SA
3
th erWOGÈNE
De radio geeft Dinsdag
AeZ~ faké&ie wfcuflT
Wereldnieuws
Maandag 30 Januari 1950
Prins Bernhard bezocht
Bonaire
Nu op weg naar Venezuela
KRALENDIJK, BONAIRE. De laatste
dag van een drukke week heeft Prins
Bernhard besteed aan een bezoek aan
Bonaire, twintig minuten vliegen ten Oos
ten van Curasao gelegen.
De Prins werd uitgeleide gedaan door
een commissie, bestaande uit de dislricts-
-neester van het tweede district, de amb
tenaar, belast met het toezicht op de lucht
haven, de Juchthavenmeester en de marine1
•ommandant. Een erewacht van de Ko
ninklijke Marine stond op het vliegveld
Rato opgesteld en werd door Z.K.H. geïn
specteerd. De Prins bestuurde wederom
elf zijn Dakota.
Op Bonaire werd de Prins begroet dooi
de gezaghebber, de heer Krugers. De Prins
werd vervolgens officieel ontvangen door
een -uit acht personen bestaande commissie
van ontvangst, onder wie zich de beide
statenleden van Bonaire, de heren Ger-
harts en Marehena, bevonden.
Per auto begaven zich de Prins, de gou
verneur en de rest van het gezelschap naar
ie Brionkazerne, vanwaar men te midden
van de juichende bevolking door een ere
haag van kinderen in feestkledij naar het
tczaghebbershuis ging. Bij aankomst aldaar
taf de „Johan Maurits" saluutschoten. De
Prins nam daar een zanghulde van de
schoolkinderen in ontvangst, waarna een
kleurrijk défilé werd gehouden van kin
deren en verenigingen.
Wederom te voet begaf de Prins zich
naar het logeergebouw, waar een receptie
werd gehouden, die door een groot deel der
bevolking werd bezocht. De gouverneur
bracht een heildronk uit op Koningin
Juliana en Prins Bernhard. Bonaire, aldus
de gouverneur, is een eenvoudig eiland
zonder pretenties, doch het koestert een
grote liefde voor het vorstenhuis.
De altijd hechte band met het Huis
van Oranje is door de komst van de
Prins nog meer verstevigd. Hij verzocht de
Prins tenslotte de Koningin de onveran
derlijke gevoelens van trouw en aanhan
kelijkheid over te brengen. Landraad Hell-
mund bood vervolgens een vitrine aan met
kunstig gerangschikte voorwerpen van de
zeebodem.
Na de lunch in het gezaghebbershuis
werd naar Rincon gereden, waar school
kinderen en de bevolking een zanghulde
brachten. Een tocht naar het Goto-meer,
waar de befaamde hardrose flamingo's
werden bezichtigd en door de Prins ver
filmd, vormde het slot van het bezoek aan
Bonajre. Onderweg bezocht de Prins de
grot van Onima, waar zich Indiaanse teke
ningen bevinden. Op weg naar het vlieg
veld werden bloemen aangeboden door pa
tiënten van het ziekenhuis.
Het vertrek van het vliegveld ging met
hetzelfde ceremonieel gepaard als de aan
komst 's ochtends. De Prins nam weer in
de cockpit plaats en vertrok, toegejuicht
door de bevolking. Om even vijf uur was
de Prins op net vliegveld Hato terug, waar
hij weer de erewacht van de marine in
specteerde. Hiermede zijn de officiële be
zoeken aan de Nederlandse Antillen ten
einde.
Gisteravond vertrok öe Prins op de
„Heemskerk" naar Venezuela.
Apeldoorn gaat nieuw soort
openluchtspel introduceren
Op initiatief van mr. A. L. des Tombe,
burgemeester van Apeldoorn, zal Carel
Briels in de komende zomer in het natuur
reservaat „Berg en Bos" een voor ons land
geheel nieuw soort van openluchtspel in
troduceren. Dit zal zich namelijk op een
zevental plaatsen op en om de grote water
partij in dit park afspelen. Door rond te
wandelen kan het publiek zich hiervan een
volledig overzicht vormen. Het geheel zal
een sprookjesachtig kijkspel worden, aan
gepast bij de prachtige omgeving.
Het is de bedoeling dit spel gedurende
zes weken iedere avond op te voeren. Er
zullen ongeveer tweehonderd personen aan
deelnemen. Een eventueel batig saldo wordt
verdeeld onder enige bijzondere instellin
gen.
