OUDS
VAN HOUTEN
Toneelvereniging „Herman Heijermans" eerde
nagedachtenis van haar naamgever
IS ER WEER
De man
De zware autobussen
en het onderhoud der wegen
Kort en Bondig
Donderdag 2-1 November 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
De toneelvereniging, die de naam Her
man Heijermans tol de hare heeft gemaakt,
herdacht gisteren in de Haarlemse Schouw
burg op waardige wijze de sterfdag, van
daag precies een kwart eeuw geleden, van
deze tot dusver in ons land onovertroffen
dramaturg. Nadat het arbeiderskoor „De
Stem des Volks" onder leiding van Maurice
Yzer twee socialistische liederen had ge
zongen, droeg voorzitter J. Schiffer met een
korte toespraak, waarin hij herinnerde aan
cle strijd die Heijermans in vroeger jaren
met zovele overheidsinstanties moest leve
ren om toestemming tot de opvoering van
zijn stukken te verwerven, aan het gemeen
tebestuur een portret van de schrijver
over, dat door wethouder Geluk in ont
vangst werd genomen.
Laatstgenoemde gaf, nadat mevrouw de
weduwe A. Heijermans-Jurgens het ge
schenk had onthuld, de verzekering dat de
beeltenis een plaats in de schouwburg zou
krijgen, ofschoon feitelijk eerst de raad nog
toestemming tot aanvaarding dient te ge-
ven,.Hij twijfelde er echter niet aan dat dit
zonder een woord van protest zou geschie
den, in welke gang van zaken hij een be
vestiging zag van de algemene erkenning,
die deze in zijn tijd zo hevig bestreden
idealistische figuur van uitzonderlijk for
maat ten deel is gevallen.
Het is jammer vinden wij dat het
door. Poppe Damave naar een foto gete
kende portret slechts een zeer flauw beeld
van Heijerman' persoonlijkheid geeft. Men
had beter deze gewichtige opdracht kunnen
geven aan een kunstenaar die zowel zijn
werk als zijn wezen door en door kent.
Vervolgens hield dr. P. H. Schroder een
met bezieling uitgesproken kernachtige
herdeningsrede, waarin hij onder meer
zeide dat Nederland een toneelschrijver,
die hij op één lijn met Vondel wilde stellen,
jaarlijks behoorde te eren met een voor
stelling van een van zijn stukken. Spreker
herinnerde aan de matinee in het Paleis
voor Volksvlijt, enkele dagen na de dood
van Heijermans, toen een gezelschap van
trouwe medewerkers met onder anderen
Esther de Boer van Rijk en Wilhelmina van
der Horst het derde bedrijf van „Op
Hoop van Zegen" en enkele fragmenten
van „Uitkomst" vertoonde voor een zeer
ontroerd publiek. Hij wees op de diepere
zin van deze keuze, waarmede ten eerste
aan de sociale strijder voor de verworpe
nen der aarde en vervolgens aan de innige
kindervriend een treffende hulde werd be
wezen.
Voor de pauze gaven twee leden van de
vereniging „Kunst en Strijd" uit Kromme
nie nog een uiterst zwakke vertoning van
de uit 1914 daterende „Oogstmaandschets"
in één bedrijf („Brief in schemer") over
een blinde moeder, die aan de dorpsschool
meester een epistel aan haar gemobiliseerde
zoon dicteert. Dit gevoelige tafreel verdorde
tot een zeurderig afgepast stukje mono
tone declamatie.
