HAARVERFSPECIALIST
V-man van de Sipo voor zijn rechters
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
C. DE WEERS
Indonesische schuldenen
Indonesische gulden
Nederlandse verliezen
in Indonesië
MOLENDIJK'S KAPSALON
Wereldnieuws
Zaterdag 8 October 1949
Heei onnozel of heel geraffineerd
„Ik was vertrouwensman van de Sipo,
maar ik deed dat uitsluitend ten behoeve
van de goede zaak. Ik deed mij zó onbe
trouwbaar voor, dat de opdrachten die ik
voor de Sipo moest vervullen bijna altijd
mislukten". Zo luidt in grote trekken het
verweer dat de 43-jarige kleermaker M.
B. B. (men zie ons blad van gisteren) tegen
de aanklacht, dat hij gedurende drie oor
logsjaren tips heeft gegeven over en na
sporingen heeft gedaan naar allerlei per-
ponen die door de Duitsers werden ver
volgd voor het Bijzondere Gerechtshof te
Amsterdam voert.
Het heeft er vaak genoeg de schijn van,
dat B. B. de waarheid spreekt. Hij pro
beert het adres van de kapitein van de O.D.
„Klaas" Alblas te krijgen en hij laat zich
afpoeieren. Hij tracht het adres van mejuf
frouw Kohlbrugge, de organisatrice van de
„Zwitserse weg" uit te vinden, en hij
vangt bot.
Hij heeft een boodschap voor de kapitein
Ik woos op een dorp dn
het Noorden
"Waar weinig verkeer ons
nog stoorde
Maar de roem van
BOOTZ' TIP
Is daar op ieders lip
En er is niemand die daar
niet van hoorde.
Jnz. Mej. J. H.
Linnen ontv. 1 fl. TIP
(Adv.)
HILVERSUM I, 301.5 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Voor de
tuin. 8.45 Meisjeskoor en orgelspel. 9.10
Sportmededelingen. 9.15 Verzoekprogram
ma. 9.45 „Geestelijk leven", causerie. 10.00
„Geeft het door", causerie. 10.05 Voor de
jeugd. 10.30 Protestantse kerkdienst. 12.00
Semi-klassieke muziek. 12.30 Voor de
jeugd. 12.40 Orgelspel. 13.00 Nieuws en
mededelingen. 13.15 Mededelingen of pla
ten. 13.20 Metropole orkest. 13.50 „Even
afrekenen, heren". 14.00 Platen. 14.05 Boe
kenhalfuur. 14.30 Omroeporkest, gróót
omroepkoor en solisten. 15.45 Filmpraatje.
16.00 Dansmuziek. 16.30 Sportrevue. 17.00
„Gesprekken met luisteraars". 17.20 Muzi
kale causerie. 17.30 Zangvereniging. 17.50
Platen. 18.05 Reportage. 18.15 Nieuws en
sportuitslagen. 18.30 Voor de Nederlandse
strijdkrachten. 19.00 Radiolympus. 19.30
Lichte muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Actua
liteiten. 20.15 Orkest en soliste. 20.55 „De
parabel van de drie ringen", hoorspel. 21.20
Koor. trompet, piano en solisten. 22.00
Piano-recital. 22.40 Cowboy-liedjes. 23.00
Nieuws. 23,15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Protestant
se kerkdienst. 9.30 Nieuws. 9.45 Opening
Limburgse dag. 9.55 Hoogmis. 11.30 Platen.
11.40 Strijkkwartet. 12.10: Toespraak. 12.15
Harmonie-orkest. 12.40 Voor de zieken.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en Katho
liek nieuws. 13.20 Amusementsmuziek.
13.40 Carillonspel. 13.50 Maastrichts stede
lijk orkest. 14,30 Gevarieerd - programma.
16.15 Reportage. 16.30 Lof. 17.00 Christelijk
Gereformeerde kerkdienst. 18.30 Koor,
kwartet, oratoriumvereniging, orkest en
orgel. 19.15 „Kent.gij uw Bijbel?" 19.30
Nieuws. 19.45 Actualiteiten. 19.52 Boekbe
spreking. 20.05 De gewone man. 20.13 Lim
burgse avond. 21.30 „De hemelse twist
appel", hoorspel. 22.45 Avondgebed en
•liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15
34.00 Platen.
BRUSSEL, 322 M.
12.00 Orkestconcert en soliste. 13.00
Nieuws. 13.15 Platen. 13.30 Voor de solda
ten. 14.00 Platen. 15.30 Platen. 16.00 Repor
tage. 16.45 en 17.00 Platen. 17.55 Sport
uitslagen. 18.00 Platen. 18.30 Godsdienstig
halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Platen. 20.00
Bont programma. 21.30 Actualiteiten. 21.45
Dansmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoek
programma. 23.00 Nieuws. 23.0524.00
Platen.