Rantsoenbonnen voor koffie
Bij de aankondiging van de nieuwe kof
fiebon: 424 Algemeen heeft het Bedrijfschap
voor Granen, Zaden en Peulvruchten mede
gedeeld, dat de rantsoenwaarde van de in
omloop zijnde rantsoenbonnen „H D" en
,,B D één rantsoen" onveranderd 125 gram
koffie per bon blijft. De x-antsoenbon „H D
één rantsoen" is evenwel nimmer voor
koffie aangewezen. De bedoelde koffie-
rantsoenbon van de H-sei-ie draagt de aan
duiding „H 16 125 gram koffie" (groene
ondergrond)-. Deze i-antsoenbon blijft zijn
rantsoenwaarde van 125 gram koffie per
bon behouden.'
RHEUMATIEK...
Uw tergende winterkwaal legt 't
af tegen de weldadige warmte
van de pijnstillende Thermogène.
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30
Platen. 7 45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.35 ..Lichtbaken". 10.00 Voor kinderen. 10.15
Platen. 10.40 Schoolradio. 11.00 Voor de
vrouw. 11.30 Platen. 11.50 Godsdienstige cau
serie. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws, 13.20 Amusements
orkest. 14.00 Koor. 14.40 Viool en piano.
15.00 Schoolradio. 15.30 Septet en solist. 16.00
Voor zjeken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Declama
tie. 17.30 Voor de jeugd. 17.45 Regerings-
uitzendir.g. 18.00 Piano. 18.20 Sportpraatje.
18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00 Nieuws.
19.15 Actualiteiten. 19.25 „Dit is leven". 19.40
Platen. 19.45 Klankbeeld voor de jeugd. 20.00
(Nationaal programma). Nieuws. 20.05 Be
zoek Prins Bernhard aan de Antillen. 20.15
Meisjeskoor. 20.35 Toespraak tot de jeugd.
2 0.40 „Als ik 21 ben". 21.05 Omroeporkest
21.45 Voordracht. 22.00 Metropole-orkest,
22.40 Marinierskapel. 23.00 Nieuws. 23,15 Be
kende omroepensembles,
HILVERSUM II. 415,5 M.
7.00 Niéuws. 7.15 Platen. 7.50 Dagopening.
8 00 Nieuws, 8.15 Radio-ochtendblad." 8.40
Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9,00 Platen. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Metropole-ox-kest. 10.50
Voor kinderen. 11.00 Piano. 11.30 Voor zieken.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Weerbericht. 12.33
Voor het platteland. 12.40 Piano. 13.00 Nieuws.
13.15 Dansorkest. 13.45 Platen. 14.00 Voor de
vrouw. 14.30 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Viool en piano. 18.00 Nieuws. 18.1o
Piano. 18.30 Volksuniversiteit. 19.00 Voor kin
deren. 19.05 Fanfare-orkest. 19.25 Toneel
beschouwing. 19.40 „Paris vous parle". 19.4o
Orgel. 20.00 Nationaal px-ogramma: Zie Hil-
versuns L
Zes gewonden bij autobotsing
op de Haarlemmerweg
Predikant gedood bij
auto-ongeluk in Amersfoort
Zaterdagavond zijn twee auto's, een
komende uit de richting Amsterdam en een
uit de richting Halfweg, op de Haarlem
merweg nabij de molen tegen elkaar ge
botst. Deze botsing was zo hevig, dat de uit
de richting Amsterdam komende wagen na
een slag x-ond gemaakt ie hebben de tram
baan opreed en daar tegen een lichtmast
tot staan kwam. De wagen werd vrijwel
vernield. De drie inzittenden kregen vrij
ernstige kwetsuren. Zij zijn opgenomen in
het Wilhelminagastliuïs te Amstei'dam.
De andere wagen schoot het rijwielpad
op en botste tegen een boom. De bestuurder
en twee jongens, die in deze wagen zaten,
werden door glasschex-ven gewond. Naar
de politie mededeelde, heeft vermoedelijk
de uit de richting Amsterdam komende
wagen te veel links gehouden.
Predikant en 14-jarJg'e jongen
gedood
Bij een auto-ongeluk te Amersfoort zijn
ds. M. Verkerk uit Soest en een 14-jarige
jongen uit Woudenberg om het leven ge
komen. Ds. Verkerk had in Woudenberg
een dienst geleid voor de Jongelingsver-
eniging en zou door de heer W. G. Veenen-
daal uit Woudenberg met een bestelauto
naar Soest teruggebracht worden. In de
laadbak van de auto reden twee zoons van
de heer Veenendaal mee. In de Barchmann
Wuytiex-laan te Amersfooi-t reed de auto
door een diepe kuil, begon te slingeren en
botste tegen een boom. Ds. Verkerk en de
heer Veenendaal werden uit de cabine ge
slingerd. Ds. Verkerk was op slag dood, de
heer Veenendaal werd zeer ernstig gewond.
