Haarlemse Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers
kan op tien wel bestede jaren terugzien
Jubileum wordt op 10 Maart gevierd
Twee nieuwe bruggen
in Spaarndam
Taxi? Bel 1.2.3.4.5
Paviljoen Paradis
Dinsdag 28 Februari 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
4
Op Vrijdag 10 Maart zal de Unie van
Vrouwelijke Vrijwilligers in Haarlem haar
tienjarig bestaan vieren. Ter gelegenheid
van deze herdenking zal 's middags op het
Stadhuis een receptie worden gehouden.
De U.V.V. is na de oorlog ontstaan uit
het op Maandag 10 Maart 1940 opgerichte
Korps Vrouwelijke Vrijwilligers. Er werd
toen een druk bezochte propaganda bijeen
komst gehouden, waarop onder meer het
woord werd gevoerd door de toenmalige
burgemeester, dr. J. E. baron de Vos van
Steenwij k, de presidente van het voor
lopig bestuur, mevrouw J. van Nispen
van Wely en de presidente van het Am
sterdamse K.V.V., mejuffrouw dr. Jane de
longh.
De oorlog wierp toen reeds zijn schadu
wen over het gemobiliseerde Nederland
en de vrouwen zochten en verlangden naar
een organisatie die hen in staat zou stel
len ook haar krachten te geven aan de
nationale zaak op het ogenblik dat de nood
aan de man zou komen. Mevrouw Van
Nispen zei toen onder meer dat het niet
verantwoord zou zijn als de vrouwen in
deze tijd rustig zouden blijven afwachten,
zij moesten elk naar eigen aard gedisci
plineerd kunnen optreden en daar Haarlem
in dié dagen aangewezen was als hospitaal-
stad, zouden de vrouwen onschatbare
diensten kunnen bewijzen aan de Genees
kundige dienst, aan de Luchtbescherming,
in de gezinnen, op het gebied van het maat
schappelijk werk, administratie of als tolk.
Het K.V.V. begon zijn taak op 19 Maart
en startte met ruim 250 vrijwilligsters. Als
regel gold, dat zij, in tijden van nood, drie
uur per etmaal ter beschikking zouden
staan. Toen het K.V.V. in de Meidagen
van 1940 inderdaad met zijn zware taak
werd geconfronteerd, bleek dat de orga
nisatie na een betrekkelijk korte tijd van
voorbereiding reeds een grote mate van
paraatheid aan de dag legde.
Het verloop van de oorlog en nog meer
de houding der bezetters heeft evenwel
gemaakt, dat het K.V.V. niet in die mate
tot heil van de bevolking heeft kunnen
werken als het zelf werd had gewenst.
Herboren
Na de oorlog werd de organisatie herbo
ren als Unie van Vrouwelijke Vrijwilli
gers. In die dagen heeft het U.V.V. een
enorme massa werk verzet. Maar, en dat
is eigenlijk het grote verschil met de oor
spronkelijke formatie, de U.V.V. is geen
oorlogsorganisatie of een instelling, die zich
uitsluitend toelegt op het afwikkelen en
uit de wereld helpen van na-oorlogse
noodtoestanden. Zij wil vooral bij de Ne
derlandse vrouw het bewustzijn versterken
van haar verantwoordelijkheid voor het
welzijn der gemeenschap.
Vormen en opvoeden
De U.V.V. wil dus vormen en opvoeden
naast het verrichten van een sociale taak.
Zij leert de vrouwen organiseren, haar ge
dachten kort en krachtig te formuleren en
nog allerlei andere zaken die haar in het
dagelijkse leven van groot nut kunnen
zijn.
In Haarlem zijn er meer dan duizend
vrouwen en meisjes die vijfduizend vrij
willige arbeidsuren per maand leveren.
GED. OUDE GRACHT 5ï ML. 12762
tegenover de k
Wij geven U een betrouv, _.e advies
bij de aankoop van Uw
STOFZUIGER
BETALING IN OVERLEG
(Adv.)
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 27 Februari 1950
BEVALLEN van een zoon; 25 Febr., J.
Klemhoutvan der Pijl; M. A. DuijsFlesch;
K. S, SchijveschuurderLiffmann; 26 Febr.,
W. BaartséZwart; A. Tabak—van Geelen;
W. KapKenniphaas; 27 Febr., A. J. Hom
burg—van der Maat; P. van Bentheim
Persoon.
BEVALLEN van een dochter: 25 Febr., J.
M. Wedekind—Janse; J, G. SnelTool; F.
C. NeevenPelser; E. J. C. Heemskerk
Raspe; H. Weber—Jacobs; M. van Ispelen
Sornmer; 26 Febr., J. HouttuinEvelein; A.
A. Dielhofde Bondt; S. G. PrinsLabeur;
27 Febr., M. M. A. de Haan—Versteege; G.
NoordravenRoor.
OVERLEDEN: 24 Febr.. A C. van der
Wouwerde Korte, 78 j., Bakkerstraat; J.
AnionisseHansen. 89 j., Anslijnstraat; 25
Febr., J, Thijssevan Staveren, 71 j., Soen-
dastraat; J. F. A. RoozenHeiligers, 72 j.,
Zijlweg; J. C. van Bergevan der Tang, 82
j„ Adr. de Jongestraat; W. Winter—van der
Landen, 69 j-, Brakenburghstraat; T. Smit
Ledder, 77 j.. Rijksstraatweg; T. E. B. Gran-
diaKolle, 76 j.. Zomervaart; J. Lutjenkos-
sink, 51 j., Batavierenplantsoen; M. C.
