c
Staatsrechtelijke bezwaren tegen
de publiekrechterlijke bedrijfsorganisatie
DAMPO
De 9 Muzen
Aantal schepen gecharterd voor
repatriëring van militairen
Woensdag 25 Januari 1950
3
EERSTE KAMER
Aanneming van het wetsontwerp staat echter reeds vast
(Van onze parlementaire redacteur)
Het wetsontwerp op de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie maakte verschillende
senatoriale tongen los. Zo onderstreepte
prof. A n e m a (A.R.) dat het instellen van
bedrijfschappen cn hoofdbedrijfschappen
met verordenende bevoegdheid telkens dooi
de wetgever zelf moet gebeuren en dat ar
tikel 67 van het aanhangige voorstel strij
dig met de Grondwet is. Want die eist voor
instelling van organen met verordenende
bevoegdheden een beslissing van de wet
gever. Maar artikel 67 van het ontwerp
maakt het mogelijk, dit bij algemene maat
regel van bestuur te doen. Dat dit instellen
van bedrijfschappen een onbelangrijk deel
zou uitmaken van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie gelooft niemand behalve
Staatssecretaris mr. Van der Grinten, aldus
prof. Anema.. En in wat evenwichtiger
ogenblikken gelooft deze dit misschien zelf
niet, voegde prof. Anema er onder gelach
van zijn gehoor aan toe. Ook mr. Vixse-
b o x s e (C.H.) bleek zozeer door de grond
wettelijke kwestie bezwaard te zijn, dat hij
tot zijn spijt niet kon voorstemmen. Mr.
Wendelaar (V.V.D.) betoogde, dat ons
staatsrecht zich verzet tegen het door de
wetgever aan de uitvoerende macht over
dragen van hoofdzaken. Spreker vond het
wetsontwerp in dit opzicht strijdig met de
Grondwet en zeide geen behoefte te hebben
nog over de verdere bepalingen van het
ontwerp te spreken; zijn partijgenoot prof.
Molenaar zou dit wel doen.
Volgens de heer Oosterhuis (Arbeid)
zou het verzet tegen, het wetsontwerp,
waarvan hij om sociaal-economische rede
nen een overtuigd voorstander was, vooral
zijn oorsprong vinden in tegenzin tegen de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie als
zodanig. Fel viel hij diegenen aan, die vol
gens hem door hun liberale gevoelens op
positie voerden en geen oog bleken te heb
ben voor hetgeen heden ten dage nodig is.
Enige malen trok spreker te velde tegen de
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie,
die zijns inziens blijkbaar het bedrijfsleven
alleen met de werkgevers vereenzelvigd. De
arbeider heeft een zedelijk recht tot mede
zeggenschap, dus ook op economisch gebied,
wanneer zijn bestaanszekerheid in het ge
ding is.
Onbillijk was volgens dr.Brongersma
(Arbeid) de critiek op het ingrijpen der
overheid in het economisch leven. Het lei
ding geven aan het economisch leven door
samenwerking tussen overheid en georga
niseerd bedrijfsleven achtte spreker ideaal
en hiertoe opent de aanhangige regeling de
gelegenheid.
Spreker liet even de Kamer lachen toen
hij in herinnering bracht hoe onder de com-
missie-Wollerson de schoonheidssalon en
de schoorsteenvegers waren samengebracht
in de groep reinigingsbedrijven. Tenslotte
noemde deze senator het reeds door ande
ren besproken artikel 67 ongelukkig. Vol
gens deze bepaling kan instelling van een
hoofdbedrijf- of een bedrijfschap bij alge
mene maatregel van bestuur gebeuren op
gunstig advies van de Sociaal-Economische
Raad, mits een voldoende representatieve
Haarlemse arbeider ontwaakt
als millionnair
Op de eerste verdieping van een huis aan
de Rijksstraatweg in Haarlem-Noord, waar'
het jonge gezin van de smeerder bij de
Hoogovens C. Hoogduin een zo goed en zo
kwaad als het gaat onderkomen heeft ge
vonden, is een millioen binnengevallen. Een
millioen dat te danken is aan de erfenis
van de als regel zo legendarische oom uit
Amerika. Maar de oom van de heer Hoog
duin is echt. Toen hij zestien jaar was ging
hij in de Nieuwe Wereld zijn geluk beproe
ven en zijn verwanten zagen hem met ge
voelens, die van weinig vertrouwen in het
welslagen van die onderneming blijk gaven,
gaan. Maar zoals het zo vaak gaat: de twij
felaars kregen ongelijk en het bewijs daar
van krijgt zijn Haarlemse neef in de vorm
van een stevig dollarbezit en een farm in
Californië in handen.
