In Noorwegen loopt het storm op de
recruteringsbureaux der burgerwacht
KANTOORBOEKEN
DE H001J
De prijs van brandstoffen
Engeland talmf met erkenning
der regering van „Nieuw China"
Veertiende Haarlemse schoolschaaktournooi
door burgemeester Cremers geopend
Maandag 2 Januari 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
ROND HET ATLANTISCH PACT
Minister Hauge, benjamin der regering, moderniseerde
de weermacht en maakte het soldatenleven aantrekkelijker
(Van een bijzondere medewerker)
Ministers van Defensie plegen gelden
een interview toe te staan. Zelfs in demo
cratische staten omgeven zij zich met een
muur van geheimzinnigheid.
De Noorse minister van Defensie, Jens
Hauge, maakt op deze regel echter een uit
zondering en was bereid ons uitvoerige in
lichtingen te verstrekken.
Op acht en twintig-jarige leeftijd werd
hij kort na het einde van de oorlog geroepen
tot deze moeilijke post. Jens Hauge is dan
ook de Benjamin van de regering. De lange
donkerharige jongeman met zijn fris, open
gezicht werkt als de beste. Besprekingen
houdt hij het liefst om zeven of acht uur
in de morgen en met bijkans onuitputtelijke
energie maakt hij van de nacht een dag en
van zijn adjudanten, secretarissen en an
dere medewerkers verwacht hij dezelfde
energie.
Men kan niet zeggen dat Jens Hauge bij
alle Noren even populair'is. Burgerlijke
kringen en vooral het populaire en in
vloedrijke liberale dagblad „Dagbladet"
beweren dat deze jurist, eens officier bij
de politie en later secretaris van minister
president Einar Gerhardsens, slechts uit
opportunistische redenen lid van de arbei
derspartij is geworden. Ook in het Storting
het parlement woeien er reeds stor
men, toen bij de begroting van Defensie
bleek dat deze met enkele millioenen over
schreden was. Tenslotte kunnen ook enkele
„met mos begroeide" generaals het nog
maar moeilijk met de piepjonge Excellentie
vinden.
Dit alles verandert echter niets aan het
feit dat het Noorse leger nog nooit
zo sterk was als thans onder leiding van
Hauge. Toen de politie tijdens de Duitse
bezetting „gereorganiseerd" werd, verzocht
Hauge om zijn ontslag. Quislings regering
liet hem toen voor enkele maanden opslui
ten, doch daarna werd hij vrijgelaten omdat
hij „ongevaarlijk" zou zijn.
„Ongevaarlijk" was evenwél niet het
praedicaat dat hij zich verwierf door zijn
werk voor de verzetsbeweging. Deze droeg
hem op de militaire sector van het verzet
te leiden. Ten tijde van de ineenstorting
van Duitsland commandeerde hij niet min
der dan 40.000 man. En toen de tijd rijp
was, heeft zijn verzetsleger de vijand zeer
veel afbreuk gedaan.
Geen herhaling
van 1940
van de fouten
De burgerwacht is het lievelingskind van
de minister gebleven. „Onze burgerwacht",
zo vertelt hij, „behoort niet tot het staande
leger. Zij is echter een wezenlijk bestand
deel van onze verdediging. De recrutering
is deels op basis van dienstplicht, deels
vrijwillig. De aanmeldingen van vrijwilli
gers hebben echter onze stoutste verwach
tingen overtroffen. De Noorse regering
noch het Noorse volk wensen een herhaling
van de verzuimen van 1940!
Die burgerwacht vormt eigenlijk een
anti-invasie-leger. Daaruit volgt dat haar
leden volgens de ervaringen uit de jaren
19401945 geoefend worden in de tactiek
der guerilla. Naar Zwitsers voorbeeld be
houdt ieder zijn wapen bij zich thuis, bij
wijze van spreken: zó voor het grijpen. De
burgerwachts moeten gedegen kennis be
zitten van het oorlogvoeren op ski's. Ook
aan het scherpschieten wordt de grootste
aandacht geschonken. Een nauwe samen
werking met de scherpschutters-afdelingen
van het leger is daarom tot stand gebracht.
Minister Hauge vertelt verder dat de
jonge Noren van 9 tot 14 maanden moeten
dienen, hetgeen afhangt van het feit of zij
al of niet bij een speciale technische afde
ling zijn ingedeeld.
