Haarlems Dagblad De Tsjechen Verliezen in Indonesië Stelsel van facultatieve meervoudige voorkeur in ontwerp nieuwe Kieswet Ceylon en Noorwegen erkennen Chinees communistisch regiem Studenten-conferentie in moeilijkheden Financiële knoeierij in België 64e Jaargang No. 19444 Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie: 10600. Directie 13082, Hoofdred. 15054. Bijkant. Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230. Drukkerij Z.B. Spaarne 12. Telefoon 12713, 10132. Hoofdredacteur: Robert Peereboom Zaterdag 7 Januari 1950 Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 33 cent. per ƒ4,25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro -'•> Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie en <&prccijtc ïjaarlcmsche Courant (3tnno t6*6) Directie: P. W. Peereboom en Robert Pecreboom HET IS GEEN OPWEKKEND verhaal dat de Tsjecho-Slowaakse oud-minis ter Bohumil Lausman, uit zijn vaderland gevlucht, te Bad Homburg in West-Duits- land ten beste heeft gegeven. Hij is voor zitter geweest van de socialistische partij. Hij is als vice-premier opgetreden in het kabinet door Gottwald na de communisti sche machts-overneming in Februari 1948 gevormd. Ge zult u herinneren dat ook Jan Masaryk daar nog als minister van Buitenlandse Zaken toe behoorde, maar dat'hij spoedig zelfmoord pleegde. Laus man, die zich na twee maanden uit het politieke leven terugtrok, heeft het nu maar beter geacht de benen te nemen. Hij zegt dat al veel Tsjecho-Slowaaltse com munisten zijn gevangen gezet wegens „Titoïstïsche" of andere afwijkingen van de partijlijn en dat de minister van Bui tenlandse Zaken Clementis tenslotte ook wel aan de zuivering ten prooi zal vallen omdat hij „een Westers verleden" heeft. Wij, die niet slechts een Westers verleden maar ook een Westers heden hebben en bovendien gebrand zijn op een Westerse toekomst schieten ongetwijfeld tekort in begrip van dit misdrijf. De grote meerderheid van de leden dev Tsjecho-Slowaakse communistische partij is het, volgens Lausman, niet eens met de leiding. Vele Tsjechen wachten op het uit breken van oorlog, hopend dat die hun vrijheid zal brengen. De vrijheid van Tsjechen en Slowaken wordt stap na stap teniet gedaan. Het land is niet meer on afhankelijk. Dit laatste heeft het Westen begrepen. Het geleidelijk teniet deen van de vrijheid begrijpt het Westen ook goed tenminste voorzover het door de Duitsers bezet is geweest want h'et heeft het aandraaien van duimschroeven ondervonden. Als' ooit weer een Westelijk volk overweldigd mocht worden hoeft men het niet rnet mooie praatjes en" beloften aan boord te komen. Want dat zou doelloos zijn. Maar dat de Tsjechen op oorlog hopen om hen te bevrijden.daar kunnen wij niet bij, tenzij zij bevrijding van dit aardse bestaan bedoelen. Dat is evenwel kennelijk niet hun bedoeling; zij hopen alleen verlost te raken van de wereldlijke macht die hen onderdrukt. Blijkbaar beseffen zij bitter Weinig van de moderne bewapening, het geen vreemd is, want zij zullen wel volop liaar Westerse radio-uitzendingen luiste ren en ook van buitenlandse bezoekers Kan hun land het een en ander vernemen. Verbeelden zij zich wellicht dat een derde wereldoorlog behoudens andere indeling der strijdende machten een soort her haling van de tweede zou zijn? Noch in strijdmiddelen, noch in militair beleid lijkt een oorlog ooit op de vorige. Als deze Tsjechen beseften welke veranderingen zijn ingetreden zouden zij zelfs in hun be nard beslaan niet tot zulke gedachten komen als hoop op een nieuwe oorlog, Lausman zegt dat er geen georganiseerde anti-communistische beweging in Tsje- cho-Slowakije bestaat. Hij verzekert niet temin, dat zelfs de meerderheid van de communistische