Wie mocht menen, dat er in de kleine
behuizing, waar Hoogduin met zijn vrouw
en-zijn eenjarige baby woont, nu opperste
cn uitgelaten vreugde heerst, vergist zich.
„Mijn vrouw kan het nog niet verwer
ken", zei de gelukkige toen we hem opzoch
ten, „cn ik zelf kan evenmin de omvang
van mijn vermogen beseffen. M:n plannen?
Er valt nog veel te regelen, maar waar
schijnlijk gaan we naar Californië om de
organisatorische vertegenwoordiging van
de betrokken ondernemers en van de be
trokken werknemers het hieromtrent eens
is. Anders kan het alleen bij de wet gebeu
ren. Onwillekeurig zal terstond de vrees
ontstaan voor instelling bij de wet, omdat
men het dan als een dwangorganisatie zou
beschouwen. Dr. Brongersma achtte het
artikel wel grondwettig. Men had zijns in
ziens wel rekening moeten houden met de
ernstige contitutionele bezwaren van ande
ren. Tegenover diegenen ware het juister
geweest om zich te beperken tot vaststel
ling van een artikel zeggende, dat instel
ling van bedrijfschappen moet gebeuren bij
de wet.
In de avondvergadering zette de heer D e
Bruin (K.V.P.) uitvoerig uiteen, waarom
hij gaarne zijn stem zou geven aan het voor
stel, welks ethische en economische beteke
nis hij in het licht stelde. „De verworpenen
der aarde gaan nu de aarde mee besturen",
riep hij triomfantelijk uit. Toch had ook hij
wel critiek. Daartoe behoorde onder meer
de door het ontwerp geboden mogelijkheid
voor niet erkende, op zichzelf staande en
niet bij de vakcentrales aangesloten orga
nisaties om „representatief" geacht te wor
den. Tegen deze sociale misstand zullen
zijns inziens de erkende vakcentrales wel
altijd blijven sputteren. Een zijner fractie
genoten zou nog uiteenzetten waarom het
voorstel ook grondwettelijk door de beugel
kan. Dit nu was juist volgens mr. Rip
(A.R.) niet het geval, zodat hij, ofschoon
hij overigens voor hetgeen het ontwerp be
oogt, veel kon voelen, zou tegenstemmen.
Daarentegen bleek zijn fractiegenoot
Schipper een andere gedragslijn te zul
len volgen. Of hij zich van stemming zal
onthouden, dan wel zal voorstemmen, was
niet duidelijk. Intussen stond Dinsdagavond
door hetgeen de woordvoerders van de P.
v. d. A. en K.V.P. hadden gezegd, de aan
neming reeds vast.
Van Groenstraat naar Parijs. De zeven
tien-jarige Freddy Peters uit het gehucht
Groenstraat in Zuid-Limburg zal binnenkort
met professor Anspach, zijn leraar in de
zangtechniek aan het conservatorium te Luik,
een concert geven in Parijs. In het begin van
deze maand verzorgde hij een recital in
Brussel. Drie jaar geleden kreeg hij een
rijks-studiebeurs, waarvan hij echter geen
gebruik kon maken, omdat hij toen reeds in
België studeerde. Freddy Peters werkte
meermalen mede aan de programma's van de
Regionale omroep Zuid.
Triomf der tijden. Ter gelegenheid van
de jaarlijkse herdenking van de capitulatie
in hótel „De Wereld" in Wageningen wordt
5 Mei in de tuin van het voormalige
landgoed „Belmonte" een speciaal hiervoor
door Johan Wesselink geschreven openlucht
spel „De triomf der tijden" opgevoerd.
