Finland ligt niet achter het ijzeren gordijn Aut0 door trein 9egrepen:
Zeven keer vijf jaren in de bres
voor het Nederlands fabrikaat
De kleine wereld
Donderdag 1 Juni 1930
De Finse steden zijn een voorbeeld
van evenwichtigheid
Een Fins landschap: Naaldhoutberken en glanzende meren.
Een onzer medewerkers, die de recente
reis van Nederlandse journalisten naar Fin
land meemaakte, schrijft hierover zijn in
drukken, opgedaan in het „land der dui
zend meren":
Eén blik in de étalages van de winkels der
Finse steden maakt duidelijk dat Finland
in zijn economie door de oorlogslasten
zwaar getroffen nog worstelt met een
tekort aan verbruiksgoederen en zich in
dat opzicht ongeveer bevindt op het Neder
landse peil van 1946-'47. Koffie, marga
rine en suiker zijn op de bon, de rest is
vrij, maar duur. Vooral de koffieschaarste
is voor de Finnen een kwaad ding, want
een rasechte bewoner van Suomi gaat voor
tien tot twintig kopjes per dag en dan
bij voorkeur zonder melk niet opzij. Des
gewenst kan men koffie zonder bon kopen,
maar die is voor de gewone man onbetaal
baar.
Daarentegen heeft een stad als Helsinki
vele grote en goed gesorteerde boekwinkels.
Tot op zekere hoogte geen wonder, want
papier is er genoeg. En dan de kranten!
Finland heeft er meer dan honderd, waar
van achttien in het Zweeds, dat de tweede
taal in dit tweetalig land is. In Helsinki
(met 400.000 inwoners) verschijnen zeven
ochtend- en drie avondbladen, tezamen
met een oplaag van bijna 600.000 exempla
ren. Die hoofdstedelijke kranten ziet men
ook buiten Helsinki, maar de kleinere
steden hebben ook hun kranten. Waarmee
maar gezegd wil zijn, dat een Fin, die twee
of meer kran*-n leest, volstrekt geen uit
zondering is.
Moderne bouwstijl
Het voordeel van elk jong land is dat
het beginnen kan zonder de soms lastige
erfenis van vroeger eeuwen en zich bo
vendien kan spiegelen aan de ervaring van
andere naties. En al gaat de geschiedenis
van Finland terug tot de twaalfde eeuw,
zijn zelfstandigheid en brede economische
ontwikkeling vangen toch pas aan in
1917, als Finland, na zeshonderd jaar
verbonden te zijn geweest met Zwe
den (tot de Napoleontische tijd) en
daarna ïuim honderd jaar met Rusland,
eindelijk als vrije natie zijn plaats gaat
innemen. Trots zijn de Finnen op hun oud-
heden-in-steen. Hoog boven Torku, zetel
van de Lutherse aartsbisschop, rijst de
kathedraal uit de 13e eeuw en in diezelfde
Hanzestad van 110.000 inwoners staan nog
de eeuwenoude muren van het helaas door
bombardementen zwaar beschadigde kas
teel, eveneens uit de 13e eeuw. Finland
heeft meer van die oude bolwerken, nog
gaaf met hun zware muren en ronde torens
en herinnerend aan de Zweedse tijd. Van
indrukwekkende schoonheid zijn ook de
oude kerken, zoals die van Hollola en Hat-
tula, beide uit de Middeleeuwen, gebouwd
geen ruit gebroken
Wonderbaarlijke afloop van
ongeluk in Santpoort
De drie inzittenden van een kleine, licht
groene personenwagen, die Woensdagmid
dag omstreeks vier uur op de onbewaakte
overweg in de Kruidbergerweg door de
electrische trein uit Haarlem gegrepen
werd, zijn als door een wonder voor de
dood gespaard.
De bestuurder en een zijner passagiers
hadden afgesproken op de bijzonder on
overzichtelijke overweg elk naar een kant
te zullen uitkijken, maar toen het wagen
tje daarna weer langzaam optrok, werd
het desondanks gepakt door een treeplank
van de trein. De auto kwam in de tweede
baan tussen de rails terecht en de drie in
zittenden stapten er ongedeerd maar hevig
geschrokken uit, zelfs geen ruit van het
wagentje was gesneuveld en slechts de
motorkap en een voorwiel werden ver
nield. Een paar lijnwerkers hebben de
auto naast de spoorbaan gezet en de Vel-
sense politie, die tezamen met de Rode
Kruiscolonne gealarmeerd was, kon on
verrichter zake terugkeren.
