De Haarlemse begroting voor1950
GROENTJE
Heemstede en Lisse dingen naar de
hand van Flora III
De man
Dinsdag 6 December 194 9
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
4
Goede kans dat het gemeentelijk
huishoudboekje reëel zal sluiten
Tegen het einde van het jaar is de Haar
lemse begroting voor 1950 te verwachten.
Voor die bij de raad in openbare behande
ling komt, zal het wel midden Februari
worden, want eerst moeten de afdelingen
haar in besloten zittingen bespreken en
dan moeten B. en W. nog schriftelijk ant
woorden op de vragen die door de raads
leden zijn gesteld. In de regel liggen er t
weken tussen de publicatie der begroting
en de aanvang der raadsdebatter..
Van verschillende grote gemeenten zijn
de begrotingen al openbaar gemaakt. In
Haarlem heeft de voorbereiding natuur
lijk enige vertraging ondervonden van het
feit, dat er begin September een nieuwe
wethouder van financiën is gekomen.
Wie de begrotingen, der andere gemeen
ten bestudeert, weet dat het met de ge-
meentefinanciën niet van een leien dakje
gaat. 1950 valt nog onder de noodregeling
voor de financiële verhouding tussen rijk
en gemeenten.
Hit alles blijkt, dat voor de gemeen
ten het jaar 1950 het allermoeilijkst wordt.
Officieel sluiten de reeds gepubliceerde be
grotingen voor 1950 wel, maar er zit veel
minder ..muziek" in (minder reserve) dan
voor 1943 en 1949. Den Haag had voor 1950
al een tekort van 400.000, doch dit is
weggewerkt door te speculeren op een ho
gere rijksuitkering.
Wij hebben de overtuiging dat het col
lege van B. en W. van Haarlem niet voor
deze onaangename consequentie zal komen
te staan. Deze verwachting is gegrond op
de cijfers van 194S en 1949. Maar al sluit
onze begroting voor 1950 dan ook reëel, er
zullen toch ongetwijfeld vele moeilijkhe
den overwonnen moeten zijn, om dit resul
taat te bereiken. Er zijn namelijk verschil
lende factoren die de stand van zaken on
gunstig beïnvloeden.
Allereerst is het zeker dat Haarlem geen
hogere uitkeringen uit het Gemeentefonds
krijgt dan genoten zijn over 1949. Daarte
genover staat evenwel dat de gemeente
veel hogere uitgaven heeft. Wij denken
daarbij allereerst aan de Armenzorg. Al
kan er gelukkig nog niet van een crisis en
grote werkloosheid gesproken worden, het
ligt voor de hand, dat de uitgaven van So
ciale Zaken de laatste tijd zeer sterk stij
gen. Er moeten weer mensen gesteund
worden die voorheen, toen er overal een
tekort aan arbeidskrachten was, kans za
gen hun eigen brood te verdienen. Ook
vele kleine zelfstandigen, o.a. venters,
moeten weer om steun aankloppen. Voor
1949 kon Haarlem rekening houden met de
omstandigheid dat er een paar ton aan
Armenzorg bespaard werd door de Nood-
uitkering aan Ouden van Dagen, maar het
zou ons niet verwonderen als dat finan
ciële voordeel in de loop van dit jaar door
verhoging van andere uitgaven weer te
niet is gedaan.
Stijgen de kosten voor Sociale Zaken
dan gaat daarmee ook steeds gepaard dat
ook de uitgaven van de Geneeskundige
Dienst vermeerderen.
Als een gevolg van de stijging van de
levensstandaard, zijn in de loop van dit
jaar de lonen en salarissen van het ge-
meentepersoneel aangepast aan de rijksre
geling.
Dit betekent dat op de posten daarvoor
op de begroting voor 1950 meer moet wor
den uitgetrokken dan voor 1949. Voor
1949 is daarvoor reeds rekening gehouden
met de post voor onvoorziene uitgaven.
Tegenover deze vermindering van uit
gaven kunnen geen belangrijke verhogin
gen van inkomsten gesteld worden. De ge
meente heeft geen belastingbronnen van
betekenis overgehouden. Althans geen die
voor verhoging in aanmerking kunnen ko
men. Er is, om een voorbeeld te noemen,
eerder reden om met een daling van de
Vermakelijkheidsbelasting rekening te hou
den, dan met een verhoging.