Een comedie van liaat
Het tweede gedeelte van de avond werd
gevuld met een in vele opzichten uitmun
tende opvoering van de tragi-comedie „De
Meid" (bij de uitgave in boekvorm aange
duid als een komedie-van-haat) door het
naar de schrijver genoemde gezelschap, dat
hiermede onder regie van H. Kraneveld
zichzelf ver overtrof. Dit bijzonder handig
in elkaar gezette doch tamelijk ongeloof
waardige stuk over een chantage plegende
dienstbode, die op een mateloos laaghar
tige wijze haar werkgeefster tyranniseert,
ontlokte uitbundige bijna te uitbun
dige bijval aan de zaal. Men schepte zo-
veePplezier in deze omkering van de huis
houdelijke betrekkingen, dat de sympathie
voor het slachtoffer van deze perfide prac-
- Ais vanóuds
DE KINAWIJN VAN OUD
Opwekkend en versterkend
FEUILLETON
die zijn geheugen verloor
DOOR PATRICIA WENTWORTH
Vertaald uit het Engels
Misschien uit een van de huizen of uit
een zijstraat ik weet het werkelijk niet
maar toen ik hem in 't oog kreeg, was
hij bezig de andere man in te halen. Alles
wat ik zeker weet, is dat hij een regenjas
aan had en een soort hoed. Toen gebeurde
er opeens iets: zijn arm ging omhoog en
kwam weer omlaag. De eerste man viel op
de grond, ik renfce erheen, en de vent,
die de slag had toegebracht rende er van
door. Ik verloor hem practisch onmid
dellijk uit het gezicht. Zodra je uit de
buurt van de lantaarn wegging, zag je
geen hand voor ogen. Ik moest dus van
een achtervolging afzien, maar ging terug
naar de man, die op de straat lag. Hij
was er nog goed afgekomen hij kreeg
een slag met een of ander zwaar voor
werp, waarmee je iemand z'n hoofd in
had kunnen slaan. Hij had echter een
stevig hoofd en zei me later zelf, dat hij
een taaie was. Bovendien had z'n hoed de
klap enigszins, opgevangen.
Juffrouw Silver luisterde aandachtig,
maar zei niets.
Frank leunde voorover in z'n stoel.
tijken wel enigszins in het gedrang kwam.
Mevrouw Umans gaf met een voor een
amatrice vrij zeldzame vrijmoedigheid een
rake vertolking van de titelrol, al dreef zij
soms in haar luidruchtigheid het canail-
leuze element te ver door. Maar bijna on
verbeterlijk waren in de beste ogenblikken
haar onverschillige houding, haar scham-
per-spottende terechtwijzingen, met steeds
die haatdragende ondertoon van zich ein
delijk uitvierende rancune, haar overmoe
dige en toch steeds achterdochtige omgang
met haar familieleden, Ook haar uiterlijke
verschijning, welke zij scherpzinnig accen
tueerde met een levendige mimiek, kon men
zich nauwelijks krasser wensen.
Het zou onrechtvaardig zijn om mevrouw
Peper niet met haar in één adem te noemen.
Zij speelde de moeilijke rol van de gekwelde
vrouw met een grote innerlijke spanning.
Voor zover de situaties dit mogelijk maak
ten, waren haar matte verslagenheid, haar
uitputting door de onwaardige strijd in het
eerste bedrijf en haar schijnbare luchthar
tigheid uit angst voor ontdekking van haar
Modemagazijnen
Anegang 24
Frankestraat 3
vervormen Uw oude hoed in het
nieuwste model, binnen één week,
vanaf f 4.50.
(Adv.)
geheim in het tweede ontroerend door de
zuivere toon.
De nevenfiguren voldeden minder, al zag
men aardige typeringen van kruier en was-
baas. De heer Umans gaf de echtgenoot wel
voldoende autoriteit oni het rechtvaardig
heidsgevoel van de toeschouwer te bevre
digen, doch jongleerde nogal zonderling
met klemtonen. Vanavond wordt deze voor
het doen van de vereniging „Herman
Heijermans" zeer sterke voorstelling her
haald. DAVID KONING
De toneelvereniging Herman Heijermans"
gaf gisteren in de Haarlemse Schouwburg
een geslaagde opvoering van „De Meid".
Men ziet hier een scène uit hel eerste
bedrijf: Annemie (geheel links) ontvangt
verjaarsvisite.
Hedendaagse aspecten
van de lichamelijke opvoeding
Vanmorgen is de eerste regionale vergade
ring gehouden van de Contactraad voor de
gemeentelijke bemoeiingen voor lichamelijke
opvoeding en sport, omvattende de provin
cies Noordholland. Zuidholland en Utrecht,
in restaurant Erinkmann. De voorzitter, de
heer A. Cassee uit Bloemendaal zette het'
doc-1 van de gewestelijke contactraad uiteen.
Er bestaat reeds een landelijke contactraad.
waarvan de heer E. Kupers jr. uit Amster
dam voorzitter is. Spreker zeide dat vele
vraagstukken aan de orde zullen komen,
speciaal over de aanleg van sportvelden,
speelweiden en speeltuinen.