partij het met de hande lingen van de leiders oneens is. De vraag dringt zich op: waarom is er dan geen ge organiseerd verzet tegen de regering? Ligt dat aan de onderlinge verdeeldheid van haar tegenstanders of heerst een stemming van ontmoediging en uitputting? Men zou het laatste afleiden uit Lausman's mede deling omtrent verlangen naar oorlog. Volgens hem hebben de Tsjechen een grote vergissing begaan: zij hebben ge meend dat het mogelijk zou zijn met de communisten samen te werken en dat geen enkele staat zich met hun binnenlandse aangelegenheden zou bemoeien. Zij moesten nog de les leren dat totalitaire stelsels, zoals het communisme en het nationaal-socialisme, de democratie niet verdragen. De -Tsjechen meenden onder communistische leiding hun democratie en hun parlementaire stelsel te kunnen handhaven. Blijkbaar heeft Lausman dit zelf ge dacht zij het dan maar kort want waarom heeft hij anders als vice-premier" zitting in het kabinet-Gottwald genomen? Hij heeft het blijkbaar over zijn eigen vergissing. Het is een geschiedenis die men in het Westen heel moeilijk begrijpen kan. De les die de Tsjechen nog leren moesten was hun in 1938 en daarna door het nationaal-socialisme toch zeker wel volledig verstrekt. Wat een totalitair stelsel was wisten zij. Hun politieke leiders moet het duidelijk zijn geweest dat het Russi sche régime, schoon gegrond op een andere ideologie dan het Duitse eveneens totali tair was en dat een beleid van door Rus land beïnvloede communisten zich niet bij een parlementaire democratie zou kunnen of willen aanpassen. Wellicht zal eenmaal een overeenkomst tussen Oost en West bereikt worden, waar door zij met hun verschillende ideologieën naast elkaar kunnen leven zonder slaags te raken. Naast elkaarmaar niet ver enigd in enig bewind, waarin de commu nisten de meerderheid en dus de leiding zouden hebben. Zij zouden de mannen met „het Westerse verleden" ten snelste wegzuiveren. Dat een man die zulke belangrijke posi ties bekleed heeft als Lausman met zulke verklaringen van het gebeurde in zijn va- derland voor de dag komt is zonderling Dat een zo iixtelligent volle als het Tsjechi sche zoveel minder inzicht bezeten zov hebben als „het Westen" lijkt moeilijk aannemelijk. Op den duur zal de historie vollediger opheldering van de gebeurte nissen van twee jaar -geleden geven dan in Lausman's korte verklaringen in Bad Homburg ligt besloten. R. P. 's-GRAVENHAGE, 6 Januari. De regering maakt bekend, dat tot haar leed wezen de volgende ver-liezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Koninklijke landmacht. Gesneuveld 13 Juli 1949, na vermissing: soldaat P. J. Vaas. afkomstig uit Nederweert; gesneuveld 20 December 1949 soldaat le kl. J. F. Olivier, afkomstig uit Amsterdam: overleden 23 September 1949, tengevolge van een op 23 Januari 1949 bekomen verwonding: kor poraal J. J. Linssen, afkomstig uit Eind hoven. Kon. Ned. Ind. leger: gesneuveld 13 December 1949: sei'geant vlieger waar nemer mill, luchtvaart H. B. Tomassen, af- fcemstifi uit Indonesië. Instelling van een kiezersregister Dezer dagen hebben wij de korte inhoud gepubliceerd van het óntwerp van een nieuwe Kieswet, dat aan de minister van Binnenlandse Zaken is aangeboden. Thans geven wij nog de voornaamste overwe- gingen uit de toelichting bij het ontwerp. Sedert haar totstandkoming in 1896 is de Kieswet 22 maal geWijzigd. Begrijpelijker wijze is dat aan haar vorm niet ten goede gekomen. Maar de materie van het kies recht is niet alleen in de Kieswet geregeld. In de Gemeentewet zijn een kleine 30, in de Provinciale Wet zelfs ruim 30 artikelen te vinden. Het ligt voor de hand tot unifi catie over te gaan, waardoor een systema tischer geheel kan worden