De tarieven voor gas, water en electrici-
teit te verhogen is, als de stand van zaken
niet absoluut daartoe dwingt, in deze
tijd ook niet uitvoerbaar. Wanneer echter
de kolenprïjs b.v. belangrijk zou stijgen,
zou tariefsverhoging wel eens onontkoom
baar kunnen zijn. Men zou de
reeds belangrijke winsten, die de ge
meente uit de bedrijven haalt, nog wel
kunnen opvoeren, maar dit zou alleen mo
gelijk zijn ten koste van de reserves in
die bedrijven, die in de achter ons liggen
de jaren toch al zijn ingekrompen.
Wie al die overwegingen laat gelden zal
zich kunnen indenken dat he' college van
B. en W. en in het bijzonder de wethou
der van financiën, wijsheid behoeven om
met een sluitende begroting te kunnen ko
men zonder dat vitale belangen op cultu
reel en sociaal gebied aangetast worden.
Nieuwe kapitaalsuitgaven
Temeer omdat het noodzakelijk was ook
een behoorlijke post op de begroting te
kunnen uittrekken voor nieuwe kapitaals
uitgaven. Wij zijn evenwel overtuigd dal
als nieuw werk allereerst in aanmerking
zal komen de bouw van de nieuwe brug
over het Noorder Buiten Spaarne, om
daardoor te bereiken dat het haven- en
industrieterrein in de Waarderpolder de
toegangsweg krijgt, die nodig is om te be
reiken dat beide tot ontwikkeling komen.
Maar al wordt dit werk' over twee jaren
verdeeld, dan zal daarvoor een zeer groot
deel nodig zijn van de uitgaven die Haar
lem in 1950 op zich kan nemen voor
nieuwe kapitaalslasten.
Er zullen in 1950 ook nog uitgaven voor
het onderwijs gedaan moeten worden. Het
rijk heeft een schema vastgesteld voor
scholenbouw. Gelet op de toeneming van
de bevolking mogen we aannemen dat
Haarlem in 1950 in aanmerking zal komen
voor de toewijzing van een nieuw school
gebouw voor het lager onderwijs. Het rijk
houdt niet meer vast aan de bouw van
houten scholen. Dit zou dan ook een per
manent schoolgebouw van steen worden.
De woningbouw
De woningbouw vraagt in deze tijd aan
de gemeentekas geen extra offers. Dit is
een gevolg van de bestaande rijksregeling.
Het is evenwel de vraag hoe het over 10
of 15 jaar zal gaan als de nu gebouwde
woningen herwaardeerd worden. Toch
brengt de woningbouw voor de gemeente
ook nu financiële zorgen mee. De ge
meente moet namelijk de geldleningen
daarvoor sluiten. Het rijk staat toe lenin
gen te sluiten met een looptijd van 30 jaar,
maar naar een annuïteit van 50 jaar.
Dit wil dus zeggen, dat na 30 jaar 2/5 van
de lening in eens wordt afgelost. De geld
markt is niet dol op deze leningen, zodat
het moeilijk is daarvoor aanbiedingen te
krijgen. Tot heden heeft deze omstandig
heid nog wel niet tengevolge gehad dat de
woningbouw in Haarlem gestagneerd is,
maar er kan toch pas tot gunning van wo
ningbouw worden besloten, als het geld
verzekerd ïs.
Haarlem sluit zijn andere leningen in de
laatste tijd met een looptijd van 8 jaar en
dan op schuldbekentenissen. Een voordeel
daarvan is dat er slechts een zegel van 1
gulden voor betaald moet worden. Op obli
gaties moest op elk stuk van 1000 7.50
zegelrecht betaald worden. Nu wil de mi
nister van Financiën dit hoge zegelrecht
ook leggen op onderhandse geldleningen.
En dat zelfde zegelrecht zou dan ook weer
betaald moeten worden als de gemeente
dit geld leent aan woningbouwverenigin
gen in de vorm van voorschotten.
Het is verklaarbaar dat de wethouders
van financiën tegen dit voornemen van de
minister ernstige bezwaren hebben.
GED. O DDE GRACHT 53 - TEL. 12762
tegenover de kerk
Wij geven U een betrouwbaar advies
bij de aankoop van Uw
STOFZUIGER
BETALING IN OVEELEG
(Adv.)
Christelijk Lyceum hielp
Sint Nicolaas een handje
Feest voor Juliana van
Stolbergschool
De aula van het Christelijk Lyceum in
Haarlem heeft al heel wat keren van fees
telijk gerucht gedreund, doch de vreugde
van gistermiddag, toen de leerlingen van
de Juliana van Stolbergschool uit het
Slachthuiskwartier er te gast waren voor
de ontvangst van Sint Nicolaas, zal niet
spoedig worden overtroffen.