De heer W. van Zijl!, directeur van het
bureau van het Nederlands Olympisch'
Comité hield een inleiding over „Heden
daagse aspecten van de lichamelijke opvoe
ding". Over de vraag of lichamelijke opvoe
ding noodzakelijk is, behoefde spreker niet
uit te weiden. Die strijd is gestreden. Toch
is er nog een grote achterstand. Wel heeft
men getracht onderwijzers op de hoogte te
stellen van het les geven, maar op de lagere
scholen is de toestand niet gunstig. Op mid
delbare scholen is het beter.
Gebrek aan ruimte voor spel en gym
nastiek is oorzaak, dat er op de Mulo-scholen
en Nijverheidsscholen weinig aan lichame
lijke opvoeding gedaan wordt. De leerlingen
van deze scholen hebben het juist zo nodig.
In. de toekomst moet er voor gezorgd wor
den, dat aan een te bouwen school een
gymnastiekzaal verbonden wordt,
Spreker vervolgde, dat de lichamelijke
opvoeding buiten schoolverband er slechter
aan toe is. Dat is bij het turnen vooral het
geval. Er zal hard gewerkt moeten worden,
om verbetering te krijgen, omdat er zovele
problemen zijn. Spreker herinnerde aan de
grote stadsuitbreidingen, aan de bevolkings
aanwas en aan het voedselvraagstuk. De
taak van dè sportbonden moet zijn, dat er
sportvelden en speeltuinen aangelegd wor
den, anders komt de sport nog meer in
gevaar.
De heer Van Zijll besprak de belangstelling
van de overheid voor de sport. Samenwer
king is nodig.
Spreker deed ook mededelingen over het
werk van het N.O.C., om de gemeentebestu
ren voor te lichten over allerlei technische
vraagstukken. Gebleken is inmiddels, dat in
vele gemeenten de colleges van B. en W.
onvoldoende op de hoogte zijn.
Afgevaardigden van gemeentebesturen
deden vervolgens mededelingen over erva
ringen, waarna de heer Van Zijll opmerkte,
dat het van belang is, dat de overheid en de
sport samenwerken.
Met ingang van 1 December hebben
Nederlanders, die een geldig Nederlands pas
poort bezitten, geen visum meer nodig voor
toelating in IJsland. De overige bepalingen
inzake toelating, verblijf en het verrichten
van arbeid op IJsland blijven van kracht.
Roestvrije zakmessen
fabrikaat Herder
Naaischaren
WEBER
GROTE HOUTSTRAAT 166 bü de Houtbrug
'(Adv.)
Klaverjasnieuws
De stand van de Haarlemse Klaverjasbond
Afdeling A: gesp. gew. verl. pnt. sp.pnt.
Johez 5 5 0 10 213728
Droste5 5 0 10 210476
Boru 5 4 1 8 212718
Spoorboys5 3 2 6 205276
Nederland 5 2 3 4 206350
G. E. B5 2 3 4 197884
Beijnes 5 2 3 4 196988
D. S. H5 1 4 2 198266
D S. H. 2 5 1 4 2 196686
Stork 5 0 5 0 202474
Afdeling B:
G. E. B. 2.... 7 6 1 12 204092
Spoorboys 2 5 5 0 10 214847
Droste 2 8 4 4 8 324392
D. S. H. 3 7 4 3 8 286874
H. S. M6 4 2 8 251062
Beijnes 2 6 4 2 8 241672
Beijnes 3 7 3 4 6 274834
Nederland 2 6 2 4 4 241746
Boru 3 5 2 3 4 204236
Johez 2 7 1 6 2 283966
Boru 2 6 1 5 2 243124
Beijnes 4 4 1 3 2 154998
XELiM TAFELKLEDEN
vanaf f 22.75
P. SCHOEN, Meubilering
SPAAR NWOUDERSTRAAT 130
(Adv.)
Vijftien jaar geëist
tegen J. Nederkoorn
Zaak opnieuw behandeld door
Bijz. Strafkamer Rotterdam
In 1941 liet de opperbanleider van de
Haarlemse W.A. de 51-jarige bouwmate-
rialenhandelaar J. Nederkoorn uit Haar
lem, het theater „Monopole" te Zanövoort
ontruimen, omdat hij meende, dat er bij
de optredende artist en Joodse landgenoten
zouden zijn. Nederkoorn, die Woensdag
middag terecht stond voor de bijzondere
strafkamer te Rotterdam, waarheen deze
zaak door de Bijzondere Raad van Cassa
tie was verwezen, gaf het ten laste gelegde
feit toe.
