Haarlems Dagblad
n Noorwegen
Noorse communisten leden verliezen
in de algemene verkiezingen
Militair bestuur in Oost-Duitsland
wordt vervangen door commissie
Tezamen met president Auriol zal
hij heden weifelaars „bewerken"
De weg naar Kanton ligt open
voor Chinese communistenleger
Weerbericht
64e Jaargang No. 19369
Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
106 00. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Dinsdag 11 October 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- er. Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4,25. Franco per post f 4.75, Postgiro 273107.
Advert tarieven op aanvraag bij óe Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
ctt ^pretljtc ïjaarlcmertjc Courant (anno
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
De NOREN ZIJN OPGEROEPEN om
hun nieuwe volksvertegenwoordiging
het Storting te kiezen en volgens de
eerste berichten hebben de communisten
00k in dit geval een aanzienlijke nederlaag
geleden. Zij namen al geen sterke positie
ju met hun elf zetels op een totaal van
honderdvijftig, maar nu schijnt die vrijwel
«ehalveerd te zijn. De socialisten, die met
Ï6 zetels juist op het nippertje de meerder
heid hadden en die samen met de Boeren
partij (10 zetels) de regering hadden ge
vormd, hebben zich blijkbaar gehandhaafd.
De Conservatieven (25 zetels) en de Libe
ralen (de Venstre partij: 20 zetels) boeken
vooruitgang. In het algemeen ziet men dus
ook in Noorwegen weer hetzelfde gebeuren
dat zich al in zoveel Europese landen heeft
afgespeeld: in Denemarken, België, Neder
land, Italië, onlangs ook in West-Duitsland.
De communisten gaan snel achteruit, de
socialisten winnen stemmen op hun linker
vleugel en verliezen er op hun rechter; een
zekere beweging naar rechts is overal
merkbaar. liet is belangwekkend dat zo
veel overeenstemming in het politieke ver
loop van zaken optreedt. Voor de oorlog
hebben wij dat anders gekend en deden
zich binnen het gebied der landen, die nu
«eregeld onder de verzamelnaam West-
Ij Europa worden aangeduid, nog sterke ver-
schillen voor. Het is geen wonder dat het
anders geworden is voorzover het de com
munisten betreft: ten aanzien van de be
dreiging van hun positie varen allen in
dezelfde boot en lijden-aan dezelfde zwak
heden. Zij zijn er zich welbewust van.
Minder gemakkelijk verklaarbaar is het
verloop van zaken ten aanzien van de
overige partijen. Men kan er verklaringen
van zoeken, zij zullen tot dezelfde slotsom
moeten leiden: toenemende eenheid in het
denken en handelen van West-Europa is
bezig zich te ontwikkelen. Nu "in Groot-
Brittannië de verwachting wordt uitge
sproken dat daar inderdaad nog in deze
herfst Lagerhuis-verkiezingen zullen wor
den gehouden (zelfs wordt al een datum
genoemd) zal wel blijken dat velen ook
'daar een overeenkomstige loop van zaken
verwachten. Die zou overigens de Labour-
partii in de positie van sterkste partij kun
nen laten. Een verzwakking van haar
meerderheid in het Huis zou evenwel ten
gevolge kunnen hebben dat de liberale
partij, nu de zwakke derde die in de afge
lopen jaren weinig invloed heeft kunnen
doen gelden, op de wip kwam. Een loop van
zaken, die overeenkomst met de politieke
ontwikkeling óp het vaste land toonde, zou
de Engelsen heel wat te denken geven.
Velen onder hen zijn nog steeds geneigd
hun land als een afzonderlijk gebied te be
schouwen en met „Europa" alleen het vas
teland te bedoelen.
