Provinciale Staten stellen vragen over
de begroting van Noordholland
RADIO
GROENTJE
DE ROOY
WEBER
T oman
Vrijdag 2 December 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
In de vergaderingen van de afd. van de
Provinciale Staten van Noordholland,
waarin de provinciale begroting besproken
is, hebben enkele leden opgemerkt, dat
Noordholland de enige provincie is, waar
nog een lid van de C.P.N. deel uitmaakt
van het college van Gedeputeerde Staten.
Andere leden stelden hiertegenover de
vraag, of het werk der communisten in de
Staten tegen de belangen van de provincie
ingaat. Zij hebben grote waardering voor
het werk, dat voor het Geestmerambacht is
verricht. Sommige leden herinnerden er
aan, dat de Provinciale Staten in deze
samenstelling aan de laatste ronde begin
nen. De vraag dient gesteld te worden, of
het college in de afgelopen jaren heeft be
antwoord aan de wat hoog gestemde ver
wachtingen. Naar het oordeel van deze
leden, getuigt beleid van een con
tinuïteit met dat van zijn voorgangers. Er.
is geen sprake van, dat een nieuwe koers
gevaren is.
Gevraagd werd aan Gedeputeerde Sta
ten aandacht te blijven besteden aan de
salai'issen en lonen van het provinciaal
personeel.
Tunnelbouw
Vele leden zouden willen, dat Gedepu
teerde Staten opnieuw aandrang uitoefe
nen bij de regering, opdat spoedig begon
nen zal worden aan de bouw van een
tunnel in Velsen. een zaak, wélke voor de
ontwikkeling van de provincie, naar hun
oordeel, van bijzonder groot belang is. Een
aantal leden zag eveneens gaarne een
zelfde actie ten bate van een tunnelbouw
bij de Hembrug.
Vragen zijn gesteld over de inpoldering
van de Zuid-Westpolder. Het ziet er naar
uit, dat men hieraan niet spoedig zal be
ginnen. Het werk ten behoeve van de
Zuid-Oostpolder zal in twee gedeelten
worden uitgevoerd. Is het mogelijk, dat
de Zuid-Westpolder terstond na het eerste
deel van de Zuid-Oostpolder zal worden
drooggelegd.
Financieel beleid
Zeer vele leden verklaarden, dat zij zich
in het algemeen met het financieel beleid
van het college van Gedeputeerde Staten
konden verenigen. Vrij algemeen werd ge
waardeerd, dat de opcenten op de grond
belasting niet verhoogd zullen worden.
Dat aan de behartiging van de belangen
der inwoners ook aan de culturele zaken
aandacht wordt geschonken, vond even
eens waardering.
Andere leden waren van oordeel, dat .als
er een tekort is, hier en daar wat afge
sneden wordt en wel van zaken, waaraan
vroeger met enige warmte begonnen is.
Voor de rest zorgt dan het reservefonds.
Een lid vroeg of van de nog lage rentevoet,
welke zeker in de toekomst zal stijgen, ge
profiteerd kan worden. Een ander lid
achtte een aflossing van zes procent op de
schuld van 86 millioen gulden te royaal.
Een aflossing van drie procent zou te ver
dedigen zijn.
Verschillende leden achten de begro
tingspositie iets gunstiger clan Gedepu
teerde Staten, blijkens een toelichting van
dit college. Zij zijn daarom niet overtuigd,
dat tot de door het college voorgestelde
maatregelen moet worden overgegaan. In
dien geen krachtige argumenten komen
van de zijde van Gedeputeerde Staten, zal
het, volgens deze leden, uiterst moeilijk
worden met de maatregelen mee te gaan.
Gezondheidszorg
Een lid was van mening, dat het
om te komen tot goede geneeskun
dige gezondheidzorg, voorzieningen, no
dig zijn als: een behoorlijk overzicht
van wat er gedaan wordt, en een goede
organisatie. Ook werd gevraagd hoe het
staat met de schooltandverzorgïng op het
platteland. Andere leden braken een lans
voor de rheumatiekbestrijding.
Planologische dienst
Naar het oordeel van een lid is de stij
ging der uitgaven van 108.475 tot 135.400
in de toelichting niet voldoende verklaard.
Waarom is geen afzonderlijke commissie
ingesteld voor het streekplan Noord-Ken-
nemerland, werd gevraagd. Is er geen
reden ook een commissie in te stellen voor
GED. OUDE GRACHT 52 - TEL. 12762
tegenover de kerk
PHILIPS - ERRES - WALDORP
Betaling in overleg
industrie en nijverheid, alsmede voor sport
en ontspanning en evenzo voor landschap
verzorging?