Bij de verdere behandeling van deze
zaak kwamen lijsten ter sprake die ver
dachte voor de S.D. zou hebben opgesteld
tengevolge waarvan tien mensen het leven
verloren zouden hebben. De verdachte
ontkende, dat hij hierbij betrokken is ge
weest.
De officier van justitie merkte op, dat
verdachte reeds in 1933 lid van de N.S.B.
was. Men moet in hem vooral de leider
van de W.A. zien. Hij eiste tegen Neder
koorn een gevangenisstraf van vijftien
jaar met aftrek van de preventieve hech
tenis.
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam had in eerste instantie Nederkoorn
tot vijftien jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
De Bijzondere Strafkamer te Rotterdam
zal op 7 December uitspraak doen.
(Adv.)
Vier grote projecten worden
uitgevoerd met Marshallhulp
Uit een wetsontwerp tot wijziging van de
Middelenwet blijkt, dat de uitgaven, welke
krachtens de met de regering van de Ver
enigde Staten bereikte overeenstemming
met behulp van vrijgegeven 240 milli-
oen gefinancierd zijn, betrekking hebben
op vier projecten die van groot belang zijn
voor de wederopbouw van ons land en zijn
volkshuishouding. In de eerste plaats kan
30.300,000 worden bestemd voor de fi
nanciering van de werkzaamheden voor
het in cultuur brengen van de Noord-Ooste
lijke polder. Voor de financiering van de
bouw van arbeiderswoningen in de ver
woeste gebieden van Limburg, Walcheren
en de Betuwe, alsmede in de steden Rot
terdam, Arnhem en Nijmegen, kan
181.800.000 worden bestemd. Voorts is
17.500,000 bestemd voor de financiering
van de ontwikkeling van de landbouw,
hoofdzakelijk voor de verbetering van af
watering van reeds in gebruik zijnde lan
derijen, waardoor naar verwachting de pro
ductie zal kunnen worden verhoogd. Ten
slotte wordt 10.400.000 bestemd voor de
financiering van de herverkaveling van
Walcheren.
Haarlem maakte een plan voor versterking van het
wegdek, in Heemstede is daarvan afgezien
De klachten van de bewoners die de
zware autobussen langs- hun huizen zien
(en ook voelen!) rijden, houden aan. Dit
betreft vooral straten en wegen die geen
versterkt wegdek hebben. Als de bussen
over asfalt rijden, of op keien-klinkers, die
op een puinbed gelegd zijn, trilt de grond
minder.
Af en toe worden wij aangeklampt door
ontstemde mensen die ons vertellen van
deuren en ramen die verzakken, schilde
rijen en spiegels die altijd scheef hangen
en soms zelfs van de muur vallen, enzo
voort.
Daarbij komt, dat wegen en straten die
geen versterkt wegdek hebben, ook veel te
lijden hebben van het zware verkeer. Her
haaldelijk komen er verzakkingen voor,
zodat de stratenmakers geregeld werk
hebben om kuilen op te halen. Dit is in
derdaad slechts lapwerk, want afdoende is
dit niet, ook al kost het veel geld. Het is
bovendien niet aangenaam in autobussen
te zitten die over wegen rijden die hobbelig
en hobbelig zijn.
Openbare Werken in Haarlem is over
tuigd dat de enige afdoende oplossing is
alle straten en wegen, die door de auto
bussen bereden worden, te asfalteren of
een bestrating met puinbed te geven. Daar
voor is een plan opgemaakt, maar de uit
voering daarvan zal enige millioenen kos
ten. Die uitgaven zullen alleen door de ge
meente gedragen moeten worden, want
wij schreven daarover inderdaad uitvoerig
de N. Z. H. V. M. kan niet verplicht wor
den bij te dragen, omdat zij voor de auto
bussen wegenbelasting betaalt.
De opbrengst van die wegenbelasting
wordt door het rijk geïnd en het rijk is niet
genegen daarvan een deel aan Haarlem af
te staan.
Daarom kan het grote plan tot verster
king van het wegdek slechts in gedeelten
worden uitgevoerd. Indien eenmaal vast
gesteld is hoeveel Haarlem in 1950 kan be
steden voor nieuwe kapitaalslasten, zal
door B. en W. worden overwogen hoeveel
daarvan kan worden bestemd voor de we
gen. Gemeend wordt dat dan allereerst
enige straten en wegen in het Amsterdam
se kwartier in aanmerking moeten komen,
omdat daar de toestand het meeste nijpt.
