzaal der vroede vaderen. In deze
wilde de heer Andrjes Winkler niet in def
tigheid onderdoen voor de burgemeester
jhr. mr. J. W. G, Boreel van Hogelanden.
De heer Joh, de Breuk, wethouder van de
Reiniging en de Plantsoenen, veroorloofde
zich alleen zijn zwarte verschijning iets op
te vrolijken door een smetteloos wit vest.
Natuurlijk duurde het ook nog enige tijd
voor de leraren van het Gymnasium de
hoge hoed thuis aan de kapstok durfden te
laten hangen.
De heer Van Goor, Commissaris van Po
litie, werd nooit gezien zonder geklede jas
en hoge hoed, plus zwarte wandelstok met
zilveren knop.
Een enkel schoolhoofd meende het oolc
nog aan zijn stand verplicht te zijn. zich zo
officieel te kleden.
Als er een feestje in het openbaar was,
verscheen geen enkel commissielid zonder
die uiterlijke tekenen van zijn waardigheid.
Geen notabele, geen notaris, geen rechter,
geen griffier der Staten, geen Kamerlid,
liet, als hij ambtelijk ergens verschijnen
moest, zijn hoge hoed thuis.
Het was alles zo ijzig deftig in het Haar
lem van 50 jaar geleden.
Maar de fabrikanten van hoge hoeden
en de kleermakers die specialiteit waren in
het maken van geklede costuums, hadden
goede dagen.
Hoe groot de Hout
vroeger was
In de 12e eeuw reikte het bo3
tot Noordwijk en Sassenheim
De heer K. Blauw, chef van het archief
der Provinciale Griffie van Noordholland,
geeft in zijn bijlage over de geschiedenis,
die toegevoegd is aan het rapport der
commissie Ter Veen, bijzonderheden over
de Haarlemmer Hout.
Indertijd 'werd de grens tussen Kenne-
merland en Rijnland (omstreeks 1200)
gevormd door de Zuidelijke grens van de
Haarlemmerhout, welk woud zich toen
uitstrekte van Haarlem tot Noordwijk en
Sassenheim.
Uit een stuk van 1273 blijkt, dat Boek
horst (ten Oosten van Noordwijk) paalde
aan „nemus de Herlem" (bos of woud
van Haarlem); de naam „Voorhout" wijst
op het zuidelijk einde van het bos, waar
in „Nortich in den Houte" (nu Noordwij-
kei-hout) lag. Naarmate door ontginning
het bos werd ingekort, werd ook bedoelde
grens verlegd, totdat deze eindelijk was
opgeschoven tot de Kennemerbeek (die nu
nog langs de Zandlaan loopt op de grens
der provinciën Noord- en Zuidholland) en
meer westelijk tot de Hillegommerbeek.
In 1418 werd gesproken van „wildernisse"
tussen Maes en Kennemerbeek en in 1425
van „wildernisse tusse Maeze en Hille
gommerbeek".
In de kroniek van Haarlem vonden wij
de volgende data opgetekend over de
Hout:
1314: Willem III, graaf van Holland, bij
genaamd de Goede, belooft aan Heer
Gijsbert van IJsselstein hem jaarlijks een
hert uit de Haarlemmer Hout te geven.
(Er kwam dus toen ook nog edel wild in
dit bos voor).
1406: De Hout wordt bij vergunning
der Raadslieden van I-Iolland verkocht.
(Er staat niet bij aangetekend wie de
koper was).
1426: De Iiout en de boomgaarden rond
om Haarlem worden op last van de Ste
dehouder van Holland, Jacob van Gaes-
beek, voor het te verwachten beleg, ge
heel omver gehakt, om de vijand tc kun
nen gadeslaan. (Tijdens de Hoekse en
Kabeljauwse Twisten rukte de tegenstan
der van Jacoba van Beieren, hertog Phi
lips van Bourgondië, met een groot leger
op Haarlem aan).
1429: Er wordt weer met het beplanten
van de Hout begonnen.
1583: De Hout die' tijdens het beleg
(15721573) geheel vernield is, zodat al
leen de Spanjaardslan nog over was,
wordt hernieuwd. De Staten van Holland
staan aan Haarlem de grond van de Hout
af tegen een erfpacht van 325 pond
's jaars.
1703: Bij een storm worden in de Hout
200 a 300 bomen ontworteld.
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
Koninklijke Olie
314
313%
2511/»
248
238%
235
190
187
145
Nederlandse Ford
284
Nederlandse Kabel
298
v. Berkel's Patent
,121
Scheepvaart-Unie.
164%
1641/z
Holl.Amerika Lijn
173i/2
Deli Maatschappij
15644
1501/2
H. V. A
168%
167%
A'dam Rubber
146>4
143%
Ned. Handel Mij.
162
N.-I. Handelsbank
105
Billiton Mij. II
332 ÏS