BRUSSEL, 484 M.
12.09 Orkestconcert. 13.00 Nieuws. 13.10
Verzoekprogramma. 13.32 Idem. 14.30 Pla
ten. 15.00 Symphónie-orkest. 15.30, 15.45
en 16.45 Platen. 19.00 Godsdienstig halfuur.
19.45 Nieuws. 20.00 en 20.45 Platen. 21.15
Omroeporkest en soliste. 22.00 Nieuws.
22.10, 23.00 en 23.30 Platen.
HILVERSUM I 301.5 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Gymnastiek. 7.30 Och
tendblad. 8.00 Nieuws. 8.15 Ochtendblad.
8.40 Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Pla
ten. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Platen.
11.00 „Op den uitkijk". 11.15 Carilonspel
en orgelconcert. 12.00 Platen. 12.30 Mede
delingen. 12.33 „In 't spionnetje". 12.38
Rhythmische muziek. 13.00 Nieuws. 13.15
Gevarieerde muziek. 13.45 Platen. 14.00
Pianovoordracht. 14.20 „Wat gaat er om in
de wereld?", causerie. 14.40 Blokfluit en
piano. 15.00 Gevarieerd programma. 15.45
Oude muziek. 16.15 Causerie over honden.
16.25 Platen. 16.35 Voordracht. 16.45 „Mu
sicalender". 17.30 Voor de padvinders. 17.45
Rijk over zee. 18.00 Nieuws. 18.15 „De
Rónde Tafel-conferentie". 18.30 Voor de
Nederlandse strijdkrachten. 19.00 Voor de
kinderen. 19.05 Film-krant. 19.30 Muzikale
causerie. 19.45 Landbouwrubriek. 20,00
Nieuws. 20,05 Gevarieerd programma. 22.35
Strijkorkest. 23.00 Nieuws. 23.15 Reportage.
23.30—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45
Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.10
Sportuitslagen. 8.20 Platen. 9.15 voor de
zieken. 9.30 Waterstanden. 9.35 Familie
competitie. 10.10 Kamermuziek. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Platen. 11.20 Voordracht.
11.40 Pianoconcert. 12.15 Platen. 12.30 Me
dedelingen. 12.33 Orgelconcert. 13.00
Nieuws. 13.15 Mandolinemuziek. 13.45 Pla
ten 14.00 Schoolradio. 14.35 Residentie
orkest en solist. 15.00 Planten-causerie.
15 30 Koor en solisten. 16.00 Bijbellezing.
16 45 Platen. 17.00 Voor de kinderen. 17.15
Strijktrio. 17.45 Platen. 17.50 Orgelspel.
18.20 Sport. 18.30 Platen. 18.45 Boek
bespreking. 19.00 Nieuws. 19.15 Engelse
les 19.30 Platen. 19.40 Radiokrant 20.00
Nieuws. 20.05 Platen. 20.15 Verzoekpro
gramma. 20.45 „SST alle lijnen oorlog',
hoorspel. 21.45 Lichte muziek. 22.05 Cause
rie over de kerkelijke situatie van Indo
nesië. 22.15 Strijkkwartet. 22,45 Avond-
overdenKing. 23.00 Nieuws. 23.1524,00
Platen.
BRUSSEL, 322 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.33
Landbouwpraatje. 12.40 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Platen. 14.00—15.00 Voor de
vrmiw. 17.00 Platen. 17.05 Nieuws. 17.15
OrW Eloward. 18,00 Platen. 18,30 Voor
d' •hiaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Platen.
14 „üo-feuilleton. 20.00 Kamer-orkest.
20 PI iten. 21.00 Actualiteiten. 21.15 Pla
ter. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogram-
m: 5523.00 Nieuws.
BRUSSEL. 484 M.
12.05 Ensemble Joe Heyne. 13.00 Nieuws.
13.15 en 14.—15.00 Platen. 17.10, 18.30 19.00,
19.40 en 20.45 Platen. 21.15 Omroeporkest
en solisten, 22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 22.55
Nieuws.
Lanckert van de O.D., maar de tussen
persoon, mejuffrouw Franken uit Wasse
naar. heeft zoals zij zegt intuïtief ge
voeld dat hij verkeerd was en geeft hem
het gevraagde adres niet.
„U had uw boodschap toch aan mejuf
frouw Franken kunnen doorgeven", merkt
de advocaat-fiscaal op en inderdaad vindt
ook de president, dat B. B. in al deze „mis
lukte" zaken toch de meest voor de hand
liggende weg heeft vermeden.
In September 1942 heeft hij in Amster
dam, als hij bij de illegale werken Meer-
tens inlichtingen over twee belangrijke fi
guren uit de O.D. poogt te verkrijgen, al-
'weer geen succes, omdat de heer Meertens
hem wantrouwt.