De verzakkingen zijn het ergst in straten
en op wegen die voorheen geen zwaar ver
keer hadden, zodat de grond niet is inge
reden. Bovendien spreekt ook de grond
soort een woordje mee. Op een veenlaag is
het kwaad erger dan op een zandlaag.
In Heemstede
Ook in Heemstede wordt ondervonden
dat het bussenverkeer zwaardere eisen stélt
aan het wegdek. Toch heeft het gemeente
bestuur niet de consequentie durven aan
vaarden om de Bronsteeweg, de Binnen
weg en de Raadhuisstraat van een bestra
ting met puinbed te voorzien. De tramrails
worden daar verwijderd, waarna de bestra
ting zo stevig mogelijk wordt gemaakt. Er
worden klinker-keien gelegd. Wij verwach
ten zo deelde de wethouder van Open
bare Werken, de heer E. J. van Lent, ons
mede dat die het wel zullen uithouden,
want het betreft hier oude wegen, die goed
zijn ingereden. Als wij zouden overgaan tot
het maken van een gesloten wegdek, dan
zouden de leidingen voor gas, water en
electricileit, die nu onder het rij vlak liggen,
naar de trottoirs overgebracht moeten wor
den. Dit heeft tengevolge dat 't werk enige
tonnen zou kosten en die uitgaaf achten
wij niet verantwoord. Althans nu nog niet,
omdat wij gegronde redenen hebben om
aan te nemen dat de nieuwe bestrating het
wel zal uithouden.
Verder rijdt de bus in Heemstede dooi
de Jan van Goyenstraat. Wij hebben de
ervaring dat de bestrating zich daar ook
vrij goed houdt, ook al zal het wel nodig
zijn dat er op het onderhoud wordt gelet.
De bus rijdt nu'tijdelijk over de Dreef en
niet over de Bronsteeweg, Binnenweg en
Raadhuisstraat. Als de bestrating daar in
orde is, wordt de oude route voor de bus
genomen. Het gemeentebestuur heeft een
enquête gehouden onder de bewoners van
de Binnenweg en de Raadhuisstraat en die
heeft uitgewezen, dat de meerderheid op
het behoud van de autobus op die plaats
gesteld is. Daarbij komt nog, dat de route
Bronsteeweg - Binnenweg - Raadhuisstraat
meer in het hart der gemeente ligt. zodat
ook zeer veel andere ingezetenen er belang
bij hebben de bus daar te houden, omdat
zij anders verder naar de halten moeten
lopen.
Het Nederlandse merk
met Wereldreputatie
(Adv.)
BINNENLAND
Onlangs stalen twee Zuid-Afrikanen een
fototoestel van ongeveer duizend gulden uit
de auto van een Schiedamse fotograaf, die
hen naar de boot in Hoek van Holland
bracht. Bij douane-onderzoek in Harwich
kwam het fototoestel te voorschijn. De dieven
zijn te Harwich ieder veroordeeld tot een
boete van tien pond. Hun was smokkelarij
ten laste gelegd. Het fototoestel zal naar de
eigenaar worden teruggestuurd.
HAARLEM EN OMGEVING
Het comité voor ouden van dagen te
Bloemendaal wil aan de ruim 150 ingezetenen
van 70 jaar en ouder, die deze zomer aan
het uitstapje deelnamen, weder een feest
middag bereiden. Giften voor dit doel kan
men zenden aan mevr. A. C. den Tex—baro
nesse Bentinck, Potgieterweg 3, Bloemendaal,
De lieer It. G. van Rooy te Den Oever,
vroeger onderwijzer 4e Bloemendaal, is be
noemd aan de Chr. school te Woubrugge.
De heer I. A. Doezie, wonende Pres
Steynstraat 115, chef-monteur bij de Rijks
telefoondienst zal Zaterdag 26 November de
dag herdenken dat hij vóór 25 jaar bij ge
noemd bedrijf in dienst is getreden.
De Haarlemse rechtbank heeft de Bloe-
mendaalse slager A. v. d. H. verdacht van
overtreding van het buitengewoon navorde-
ringsbesluit, veroordeeld tot een gevangenis
straf van drie maanden.