De betekenis van de partijen, die bij de
Noorse verkiezingen aan bod zijn geweest,
hebben wij in een kort overzicht in dit
nummer aangegeven. Met de Noren, in
hun langgerekte uithoek van Europa,
hebben wij in dit land voor de oorlog en
eigenlijk .erna te weinig contact ge-
Er bestaat vanouds de sympathie
lussen twee zeevarende volken en onzer
zijds bovendien een. niet geringe belang
stelling voor de Noorse litteratuur. In de
oorlogstijd heeft liet uitgestrekte land met
zijn kleine bevolking ervaringen opgedaan
die in hoofdzaak met de onze overeen
stemden. De leider van de Noorse Nazi's,
de befaamde majoor Quisling, heeft meer
internationale aandacht getrokken dan zijn
geestverwant in Nederland, hetgeen overi
gens alleen een kwestie van persoonlijk
heden geweest moet zijn. Na de oorlog, bij
de sterke toeneming van het aantal per
soonlijke contacten tussen de West-Euro-
jiese volken en de talrijke bezoeken over-
en-weer (ondanks alle grens-bqlemmerin-
gen) is Noorwegen bij ons minder aan bod
gekomen dan verscheidene andere landen.
Dat is eigenlijk jammer. Er leeft een klein
maar sterk volk daar in het Noorden, dat
ien niet geringe ondernemingsgeest
ifd is en op een iioge trap van ont-
(wikkeling staat. Ons volk is driemaal zo
talrijk als het Noorse; Noorwegen is een
tienmaal zo groot land als het onze en dit
eenvoudige statistische feit duidt even op
sterk-ver:schillende levensomstandigheden,
:die wederzijds contact evenwel des te inte
ressanter doen zijn.
Als het tot Verenigde Staten van West-
europa komt zal Noorwegen een belang
rijke factor in het geheel zijn omdat het
zoveel bekwame mensen telt, zoveel initia
tief bezit en de Noren als zeevarend volk
[een brede kijk op de wereld hebben ont
wikkeld. Men kan zulke begrippen niet in
statistieken uitdrukken, maar de bewijs
kracht van statistieken is, behalve vaak
misleidend, ook beperkt. De gewoonte om
[in getallen te rekenen en de betekenis van
pensen en dingen naar aantal en omvang
te schatten heeft al tot heel wat foutieve
[uitkómsten geleid. Het Noorse volk is, ge
lóóf ik, een van dié sterk aan ons verwante
[.volleen waarmee wij in de Europese ont
wikkeling, waartoe de gebeurtenissen lei
den en die zich onweerstaanbaar zal voort
zetten, een veel nauwer contact dan in het
verleden tegemoet kunnen zien. Onge
twijfeld tot ons voordeel, in meer opzichten
dan de erkenning van zijn grote capaci
teiten als zeevaarders, de schoonheid van
zijn fjorden, de waarde van zijn litteratuur
en de bewondering voor de muziek van de
grootste onder zijn componisten, Edvard
[Grieg. R. P.
RIJDEN IN DE MIST
Aangezien de K.N.A.C. is gebleken, dat
i talrijke bestuurders van motorvoertuigen
onbekend zijn met de bepalingen omtrent
het gebruik van de verlichting bij mistig
Weer, wordt er op gewezen, dat bij dichte
mist voor alle voertuigen, ook rijwielen en
karren, het voeren vaYi een verlichting ver-
Wicht is gesteld.
Bij mistig weer is het rijden met stads
lichten, dan wel gedimde koplampen, aan
[te bevelen en geoorloofd; bij dichte mist
verkrijgt men het beste resultaat met ge-
jdimde koplampen.
Het ontsteken der parkeer lichten bij mis
tig weer heeft geen nut.
Het verdient zeer veel aanbeveling een
mistlamp te gebruiken met het oog op het
rijden in mist. Deze lamp moet zo laag mo
gelijk worden aangebracht, op grond van
het feit, dat de mist zich niet geheel tot op
het wegdek voortzet.
De mistlamp moet worden aangebracht
aan de linkerzijde van het motorrijtuig,
terwijl de lichtbundel niet anders dan be
hoorlijk naar rechts moet zijn gericht.
Socialistische partij behoudt wellicht haar
absolute meerderheid
OSLO, 10 October (Reuter) De uit
slagen van de Zondag in Noorwegen ge
houden algemene verkiezingen beginnen
binnen te komen. In Noorse politieke krin
gen is men van mening dat deze eerste
resultaten erop wijzen, dat de Noorse so
cialistische partij haar absolute meerder
heid in het „Storting" (het Noorse parle
ment) zal behouden. De communisten lijden
verliezen; volgens de laatste uitslagen ver
loren zij bijna de helft van hun stemmen.