Het veertienjarig zoontje van de heer Vee
nendaal, dat in de laadbak zat, bleek door
de schok van de botsing eveneens gedood
te zijn. Zijn broertje was slechts licht ge
wond.
Ongeluk bij Almelo eist nog
een slachtoffer.
In de nacht van Dondex-dag op Vrijdag
is, zoals gemeld werd, tussen Mai'kelo en
Holten een taxi. waarin zes personen die
van een bruiloft terugkwamen, waren ge
zeten, in botsing gekomen met een trailer.
De 37-jarige J. Vunderink wex-d hierbij op
slag gedood. Thans is ook de heer H. Fre-
riksen uit Goor, die ernstig gewond naar
een ziekenhuis te Hengelo was vervoerd,
ovei'leden.
Van tractor gevallen en overreden
Zaterdag is te Bovenkai'spel een ongeluk
gebeurd, dat aan de 19-jarige E. de Wit uit
Hoogkarspel het leven heeft gekost. Met
zijn broer reed hij op een tractor, welke
een met hout geladen wagen trok. Doordat
de txactor door. een kuil reed, viel De Wit
er af en werd door de wagen met hout
overreden. Hij werd een café binnengedra
gen, waar een dokter de eerste hulp ver
leende. Toen de ziekenauto arriveerde om
het slachtoffer naar het ziekenhuis te ver
voeren, waren de levensgeesten reeds ge
weken.
REPARATIE MATRASSEN
's morgens gehaald. '6 avonds gebracht
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
HAARLEM TEL. 11485
(Adv.)
Verklaring van het
Nationaal jongeren Verbond
Het hoofdbestuur van het Nationaal Jon
geren Verbond heeft zich beraden over het
standpunt, dat het verbond zal innemen,
nu de souvereiniteit over Indonesië defini
tief is ovei'gedragen. Dit standpunt heeft
het hoofdbestuur uiteengezet in een uit
voerige verklaring, waarvan het de volgen
de samenvatting geeft:
„Het Nationaal Jongeren Verbond heeft
steeds een oplossing in de Indonesische
kwestie voorgestaan, welke zou tegemoet
komen zowel aan de verlangens van hen,
die volledige zelfstandigheid wensten, als
aan die van hen, die tqt Nederland wilden
blijven behoren. Dat aan laatstgenoemde
verlangens geen recht is gedaan, heeft het
verbond diep teleurgesteld.
Het verbond heeft echter de gegeven
feiten te aanvaarden. Het wil niet omzien
naar wat is geweest'! Het moet ervan uit
gaan, dat Verenigde Staten van Indonesië
zich, getrouw aan hun grondwet zullen ont
wikkelen tot een waarachtige, democrati
sche republiek.
Het verbond meent, dat juist Nederland
aan de opbouw in Indonesië kan en moet
meewerken. Daarnaast is er in Nederland,
in de West, in Nieuw Guinea, en overal
ter wereld een taak voor de Nederlanders.
Het verbond vertrouwt op de kracht der
jongeren. Het wil trachten hen een weg
te wijzen. Hiertoe wil het onveranderd de
Nederlandse jongeren de nationale gedach
te bijbrengen en hen wijzen op de beteke
nis der Nederlands-Indonesische Unie.
Het wil de strijd tegen het communisme
met kracht voortzetten. Het wil opwekken
tot intensiever deelnemen aan het inter
nationaal contact en het sociale besef der
jongeren versterken".
De „Walvis" breekt het ijs
Maar kan ook branden blussen
Zaterdagochtend is de nieuwste en mo
dernste ijsbreker voor de Nederlandse bin
nenvaart, de „Walvis", van zijn ligplaats in
de Amsterdamse haven voor een proef
tocht over het IJselmeer vertrokken.
Reeds vroeg in de ochtend stond een groot
aantal genodigden, onder wie de heren I.
L. Kruyf, directeur van de K.N.S.M.; Ver
schoor, directeur van de maatschappij Ne
derland; ir. Bastek van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat en havenmeester
De Vries, op de kade te wachten op de ijs-
breker.
