Haarlems Dagblad
De volken
Brits geleerde van Duitse afkomst
in Verenigde Staten gearresteerd
Minister Wijers motiveert
de genomen maatregelen
De socialistische ministers hebben
hunontslagneming aangekondigd
Weerbericht
64e Jaargang No. 19468
Bureaux: Grote Houtstraat 93. Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directie 13082. Hoofdred. 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 4 Fe bi"
lari 1950
en <DpretSjte fsjaatiemsrtjc €oisrartó (Inno 165-6)
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. per kv ar taal
4,25. Franco per post f4,75 Postgiro 273107.
Advert.tarïeven op aanvraag bij de Administratie
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
Ge zoudt u kunnen indenken
dat een voorstel gelijk dat van de
Amerikaanse senator MacMahon diepe in
druk in de-wereld zou maken. Het zou niet
alleen weerklank, maar ook uitgesproken
bijval in ettelijke landen kunnen vinden.
Daar is hier gisteren op gedoeld door te be
sluiten met: „Het schijnt nu ook tijd dat
andere volken zich doen horen". Waarom
zouden andere volken niet instemmen met
een plan. waarbij alle landen, met de beide
grootmachtigen met hun milliarden voorop,
tweederden van hun militaire uitgaven be
schikbaar stellen voor opbouw inplaats van
vernietiging? Ge weet het: de U.N.O. zou
de milliarden-pot moeten beheren en de
atoom-energie zou eveneens internationaal
beheerd moeten worden. Het plan houdt
een totale koersverandering in: het verlaten
van de weg, die ten verderve dreigt te
voeren. Wat willen al die volken liever?
MacMahon heeft een argument gebruikt,
dat ook ons en anderen te denken behoort
te geven. Hij heeft erkend dat ook Amerika
schuld heeft aan de dreigende toestand,
omdat het nagelaten heeft de boodschap
van vrede en verzoening op de juiste wijze
te verbreiden. Hij wil nu vlugschriften in
inilliarclen exemplaren, radio-boodschap
pen en zo meer door Amerika over de
wereld doen uitzenden.
Is dat nodig? De volken zijn toch niet
gelijk die argeloze oude hospita, die toen
er in de oorlogsdagen van 1940 op straat
geschoten werd, haastig naar buiten liep,
even rondkeek, terugkwam en zei: „Gut
meneer, wat een lawaai ineens; ik dacht
dat er een dronkeman op straaj was; je
denkt niet zo gauw aan die oorlog". Als
andere volken ik bedoel nu niet de re
geringen blijven volharden in gelaten
afwachten, als zulke voorstellen als dat
van MacMahon gedaan worden, moeten zij
zich dan niet hetzelfde verwijten wat deze
Amerikaan zijn eigen land verwijt: nalatig
heid om de boodschap van vrede en ver
zoening op de juiste wijze te verbreiden?
Het antwoord dat menigeen op deze vraag
zal geven is: Het helpt toch niets. Wij zijn»
machteloos. Anderen zullen zeggen: Als
van Amerikaanse zijde een voorstel wordt
gedaan, zullen de Russen het daarom al
verwerpen. Zij zijn te wantrouwend.
Ja. Sukkelt men dan maar liever mach
teloos verder? Heeft H. G. Wells nog steeds
gelijk? Wells heeft in een van zijn boeken
(The shape of things to come) de mensen
vergeleken met de pinguïns, bijzondere
schrandere vogels, begaafd ook met sterke
gevoelens, maar volkomen buiten staat tot
Inzicht in gemeenschappelijk zelfbehoud.
Hij heeft ze geschetst zoals zij, duizenden
in getal, op een strand in het verre Noor
den bijeenzitten en roerloos de enkele
mensen, die hen komen slachten, zien na
deren. Zij handelen niet: zij zijn alleen
nieuwsgierig en belangstellend. Zij gelijken
op de mensen die in gedweeë menigten
gaan kijken naar nieuwe vernielïgingsmid-
rielen, die hun ondergang aankondigen.
Zo heeft Wells in zijn fantastisch toe
komst-boek door een veel later geslacht het
tegenwoordige laten uitbeelden. Een groot
schrijver (Bössuet) heeft zich eeuwen ge
leden reeds aldus uitgedrukt: De oorlog is
iets zo verschrikkelijks, dat ik mij ver
wonder dat het woord alleen ons niet doet
gruwen.