Bakker—Pieterse, 69 j.. Rijksstraatweg; 26
Febr.. J. van den Berg, 55 j.. Kamperlaan;
L. W. Rijkschroeff. 62 j.. Jan Steenstraat; R.
Zillig—Cornelissen, 72 j., KI. Houtweg.
Arbeidsuren die ten goede komen aan
allerlei sociaal belangrijk werk. Want heel
wat comités en commissies zouden in hun
opzet niet kunnen slagen indien zij voor de
uitvoering van hun plannen geen beroep
zouden kunnen doen op de Haarlemse vrij
willigsters.
Het jaarverslag over 1949, dat dezer da
gen zal verschijnen, zal die veelzijdige
activiteit ongetwijfeld duidelijk weerspie
gelen, zelfs al is de U.V.V. niet bepaald een
organisatie die altijd op de grote trom
slaat. Haar verdiensten verdienen bij dit
tienjarige bestaan zeker eens gememo
reerd te worden.
Tekeningen van Herman Moerkerk
in Breda tentoongesteld
In het Stedelijk Museum te Breda zal van
25 Februari tot 13 Maart een tentoonstelling
worden gehouden van een vijftigtal teke
ningen, die Herman Moerkerk heeft nage
laten aan het Provinciaal Genootschap voor
Kunsten en Wetenschappen in Noord-
Brabant.
Piet van Egmond zal uitvoering
van de Mattheus Passie leiden
Het plotseling overlijden van de heer Jac.
Zwaan stelde het bestuur van het Doops
gezind Zangkoor voor vele moeilijkheden,
vooral met het oog op de uitvoering der
Mattheus Passie op 10 April in de Grote
Kerk. Een oplossing hiervoor werd verkre
gen, doordat de heer Piet van Egmond, diri
gent van het Amsterdams Oratoriumkoor en
bekend organist, zich bereid verklaarde de
leiding van deze uitvoering op zich te willen
nemen.
Ook een koe van de landbouwer E. A.
van Winden te Berkel (Z. H.) heeft drie
kalveren ter wereld gebracht.
Tractesr de kinderen
...en Uzelf!
LEMCO
SUIKERWERKFABRIEK
ROTTERDAM
Jaarvergadering
der huisvrouwen
Gistermiddag heeft de afdeling Haarlem
van de Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen haar jaarvergadering gehouden in
de zaal1 van Zang en Vriendschap. Met recht
mocht de presidente, mevrouw M. C. D.
WesstraMackay, gewagen van de verheu
gende belangstelling der leden voor het werk
van het bestuur, want de vergadering was
buitengewoon goed bezocht. De secretaresse,
mevr. C. FonteynVonk gaf daarna een
uitvoerig jaarverslag en de pennmgmeeste-
resse, mevr. C. M. Vermeulenvan Egmond.
kreeg een hartelijk applaus, toen zij rekening
en verantwoording had afgelegd van het
financiële beleid. De begroting voor het
komende jaar werd aangenomen.
Bij de verkiezing van bestuursleden wer-
den mevr. A. C. Groosmuller—Voet en mevr. j
A. C. RühlMali herkozen. In de vacatures
der aftredende leden werd voorzien door
verkiezing bij acclamatie van de bestuurs-
candidaten, mevr. J. H. Bosde Mandt, mr.
H.J. M. Mullervan Löben Seis en mevr.
E. Wagemaker—Uitermark. Als vertegen
woordigster van de afdeling in de Commis-
sie van Huishoudelijke Voorlichting werd
gekozen mevr. A. HamakerWillinlcx en
tenslotte werd besloten om mevr. C. Fonteyn
—Vonk en mevr. C. M. Vermeulenvan
Egmond de afdeling te laten vertegenwoor
digen resepctievelijk als afgevaardigde en
plaatsvervangena-afgevaardigde op de Alge
mene Vergadering die op 2 en 3 Mei in
Haarlem zal worden gehouden.
De voorstellen en prae-adviezen voor de
Algemene Vergadering werden goedgekeurd
en daarna kon mevr. Wesstra de vergadering
sluiten. In haar slotwoord wees zij de nieuwe
bestuursleden er op", dat hen een drukke tijd
wacht met het oog op de Algemene Vergade
ring en de Voorjaarsbeurs.
Personenauto botste tegen bus
Nabij de Van Nesstraat gebeurde gister
middag op de Rijksstraatweg een aanrijding
tussen een autobus van de N.Z.H.V.M, en
een personenauto. De bestuurder van de
autobus stopte op de Rijksstraatweg bij de
halte aan de Van Nesstraat. Hij bleef daar
bij ongeveer twee meter van het trottoir
verwijderd om een aan de halte staande
autobus gelegenheid te geven weg te rijden.
De bestuurder van de personenauto, die
volgens eigen verklaring met een snelheid
van ongeveer 35 km per uur reed, zag blijk
baar té laat het brandende stoplicht van de
autobus en reed de bus van achteren aan.
De autobus kreeg geen schade, doch van de
personenauto werden het rechtervoorspat-
scherm ingedeukt, de voorbumper afgebro
ken en de linkerkoplamp en bermlamp
vernield.