Om negen uur kwam de bij Verschure
en Co. gebouwde „Walvis" voor: een breed,
massief schip, dertig meter lang, dat inder
daad veel van de „naamgever" weg heeft.
Gedreven door drie machtige electro-
motoren van tezamen 870 pk. voer de „Wal
vis" snel door het ijsvrije IJ naar de Oran
jesluizen om via het Buiten-IJ het ijs van
het IJselmeer te doorploegen. Na het
schutten aan de Oranjesluizen hield inder
daad alle „vaarwater" op en lag als gx-oot
„arbeidsterrein" het IJselmeer als een
grote vlakte van aan elkaar gevroren en
besneeuwde schotsen voor de massieve
boeg van de ijsbreker.
Stampend zetten de zware motoren van
de „Walvis" zich schrap en het ijs brekend
onder boeg en kiel ploegde het schip zich
met een snelheid van acht of tien km. per
uur en zeven en een halve meter breedte
vooi't. Het enige levensteken op de grote
ijsvlakte werd gegeven door duizenden
meeuwen, die achter het schip aan scheer
den om uit het vrij gekomen water visjes
en ander voedsel te vergaren. Genodigden
en pers zochten ondei-komen in de stuur
hut en de zeer moderne verblijven van de
bemanning, want de felle koud-snijdende
Oostenwind maakte het verblijf op dek
haast onmogelijk.
Tot voorbij Marken voeren wij, om dan
een grote boog in het ijs trekkende, weer
door liet IJselmeerse ijs IJ-waarts te ke-
ren. Laat in de middag keerde de Walvis,
na zijn deugdelijkheid overduidelijk bewe
zen te hebben, in de Amsterdamse haven
terug, waar de gasten nog een demonstratie
wachtte. De stuurhut kan namelijk, met
het oog op eventueel te passeren bruggen
(de „Walvis" is bestemd om de binnenwa
teren ijsvrij te houden), automatisch inge
trokken worden: het schip krijgt dan iets
van een schildpad, die de kop intrekt.
De „Walvis" blijft in de Amsterdamse
haven gestationneerd als hij niet op „ijs
tochten" is: deze ijsbreker is namelijk te
vens Amsterdams nieuwste en grootste
drijvende brandspuit: bij havenbi'anden
kunnen de pompen van de speciale uitrus
ting maar liefst 7250 liter water per minuut
op het vuur werpen.
Melkproductie in 1949
belangrijk gestegen
Uit door het Centraal Bureau voor de
Statistiek gepubliceerde voorlopige cijfers
blijkt, dat de totale melkproductie in 1949
5266 milloen kg bedroeg. Dit betekent, dat
vergeleken met 194.8 de melkproductie met
783 millioen kg of 17 procent is toegeno
men. Déze toeneming moet voor een deel
worden toegeschreven aan de verhoogde
productie per koe. De gemiddelde pro
ductie per koe per jaar bedroeg het vorige
jaar 3650 kg en in 1948 3390 kg. een toe
neming derhalve met 260 kg per koe per
jaar. Ook het vetgehalte der melk vertoon
de een stijging, namelijk van gemiddeld
3.54 procent in 1948 tot gemiddeld 3.62
px-ocent in 1949.
De verhoogde melkgift per koe en de stij
ging van het vetgehalte zijn het gevolg
van de in 1949 verbeterde veevoederpositie
(gunstige grasgroei) en van de gunstige
ontwikkeling van de rundveefokkerij.
Voor een ander deel moet de verhoging
van de totale melkproductie worden toe
geschreven aan de uitbreiding van het aan
tal melk- en kalfkoeien. Dit bedroeg in
December 1948 1.362.000 stuks. In Decem
ber 1949 was dit aantal gestegen tot
1.484.000.
Ook de px-oductie van zuivel- en melk
producten breidde zich uit. De in zuivel
fabrieken bereide hoeveelheid boter be
droeg in 1948 ruim 70 millioen kg. In
1949 was deze gestegen tot bijna 84 milli
oen kg. De pi'oductie van volvette fabrieks-
kaas steeg van 58 millioen tog in 1948 tot
74 millioen kg in 1949.
De productie van gesuikerde volle ge
condenseerde melk bedroeg in 1948 50
millioen kg, in 1949 74 millioen kg; die
van het ongesuikerde product respectieve
lijk 12 millioen kg en 34 millioen kg.
N.S.B.-burgemeester van
Barneveld hielp de Duitsers
Voor de bijzondere Raad van Cassatie
heeft terechtgestaan de voormalige N.S.B.-
burgemeester van Barneveld en Wagenin-
gen, W. H. van den B. Het Arnhemse Bij
zondere Hof had hem tot 7 jaar rijkswerk
inrichting veroordeeld.