Deze citaten heb ik jaren vóór de tweede
wereldoorlog, toen die zich als een zware
dreiging aankondigde, in dit blad ook te
berde gebracht. Wij hebben er ons toen over
verwonderd dat uit de volken zelf geen
machtige aandrang op de regeringen ont
stond, om belangen van oneindig' minder
betekenis opzij te zetten en naar een op
bouw te streven, die de ramp zou kunnen
verhoeden. Er waren toen nog geen atoom
bommen, geen wapenen dus welker ont
zettende vernielingskracht niet alleen aan
gevallen naties maar het bestaan der ge
hele wereld bedreigt en waarvan de
makers-zelf de uitwerking niet eens met
zekerheid kunnen schatten. Hetgeen nu
dus nog meer verbaasd dan vroeger is, dat
zelfs tegenover een bedreiging als deze de
mensen gelaten afwachtend zouden blijven
en met de kans op een oplossing voor
ogen.niets doen. Ge meent dat het niets
zou helpen? De indruk die een storm van
verzet, onder de vrije volken ontketend,
in de gehele wereld zou maken zou gewel
dig zijn. Dat erkent een man als deze
senator MacMahon trouwens ook als hij
zijn eigen land verwijt dat het schuld
heeft omdat het heeft nagelaten, de bood
schap van vrede en verzoening op de juiste
wijze te verbreiden.
Uit de volken zou een machtig protest
moeten opgaan en een beroep dienen te
worden gedaan op de Verenigde Staten en
de Sovjet-Unie gelijktijdig, want zij zijn
het beide -die deze monsterlijke
krachten der vernietiging in hun bezit
hebben. Het beroep om tot beslissende
koersverandering te komen zouden de vol
ken tevens tot hun eigen regeringen dienen
te ricMen met de eis, dat deze hun voor
stellen' onverwijld bij de U.N.O. zouden
indienen en zich bereid verklaren tot ge
meenschappelijk handelen. Geen der lege
ringen van de Westerse democratieën zou
een dergelijke wens uit eigen land onver
vuld kiumen laten. Ik geef toe dat het in
deze vorm, gelijkLijdig in vele landen tot
uiting komend, iets nieuws zou zijn. De
atoombom is ook iets nieuws, met name
de waterstof-atoombom, die ongetwijfeld
gevolgd zou worden door een nog krank
zinniger middel t,ot vernietiging.
Ik heb een paar van de antwoorden ver
meld. die men bij oude ervaring weet te
zullen krijgen. Er behoort nog een derde
bij: gij zijt naïef. En er hoort een vierde
bij. Gij zijt een idealist. Ook deze beide
zijn van ouds bekend. Deze beide zijn zelfs
al dankbaar aanvaard. Ik heb mij toen wel
de vraag veroorloofd: Is het beter en ver
standiger om niets te doen, zelfs geen
poging? Dit lijkt wel het ogenblik te zijn
om die vraag te herhalen.
R. P.
Toezicht op het bank- en
credietwezen
Wetsontwerp op komst
De minister van Financiën bestudeert
reeds geruime tijd het vraagstuk van het
toezicht op het bank- en credietwezen. Een
desbetreffend wetsontwerp bevindt zich
reeds in een vergevorderd stadium van
voorbereiding, zodat mag worden verwacht,
dat het nog gedurende deze zitting bij de
Tweede Kamer zal worden ingediend.
Atoomgeheimen naar Rusland „geëxporteerd"
Volgens Hoover verried hij vitale détails
van de waterstof-atoombom aan Moskou
Naar aanleiding van een van Amerikaan
se zijde ingesteld onderzoek naar het uit
lekken van atoombomgeheimen naar de
Sovjet-Unie is zekere Klaus Fuchs, die
werkzaam was aan het Brits laboratorium
te Harwell in Berkshire, gearresteerd.
Fuchs heeft van 1943 tot 1946 aan een
atoomproject in cle V.S. gewerkt.
De vader van Fuchs is professor in de
Sovjet-Russische zóne van Duitsland.