Bij controle bleken de hand- en voetrem
van de personenauto niet aan de gestelde
eisen te voldoen.
Voet onder de bus
Op de Muiderslotweg werd gisteravond
een zesjarige jongen door een autobus van
de N.Z.H.V.M. aangereden. De jongen, die
op het trottoir stond, stapte toen de autobus
voor de helft gepasseerd was, de rijbaan op
en liep ter hoogte van het achterwiel tegen
de linkerzijde van de bus, waarbij zijn
linkervoet werd overreden.
De jongen, die aanvankelijk door omstan
ders naar zijn woning was gebracht, moest
later naar de Deo worden overgebracht,
daar zijn linkervoet op verscheidene plaat
sen was gebroken.
„ARMADA" VAN JEF HEYDENDAEL
Zaterdag en Zondag brengt de toneelgroep
„Comedia" in de Stadsschouwburg voorstel
lingen van Jef Heydendaels nieuwe stuk
„Armada", geregisseerd door Cor Hermus
die zelfs de rol van Filips II vertolkt. Andere
medewerkenden zijn: Rika Hopper, Ellen
de Thouars, Jules Verstraete. John Gobau,
j Ludzer Eringa, Ton Lutz en Hans Everts.
Met de bouw wordt dit
jaar begonnen
Het Hoogheemraadschap van Rijnland
heeft het voornemen nog dit jaar te begin
nen met de vernieuwing van twee brug
gen in Spaarndam.
Het betreft de vaste brug OA'er de
Boezemsluis en de draaibrug over de Kolk-
sluis, die biede vervangen zullen worden
door vaste betonnen bruggen.
Spaarndam kent niet minder dan vier
bruggen over sluizen. Behalve de twee, die
nu wegens hun hoge ouderdom zullen wor
den vervangen, kent men nog de brug over
de Woerdersluis en natuurlijk die over de
Grote, in 1928 in gebruik genomen sluis.
De brug over de Kolksluis dateert van
1896 en het wordt index-daad hoog tijd, dat
hier een nieuwe voor in de plaats komt.
Intussen heeft men op „Rijnland" de
tekeningen nog niet gereed, ook al niet
omdat men nog niet weet of de keuze op
een breedte van vier-en-een-halve meter
zal worden bepaald of op zes, zoals de Pro
vinciale Waterstaat, die subsidie zou moe
ten verlenen, gaarne zou zien. Het Hoog
heemraadschap geeft echter de voox-keur
aan een smallere brug en vindt daarin die
genen aan zijn zijde, die gaarne het pitto
reske karakter van het palingdorp willen
bewaren.
Hoe breder men de weg door de bebou
wing maakt, des te meer zullen de gebrui
kers geneigd zijn de snelheid op te voeren,
hetgeen uit verkeerstechnisch oogpunt niet
aan te bevelen is, gezien het feit dat de
smalle dijk door Spaai'ndam tevens als
parkeerplaats moet dienen. Bovendien
kan men door een voorrangsregeling voor
elkaar tegemoetkomende voertuigen de
moeilijkheid omzeilen.
Evenzeer zal de schilderachtigheid van
het doi-p worden geschaad indien men zou
overgaan waarvan sprake is tot het
verlagen van de bruggen, waardoor de hel
lingen zullen verdwijnen. Zij die zich tegen
dit voornemen verzetten wijzen erop, dat
na vex-loop van tijd buiten Spaarndam
langs Haax-lemmerliede een moderne
snelverkeersweg wordt aangelegd, waar
door het verkeer door het doi*p zal af
nemen.
Ideaal oord voor watertoeristen
Naar aanleiding hiervan dient opge-
mei'kt te worden, dat Spaarndam, meer
nog dan tot nu toe het geval is, als ont
spanningsoord voor watertoeristen in trek
zal komen. Plet behoud van de bekooi'lijk-
heden van het plaatsje, waartoe de in
woners ook het hunne kunnen bijdragen
door te zorgen voor een behoorlijke acco-
modatie en wat winkeltjes die in de be
hoeften van de trekkers vooral ook van
vreemdelingen kunnen voorzien, is dus
van groot gewicht.
Het is aan te nemen, dat de Haarlemse
Schoonheidscommissie die dezer dagen het
voorstel van „Rijnland" zal behandelen,
met deze factoren rekening zal houden.
Intussen zal het wel het eind van de
zomer worden voor met de vernieuwing
van de bruggen kan worden begonnen.
Kleine ontploffing
aan Verspronckweg
Een verstopping in de schoorsteen van
twee huizen nummers 72 en 74 aan de
Verspronckweg had gisteren in het begin van
de avond een ontploffing ten gevolge. Beide
huizen waren op deze sehoox-steen aange
sloten-
Gelukkig had de explosie geen ernstiger
"gevolgen dan lichte schade op no. 72 en een
kapotte kachelpijp en ruit op no. 74.
Koning van Holland'
Vaderlandse geschiedenisles
door A. J. Zoetmulder
Het siert de letterlievende vereniging
„J. J. Cremer" niet weinig, dat zij het in
haar naam tot uitdrukking gebrachte be
ginsel heeft laten gelden, toen zich de ge
legenheid voordeed om de Haarlemse Boe
kenweek door middel van een toneelvoor
stelling op een bijzondex-e manier in de
openbare aandacht te plaatsen. Men koos
daai'toe het historische spel „Koning van
Plolland" door A. J. Zoetmulder, dat om
mijns inziens begrijpelijke redenen dooi
de bei-oepsgezelschappen niet op het réper
toire werd. genomen. Dusdoende is de Ne
derlandse toneelschrijfkunst in het alge
meen en de auteur in het bijzonder een
niet te onderschatten dienst bewezen.