Van de rechtse partijen boekte de chris
telijke volkspartij onverwachte vooruit
gang. Deze partij had dit jaar veel meer
candidaten gesteld dan tijdens de in 1945
gehouden verkiezingen
De eerste 'uitslagen, waaronder zich de
resultaten bevinden van de stemming in
elf kleinere steden, luidden: socialistische
partij 439,594 stemmen, tegen 343.926 in
1945 in dezelfde districten.
Liberale partij 128.000, hetgeen 4000
stemmen meer is dan de in 1945 in dezelfde
kiesdistricten verkregen stemmen. Conser
vatieve partij 107.000 (91.000).
Christelijke volkspartij 97.000 tegen
65.000 stemmen in 1945.
In deze kiesdistricten werden in 1945 on
geveer 23.000 stemmen op de communis
tische partij uitgebracht, tegen nu 14.000.
De Noorse partijen
In Noorwegen wordt de wetgevende
macht uitgeoefend door de volksvertegen
woordiging, het Storting, dat bestaat uit 150
leden, waarvan een vierde, 38 leden, het
Lagting vormt onze Eerste Kamer
terwijl de rest der leden in het Odelsting
onze Tweede Kamer zitting hebben.
De wijze van kiezen is evenredig en
direct. Iedere Noorse onderdaan, sinds
1907 ook vrouwen die 21 jaar oud is en
5 jaar in het land heeft vertoefd, heeft
recht van stemmen.
In het Storting zijn de partijen als volgt
verdeeld:
1945 (1936)
Arbeiderspartij 76 (70)
Conservatieve partij 25 (36)
Liberale partij (Venstre 20 (23)
Communistische partij 11
Boerenpartij 10 (18)
Christelijke Volkspartij 8 (2)
Samfunn 'partij (1)
Bij de eerste verkiezingen na de tweede
wereldoorlog verdween de onbeduidende
Samfunnpartij, waarvan de leider geduren
de de oorlog met de Duitsers had gesympa
thiseerd. De Nasjonal Samling, de Quisling
partij, was in 1936 ook niet vertegenwoor
digd geweest. Ook verkreeg voor het eerst
sedert 1918 één partij de meerderheid, na
melijk de Arbeiderspartij. Hoewel deze
partij slechts 41 van alle stemmen op
zich zag uitgebracht, verkreeg zij toch deze
26 zetels dus meer dan de helft door
een bijzonder verkiezingssysteem dat in
Noorwegen gangbaar is en dat de grootste
partij met overschotszetels bevoordeelt.
Sedert 1924 zijn er ook communisten in
het Storting. Hun aantal ging bij de ver
kiezingen in 1945 sterk omhoog, hetgeen te
verklaren is zowel door hun zeer loyale
houding gedurende de bezettingstijd als wel
door het feit, dat de stemming in Noor
wegen vlak na de oorlog sterk russophiel
was.
De Liberale (Venstre) partij heeft de
grootste traditie in de Noorse politiek; mo
menteel is zij slechts een schaduw van haar
'vroegere grootheid. (1918: 51 tegen 40 con
servatieven en 18 sociaal democraten; 1921:
37, 43, 29; 1936: 23, 36, 70).
Met haar leider Johan Ludvig Mowinckel
had zij in de tussenoorlogse jaren nog een
machtige positie.
De Boerenpartij is een typische klassen-
partij. Bij de eerste verkiezing waaraan zij
deelnam (1921) verkreeg zij 17 zetels, de
meeste ten koste van de Liberalen.
De Christelijke volkspartij heeft grote
aanhang in het Westen, waar de minder
goede communicatie-mogelijkheden tenge
volge van de woeste natuur de bewoners
meer van de buitenwereld afsluiten en hen
behoudender maken in hun godsdienst en
in hun politiek. In sociale aangelegenheden
neemt de partij een onafhankelijke plaats
in, terwijl zij zich vooral laat gelden bij de
debatten over culturele aangelegenheden.