Sterrenparade. Het Grand Ballet de
Monte Carlo, dat ook deze zomer medewer
king verleent aan het Holland Festival en
ter gelegenheid van öe 75ste verjaardag van
de dirigent Pierre Monteux enkele uitvoe
ringen van „Petrouchka" op muziek van Igor
Strawinsky komt geven, zal vier keer op
treden in de Kurzaal te Scheveningen. De
laatste avond wordt, zoals verleden jaar met
stormachtig succes in Amsterdam geschiedde,
gevuld met een zogenaamde Sterrenparade,
bestaande uit solodansen cn duetten. Bij de
voorstellingen in de hoofdstad, vermoedelijk
zes in getal, verzorgt het Concertgebouw
orkest de begeleiding. Naar verluidt gaat de
fameuze danseur noble André Eglevsky het
gezelschap verlaten.
Beproefde hulp bij
verkoudheid voor Va
der, Moederenkind^
Chauffeur smokkelde
vulpennen en mondharmonica's
Nabij de grenspost „Keulse Barrière"
hebben douane-ambtenaren een goede slag
geslagen, toen zij een uit Duitsland terug
kerende vrachtauto aanhielden. Na onder
zoek van de wagen kwam aan het licht
dat de bestuurder een hoeveelheid vulpen
nen en mondharmonica's lot een waarde
van ruim ƒ2600 naar Nederland trachtte
te smokkelen. Smokkelwaar en auto zijn
in beslag genomen. De chauffeur is opge
sloten. Men vermoedt, dat hij in opdracht
van derden, buiten medeweten van zijn
werkgever, heeft gehandeld.
De Amerikaanse Hoge Commissaris in
Duitsland, John McCloy, die met zijn gezin
zijn vacantie in Garmiscli Partenkirchen
doorbrengt, ontmoette tijdens een wande
ling in de bergen de vertolker van de
Petrusrol in de Passiespelen van
Oberammergau.
De politie heeft
haar „wonderwagen"
Haarlem heeft een nieuwe politie-auto.
Buiten aan deze wagen zitten koplampen,
een schijnwerper, een luidspreker, een
sirene èn een normale klaxon. Maar bin
nen in deze opmerkelijke aanwinst voor de
gemeente zit al datgene wat deze wagen
zijn speciale karakter geeft.
Binnen in de „wonderwagen" waar
wij reeds enige tijd geleden melding van
maakten zitten al die instrumenten cn
apparaten en gereedschappen, die de poli
tie nodig heeft als zij uitrukt naar belang
rijke verkeersongevallen of misdrijven. En
niet alleen dat al die voorwerpen cn ook
een volledig fotografisch uitgeruste don
kere kamer in de wagen zijn geborgen, er
gaan zonder veel dringen ook nog wel zes
politiemannen bij.
Inspecteur I. Brauckman van de ver
keerspolitie stond daar gisteren bij en ver
klaarde ons alle speciale snufjes, die de
wonderwagen „uitrukauto", zei de in
specteur bezit en bekeek het voertuig
met innige tevredenheid. En daar was ook
reden toe, want de wagen is ook van bui
ten al een pronkstuk, hetgeen wel duide
lijk bleek uit de belangstelling van de
Haarlemmers toen zij een proefrit maakte
door de stad. daarbij nu en dan imposant
loeiend met de niet wèl-, maar zeker zeer
vèr-luidende klank, die sirenen (met klei
ne s) eigen is.
Natuurlijk heeft de wonderwagen ook
mobilofoon. Als men dan nog gegevens
hoort van de chef van de technische opspo
ringsdienst van de politie, adjudant J. B.
Meuleman, over alle bijzonderheden, die
ook door zijn dienst voor deze aanwinst
zijn verzorgd, dan is men er zo langzamer
hand volledig van overtuigd dat de misdaad
in onze oude stad nog maar een kleine be-
staanskans heeft. En ook dat, al is Haarlem
dan geen wereldstad, althans onze politie
metropolistische neigingen heeft. En wie
zou die willen onderdrukken?
De wonderwagen, met een deel van de
uitgebreide inventaris op de voorgrond.
De jotograaf slaat op het dak, waar voor
hem een speciale plaats is gemaakt.
REPARATIE MATRASSEN
's morgens gehaald, 's avond6 gebracht
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
HAARLEM TEL. 11485
(Adv.)
Chinees veroordeeld
die predikant bedreigde
De rechtbank tc Amsterdam heeft de
Chinees Hsien Shang Lm. die ervan ver
dacht werd ds. B. E. Z. Bik te Amsterdam
met doodslag bedreigd te hebben veroor
deeld tot een geldboete van 300 en vier
maanden voorwaardelijke gevangenisstraf
met een proeftijd van een jaar.