Gevraagd is of niet door de duinen een
fietspad kan komen, welke aansluit op dat
in Zuidholland. Is dit achterwege gebleven
door de kosten?
Gemeentelijke indeling
Vele leden zeiden, dat zij met belang
stelling hebben kennis genomen van het
eerste deel van het rapport van de Provin
ciale Commissie tot bestudering van de
gemeentelijke indeling van Noordholland.
Deze leden zouden het op prijs stellen,
indien Gedeputeerde Staten over de naar
aanleiding van het rapport uit te brengen
adviezen, of het doen van voorstellen ter
zake, aan de staten gelegenheid geven, van
him gevoelen te doen blijken. Kunnen de
gemeentebesturen ook kennis nemen van
het rapport en adviezen over de richt
lijnen?
Vele leden achtten het onjuist, dat Ge
deputeerde Staten op dit ogenblik geko
men zijn met een voorstel tot intrekking
van het subsidie aan de Nederlandse
Opera. In elk geval zouden zij wensen, dat
geen beslissing werd genomen voor de
pogingen, welke worden aangewend om tot
sanering van deze instelling te komen, enig
positief of negatief resultaat hebben op
geleverd.
Zoekt U een
meisje
voor de morgenuren?
Plaats een
Taxi Bel 13 000
DAG EN NACHT
Jan Larij zeventig jaar
De bekende kunstschilder Jan Larij zal
op 7 December zeventig jaar worden.
Jan Larij werd op 7 December 1879 te
Dordrecht geboren. Zijn eerste schilder- en
tekenlessen kreeg hij van zijn oom Roland
Larij en van zijn vader de tekenaar en
graveur C. Larij.
Van 1898 tot 1913 was hij in Indië. Deze
Indische periode werd van 1904 tot 1906,
door een verblijf in Nederland onderbro
ken. Na zijn tweede terugkeer in het va
derland in 1913 heeft hij veel in eigen land
en in het buitenland gereisd. In het bui
tenland bezocht hij Zuid-Du itsland, Zwit
serland, Frankrijk en Italië.
Daar hij voornamelijk landschapsschil
der is, heeft hij in al deze landen en ook
in Indië veel geschilderd. Menigeen zal
zich nog de tentoonstelling herinneren, die
hij in 1942 in kunsthandel de Bois te
Haarlem gehouden heeft.
Ook in andere steden zowel in Neder
land als in Indië heeft hij geëxposeerd. In
tal van bekende particuliere verzamelin
gen is zijn werk vertegenwoordigd. Jan
Larij is ook lid van „Kunst Zij Ons Doel".
Uitbreiding van „chemische
sector" bij Staatsmijnen
De heer B. Houtman jr., inspecteur der
Staatsmijnen in Limburg, heeft gisteren in
een te IJmuiden gehouden lezing verklaard
dat de ontwikkeling over enkele jaren er
toe zal bijdragen dat de Staatsmijnen in
het geheel geen kolen meer zullen afleve
ren. De totale kolenproductie in Nederland
wordt dan gebezigd voor de veredeling van
eindproducten. Deze eindproducten zullen
bestaan uit meststoffen, stoffen voor verf-
waterstof en andere.
Het Hildebrand-monument
Kosten van de plaatsing nu op
f 50.000—f 70.000 geschat
In ons blad van 20 September deelden
wij mede dat de gemeente Haarlem voor
belangrijke uitgaven zal komen te staan
voor de werken die uitgevoerd zullen moe
ten worden bij de plaatsing van het Hilde
brand-monument. Wij hadden een bedrag
van 75000 horen noemen als het zou
komen in de Grote Hout.
Toen in de raad het voorstel besproken
werd om 1540 beschikbaar te stellen voor
het maken van een maquette om de keuze
Grote of Kleine Hout te vergemakkelijken,
werd van de tafel van B. en W. mede
gedeeld, dat dit bedrag van 75000 niet op
de feiten gebaseerd was.
Thans komt de Nieuwe Haarlemse Cou
rant met de mededeling dat er met de
plaatsing een bedrag gemoeid zal zijn tus
sen de 50.000 en 70.000.
Die kosten zouden dan slaan op plaatsing
in de Kleine Hout. Dit kan kloppen, want
ons cijfer betrof de Grote Hout, waar meer
werken zouden moeten worden uitgevoerd
dan in de Kleine Hout.