De Conservatie partij is ondanks de
sterke achteruitgang nog steeds de grootste
Nederlands amendement in de
politieke UNO-commissie
LAKE SUCCESS, 10 October (ANP-
Aneta) mr. G. J. van Heuven Goedhart,
Nederlands afgevaardigde bij de UNO,
heeft heden in de politieke commissie der
UNO in een amendement op de Ameri
kaanse resolutie over schending van de
mensenrechten door Hongarije, Bulgarije
en Roemenië, voorgesteld het internationale
gerechtshof te laten vaststellen of er in de
zin der vredesverdragen een geschil be
staat tussen deze drie landen en Engeland
en Amerika.
Het Nederlandse amendement houdt
onder meer in, dat „de Assemblée van
mening is dat de weigering van de drie
regeringen om deel te nemen aan de po
gingen tot opheldering van deze ernstige
beschuldiging, de bezorgdheid van de Al
gemene Vergadering over de stand van
zaken in deze drie landen in dit opzicht
rechtvaardigt"
Manoeilsky, de Oekrainse gedelegeerde,
verklaarde vervolgens in de politieke com
missie ad hoc van de Algemene Vergade
ring, dat Engeland en de Verenigde Staten
de fascisten in Bulgarije, Hongarije en
Roemenië aan de macht wensten te zien.
Hij was van mening, dat deze drie landen
„de vredesverdragen nauwkeurig naleven
en er zorg voor dragen alle aggressieve fas
cistische elementen te elimineren".
Het proces tegen kardinaal Mindszenty
had volgens Manoeilsky niets met gods
dienst te maken, daar de kardinaal terecht
had gestaan als een agent van buitenlandse
mogendheden.
burgerlijke partij. Aan het hoofd van deze
partij staat de in de internationale wereld
alom bekende C. J. Hambro. De kamer
fractie wordt geleid door Herman Smitt-
Ingebretsen, de redacteur van de grootste
krant in Noorwegen, Aftenposten. De partij
staat op de bres voor grotere bijdragen voor
defensieve doeleinden. Ook heeft zij een
sterke nationale inslag, zij dreigde vóór de
oorlog haar leden te royeren, indien zij met
de Nasjonal Samling sympathiseerden. De
conservatieve partij voert heftige oppositie
tegen de subsidering's- en reguleringspoli-
tiek van de regering.
In de befaamde klokkengieterij der ge
broeders Van Bergen te Heiligerlee is voor
de St. Maartenskerk te Neiv York (Har
lem) dit carillon vervaardigd, bestaande
uit 40 klokken met een gewicht van 10000
kilo. Dit carillon werd gisteren in Heiliger
lee door de bekende Mech'else beiaardier
Staf Nees voor de eerste maal bespeeld.
Figl zal een nieuw
Oostenrijks kabinet vormen
Naar men verwacht zal het Oostenrijkse
kabinet heden aftreden. De bondskanse
lier. Leopold Figl, zal door de bondspresi
dent, Karl Renner, verzocht worden een
nieuwe regering te vormen. Figl is leider
van de volkspartij.
Het centrale stembureau te Wenen geeft de
volgende eindcijfers: Volkspartij 1.844.850
(242.623 stemmen meer dan in 1945); So
cialisten 1.621.275 (186.377 stemmen meer
dan in 1945); Links blok 212.651 (38.394
stemmen meer dan de communisten in 1945
alleen); Liga van onafhankelijker. 489.132;
Democratische Unie 12.167;
Het aantal uitgebrachte stemmen bedroeg
96.8 procent vergeleken met 93 procent in
1945.
Amerikaanse politici verander
den van mening over Indonesië
Uit brieven van Amerikaanse senatoren
onder wie Fullbright, Foster Dulles, Ives
en Anderson en van leden van het Huis
van Afgevaardigden aan „Knickerbocker
Magazine" blijkt, dat een aantal vooraan
staande politieke figuren in de Verenigde
Staten hun mening over de toestand in
Indonesië hebben gewijzigd na het lezen
van het boekje „Last Testimony", dat arti
kelen bevat van Amerikaanse journalisten,
die bij de ramp met de „Franelcer" om het
leven zijn gekomen. Zo schrijft de demo
cratische senator en ex-minister van Land
bouw Clinton Anderson: „Het boekje leerde
me begrijpen wat de Nederlanders in Indo
nesië gedaan hebben en corrigeerde som
mige van mijn vorige indrukken." (ANP-
Aneta).