Fuchs is in 1942 Brits burger geworden,
na in 1933 uit Duitsland in Engeland te
zijn aangekomen. In November 1943 ging
hij naar de Verenigde Staten met een op
dracht van de Britse regering. In de V.S.
werkte hij aan het bureau van het Britse
ministerie van Bevoorrading te New York
en vervolgens bij de atoomlaboratoria in
Oakridge en Los Alamos. Voordat hij naar
Engeland terugkeerde, maakte hij reizen
naar Mexico en Canada. In November 1947
kwam hij weer naar de V.S. voor confe-
■enties met Amerikaanse functionarissen
op het gebied van de atoom-energie. Hij is
38 jaar oud.
Hoover beschuldigt
Edgar Hoover, hoofd van de Amerikaan
se veiligheidsdienst heeft heden drie uur
lang inlichtingen over de zaak-Fuchs ver
strekt aan een in besloten zitting vergade
rende subeommisie voor toewijzingen van
de Amerikaanse Senaat. Volgens na afloop
door senatoren aan de pers verstrekte in
lichtingen zou Hoover hebben verklaard
dat Fuchs van vitaal belang zijnde inlich
tingen over de waterstofbom en geheime
gegevens betreffende de vervaardiging van
de atoombom aan de Sovjet-Unie heeft
verstrekt.
De Britse atoomgeleerde Klaus Fuchs
staat in dienst van de Engelse regering. Hij
heeft het laatst in 1947 in de Verenigde
Staten vertoefd. De senatoren verklaarden
van Hoover geen duidelijke verklaring te
hebben gekregen, of de gegevens over de
waterstofbom, waarover Fuchs in 1947 in
de Verenigde Staten kon beschikken, van
dien aard waren, dat éij voor de Russen bij
een poging om deze bom eveneens te ver
vaardigen daadwerkelijk van waarde zou
den zijn.
Een van de senatoren verklaarde dat het
getuigenis van Hoover „een van de meest
schokkende dingen was, waarnaar ik ooit
heb geluisterd".
Hoover verzocht de commissie het Con
gres voor te stellen gelden beschikbaar te
stellen voor de aa.--telling van 700 perso
nen ter uitbreiding van de staf van dien
sten, die belast zijn met de verzekering van'
de Amerikaanse veiligheid en speciaal met
het beveiligen van de allerbelangrijkste
staatsgeheimen. Van deze 700 zouden 300
nieuwe agenten moeten zijn van de onder
leiding van Hoover staande Amerikaanse
veiligheidsdienst.
Verklaard wordt, dat Hoover voor de
genoemde subcommissie van de Senaat een
uitvoerige uiteenzetting gaf van de wijze
waarop de communistische organisatie in
de Verenigde Staten functionneert.
Xa afloop van de vergadering verklaar
den de senatoren dat, als gevolg van de
arrestatie van de Britse atoomgeleerde
Klaus Fuchs, mogelijk een spionnage-com-
plot zou'worden onthuld, dat zijn vertak
kingen veel verder uitstrekte dan de vier
jaar geleden in Canada opgerolde samen
zwering, waarbij het eveneens om atoom
bomgeheimen ging.
De senatoren verklaarden van Hoover de
indruk te hebben gekregen, dat de Russen,
dank zij hun door spiennage verkregen
inlichtingen „in staat zijn geweest hun
schema voor het vervaardigen van een
atoombom met vele maanden te verkorten".
Hoover,had nog medegedeeld, dat Klaus
Fuchs in de tweede wereldoorlog als lid
van de Britse delegatie voor het onderzoek
naar de kernsplitsing in de Verenigde Sta-
De situatie in Indochina
De tegenstellingen tussen Oost en West
worden op het moment scherp gedemon
streerd in Indochina. Hier werd aan Viet
nam onafhankelijkheid gewaarborgd door
een verdrag met Frankrijk, dat op 28
December 1949 werd getekend. Vietnam
omvat Tonkin. Annam en Cochin-China
en de bedoeling is, ook Cambodja en Laos
effectief deel te doen uitmaken van wat
men omschrijft als de „Indochinese Fede
ratie" binnen de Franse Unie. Aldus
meent men een soliede muur te kunnen
vormen tegen het opdringen der commu-
j nisten. Aan de gematigde nationalisten,
ten was geweest. De Britse autoriteiten j onder leiding van Bao Dai. werd intussen
Mobilisatie in Tibet
De Amerikaanse radiocommentator Lo
well Thomas meldt, dat Tibet inderhaast
100.000 man mobiliseert tegen een „moge
lijke invasie" van de Chinese communisten.