Marine met vele kleine schepen
De Noorse marine bestaat uit ongeveer
110 schepen. Noorwegen bezit talloze fjor
den en daarom beschikt de marine over een
aanzienlijk aantal kleine en snelle schepen.
Juist als gevolg van deze omstandigheid
moeten de nieuwe „specialisten" een lange
scholingstij d doormaken, welke vaak van
drie tot vier jaar duurt.
Iedere Noor spreekt vaak en graag over
de luchtmacht, welks blauwe uniformen de
stratenbeelden van Oslo, Bergen en Trond-
heim beheersen. Ook Hauge vormt hierop
geen uitzondering. „Konden onze jonge re-
cruten zelf een wapen kiezen, dan zouden
zij in meerderheid bij de luchtstrijdkrach
ten gaan dienen" zegt hij. Ook bij marine
en landmacht wordt echter door een betere
bezoldiging de dienst aantrekkelijker ge
maakt.
„Sociaal-officieren"
Een bijzondere waarde hecht de minister
aan het goed functioneren van de sociale
dienst. Het beroep van „sociaal-officier" is
bij ons geen neven- doch een hoofdberoep.
Deze officier moet werkelijk vriend en
raadgever van iedere soldaat zijn. Het is
tevens zijn taak soldatenkranten, welke
bijna gestorven zijn, nieuw leven in te bla
zen, uitvoeringen te organiseren en taai
en andere cursussen in het leven te roepen
Daarnaast zijn er populaire en populair-
IN ALLE LINIATUREN
KANTOORBOEKHANDEL
Anegang 14 - Haarlem - Tel. 11963
Burgerlijke stand
HAARLEM, 31 December 1949
BEVALLEN van een zoon: 30 Dec., M. van
StipriaanHoreman, 31 Dec., H. J. C. van
der MeuleBoelhouwer.
BEVALLEN van een dochter: 30 Dec., B.
ZeeuwWaalboer: G. HopmanBrand; M.
SpoorKettenis; E. RietdijkWijckelsma, 2
d.; 31 Dec.. J. VerharenGroote: G. G. Lau-
renssenKroep.
OVERLEDEN: 29 Dec., A. M. Huisman-
Wortel. 79 j., van Dortstraat; P. de Kornc, 74
j., 2e Vooruitgangstraat; C. C. J. F. van Bom
melKouw, 55 j., Gasthuisvest; 30 Dec., S.
M. Oosterbaan, 3 d., Frans Halsstraat.
wetenschappelijke voordrachten. Niet in de
laatste plaats is het de taak van het leger
gapingen in de opvoeding op te vullen in
dien deze het gevolg zijn van oorlog of
andere zaken.
Onze jonge mannen, aldus de minister,
moeten onder gunstiger omstandigheden in
het beroepsleven terugkeren en niet om
gekeerd. Grote en zorgvuldig samengestel
de bibliotheken en twee eigen tijdschriften
staan de militairen ter beschikking.
Hartelijk lacht Hauge als wij hem vra
gen of men voornemens is nieuwe verdedi
gingswerken te bouwen. „De Duitsers heb
ben ons voor vele jaren dit werk uit de
handen genomen. In dit geval slechts lof
voor hun „gründlichkeit"."
De plichten jegens de Pactgenoten
Over het Atlantisch pact zegt de minister:
„Dit pact is eèn realiteit, waarmede de
wereld rekenen moet. In Oslo zullen ex
perts de technische détails der wapenhulp
voor Noorwegen met onze militaire ver
trouwensmannen uitwerken."
Op de vraag, of Noorwegen alle wapens
zal ontvangen, waarom het verzocht heeft,
lacht Hauge wederom. „Het komt maar
zelden voor, dat een land alles ontvangt,
wat het op zijn verlanglijstje heeft ge
schreven. Er is echter nog veel modern
Noorse skitroepen bij een oefening. (Foto Aktuell, Oslo).
materiaal nodig, voordat wij ons beroemen
kunnen op een effectieve bewapening".
In zijn functie van minister van Defensie
verheugt Hauge zich erop, dat in alle lagen
van het Noorse volk de wil om zich te ver
dedigen sterker is geworden. „Slechts door
inzicht in de noodzakelijkheid van een uit
muntende defensie kan een natie worden
overtuigd, die van huis-uit niet militaris
tisch is."