Nieuwe Zwitserse
wisselkoersen
ZURICH, 10 October (Zw. tel.ag.).
De Zwitserse nationale bank maakt be
kend: In' aansluiting op de devaluaties in
het buitenland werd het opnieuw vast
stellen van wisselkoersen, welke gelden
voor de bilaterale betalingsovereenkomst,
noodzakelijk.
Met ingang van heden gelden de vol
gende koersen:
Aankoop Verkoop
België 872 877
Engeland 12,23 12,26
Nederland 114,82% 115,32^
Noorwegen61,07 61,37
Zweden 84,32% 84,72%
Tsjechoslowakije 8,72% 8,77%
Duitsland 103,90 104,30
„Eerste Kamer" van Oost-Duitse staat
bestaat voor de helft uit communisten
De Russische militaire 'gouverneur in
Duitsland, generaal Tsjoeikof, heeft mede
gedeeld, dat het militair bestuur in Oost-
Duitsland zal worden afgeschaft en ver
vangen door een Russische commissie van
toezicht.
De generaal legde deze verklaring af op
een receptie van het praesidium dei-
Tweede Kamer van het nieuwe Oost-Duitse
parlement. Hij zei dat de Russische regering
besloten had de bestuursfuncties, die tot
dusver bij het militaire bestuur berustten,
over te dragen aan de nieuwe regering. De
vervanging van het militaire bestuur door
een commissie van toezicht zal Maandag
geschieden.
De commissie van toezicht zal toezien
op de uitvoering van de overeenkomst van
Potsdam en andere overeenkomsten van
de vier bezettende mogendheden.
„Ik kan het streven van Duitse demo
cratische kringen om het herstel van de
Duitse eenheid en de wederopbouw van
Duitsland op democratische en vredelie
vende basis in eigen hand te nemen slechts
als wettig erkennen", .aldus generaal
Tsjoeikof.
Diekman, voorzitter van de Tweede
Kamer, en Grotewohl, kabinetsformateur,
dankten de generaal „uit naam van het
Duitse volk". Laatstgenoemde zei dat zijn
regering „zich zou baseren, op de overeen
komt van Potsdam en andere geallieerde
verklaringen. Wij erkennen erkennen de
plicht tot het verrichten van herstelbeta
lingen. Wij zijn voornemens een democra
tische staat op te bouwen en vriendschap
pelijke betrekkingen aan te knopen met
alle landen van de wereld", aldus Grote
wohl.
„Eerste Kamer"
De vijf provinciale parlementen van de
Russische zóne hebben Maandag uit hun
eigen bezetting 34 vertegenwoordigers van
de „Lander-Kammer" gekozen. Zeventien
hiervan zijn lid van de eenheidspartij,
negen zijn liberalen-democraten, zeven
christelijlc-democraten en één is lid van
de boerenbond.
De drie geallieerde Hoge Commissarissen
hebben te Frankfort een verklaring uit
gegeven, waarin gezegd wordt, dat de Oost-
Duitse regering geen wettelijke basis heeft
en er geen aanspraak op kan maken Oost-
Duitsland te vertegenwoordigen.
In de verklaring, die na een onverwachte
bijeenkomst van de Hoge Commissarissen
is uitgegeven, wordt West-Berlijn de ver
zekering gegeven, dat de geallieerde mo-
Ronde Tafel-conferentie
Ministeriële uiteenzetting aan
leiders van Kamerfracties
Naar het ANP verneemt, zal morgen
ochtend een bijeenkomst plaats hebben van
de minister van Overveese Gebiedsdelen
met de fractieleiders van de Eerste en de
Tweede Kamer en de „Commissie van
Negen".
De minister zal een uiteenzetting geven
over de stand van zaken ter Ronde Tafel
conferentie, overeenkomstig een vroeger
aan het parlement gedane toezegging.
gendheden „haar missie in de voormalige
hoofdstad zullen blijven voortzetten".