verkregen. Hierdoor zal het totale aantal in de kies wet op te nemen bepalingexx nog groter worden dan het reeds is. Op het voetspoor van het Engelse ge bruik kan echter een groot deel van de v/et naar afzonderlijke regelingen worden overgebracht, die ieder een vrijwel afge sloten onderdeel van de stof behandelen die bij de wet worden gevoegd en geacht worden daarvan deel uit te maken. De wet zelf kan nu tot een betrekkelijk beperkte omvang worden teruggebracht. In het ontwerp wordt het stelsel van evenredige vertegenwoordiging gehand haafd. Het stelsel van de enkelvoudige voor keur, zoals dit thans voor alle verkiezingen geldt, wordt vervangen door dat van de facultatieve meervoudige voorkeur, dat wil zeggen, dat de kiezer óf kau stemmen op de lijst in haar gelieel, waardoor hij mede de volgorde daarvan aanvaardt, óf wel die volgorde door nummering van de candida- teu der lijst geheel naar eigen wens kan wijzigen. In de toelichting wordt verklaard: Het is om verschillende redenen niet ge heel juist de partij-invloed tot de uitslui tend beslissende te maken. Het is een feil", dat de grote massa der kiezers geen deel uitmaakt van enige politieke partij-organi- satie. Ten onzent telt geen enkele politieke partij meer dan de helft van haar aanhang onder de kiezers tot haar leden. Bij meeste partijen bedraagt het ledental slechts een klein deel van het aantal aan hangers. Reeds om psychologische redenen is daar om het stelsel van de gebonden lijst on aanvaardbaar. De gesignaleerde onvolmaaktheid leidt er deels bewust, deels onbewust toe, dat de kiezer in arren moede maar op nummer 1 stemt. Hij kan toch niet zijn wérkelijke voorkeur uitdrukken. Zo is in de practijk een toestand ontstaan, waarbij inderdaad bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer en voor de Provinciale Staten geen enkele candidaat meer tengevolge van voorkeur stemmen gekozen wordt. Bij de facultatieve meervoudige voor keur heeft de kiezer de keus tussen het uitbrengen van een lijststem (hij vult dan een stemvak in boven de lijst zijner keuze) en het uitbrengen van een voorkeurstem, waarbij hij de cijfers 1, 2. 3, 4 enz. plaatst in stemvakjes voor de namen van de can- didaten zijner keuze. Bij verkiezingen van de kleine gemeen teraden te. weten die met 7 of 11 leden, verkrijgt de kiezer nog groter vrijheid, daar hij de bevoegdheid krijgt de numme ring niet tot de candidaten van één lijst te beperken, maar zijn candidaten vrij te kiezen uit alle gestelde candidaten, op welke lijst zü ook voorkomen. Ook op ander gebied voldoet de Kieswet niet meer. Dit geldt de inrichting van de kiezerslijst, het stemmen in een andere gemeente en het stemmen bij volmacht. Er wordt voorgesteld een kiezersregister in te stellen, dat na zijn vaststelling verder zal blijven-bestaan en dat zal worden bij gehouden op dezelfde wijze, als thans ten aanzien van het bevolkingsregister ge schiedt. Stemmen in een andere gemeente Ook in de regeling van het elders stemmen kan nog verbetering worden aan gebracht. Aan de kiezers kan op hun verzoek toe gestaan worden hetzij in de gemeente in welker kiezersregister zij op de dag der candidaatstelling zijn opgenomen, hetzij in een door hen bij het indienen van dat verzoek aan te wijzen gemeente aan de stemming deel te nemen. Hiertoe is nodig, dat de kiezer van beide gemeenten een oproep om te stemmen ontvangt. Hij kan dan op de dag der stemming zelf bepa len, waar hij zijn stemrecht zal uitoefe nen. Om te voorkomen, dat de kiezer in beide gemeente zijn stem uitbrengt, zal hem slechts één verklaring ter hand wor den gesteld, welke hij bij het in ont vangst nemen van zijn stembiljet zal moe ten inleveren. Het stemmen bij volmacht zal worden vereenvoudigd. Voorts zal een kiesraad de minister van Binnenlandse Zaken advise ren inzake verkiezingsaangelegenheden. Niet meer „rood" stemmen Tenslotte wordt voorgesteld het uitbren gen van de stem niet meer met rood, doch met zwart potlood te doen geschieden. Proefnemingen hebben aangetoond, dat het rode potlood niet voldoende hardheid bezit. Tot f 4500.