„Ik hing een verhaal vol tegenstrijdig
heden op", verklaart de beschuldigde. „Het
verhaal werd integendeel met veel raffi
nement. voorgedragen", rectificeert de ge
tuige.
Al even vreemd is de poging van B. B.
om het adres van de heer H. M. van Rand
wijk van „Vrij Nederland" te weten te
komen. Harders, zijn Duitse chef, had hem
daartoe geen opdracht gegeven, doch de
verdachte zegt, dat hij Van Randwijk wilde
spreken over zijn eigen zaak. Hij kende
Van Randwijk namelijkalthans van
neam, zoals bij nadere informatie blijkt.
„Zo ken ik Adolf Hitler ook", merkt mr.
Besier op en iedereen lacht met hem mee.
De heer P. W. A. Josso uit Heemstede is
B. komen waarschuwen, dat zijn zoon, die
betrokken was bij een sabotage-groep van
Delftse studenten, zich voorlopig niet thuis
mocht laten zien. B.'heeft bij die gelegen
heid niet uitdrukkelijk gevraagd, waar de
heer Josso jr. verbleef, doch de vader
deelt het Hof mee, dat hij de indruk kreeg
dat B. een beetje geërgerd wegging toen
het hem ook niet vrijwillig werd gezegd.
Ronde erkenning
In twee gevallen .erkent B. B. rondweg
hetgeen hem verweten wordt. Hij heeft een
zekere Kuipers met wie hij een financiële
kwestie had, bij de Duitsers, aangegeven
wegens zwarte handel. Maar hij heeft er
geen spijt van. „Het was het enige wat ik
kon doen", zegt hij eenvoudig en dat geldt
volgens hem ook voor het aangeven van
de echtgenoot van de vrouw waarmee hij
leefde bij het Gewestelijk Arbeidsbureau.
„Hij heeft mij aangebracht bij de Kölonne
Henneicke", beweert de verdachte en de
beide opsporingsambtenaren die met het
onderzoek belast waren, de heren F. van
Wijk uit Haarlem en H. A. Eising uit
Utrecht de president complimenteerde
hen voor hun keurig werk trekken de
wenkbrauwen op. Dat verhaal is ook voor
hen nieuw
Slachtoffers
Niet altijd echter liepen de acties waar
bij B. B. betrokken was, zonder ernstige ge
volgen af.
In Mei 1942 kwam hij in contact met. de
verzetsgroep van majoor W. A. H. C. Boel-
laard, waarin een zekere Pasdeloup, die
ook voor de Haagse Sipo welkte, koerier
was geweest. Het was nog niet tot de heer
Boellaard doorgedrongen dat Pasdeloup
verraad had gepleegd en zo ging hij in op
het voorstel een bespreking met hem te
hebben, waarbij ook een andere koerier
aanwezig zou zijn. Op de dag van de af
spraak kwam B. B. in het huis van de
samenkomst aan de Zwanenburgwal in
Amsterdam om te vertellen dat Pasdeloup
niet kon komen. Majoor Boellaard stelde
daarop voor dat de andere koerier met B.
naar Pasdeloup zou gaan.
Toen deze koerier, de heer De Jong
Mellie. met B. B. buiten was, werd hij door
Bartels van de Haagse Sipo gearresteerd.
Vervolgens rende B. terug naar het huis,
schreeuwde tegen de heer Boellaard:„Komt
u vlug mee, ze hebben onze koerier gear
resteerd", waarop, buiten gekomen, ma
joor Boellaard ook in de val liep, evenals
een derde illegale werken, de heer Gootjes
sr. Deze en de heer De Jonge Mellie zijn
omgekomen, majoor Boellaard zat drie jaar
in een concentratiekamp.
De verdachte beweert nu, dat hij de
avond te voren de bewoners van het be
wuste perceel heeft opgebeld om hen te
waarschuwen; de getuigen zijn het er ech
ter over eens dat zij dan deze boodschap
hadden moeten doorkrijgen.
„Als u zulke goede bedoelingen had, had
u de heer Boellaard nog kunnen waarschu
wen toen u hem sprak. Het huis werd aan
de achterzijde niet bewaakt", merkt de
president op.
En in het dossier ligt een verklaring van
Bartels, dat B. B., indien hij dit gewild had,
tijd en gelegenheid genoeg had gehad deze
illegalen te redden. Bartels vertrouwde
na dit geval B. B., zelf een Israëliet, vol
komen.
In Haarlem
In November 1942 kwam B., die inmid
dels in Haarlem was gaan wonen, omdat
hij in Leiden „te bekend" werd, op het
politiebureau bij de Duits-gezinde luite
nant Akkerman met het verzoek een Joods
echtpaar dat bij een kunstschilder aan de
Zaanenlaan was ondergedoken, te arres
teren. Hoofdinspecteur Meinema, wiens af
deling indertijd met de Joodse zaken was
belast, vertelt dat hij toen hij deze opdracht
kreeg, eerst contact heeft gezocht met mr.