Minister Grotewohl zal, naar de ANP-
correspondent te Berlijn verneemt, in zijn
regeringsverklaring van Woensdag de over
tuiging uitspreken, dat de eenheid van
Duitsland slechts bereikbaar is op basis
van vriendschap met de Sovjet-Unie en
met uitschakeling van wat Oost-Duitse
politici aanduiden als „de herleving van het
fascisme".
Zijn achttien man sterke kabinet is thans
gereed. De belangrijkste posten daarin zijn
alle direct of indirect in handen van de
socialistische eenheidspartij gelegd, terwijl
de „burgerlijke" 'partijen zich tevreden
hebben moeten stellen met de bezetting van
vakministers. Een aantal der sleutelposten
wordt bezet door communisten, die hun
opleiding in de Sovjet-Unie hebben ont
vangen.
Treinaanslag op Oost-Java
acht doden
BATAVIA, 10 October (United Press)
Op de trein die de verbinding onder
houdt tussen Soerabaja en Malang is van
daag bij Soelomito een aanslag gepleegd,
waardoor acht passagiers werden gedood
en drie gewond, aldus wordt de Nederland
se autoriteiten medegedeeld. De trein liep
op een aantal mijnen, die langs de spoor
baan waren aangebracht.
Naar hier voorts wordt vernomen zullen
drie militaire waarnemers, waaronder de
Australische brigade-generaal William
Prior zich naar Soerabaja begeven om een
onderzoek in te stellen naar de militaire
situatie op Oost-Java, welke naar zowel
van Nederlandse als van Indonesische zijde
is bericht, ongunstiger is geworden.
Militaire voertuigen aangevallen
Bij drie aanvallen op militaire voertuigen
die Zondag in het Cheribonse plaats had
den, werden in totaal zeven militairen
ontvoerd of gedood, aldus verneemt Aneta.
Twee militairen werden vermist na een
aanval op een jeep, 15 1cm ten Zuiden van
Cheribon. Een jeep met 5 militairen werd
aangehouden door een in burger gekleed
persoon en werd vervolgens besprongen
door een twintigtal gewapende personen,
die in het bezit waren van brenguns en
andere automatische wapens. Drie van de
vijf inzittenden konden ontkomen, twee
worden vermist.
Zes km ten Noorden van Koeningan
werd een militaire truck aangetroffen, die
geheel was verlaten en doorzeefd van ko
gelgaten. Drie inzittende militairen werden
gedood of ontvoerd.
Tenslotte werd een militaire jeep met
Het woord is aan....
Milton:
Hij, die niet teleurgesteld wil
ivorden in zijn verwachting goed
te schrijverimoet zelf een ivaar-
achtig poeem zijn.
drie militairen uit Cheribon, die op weg
waren naar Koeningan, het laatst gezien
om 3 uur 's middags ten Noorden van
Koeningan. Sedertdien is er noch van de
inzittenden, noch van de jeep iets verno
men.
Vrijlating van gevangenen
op Sumatra
MEDAN, 11 October (Aneta). Bij de
zeven Nederlandse militairen die in Atjeh
worden vastgehouden doch die binnenkort
zullen worden vrijgelaten, bevindt zich de
officier van gezondheid, kapitein van Bom
mel, die met zes militairen 13 Juli nabij
Telega ontvoerd werd bij een overval op
een fourageconvooi. In de loop van deze
week zullen de Nederlandse autoriteiten
een aanvang' maken met de vrijlating van
de gevangenen op Noord-Sumatra. Tachtig
leden van de TNI, die thans in Sabang en
Belawan geïnterneerd zijn, zullen kunnen
vertrekken waarheen zij willen. Verder zal
de republikeinse delegatie in de plaatse
lijke gemengde commissie van Medan een
republikeinse officier zenden naar de
commandanten van alle republikeinse troe
pen voor het inwinnen van inlichtingen
omtrent de verblijfplaats van 202 ingezete
nen van de Negara Sumatera Timoer,
waarvan verondersteld wordt, dat zij in
handen van de republikeinen zijn.