Dat was op zichzelf al een niet geringe
beloning voor de lyceïsten, die enige weken
lang zo spontaan gevolg hadden gegeven
aan de geestige tekening in de hal, die hen
opwekte aan het Sinterklaasfeest van de
Juliana van Stolbergschool, die door het
Christelijk Lyceum is „geadopteerd", niet
alleen te denken maar er ook voor bij
dragen.
Niet minder dan 269 keurig verzorgde
pakjes met presentjes lagen op de jongens
en meisjes uit Haarlem-Oost te wachten
en er waren evenveel zakjes met snoep,
waarvan de uitreiking met veel gejuich
werd begroet. De verrassingen bestonden
uit puzzles, jeeps, poppen, allerhande spe
len, ballen, boeken en wat er zo al verder
lot de Sint Nicolaasgaven kan behoren. De
jongens en meisjes van het Christelijk
Lyceum, die deze actie onder eigen verant
woordelijkheid voeren, hebben zich daar
mee van hun beste zijde doen kennen, even
als trouwens de heren Lodder en Verwer,
respectievelijk amanuensis en concierge, die
menig vrij uurtje hebben opgeofferd aan
het „van oud nieuw maken". Van het bal-
con af sloegen de vertegenwoordigers van
de klassen de uitwerking op hun bescher
melingen gade. Klasse 1 A mocht er in haar
geheel bij zijn, want die had zich het beste
geweerd.
De Spaanse bisschop zelf, vergezeld van
een Piet-komiek, deelde van het podium
af ernstige vermaningen uit aan hen die in
het grote boek met een zwart kruisje ston
den vermeld, reprimandes die overigens
naar mate de leeftijd van de toegesproke-
nen steeg, minder indruk maakten. Maai
er waren ook heel wat pure zieltjes die van
de goedheilig man op het podium een
schouderklopje en van zijn knecht een
grijnslach en een cadeautje in ontvangst
konden nemen.
Er werd natuurlijk braaf gezongen, voor
al door een trio meisjes van de Juliana van
Stolbergschool en door een trio jongens
van het Lyceum, die de oude wijzen in
cowboy-stijl brachten, compleet met som
brero.
Het programma vermeldde voorts de ver
toning van een drietal films op het pro
jectie-apparaat, dat de gastheer bij zijn
dertigste verjaardag van ouders en oud
leerlingen ten geschenke had gekregen.
Maar het hoogtepunt werd natuurlijk ge
vormd door het défilé van de gasten langs
de boordevolle tafels met presentjes.
Zowel Christelijk Lyceum als Van Stol
bergschool kunnen met pleizier op deze
vierde gezamenlijke Sint-Nicolaasviering
terugzien.
VERBETERING
Het gisteren door ons geplaatste bericht
over het Postale Sinterldaasfeest in de
Stadsschouwburg verdient in zoverre cor
rectie, dat er niet duidelijk genoeg uit bleek
dat de plezierige bijeenkomst was georga
niseerd door een commissie uit het gehele
personeel van de post- en telefoondienst
en dus niet alleen door de vereniging „Pos
taal Genoegen".
Zoekt U een motor m prima staat?
Plaats een
Sint Nicolaas mag dan, zoals het rijmpje zegt, „de kinderen 't allermeest beminnen",
ook het gezelschap van de ouderdom versmaadt hij nietzoals dit plaatje bewijst.
Gistermiddag bracht de Sint een genoeglijk uurtje door in de Sociëteit voor Ouden
van Dagen in gebouw Cultura te Haarlem. Hij liet zich daar zelfs tot een spelletje
klaverjas verleiden, waarin hij overigens, ondanks zijn hoge leeftijd,
een ware matador bleek.
Nu de plannen van de Algemene Ver
eniging voor „Bloembollencultuur" om in
1953 weer een grote Flora te houden door
een daartoe strekkend voorstel van het
hoofdbestuur aan de algemene vergadering
bekend zijn geworden, is de vraag waar
deze tentoonstelling zal worden gehouden,
actueel geworden.
Voorshands wordt dat probleem min of
meer op de achtergrond gehouden, zoals
ook onze correspondent in de bollenstreek
de vorige week nog heeft opgemerkt.
Het gaat er om Lisse te bewegen in 1953
van zijn tentoonstelling op „Keukenhof" af
ie zien en inzonderheid de Bond van Bloem
bollenhandelaren te bewegen zijn mede
werking te verlenen aan een manifestatie
die te Heemstede zal worden gehouden.