— verplicht verzekerd In aansluiting op het bericht over de loongrensverhoging tot ƒ4500 voor Ziekte wet en Ziekenfondsenbesluit, deelt de Voorzitter van de Raad van Arbeid Haar lem ons mede, dat-het raadzaam is er van uit te gaan, dat deze verhoging óók geldt bij de toepassing der Invaliditeitswet. De werkgevers wordt derhalve aangeraden van 1 Januari 1950 af rentezegels te plak ken, indien en zolang het loon beneden de grens van ƒ4500 per jaar ligt. Zoals be kend, was deze loongrens tot dusverre ƒ3750 per jaar. Deze week heeft Sir Stafford Cripps in Londen de goede financiële resultaten die na en door de devaluatie werden bereikt, bekend gemaakt. In de drie maanden na de devaluatie zijn Engelands goud- en dollarreserves94 millioen pond gestegen. Hoewel tevreden over het bereikte resul taat, grijpt Cripps eens naar zijn hoofd. Het valt dan ook niet mee. minister van financiën te zijn. Atlantisch verdedigingsplan in kannen en kruiken WASHINGTON, 6 Januari (Reuter). De raad van het Atlantisch verdrag, waarin de twaalf staten-leden zijn vertegenwoor digd, heeft heden bekendgemaakt zijn goedkeuring te hebben gehecht aan de aan bevelingen, welke zijn gedaan voor de ver dediging van het gehele Atlantische gebied. De goedgekeurde aanbevelingen zullen thans aan president Truman worden voor gelegd. Voordat een aanvang kan worden ge maakt met het verschepen van het grootste gedeelte van de voor de staten-ónderteke- naren van het Atlantisch verdrag bestemde Amerikaanse wapens, moeten eerst nog de volgende stappen worden gedaan: 1. President Truman moet officieel be vestigen dat er thans een plan bestaat dat voorziet in een verdediging van het At- j lantische gebied. 2. Er moeten bi-laterale overeenkomsten I worden gesloten tussen de Verenigde Staten enerzijds en elk der andere pactlanden. waarin de voorwaarden worden opgenomen, welke aan de militaire hulpverlening door Amerika zijn verbonden. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken ver klaarde dat de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Groot-Brittannië over het sluiten van de noodzakelijke bi laterale overeenkomst goede voortgang hebben Het woord is aan Isolde Kurz: Menigeen is een hele verzameling achtenswaardige eigenschappen inaar toch geen persoonlijkheid. Wij hebben dezer dagen mededelingen gedaan over de restauratie van het Oude Slot te Heemstede. Een foto van een romantisch hoekje van het historische complex, dat bestemd is in de toekomst het centrum te worden van een fraaie wijk met arbeiderswoningen. Frankrijk wacht op de Verenigde Staten verband met Indo-China in De regering van Ceylon heeft de com munistische regering in China erkend en de diplomatieke betrekkingen met de na tionalistische regering beëindigd, aldus is in een officieel communiqué medegedeeld. Ook de Noerse regering heeft besloten de Chinese volksrepubliek de jure te erken nen. De Noorse consul-generaal te Sjang hai heeft opdracht ontvangen de Chinese minister van Buitenlandse Zaken mede te delen, dat Noorwegen bereid is een zaak gelastigde naar Peking te zenden. In officiële kringen te Washington wordt verklaard, dat de Verenigde Staten de com munistische regering van China vermoe delijk wel zullen erkennen, maar de eerste maanden nog niet. Iemand, die nauw bij het Amerikaanse departement van Buiten landse Zaken betrokken is, heeft verklaard dat de