Moch maakt een goede kans
Onze Parijse correspondent telefoneerde
ons hedenmorgen:
Gisteravond om goed 10 uur, na de vierde
dag van de Franse kabinetscrisis, heeft
Jules Moch bij president Auriol verslag
uitgebracht van de resultaten, die zijn eer
ste besprekingen met de partijleiders der
regeringsmeerderheid hebben opgeleverd.
Zoals men weet was Moch een voorlopig
informatieve taak opgedragen en had pre
sident Auriol hem nog niet de officiële titel
van kabinetsformateur toegekend,
In politieke kringen gelooft men, dat
vandaag, nu de eerste obstakels uit de weg
zijn geruimd, Moch's opdracht een bindend
karakter kan krijgen en hij zijn besprekin
gen in concreter zin voort zal kunnen zetten.
Toch is het nog geenszins zeker, dat zijn
onderneming met succes zal worden be
kroond.
In principe heeft hij de medewerking
verkregen van alle coalitie-partijen, enkele
staking"
Regeringstroepen „gingen in
wegens achterstallige soldij
HONGKONG (United Press). De
Chinese nationalistische regering is begon
nen uit de voorlopige hoofdstad Kanton
weg te vluchten. Men verwacht dat deze
stad binnen enkele dagen in handen dei-
communisten zal vallen.
Ook de buitenlandse ambassades en lega
ties zijn al begonnen met de evacuatie uit
deze stad.
Intussen hebben de communisten die
Zuidwaarts langs de Kanton-spoorweg
trekken, Jingatak zonder tegenstand bezet
en hebben zij een colonne vooruit gescho
ven tot een punt op ongeveer 65 kilometer
ten Noorden van Kanton.
De verdedigers van Kanton hebben in
derhaast twee legercorpsen van het eiland
Hainan en ^an de haven Swatau opge
vraagd om aan de communisten verzet te
kunnen bieden.
Van nationalistische zijde wordt verno
men dat de nationalistische defensie voor
Kanton ineenstortte, toen de nationalisti
sche troepen die sedert Augustus al geen
soldij hebben ontvangen in „staking"
gingen en zich uit de strijd terugtrokken.
De defensie van Kanton is verdwenen door
dat ongeveer 300.000 man onder de bevel
hebber van Centraal China, generaal Pai
Tsjoeng Hsi, een algemene terugtocht be
gonnen uit het Hengijang gebied naar de
provincie Kwangsi.
Het verluidt dat zowel generaal Pai als
waarnemend president Li Tsjoeng Jen zeer
verbitterd zijn op Tsjang Kai Sjek wegens
de weigering gelden beschikbaar te stellen
voor het betalen van de troepen.
Volgens Reuter wordt in Chinese krin
gen te Lake Success verklaard, dat de
Chinese nationalistische regering van 15
October af van Tsjoengking uit zal func-
tionneren in plaats van Kanton.
De waarnemende premier en andere hoge
functionnarisseii worden tegen 20 October
te Tsjoengking verwacht.
Uit Kanton wordt vernomen dat zes vlieg
tuigen zijn aangewezen om te helpen de
buitenlandse legaties te evacueren. De
goederenprijzen in Kanton zijn bijna 50
procent gedaald, doordat de handelaars
proberen van hun voorraad af te komen
voordat de communisten arriveren.
Chinese diplomaten te Parijs
lopen over naar Peking
Volgens mededeling van de ambassade
raad van de Chinese ambassade te Parijs
hebben de functionarissen van de ambas
sade en het Chinese consulaat zich thans
gesteld onder het gezag van de Chinese
volksrepubliek.
In een door de staf van de ambassade en
het consulaat uitgegeven verklaring wordt
gezegd, dat men op zijn post zal blijven in
afwachting van verdere instructies van de
regering van Peking.
Toean Maolan, zaakgelastigde op de
nationalistische Chinese ambassade te
Parijs, heeft aan diplomaten verklaard, dat
zes man van zijn staf van negen naar de
communistische regering zijn overgegaan.