(Nadruk, ook in gedeelten, verboden.)
Waarom die 2% maal zo hoog wordt als voor de oorlog
In deze tijd bestaat er extra aandacht
voor de prijzen van brandstof. Dit komt
door de maatregelen van Den Haag. Men
weet dat bekend gemaakt is dat de rege
ringssubsidie op de steenkolen thans geheel
komt te vervallen. Dit heeft tengevolge dat
de prijzen opnieuw verhoogd moesten wor
den, zowel voor de industrie-als huisbrand.
De prijzen van huisbrand te Haarlem zijn
waren in vergelijking van vóór de oorlog:
anthraciet
eierkolen
brechcokes
1939
2.35 p. H.L.
1.40 p. H.L.
17.50 p. ton
1949
5.50 p. H.L.
2.95 p. H.L.
56.50 p. ton
Hoe de prijzen zullen worden dient nog
afgewacht te worden. Het vermoeden is. dat
afgewacht te worden. De verhoging wordt
gemiddeld 17 Reeds is bekend gemaakt
dat de maximumprijs voor anthraciet eer
ste kwaliteit, 6.55, zal moeten worden
betaald. De cokesprijs wordt 5.65 per
twee HL.
Deze prijsverhogingen maken op een deel
van het publiek een eigenaardige indruk,
temeer omdat enige tijd geleden de kolen-
prijzen ook al belangrijk naar boven gegaan
zijn. In 1948 kostte de anthraciet nog 4.70
per H.L. De verklaring ligt evenwel in het
feit, dat de regering steeds zeer belangrijke
subsidies beschikbaar stelde, opdat de
brandstoffen verkocht konden worden ver
beneden de kostende prijs. Daarin komt nu
verandering, zodat de gebruikers nu moe
ten gaan betalen wat de kolen werkelijk
kosten.
De lasten van de Staatsmijnen zijn, ver
geleken bij de vooroorlogse jaren, zeer sterk
gestegen. Zij waren:
1938 132.292.000
1948 319.989.000
Deze stijging van lasten beloopt dus niet
minder dan 250
Daarbij moet bovendien in aanmerking
genomen worden dat die lasten drukken op
een lagere productie, terwijl bovendien het
aantal arbeiders gestegen is.
In 1938 was de productie onzer mijnen
13.488.000.000 kg. Nadat in 1945 een inzin
king gekomen was tot 5.097.000.000 kg, liep
de productie weer geregeld op, maar in
1949 komt zij toch nog niet ver boven de
11.000.000.000 kg.
In 1938 werkten er in de mjjnen 32.164
man, in 1947 was dit gestegen tot 37.898
en sindsdien is dit aantal nog wat toege
nomen.
Nederland voert ook nog kolen in. De
prijs die daarvoor betaald moet worden is
nog hoger dan de kostende prijs der kolen
die hier gedolven worden.
Deze cijfers verklaren dus hoe de prijzen
van de kolen als de regeringssubsidie ge
heel komt te vervallen, ongeveer 2% maal
zo hoog worden als vóór de oorlog.
Want niet alleen de lasten van de mijnen
zijn verhoogd, maar ook de transportkosten,
zowel te water als per spoor. Ook de kos
ten van de détailverkoper zijn zeer belang
rijk gestegen. Auto's kosten meer van aan
schaf, de benzine is veel duurder, terwijl
ook de lonen der arbeiders en de sociale
lasten die op de ondernemingen drukken
Dodelijk ongeluk op Herenweg
Zestienjarige Zandvoortse
Jongen slachtoffer van
aanrijding
Gistermiddag omstreeks half drie is op
de Herenweg in Heemstede een verkeers
ongeluk met dodelijke afloop gebeurd.
Achter een autobus naar Leiden reed de
16-jarige Piet Lefferts uit Zandvoort met
een vriend. Ter hoogte van de Van Mei-len-
laan besloten de jongens om te keren.
Daarbij werd Piet Lefferts door een per
sonenauto uit Bennebroek, die hij niet had
zien aankomen, aangereden. Het slachtoffer
is ernstig gewond naar de Mariastichting
gebracht, waar hij omstreeks zes uur is
overleden.