Dc Provinciale Zeeuwse vereniging voor
Vreemdelingenverkeer heeft te kampen met
ernstige financiële moeilijkheden. Het is
noodzakelijk gebleken om de directeur in de
gelegenheid tc stellen een nevenfunctie te
vervullen.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
Het Franse s.s. „Pasteur" kan in
18 dagen 4000 man terugbrengen
In een radiotoespraak heeft de minister
van Oorlog en Marine mr. W. F. Schokking
Dinsdagavond verklaard, dal, onvoorziene
omstandigheden voorbehouden, alle troe
pen, behorende tot de 7 December-divisie
en wat daartoe gerekend wordt, vóór het
einde van deze maand uit Indonesië zullen
zijn vertrokken.
Alle mogelijke moeite is gedaan om de
tex-mijn van terugkeer zo kort mogelijk te
houden. De regering heeft daarbij ook
grote financiële belangen, maar ook het
belang van een zo vlug mogelijk herinscha
kelen in het burgerlijke arbeidsproces
treedt sterk op de voorgrond. Sedert het
einde van het vorig jaar is men dan ook
bij het ministerie van Oorlog en bij het
ministerie van Verkeer en Waterstaat on
verpoosd in de weer geweest om extra
scheepsruimte te verkrijgen. Deze pogingen
zijn thans met succes bekroond. De mi
nister gaf hierop een opsomming van de
schepen die in Engeland konden worden
gecharterd.
Men is er ook, dank zij de zeer te
waarderen medewerking van de Franse
regering, in geslaagd het zeer grote
Franse passagiersschip „Pasteur",
voorlopig voor één reis van Indonesië
naar Nederland te charteren. Het is
een „hardloper" want dit schip kan de
reis in 17 a 18 dagen volbrengen en het
De jonge millionnair gaat rustig door met
zijn liefhebberij:
boerderij te beheren. Die ligt bij Berdley
of zoiets." Hoogduin kent de naam nog niet
precies, evenmin als die van de notaris die
hem het heugelijke nieuws is komen ver
tellen. Voorlopig blijft hij nog rustig op de
Hoogovens aan het werk, want vijftig gul
den iedere week in de hand kan nuttiger
zijn dan een millioen overzee.En, voor
zover hij er nog tijd voor heeft, zal hij ook
zijn liefhebberij, het repareren van radio
toestellen, niet opgeven.
Nee, Hoogduin zal zich door de lach van
de fortuin niet van de wijs laten brengen,
al kost hem dat meer moeite dan zijn kind,
dat rustig doorslaapt, terwijl vader en
moeder zich trachten in te leven in het mil
lionnairschap.
Stad is stiekum
Het was een zéér dringende reden,
die ons dezer dagen om half zeven in
de ochtend naar Amsterdam voerde,
want doorgaans plegen wij ons op dat
uur nog eens om te draaien onder de
warme dekens in het zalig besef, dat zo
er al iemand in de kleren steekt, hij
niet deze Boeda is. Wanneer de plicht
echter bereid is om ons een keer of drie
te roepen, dan kan het geschieden dat
wij ons zeiven vergeten en tegen beter
weten in de dekens van ons afschudden
om de comfortabelste plaats ter wereld
te verlaten.
Zelfs al hebben wij ons dan echter
verplaatst over de twintig kilometers
die onze legerstede van 's lands hoofd
stad «scheiden, dan moet gij nog niet
verwachten dat wij wakker zijn. In een
onderbewuste toestand die vagelijk slin
gert tussen slapen, dromen en bestaan
nemen wij dan de dingen waar, die
zich voor onze verbaasde ogen afspelen.
Wij ondergaan deze zaken, maar nemen
er volstrekt geen deel aan. Als op het
witte doek van een bioscoop-theater
projecteren de beelden zich dan op dat
gene, wat wij bij naam zouden kennen,
wanneer wij bij de biologie-lessen beter
opgepast hadden.