Drilsma en de Opperrabbijn en dat beslo
ten werd in dit geval de betrokkenen niet
te waarschuwen, omdat men een „val"
vermoedde. Wel werd de kunstschilder in
de gelegenheid gesteld onder te duiken,
doch deze begreep de tip niet en kwam
voor een half jaar in Vught terecht.
De verdachte geeft de volgende lezing:
de Joodse vrouw was zodanigoverstuur,
dat zij met het plan rondliep zich bij de
S.D. aan te bieden als spionne en daarom
was hij met de man overeengekomen dat
hij haar zou laten arresteren op een ogen
blik, dat de echtgenoot er niet zou zijn.
Ook de gastheer zou vrijuit gaan. Deze
toeleg is mislukt, aldus B. B., omdat de
politie zich niet aan het afgesproken uur
hield. Noch Akkerman, noch de heer Mei
nema is echter iets omtrent een afspraak
bekend. Dat de chef van B., Bartels, hier
van zou hebben geweten komt de president
uitermate onwaarschijnlijk voor, omdat
deze zich nooit met Joodse zaken be
moeide.
Twee Haarlemmers, die het echtpaar
onderdak hebben verschaft, kunnen met
stelligheid verklaren, dat de vrouw, in te
genstelling tot B.'s beweringen, zeer voor
zichtig was en dat zij van een overstuur
zijn niets hebben gemerkt. Wel, dat deze
dame B. B. van stonde aan niet heeft ver
trouwd, en daarom ook van duikadres ver
anderde.
Hoofdinspecteur Meinema vertelde nog,
hoe ook de verdachte bij deze gelegenheid
werd gearresteerd (hij had het echtpaar
ook korte tijd in huis gehad) en dat B. B.
toen gedreigd had: „Je krijgt last met de
Betaalt voor Herencostuums tot 100 gulden.
Winterjassen, Dameskl enz goede prijzen.
JANSWEG 14 naast fabriek Beijnes
HAARLEM TEL. 17825
(Adv.)
S.D. als je mij niet los laat". De heer Mei
nema heeft op zijn verzoek de S.D. in Den
Haag opgebeld, doch de dienstdoende be
ambte kende B. B. niet. Toen B. B. dit
hoorde, zei hij: „U had ook moeten zeg
gen, dat het om „V 92" gaat". De volgende
dag was B. inderdaad na Haagse interven
tie vrijgelaten. Ook Akkerman herinnert
zich, dat B., die eens was aangehouden
omdat hij zich 's nachts op straat bevond,
gevraagd had de Sipo in Den Haag op te
bellen. Akkerman had toen te horen ge
kregen, dat B. B. voor Bartels werkte.
Een coïncidentie, die het geval nog duis
terder maakt, is dat de beide onderduikers
eens tegen een van hun gastheren hebben
gezegd, dat zij B. een ring ter waarde van
dertigduizend gulden hebben gegeven en
dat zij nooit iets van de opbrengst, die
voor hun onderhoud bestemd zou zijn heb
ben gezien. Daartegenover beweert B., dat
hier verwarring heerst met de vijftiendui
zend gulden die het echtpaar aan een ze
kere Riphagen zou hebben gegeven voor
een vlucht naar het buitenland. De op
brengst van de ring zou wel degelijk in
goede handen zijn gekomen.
Wanneer een der getuigen zich niet al
les meer voor de geest kan halen, sham-
pert de verdachte: „U herinnert zich merk
waardig weinig", waarop de president uit
valt: „En u merkwaardig veel".
Nadat nog enkele Drentse zaken de
revue zijn gepasseerd en het optreden van
de verdachte in de Brabantse gemeente
Haaren, waar de burgemeester en twee
ambtenaren gearresteerd werden, kort na
dat B. B. er een onderzoek had ingesteld
naar de herkomst van valse persoonsbe
wijzen de verdachte ontkent ieder ver
band wordt de behandeling tot de vol
gende week Vrijdag verdaagd.
Dan komt nog een geval van Jodenver-
raad in Haarlem ter sprake en de lotge
vallen van de verdachte in Drente, waar
hij na de bevrijding opdook als comman
dant van de Binnenlandse Strijdkrachten.
Effecten- en
Geldmarkt
Het vraagstuk, dat we de vorige week
aa.isneden, namelijk dat van de financiële
verhouding tussen Nederland en Indonesië,
is. zoals uit de officieuze mededelingen over
de besprekingen op de Hoge Vuurse blijken
kan, in een acuut stadium getreden. Niet
alleen over de vaststelling van de schuld
van Indonesië aan Nederland is men het
oneens, maar in nog veel ergere mate over
de vraag, welk deel van die schuld Indo
nesië voor haar rekening zal moeten nemen.