Gouden jubileum
bij de belastingen
Gisteren was het vijftig jaar geleden,
dat de heer H. J. Bakker, ontvanger dei-
belastingen bij de eerste afdeling aan het
Klein Heiligland, zijn loopbaan bij de be
lastingen begon. Vanochtend werd in het
kantoor van de belastingsinspectie dit
gouden jubileum gevierd. In korte toe
spraken belichtten zowel de heer J. H.
Hellema, hoofdinspecteur der belastingen,
als de heren Visser en Heyligers de ver
diensten van de heer Bakker, die sinds
1933 in onze stad werkzaam is.
Tenslotte werd de jubilaris een herinne
ring aan dit heuglijk feit aangeboden. Van
de minister van Financiën kwam een feli
citatie-telegram.
groter zijn. Een brandstoffenhandelaar zei
ons: Het publiek zal moeten meewerken
om de kosten zo laag mogelijk te houden,
door niet te verlangen dat voor één H.L.
gereden moet worden. Indien het enigszins
kan moet de bezorging der kolen zo
economisch mogelijk ingericht worden.
Het is door de regering bekend gemaakt
dat om de komende kolenprijsverhoging
enigszins op te vangen wat huisbrand be
treft, een tegemoetkoming gegeven zal wor
den van 1 per persoon. Een gezin van man
vrouw en twee kinderen, zou dus 4.
krijgen. Hoe die toeslag gegeven zal wor
den is nog niet uitgemaakt.
De Haarlemse
begroting voor 1949
Eindelijk goedgekeurd
Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben thans de Haarlemse gemeentebe
groting 1949 goedgekeurd.
Dat wil dus zeggen dat het daarop uit
getrokken crediet voor de bouw van de
nieuwe Gravestenenburg is goedgekeurd.
Als nu ook nog de door de raad in De
cember goedgekeurde verhoging van dit
crediet is bekrachtigd, kan de brug (waar
van de aanbesteding al is gehouden) ge
bouwd worden. De begroting voor 1949
werd door de raad half Maart vastgesteld.
Nu schrijven wij reeds 1950.
De raad begint nu in Februari a.s. met
de behandeling der begroting voor 1950.
Vijf en twintig jaar Nazorgwerk
De gemeenteraad van Haarlem besloot
op 4 Maart 1925 aan de heer E. P. Schuyt
op te dragen de invoering van 't nazorgwerk
voor minder validen voor te bereiden. Een
maand later werd een commissie van toe
zicht over de Haarlemse Werkinrichting
geïnstalleerd en 27 Juli daarop volgend
werd de Haarlemse Werkinrichting aan het
Donkere Spaarne geopend. In het begin
werkten er zes mannen en thans zijn er in
drie gebouwen meer dan tachtig vrouwen
en mannen te werk gesteld. Op 24 Juni
1925 werd op het Stadhuis de Verbands-
commissie Nazorg, welke bedoelt te berei
ken samenwerking van en met verenigin
gen en personen, die de morele en gods
dienstige verzorging der misdeelden behar
tigen, geïnstalleerd.
Plannen zijn in voorbereiding op 24 Juni
het vijf en twintigjarig bestaan van de
Nazorg te vieren met een concert in het
Concertgebouw, waaraan medewerken het
Koninklijk Mannenkoor „Caecillia", Wim
Noske, Hans Schouwman en Mary Thérèse
Herben.
Van 1 tot 16 Juni zal een huis-aan-huïs-
collecte worden gehouden en op 17 Juni
een straatcollecte.
SCHEEPVAART
Amsteldijk, R'damNew York 1 Jan. van
Antwerpen.
Arendskerk, BrisbaneR'dam 31 Dec. van
Marseille.
Bali, A'damBatavia 1 Jan. te Oran.
Blijdendijk, BeiraA'dam 31 Dec. van
Mombassa.
Congostroom, 1 Jan. van Duala naar Kribi.
Garoet, 31 Dec. van Makassar n. Soerabaja.
Kpta Baroe. 31 Dec. van Djakarta naar Aden
en Rotterdam.
Lindekerk, R'damBasrah pass. 1 Jan.
Lissabon.
Madoera. A'damJava 1 Jan. van Djeddah
naar Belawan.
Molenkerk, Yokohama—R'dam 31 Dec. van
Marseille.
Nieuw Amsterdam, Kingston—New York 31
Dec. te Havanna.