Verenigde Staten verschil van me ning hebben gehad met Engeland en an dere landen over de erkenning van de Chinese communisten. Over de aard van het meningsverschil wilde hij zich niet uit laten. Verschillende landen hadden als hun mening te kennen gegeven, dat een weigering de communisten te erkennen niet zou baten. Functionarissen van het State Department hadden persoonlijk toe gegeven dat het belangrijk was, dat Enge land op zo groot mogelijke schaal handel dreef in China, gezien de ernstige econo mische positie van Engeland. Minister belet buitenlanders om in het openbaar te spreken De chef-kok aan boQrd van het vlaggeschip der United States Lines „America" haalt vijf pond biefstuk uit zijn nieuwe „radar fornuis", waarin alles tien keer zo snel bakt, braadt of smoort als in een gewone oven. Dit fornuis ontleent zijn zonderlinge naam aan het feit dat zijn warmtebron een magnetronbuis is van hetzelfde type dat gebruikt wordt in radar-installaties. De door de socialistische studenten vereniging „Politeia" in Bentveld belegde internationale conferentie over Zuid-Oost- Azië, waarvan wij in dit blad reeds enkele verslagen publiceerden, is op een ernstige moeilijkheid gestuit. Gistermorgen arri veerde namelijk de corpschef van de Zand- voörtse politie aan het gebouw met de mededeling dat er in opdracht van de mi nister van Justitie politie op de vergade ringen aanwezig moest zijn. De organisa toren waren van mening dat deze aan wezigheid principieel geweigerd diende te worden, temeer daar deze een zonderlinge indruk op de buitenlandse gasten zou ma ken. Via een Kamerlid hebben zij toen de minister van Justitie benaderd, die bereid bleek in zoverre dispensatie te verlenen', dat er geen politie aanwezig behoefde te zijn, maar dat de pers dan de toegang ge weigerd moest worden tijdens de rede voeringen van buitenlanders. De bericht geving zou dan verzorgd kunnen worden door .middel van communiqués die echter onder controle vap de hoofdredacteur van Het Vrije Volk, de heer Voskuil, zouden moeten staan. Teneinde de conferentie niet m gevaar te brengen, heeft Politeia, hoewel het deze gang van zaken ten zeer ste betreurt, deze voorwaarde aanvaard. Geen rechtsgrond voor ministerieel optreden Onze parlementaire redacteur, dr. E. van Raalte, schrijft ons over het gebeurde: Op de door studenten te Bentveld beleg de conferentie ter behandeling van het Z.O.-Aziatische vraagstuk is buitenlanders belet in het openbaar te spreken. Hier heeft een ingrijpen van overheidswege plaats gevonden, dat niet door de beugel kan. Al thans niet wanneer het de regering ernst is met de nog kort geleden bij de behande ling van de begroting van Justitie in de Tweede Kamer door minister Wijers gege ven verzekering, dat men alles wil doen om Nederland weer een rechtsstaat le doen zijn. Onder de volle verantwoordelijkheid van de minister van Justitie, ik mag wel zeggen mede door diens persoonlijk optre den, is het in het openbaar spreken van buitenlanders op de zoeven vermelde con ferentie verhinderd. Dit is gebeurd zonder dat hiertoe ook maar een schijn van rechts grond aanweSig is. Zeker, er schijnen ge heime aanschrijvingen te bestaan die ondér meer zouden inhouden dat, wanneer bui tenlanders toelating tot ons land vragen, als voorwaarde gesteld moet worden dat zij hier niet in het openbaar over politiek mo gen spreken. Geheel en al in het midden latend of deze wijze van toelating onder een dergelijke beperkende voorwaarde juist of wenselijk mag heten, moet ik er terstond op wijzen dat, indien de desbetreffende autoriteiten bij de toelating van een vreem deling deze voorwaarde niet gesteld hebben, zij niet achteraf toch een aldus toegelaten buitenlander mogen beletten in