Dat het stuk in 1945 werd bekroond in
een prijsvraag voor een nationaal toneel
stuk met lof van de jury nog wel
kan geen verwondering baren, want het
appelleert voortdurend aan vooral des
tijds zeer actuele vaderlandslievende ge
voelens, al dateert het overigens al van
kort vóór de laatste oorlog. Lodewijk Bo
naparte, officieel koning van Holland in
de jaren 1806 tot 1810, maar in feite niet
meer dan stadhouder voor zijn roemruchte
broer, wordt hier met goed recht voorge
steld als de verdediger van de belangen dei-
lage landen tegen de politieke en militaire
heerszucht van Napoleon. „In deze wereld
is er geen plaats meer voor een dictator.
Er is alleen maar plaats voor vrije volke
ren en vrije mensen", heet het ei-gens. Bij
alle waardering die men kan gevoelen voor
deze visie op een vaak miskende macht
hebber, moet het in zekere mate toch een
bezwaar worden genoemd dat de schrijver
de handelingen en gedachtengangen als het
ware met terugwerkende kracht lanceei-t
en deze onvoldoende laat voortkomen uit
de geest van de tijd, waarin de gebeurte-
nissen zich afspelen. Op inderdaad knappe
wijze is de Franse keizer, hoewel hij geen
moment ten tonele verschijnt, de onzicht
bare hoofdpei-soon van dit treurspel ge-
woi-den. Doch met enige overdrijving zou
men kunnen zeggen: niet Napoleon, maar
Adolf Hitler heeft model voor deze ty-
rannieke di-eiging gestaan.
Dit zou geen bezwaar behoeven te zijn
als er sprake was van een sterke karakter
tekening. „Koning van Holland" is, zoals
de schrijver Hortense de Beauhai-nais in
het tweede bedrijf laat opmerken, de tra
gedie van een middelmatig man, die meent
het te kunnen opnemen tegen een genie.
„De koning stapelt de ene onhandigheid
op de andere en het ene échec na het
andere is er het gevolg van". Zoetmulder
heeft getracht de balans in evenwicht te
brengen door zoveel mogelijk trouw te
blijven aan de historische gegevens, .het
geen leidde tot buitenspoi-ige langdradig
heid door een teveel aan on-intei-essante
argumenten, tot schade van de persoon
lijkheid van de titelheld, die geen moment
los kwam van het geschiedkundig bepaal
de. Bovendien waren de soms wel boeiende
dialogen rijk aan gemeenplaatsen en soms
volstrekt nodeloze, vaak sentimentele
arabesken.
Misschien zou het stuk een gunstigere
indruk hebben gemaakt als het flinlc was
bekort. Wat mij betreft had de glycerine-
achtïge rol van de jeugdvriendin des ko-
nings geheel geschrapt kunnen worden.
Ook de dramatische bouw is tamelijk
zwak. Teveel scènes-è-deux met niets
zeggende leegtes daartussen, tezeer een
opeenstapeling van détails, waaronder het
conflict schuil gaaf. Er worden teveel
onderwerpen aangesneden, die verder
geen rol meer spelen. Het spelen van de
Marseillaise aan het slot betekende een
merkwaardige anti-climax.
Zorgvuldig spel
Aan de opvoering was buitengewoon
veel zorg besteed. Het spel bleef echter
tot op zekere hoogte steken bij de resul
taten van een grondige analyse, zonder
tonéél te worden. De enige uitzondering op
deze regel vormde mr. M. C. .Wijt (van de
H.T.C.) die als gast de rol van de Fraxise
minister van oorlog De Feltre voor zijn
rekening nam en er inderdaad een gesle
pen diplomaat van maakte. De anderen
kwamen vaak niet verder dan tot het leve
ren van bewijzen dat zij de bedoelingen
van de tekst tot in iedex-e finesse begre
pen hadden. Met inachtneming van deze
beperking dien'- het optreden van de he
ren Guus Boersma (van de vereniging
Ludamus), Fons Cornet exx O. J. Crom-
bouw in deze rangorde geprezen te wor
den. Henk Bakker, wiens knappe regie men
wederom bewonderen ken, mist als acteur
helaas de natuurlijke bespraaktheid om
zijn zuivere intenties volledig te realiseren.
Over het algemeen werd aan de letter
van de tekst, ten koste van het tempo en
bewegelijkheid, teveel schoorvoetende
eerbied betoond.
Wim Rijke overwon de meeste moeilijk
heden van de titelx-ol met glans; een px-ach-
tige prestatie voor een amateur. Het
enigszins manklopen was uitstekend vol
gehouden, zonder onnodig de aandacht te
trekken. Voox-al in de bewogen scènes
frappeerde zijn xiiterlijke gelijkenis. De
demonstratie van innerlijke beroering had
misschieix iets getemperd kunnen wor
den. Na afloop van de vertoning werd
hem ter hex-innering een fraai boekwerk
aangeboden.