Oranje, Djakarta—A'dam pass. 1 Jan. Kaap
Finisterre.
Rotti, DjakartaA'dam 1 Jan, te Aden.
Salawati, 1 Jan. van Djakarta n. Soerabaja.
Silindoeng, R'damJava pass. 31 Dec. Malta.
Slamat, JavaNew York 1 Jan. te Marseille.
Sommelsdijk, HalifaxDjakarta 31 Dec. bij
Bizerta.
Stuyvesant, A'damParamaribo 31 Dec. van
Dover.
Tabinta, A'damJava 1 Jan. te Port Said.
Tawali, Java—A'dam pass. 31 Dec. Finisterre.
Tegelberg, 31 Dec. van Hongkong n. Manilla.
Volendam, R'damMelbourne 1 Jan. v. Aden
naar Colombo.
Waterman. DjakartaR'dam 2 Jan. te Aden
verwacht.
Asturias, DjakartaR'dam 3 Jan. te Suez
verwacht.
Dalerdijk, 30 Dec. van Vancouver n. R'dam.
Groote Beer, DjakartaA'dam 1 Jan. op 100
mijl Zuiden van Kreta.
Indrapoera, R'damDjakarta 1 Dec. van
Port Said.
Jobshaven. GibraltarNederland pass. 2 Jan.
Ouessant.
Johar. van Older.barnevelt, A'damDjakarta
1 Jan. te Port Said.
Kota Agotng 31 Dec. van Soerabaja te
Djakarta.
Kota Gede DjakartaR'dam pass. 31 Dec.
Guardafui.
Nieuw Amsterdam, 1 Jan. van Havanna naar
New York j
Stakingen zijn kostbaar
Millioenen dollar per jaar
aan gederfde lonen
(Van onze correspondent in New York).
Indien men zegt dat het recht van sta
king het wapen is waarmede de arbeider
voor zich betere lonen en arbeidsvoorwaar
den kan bedingen, dan moet hieraan on
middellijk worden toegevoegd dat ook deze
vorm van bewapening een kostbare is.
In de twaalf jaren van 1937 tot en met
1948 hebben de Amerikaanse arbeiders drie
milliard dollar loon gederfd als gevolg van
stakingen. In totaal 25 millioen arbeiders
waren bij die stakingen betrokken. En dit
heeft nog maar alleen betrekking op het
directe verlies als gevolg van staking en
niet het indirecte verlies, geleden 4°or ar
beiders, die door staking in andere bedrij
ven zelf gedwongen werkloos werden.
Zelfs in de jaren 1943 en 1944, toen de
oorlog in volle gang was en vaderlands
liefde, regeringsingrijpen en publieke
opinie het aantal stakingen laag hield, be
droeg het stakingsverlies nog respectieve
lijk 100 en 70 millioen dollars.
In totaal gingen in die twaalf jaren 200
millioen werkdagen door staking verloren.
60 procent daarvan in de industrie, de rest
in de bouwnijverheid, de mijnen en de
vervoersbedrijven.
De staalindustrie-arbeiders leiden de in
dustriële verlieslijst met 350 millioen dol
lar gederfde lonen in 12 jaar, vervolgens
komen de automobielindustrie-arbeiders
met 240 millioen dollar en dan de arbeiders
in de industrie van electrische apparaten
met 120 millioen dollar.
Wie de bokkesprongen van John Lewis
in de laatste twaalf jaar gevolgd heeft, is
waarschijnlijk niet verbaasd te zien dat de
mijnwerkers de allergrootste loonderving
moesten boeken. In 12 jaar verloren zij
619 millioen dollar, waarvan alleen al in
1948 150 millioen dollar of 250 a 300 dollar
per hoofd.
Vrouw door gasverstikking
om het leven gekomen
Op Nieuwsjaardag heeft zich in Laren een
geval van gasverstikking voorgedaan bij de
familie Van der H. De vrouw des huizes, die
invalide is, lag te bed in een kamer, gren
zende aan de keuken. Ter verwarming
had men een gascomfoortje met een slang
aan het gasstel in de keuken verbonden.
De inwonende schoonmoeder heeft, toen
het gas uitging een muntje in de meter
gedaan maar verzuimd het comfoortje in
de slaapkamer aan te steken, zodat het gas
de kamer vulde, hetgeen een um' later pas
werd ontdekt.