De N. H. Ct. voegt aan haar bericht toe:
„Zijn wij wel ingelicht dan acht het ge
meentebestuur het een grote vraag of in de
huidige omstandigheden een bedrag van
meer dan een halve ton aan dit werk be
steed mag worden. Voorlopig kijken wij dus
de kat uit de boom en als het dan zover is,
dat B. en W. een crediet aan de raad vra
gen, lopen wij de kans dat de vroedschap
het voorstel afstemt".
Wij kunnen daaraan toevoegen dat ons
bij informatie gebleken is, dat thans ook in
de kamer van B. en W. de overtuiging is
doorgedrongen dat de kosten inderdaad
50.00070.000 zullen zijn, hoewel er nog
geen definitieve begroting op tafel ligt.
B. en W. hebben nog geen beslissing ge
nomen over enig voorstel dat zij aan de
raad zullen doen.
PREDIKBEURTEN.
Kerkgenootschap der Zevende-Dags- Ad
ventisten, Remonstrantse Kerk, Wilhelmina-
straat. Zaterdag 10 uur: Onderlinge Bijbel
studie. 11 uur: predikatie door de heer D.
Vink, hulpprediker.
Reeds geruime tijd is men in de duinen aan de Zeeweg in Overveen bezig met de
vorming van een groot recreatiegebied, dat in de toekomst drommen stedelingen
een heerlijk week-einde kan bezorgen. Zandauto's rijden af en aan en graafmachines
happen gestadig in het gele zand tot er een fraaie vallei is ontstaan. Reeds zijn zij
zo diep gekomen, dat een gedeelte onder water staat en op het idyllische meer begint
te lijken, waarin eens de witte zwanen zullen drijven. Het overtollige zand niet
minder dan vijftigduizend kubieke meter gaat naar Haarlem-Noord. Het terrein
ten Zuiden van de Jan Gijzenvaart bij de Spaarndamse weg wordt ermee opgehoogd.
Binnenkort zal daar begonnen worden met de bouw van 116 montage-woningen,
waardoor dus de Indische buurt in die hoek zal worden afgerond.
Een foto van het werk in de duinen.
Provinciale bedrijven
Waardering voor het werk
door het P.E.N.
Bij de behandeling van de begrotingen
voor 1950 der Provinciale bedrijven van
Noordholland in de afdelingen van de
Provinciale Staten is gevraagd, of de in
vloed der devaluatie reeds merkbaar is in
stijging van kosten. Hoe denk men de be
zwaren te overwinnen? Sommige leden
maakten bezwaar tegen de dit jaar inge
treden tariefsverhoging voor de kleinver
bruikers. Zij meenden, dat de steeds toe
nemende spanning tussen lonen en prijzen
hierdoor weer werd vergroot.
Met grote waardering spraken vele leden
over de prestaties van het bedrijf, dat
onder zo moeilijke omstandigheden moet
werken en in de behoeften der aange
slotenen weet te voorzien. Dat men aan de
winkeliers weer gelegenheid heeft gegeven
hun etalages te verlichten, hadden velen
met voldoening geconstateerd.
Hoe staat het met de onderlinge koppe
ling der verschillende centrales wegens
mogelijke calamiteiten? werd gevraagd.
Waterbedrijf
Naar de mening van 'verschillende leden
moet gestreefd worden naar sterke reser
ve-vorming bij het Waterleidingbedrijf.
De watervoorziening zal in de toekomst
zware eisen aan het bedrijf stellen en
grote investeringen noodzakelijk maken.
Verschillende leden wilden gaarne nader
worden ingelicht over de vordering der
plannen inzake wateronttrekking aan het
IJselmeer. Het heeft al enig inzicht in
de mogelijkheden, welke hier liggen en
zijn er reeds voorlopige plannen? Wanneer
kan practisch aan wateronttrekking wor
den begonnen?
Een lid sprak zijn ingenomenheid uit
over de instelling van een commissie,
welke de oorzaken van de verlaging van
de waterstand in het duingebied onder
zoekt. Hij zou graag zien, dat het plan tot
verbetering van de geestgrond wordt ge
combineerd met het dienen van het be
lang van het waterleidingbedrijf. Is het
waar, dat stukken land in de duinen niet
verhuurd kunnen worden?
Opgemerkt is, dat de watervoorziening
in de kop van Noordholland nog zeer veel
te wensen overlaat en gevraagd is hoe het
staat met de voorziening op Texel.
Zwitserland-avond
In de laatste jaren zijn prachtige ge
kleurde lichtbeelden gemaakt van Zwitser
land en een aantal nieuwe films in kleuren.