het open baar een politiek onderwerp .te behandelen. Welnu, in dit geval is adn de buitenlan ders, die op de Bentveldse conferentie in het openbaar het woord zouden voeren, niet de eis gesteld: ge kunt alleen permissie krijgen ons land binnen te komen, mits ge niet in het openbaar over een staatkundig onderwerp zult spreken. Zodoende rijst de vraag waaraan, ge geven deze omstandigheid, de minister van Justitie het recht meent te ontlenen om dan toch aan bedoelde buitenlanders het houden van redevoeringen in het openbaar te be letten. En nu komt hij of een ander hier aandragen met de mededeling dat de orga nisatoren van de Bentveldse studie-confe rentie tenslotte met 's ministers denkbeeld accoord zijn gegaan, de buitenlanders alleen in een volstrekt besloten bijeenkomst het woord te doen voeren. De jongelui hebben zich namelijk, om het nu maar eens in rond Hollands te zeggen, door de bewindsman laten overbluffen. Deze heeft hen voor de keuze gesteld: helemaal geen bijeenkomst waarin buitenlanders spreken, of alleen maar met gesloten deuren. Mocht Zijne Excellentie willen beweren dat zulk een voorstel van zijn kant nog hëel goedertie ren was, aangezien die buitenlanders ge acht konden worden onder de bovenvermel de beperkingen te zijn toegelaten, dan zou men zulk een bewering alleen onjuist kun nen noemen. Het is waar: elke Nederlander wordt geacht de wet te kennen, maar. die wet is dan ook openbaar, en hoe bui tenlanders en eventueel Nederlanders ge heime circulaires, dus daarin geschreven voorwaarden tot toelating van vreemde lingen zouden kennen, is een vraag waarop zelfs de minister van Justitie met de meest minzame omhaal van woorden onmogelijk bevredigend uitsluitsel zou kunnen geven. De buitenlanders, die zich opmaakten ter Bentveldse conferentie, zijn hier te lande zonder beperkende voorwaarden toe gelaten. Daarmee hebben niet zij, maar heeft- de minister van Justitie zijn récht van spreken verloren wat betreft een achteraf doen ingrijpen als thans- heeft plaats gevonden. Moge van de zijde van de volksvertegen woordiging weldra blijk worden gegeven dat, zoals dat in een rechtsstaat Nederland behoort te zijn, geen genoegen wordt ge nomen met een zo willekeurig optreden. Waakzaamheid tegen herhaling is ten zeer ste geboden. „Groote Beer" arriveert Maandag Het troepentransport schip „Groote Beer" wordt in de nacht van Zondag op Maandag in Amsterdam verwacht. De ontscheping begint Maandag om 9 uur. Franse kringen verklaarden volgens United Press, dat Frankrijk erkenning van de Chinese communistische regering zal uitstellen tot ook de Verenigde Staten dit regiem officieel erkend zullen hebben. De Franse regering, zeggen deze kringen, hoopt aanzienlijke voorraden Amerikaanse wapens en uitrusting te verkrijgen voor de 150.000 soldaten in Indo-China die een guerilla-oorlog tegen de door de commu nisten geleide inheemse strijdkrachten van de in Moskou geoefende I-Io Tsji Min voe ren. In verband hiermede is er de Franse regering veel aan gelegen zich wat betreft het Verre Oosten naar de Verenigde Sta ten te richten. Er zal geen enkele stap worden genomen die de Verenigde Staten zou kunnen prikkelen. Ten dele wordt de Franse houding ook ingegeven door de wens spoedige Amerikaanse erkenning te verkrijgen voor de onder Franse auspiciën staande Vietnam-regering van Bao Dai. Bitter In verband met de erkenning van het regiem van Mao Tse-Toeng door de Britse regering hééft de ambassadeur van de nationalistische regering" te Londen ver klaard: „Ondanks hetgeen gebeurd is kunt ge er zeker van zijn, dat de dag zal komen waarop gij ons nodig zult hebben. De ge schiedenis heeft dat reeds bewezen bij de sluiting en de wederopenstellïng van de v/eg naar