Een ontboden geneesheer constateerde
toen dat de vrouw, een moeder van drie
kinderen, reeds was overleden.
De situatie in Malakka is niet onbevredigend
(Van onze correspondent in Londen)
Hoewel de algemene verwachting
politieke kringen te Londen was, dat de
Engelse regering nog voor het einde van
het jaar zou overgaan tot de erkenning
van het nieuwe regiem in China, schijnt
thans besloten te zijn dit uit te stellen tot
na de komende conferentie van het Britse
gemenebest in Colombo. Het is ook moge
lijk dat de aankondiging der erkenning nog
tijdens de conferentie zal geschieden.
De Engelse regering staat hierbij voor
een moeilijk probleem. Zakenlieden heb
ben op zo spoedig mogelijke erkenning van
Mao Tse aangedrongen. De Engelsen heb
ben immers een bedrag van 200 millioen
pond in China geïnvesteerd. Hun positie
in Hongkong maakt het eveneens nood
zakelijk dat normale diplomatieke betrek
kingen met de nieuwe Chinese regering
tot stand komen. Voorlopig schijnt Hong
kong zelf geen gevaar te lopen omdat de
Chinese machthebbers door middel van
deze haven contact met het Westen kun
nen houden. Voor hun economische opbouw
zijn zij immers op de wereldhandel aan
gewezen. Al is het de vraag of Engeland
zich op de lange duur op deze verste bui
tenpost zal kunnen handhaven. De En
gelse regering staat op het ogenblik ook
onder de sterke druk van India, dat
gauw mogelijk het nieuwe China schijnt
te willen erkennen, namelijk voordat de
communistische legers zich langs India's
grenzen hebben genesteld.
Aan de andere kant nemen de Verenigde
Staten nog een aarzelende houding aan,
aangezien erkenning van het nieuwe
regiem voor de Amerikanen een prestige
verlies betekent na het falen van hun hulp
aan Tsjang Kai Tsjek.
De jongste vijandelijke bejegening van
Amerikaanse ambtenaren door de Chinese
communisten, waarover grote verontwaar
diging heerst, heeft de zaak er niet ge
makkelijker op gemaakt. Een en ander
was reeds aanleiding tot wrijving tussen
Londen en Washington. Ook de Fransen
willen uitstel van de beslissing in verband
met hun moeilijkheden in Indochina.
Frankrijk wenst dat Engeland en Ame
rika eerst formeel het regiem van Bao Dai
in Indochina erkennen, zodra de souve-
reiniteit door de Fransen aan hem is over
gedragen, waartoe in principe in Maart te
Parijs overeenstemming is bereikt.
Een onmiddellijke erkenning zou ook
moeilijkheden in Lake Success veroor
zaken omdat de Chinese nationale regering
een klacht heeft ingediend bij de UNO dat
de Chinese communisten met de steun van
Rusland de wettige regering met geweld
omver hebben geworpen.
De nationalisten hebben daar reeds in
een nota de aandacht op gevestigd, hoe
theoretisch hun zaak ook moge zijn. Indien
Engeland overgaat tot erkenning dan zal
het in conflict komen met de thans door de
nationalisten afgekondigde blokkade der
communistische havens. In dat geval zal
de Britse marine waarschijnlijk opdracht
krijgen Engelse koopvaardijschepen met
vracht voor China te beschermen.
Inmiddels heeft Birma een precedent
geschapen door als eerste niet-communis-
tische staat China te erkennen. Dit besluit
is in de hand gewerkt doordat de Chinees-
Birmaanse grens thans open ligt voor de
oprukkende communistische legers. Via de
beroemde Birma-weg kunnen de Chinezen
doordringen tot Mandalay, zetel der Bir
mese communisten, en een sleutelpositie
veroveren tussen India en Malakka.
Geen communistische invasie
Verwacht wordt dat de Chinese commu
nisten zullen afzien van een militaire
invasie, doch dat zij in Birma zullen door
dringen door propaganda en infiltratie.