Zo ondergaan wij ook Amsterdam bij
ochtend wanneer 850.000 mensen zich
voorbereiden om de fictie der bescha
ving waar te maken door tegen hun zin
op te staan op een tijdstip waarop alle
ordentelijke hoenders nog de kop onder
de veren hebben. De straten zijn donker
en de huizenrijen staan er dreigend
langs geparkeerd. De hemel krijgt vale
plekken en boven alles dringt zich de
twijfel op, of dit nu geen nachtmerrie
is waarin wij gedwongen worden om
slechts in een kort nachthemd ge
kleed voort te ijlen langs gebouwen
waarin vele mensen met lange wijsvin
gers wonen. Het is tenslotte slechts het
gevoel van een vertrouwen schenkende
drupneus dat ons tot de werkelijkheid
terugroept.
En wat voor een werkelijkheid!
Flets-oranje natrium-lampen belich
ten brede asfalt-straten waarlangs don
kere mensen-schimmen zich voorthaas
ten alsof zonder hen de stad niet zou
kunnen ontwaken. Wij weten niet waar
heen zij gaan en wij weten niet waar
om zij ergens heen gaan. Wij durven
hen ook niet te vragen: „Meneer wat
gaat u doen?", want zij zien er krege
lig uit. Zij lopen voortdurend maar
voort met klik-klakkende hakken op
de straatstenen en halen verbitterd hun
neus op.
De étalages van de winkels vormen
een somber décor voor deze kille parade
der enkelingen. Achter hun glimmende
spiegelruiten rusten glazen vazen met
rolpens, aflopende reeksen émaille pan
nen, W.C.-borstels, blikjes levensmid
delen (het meest verschrikkelijke woord
voor eten) en kantoorbehoeften. Boven
hun glimmend-granieten en bruinge-
beitste houten puien schijnt koud-geel
lamplicht door een kier van dc gordij
nen.
De stad ontwaakt.
In de straten waar een koude wind
om de hoeken waait, wordt het lang-
zaam-aan drukker. Een dynamo loopt
met tergende regelmaat aan tegen de
velg van een krakende fiets. Een melk
boer klapt het kastje dicht van'zijn kar.
Een tram komt knarsend door de bocht.
Het is alsof de stadsbewoners toneel
knechten zijn, die naar hun plaatsen
gaan opdat de voorstelling kan begin
nen. Een stiekum spel van drukte, haast
en geen minuut-te-verliezen met acht
honderdduizend figuranten.
Een spel van cijfers, dat alleen maar
in cijfers te benaderen schijnt.
Statistiekemerds
Wij kunnen u van dat Amsterdam op
zo'n winterdag heel wat vertellen. Wij
hebben namelijk het kwartaalbericht
van het bureau van statistiek der ge
meente Amsterdam voor ons genomen,
dat ons alle culturele, sociale en econo
mische gegevens over de maand Januari
1949 verschafte, die wij maar achter
halen wilden. Er kwamen 415 huwelijken
tot stand, waarvan er 140 werden ge
volgd door een godsdienstige plechtig
heid. Honderdvier mensenparen kregen
genoeg van malkander. Wat wij wel
interessant vonden, was dat er 231 ge
trouwde mannen overleden en slechts
69 ongelrouw'de. In de wiskunde heet
dat: hetgeen bewezen diende te worden.
Wist u wel, dat de warenkeurings-
dienst ten behoeve van de slordige
850.000 Amsterdammers in de weer is
geweest om maar liefst 251 broden op
hun gewicht te keuren cn dat zij er 29
te licht bevond? Wij wel. En deze sta
tistiek heeft nu voor eens en altijd vast
gesteld dat er in Januari 1949 geen en
kele Amsterdammer in een buitenbad
gezwommen heeft. Wel kropen er 8429
in een kuip en poedelden er 130.999 on
der een stortbad in de gemeentelijke
badhuizen. Schoongewassen stapten zij
dan weer op de tram en al gingen zij
niet allemaal van het Muiderpoort-
station naar het Frederik Hendrikplant
soen, een heleboel deden dat toch wel.
Eén en een derde millioen Mokuvnmers
reisden in die eenendertig dagen met
deze lijn 3, de best beklante van alle
maal, over dit 15.9 kilometer lange
baanvak. (Toe, schrikt u niet van deze
cijfers en leest u even verder, er komt
nog zoveel aardigs!)
Hoewel wij natuurlijk onze neus niet
in de zaken van alle Amsterdammers
willen steken, moet ons van het hart dat
niemand veel goesting in de zeepindu
strie heeft. Slechts 83 man bevolken de
zeven ziederijen. Veel meer brood zien
de hoofdstedelingen in de metaal-nijver
heid, waar 54.000 handen het ijzer sme
den wanneer het heet is.