Ik geloof niet dat enige andere amateur-
vereniging dit resultaat van „Cremer" (als
geheel genomen) had kunnen overtreffen,
zodat de schrijver een eerlijke kans heeft
„De mens en zijn intelligentie"
Voordracht van prof. Boeke
Zondagmiddag hield pi-of. J. Boeke voor
de Kennemer Kring een voordx-acht over
„De mens en zijn intelligentie". Hij zeide
onder meer: Tal van problemen x-ijzen op,
wanneer men zich een du,ideliik beeld
tracht te vormen van de verhouding van
de mens tot zijn omgeving en de maat
schappij, vooral wanneer men de mens niet
alleen beschouwt als een zuiver biologisch
wezen, dooh men zijn geestesleven erin be
trekt.
Tegenover 'het materialistische Darwi
nisme van de vorige eeuw, waarbij geen
Godheid in de wetenschappelijke redenatie
weid toegelaten en waarbij men het leven
en de levensuitingen inclusief de gees
telijke activiteit trachtte uit te leggen
door toevallige combinaties van physisehe
en chemische krachten, kan men nu stellen
de overtuiging, dat de wetenschap aan een
bepaalde grens gebonden is en dat de gees
telijke oorsprong van het leven zélf aan dit
wetenschappelijk onderzoek ontsnapt en.
op het gebied van een Goddelijke impuls
ligt.
De oorsprcing vam het leven is onna
speurbaar. Wat ons is overgebleven zijn de
fossielen, welke ons in staat stellen in
grote trekken de evolutie van de stoffelijke
vorm van de Schepping na te gaan. Doch
waar en hoe en wanneer het leven is ont
staan weten we niet.
Is de schepping van het leven een op
zichzelf staand iets, ontstaan uit een God
delijke drang en is deze schepping thans
voltooid en afgelopen? Of heeft de schep
ping nu nog voortdurend voortgang? Waar
begint de mens en wat is de mens? Is de
Griekse uitspraak: „Ken uzelf' feitelijk
niets anders dan een kinderlijke dwaas
heid en leven we feitelijk niet voortdurend
in leugens, omdat wij alleen dat als waar
heid kunnen onderkennen, wat wij ons als
waarheid dèxxken, zonder de waarheid zelf
te kennen? Bestaat er een essentiëel ver
schil tussen het levenloze en het levende
nu het mogelijk is om met behulp van het
elsctronen-microscoop zelfs de filtreerbare
viri en de bacteriophage!! te zien en ex"
zelfs eeai moleculaire structuur in te on
derkennen? Hier staan wij aan de grens,
van de wetenschap.
Ook de grenzen tussen mens en dier zijn
niet zo scherp meer als men vroeger dacht,
al woi-den veelal de begripstaal en het ver
mogen van de mens om zich van doelma
tige hulpmiddelen te bedienen en zichzelf
zodoende buiten de natuur te stellen, als
twee kardinale verschillen aangenomen.
Aan de hand van interessante voorbeelden
toonde spreker aan, hoe ook bij dé hogere
dieren van intelligentie en geheugen ge
sproken kan worden. Ook de trouw, de
liefde voor de meester, het schuldbesef van
een hond moeten als hogere geestelijke
reacties beschouwd woi'den.
Wij allen hebben de oermens in ons, zei
prof. Boeke, die onder omstandigheden de
ketenen kan verbreken en in al zijn dier
lijke instinctiviteit te voorschijn kan tre
den. Dat konden wij in de oorlog aanschou
wen. Doch ook hebben wij allen in ons
dat Goddelijke principe, dat ons de loach t
geeft die oermens te verdwingen en de weg
omhoog te gaan.
Brandje aan de Koudenhorn
Een agent van politie, die Maandagavond
om half twaalf bij de Catharijnèbrug stond,
zag rook komen uit een gaatje in de deur
van een garage op de Koudenhorn. Hij
trapte de gesloten deur in en zag toen dat
een lading stro op een aldaar staande auto
in brand stond. Met de hulp van omwonen
den heeft de agent de auto naar buiten ge
reden en vlak bij het spaame geplaatst.
De inmiddels gewaarschuwde brandweer
heeft vervolgens de brandende lading van
de auto geschoven en op straat geblust. De
oorzaak van de brand is vermoedelijk ge
legen in het feit, dat een vooxb ij ganger, toen
de auto nog voor de garage stond, een bran
dend eindje sigaret in het stroo heeft ge-,
worpen,
Burgemeester en Wethouders van Vlis-
singen delen in een voorstel aan de raad
mede, dat zeer waarschijnlijk de opleiding
der Koninklijke Marine naar Vlissingen zal
terugkeren. Naar alle waarschijnlijkheid zal
de omvang der opleiding die van voor de
oorlog overtreffen.
Automobilisme
Record-rijders
Op de record-dag die onder auspiciën van
de KNAC morgen op het Zandvoortse circuit
wemdt gehouden, zullen drie wagens trachten
een record in hun klasse te vestigen. In de
klasse 7501100 cc. starten G. C. A. Mulder
met Skoda en A. G. P. van Houten met Fiat
en in de klasse 20003000 cc, komt W. Adams
met een 6 cyl.-Citroën op de baan.
AMSTERDAMSCHE RIJTUIG MIJ.
(Adv.)
gekregen. De spelers dienen zich echter
te hoeden voor een te nadrukkelijke arti
culatie, die namelijk spoedig geaffecteerd
aandoet. De damserollén voi'mden dit
keer een zwak punt, al had speciaal
Anneke de Wilde goede momenten in haar
zo geheel van aard verschillende gesprek
ken met minnaar (Aad Stroman) en echt
genoot. Het publiek was gul met applaus.