Het is aan te nemen, dat in het hoofd
bestuur, dat uiteindelijk over de plaats van
de derde Flora beslist, een meerderheid
voor Heemstede bestaat. Deze leden voeren
aan, dat het terrein in „Groenendaal"
groter is en met name meer mogelijkheden
biedt voor het neerzetten van de gebouwen
en voorts dat Heemstede voor de meeste
bezoekers gemakkelijker bereikbaar is dan
Lisse.
Het gaat in deze kwestie blijkbaar al
leen om Heemstede of Lisse, andere plaat
sen in de bollenstreek hoort men niet noe
men. De afdeling Heemstede heeft reeds
geruime tijd geleden verzocht de Flora
binnen haar ressort te houden; Lisse, dat
tien jaar lang de bollenweelde in „Keuken
hof" wil demonstreren, kan echter rekenen
op de steun van de grote handelaren en
exporteurs.
De redacteur van het Weekblad voor
Bloembollencultuur laat zich in een artikel
over de Flora 1953 over de vraag waar de
tentoonstelling moet komen niet uit, doch
gewaagt wel van zijn bijzondere vreugde
over het hoofdbestuursvoorstel. Waarbij
hij herinnert aan de successen van de Flo
ra's in 1925 en 1935. En hij schrijft verder:
„Het wordt waarlijk ten hoogste tijd, dat
wij wakker geschud worden uit de dommel
en tonen, dat wij in de tuinbouw de na
oorlogse chaos grotendeels te boven zijn ge
komen. Het is noodzakelijk, dat wij de roem
van onze tuinbouw weer nationaal en inter
nationaal op de voorgrond brengen.
Geen organisatie kan dat beter doen dan
onze Algemene Vereniging, die in het ver
leden heeft getoond in deze representatief
te zijn. Zeker, ook de Koninklijke Neder
landse Maatschappij heeft vroeger meer
malen een tentoonstelling georganiseerd,
die in wijde kring de aandacht trok, maar
een Flora, zoals wij in 1935 te zien kregen,
heeft zij nimmer kunnen houden. De Ko
ninklijke Maatschappij is zich dat ook ten
volle bewust en daarom heeft zij en in 1925
en ook in 1935 krachtig meegewerkt de
Flora's te doen slagen. Ongetwijfeld zal zij
ook nu weer haar zustervereniging steunen
zoveel dit in haar vermogen ligt.
België gaat ons met zijn Flox-aliën in 1950
te Gent vóór, wij moeten in 1953 volgen en
evenzeer trachten, over de gehele wereld de
aandacht op onze tuinbouw en op onze
bloembollen in het bijzonder te vestigen.
Wij moeten ons één ding op de allereerste
plaats realiseren, dat het absoluut noodza
kelijk is, dat éénmaal in de tien jaar het
gehele vak een demonstratie geeft van zijn
kunnen en van de vooruitgang, die inmid
dels is bereikt.
Tot zulk een demonstratie zijn wij alleen
in staat, als werkelijk het gehele vak zijn
steun verleent.
De enige instelling, die geroepen is zulk
een tentoonstelling te organiseren, is onze
algemene vereniging, de Algemene Vereni
ging voor Bloembollencultuur. Het is haar
historische taak, waartoe zij door haar in
ternationale naam en goodwill bij uitstek
geschikt is en welke zij in voorgaande jaren
heeft getoond op voortreffelijke wijze te
kunnen volbrengen.
Dit sluit niet uit, dat wij hard willen
werken om elke andere goed georganiseerde
tentoonstelling tot een groot succes te doen
worden. Hoe meer reclame er voor ons ar
tikel gemaakt wordt, hoe beter, maar een
groots opgezette Flora, die de reclame doet
daveren over de gehele wereld, is de taak
van onze algemene vereniging.
Wij kunnen ons dan ook niet voorstellen,
achten het zelfs uitgesloten, dat er één af
deling, één lid gevonden wordt die zich
niet bewust is, dat men achter dit plan móét
staan die niet in brede vorm steun zal ver
lenen aan deze grootse gedachte.
Zeker, er zullen nog veel moeilijkheden,
vooral financiële, overwonnen moeten wor
den eer het plan tot volle rijpheid en tot
uitvoering is gekomen. De tijden zijn an
dere dan in 1935. De kosten van een derge
lijke onderneming zijn sterk gestegen. Be
halve een grote tentoonstellingsruimte, zul
len er gebouwen moeten komen, waar ziek-
tenbestrijding, wetenschappelijk onderzoek,
mechanisatie, enz. een goede plaats krijgen.
Met de inrichting hiervan en het gereed
maken van terreinen en warenhuizen zul
len kapitalen gemoeid zijn. Echter de re
clame, die wij maken en de goodwill, die
wij zullen verwerven, zijn nog oneindig
veel groter".