Film „Gejaagd door de wind"
op het Holland-Festival
De Amerikaanse film „Gejaagd door de
wind", naar het boek van Margaret Mit
chell, zal in het kader van het Holland-
Festival op 20 Juni in Amsterdam worden
vertoond. De baten van de voorstelling ko
men ten goede aan het Nederlandse Rode
Kruis en het Bio-vacantie-oord. De belang
rijkste spelers zijn Olivia de Havilland, Vi
vien Leigh, wijlen Leslie Howard en Clark
Gable. De film duurt drie-en-een-half uur.
De regie is van Victor Fleming.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Voorkom dat
Uw "lijn" in
gevaar komt.
Bescherm Uw lichaam, maar
ook Uw hart en andere
vitale organen tegen de be
lemmerende druk van over
tollig vet. Ge moogt gerust
wat gevuld zijn, liever dan
dat ge dreigt lelijk te wor
den van magerte, maar
vorming van overtollig vet
moet ge tegen gaan. Niets
beter voor een blijvend jeugdige lijn
en ongedwongen bewegingsvrijheid dan
juist WEX-de heerlijk fris brui-
sende Grape Saline, die nu ook
hier te lande weer verkrijgbaar is. t
Begin met WEX - zonder uitstel j
en houd zo de lijn Uwer jeugd C
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 1 JUNI
Grote Kerk: Orgelconcert, 2 uur. Stads
schouwburg: ..De dood van de handelsreizi
ger". (Comedia), 8 uur. Phoenixterrein:
Circus Strassburger, 8 uur. Rembrandt:
..Voorjaarsparade", alle leeft.. 2, 4.15. 7 en
9.15 uur. Palace: „Taxi mijnheer", 14 j., 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. (Iedere ochtend: vJopie
Slim", 11 uur). Luxor: „Leve de samba",
alle leeft., 2 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „In
gerukt mars", alle leeft., 11, 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur Spaame: „Ha, die zeerovers", 14 j.,
2.30. 7 en 9.15 uur. Frans Hals: ..Kleine men
sen op de grote weg", 14 j., 2.30, 7 en 9.15 u.
VRIJDAG 2 JUNI
Stadsschouwburg: ,.De dood Van een han
delsreiziger". 8 uur. Phoenixterrein: Circus
Strgssburger. 8' uur. Bioscopen: Middag- en
avondvoorstellingen.
De gevel van Finlands parlement.
van grote moppen baksteen of inlands gra
niet en van binnen rijk aan primitieve
fresco's. En geen Fin. die aan de vreem
delingen zijn hoofdstf. laat zien, zal ver
zuimen hem vóór alle. nee te tronen naar
het Grote Plein, met majestueuze kerk
en de universiteitsgeb -ven, een meester
werk van de 19e eem ie bouwmeester C.
L. Engel. Maar deze herinneringen aan een
ver of meer nabij verleden wegen niet op
tegen de totale indruk, die de Finse steden
maken: een complex van moderne bouw
kunst zonder excessen of opvallende expe
rimenten. doch van een bewonderenswaar
dige evenwichtigheid en bovendien, door
het ontbreken van scherpe tegenstellingen
met oudere bouwwerken, veel gemakke
lijker aanvaardbaar dan elders. Achter
buurten zoekt men in de Finse steden
tevergeefs. Wel is de woningnood een groot
probleem, maar geen Fin huist in onbe
woonbaar verklaarde woningen, om de een
voudige reden dat ze er niet zijn.
Weinig verschil met
West'Europese steden
Wie door Helsinki wandelt en de hoofd
stedelingen gadeslaat, ziet weinig verschil
met de meer of minder mondaine inwoners
van de grote West-Europese steden, tenzij
mén voor de witte petjes-met-zwarte-klep
van de dertienduizend studenten (van
wie 30% meisjes, óók aan de witte petjes
herkenbaar) een uitzondering 'wil maken.
De meeste meisjes en vrouwen zijn een
tikje opgemaakt en gaan goed gekleed.