Momenteel heeft Tibet slechts 10.000 man
op de been, die met verouderde wapenen
zijn uitgerust, zo verklaart Thomas.
hadden voor zijn betrouwbaarheid inge
staan. Dit was door de Amerikaanse auto
riteiten aanvaard, zodat Fuchs gangen niet
door de Amerikaanse veiligheidsdienst zijn
nagegaan.
Naar de zaak-Fuchs is verder nog een
onderzoek ingesteld door president Tru
man en zijn kabinet en door de verenigde
commissies voor de atoomenergie van het
Congres en van de regering. De commis
sie van het Huis van Afgevaardigden voor
het tegengaan van on-Amerikaanse activi
teit overweegt eveneens een onderzoek te
doen instellen.
Charles Ross, secretaris van president
Truman, belast met perszaken, verklaarde
na afloop van de aan het geval-Fuchs ge
wijde kabinetszitting dat Truman's beslis
sing om de waterstofbom te doen vervaar
digen was genomen, voordat hij het be
richt van de arrestatie van Fuchs vernam
„zodat het hier twee geheel van elkander
onafhankelijke zaken betrof".
Amerikaanse militaire
adviseurs in West-Europa
Gisteren zijn de namen gepubliceerd van
zeven Amerikaanse officieren, die in de
West-Europese hoofdsteden van advies zul
len dienen inzake problemen betreffende
materiaal en opleiding in het kader van net
Atlantische wapenplan.
Voor Den Haag is benoemd vice-admiraai
E. P. Forrestal, die gedurende de oorlog in
het gebied van de Stille Oceaan dienst deed.
In Brussel komt brigade-generaal Charles
T. Lanham, in de oorlog commandant van
een infanteriedivisie. Voor Parijs is aan
gewezen generaal-majoor G. J. Richards
van de Amerikaanse generale staf en voor
Londen generaal-majoor Leon Johnson, in
de oorlog commandant van een afdeling
zware bommenwerpers. De overige drie
officieren worden respectievelijk in Rome,
Kopenhagen en Oslo gestationneerd.
Sid Field overleden
De populaire Engelse acteur Sid Field
is Vrijdagmorgen vroeg op 45-jarige leef
tijd overleden. Donderdagavond heeft hij
nog meegespeeld in „Harvey", in welk blij
spel hij de rol van Elwood P. Dowel ver
tolkte.
de macht in Vietnam overgedragen. Men
kan de verhouding van Vietnam tot Frank
rijk intussen niet vergelijken met de situ
atie in Indonesië of India. Frankrijks po-
\j J |chVnESE VOLKSREPUBLIEK
Ës
sitie blijft in Vietnam veel meer domineren,
hetgeen trouwens tot uiting komt in het
feit, dat een Franse troepenmacht van
1,50.000 man de steden langs de kust blijft
beheersen en verder nog 10 a 15 procent
van het land. Bao Dai beschikt over 70.000
man. Desondanks is de politieke situatie
allerminst gestabiliseerd, aangezien er dooi
de vrijscharen onder leiding van Ho Tsji
Minn zowel tegen de Franse troepen als
tegen die van Bao Dai een guerilla wordt
gevoerd, die het gehele land beroert. Er
worden regelmatig verbitterde gevechten
geleverd met de guerilla's, die in de bergen
van Tonkin hun bolwerk hebben en hun
actie niet alleen richten tegen de Franse
bezettingstroepen en de strijdkrachten van
Bao Dai, maar tevens een meedogenloze
vernietigingsoorlog voeren tegen de uit
China vluchtende, verslagen legers van
Tsjang Kai Tsjek. De toestand wordt dui
delijk gekenmerkt door het. feit, dat zowel
de Sovjet-Unie als de Volksrepubliek
China het bewind van Ho Tsji Minh
openlijk erkennen en steunen Een protest
nota hiertegen door Frankrijk aan de Sov
jet-Unie gezonden werd zelfs niet in ont
vangst genomen.
Mr. Roem over
de actie-Westerling
KAR ATS JI, 3 Februari (Reuter) De
Indonesische Hoge Commissaris in Neder
land, mr. Roem. heeft heden op het vlieg
veld van Karatsji „zekere Nederlandse
elementen in Indonesië" er van beschuldigd
de .voormalige kapitein Westerling in zijn
opstand te steunen, aldus bericht Reuter.