DAVID KONING.
BINNENLAND
Maandagavond werd in het kerkge
bouw der Gereformeerde Gemeente te Bent
huizen in een speciale dienst herdacht, dat
ds. L. G. C. Ledeboer honderd jaar geleden
bezwaar maake tegen het gebruik van ge
zangen in de Nederlands Hei-vormde Kerk
en tegen het ondei-tekenen van de reglemen
ten, als gevolg waarvan hij met zijn aan
hangers uit de Nederlands Hervormde Kerk
werd gestoten. 'Zo ontstond honderd jaar
geleden in Benthuizen de eerste Gerefor
meerde Gemeente.
Te Ede is het eerste landelijke Youth
for Christ-centrum officieel in gebruik ge
nomen. Het is gevestigd in de „Hooge Paas-
berg". een groot herenhuis aan de Arn-
hemseweg.
Prof. mr. N. W. Posthumus is door Am
sterdams burgemeester op zijn zeventigste
verjaardag met de zilveren medaille van de
stad Amsterdam begiftigd. Het gemeente
bestuur wilde hiermede, aldus mr. d'Ailly,
de bijzondere verdiensten, die prof. Potshu-
mus voor het wetenschappelijk leven in
Amsterdam heeft gehad, erkennen.
In Arnhem heeft een man kans gezien,
een taxi te stelen. Hij vroeg de chauffeur op
een bepaald adres naar iemand te vragen.
Terwijl de chauffeur aanbelde, reed zijn
passagier met de taxi weg. De politie heeft
hem tot Sclierpenzeel achtex*volgd, waar zij
het spoor bijster raakte.
De Bond van Wereldburgers, sectie Hol
land, heeft besloten om op het Wereldcon
gres van' Wereldburgers, dat van 7 tot 14
Augustus te Luxemburg zal worden gehou
den, een voorstel te doen Garry Davis
candidaat te stellen voor de Nobelprijs voor
de vrede.
Nederland zal dit jaar wederom deel
nemen met een collectieve inzending aan de
„Foire de Paris", welke van 13 tot 29 Mei zal
worden gehouden.
Loonsverhoging in de tuinbouw wordt
economisch verantwoord geacht door de
hoofdafdeling Tuinbouw van de Stichting
voor de Landbouw. Het betreft hier de vijf
procentsregeling, die nog niet in deze be
drijfstak is toegepast.
Met ingang van de zomerdienstregeling
der Nederlandse Spoorwegen zullen de
expresstreinen AmsterdamMaastricht niet
meer in 's.Hertogenbosch stoppen, 's Herto
genbosch krijgt echter een uurverbinding
met Maastricht.
In de ouderdom van 73 jaar is te Arn
hem overleden mr. B. F. Everts. Hij maakte
deel uit van de Provinciale Staten van Gel
derland van 1923 tot 1945. Hij was lid van
Gedeputeerde Staten van 1929 tot 1935 en
van 1939 tot 1945.
Bij Koninklijk Besluit is toegekend de
Bronzen Leeuw aan de heer P. J. Weys, wo
nende te Bergen (L.) wegens zijn verdiens
ten gedurende de bezetting.
Op een onbewaakte overweg te Ap-
pingedam is een personenauto met drie
inzittenden door een trein aangereden. De
auto werd zes meter meegesleurd en kantel
de. Een der passagiers liep een sleutelbeen
fractuur op, de andere twee kwamen met
de schrik vrij.
HAARLEM EN OMGEVING
De Remonstrants Gereformeerde Ge
meente van Haarlem heeft contact opgeno
men met de Salem Congregational Church
te Leeds. Vijf en twintig Haarlemse Re
monstranten zullen waarschijnlijk tussen 13
en 26 Juli een bezoek aan Leeds brengen en
van 13 tot 26 Augustus bezoeken vijf en
twintig Congregationalisten Haarlem.
Voor de Ned. Vrouwen Elect'riciteits
Vereniging wordt op 7 Maart in restaurant
Brinkmann door mejuffrouw G. J. Veluwen-
kamp van het Centraal Bureau te Arnhem
een voordracht gehouden over: „Hoe verma
geren wij".
De jaarvergadering van het Algemeen
Ziekenfonds „Ziekenzorg" zal worden gehou
den op 16 Maart. De aftredende bestuurs
leden, de heren J, J. Schneiders, H, van Don
kelaar en J. J. Rijbroek, zijn bij enkele can-
didaatstelling herkozen. Eveneens bij enkele
candidaatstelling tot leden van de Raad van
Toezicht gekozen, in de vacature A. Mars,
de heer G. K. Janssen en in de vacature A.
Eizema, de heer L. Salie.
De heer W. C. de Vos zal morgen zijn
zilveren jubileum vieren als timmerman bij
de Nooi-cihollandse Exploitatie Maatschappij
N.V. te Haarlem.
Op een ouderavond van de Juliana van
Stolbergschool, Slachthuisstraat, bleek uit
mededelingen van de heer M, Groot, het
hoofd der school, dat het leerlingenaantal
blijft stijgen. De aftredende twee leden der
commissie, welke zich herkiesbaar hadden
gesteld, werden bij acclamatie herkozen. Mej.