De Nederlandse Reisvereniging heeft daar
over de beschikking en op een Donderdag
avond in de geheel gevulde bovenzaal van
het Concertgebouw van de afdeling Haar
lem van de N.R.V. zijn beelden en een film
vertoond. Nadat de afdelingsvoorzitter, de
heer C. Spaargaren een inleiding had ge
houden, sprak de heer J. G. Beurs, secreta
ris van het hoofdbestuur over Zwitserland.
Deze is een goede kenner van het land en
heeft talloze reizen geleid, zowel in de
zomer als in de winter. Interessant was zijn
voordracht en toelichting op de gekleurde
beelden. Aan verscheidene delen van het
land werd een bezoek gebracht.
In het tweede deel van de avond werd
een film vertoond, welke in het begin ge
wijd was aan de generale reis van de
N.R.V. met Pasen van dit jaar naar Lugano.
Onder de aanwezigen warén enigen, die de
reis hebben meegemaakt en natuurlijk had
den zij extra belangstelling voor de film.
Ook werden beelden vertoond van het Ber-
ner Oberland, waarvoor grote aandacht be
stond. De film was door een amateur ver
vaardigd en dat verklaart enkele technische
tekortkomingen.
Ongeluk op de Rijksstraatweg
Gisterochtend stak de 57-jarïge schillen-
cphaler H. K. met een kruiwagen de Rijks
straatweg over. Een motorrijder merkte de
man te laat op en een aanrijding was het
gevolg. Beiden werden een twintigtal me
ters over de straat geslingerd. Met diepe
snij- en schaafwonden moesten zowel de
motorrijder als K. naar het St. Joannes de
Deo-ziekenhuis worden overgebracht.
SCHEEPVAART
Aldabi, Buenos Aires—R'dam 1 Dec. van
Santos.
Amstelveen, Calcutta-R'dam 30 Nov. te Suez.
Celebes, A'damJava 1 Dec. pass. Gibraltar.
Johan van Oldenbarnevelt, BataviaA'dam
pass. 1 Dec. Algiers.
Nieuw Holland, 1 Dec. van Singapore naar
Brisbane.
Salawati, New YorkJava 1 Dec. te Aden.
Talisse, 2 Dec. te Batavia van Singapore.
Ternate, R'damBatavia 30 Nov. van Genua.
Waterman, R'damBatavia pass. 1 Dec.
Ouessant.
Groote Beer. A'dam Batavia 1 Dec. 880 mijl
van Malediven.
Zuiderkruis, BataviaR'dam 1 Dec. 820 mijl
van Kaap Guardafui.
„INTIMA"
Lampenspeciaalzaak
BED- EN NACHTTAFELVERLICHTING
Uitgebreid sortiment
Kruisstraat 42 - Haarlem - Tel. 10311
(Adv.)
Jaap de Vogel
25 jaar in zijn kiosk
De man die iedere ochtend tussen half zeven
en negen uur iedere forensentram in de
Tempeliersstraat inwipt met de kreet „Och-
tendbldaaad", zal dat 7 December aan
staande 25 jaar lang gedaan hebben. Het
is Jaap P. de Vogel, in de wandeling „de
dikke", van de AKO-kiosk en of het hon
denweer is of niet, hij is present om zo
gauw als de tram stilstaat naar binnen te
stormen en vaste klanten en andere gega
digden aan hun krant te helpen. Dat zijn
omvang door zijn acrobatisch beroep niet
verminderen wil, is voor hem overigens een
reden tot voortdurende verbazing. „Ik loop
het vet er aan", zegt hij. Lopen doet hij
inderdaad genoeg. Hij rijdt namelijk net
zo lang met iedere tram mee tot hij haar
volledig heeft „uitgebeend' en wanneer
veel mensen het niet kleiner dan een gul
den hebben, kan hij soms pas op de Kam
pervest van de tram springen. Daar van
daan is het dan weer hard lopen naar de
Tempeliersstraat geblazen om de volgende
tram niet te missen.
In het van de tram springen heeft hij zo
langzamerhand een grote virtuositeit gekre
gen en in al deze vijfentwintig maal drie
honderdvijfenzestig maal een keer of tien,
dat hij het al gedaan heeft, is hem nog nooit
een ongeluk overkomen. Alleen begint de
linkerkant van zijn landingsgestel een
beetje door te knikken.
Hij vindt het nog steeds plezierig werk en
gaat nooit „saggerijnig om het in de ge
kleurde taal van deze forse knaap te zeg
gen naar zijn handel". Hij kent zijn
klantjes, die meestal op dezelfde plaats
zitten en zijn klantjes kennen hem. Het
enige waar hij het lezend publiek nog niet
toe heeft kunnen opvoeden is het buiten
landse systeem van „Helpt u zelf". Welis
waar zijn de mensen wel geneigd, zichzelf
te helpen als hij in een tram zit, maar som
migen laten het betalen dan wel eens na.