Ministers van Defensie
te Londen
De ministers van Defensie van de vijf
West-Europese landen hebben Woensdag te
Londen verschillende maatregelen ter ver
dediging van West-Europa, ontworpen door
het West-Europese comité van opperbevel
hebbers, goedgekeurd.
Als leden van het Atlantisch pact zullen
de ministers de goedgekeurde voorstellen
de volgende maand aan de verdedigings
commissie te Parijs voorleggen.
Een na afloop van de bijeenkomst ge
publiceerd communiqué zegt, dat deze
voorstellen bedoeld zijn om „de maximale
samenwerking in het wederzijds belang te
verzekeren". De ministers hei-haalden, dat
de reeds bestaande West-Europese defen
sie-organisatie zal voortbestaan.
VOOR KLEINE KINDEREN,
hebben wij juist zulke aardige cadeau
tjes in zeildoek, celluloid en pluche, en
verder een grote sortering in Nooit-
gedagt Speelgoed
u£J.Ueetik
VOOR DE BABY
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM. 23 November 1049
ONDERTROUWD: 23 Nov., C. J. Groen en
W. F. Sandijck; P. Bravenboer en A. A. S.
Weijers; W. J. Willemse en M. J. Verhallen:
C. Duijn en A. van der Wijk; T. H. J. Jansen
en J. A. Berendregt; J. C. Draijer en J. B,
Kuiper; G. J. van Strien en M. Guiteneau;
A. P. Jansen en A. Melchers; H. L, J. Briel
en J. A. Winter; J. H. Koelemeijer en D. Klin
kenberg; B. W. Kwant en J. M. Terpoorten;
E. S. Wellinga en G. H. Arends; F. van Keij-
zerswaard en H. Terburg,
GEHUWD: 23 Nov., P. van Gils en J, J.
Prins; M. Bloem en B. B. Seij; K. T. Dulos
en W. Spoor; S, J. Houthuijzen en G, H,
Dijkstra; A. Middel,ians en J, Corba; J. Robijn
en D. J. van Rooden; F. A. Geerlings en T,
Koning; C. Tromp en W. M. Balm; J. M.
Jansen en Ngadyan; J. van Wooning en T. J.
Paulusma. P. de Jong en G. A. C. Jochemsz;
V. J. Hoorns en C. Koenekoop; H. van
Schoor en J. T. C. van der Linden; A. A.
Hoeben en A. G. Ritterbeck: T. J. van der
Riet en A. B. Heerens; J. M. van Leeuwen en
C. M. J. Logger; G. van Lubeek en G. J. G.
van Dam; A. L. de Doelder en G. Westman;
A. van der Groef en E. van Dijk; J. Eelman
en S. M. Edel; J. M. Gutteling en G, van
Sprang; D. Coppoolse en H. Holtrop.
BEVALLEN van een zoon; 18 Nov., G. J. C,
van de KasteeleRaadersma; 21 Nov., M. H.
WillemseSmil; 22 Nov., J. C. Planting-
Kees; G. M. Heije—Lukas; 23 Nov., A. van
ZwietenPlaisier.
BEVALLEN van een dochter: 21 Nov., H. D.
Geukersvan Lieshout; 22 Nov.. H.-van der
WekkenVeenstra; R. Beendersvan den
Oosterkamp; G. KlootwijkLankhaar; 23
Nov., C. E. JacobsSteemers; A. Zonneveld
—Kemper; M. van der WalleVeldman.
OVERLEDEN: 21 Nov., G. C. S. Roosen-
Quint, 44 j., L. Raamstraat; N. C. E. Grimberg
Philipse, 78 j., Santpoorterstraat; C. Kion
de Graaf, 50 j., Vooruitgangstraat; J. Ootes,
33 j,, Kleverparkweg; M. van Maasvan der
Boon, 90 j„ Zocherstraat; J. N. de Lange, 80
j., Zomerkade.
De man was nogal geschrokken en zwak
op de benen. Ik nam hem mee naar een
politiepost, waar ze hem een kop thee
gaven, en daarna bracht ik hem thuis.