In het abattoir heeft men de handen
vol met vlees. Meer dan 1200 koeien
vonden in de Louwmaand de laatste
remedie voor hun koude oren en 393
kalveren bleven voor eeuwig nuchter
van de liefde, behalve van die welke
door de maag gaat. Verder sneefden er
93 schapen, 1870 varkens en 185 paar
den (en dat vinden wij altijd zielig)!
Elders, zo zegt het kwartaalbericht, wer
den 350 geiten geslacht, die ongetwij
feld als knollen voor citroenen zijn ver
kocht. Voordat wij weer verder gaan,
stoppen wij even.
Wij willen u namelijk vertellen dat,
wanneer wij van die lange statistieken
lezen, wij het totaal pas kunnen vinden,
nadat wij de getallen zelf hebben opge
teld. Bovendien blijkt de statistiek dan
het totaal verkeerd te hebben.
Bij dit vlees eten de poorters maar
liefst honderdduizend kilo patatten per
dag en zij drinken er per etmaal honderd
duizend kubieke meter water bij. De
meest geliefde groente in de winter is
Brussels lof, waarvan men niet minder
dan 990.000 kilo per maand in de maag
plempt. Minder geliefd is radijs. Op de
groentemai-kt werd slechts 230 kilo van
deze rode en witte aardvruchten gesle
ten. Per maand gebruikt men voorts 1
millioen kilo appeltjes voor de dorst.
Deze wordt fluks weer opgewekt door
het zuigen op 48.000 kilo haring.
Volgens een oud spreekwoord krijgt
men niks voor niks en de gemeente Am
sterdam heeft met Salomo.'s wijsheid
vastgesteld hoeveel een handarbeiders
gezin van 4,31 personen met een inko
men van 60.96 per week uitgeeft aan
de bevrediging der behoeften van
lichaam en geest. Om er maar eens een
paar uit te pikken: brood 5.14, suiker
83 cent, eieren 43 cent, godsdienst 69
cent, lichamelijke verzorging 49 cent,
verkeersmiddelen 1.43 en rookwaar
1.70. Met deze en andere transacties
heeft de giro het dan ook bar druk en
via haar werden quitanties aangeboden
voor een totaal-bedrag van 1.830.000.
Om u nog eens even een indruk te geven
van de heerlijke rust van het stadsleven,
zeggen wij losjes dat er 9>2 millioen
telefoongesprekken binnen de veste
werden gevoerd.
Een gedeelte hiervan werd gebruikt
om afspraken tot tijdelijke ontspanning
van de boog te bewerkstelligen. Wij zijn
er zeker van u te verrassen met de
mededeling, dat de bioscoop het leeu
wendeel van de vermakelijkheidsbelas
ting opleverde. Meer dan een millioen
mensen spiegelden hun dagdromen op
het witte'doek en betaalden daar maar
eventjes negenhonderdduizend gulden
voor. De tweede vertiersmagneet was
de sport, die 161.000 betere stuurmannen
aan de wal trok. Zevenenveertig duizend
mensen, die van scènes houden, gingen
toneelkijken lieten daarvoor een millioen
dubbeltjes uit hun zakken rollen cn
kregen derhalve strikt genomen hel
recht op tien millioen moorden. Voor
stellingen toegankelijk tegen betaling
van 0.11 tot 0.25 trokken echter
slechts 56 toeschouwers. Niet minder,
maar ook niet meer dan 9000 mensen
gingen voor hun plezier en zevenen
twintigduizend' gulden naar de opera.
Concerten trokken 37.000 belangstellen
den en het ballet kreeg er nog geen tien
duizend (om precies te zijn 2747).
Het kwartaalbericht meldt verder dat
Schiphol het best-bezochte museum van
de hoofdstad was. Hier kwamen 14.831
mensen naar de rare vogels Rembrandt
en Albert Cuyp kijken, terwijl de gelijk
namige schilders in het Rijksmuseum
maar een dikke tienduizend bezoekers
voor zich opeisten. De gedrochten in
het Stedelijk Museum klopten de ge
drochten uit Artis met een magere drie
duizend gapers. Het persmuseum werd
door wel 5 mensen bezocht.