Van Nederlandse zijde is als totale schuld
een bedrag van f 6,3 milliard genoemd,
waarvan 3,3 milliard extern en 3 mil
liard intern; cijfers welke echter door de
Indonesische gedelegeerden niet worden
aanvaard. Van Nedei'landse zijde heeft men
zich bereid verklaard op het totale schul
denbedrag een belangrijke reductie toe te
passen en ten aanzien van rente en aflos
sing de nieuv/e staat tegemoet te komen,
doch Uno-vertegenwoordigers schijnen op
het standpunt te staan dat die nieuwe staat
feitelijk met een schone lei moet beginnen.
Zelfs heeft men de suggestie kunnen ver
nemen dat Nederland tenslotte tegenover
Indonesië de schuldenaar is!
Hoe dit zij, dit financiële probleem is van
ongemene importantie, niet alleen voor
de Amsterdamse beurs en hen, die daarbij
rechtstreeks betrokken zijn, maar voor ge
heel de Nederlandse economie, welke im
mers reeds onder een staatsschuld van
ƒ25 millard gebukt gaat en straks allicht
ook nog voor een groter of kleiner deel
van de Indonesische schuld zal moeten op
komen.
Het is volkomen verklaarbaar dat Indo
nesië niet aanstonds de zware last van rente
en aflossing op heel de Indonesische schuld
op zich kan nemen, maai* voor het minst
mag worden verwacht dat de tot dusver ge
maakte schulden worden erkend en dat
daarvoor een regeling wordt getroffen,
welke in een geleidelijke terugbetaling
voorziet. Zoals we de vorige week deden
opmerken, is men er algemeen van over
tuigd, dat Indonesië aan een verdere deva-
luat.e niet zal ontkomen, welke zelf reeds
Op het emplacement van het station Oudewater zijn, zoals ^pLvYYI gemeldis, tióee
goederentreinen op elkaar gebotst. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
Personeel van de spoorwegen bezig met het opruimen van de ravage.
De verliezen van de R.A.F.
De door de RAF in November 1944 te
Parijs opgerichte dienst voor onderzoek
naar de vermiste vliegers heeft zijn werk
zaamheden beëindigd.
Aan het einde van de oorlog waren
41.000 leden van de RAF en van de lucht
machten van de dominions en de geallieer
de landen als vermist opgegeven.
De dienst is van mening, dat 12 a 17000
man verloren 'moeten worden beschouwd
door ongevallen boven zee. 23.000 geval
len werden opgehelderd.
TEGEN MISBRUIK VAN
DIENSTAUTO'S
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft bij de ministeries en overige rijks
diensten een brief doen circuleren van de
rijkshoofdinspectie van het verkeer voor.
overheidsdiensten, waarin erop gewezen
wordt dat er nog altijd ambtenaren zijn,
die bij het gebruik maken van dienstauto's
niet angstvallig en scherp de grens in 't'
oog houden, bij welke het gebruik van een
rijksauto in het belang van de dienst ein
digt en het misbruik begint. Aangedrongen;
wordt op een gestreng optreden tegenover
hen, die duidelijk niet yan goeden wille
zijn.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
lOHNSON OLIEBRANDERS
(Adv.)
's-GRAVENHAGE, 7 October. De re
gering maakt bekend, dat tot haar leed
wezen het volgende verlies in Indonesië is
gerapporteerd:
Koninklijk Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 18 September 1949: Man.
sold. 2e kl. inf. F. Sumanti.
De Koninklijke Landmacht leed in de
periode van 1 tot en met 6 October 1949
geen verliezen.
Te 's Hertogenbosch is op 54-jarige
leeftijd overleden de heer M. G. W. van
Soestbergen, wethouder en loco-burge
meester van Den Bosch.
Voorlopig geen nieuwe
autonummers
Bij het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat wordt een wetsontwerp voorbe
reid met het doel de termijn, waar binnen
de in de nieuwe (nog niet in wérking ge
treden) Wegenverkeerswet genoemde cen
trale kentekenregeling voor motorrijtui
gen haar beslag moet hebben gekregen, te
verlengen van 3 tot 5 jaren na inwerking
treding der wet. De bedoeling van deze
verlenging is de administratie meer spe
ling te geven en houders van motorvoer
tuigen niet meer dan strikt nodig is, te be
lasten.
belangrijk verlies voor het Nederlandse
kapitaal betekent, in zoverre men hier
grote vorderingen in Indonesische guldens
bezit.