K.N.V.B. eert nagedachtenis van
H. J. M. Francken en Engelberts
Ter gelegenheid van het zestigjarig be
staan van de Koninklijke Nederlandse Voet
balbond zullen Donderdag 8 December in
verscheidene plaatsen van ons land kransen
worden gelegd bij de graven van overleden
bestuursleden en spelers van internationale
betekenis. Bij het graf van de heer H. J. M.
Francken zal de heer A. van der Aart, voor
zitter van de afdeling Haarlem van de K. N.
V. B. des middags om twee uur een krans
leggen. De heer Francken is op het Sint Adel-
bertuskerkhof te Bloemendaal begraven. Dr.
C. Spoelder zal om drie uur een krans leggen
bij het graf van de Chr. J. Engelberts op de
begraafplaats Westerveld.
Wijlen Mannus Francken, oud-speler van
HFC, heeft verscheidene malen de oranjetrui
gedragen en de heer Engelberts heeft in het
begin van deze eeuw veel voor de bond ge
daan. In 1904 werd hij benoemd tot erelid.
(Adv.)
BINNENLAND
Op 65-jarige leeftijd is in Den Haag
overleden de heer Q. A. de Ridder, oud-chef
redacteur van het dagblad „De Nederlander".
Een groep Ambonse studenten in Neder
land heeft medegedeeld, het niet eens te zijn
met de actie van de „Persatoean Timoer
Besar". De studenten achten elke vorm van
separatisme voor Ambon funest en verklaren
dat aan de onlangs in Den Haag gehouden
demonstratieve optocht geen enkele in Ne
derland vertoevende Ambonnees heeft deel-
Rotterdam is de heer C. H. Vellenga, oud-
gevagvoerder van de Willem Ruys en oud
commodore van de vloot van de Koninklijke
Rotterdamse Lloyd. Hij volgt de onlangs
overleden oud-kapitein L. den Hoedt op als
rijkshavenmeester.
De Plattelands Jongeren Gemeenschap
Nederland, welke ongeveer 2000 leden omvat,
heeft zich aangesloten bij de Nederlandse
Jeugd Gèmeenschap.
HAARLEM EN OMGEVING
Bij beschikking van de minister van
Financiën is benoemd tot eollectrice van de
Nederlandse Staatsloterij mevrouw M. J. C.
Gründemann te Heemstede.
De Haarlemse politie heeft de 33-jarige
chauffeur C. J. de S. en de 26-jarige metselaar
C. de S. gearresteerd wegens een meubel
diefstal uit een pakhuis in Haarlem-Noord in
1945. De heren hadden zo ongeveer een com
plete inrichting meegenomen en zich daarmee
keurig geïnstalleerd.
Uitgaande van het Bijzondere Kerkewerk
Haarlem wordt Zaterdag 10 December een
bijeenkomst gehouden in de Bakenesserkerk.
De heer W. Berkhemer zal fragmenten uit
het tweede boek van Samuel voordragen en
Rosa Spier (harp) zal enige nummers ten
gehore brengen.
Door de Stads-bibliotheek en leeszaal
van Haarlem zijn in November aan de Prin
senhofbibliotheek uitgeleend 12.770 werken,
aan het filiaal 4463 werken, tezamen 17.233
weken (vorig jaar 16.832), waarvan 725 van
de Muziekbibliotheek. De instellingen wer
den bezocht door 4942 en 673 bezoekers,
tezamen 5615 (vorig jaar 5295).
De heer D. J. A. Geluk, wethouder van
Onderwijs en Kunstzaken der gemeente
Haarlem, zal morgen, Woensdag van elf uur
tot halfeen spreekuur houden.
De burgemeester van Enschedé is na een
bezoek van drie weken aan de Verenigde
Staten teruggekeerd. Hij zei, dat de in Mem
phis gevoerde besprekingen van veel belang
zijn geweest voor de Twentse textielindustrie.
In New Orleans werd hij tot ere-burger van
de stad benoemd.
Door blikseminslag is Maandagmiddag
een schoorsteen van de brandstoffenhandel
Zwarter in de Raadhuisstraat te Heemstede
vrij ernstig beschadigd. Ook de bovenleiding
van de voormalige tramlijn werd getroffen,
zonder dat schade werd aangericht.
Op het tweetal voor predikant bij de
Ghr. Geref. Kerk te IJmuiden zijn geplaatst
ds. P. M. van Marrum te.Nieuw Amsterdam
en ds. J. C. van Ravenswaay te Zaamslag.