Een ernstige noot klinkt op uit de
Het Nederlands Volkstoneel geeft op
Woensdag en Donderdag nog twee
voorstellingen in de Doelenzaal van
het spel van de zee „Op Hoop van
Zegen" door Herman Heijermans met
Marie Faassen, Elly van Stekelen
burg en Johan E Isensohn, respectie
velijk als Kniertje, Jo en reder Bos.
Het A.T.G. verzorgt dit week-einde
de 50ste en 51ste vertoning van
„Zwarte Crêpe de Chine".
Morgenavond geeft het Zuid-Neder
lands Toneel de eerste opvoering in
het Theater de la Mar van het actuele
stuk „De Kardinaal" door Harald
van Legden, met de ondertitel „Dat
stond niet in de courant". Pierre Bal-
ledux speelt de hoofdrol.
Het Salzburger Marionettentheater
van professor Hermann Aicher
brengt vandaag in de kleine zaal van
het Concertgebouw de première van
het legendarische spel „in drie be
drijven en zeven avonturendoor dr.
In de hoofdstad uit
Roland Tenschert over de lotgeval
len en het einde van de beruchte
vrouwenverleider Don Juan, in een
speciale bewerking door Wilhelm
Hoyer.
De Hongaarse violiste Johanna
Martzy werkt op 25 en 26 Januari
mede aan de abonnementsconcerten
onder leiding van Rafael Kubelik.
Het programma bestaat uit het
vioolconcert in E van BachLe tom-
beau de Couperin van Ravel, de
Eerste Rhapsodic voor viool en orkest
van Béla Bartök en de Tweede Sym
phonic van Brahms. In het I.C.C.
spelen Paul Tortelier en Karl Engel,
cello en piano, op Donderdagavond
26 Januari composities van Beetho
ven.
Het Bureau voor Aesthetischc Ad
viezen aan het Rokin stelt tot 19
Februari werken van leerlingen der
Academie voor Beeldende Kunsten
te 's-Gravenhage ten toon. Museum
Fodor aan de Keizersgracht, biedt
gastvrijheid aan leden der afdeling
Het Gooi van de Federatie. Tot 4
Februari wordt, in de Universiteits
bibliotheek een expositie gehouden
van Amerikaanse wetenschappelijke
uitgaven. Zaterdagmiddag is er rond
leiding in het Rembrandt huis.
overzichten van de schout en zijn rak
kers. Zij bekeurden 9 mensen wegens
het uitkloppen van voorwerpen en twee
bedelaars wegens het lopen van land.
Het schuin marcheren werd 43 maal
beboet. Er geschiedden 21 ongevallen
met handkarren en 142 dronkelappen
mochten een partijtje britsen. Het aan
tal verkeersovertredingen bedroeg ruim
11 (om nu eens heel nauwkeurig te
wezen 1829).
Dit, vrienden, zijn de dingen waar
mee deze goede stad Amsterdam zich in
de maand Januari onledig pleegt te hou
den. Het is heel wat. Om u nog één
troostrijke gedachte mee te geven, be-
somden wij dat de hoofdstad in deze
maand ruim 77 millioen gulden aan be
lasting opbracht, die u lekker niet meer
hoeft te betalen.
BOEDA.
kan vierduizend man vervoeren. Ten
slotte heeft men een of meer reizen de
beschikking gekregen over enige
schepen van de International Refugee
Organization. Ook deze schepen zijn
geschikt voor het vervoer van troepen.
Het geheel aan tonnage, dat aldus ter be
schikking komt, zal het mogelijk maken om
de eerstkomende maanden niet minder dan
ruim 9000 man per maand naar Nederland
te brengen. Op 1 Januari -van dit jaar
bevonden zich 69.500 man van de Konink
lijke Landmacht in Indonesië. Deze 69.500
hopen wij, zo zeide de minister, in 1950 te
rug te brengen.
„Wij hebben ons op het standpunt ge
steld dat demobilisatiezorgen in Nederland
het tempo der repatriëring niet mogen ver
tragen. De algemene regel is dat men repa-
triëert in volgorde van aankomst in Indo
nesië. Nu het echter om een zo gx-oot aantal
gaat, zal het niet in alle opzichten mogelijk
zijn, aan deze regel vast te houden".