Van den B. was ten laste gelegd dienst
genomen te hebben bij de S.D., verschil
lende arrestaties te hebben verricht, gijze
laars geregistreerd en de Duitsers gehol
pen te hebben bij verhoren. In de Mei
dagen van 1940, toen er bij de Grebbe-
berg nog gevochten werd, hielp hij de
Duitsers aan Nederlandse stafkaarten. De
advocaat-fiscaal bij de Bijzondere Raad,
oordeelde verhoging van de straf nood
zakelijk, doch daar Van den B. ook men
sen heeft geholpen en na de bevrijding is
mishandeld, wilde hij volstaan met een
verhoging van twee jaar. Hij concludeerde
derhalve tot een gevangenisstraf van 9
jaar.
Urker botters naar Ostende
opgebracht
Twee Nedexdandse schepen, de Urk 51
en de Urk 163, zijn door een Belgisch
wachtschip naar de haven van Ostende
opgebx-aeht wegens het vissen in de Belgi
sche territoriale wateren. De gezamenlijke
vangsten, 4.000 kg ijle haring, werden in
beslag genomen, alsmede de netten. Na
betaling van een boete mochten de vaar
tuigen de haven van Oostende verlaten.
De secretaris van de vereniging Visserij-
belangen te Ux-k, de heer J. Bakker, die
veertien dagen geleden met zijn schip ook
naar Ostende is opgebracht, verklaarde
dat tot dusverre vijf Urker vissers het
slachtoffer zijn gewox-den van het verbod
tot vissen in de territoriale wateren van
België. Aangezien Urkex-s voor eigen reke
ning varen en de schipper dus eigenaar is,
zorgen zij er natuurlijk zoveel mogelijk
voor om niet in moeilijkheden te geraken.
Het moet volgens de heer Bakker dan ook
aan toevallige omstandigheden worden
toegeschreven als de Ux'ker botters binnen
de vei'boden zóne komen. Er is trouwens
binnen deze zóne geen haring te vangen.
Het gaat niet tegen de Nederlandse vissers,
want ook Belgische schepen met een zware
motor mogen niet binnen de vastgestelde
zóne komen. De Urkers nemen het nogal
gemoedelijk op, daar schip en netten di
rect worden vrijgegevën, tegen een waar
borgstelling van ruim 100. De gevangen
haring wordt in Oostende verkocht.
De Hollandse kustvaarder Delta, die vorige week in de Theems na een aanvaring
gezonken is, ligt bij laag tij gedeeltelijk boven water. Men zal trachten het
schip alsnog te bergen.
Muziek
Het Concertgebouw-orkest
onder Rafaël Kubelik
De „buitengewone" concerten op Zon
dagmiddag van het Amsterdams Concert
gebouworkest trekken massa's liefhebbers
uit de provincie. Behalve het orkest zelf
en -de soliste (ditmaal de jeugdige Hon
gaarse violiste Johanna Martzy) is ook de
tijdelijke dirigent Rafaël Kubelik zoon
van de beroemde Tsjechische violist Jan
Kubelik een attractie.
De Tsjechische muziek krijgt onder deze
gastdirigent een flinke beurt. Dit keer
opende hij met de ouverture van Smetana's
„Vex-kochte Bruid". Met geweldige tempe
ramentsontladingen en een op de spits ge
dreven tempo, hadden we hier al direct de
dirigent voor ons in al zijn nationale vu
righeid: een van de muziek bezetene! Op
pervlakkig bekeken kan men er genoegen
mee nemen, want het resultaat van een
dergelijk aanvoeren van het ox-kest werkt
aanstekelijk op het publiek, dat zich gauw
laat overtroeven door krachtige en bril-
lante prestaties. Maar de critische vraag
dringt zich op: is dat.alles wel beheerst,
en wat kan men van zo'n razende Roeland
verwachten bij een absolute muziek en
een stijl die een bezonken visie eist?