Over het algemeen hebben de Birmezen
een afkeer van de Chinezen, maar het
zwakke punt in Birma is dat de regering
slechts een zeventiende deel van het land
beheerst. Deze chaotische omstandigheden,
die het land verdeeld houden in een aantal
onafhankelijke rebellerende staten, bieden
een vruchtbaar arbeidsveld voor het com
munisme. De gebeurtenissen in Malakka
Met de klassieke zet e2-e4 heeft burge
meester mr. P. O. F. M. Cremers vanmor
gen het veertiende jeugdschaaktournooi
van de Haarlemse Schoolschaakbond in de
muziekzaal van „Brinkmann" geopend.
De,magistraat zei deze handeling met
des te meer vreugde te verrichten naar
mate hij sinds zijn jongelingsjaren minder
gelegenheid had gehad zich aan de dienst
van Cassia te wijden. De belangstelling
voor het schone -schaakspel schijnt enigs
zins aan het tanen te zijn, want waar er
in 1948 nog bijna negentig deelnemers in
schreven en het vorige jaar nog ruim zes
tig, is het aantal thans tot 56 gedaald. De
voorzitter, de heer H. Boeree, weet dit
vooral ook aan de concurrentie van an
dere wedkampen die dit jaar in de Kerst-
vacantie zijn gehouden en de heer L. G.
Eggink, die namens de Jeugdschaakcom-
missie van de K.N.S.B. sprak, meende dan
ook dat er hier een taak voor de Haarlem
se Schoolschaakbond ligt om tot meer on
derling overleg te komen en eventueel uit
te groeien tot een landelijke organisatie
voor het jeugdschaken.
De wedstrijdleider van de Noordholland
se Schaakbond A. C. Thürkov. vermaande
de meisjes en jongens die achter hun bor
den zaten te popelen om de aanval te
openen, hun studie niet voor hun lief
hebberij opzij te zetten en tenslotte wekte
de heer H. Bouwmeester, die al heel wat
tournooien ..meeloopt" zijn medestrijders
op tot een sportief spel. een prettige sfeer
en volhouden tot het einde.
De inzet is als vanouds de wisselbeker
van de Schoolschaakbond en de Jeugd
commissie van de K.N.S.B. stelde een
medaille voor de beste partij beschikbaar.
maken dat de conferentie van Colombo,
die het probleem van de communistische
bedreiging in het Verre Oosten in groot
verband zal bestuderen, de handen vol zal
hebben.
Ondanks de ernstige toestand in Malakka
zijn betrouwbare waarnemers van mening
dat de Engelsen de afgelopen zes maanden
aanzienlijke vorderingen hebben gemaakt.
Door de druk der Britse strijdkrachten
zijn de opstandelingen thans hoodfzakelijk
in twee gebieden geconcentreerd. Zij moe
ten thans beseffen dat zij zonder hulp van
buiten onmogelijk hun doel kunnen be
reiken. Doch er is nog geen teken dat hun
krachtsinspanning verslapt. Zij hopen ni-
derdaad op steun van communistisch
China. Ook zetten de leiders door omdat
zij weten dat zij niet ontsnappen kunnen.
Engeland vecht thans tegen de tijd.
Het tracht Malakka te isoleren voordat
de invloed van het militaire China zal
worden gevoeld.
De thans bevolen mobilisatie van één
maand zal geen wonderen kunnen ver
richten, zo meent men te Londen. Men
hoopt echter te bereiken dat de verzets
lieden zozeer worden teruggedrongen dat
een politiemacht hen voor goed in bedwang
zal kunnen houden.
Zestig jaar op notariskantoor
De eerste werkdag in het Nieuwe Jaar
is voor de heer Antonie Hamann, de 73-
jarige eerste klerk op het kantoor van de
notarissen B. M. Serné en M. W. Treurniet
te Haarlem, al direct een feestdag.
Vandaag is het namelijk zestig jaar ge
leden dat hij als jongste bediende zijn
werkzaamheden in het notariaat begon.
Dat was dus in 1890 bij notaris G. C. Me-
rens, die later werd opgevolgd door no
taris J. Koolhoven, die op zijn beurt het
kantoor overdroeg aan de heer Serné, die
thans met notaris Treurniet geassocieerd is.
De heer Hamann heeft zijn chefs gedu
rende al die jaren met opgewektheid en
ijver gediend. Geen werkzaamheid aan het
notariaat verbonden, of hij kent ze van
haver tot gort. Zijn keurig handschrift zal
op meer dan tienduizend acten de tand
des tijds trotseren, zoals hij die zelf ook
het hoofd heeft geboden, want hij denkt
zijn werk nog lang niet te besluiten.