Bij de gehouden aanbesteding voor het
bouifren van acht woningen voor de woning
bouwvereniging te Landsmeer was laagste
inschrijver A. Kooiman te Beverwijk met
f 100.480.
De Franse pianist Alfred Cortot zal in
de maand December een tournée door ons
land maken en ook in de grote zaal van het
Gem. Concertgebouw optreden en wel op
Maandag 12 December. Het programma ver
meldt werken van Schumann (Etudes Sym-
phoniques), Chopin (Préludes op. 28), Ravel
(Gaspard de la Nuit) en Liszt (tweede Hon
gaarse Rhapsodie).
Gerard Hengeveld zal Donderdag 8 De
cember in de kleine zaal van het Gem. Con
certgebouw een Bach-Chopin-recital geven.
Het programma vermeldt de chromatische
fantasie en fuga, de tweestemmige inventies
en de partita in Bes en na de pauze onder
andere de Berceuse, Ballade in As en Scherzo
in cis van Chopin.
Donderdag 8 December houdt ds. G. J.
Waardenburg. Herv. Predikant te Haarlem,
een voordracht in het O, R. G. Centrum, Wes-
terhoutpark, over „Wat wij danken aan
Israël, Hellas en Rome".
SCHEEPVAART
Amstelkerk, DakarAmsterdam 5 Dec. te Le
Havre.
Annenkerk, Fremantle—R'dam'pass. Dec.
Kreta op weg naar Genua.
Edam, New YorkR'dam 5 Dec. te Londen.
Indrapoera, 6 Dec. van Aalborg te R'dam.
Klipfontein, KaapstadA'dam 6 Dec. te
Teneriffe.
Oranje, A'dam—Batavia pass. 5 Dec. Sabang.
Rempang, A'damMakassar 6 Dec. te
Belawan.
Riouw, A'damJava 7 Dec. te Belawan verw.
Talisse, 5 Dec. van Batavia n. Soerabaja.
Tarakan, SingaporeA'dam pass. 5 Dec.
Ceylon.
Tawali, Batavia—A'dam 5 Dec. van Singapore
naar Penang.
Waterland, Buenos AiresA'dam 6 Dec. te
Cabedelo.
Westerdam, 5 Dec. van R'dam te New York.
Zeeland (Lloyd), R'dam—Java pass. 5 Dec.
Ouessant.
Kota Inten, Batavia—R'dam pass. 5 Dec.
Kaap Guardafui.
Johan van Oldenbarnevelt, Batavia—A'dam
6 Dec. te Amsterdam.
Tjitjalengka, 5 Dec. van Hongkong naar
Singapore.
Waterman, R'dam—Batavia pass. 6 Dec.
Malta.
Willem Ruys, Batavia—R'dam pass. 5 Dec.
Belawan.
Zuiderkruis, BataviaR'dam pass. 5 Dec.
Perim,
FEUILLETON
die zijn geheugen verloor
DOOR PATRICIA WENTWORTH
Vertaald uit het Engels
34)
Vertelt u uw echtgenoot alles, wat u
mij hier verteld hebt.Katherine hield even
haar adem in. Ja, ik weet dat ik dat doen
moet. Maar ik wil zo graag nog even tijd
hebben. Ik dacht.ik hoopte, dat hij zich
allerlei herinneren zou.
Hoe lang bent u nu getrouwd? vroeg
juffrouw Silver.
Katherine's blos werd dieper. Sinds jL
Zaterdag
Juffrouw Silver onderbrak haar: Dat
bedoel ik niet. Ik wilde weten, of ik het
goed heb, dat u in 1939 met William Evers-
ley trouwde?
Ja, zei Katherine, in Juli. We hadden
één maand samen en daarna twee korte
verloven. In 1942 werd hij vermist. Hoe
weet u dat? Juffrouw Silver glimlachte.
Er zijn enkele aanwijzingen. Op dat feest
in het Carlton, waar Frank Abboth zich
hevinneri uw man gezien te hebben, was
u ook. Hij sprak van een meisje in een
goudkleurige jurk. Dat was u, nietwaar?
Ja, die avond verloofden we ons.
Een nicht van Frank Abbott was daar
ook, een juffrouw Mildred Abbott en haar
verloofde. Ze heet nu mevrouw Darcy. Ze
is zo juist uit de tropen teruggekeerd. Ze
herinneert zich dat feest en Bill, zoals
iedereen hem scheen te noemen en ook u,
in een goudkleurige jurk. Ze kon zich zijn
achternaam en uw namen niet herinneren,
maar ze vertelde wel, dat een of andere
tante haar naderhand geschreven had, dat
ze bij uw trouwen was geweest. Die tante
zou u ook een antiek theeserviesje cadeau
gedaan hebben.