Hoewel het programma er niet naar was
om een dubbel antwoord te krijgen op deze
dubbele vraag zouden we aan het eind van
de concertmiddag toch meer weten over
deze spontane muzikant. Geladen komt hij
voor het ox'kest en verwacht van dit de
zelfde gesteldheid. Tijd voor een „levé
cl'archet" gunt hij niet; men moet maar
klaar zijn en op het uiterste puntje van de
maatstok reageren. En hij krijgt het ge
daan van het orkest, dat hem natuurlijk
door heeft en op zijn „qui vive" is. Kubelik
dix-xgeert kennelijk rechtstreeks uit de mu
ziek, die hij opzweept en boetseert naar
haar innerlijke impulsen. Het orkest kan
technisch zijn taak wel aan en vindt van
PANDA EN DE MEESTER^MUZIKANT
19. Het voorste deel van de woonwagen
was ingericht als het particuliere vertrek
van Joris Goedbloed, de circus-eigenaar.
Toen iedereen binnen was en de deur goed
was gesloten om de koude en de regen
buiten te houdenmaakte hij het zich daar
gemakkelijk, haalde ham, worst, brood,
kaas en koekjes te voorschijn, en sprak
toen (terwijl hij at): „Welaan dan, mijne
vrienden'. Welk een grote, schone dag is
dit voor u.' Onvergetelijk, mag ik wel zeg
gen! Thans zijt gij immers begonnen aan
een loopbaan, die u in ijl-tempo tot aan
de allerhoogste roem en glorie zal voeren.
Ik ontveins mij geenszins, dat gij het moei
lijk zult hebben en dat uw leerschool hard
zal zijn, want het leven der circus-kunste
naars, hoewel eervol, is vaak zwaar, maar
nergens vindt men heerlijker beloning!
Riepen niet reeds eeuwen-her de Klassie
ken vol geestvervoering uit: „Panem et
circussie"? Welnu de „panem" wil soms
wel eens tegen vallen, maar „circussie"
zult gij te over krijgen. Gij, maestro Fie-
deldum, gij zult een wereldberocmdhéid
zijn de grootste muzikale clown aller
eeuwen, Koningen en Keizers zullen komen
om u te zien, cn zij zullen zich ziek lachen!
Daar zal ik wel voor zorgen. En uit de
tedere, kleine Panda zal ik een temmer
der wilde dieren maken, die onverschrok
ken en met de blote hand de meest ver
scheurende leeuwen als schoothondjes doet
opzitten! Ja, ja, een mooi leven staat u te
wachten.Ach, wanneer ik daar aan
denk dan zou ik u nog kunnen benijden!"
En weemoedig nam Joris nog een hap van
zijn worst. Hij had zo meeslepend gespro
ken, dat Panda en maestro Fiedeldum er
helemaal warm van waren geworden en
geheel vergaten, dat zij nogal ongemakke
lijk tussen de poten van het paard zaten
en niets dan een droog stuk brood te eten
hadden gekregen.
zelf zijn evenwicht in de bewogen klan-
kenroes.
Met dat al is de dirigent een ras-muzi
kant, op het ruige af, rnaar met een diep
en levendig sentiment. De gestes waai-mee
hij zijn effecten bereikt zijn niet altijd
fraai, meermalen lijken ze zelfs overdre
ven, maar zij zijn de natuux-lijke uitingen
van een temperament dat zich vrij uit
leeft. Dat blijft beslist niet zo. Als ixij de
wilde haren van zijn jeugdige overmoed
•kwijt raakt, zal vanzelf ook het besef van
het efficiënte gebaar en trouwens ook de
beheersing van het nu nog geheel in actie
zijnde postuur een feit wezen.
Johanna Martzy gaf een schitterende
vex-tolking ten beste van het Vioolconcert
in D van Tsjaikofsky, even brillant en
overtuigend als toen zij het vóór een paar
maanden ook in onze Haarlemse Concert
zaal speelde. Hierbij leerden we Kubelik
als een zeer handig begeleider kennen, als
een sensitief musicus die de reproductie
van de soliste mee doorleeft en als midde
laar het orkest aan de stok heeft en het in
de muziekstroom meevoert.
Tot slot dirigeerde Kubelik de Tweede
Symphonie van Brahms en daarbij toonde
hij lang niet de ongetemde muziekdrift die
onze eerste indrukken beïnvloedden. Wel
echter de sterke geladenheid van zijn mu
zikale wezen, dat in deze romantische
kunst natuuxdijke aanknopingspunten te
over heeft. De nadruk van zijn interpre
tatie viel op de compositie als romantisch
geheel; wellicht hoort het zo, dat alle de
tailwerk ongemerkt in het complex óp-
gaat. In ieder geval konden we ex-varen,
dat het met de onbeheerstheid van Kube
lik, waar we aanvankelijk voor vreesden,
nog al los loopt. Maar hoe gedraagt hij zich
buiten het romantische vaarwater?