Hun actie, zo zeide mr. Roem, beoogde „de
republikeinse regering in de ogen van de
buitenwereld in dïscrediet te brengen." Hij
voegde er aan toe. dat de opstand thans
geheel beheerst wordt en dat „de toestand
verre van gevaarlijk is".
Mr. Roem verklaarde, dat er geen vast
bewijs bestond, dat zekere elementen in
Nederland Westerling gesteund hadden,
doch het was volgens hem mogelijk, dat dit
het geval was. Hij sprak de berichten
tegen, volgens welke Westerling de sym
pathie had van de communisten of actieve
steun van de gewapende groepen van de
Daroel Islam had.
Mr. Roem zeide, dat de opstand „in het
geheel niet ernstig was" en slechts be
perkt bleef tot een zeer klein gebied. Wes
terling houdt zich thans verborgen en zijn
beweging zou slechts kunnen bestaan zo
lang deze voorraden heeft, „want hij kan
niet rekenen op steun van de zijde der be
volking". „Wij zijn in staat de toestand te
beheersen zonder steun van buiten", aldus
mr. Roem, die nog verklaarde, dat de eer
ste ambassadeur in Pakistan, mr. Sjam-
soeddin, deze maand in Karatsji wordt ver
wacht.
Hei woord is aan
I Mme. de Girardin:
Instinct is de neus uan de geest.
Opnieuw vervalsingsaffaire
in België ontdekt
BRUSSEL, (A.N.P.). Na de zaak van
de valse honderd gulden-biljetten, de valse
marken, de valse tourislenchèques en de
valse Franse benzinebons. is thans eveneens
een zaak van valse Belgische bankbiljetten
van 500 francs aan het licht gekomen en
opnieuw is gebleken, dat hierbij personen
betrokken zijn. die reeds gearresteerd wa
ren voor de andere feiten van vervalsing.
Zo hebben met deze affaire eveneens te
maken Albert Peters, tekenaar uit Schaar
beek en G. J. Radoux, caféhouder uit Luik,
die reeds enkele maanden gevangen zitten.
Nora Marion Denoyelle, een Engelse, die
door haar huwelijk Nederlandse is gewor
den en thans woonachtig is te Brussel, werd
indertijd naar aanleiding van de zaak der
valse honderd guldenbiljetten aangehouden
en later op vrije voeten gesteld. Daar zij
betrokken blijkt te zijn bij de valse bank
biljetten van 500 francs heeft de politie
haar opnieuw aangehouden. Het totale aan
tal gearresteerden in deze vervalsingen op
grote schaal bedraagt thans 46.
Gisteren werd op de fruit- en groenten-
veiling te Naaldwijk de eerste spinazie aan
gevoerd. Deze bracht f 1,70f 1,80 per kilo op.
Aan dezelfde veiling werd ook de eerste
sterkers aangevoerd. Deze bracht 40—47 cent
per kilo op.
DE STUDIECONFERENTIE VAN „POLITEIA"
Regeling was zijns inziens niet in strijd
met pers- en vergader-vrijheid
Dodelijk gevaar voor het kabinet-Bidault
Regeringscrisis lijkt onvermijdelijk
PARIJS, 4 Februari (Reuter). De
socialistische ministers in de regering-
Bidault hebben te kennen gegeven ontslag
te willen nemen, omdat hun collegas zich
niet hebben kunnen verenigen met het
socialistische voorstel voor het uitbetalen
van drie duizend francs als premie voor
de laagst betaalde Franse arbeiders. Pre
mier Bidault had een compromis-voorstel
gedaan strekkende tot verhoging van de
lonen dezer arbeiders. Door deze loons
verhoging zouden de laagst betaalde ar
beiders toch 3000 francs meer moeten ont
vangen, waarbij aan de werkgevers zou
worden overgelaten om dit bedrag in drie
maanden tijds, hetzij ineens hetzij in ter
mijn-betalingen, uit te keren. Dit voorstel
werd door de socialisten verworpen. Een
hunner woordvoerders verklaarde dat zij
het zouden hebben aanvaard, indien
Bidault bereid was geweest de bepaling
te laten vervallen, waarbij de werkgevers
drie maanden de tijd werd gegeven om
de loonsverhogingen voor de categorie der
laagst betaalde arbeiders te doen ingaan.