Wanneer men vraagt naar de oorzaak van
de lage.koersen voor Indonesische bank
aandelen en andere Indonesische waarden,
welke op grond van de balanscijfers en de
huidige inkomsten veel meer waard zijn,
clan ligt het antwoord in de onzekerheid
over de toekomstige officiële waarde van
de Indonesische gulden, zomede in dé on
zekerheid omtrent wat er tenslotte van de
in Indonesië behaalde winsten in de zak
ken der Nederlandse obligatie- en aandeel
houders zal terecht komen.
Men ziet thans het opmerkelijk verschijn
sel, dat een handelsvereniging, die in 1948
meer dan 2 millioen netto heeft verdiend,
5 millioen kasmiddelen bezit, en voor het
gedeclareerde dividend van 9 procent
270.000 nodig heeft, hiervan nog slechts
een deel kan uitkeren omdat zij over haar
geiden in Indonesië niet kan beschikken.
Doordien Indonesië producten voortbrengt,
welke een wereldmarkt en een wereldprijs
hebben, brengt de export van die producten
na de devaluatie meer guldens op en dat
de Indonesische fiscus op een redelijk deel
daarvan beslag legt, is zeker niet onbillijk,
maar er zullen toch waarborgen moeten
worden geschapen voor de nakoming van
de tegenover het Nederlandse kapitaal aan
gegane verplichtingen. Dat de Nederlandse
regering destijds bij het toestaan van een
hieuw crediet zakelijke zekerheid wenste
in de vorm van de tinproductie, was dan
bok alleszins verantwoord en op soort
gelijke wijze zal ook voor de andere ver
plichtingen van Indonesië waarborg moe
ten worden verstrekt.
Gelet op het bovenstaande is het begrij
pelijk, dat de beurs ten aanzien van Indo
nesische fondsen doorgaans niet optimis
tisch is; men krijgt echter wel de indruk dat
zij zich langzamerhand aan enige overdrij
ving schuldig maakt. Men beseft blijkbaar
wel dat bij een devaluatie van de Indone
sische gulden weliswaar de guldensvorde
ringen in waarde verminderen, in elk geval
in zoverre deze in Indische courant luiden,
maar men vergeet wellicht dat de overige
in Indonesië aanwezige activa hun inner
lijke waarde behouden en in gedevalueerde
guldens meer waard worden. Dit geldt niet
alleen van do tropische producten, waar
voor in de wereld nog' steeds grote vraag
bestaat, het geldt ook van de eigendommen
van spoor- er', tramwegen, van gas- en elec-
triciteilsbedrij ven e.d., welker intrinsieke
waarde door de devaluatie niet wordt aan
getast en waarmee ook bij eventuele naas
ting rekening zal moeten worden gehouden.
Indonesië heeft ook voor de naaste toe
komst nog grote kapitalen nodig, waarin
ten dele ook door Nederland zal moeten
worden voorzien, maar het zal deze hier en
ook elders alleen kunnen verkrijgen, wan
neer het zün oude schulden overeenkom
stig de normen van eer en fatsoen hono
reert en niet tot de rang van een Balkan-
staat afdaalt
Aantal werklozen daalde
in September met 4700
Er kwamen echter 1300
werkloze vrouwen bij
In September daalde het aantal als werk
loos geregistreerde mannen van 45.950 tot
41.236, namelijk 32.229 geheel werklozen
(vorige maand 32.437), 8.831 DUW-arbei-
ders (32.628) en 176 wachtgelders (885).
Deze verruiming van de werkgelegenheid
was voornamelijk 'een gevolg van het oogst-
seizoé», zo deelt het ministerie van Sociale
Zaken mede. In de landbouw daalde daar
door l*et aantal werklozen van 3.437 tot
1.927, in de veenderijen van 978 tot 260 en
in de groep losse ongeschoolde arbgiders
van 6.985 tot 6.329. Door toegenomen acti
viteit in de bouwnijverheid nam de werk
loosheid in deze bedrijfstak af van 5.549 tot
4,511. Zoals gewoonlijk nam ook dit jaar
na de vacantietijd de werkgelegenheid in de
metaalnijverheid toe, waardoor het aantal
werklozen in deze bedrijfstak verminderde
van 4.210 tot 3.517.
In de maanden Juni, Juli en Augustus
lieten zich respectievelijk 1.373, 3,362 en
5,758 jeugdigen, die de school hadden ver
laten, voor de eerste maal inschrijven.
Uit het verloop der werkloosheid in de
verschillende provincies blijkt, dat de da
ling het sterkst tot uiting komt in Drente
en Noord-Brabant, gevolgd door Groningen
en Gelderland.
Het grootste aantal werklozen per 1000
mannelijk-? inwoners wordt thans gevonden
in Noord-Brabant (13) gevolgd door
Noordholland met 10 en Zuidholland met 9.