Wat de zeemacht betreft deelde de mi
nister mede dat er in totaal nog 1400 mari
niers uit de omgeving van Soerabaja zullen
worden gerepatrieerd. Zij zullen mee kun
nen met enkele schepen die Soerabaja aan
doen.
Alle schepen varen niet tegelijk, aldus
de minister, maar het is toch wel zo, dat
we hebben te rekenen met het feit dat tel
kens met tussenpozen van enkele dagen
een troepenschip in Nederland zal aanko
men. Misschien komen er ook wel eens
twee tegelijk aan.
KLM-Monteurs ontwierpen
„vliegtuig-stethoscoop"
De tijcl, waarin de vliegtuigbestuurder in
de open lucht naast de motor op de bok zat
is reeds lang voorbij. Evenzo de handelin
gen die hij toen moest verrichten om te
constateren of alles nog naar wens ging:
hij legde zo nu en dan eens zijn hand op
de cylinders om te voelen of ze nog allemaal
werkten, af en toe snoof hij of hij geen
schroeilucht waarnam en zijn geoefend ooi-
ving de „uit de toon" springende geluiden
op.
De techniek is voortgegaan: een vernuf
tig samenstel van aanwijssyslemen, ver
bonden met alle vitale onderdelen van de
tegenwoordige vliegtuigmotor, maakt het
thans voor de boordwerktuigkundige moge
lijk om aan de hand van wijzertjes, lamp
jes en signalen in de stuurhut van minuut
tot minuut vast te stellen hoe de gedragin
gen van de motoren zijn en of ieder onder
deel normaal functionneert. Deze mecha
nische zintuigen van iedere vliegtuigmotor
moeten steeds gecontroleerd worden: even
als de overbrengingsmiddelen van de motor
naar de stuurhut en de aanwijzingsappara
ten op het instrumentenpaneel.
Tot voor kort kon de controle alleen ge
schieden door een doormeetsysteem, waar
bij eventuele storinggevende onderdelen
door andere werden vervangen of gerepa
reerd. Bij het proefdraaien buiten de han
gar, waarmede de vliegtuigrevisie wordt
beëindigd, moest dan blijken of de storin
gen op de juiste manier waren hersteld. Zo
niet, dan werden de motoren gestopt en
ging men mogelijke andere oorzaken on
derzoeken; een methode die veel tijd en
brandstof vergde, en extra slijtage van de
motoronderdelen tengevolge had.
Thans neemt een wagentje, ongeveer ter
grootte van een schrijfbureau, de taak, die
de motoren tijdens het proefdraaien hebben
in verband met het controleren van het
aanwijssysteem, over. Terwijl het vliegtuig
wordt nagekeken, verbindt men door mid
del van een groot aantal electrische leidin
gen de vitale onderdelen van de motor met
de testwagen. Door electromotoren, olie-
pompen en andere apparaten, die zich onder
het contröle-paneel van dit wagentje be
vinden, kan een toestand nagebootst worden
alsof de aangesloten motor in volle werking
is. terwijl deze in feite stilstaat. Hierdoor
is men in staat de „zintuigen" van de motor
in de hangar te testen in de tijd waarin het
gehele vliegtuig gereviseerd wordt. Daarbij
komt nog dat deze nieuwe testapparatuur
de 'mogelijke oorzaak van een eventuele
storing direct aanwijst. De testwagen is
door zeventien monteurs van de DC-6-lijn-
inspectie van de K.L.M. tijdens de zoge
naamde wachturen in een jaar tijds ge
bouwd uit liefhebberij en interesse.
Agenda voor Haarlem
WOENSDAG 25 JANUARI
Luxor: „Een kus van Venus", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Moederlied", 14
j., 2.15. 4.30, 7 en 915 uur. Spaarne: „De
laatste barricade". 14 j„ 2.30. 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: ..Die Fledermaus". 18. j.. 2.30, 7
en 9.15 uur Rembrandt: tóch schijnt
dc zon", alle leeft.. 2. 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: ..Gunga Din". 14 j.. 2. 4.15 7 en
9.15 uur.
DONDERDAG 26 JANUARI
Ged. Oude Gracht 47: Gemeente van Chris
tus. bijeenkomst 7 30 uur (in het Engels).
8 30 uur (in het Nederlands». Bioscopen:
Middag- en avondvoorstellingen.