De Symphonie van Brahms genoot een
ongemeen succes. Mijn buurman, Hein
Jordans, de tweede dirgent van het orkest,
was van allen het geestdriftïgst met ap
plaus. Dat zegt ook wel iets voor de waar
dering van Kubelik.
JOS. DE KLERK.
Cello-recital Eduard Biele met
Ans Bouter aan de vleugel
Het cello-recital door Eduard Biele met
medewerking van Ans Bouter aan de vleu
gel, werd niet, zoals was aangekondigd,
gegeven in de Renaissancezaal van het
Frans Halsmuseum maar in de expositie
zaal, zulks met het oog op de temperatuur,
die daar tot een aangenamere hoogte is op
te voeren, hetgeen te verkiezen was boven
de sfeerrijke gezelligheid. Inplaats van
stemmig te schemeren, baadde men in het
volle licht, in gezelschap van de oud-Haax--
lemse schuttex-s van Frans Hals, alsmede
hun allegorische, Bijbelse en andere mede
bewoners van de zaal, die stomme getui
gen van deze muziekavond waren. Gezegd
moet worden dat men er wat de kwaliteit
van de klank betreft zeker niet op achter
uit ging.
Wij konden het recital slechts voor de
helft bijwonen; genoeg echter om er ken-
mex*kende indrukken van mee te dragen.
Eduard Biele is een beschaafd en accuraat
kunstenaar, die de techniek van zijn in
strument voortreffelijk beheerst. Men zou
hem soms wat meer geladenheid willen
toewensen, wanneer zijn zox-g voor precies
heid en verfijning van het détail hem
misschien onbewust remt. Maar hij kan
ook loskomen en dan ervaart men, dat zijn
muzikaal temperament wel degelijk sterke
impulsen kan geven. Dit laatste was dit
maal opvallend in de Sonaté opus 32 van
Saint-Saëns.
Dat Ans Bouter een uitmuntende kamer-
muziek-speelster is en als zodanig ook stu
wing en karakter aan de vertolkingen weet
te geven, bewees zij ook deze avond, zelfs
in een eenvoudige continuo-partij als die
Romantici. De twee journalisten en de
twee persfotografen, die te Milaan te-
x-echt moesten staan op beschuldiging
van „morele misdraging door de mis
daden van de bendeleider Giuliano in
een romantisch licht te stellen",
zijn van rechtsvex-volging ontslagen.
Het Hof oordeelde, dat de beweerde
morele misdraging geen strafbaar feit
opleverde.
Wereldstad. De bux-gemeester van de Duitse
stad Königswinter heeft namens alle
inwoners het „vredeshandvest van de
beweging voor wereldbui-gerschap" ge
tekend. Dit is de eerste Duitse stad, die
in haar geheel tot de beweging voor
wereldregex'ing is toegetreden.
Paniekzaaiex-. De republikeinse senator
Karl Mundt heeft in New Yox'k ver
klaard dat de Sovjet-Unie voldoende
atoombommen bezit om de Verenigde
Staten in anderhalve minuut te ver
woesten.
Record. Het lange afstandsrecord voor ver
kenningsvliegtuigen is.gebroken door
een zes-motorige B-36 van de Ameri
kaanse luchtmacht. Het toestel dat 21
man aan boord had, bleef twee nachten
en een dag in de lucht en legde 11.000
km af.
Kloppartij. Door een twist over de uit
kering van steungelden in een vluchte
lingenkamp in Valka bij Neurenberg,
zijn 60 Tsjechen en 40 Slowaken bijna
twee uur slaags geweest. Zij gingen
elkaar met messen en knuppels te lijf
en de politie had de grootste moeite
om de vechtenden te schei,den. Een aan
tal gewonden werd naar het ziekenhuis
gebracht.
Reintje. Tot ieders verbazing werd Zater
dag in de regeringswijk in Washington
een vos ontdekt. Het dier werd tenslotte
voor het ministex-ie van financiën ge
vangen.
Naar de maan. Dr. Ralph Gibson van de
universiteit in Princeton (V.S.) heeft
verklaard dat men thans ver genoeg
xs gevorderd om een raket te kunnen
bouwen die de maan kan bereiken. Zo'n
raket zou zelfs 500 kg vracht mee kun
nen nemen.
Vrede. Tachtig Noorse hoogleraren in de
economie en de x-echtswetenschappen
hebben aan de Nobel-commissie van het
Nooi-se pai-Iement voorgesteld de Nobel-
px-ijs voor de vrede aan president Tru
man toe te kennen op grond „van zijn
onschatbare verdiensten voor de we
reldvrede".