Het gemiddelde voor Nederland bedraagt
eveneens 9. A'.e overige provincies blijven
onder het algemeen gemiddelde; Zeeland
het laagst met 3 werklozen per 1000 man
nelijke inwoners.
Aan de rijksuniversiteit te Leiden is
geslaagd voor het candidaatsexamen Ne
derlands recht de heer A. van Daal te
Haarlem.
57. De snelle Joris had intussen al het
geld, dat hij met andere weddenschappen
had gewonnen, in. een valiesje gepakt, en
zag nu Ernest Klapper verontwaardigd aan.
„Gij droomt, ongelukkige!" sprak hij, kort
en duidelijk en toen wilde hij weg gaan.
Maar dat ging zo maar niet! Nu kon Ernest
Klapper schreeuwen naar hartelust, en wie
tot zover zijn avonturen gevolgd heeft,
weet, dat hij daar goed in is. „Dief! Schurk!
Gemenerd! Oplichter! Engerd! Zwende
laar!" riep liij, en nog veel meer dingen,
die wij niet bij deze plaatjes af zullen druk
ken. Dat maakte zóveel lawaai, dat er al
spoedig veel toeschouwers om het groepje
heen stonden. En op een gegeven ogenblik
drong de wakkere politie-agent J. J. Fer-
menbast zich door de omstanders heen en
sprak kalm: „Wat is hier aan de hand?
Wie is hier een zwendelaar?" „Niet ik, ma
joor!" sprak Joris Goedbloed gehaast. Je
moet weten, dat Joris Goedbloed een diepe
afkeer heeft van politie-agenten, in het
bijzonder, wanneer ze hem in kunnen reke
nen. En tot. Ernest Klapper ging hij voort:
Gij doet mij zeer veel leed, driftig per
soon! Om zo in het openbaar mijn goede
naam door het slijk te sleuren! Mij de
kroon van het hoofd te rukken! Foei! Alsof
ge niet weet, dat ik immer mijn kleine
ere-schulden prompt en onmiddellijk vol
doe!" Met die woorden begon hij Ernest
dan maar uit te betalen, onder het wakend
oog van agent Fermenbast. Het was heel
veel, wat Ernest. Klapper daar kreeg
ja, het liele valiesje! Terwijl hij dit ledig
voor zich uithield wendde Joris zich ver
drietig af. Hij nam zijn hoed af. „Gij hebt
mij miskend," zei hij. „Arm-, maar eerlijk,
is mijn stelregel! Ik hoop, dat mijn laatste
spaarpenningen u geluk zullen brengen.
en met die woorden ging hij langzaam
heen.
Voorzover ik u ken en ik ken u veel
beter dan u vermoedt dat ik u ken ik
zeg: voorzover ik u ken bent u ook niet op
uw achterhoofd gevallen en begrijpt u wel
wat ik begrijp: dat dat hele gespeel met
sabeltjes van de Haagse schoutenrakkers
met die studenten een afspraakje is ge
weest. Een grapje om de openbare mening
af te leiden van een heel andere zaak,
waarover ik niets mag onthullen. Een af
faire die haar vertakkingen vindt tot in
kringen, die ik zelfs niet mag aanduiden,
maar ik kan u wel zeggen dat er lieden bij
betrokken zijn uit kringen die ik u nu nog
niet mag aanwijzen. U zoudt verbijsterd
zijn wanneer u wist welke namen opge
tekend staan in dat notitieboekje dat ge
vonden is in een ogenschijnlijk-doodgewone
tweede klas-coupé tussen Hoorn en Enk
huizen. Ik heb (en dit in het grootste ver
trouwen) op het ogenblik het dossier voor
mij liggen, dat is opgemaakt door iemand
die vooralsnog onbekend moet blijven. De
zaak is zoals journalisten dat tegenwoor
dig noemen bijna rond. Er zijn sporen
van limonade op het notitieboekje gevon
den en wanneer u dat nu in verband
brengt met het vaststaande feit, dat een
brandend rotje is terechtgekomen in de auto
van de man, die drie dagen tevoren op het
Lucas Bolwerk in Utrecht gezien is met de
nicht van een hooggeplaatst persoon, wiens
identiteit vooralsnog niet onthuld mag wor
den, dan komt het verband tussen deze fei
ten en het aftreden van een bekende
adjunct-commies aan een der ministeries
plotseling in een geheel nieuw licht te
staan. Het voornoemde dossier, dat voor
165.333.614 is gekocht door de Inlich
tingendienst, welke zetelt in een koffiehuis,
waarvan alleen bekend is dat het aan een
Haags plein ligt, welks naam ik om der
wille van een snelle afwikkeling van deze
bijna-ronde-historie (nog) niet mag ont
hullen, bevat 116 dicht-beschreven octavo-
vellen. Er komt bij herhaling een naam in
voor die, wanneer hij bekend zou worden,
grote opwinding zou veroorzaken in mi
lieux, die ogenschijnlijk (en ik verzoek u
dringend dit „ogenschijnlijk" wel voor ogen
te houden) geheel vallen buiten de kring
waar de recherche zich thans, spiraals
gewijs en met grote snelheid, in beweegt.