Men verwacht thans dat de vijf socialis-
Zandvoorts burgemeester, mr. H. M. van Fenema, is gistermiddag naar de Burge
meester Engelbertstraat gestapt om te vragen of Willem Eeltje Keur thuis tens. Toen
dat het geval bleek heeft hij het pakje dat hij onder de'arm droeg opengemaakt en
een door de Haarlemse calligraaf A. J. van Houwelingen Rijkhoek vervaardigde
oorkonde te voorschijn gehaald, waarin vermeld stond dat Willem Eeltje Keur, zoon
van Jacob Keur en Elly Draaisma op 30 November 19i9 als tienduizendste inwoner
van Zandvoort werd geboren. De jonge Wil lem Eeltje heeft de door de burgemeester
uitgesproken tekst op de arm van zijn moeder eerbiedig aangehoord. De oorkonde
wordt ongetwijfeld boven zijn wieg gehangen om hem eraan te herinneren dat zijn
geboorte voor de gemeente Zandvoort een heugelijke mijlpaal betekende.
tische ministers, waaronder zich ook de
minister van Binnenlandse Zaken. Jules
Moch bevindt, heden zullen aftreden.
Voorts wordt verwacht dat Bidault zijn
regering zal reorganiseren en dat hij een
kabinet zonder socialisten zal vormen, het
geen het eerste na-oorlogse bewind in
Frankrijk zou zijn. waaraan de socialisten
geen deel zouden hebben.
De leiders der Franse sociaal-democra
tische partij, het zogenaamde „comité van
46", hebben de socialistische ministers op
gedragen hun portefeuilles ter beschikking
te stellen.
Premier Bidault verklaarde in de Fran
se Nationale Vergadering Dinsdag een ver
klaring over de positie van zijn kabinet
te zullen afleggen. Men verwacht, dat hij
dan om een motie van vertrouwen zal ver
zoeken.
„Wijstaan tegenover het vooruitzicht
van een verandering in de samenstellinj
van de regering, welke wij niet hebben
gewenst, doch die onvermijdelijk schijnt
te zijn", verklaarde Bidault.
Parijse waarnemers zijn van mening dat
een regerings-crisïs onvermijdelijk is, ook
indien Bidault erin zou slagen zijn rege-
ring te reorganiseren en een kabinet zon
der socialistische ministers te vormen.
Geen der socialistische ministers zat in
de regeringsbanken toen Bidault zijn ver
klaring aflegcje. De vergadering stemde er
mee in het cicbat over de vrije collectieve
onderhandelingen tot Dinsdag uit te stellen.
In de wandelgangen werd gemeld, dat
Bidault hoopt de voornaamste posten, die
vrij komen door het uittreden van de so
cialisten, te doen bezetten en zich de vol
gende week met een herge'grocpeerd kabi
net aan de vergadering voor te stellen.
Het is echter nog niet zeker, of Bidault
de toestemming van zijn eigen partij kan
verkrijgen om aan de regering te blijven
zonder deelneming van de socialisten.
Heden om twaalf uur meldde A.F.P. uit
Parijs dat de vijf socialistische ministers
en staatssecretarissen zijn afgetreden.
Spaaks voorstel
niet toereikend geacht
Alle belangrijke Belgische ministers zijn
Vrijdagochtend aider voorzitterschap van
premier Eyskcns bijeengekomen. Segers, de
minister van Verkeer, las na afloop het
volgende communiqué voor aan de pers:
„Be eerste-minister heeft de kabinetsraad
op de hoogte gebracht van de suggesties,
die Donderdag door de heren Spaak. Huys-
mans en Buset. de socialistische ministers
van Staat, inzake de Koningskwestie zijn
gedaan. Alle C.V.P.-ministers verklaarden
van oordeel te zijn, dat deze suggesties geen
nationale oplossing van het probleem kun
nen brengen in de door de regeringsver
klaring beoogde zin. Onder deze omstan
digheden stelde de regering eenparig vast,
dat de nieuw voorgestelde procedure geen
oplossing van de Koningskwestie kan waar
borgen."