„Dan kleun je derin voor een duppie",
zegt Jaap, „dus daar heb ik m'n maat
regelen maar tegen genomen".
H. J. van Noorden sprak over
de internationale vakbeweging
Voor het kader van het N.V.V., bestuur-
dersbond Haarlem, sprak de heer H. J. van
Noorden, hoofdbestuurder van de Algemene
Nederlandse Bond van Voedings- en Ge-
notmiddelenbedrijven, over de betekenis
van de Internationale Vakbeweging
Spreker gaf een overzicht van het ont
staan van de vakbeweging op internatio
naal terrein, die belemmerd werd door de
erbarmelijke toestanden onder het prole
tariaat in de achttiende en negentiende
eeuw.
Voor de grondslag van een vakbeweging
moest er een industrieel proletariaat zijn,
dat in het begin van de vorige eeuw
groeiende was. In 1880 nam het Engels
Vakverbond het besluit om tot internatio
naal contact te komen. Pas omstreeks 1900
begon de internationale organisatie vaster
vorm te krijgen. Enkele jaren daarna trad
het N.V.V. toe tot het Internationaal Ver
bond van Vakverenigingen. Nadat de zetel
van het I.V.V. verplaatst was naar Am
sterdam en de arbeiders politiek een
woordje gingen mee spreken kwam het
I.V.V. tot grote bloei. Na de eerste wereld
oorlog, werd het I.V.V. weer gevestigd in
Berlijn, maar door het opkomende natio-
naal-socialisme, werd het bureau ver
plaatst naar Parijs. In 1940 werd het ge
hele apparaat vernietigd. Na de tweede
wereldoorlog dacht men een democratische
vakbeweging te kunnen stichten, nl. het
Wereldverbond van Vakverenigingen (W.
V.V.) Na de oprichting kwam men herhaal
de malen in conflict met de opvattingen van
de landen in Oost-Europa en vooral Rus
land maakt, volgens spreker, het werk in
het W.V.V. onmogelijk. In 1948 is het tot
een definitieve breuk gekomen.
Thans zijn opnieuw vele nationale vak
verenigingen uit de gehele wereld bijeen,
om een nieuw internationaal bureau op te
bouwen op democratische grondslag.
ANEGANG 14 naast C. A.
Specialiteit VULPENHOUDERS
met schriftelijke garantie
(Adv.)
Auto rijdt slagersjongen aan
Slachtoffer overleden
Gistermiddag om ongeveer kwart over
zes is op de Julianalaan bij het viaduct
een veertienjarige slagersjongen door een
van achteren komende auto aangereden
en zeer ernstig gewond. De jongen J. P.
werd onmiddellijk naar het St. Joannes
de Deo-ziekenhuis overgebracht, waar hij
hedenmiddag om half een is overleden.
De automobilist, die de jongen had aan
gereden, is even uit zijn auto gestapt,
heeft de situatie bekeken en is toen met
grote snelheid in de richting van de Zijl-
weg verdwenen.
De Haarlemse politie vraagt dringend
of getuigen zich met haar in verbinding
willen stellen, opdat enige opheldering van
de toedracht van dit ongeluk kan worden
verkregen.
Hernieuwd verzoek
Ook roep de politie nogmaals getuigen
op van het ernstige ongeluk dat op Don
derdag 10 November om ongeveer kwart
over twaalf op de Rijksstraatweg is ge
beurd. Een voetganger werd daarbij door
een auto aangereden en zeer ernstig ge
wond.
En tenslotte worden dan nog getuigen
gevraagd van een ongeval, dat Zaterdag
26 November op de Wagenweg ter hoogte
van de Julianastr. gebeurde. Een fietsende
dame raakte toen zo van streek door een
haar rakelings passerende bus, dat zij van
haar fiets viel en een been brak.
Kynologenclub „Kennemerland"
Enige van de mooiste honden van Haarlem
en Omstreken waren met hun eigenaars en
vele belangstellende leden der Kynologen
club „Kennemerland" in Brinkmann bijeen,
waar de beshermheer dezer vereniging, mr.