Dat (schijnbaar van particuliere, doch in
werkelijkheid van overheidswege) een
naam is gevallen is een eenvoudige, wel
bekende en beproefde handel wijze die er
uiteraard op gericht is een gevoel van vei
ligheid te weven rondom de werkelijke
eigenaar van het boekje-met-de-limonade
sporen. Men mag dan verwachten dat deze
eigenaar, in de welbekende bravoure-
reactie (reactio bravorensis) zal gaan door
slaan en dat de (weinige) duistere plekken,
die het bijna-gerede beeld van de ganse
affaire nog bezoedelen, dan aan het licht
zullen treden, Met name de in het boekje
gevonden aantekeningen: „Woensdag half
drie gewone plaats Marietje" en „Zondag
middag twee uur bioscoop Hanneke" be
hoeven verduidelijking, omdat het wel
duidelijk is dat achter deze geheimzinnige
„Marietje" en „Hanneke" lieden schuilgaan
die in verbinding staan met entourages,
waarvan het beter is de ware aard nog niet
te onthullen.
Mijn speciale correspondent die (en dit
is iets dat tot nu toe niet bekend was, doch
dat thans, zij het aarzelend, hier worde
onthuld) een fotostatische copy bezit van
het uiterst-belangrijke blaadje uit het
meergenoemde boekje, bevindt zich thans
in de Noorrl-Oosthoek van de Graafschap,
waar alle lijnen in deze ingewikkelde zaak
heen blijken te leiden. Wat in dit stadium
van ons onderzoek wel mag worden be-
isend gemaakt is, dat binnen zeer afzienbare
tijd het aftreden (zogenaamd wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde leef
tijd) is te verwachten van iemand die de
grond onder zijn voeten warm voelt wor
den en dat het feit dat een burgemeesters
vrouw in het Noord-Noord-Westen des
lands onlangs na het nuttigen van schelvis
lever onwel is geworden met deze affaire
géén verband houdt.
Dit is vooralsnog alles wat ik over deze
zaak mag mededelen. Men wachte intussen
rustig op onze verdere publicaties. Ik kan
alleen zeggen dat zij nóg schokkender zul
len zijn dan deze. ELIAS
SANTPOORTERPLEIN 1 - TELEFOON 19706
(Adv.)
Tweeslachtige slaslak-slachting. De aan
wezigheid van reuzenslakken in een
lading schroot, die te Baltimore uit het
Griekse schip Baspasia Nomikos gelost
werd, kost het Amerikaanse bureau
voor quarantaine en entomologie grote
moeite. Functionarissen van het bureau
zijn druk bezig met het bijeenbrengen
van reusachtige hoeveelheden water-
stofcyanide om het schip te reinigen.
De reuzenslak, die volwassen 13 centi
meter lang is, vermenigvuldigt zich zeer
snel: zij is tweeslachtig. Het dier kan in
een enkele nacht een krop sla opeten,
zegt Reuter. Overdag slabakt het blijk
baar maar wat.
Ver van moeder. De langste nonstopvlucht
ooit van een vliegtuigmoederschip af
ondernomen, is gemaakt door een twee-
motorige Amerikaanse bommenwerper,
die ongeveer 7780 km heeft afgelegd,
Het vliegtuig, geschikt om een atoom
bom te vervoeren, was 25 uur en 42
minuten in de lucht. Het had een be
manning van 7 koppen. De vlucht begon
voor de kust van Virginia. Het toestel
vloog vandaar naar het Panamakanaal,
zette vervolgens koers naar het Noord
westen en bereikte over Texas en Ari
zona de marinebasis San Diego in Cali-
fornië, waar het landde.
Unruh. De Amerikaan Unruh, een acht en
twintigjarige oud-strijder, die een
maand geleden dertien personen in een
straat van Camden (V.S.) met revol
verschoten doodde, is ontoerekenbaar
verklaard. Hij zal dus niet op beschul
diging van moord terecht behoeven te
staan.
Natuurlijk. De frfectie van de nationale
rechtse partij in het West-Duitse par
lement heeft een motie ingediend, die
om erkenning van het „Deutschland
über Alles" in ongewijzigde vorm als
het volkslied van de bondsrepubliek
verzoekt. De motie verklaart dat de
tekst van het door Hoffmann von Fal-
lersleben gedichte lied niet aanmati
gend is en niet bedoelt andere volken
of landen te kleineren, doch ontsproten
is aan een „natuurlijk en nationaal
bewustzijn".