Hij woont in Tattlecombe's Speelgoed
magazijn, waar hij assistent is en tijdelijk
de leiding heeft. Hij had een bezoek ge
bracht aan zijn werkgever in Seiby Street,
waar deze te bed lag, na een verkeers
ongeval. Ik begrijp, dat u me vragen wilt,
waar ik eigenlijk heen wil. Wel, het geval
is als volgt: Die knaap, die neergeslagen
werd, zei, dat z'n naam William Smith
was. Dat is echter niét zijn naam. Ik heb
hem vroeger eens ergens ontmoet en ik
herkende hem. Ik vertelde hem dat en hij
deelde me mee, dat hij uit een Duits hos
pitaal in 1942 als William Smith was ont
slagen, en dat dat alles was, wat hij zich
kon herinneren. Hij wist verder niets meer
van zijn verleden en hij was er natuurlijk
ten zeerste op gebrand te weten, of ik
zijn werkelijke naam kende.
De naalden van juffrouw Silver's brei
werk tikten regelmatig.
En wie meen je, dat hij is?
Dat is nu het vervelende, dat ik niet
verder kan komen dan de naam Bill. U
weet hoe het tegenwoordig is, iedereen
noemt elkaar bij de voornaam, en je weet
vaak niet eens een achternaam. Hij ver
telde haar over het feest in Carlton.
En ik kan u verzekeren, dat dat het soort
feest en het soort mensen was, waar hij
bij hoort, en dat hij niet thuishoort in een
speelgoedwinkel in een van de buiten
wijken van Londen. Hij vertelde me zelf,
dat hij niet de William Smith was, wiens
identiteit hij op de een of andere manier
had gekregen. Die William Smith behoorde
thuis in Stephey en Bill ging daarheen
om inlichtingen te krijgen. Het enige
familielid, een zuster, had wegens de bom
bardementen moeten verhuizen en de-
buren hadden haar uit het oog verloren.
Deze brave lieden lachten hem echter uit,
toen hij vroeg of ze hem herkenden als
William Smith. Ze waren echte Cockney's
en gingen daar prat op en verafschuwden
Bill's „BBC-accent", zoals zij het noem
den.
Juffrouw Silver keek op van haar brei
werk.
Het is een merkwaardig verhaal,
Frank.
Inderdaad, maar u hebt nog lang
niet alles gehoord. Ik heb die knaap, Bill,
Donderdagavond weer ontmoet. Ik was
uit eten geweest en op weg naar huis,
toen ik- opeens William Smith in een
queu zag staan bij een bushalte in de buurt
van de Marble Arch. Ik ging naar hem
toe en vroeg, hoe hij het maakte. Hij ant
woordde, dat het hem goed ging, maar
dat er eerder op die avond iets was ge
beurd. Hij had zijn werkgever weer op
gezocht en teruggaande had hij ergens op
een vluchtheuvel met een groepje mensen
moeten wachten, tot de verkeerslichten
weer van kleur veranderden. Toen hij
daar stond te wachten, heeft iemand hém,
naar hy zegt, een stoot in de rug gegeven,
waardoor hij bijna onder een voorbij
rijdende bus terecht was gekomen, als
niet de naast hem staande man hem had
beetgepakt. Toen hij van de schrik beko
men was en om zich heen keek, verander
den de verkeerslichten weer van kleur,
en haastte iedereen zich verder. Hij kon
niemand ontdekken, aan wie hij de stoot
in zijn rug toe zou kunnen schrijven. Ik
vroeg hem, of hij dit voorval aan de politie
ging rapporteren, en hij antwoordde me,
dat hij dat niet van plan was. Hij meen
de, dat deze niets zou kunnen doen. Hij
hield even op en voegde er dan aan toe:
Toen heb ik hem uw adres gegeven.
Juffrouw Silver kuchte. M'n beste
Frank!
Wel, ik dacht, dat u dit geval mis
schien zou interesseren. Ik heb u nog niet
alles verteld. Ik heb u de feiten gegeven,
maar er zijn twee dingen, die me in 't
bijzonder bezig houden. Het eerste is dit:
toen William Smith die eerste keer neer
geslagen werd en ik aan kwam rennen,
was de vent, die hem neersloeg, van plan
hem nóg een klap toe te dienen. Dat wijst
op iets: William lag in min of meer be
wusteloze toestand op de straat en als
het motief dus roof was geweest, dan zou
de dader onmiddellijk de zakken van z'n
slachtoffer zijn gaan doorzoeken, maar in
plaats daarvan was hij van plan een
weerloze man opnieuw een klap te geven.