Katherine knikte. Ja, dat was de oude
mevrouw Willoughby Abbott. Het was een
beeldig serviesje. En inderdaad noemde
iedereen mijn man Bill, hoewel ik dal nooit
deed.
Juffrouw Silver keek ernstig.
„Ja, ik begrijp dat allemaal wel. Maar
u hebt een grote verantwoordelijkheid op
u genomen, mevrouw Eversley. Om u de
waarheid te zeggen, was het uw bereid
heid om die verantwoordelijkheid op u te
nemen, welke mij ervan overtuigde, dat
dit huwelijk niet iets nieuws was." Kathe
rine zei langzaam en zachtjes: „Ik dacht,
dat hij, als we opnieuw de trouwplechtig
heid zouden beleven, zich herinneren zou,
dat we dit al eerder samen meegemaakt
hadden. Als hij zijn geheugen terugkreeg,
zou alles veel eenvoudiger worden. Er is
nu nog één ding, dat ik kan doen. Hij
droomt zo nu en dan een wonderlijke
droom, die de afgelopen jaren telkens weer
terugkomt. Die droom gaat over een oud
huis in een dorpsstx-aat, met drie stoep
treden naar een eikenhouten voordeur, die
toegang geeft tot een hal, waarin rechts
een trap omhoog voert. De trap is gebeeld
houwd met symbolen van de vier Evan
gelisten, een leeuw en een os onderaan, en
een adelaar en een mannenfiguur boven
aan. Nu heb ik gedacht, dat hij, als ik
hem in dèt huis breng, zich misschien alles
zal herinneren".
„Is het een bestaand huis, waaraan be
paalde herinneringen voor hem verbonden
zijn?"
„Ja, het behoorde aan zijn grootmoeder.
We gingen er dikwijls heen, toen we klein
waren. Zijn grootmoeder liet het William
na, en hij liet het mij na. Het is in Led-
stow en het heet Cedar House. We hebben
daar ook onze huwelijksreis heen gemaakt.
Meneer Tattlecombe heeft ons een vrije
Zaterdagmiddag gegeven en nu wil ik Wil
liam de weekend meenemen naar dit huis
om te zien, of hij zich daar iets herinnert."
Ze hield even op, haar ogen straalden en
ze keek juffrouw Silver ernstig aan. „Het
lijkt me werkelijk een kans. Hij zou er
niet altijd weer over dromen, als het niets
iets zeer speciaals voor hem betekende.
Ik heb 't idee, dat dit de gevoelige plek is,
en iets geeft me de overtuiging, dat hier
een kans voor hem ligt om zijn geheugen
terug te krijgen".
„Ja", zei juffrouw Silver, „die gevallen
van verlies van geheugen zijn merkwaar
dig. Soms brengt een geestelijke of een
lichamelijke schok het geheugen terug.
Uw plan is zeker de moeite waard. Maar
vveest u alstublieft niet tè teleurgesteld,
als het vei'lceerd uitpakt. Als het geen
succes heeft, dan moet u werkelijk verder
geen tijd verliezen. Uw man heeft het 1
recht voor zichzelf uit te maken, wat hij i
het beste acht te doen. Zijn eigen familie
en zaak zijn erbij betrokken. U kunt niet
voortgaan met de gehele verantwoordelijk- I
heid op uw schouders te nemen".
„Nee", zei Katherine met een diepe
zucht. Daarna lachte ze.
„Er zal niet veel kans overblijven om
het hem niét te vertellen". Iedereen in
Ledstow zal hem herkennen. De mythe van
William Smith zal tot het verleden beho
ren, zodra hij onder juffrouw Perkins'
ogen is gekomen. Ze woont naast het huis
en maakt altijd een en ander voor mij in
orde, als ik daar ben, en ze kent William
sinds hij vijf jaar oud was. Maar hoe dan
ook, u hebt gelijk, hij moét alles weten.
Het zou alleen zoveel beter zijn, als het
hem niet verteld behoefde te worden".
Juffrouw Silver kuchte. „Dat is waar.
Intussen is er iets, dat hij zonder uitstel
doen moet. Hij moet de plaatselijke politie
waarschuwen, dat een wiel van zijn auto
losgedraaid is. Ze zullen de gewone vragen
doen en een normaal 'onderzoek instellen.