P. O. F. M. Cremers, de prijzen uitreikte,
welke in het afgelopen tentoonstellingssei
zoen 1949 behaald werden. De prijsuitreiking
was het feestelijk begin -van een zeer ge
slaagde avond, waarop dr. J. D. Erdman
Schmidt uit Hilversum een causerie hield
over „Onze honden". De aanwezigheid van de
burgemeester, die zich in zijn openingswoord
een echte hondenvriend toonde, heeft deze
avond zeer zeker mede tot een van de ge-
slaagdste bijeenkomsten van „Kennemerland"
gemaakt.
In de groep van leden, die met een of meer
honden gedurende het tentoonstellingssei-
zoen 1949 het hoogst aantal punten behaal
den ontving de eerste prijs (verzilverde
beker) F. M. Heerkens Thijssen met 63 pun
ten; de tweede prijs (vergulde K. C. K.-
medaille) was voor A. Kaufmann met 28
punten en de derde prijs (bronzen K. C. K.-
medaille) was voor J. A. A. Visscher.
In de groep honden, die individueel de
meeste punten op hun naam hebben staan
was het resultaat: eerste prijs (verzilverde
beker) voor kampioen Vainqueur, de Tervue-
rense herder van A. Kaufmann; tweede
prijs (kleine verzilverde beker) voor de
Schotse terrier kampioene Gredie van H.
Slobbe; derde prijs (vergulde K. C. K.-me-
daille) voor Marthyr's Wallflower en vierde
prijs (bronzen K. C. K.-medaille) voor Fel-
stead Charmer, beiden Welsh-terriers, toe
behorende aan F. M. Heerkens, Thijssen; 5de
prijs voor de Cairn-terrier Lenox Ogge, van
J. A. A. Visscher.
Sint bij „De Watervrienden"
Het jaarlijkse Sint Nicolaaszwemfeest van
de Haarlemse zwemvereniging „De Water
vrienden" wordt Zondagmiddag in het
Sportfondsenbad gevierd. Het aantal deel
nemers is reeds de 350 gepasseerd. Met een
opmars met vlaggen, muziek en zang zullen
zij Sint Nicolaas inhalen, die wederom een
uitgebreid programma van spel, sport en jool
kan aanschouwen. Behalve de spelen voor
geoefenden en ongeoefenden, de hindernis-
baan. het ballonspringen en de afvalwed-
strijden, is er een openbare les van de me
thode der Watervrienden en figuurzwem-
men door de jeugdploeg.
Barometers
Thermometers
Briletui 's
GROTE HOUTSTRAAT 1
i bij de Houtbrug
(Adv.)
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 1 December 1949
GEHUWD: 1. Dec., E. van Es en L. M. van
der Kort.
BEVALLEN van een zoon: 30 Nov., J. Els-
kampde Vos; A. E. van OverveldSmits;
W. M. C. Huitingde Rooij; 1 Dec., G. C.
Elferingvan Bakel.
BEVALLEN van een dochter: 30 Nov., P.
A. Straathof—Teunis; W. H. van Galen—
Somers; R. de Waal MalefijtVisser.
OVERLEDEN: 29 Nov. F. W. J. Bosen, 58
j.. Schotersingel; 30 Nov., E. H. K. van Sluij-
ters, 88 j„ Iordensstraat.
FEUILLETON
die zijn geheugen verloor
DOOR PATRICIA WENTWORTH
Vertaald uit het Engels
31)
Abel Tattlecombe knikte plechtig. Als'
Emily vreemde dingen uithaalde, dan moest
daar een stokje voor gestoken worden; hij
was altijd van oordeel geweest, dat ze in
een inrichting thuis hoorde. Hij ironsie. Er
is een ding, dat u niet genoemd hebt, maar
waar ik wel degelijk over nagedacht heb,
toen William, nadat hij mij een bezoek had
gebracht, neergeslagen werd. Het komt mij
een beetje al te toevallig voor, dat ik zo
plotseling werd neergeslagen, en daarna
William, en dat er tussen die twee dingen
geen verband zou zijnf lijkt me onwaar
schijnlijk. Beide gevallen lijken tè veel op
elkaar. Het komt me voor, dat beide keren
de aanvaller het op één van ons gemunt
had. En ik geloof nü, dat het William is ge
weest, die hij hebben wilde. We zouden
heel goed voor elkaar door kunnen gaan,
als we ons met het licht uit een openstaan
de deur achter ons. in een overigens don
kere straat bevinden. Maar als ze William
wilden hebben op de avond, dat ik werd
neergeslagen, dan zou het niet Emily Salt
geweest kunnen zijn, die het deed.
Waarom niet?
Abel legde zijn hand op de knie van
zijn gezonde been.