M. Marwitz hield een referaat over „Indruk
ken van een le klas". Tenslotte werden de
gemaakte foto's van de schoolreisjes nog
vertoond en werd een rondgang door de
lokalen gemaald ter bezichtiging van het
werk der leerlingen.
De heer P. G. Meesters uit Halfweg
houdt Woensdagavond 1 Maart een lezing
met lichtbeelden voor het „Instituut voor
Arbeidersontwikkeling" over „Wat wij zien
aan de Sterrenhemel in Februari en Maart",
bij Brinkmann, Gr. Markt.
De Geref. kerk van Bloemendaal wor
stelt met een gebrek aan ruimte in de kerk.
Elke Zondagmorgen worden dubbele diens
ten gehouden. Het zielental breidt zich ïhefc
ongeveer 25 per jaar uit en is de 700 gepas
seerd. Het bedehuis telt maar 280 zitplaatsen.
Gezien de stemming in een gemeenteverga
dering gehouden, is het plan tot uitbreiding
te komen door de achterzijde van het kerk
gebouw, tegenover de preekstoel, enkele me
ters achteruit te zetten, door de kerkeraad
verworpen. Commissie van beheer en bouw
commissie ontvingen nu opdracht naar een
andere oplossing om te zien. Er zal dan ook
aan nieuwbouw moeten gedacht worden.
Ds. F. R. A. Hcnkcls, predikant bij de
Nederlands Hervormde Gemeente van Heem
stede staat op het drietal in de vacature dr.
G. W. Obei'man te Utrecht.
Pastoor L. J. Schalke, pastoor van de
parochie van de H'. Luduina aan de Rijks
straatweg in Haarlem-Noord hoopt Vrijdag
3 Maart zijn zeventigste verjaardag te vieren.
FEUILLETON
Oorspronkelijke Nederlandse
roman door J. L. Lodewijks
Wat haar leven vult, dat is dxe menigte
van zwarte letters, die macht van bedrukte
bladzijden, die rij van boeken die zij ver
slindt als dingen zonder welke ze niet
leven kan. Er is voor de leegte na die ver
schrikkelijke brand en bij de komst in het
spiegelende, kille huis te Zaltbommel iets
nieuws en iets bijzonders in de plaats ge
komen. De hele wereld is er voor in de
plaats gekomen, zoals Annelies die gaande
weg betreedt in de openbarende boeken.
Zij slaat zich met boeken door de muren
van tante Jans haar kloosterachtige huisje
heen. zij snuift de frisse wind van buiten
op uit die bladerende bladzijden, zij ver
zadigt haar' hongerige ziel met brokken
van de wereld zelf, die rijk £n weelderig
besloten ligl in een zee van letters. Anne
lies heeft niet veel behoeften. Die zijn er
door tante Jans uitgewrongen. Maar zij
zou haar pleegmoeder gemakkelijk kunnen
vermoorden wanneer ze geen boeken zou
mogen lezen.
Dat zal tante Jans geroken hebben. Het
is zo een slim en venijnig vrouwtje. Zij
heeft eens geprobeerd om er een stokje
voor te steken. Geen rare boeken in mijn
huis, zei ze tegen Annelies, die achttien
was en thuis kwam met een tas vol uit
de bibliotheek. Wie heeft u dat in het hoofd
gepraat, dat ge boeken moet lezen om de
tijd door te komen? Ge kunt haken en
breien zoveel als ge wilt, dat is tenminste
nuttig, daar bereikt ge iets mee. Met lezen
is nog nooit iemand verstandig geworden.
Maar Annelies haar gezicht was ineens
veranderd. Zij had soms zo een eigenaar
dige manier om iemand aan te kijken. Dan
leken haar zwarte ogen van smeltend pek.
Ze had haar boeken mee naar boven ge
nomen, naar haar kamertje, en op de trap
had ze gezegd: Dat is het enige waar ik
voor zou weglopen, als ge me die boeken
zoudt afnemen.
Naderhand is daar niet meer over ge
sproken. Tante Jans had een rijtje van
scherpe vermaningen op de tong gehad,
maar ze had zo ineens een geheime gewaar
wording gekregen, dat Annelies op dat
punt niet te temmen zou zijn. Zij zou het
wel eens kunnen menen, van dat weglo
pen. Daar moest tante Jans rekening mee
houden. Het was niet uit pure liefdadig
heid geweest, dat ze het vijftienjarige
weesje had opgenomen. Zij had daar haar
eigen bedoeling mee gehad. Een flink en
gezond meisje in huis, dat is een goede
hulp als ge wat ouder wordt. Dat spaart
een vervelende en dure meid uit. Jans van
Asten had dat wel uitgekeken. Ze zou dat
kind wel onder de duim kunnen houden
en er px-ofijt van hebben. Dat boeken lezen
zag zij niet gaarne. Maar ge moest weten
wanneer ge wat toe 'had te geven. Daar
komt ge het verst mee.
In de wax-me Juni-middag zit tante Jans
aan de keukentafel boontjes te doppen.
Boven is Annelies bezig met het zemen
van de ramen; zij zingt er een liedje bij.
Haar stevige bruine armen gaan met vaart
over de ruiten, zij zingt haar liedje met
dezelfde vaart, een vrolijk liedje om bij
te dansen.