Dat wijst op iets veel ergers dan bero
ving, dat wijst op moord! Hij had iets in
z'n hand, dat op een stok geleek, maar
het moet iets veel dodelijkers geweest
zijn een stuk loden pijp of iets derge
lijks en hij stond op het punt z'n
slachtoffer af te maken, hetgeen met nóg
zo'n klap als de eerste heel goed mogelijk
was geweest. Die vent was zo in beslag
genomen door zijn boze voornemen, dat
hij mij niet in de gaten had, voordat ik
begon te rennen, en zelfs toen scheelde
het nog maar een haar, of hij had alsnog
die tweede fatale slag toegebracht. Hij
verloor echter zijn tegenwoordigheid van
geest en zette 't op een lopen.
Juffrouw Silver vroeg, terwijl ze rustig
doorbreide: Geloof je, dat die man Wil
liam Smith opgewacht had? Dat hij hem
uit dat huis heeft zien komen en toen die
poging om hem te vermoorden heeft on
dernomen?
Zóver kan ik niet gaan. Daarvoor is
geen bewijs. Er bestaat de mogelijkheid,
dat hij hem gezien en herkend heeft, en
ik ben er zeker van, dat hij eèn poging
deed hem- te vermoorden. Verder zou ik
niet willen gaan.
Er heerste even stilte.
Je noemde nog een tweede punt, dat
je bezig hield, merkte juffrouw Silver
op. Wat is dat?
Bill, die knaap, die ik op dat feestje
in 't Carlton voor de oorlog ontmoette,
was getrouwd.
Lieve mensen, mompelde juffrouw
Silver.
Er was op dat feest ook een meisje
in een goudkleurige jurk. Een zeer aan
trekkelijk meisje. Ze danste de hele avond
met Bill. Niemand anders kreeg een kans,
ik herinner me nog heel goed, hoe het ook
mij niet gelukte met haar te dansen. Gis
teravond dineerde ik met mijn nicht Mil
dred Darcy en haar man, die zo juist na
zeven jaren in de tropen, hier terug zijn
gekomen. Zij waren ook op dat bewuste
feest. Ze waren toen verloofd. Mildred
herinnert t zich Bill ze vond hem meer
dan gewoon aardig maar ze herinnert
zich zijn achternaam evenmin als ik. Wat
het meisje in de goudkleurige jurk be
treft, met haar is het net andersom. Mijn
nicht herinnert zich niét haar voorndam,
maar ze npemde 'n heel stel achternamen,
waarvan de meest waarschijnlijke Lester
was, of Elliot. Er bestond ook enig ver
band tussen Mildred's tante Sophie en het
meisje, en mijn nicht is er zeker van, dat
ze getrouwd zijn, omdat ze zich herinnert,
dat die tante Sophie haar schreef, dat ze
hun een antiek theeserviesje had gegeven.
Nicht Mildred is altijd erg vaag en ze
herinnert zich helemaal geen namen, be
halve de voornaam Bill, maar ze weet
zeker, dat dit stel mensen getrouwd is,
grotendeels, geloof ik, vanwege dat thee
serviesje, dat hun gegeven werd.
Juffrouw Silver resumeerde, terwijl
ze rustig doorbreide: - Hij heeft z'n geheu
gen verloren. Hij weet niet, wie hij vóór
de oorlog was. Maar je meent hem op een
feest in het Carlton ontmoet te hebben
in 1939 en je nicht, mevrouw Darcy, die
daar ook aanwezig was, zegt, dat hij ge
trouwd is met het meisje, met wie hij
toen blijkbaar verloofd was. Jij kent hem
alleen als Bill en je weet de naam van het
meisje helemaal niet. Mevrouw Darcy
herinnert zich diverse namen, maar is er
niet zeker van, welke de juiste is. Jij bent
voorts van oordeel, dat er een aanslag op
zijn leven is gepleegd.
U hebt hier inderdaad alle feiten
genoemd, zei Frank..
Juffrouw Silver kuchte. wat die twee
door jou aangeroerde punten betreft, heb
je hem verteld, dat je die aanval op hem
als een poging tot moord beschouwt?
Nee.
En je vraagt je af, of je hem eigen
lijk niet moet waarschuwen?
Ja, inderdaad.
En je vraagt je eveneens af, of je
hem dat verhaal van mevrouw Darcy
over zijn huwelijk moet door geven?
(Wordt vervolgd).