Omdat het een zg. gezellige avond
van onze kerk was, en Emily daar heen
ging. Ze schijnt zich daar overigens erg
wonderlijk gedragen te hebben. Abby
schaamde zich erover, ze zei, dat als Emily
dan met alle geweld aanwezig wilde zijn,
ze zich toch wel fatsoenlijk kon gedragen
en niet als een halve dwaas om zich heen
moest gaan zitten kijken, alsof het gezel
schap haar niet in 't minst aanging, terwijl
ze als iemand haar aansprak, een ruw
antwoord gaf. Ik herinner me niet dat
Abby ooit zo te keer is gegaan over Emi
ly's gedrag, maar ze scheen werkelijk
buiten zichzelf van verontwaardiging. Er
is dus geen twijfel mogelijk, dat Emily
Salt die avond daar aanwezig was. Ik
weet, dat Emily geen grote genegenheid
voor me koestert, daar bestaat ook geen
enkele reden voor maar ik geloof toch
niet, dat ze zover zou gaan, dat ze op een
regenachtige avond om ongeveer half elf
hierheen zou teruggaan, om mij neer te
slaan. En als William bedoeld werd, dan
vraag ik me af, wat ze op dat moment
voor reden kon hebben hem aan te vallen?
Ik veranderde mijn testament niet en sprak
er ook met geen woord over met Abby,
vóórdat ik uit het ziekenhuis terug was.
Dus afgezien van het feit, dat ze die avond
bezet was, zie ik ook geen enkele reden
voor haar om zo iets te doen. En aange
zien ze ziek in bed ligt en het ene eind
van een auto niet van het andere weet te
onderscheiden, is het ook uitgesloten, dat
ze met William's wiel heeft geknoeid.
Ze is doodsbenauwd voor machines, ze
raakt Abby's naaimachine niet aan. Ik zie
dus niet, hoe het Emily Salt geweest kan
zijn. Hij knikte en keek Katherine met
zijn grote blauwe ogen strak aan.
Na even zwijgen vroeg Katherine: Mag
ik vanmiddag vrij nemen? Hij knikte op
nieuw. Ja, natuurlijk, maar ik begrijp niet
goed, wat u wilt gaan doen. Het kan
Emly echt niet geweest zijn. Haar stem
klonk heel zacht, terwijl ze langzaam zei:
Maar misschien is er iemand anders.
Meneer Tattlecombe keek haar scherp
aan. Ze heeft iemand op het oog, dacht
hij, maar hij zei: Iemand, die William uit
de weg zou willen ruimen? Zijn stem
klonk plechtig, toen hij vervolgde: Af
gunst is een zonde; mensen, die jaloers
zijn, worden soms tot daden gebracht,
waarvan ze zelf de gevolgen niet over
zien. U zoudt er versteld van staan, als
ik u vertelde, wat ik jaloerse mensen al
heb zien doen. Gaat u vanmiddag rustig
naar die vrouwelijke detective ik vind
het een zonderling beroep voor een vrouw,
maar tegenwoordig is er niet veel, wat
vrouwen niét doen. Doet u uw best, dat de
politie er niet bij gehaald wordt, als het
enigszins mogelijk is. En laten ze voor
al Abby niet gaan lastig vallen met deze
zaak, dat zou erg onaangenaam voor haar
zijn en ik zie werkelijk niet, hoe het Emily
Salt geweest zou kunnen zijn
HOOFDSTUK XXIII.
Katherine zat in een van juffrouw
Silver's ouderwetse stoelen en vertelde
haar van het losgedraaide wiel, Emily
Salt's ziekte en haar onwetendheid ten
opzichte van auto's. Daarna herhaalde ze
meneer Tattlecombe's beschouwingen over
zijn eigen ongeval en de „gezellige avond"
van zijn kerkgenootschap. Toen ze alles
verteld had, keek ze juffrouw Silver aan,
die dezelfde donkergroene jurk droeg met
hetzelfde hoge boordje, maar een andere
broche had opgestoken. Deze broche had
een gouden rand en in het midden zat
onder glas een vlechtje haar van juffrouw
Silver's grootouders, wier nagedachtenis
op deze wijze in ere werd gehouden. Haar
blauwe breiwerk het jasje voor de
kleine Josephine was goed opgeschoten.
Haar naalden tikten ijverig. Juffrouw Sil
ver keek op en zei: U maakt zich grote
zorgen niet waar?
Ja, inderdaad. Als hij met die auto
weg was gereden, zou hij midden in het
drukke verkeer een ongeluk hebben kun
nen krijgen. Hij had gemakkelijk dood
kunnen zijn.