Beneden in de gang tinkelt de bel met
een bescheiden beweginkje, het is ais of
iemand er aan trekt die bang is dat zij
hem zullen horen en opendoen. En dat
is ook waar. Buiten staat Van der Giezen
met zijn droge mond en zijn maagpijn
te hopen dat er niemand thuis zal zijn.
Hij ki-ijgt er nog buikpijn bij, als hij een
deur hoort opengaan daarbinnen en lichte,
krakende stapjes door de gang over de
rieten mat naar de voordeur komen.
Van der Giezen heeft onderweg tien
keer generale repetitie gehouden. Hij
weet er nu niets meer van. Hij is een
kleine, bange man met een leeg hoofd.
En daar gaat de deur met een spleetje
open. Van der Giezen wil weglopen, de
straat uit, terug naar de bus, en dan met
een vaartje Zaltbommel uit.
Mqar negen kinderen houden hem vast.
Zij spijkeren hem vast op de stoep van
tante Jans.
HOOFDSTUK IV.
De schilder Bart van Dijk leeft als een
vacantieganger in Bergen. Dat dorp, die
zee van duinen en die zee van golven heb
ben hem betoverd en hij is er de ganse dag
op uit, met en zonder schetsboek, al naar
gelang hij er zin in heeft. Mijn veertig
jaren zijn van mijn schoudex-s gevallen
hier, in uw aards pax-adijsje, zegt hij tegen
de hotelhouder, met wie hij dikke vrienden
is geworden en waar hij komt uitrusten
van zijn wandelingen in de woestenij.
De liotelhouder heeft plezier in deze
ronde, vrolijke schreeuwerd, die zegt wat
hem voor de mond komt en ongedurig is
als een jong paard. Jaja, zegt hij, u hebt
het mooiste stukje van Holland uitgekozen.
Wij hier zijn trots.op ons Bergen.
Bart van Dijk stampt het duinzand van
zijn schoenen op het terras. Wat bedoelt
gij met Holland? vraagt hij met een ruk
aan zijn vervaai'lijke hoed, die achter op
zijn hoofd hangt naar de wijs van een
dronken cowboy. Wat bedoelt gij met
Holland? Deze Brabantse wildeman is er
op uit om iedex-e Hollander zijn vet te
geven. Hij heeft iets meegenomen van dat
schampere, dat vei-ongelijkte, dat Bra
banders in de keel zit als zij over Holland
praten. Hij stelt zich te weer als een leeuw,
die bang is voor schaap te worden ver
sleten. Maar hier in Bergen heeft nog nie
mand hem schaap genoemd. Hij kan dat
niet goed zetten. Hij had gedacht, dat hij
zijn provincie zou moeten verdedigen Maar-
hier in Bergen schijnen ze de dingen wat
breder ,te zien. Hier zou een Brabander
kunnen aarden. Dat is iets nieuws. Bart
van Dijk zou gaarne wat ruzie maken over
het donkere Zuiden. Maar ze hebben hem
nog geen kans gegeven. Dat vindt hij niet
zoals het hoort.
Wat ik bedoel met Holland? zegt de
hotelhouder en hij spreekt als vraagt Bart
van Dijk iets dat hij allang weet. Wat zou
ik met Holland bedoelen. U hebt op school
toch ook aardx-ykskunde geleerd. De pro
vincie Noordlholland. Een strook land aan
de zee, met wat weiden en koeien en
bloembollen achter een randje duinen.
Zuinig bij elkaar gepolderd op momenten
dat de zee er geen ex-g in had.
Kijk, dat zijn woorden, die Bart van Dyk
zo vrolijk maken van binnen. Hij houdt
van mensen die grappen kunnen maken
over de gewone dingen. Die spelen met
hun woorden om er wat aardigs uit le
halen. Zuinig bij elkaar gepolderd toen
de zee er geen erg in had. Dat raakt zijn
muzikale Zuidelijke ziel. Deze hötelbaas is
een man, met wie de schilder dagenlang
door de duinen en bossen zou kunnen dwa
len zonder veel te zeggen. Een woord, een
gebaar, een beweging zou hen beiden doen
begrijpen wat er te begrijpen viel, zij
zouden moeten lachen om niets en wat is
humoristische!- dan dat men elkander doet
lachen om iets dat niets is? Zo denkt Bart
van Dijk, hij denkt wat met schokken en
wat verward, maar hij vindt zijn plezier
in die flarden van gepeins, omdat hij voor
zichzelf weet wat hij er mee bedoelt.
Hoe is het met uw vrouw? vraagt de
hotelhouder en schuift een stoel bij, onx
er even op te leunen voor het antwoord
komt. Dat antwoord, Bart van Dijk moet
er over denken. Hij kan niet iedere keer
zeggen wat hem voor- de mond komt, dat
het slechter en slechter wordt, dat hij bang
is voor het naderend verlies. Martha is
negen en dertig, zij moest de kracht en
de wil hebben om die ziekte de nek om
te draaien; maar zij ligt stil en gelaten
te kwijnen zonder klacht, zij zucht alleen
als zij zegt: Ik zou je beter en meer moe
ten helpen, maar ik ben zo zwak.
Het gaat met mijn vrouw niet goed, zegt
Bart van Dijk. Zijn gezicht is vx-eemd en
oud zo zonder die lach, die eeuwige grimas
van zonnige gedachten. Zij ligt achteruit
te gaan. Ik ben er niet gerust op.
(Wordt vervolgd