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid de heer Goedhart (Arbeid) over
eer. van overheidswege gegeven opdracht
tot bijwoning door politiebeambten van de
te Bentveld gehouden Zuid-Oost-Aziatische
studieconferentie van „Politeia" heeft de
minister van Justitie geantwoord, deze op
dracht inderdaad te hebben gegeven. De
minister is zich er zeer wel van bewust, dat
hij niet de bevoegdheid zou hebben het
toelaten van de pers tot enige vergadering
te verbieden of haar te beperken in haar
vrijheid om van het aldaar verhandelde
verslag te doen. Daarover bestonden ook
geen moeilijkheden. Deze betroffen slechts
de vraag of de politie toegang zou hebben
tot de vergadering én de getroffen regeling
strekte enkel tot oplossing van het daarover
gerezen verschil van mening.
Wel meent de. minister te moeten doen
opmerken, dat de wetenschap, dat vertegen
woordigers van persorganen in een te hou
den bijeenkomst aanwezig zullen zijn of dat
liet voornemen bestaat een perscommu
niqué daarover uit te geven, van invloed
zal kunnen zijn bij het beoordelen van de
vraag, of aan buitenlandse deelnemers aan
die bijeenkomsten vrijheid kan worden ge
geven aldaar over politieke onderwerpen
het woord te voeren.
De minister betreurt, dat de regeling, die
werd gevonden om te geraken uit de im
passe, waarin men was komen te verkeren
tot allerlei misverstand omtrent de strek
king daarvan heeft aanleiding gegeven. Hij
meent echter, dat zij niet in strijd was met
de in ons land bestaande pers- en vergader-
vrijheid.
De minister verklaart verder dat op ver
zoek van het bestuur van „Politeia" aan de
desbetreffende Nederlandse consuls in het
buitenland machtiging is verleend om aan
een aantal vreemdelingen, waaronder en
kele Duitsers, visa te verstrekken. Dit is
aan de plaatselijke politie bericht, waarbij
is verzocht toe te zien, dat de vreemdelin
gen zich van politieke actie zouden ont
houden. Met het oog daarop werd tevens
aan de secretaris van „Politeia" opgedra
gen vóór liet begin van de studieconferen
tie de deelnemende vreemdelingen te wij
weg stond aan het toelaten van uit het
buitenland overgekomen vertegenwoordi
gers van de buitenlandse pers. De minister
heeft verklaard tegen hun toelating geen
bezwaar te hebben.
De regeling was een noodoplossing, die
werd gekozen toen van de zijde der vereni
ging bezwaar werd gemaakt tegen de aan
wezigheid van politie-ambtenaren en de
tijd ontbrak om nader te doen nagaan, of
al dan niet terecht tegen aanwezigheid van
de politie bezwaar werd gemaakt. Uit de
getroffen regeling mag niet worden afge
leid, dat er enig voornemen bestaat in den
vervolgè een soortgelijke regeling bij poli
tieke studieconferenties, door wie ook be
legd, te doen gelden.
De omstandigheid, dat het er hier om
ging een zo groot aantal vreemdelingen van
diverse nationaliteit in Nederland toe te
laten voor deelneming aan een conferentie,
waarin mede de door Nederland op een
bepaald gebied gevoerde politiek in discus
sie werd gebracht, is voor de minister, aan
wie bekend was wie ter vergadering het
woord zouden voeren, voldoende aanleiding
geweest om hier enige contröle wenselijk te
achten.
Russen haalden Oostenrijker
uit K.L.M.-bus te Wenen
WENEN, 3 Februari. (Reuter). Vol
gens luchtvaart-functionarissen te Wenen
hebben de Russen gisteren voor liet eerst
na vele maanden een bus van'de KLM.,
die op weg was naar het vliegveld
Schwechat, aangehouden en een der pas
sagiers er uit gehaald. De passagier zou
een zekere Rennert zijn, directeur van een
onder Sovjet-Russisch toezicht staande fa
briek. die passage had besproken voor een
reis per vliegtuig nnar Amsterdam en
van plan was later een bezoek te brengen
aan Engeland en West-Duitsland. Familie
leden van Rennert in Wenen, die dachten,
dat hij reeds in Amsterdam was, ontvin
gen vanmorgen de mededeling, dat Ren
nert zich thans in een Russische gevange
nis te Wenen bevindt.