Birma. Gij zult op ons nog kun nen rekenen". Ambassadeur Tsjeng Tien- Tsji zeiae verder van mening te zijn, dat de beslissing om de communistische re gering te erkennen „in strijd is met de werkelijke belangen van Groot-Brittannië. Deze erkenning betekent dat gij ons levend begraaft en de geschiedenis zal uitwijzen, dat China de laatste slag heeft gekregen niet van zijn vijafiden, maar van zijn vrienden en voormalige geallieerden". Onze Kunstrubriek Hendrik Andriessen hervat medewerking Het zal de talrijke muziekliefhebbers verheugen dat in cüt nummer Hendrik Andriessen zijn medewerking aan ons blad heiwat. Enige tijd geleden was hij genood zaakt die tijdelijk stop te zetten, omdat zijn benoeming tot directeur van net Koninklijk Conservatorium voor Muziek in Den Haag waar hij aanvankelijk geen woning kon vinden, zodat hij tot tijdro vend heen en weer reizen genoopt was zijn arbeidstaak sterk had doen toe nemen. Maar de afspraak was: ik kom terug. Nu is hij er weer cn hij zal zijn artikel „Over Muziek" voortaan eens in de veertien dagen op Zaterdag geven. De vele lezers die hem gedurende de jaren van zijn medewerking geregeld hebben gevolgd, weten dat de componist-organist-muziek- paedagoog Hendrik Andriessen. die tot de belangrijkste figuren in ons Nederlandse muziekleven behoort, een man is die hun steeds iets te zeggen heeft. In hoge mate bezit hij de gave, andercr muzikaal in zicht te verrijken. Wij blijven altijd ge neigd hem als collega tc zien: Hendrik Andriessen begon^zijn loopbaan niet als musicus, maar als journalist. Hij heeft het oude métier nooit kunnen vergeten. Daarom ook ging hij indertijd zo grif in op het voorstel deze rubriek te maken; daarom ook liet hij weten bij deze hervat ting van zijn medewerking dat hij graag voor u schrijft. Dr. Henri Schmidt Degener kunst-recensent Als recensent van beeldende kunst in dit blad zal voortaan optreden dr. Henri Schmidt Degener te Heemstede. Hij is in 1891 geboren te Rotterdam, heeft rechten cn philosophie aan de universiteiten te Leiden, Amsterdam, Utrecht en Groningen gestudeerd en is in 1924 tot doctor in de philosophie gepromoveerd op een proef schrift "..Vergelijker.de studie over Plato en Husserl". Van 1919 af was hij jarenlang kunstcriticus aan het Groninger Dagblad. Vroeger leraar aan het Kennemer Ly ceum is hij dat nu aan het Christelijk Lyceum te Haarlem en het Lyceum voor Meisjes te Amsterdam. Hij publiceerde in 1945 het nagelaten werk ,.De Poort van Ishtar" van wijlen zijn broer dr. F. Schmidt Degener, hoofddirecteur van het Rijksmuseum, me' een -itvoerige nabe schouwing. Gedurende een kwart eeuw heeft hij nauw met zij'n broer samenge werkt, vooral bij het inrichten van ten toonstellingen. Dr. Henri Schmidt Degener bereidt nu de publicatie voor van een tweede bundel nagelaten gedichten van zijn broer onder de titel „Nonceniënte". Onze nieuwe medewerker, zoals men ziet een veelzijdig begaafd man, heeft be halve honderden critische beschouwingen over muziek en beeldende kunst ook arti kelen over filosofie gepubliceerd. Hij is medewerker voor aesthetics aan de nieu we druk van de encyclopaedie Winkler Prins en heeft talrijke lezingen over de filosofie van de Kunst voor verschillende volksuniversiteiten gehouden. Een biogra fisch essay van zijn hand over de plotse ling overleden Leidse student Gerard Goudriaan, dat in het voorjaar bij de Uitgeverij Stafleu te Leiden verschijnen zal, is ter perse. Wij hebben de zekerheid dat onze lezers door deze recensent over beeldende kunst voorgelicht zullen worden in de vorm en met de kunde, die deze taak vergt. Talrijke arrestaties in financiële kringen BRUSSEL, 6 Januari (ANP). Op grond van een wet van October 1944 moes ten na de