Juffrouw Silver zweeg. Ze bleef door
breien. Het ontging haar niet, dat me
vrouw Smith er zeer bleek uitzag en ken
nelijk in grote spanning leefde. Haar stil
zwijgen had het door haar beoogde resul
taat, want Katherine begon te spreken:
U hebt gezegd, dat ik niet bij u terug
behoefde te komen, tenzij ik besloten had,
u m'n volle vertrouwen te geven. Maar u
moet begrijpen, dat dat niet zo héél een
voudig is. Ik ben van mening, dat iemand
pogingen in 't werk stelt, om William uit
de weg te ruimen. Ik dacht, dat het in dit
verband juist was, u te vragen, of u kon
ontdekken, of Emily Salt hier de hand
in had. Ze is een zonderling en woedend
over meneer Tattlecombe's testament, en
de twee aanvallen op William vonden
plaats vlak nadat hij een bezoek aan Selby
Street had gebracht. Maar die aanval op
meneer Tattlecombe en die geschiedenis
met dat autowiel, wel.daar schijnt ze
niet veel mee te maken te kunnen hebben.
Als ik andere mensen noem, dan stuit u
misschien op dingen, die u niet verant
woord vindt om te verzwijgen. In die
positie verkeer ik zelf momenteel ook: Ik
weet niet of het verantwoord is, dat ik
niet alles vertel, maar ik weet ook niet
of het tegendeel verantwoord is. Als ik
u enkele dingen vertel, kan ik dat niet
meer ongedaan maken. Misschien zoudt u
alles onzin vinden, maar misschien vindt
u een en ander ook zo ernstig, dat u van
oordeel benty dat u er niet over kunt
zwijgen. Ik loop hier over te piekeren en
weet niet hoe ik eruit moet komen. Ik
ben zeer bezorgd over William. U had
gelijk, toen u zei, dat ik wilde, dat het
Emily Salt was. Dat is inderdaad waar. Ze
is een vreemde en niet helemaal wijs.
Maar er zijn aanwijzingen, dat het niet
Emily geweest kan zijn. Juffrouw Silver
boog haar hoofd over haar breiwerk.
U hebt een en ander heel duidelijk
gesteld.
Katherne zuchtte even. Maar ik heb
helemaal niet het gevoel dat alles me
duidelijk is. Ik ben hierheen gekomen,
omdat ik zo bang ben dat William iets
overkomt. Ais je angst hebt, kun je niet
helemaal helder denken.
Juffrouw Silver kuchte. U zei me daar
net, dat, als u me bepaalde dingen ver
telde, ik het misschien als m'n plicht zou
voelen ze aan de politie te rapporteren.
Dat bedoelde u toch? Maar als het mijn
plicht zou zijn naar de politie te gaan,
zou het dan óók uw plicht niet zijn?
Ja...., zei Katherine met een diepe
zucht.
Of u mij een en ander vertelt, doet
niets van uw plicht af. Het zou alleen
de zaak duidelijker maken.
Ja....
En u gelooft toch, dat het leven van
uw man in gevaar is? Katherine rilde
even. Ze zei opnieuw: Jaen voegde
er aan toe: Ik weet niet goed, waar ik
moet beginnen.
Juffrouw Silver's naalden tikten en het
blauwe wollen babyjasje bewoog op en
neer. Ze zei met iets van vriendelijke aan
moediging in haar stem:
Als u eerst maar een begin gemaakt
hebt, dan komt de rest van zelf wel. De
eerste stap is altijd de moeilijkste.
Ja.zei Katherine weer. Ze zat
rechtop in haar stoel en hield haar handen
in haar schoot ineen geklemd. Ik geloof,
dat ik het beste kan beginnen met de 6e
December, de dag voordat meneer Tattle
combe dat ongeval overkwam. Ik heb u,
meen ik, verteld, dat William speelgoed
ontwerpt? Zijn creaties zijn prachtig. Tot
nu toe wordt dat speelgoed vervaardigd
in een werkplaats achter de winkel door
William, tezamen met een oude man, een
knechtje, en sinds ik daar werk, ook met
mij. Wel, dat speelgoed moet natuurlijk
veel grotere bekendheid krijgen. Ik denk
niet, dat u ooit gehoord hebt van de firma
Eversley. Ze zijn fabrikanten van allerlei
soort dingen en één ervan is speelgoed.
William kreeg meneer Tattlecombe's toe
stemming om zich met deze firma in ver
binding te stellen om te zien, of zij be
langstelling hadden om zijn houten bees
ten onder zijn patent te vervaardigen, en
op de 6de December had hij een afspraak
gemaakt om daar op kantoor te komen.
(Wordt vervolgd).