Glazen helmen. De brandweeidieden van
Wamngton (Engeland) krijgen glazen
helmen. Wanneer er van vier meter
hoogte een gewicht van zeven kilo op
zo'n helm valt, dan zit er nog geen
deukje in.
Pool. Volgens de „Rode ster", het blad van
het Sovjet-Russische leger hebben Rus
sische ontdekkingsx-eizigers 130 jaar ge
leden de Zuidpool ontdekt en heeft de
Sovjet-Unie daardoor een onbetwist
baar recht om mede te beslissen over
dit gebied.
Botsing-. Vijftig personen hebben de dood
gevonden bij een botsing tussen 'n goe
derentrein en een passagierstreirt op
het station van Six-hihd In de Pend-
sjaab. Twee en tachtig personen wer
den gewond.
Dé aarde beeft. De streek" van Bushïre ia
Perzië is door een zware aardbeving ge-'
teisterd. Men schat het aantal slacht-
offers tot dusver op 1000. Er zouden
vele gewonden zijn.
Tragedie. Bij een brand in een huis te
Hannibal (V-.S.) werden vier kinderen0
door de vlammen ingeslotèn. Hun wan-
hopige vader snelde ondanks de waar
schuwingen van de buren het huis
binnen, Om zijn kindei-en te redden. Hij'
kwam- met de jongste drie in de vlam-
men om. Alleen een vijf-jarig meisje
kon hoewel zwaar gewond uit het
brandende huis gehaald worden.
Speelgoed. Het American Legion - een or
ganisatie van oud-strijders - heeft mee
gedeeld dat millioenen stuks speelgoed
in Amerika gereed liggen voor verzen
ding naar Europa. De eerste zending van
900.000 stuks wordt op 7 Februari naar
Rottex'dam vei-scheept voor verdeling in
Nederland, West-Duitsland en Oosten
rijk. De inzameling geschiedde onder
de kindei'en in de V.S. aan wie werd
yerzocht een van hun mooiste stukken
speelgoed af te staan.
van de Sonate van Eccles, waax-mee het
recital geopend werd. Haar opzettelijk
droge toon (vooral opvallend in het Cor-
rente) vormde een goed stijl-effect.
De vijfde cello-sonate van Beethoven
(op. 102 no. II), die men zo goed als nooit
te horen krijgt, stond mede op het pro
gramma. Het is een eigenzinnig, om zijn
grilligheid typisch romantisch stuk. Kracht
en zelfbewustheid kenmerken het zeer
sterk; het lyx-ische gehalte dat de cello in
de eerste plaats gunstig ligt, is er kariger
in opgenomen. Alleen het middendeel geeft
de cellist mooie kansen. Overigens is het
werk rijk aan interessante experimenten,
bijvoorbeeld een fugato als slotdeel. De
uitvoering boeide vooral door het capri-
cieuse karakter van het stuk.
Maar toen daarna de zeer evenwichtige
en voor beide instrumenten buitengewoon
dankbaar geschreven Sonate van Saint-
Saëns aan de beurt kwam, kon toch de
belangstelling voor het gebodene aanmer
kelijk stijgen, niet het minst omdat de
cellist met een bezielde toon kleur en le
vendigheid gaf aan deze klassiek-romanti
sche muziek en het tweetal een prachtige
eenheid van samenspel bereikte. Het werd
een prachtige prestatie, waarmee wij de
concertgevers van harte geluk wensen.
JOS. DE KLERK.
Vogelpest in België
Naar aanleiding van het optreden van
de vogelpest in België, heeft het Belgische
ministerie van Landbouw de internationale
pluimveetentoonstelling, welke in Februari
te Brussel zou worden gehouden, verboden,
De Nederlandse minister van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening, de heer S,
L. Mansholt, had het beschermheerschap
aanvaard voor deze expositie, die door „Les
Aviculeurs Beiges" zou worden georgani
seerd. Het ligt thans in het voornemen, de
tentoonstelling in 1951 'te houden, voorop
gesteld dat men er voordien in geslaagd is
de vogelpest, een zeer gevaarlijke besmet
telijke ziekte, te onderdrukken.
Staking in Franse auto-industrie
aangekondigd
De Franse arbeiders in de automobiel
industrie, die zijn aangesloten bij het onder
communistische leiding staande vakver
bond CGT zullen 9 Februari voor langere
tijd in staking gaan, zo werd Zondag op
een landelijke conferentie van het verbond
besloten.