In welingelichte diplomatieke kringen te
Parijs is men van mening, dat de zes Chi
nese diplomaten hun status hebben verloren
daar de Franse regering het communisti
sche regiem niet erkend heeft.
De nationalistische en communistische
diplomaten blijven het zelfde gebouw ge
bruiken.
onafhankelijken van de uiterst rechtse zijde
uitgezonderd, die bezwaren maken tegen de
voorlopige salarispremie, waardoor de
laagste loonklassen tot een minimum van
15.000 francs zou worden verhoogd.
Omdat deze stemmen een dertigtal
ongeveer voor de noodzakelijke Kamer
meerderheid juist onontbeerlijk zijn, zal de
dag van heden voornamelijk worden be
steed aan pogingen deze weifelaars te over
tuigen. Tezamen met Moch zal president
Auriol zijn krachten daar vandaag aan
wijden.
Wanneer Moch slaagt en men moet
erkennen, dat zijn papieren sedert twee
dagen ongetwijfeld zijn gestegen dan
verwacht men de samenstelling van een
regering op bredere basis, waarin ook figu
ren als Rgné Mayer, Reynaud, Bidault en
Pleven een plaats zouden kunnen vinden.
Reuter meldt: Moch had compromis
voorstellen opgesteld, welke de goedkeuring
verwierven van zijn eigen socialistische
partij en van de partij der volksrepublikei
nen, welke beide partijen respectievelijk 99
en 150 afgevaardigden in de Kamer hebben.
De radicale partij, onder leiding van de
voormalige minister van Financiën René
Pleven, met 58 zetels in de Kamer van
Afgevaardigden (waaronder een aantal
volksvertegenwoordigers, die niet ten volle
het radicale standpunt onderschrijven), be
sloot de voorstellen van Moch onder voor
behoud goed te keuren.
Drie en twintig onafhankelijke afgevaar
digden, onder leiding van de voormalige
'premier Paul Reynaud, de door veertien
afgevaardigden vertegenwoordigde Boeren
partij en de Rechtse partij der republikein
se vrijheid, die over 31 zetels in het par
lement beschikt, weigerden de voorstellen
van Moch goed te keuren.
Minder staatsuitgaven
Alle partijen waren het erover eens, dat
er een einde moest komen aan het door de
regering vaststellen van de lonen en dat
dit stelsel zo spoedig mogelijk moest wor
den vervangen door in vrijheid gevoerde
onderhandelingen tussen werkgevers en
werknemers.
Doch dit vraagstuk diende slechts als
fagade voor de eigenlijke oorzaak van de
weigering van midden-, conservatieve en
rechtse partijen om Moch's programma te
steunen. De leiders dezer partijen zijn na
melijk van mening dat thans de tijd is aan
gebroken om tot een oplossing van het
ernstigste economische probleem van
Frankrijk te komen, namelijk de strikt
noodzakelijke beperking van de uitgaven
van de staat.
Deze politici wijzen erop dat het paaien
van de leiders van vakverenigingen, die hun
eisen van de daken schreeuwen, niet het
minste vooruitzicht biedt voor een regeling
van het onmiddellijk om een oplossing vra
gende probleem van het verkrijgen van
gelden ter dekking van het dreigende be
grotingstekort van dit jaar.
Officiële opdracht
President Auriol heeft de socialist Jules
Moch thans officieel opdracht gegeven, een
nieuwe regering samen te stellen, aldus
meldt het Franse persbureau AFP.
ZACHT WEER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot "Woensdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Vannacht in het binnenland weinig
wind en op enkele plaatsen nevel of
mist. Overigens tamelijk veel bewol
king met hier en daar enige lichte
regen of motregen en meest matige
wind tussen Zuid-Oost en Zuid-West.
Voornamelijk in de nacht en ochtend
iets zachter.
12 October:
Zon op 6.58 uur, onder 17.54 uur
Maan op 19.47 uur, onder 13.09 uur
Hoog en laag water in IJmuiden
Dinsdag 11 October:
Hoog water: 5.49 en 18.02 uur.
Laag water: 1.42 en 13.45 uur.
Woensdag 12 October
Hoog water: 6.21 en 18.34 uur.
Laag water: 2.06 en 14.14 uur.