Wie mocht denken, dat het notariaat
zijn dienaren een enigszins strakke levens
beschouwing oplegt, vergist zich deerlijk,
bij de heer Hamann was dat zeker niet het
geval. Hij was geruime tijd een gewaar
deerde kracht bij de Letterlievende ver
eniging „Cremer" en hij draagt niet zon
der ingenomenheid de ridderorde die Ko
ning Nikita van Montenegro hem tijdens
de eerste wereldoorlog verleende wegens
zijn aangrijpende spel in een door de vorst
eigenhandig geschreven stuk dat door
„Cremer" ten bate van het Montenegrijnse
Rode Kruis werd opgevoerd.
Taxi Bel 13000
DAG EN NACHT
van
„Het recht in Nederland, ook voor de
politieke delinquenten, blijft in gang en
behoudt zijn loop".
Met deze eenvoudige woorden sloot pro
fessor Van Hamel op Oudejaarsdag de laat
ste zitting van het Amsterdamse Bijzondere
Gerechtshof.
De aanwezigheid van de procureur-fis
caal mr. N. J. G. Sikkel en van de advoca
ten-fiscaal Besïer, Rohling, Keune en Drab-
be en twee vice-presidenten, de heren Ruys
en Van Schaeck Mathon, en enkele andere
bekende figuren uit de Bijzondere Rechts
pleging gaf aan de bijeenkomst een plechtig
tintje.
„Het Hof!" kondigde de gezette deur
waarder voor de laatste keer aan en terwijl
wij het rechtscolllege de eer bewezen die
het toekomt dachten we, dat het blauw
van het tafelkleed en van de gordijnen naar
het paars van de rouw zweemde. Niet de
rouw om het heengaan van dit Bijzondere
Hof, maar de droefheid om de martelgang
en het droevige einde van al die braven,
waarvan de ondergang bewerkstelligd en
gewild werd door hen die hier het „Schul
dig" over zich hoorden uitspreken. Er is
wellicht geen gebouw in Nederland, of het
zouden de voormalige bureaux van Sipo en
S.D. moeten zijn, dat zo nauw verweven is
met de dikwijls zo grootse tragiek van het
verzet als dit perceel Herengracht 466.
We moesten denken aan al die getuigen
die hier voor het hekje bevestigend hebben
geantwoord op de vraag van de president
of ze langer dan een maand van hun vrij
heid beroofd waren geweest, een formele
vraag, maar waarachter schuil gingen de
maanden, de jaren soms van ellende en ver
kommering in oorden met schier legendari
sche namen: Bergen-Belsen, Neuengamme,
Dachau, Buchenwald, Sachsenhausen,
Natzweiler, Vught, Amersfoort....
En ons schoot die andere formule te bin
nen: „uit welke vermissing redelijkerwijze
de dood valt af te leiden", de steeds weer
herhaalde formule van toepassing op de
naamlozen die eens in lange treinen wer
den weggevoerd van Westerbork naar
Auschwitz, Sobibor, Mauthausen, Treblinka,
Theresienstadt.
De schimmen van deze vervolgden waren
hier rond, maar ook die van degenen onder
hun belagers die door de acties van het ver
zet aan hun aardse rechters werden ont
trokken: Krist, Ritman, Smit.
Wij denken aan de sinistere figuren van
de Inlichtingendienst op het Nassauplein,
van „Kamer 21" van het Velsense politie
bureau.
Tegelijk gevoelen wij respect voor dit
rechtscollege, dat met zulke gebrekkige
middelen moest werken, dat zo vaak moest
improviseren, omdat de feiten reeds zo lang
geleden gebeurd waren en degenen; die
daarover getuigen konden, dikwijls te zeer
betrokken waren bij de gepleegde misda
den dan dat men van hen een betrouwbare
verklaring kon verwachten.
En natuurlijk komt ons het wonderlijkste
proces wellicht ooit in een Nederlandse
rechtszaal behandeld in de herinnering: de
schier eindeloze zaak-Menton met z'n tal
loze verrassende wendingen.
De laatste tik met de hamer: een episode
in de geschiedenis van de Nederlandse
rechtspleging is afgelopen. Het gros van de
politieke misdadigers is berecht. Moge het
nooit meer nodig zijn. J. H. B.