Er bestaat een mogelijkheid, dat degene,
die met dat wiel knoeide, door eimand
anders gezien is. In wat voor straat is de
garage."
„Het is eigenlijk geen garage, alleen
maar een schuur, waar een klein aanne
mertje allerlei materiaal bewaart, o.a. lad
ders. En het is ook eigenlijk geen straat.
Juffrouw Silver keek haar peinzend aan.
„Dus geen terrein, waar een vreemde ge
makkelijk binnen zou wandelen. Degene,
die wij zoeken, zou best de aandacht op
zich gevestigd kunnen hebben. Zeg in
ieder geval aan uw man, dat hij de politie
op de hoogte moet stellen. Een tweede ding
is. dat ik graag uw toestemming zou heb
ben om deze hele zaak met Frank Abbott
te bespreken".
„O, nee
Juffrouw Silver keek haar vragend aan.
„Denkt u eens even rustig na, mevrouw
Eversley! Er zijn drie aanslagen op het
leven van uw man gepleegd, één op dat
van meneer Tattlecombe, waarbij de dader
misschien ook uw man voor ogen had, en
er is het dodelijk ongeval van meneer
Davies, de dag nadat hij uw man als Wil
liam Eversley herkend had. Ik kan nog
niet zeggen, uit welke hoek deze aanslagen
komen. Door uw adres te veranderen, is
uw relatie met William Smith misschien
gedurende enige lijd geheim te houden,
maar u zult het met mij eens zijn, dat
iemand, dië een dergelijke interesse in
William Smith blijkt te hebben, vroeger
of later achter de rol, die u met betrekking
tot hem speelt, zal komen. Zodra dat be
kend is en zodra bekend is, dat u met hem
in het huwelijk bent getreden en als zijn
vrouw met hem samenwoont, zal het de
gene of degenen, die het op zijn leven
gemunt hebben, duidelijk worden, dat ze
geen tijd te verliezen hebben. Deze per
soon of personen moeten begrijpen, dat u
niet zult blijven zwijgen. Zodra u spreekt
en William Smith treedt naar voren als
William Eversley, kunnen zij niet langer
in 't geheim opereren. De aandacht zal
onmiddellijk gevestigd worden op iedereen,
die er belang bij heeft zijn aanspraken te
ontkennen. Voelt u wel, dat hoe eerder
zijn aanspraken bekend gemaakt worden,
hoe moeilijker het zal worden opnieuw
een aanslag op hem te plegen?" Terwijl
een ongeluk op straat van een onbekende
meneer William Smith zonder meer als
een gewoon, onopvallend ongeluk gere
gistreerd zou kunnen worden, zou zijn
plotselinge dood, onmiddellijk na het
bekend worden van zijn aanspraken als
William Eversley, wiens terugkeer tot het
land der levenden zijn familieleden enigs
zins in financiële moeilijkheden heeft ge
bracht, onmogelijk aan de aandacht van de
politie kunnen ontgaan."
„Ja," zei Katherine, „u hebt gelijk".
Juffrouw Silver legde haar potlood neer.
„Uw plan om morgen voor de weekend
de stad te verlaten, lijkt me uitstekend.
Zegt u vooral aan niemand, waar u heen
gaat.
Intussen zeg ik u nogmaals, dat ik graag
een en ander met Frank Abbott zou be
praten ik vind het niet prettig de ge
hele verantwoordelijkheid alleen te dra
gen. Ik geef u de verzekering, dat niets
ondernomen zal worden zonder overleg
met uw man en u zelf. Als Frank er net
zo over denkt als ik, dan zal hij de zaak
misschien willen bespreken met hoofd
inspecteur Lamp, een zeer fatsoenlijke en
betrouwbare politieman. Hij heeft grote
ervaring en u kunt ervan overtuigd zijn,
dat hij niets overhaast zal ondernemen.
De gewone politionele gang van zaken zou
echter dingen aan het licht kunnen bren
gen, die van belang zijn. Geeft u mij uw
permissie."
HOOFDSTUK XXV.
Op een grauwe winterse middag reden
ze samen naar Ledstow. Katherine had
zich geen moeite behoeven te geven om
allerlei excuses te bedenken om laat te
vertrekken, want William besteedde, toen
hij de wagen voor de flat had gereden,
meer dan een uur aan het nakijken van
alle onderdelen Katherine wilde niet bij
daglicht aankomen, en toen ze eindelijk
vertrokken, kon ze er zeker van zijn, dat
ze pas tegen de avond in Ledstow zouden
arriveren. Ze spraken geen enkel woord,
totdat ze buiten Londen waren gekomeii
(Wordt vervolgdl, j