Vragen in Indiase parlement
over de ramp met de „Franeker"
Choersjid Lal, do plaatsvervangende
minister van Verkeer in India, heeft in
zen op het verbod van politieke actie voor I
vreemdelingen en werd aan de plaatselijke van vflkecr
politie verzocht aan de minister na de con- Indiase parlement op een desbetref
fende vraag verklaard, dat hij het niet
politie verzocht aan de minister na de con
ferentie een kort verslag te doen uitbren
gen van het ter vergadering door vreemde
lingen gesprokene. Dit alles, aldus de minis
ter, geschiedde in de mening, dat de ver
gadering openbaar was.
Bij de opening van do conferentie heeft
de secretaris het verbod ter kennis van de
vreemdelingen gebracht. Door een vertra
ging bereikte het genoemde verzoek om
controle de hoofdinspecteur van politic te
Zandvoort pas in de middag van 5 Januari,
toen de conferentie reeds begonnen was. De
minister betreurt, dat door deze vertraging
het achteraf gewenst gebleken nader over
leg niet vóór het begin der bijeenkomst kon
geschieden. Bij het contact, dat de politic
in de morgen van. 6 Januari met het bestuur
hgeft opgenomen, waarbij van de zijde van
de politie werd verzocht om twee in burger
geklede politie-ambtenaren ter conferentie
toe te laten, bleek het bestuur daartoe niet
bereid. Het stelde zich op het standpunt,
dat de vergadering in besloten kring werd
gehouden. Ruggespraak hieromtrent door
het bestuur van „Politeia" met een Kamer-
Lid leidde tot telefonisch contact van dit
Kamerlid met de minister. Daarbij heeft
deze zich accoord verklaard met een hem
voorgestelde regeling, welke hierop neer
kwam, dat van het ter conferentie verhan
delde een perscommuniqué zou worden
uitgegeven, waarvan de inhoud, voor wat
het verslag van het '/oor buitenlanders ter
vergadering gesprokene betreft, door een
hem genoemd journalist zou worden ge
controleerd. De eis, dat geen persvertegen
woordigers de conferentie zouden mogen
bijwonen, is door de minister niet gesteld.
Wel verkeerde hij in dc mening, dat met
het perscommuniqué zou worden volstaan
en dat de pers overigens niet tot de con
ferentie zou worden toegelaten. Achteraf
is hem gebleken, dat wel persvertegenwoor
digers zijn toegelaten, doch hun verzocht is
geen verslag te maken van hetgeen door
buitenlanders zou worden gezegd. Op Zon
dag S Januari is aan de minister gevraagd,
of de getroffen regeling al dan niet in de
eens is met de directie van de KLM., dat
de gezagvoerder van de op 12 Juli bij het
vliegveld Santa Cruz neergestorte „Fra
neker" geen verkeerde beslissing heeft
genomen.
(A. D. Snitslaar, hool'd van het vlieg
bedrijf der KLM., logde indertijd na het
verschijnen van het rapport van de com
missie van onderzoek namens de directie
der KLM. een verklaring in deze geest
af).
Choersjid Lal deelde mede, dat in 1950
of 1951 de door de commissie van onder
zoek aanbevolen hindernisliehten aange
legd zullen worden. De andere aanbeve
lingen worden door de regering onder
zocht.
ooooocQQoooeocOooooaocooocoooxoooooooooococoooeoooooooa
PLAATSELIJKE OPKLARINGEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond, opgemaakt
te 10 uur:
Zwaar bewolkt met enkele buien en
plaatselijk flinke opklaringen. Matige
tot krachtige Zuidelijke tot Zuid-Wes
telijke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
5 Februari:
Zon op 815 uur. onder 17.34 uur
Maan op 21.06 uur, onder 9.31 uur
C Februari:
Zon op .-.8.13 uur. onder 17.36 uur
Maan op 22.32 uur. onder 9.42 uur
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 4 Februari:
Hoog water: 4.50 en 17.00 uur.
Laag wot er: 0.29'en 12.52 uur.
Zondag 5 Februari:
Hoog water: 5 27 en 17.40 uur.
Laag water: 1.12 en 13.34 uur.
Maandag C Februari:
Hoog water: fi.08 en 18.22 uur.
Laag water: 1.50 en 14.13 uur.