bevrijding in België alle aan delen en waardepapieren, welke in het bezit waren van particuliere en privé- ondernemingen worden aangegeven indien men deze ter beurze wilde verhandelen. Bij deze aangifte moest de herkomst van de'aandelen worden aangeduid en het was duidelijk, dat bij de wetgever de bedoeling voorzat de economische collaborateurs en zwarte handelaren, die op onoirbare wijze aan hun bezit waren gekomen, zwaar te treffen. Aan de bonafide houders van aandelen werd bij ieder aandeel afzonderlijk een certificaat uitgereikt, waardoor het waar depapier weer verhandelbaar werd. Bij de uitvoering van deze wet bleek, dat een zeer groot aantal aandelen niet werd aangegeven. Hiertoe behoorden vooral die, welke door de Duitsers waren gestolen en die welke in het bezit waren van bovengenoemde categorie a-sociale personen. Merkwaardigerwijze bleek even wel dat ook vele aandelen, welke niet te bevoegder plaatse werden aangegeven, toch ter beurze verhandeld worden met het vereiste certificaat. De politie stelde naar aanleiding van deze bevinding een onderzoek in en als eerste in de financiële knoeierijen werd gearresteerd de 50-jarige ondernemer Joseph Seghers uit Antwerpen. Het bleek, dat deze voor een bedrag van niet minder dan frs. 15 millioen niet-aan- gegeven aandelen met een certificaat in circulatie had gebracht. De recherche ging bij haar verder opsporingen van de ver onderstelling uit, dat Seghers deze effecten niet op de markt had kunnen brengen zonder medeplichtigheid van vooraan staande financiers. Zij verrichtte dan ook een huiszoeking bij de heer Cardijn, lid van de raad van toezicht bij de Nationale Bank van België en de heer Mallien, di recteur van de Kredietbank. De resultaten hiervan leidden tot hun arrestatie. Tezelf- der tijd werd een aantal personen uit fi nanciële kringen te Brussel, Luik, Leuven en Antwerpen achter slot en grendel ge zet. Een eveneens gearresteerde katholieke geestelijke werd inmiddels vrijgelaten. De Belgische minister-president. Gaston Eyskens, heeft verklaard, dat alle dos siers zich in handen van de politie be vinden. De premier had Vrijdag een bijeen komst belegd met politiechefs, de minister van Buitenlandse Zaken, de minister van Landsverdediging en de minister van Jus titie. Hij deelde later aan verslaggevers mede, dat de politie 50.000 dossiers had ge controleerd en dat er nog 30.000 gecontro leerd moeten worden. Er zal streng recht gedaan worden, al dus de minister-president. Nederlaag. Na een bijeenkomst van de communistisch-georiënteerde Franse vakbond C.G.T., die bedoeld was als protest tegen het aanwijzen van Cher bourg als ontschepingshaven voor het Amerikaanse oorlogsmateriaal dat be stemd is voor de West-Europese legers, hebben de havenarbeiders gestemd over het al of niet houden van de voorge stelde staking. Er werd besloten het materiaal wel te lossen. WEINIG VERANDERING IN TEMPERATUUR Verwachting, medegedeeld door het K.N-M.I. in De Bilt. geldig van Zater dagavond tot Zondagavond, opgemaakt te 10 uur: Matige en in de kustgebieden af en toe vrij krachtige wind tussen Zuid-West en Zuid. Half tot zwaar bewolkt met slechts hier en daar enige lïchie regen of motregen. Weinig verandering in temperatuur. 8 Januari: Zon op 8.47 uur. onder 16.47 uur Maan op 21.57 uur onder 11.12 uur 9 Januari: Zon op 8.46 uur, onder 16.48 uur Maan op 23.21 uur. onder 11.24 uur Hoog en laag water in IJmuidcn Zaterdag 7 Januari: Hoog water: 5.44 en 17.58 uur. Laag water: 1.21 en 13.40 uur. Zondag 8 Januari: Hoog water: 6.25 en 18.39 uur. Laag water: 2.02 en 14.24 uur. Maandag 0 Januari: Hoog water: 7.06 en 19.25 uur. Laag water: 2.41 en 15.05 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1950 | | pagina 1