De hoge prijzen verhinderen echter
menigeen zich zo te kleden als hij of zij
graag zou willen Wat in Nederland een
hoge uitzondering is: de broek met omge
slagen pijpen in Amerikaanse stijl, is voor
heel wat jonge meisjes, vooral in Helsinki,
al lang niet ongewoon meer en klaarblijke
lijk een prettige oplossing voor het kleding-
vraagstuk.
„Sisu"
Geen volk ontkomt aan vooroordelen
en ook is er wel geen volk of het zal er
zich over kunnen beklagen, dat het beste
wat het geven kan, elders veel minder be
kend is dan deze of gene anecdotische
eigenschap. Zo is het ook met de Finnen,
van wie iedereen weet, dat het grote sports-
lieden zijn, maar van wie te weinig bekend
is, dat hun sportieve kwaliteiten niet alleen
aan natuurlijke omstandigheden toege
schreven moeten worden, maar zeker ook
aan het volkskarakter. Het merg van hun
wezen plegen de Finnen met één enkel, on
vertaalbaar woord te omschrijven: „sisu"
(spreek uit sisoe), een mengeling van ener
gie, volharding en goede wil, met de klem
toon op het volhouden. „Sisu" hielp Paavo
Nurmi aan zijn grandiose overwinningen
als lange-afstandsloper, „sisu" helpt nu het
Finse volk-in-zijn-geheel door de narigheid
van het lot van overwonnen natie heen.
Geen overtuigender bewijs voor die
bewonderenswaardige eigenschap van
„sisu" dan de wijze waarop de Finnen
de oorlogsschadevergoeding aan de
Sovjet-Unie betalen. Na de eerste we
reldoorlog waren do Duitsers verplicht
jaarlijks 5% van hun nationale inko
men op tafel te brengen. Onder veel
gejammer brachten ze het tot 3%.
Maar nu de Finnen: zonder er over te
mopperen, draagt dit volk 12'/i% van
zijn volksinkomen per jaar aan Mos
kou af en dat zal pas in 1952 geëindigd
zijn.
Die stilzwijgende hardnekkigheid der Fin
nen in het nakomen hunner verplichtingen
en dat, zonder tc speculeren op het mede
lijden der wereld, vloeit rechtstreeks
voort uit „sisu", die eigenschap waar
van de Finnen vermoedelijk niet het
monopolie hebben, maar die zij, in hun
sportprestaties evenzeer als in hun inter
nationale betrekkingen, tot voorbeeldige
hoogte ontwikkeld hebben.
daad is Finland in die tijd met het Derde
Rijk verbonden geweest in de strijd tegen
de Sovjet-Unie. Maar voor een juiste be
oordeling dient men dan toch wel heel
sterk het accent te laten vallen op de laat
ste drie woorden. Finland heeft zich, door
de eeuwen heen, als grensland van het Rus
sische rijk doorlopend in een afweerpositie
bevonden. Ten tijde van Zweden's grootste
macht was Finland een pion in de afweer
tegen de Slavische drang naar het Westen.
Als zodanig zou men een vergelijking kun
nen treffen met Oost-Pruise n, als grens
land met Polen. Daarbij kwam, dat het
Finland in de jongste wereldoorlog niet
mogelijk was vrede te sluiten toen het dat
wenste. De Duitsers beheersten de Oostzee
en hadden daardoor de levensmiddelentoe
voer naar Finland in handen. Zodoende
geraakten de Finnen in een weinig behaag
lijke situatie, waarvoor zij nu nog moeten
boeten.
Overigens is Duits een taal, die vele
Finnen beter spreken dan Engels, ofschoon
men daarmede ook gemakkelijk terecht
kan. Door zijn geografische positie is Fin
land uiteraard tamelijk sterk op Duitsland
georiënteerd, in dezelfde mate als waarin
ook Nederland.
Maar en hierin stemmen Finnen en
Nederlanders opmerkelijk overeen psy
chologisch zijn zij van andere makelij en
de nazi-geest is hun totaal vreemd.
Een ander misverstand is, dat vele Ne
derlanders nog in de vage veronderstelling
leven als zou Finland „achter het ijzeren
gordijn" liggen of althans volkomen naar
de pijpen van Moskou danst. Niets is minder
waar dan dat, Finland is een wij, democra
tisch land. De artikelen in de Finse pers
tegen de Sovjet-Unie zijn soms zo scherp
dat ze, naar Nederlandse smaak, wel eens
ontactisch kunnen helen. Ofschoon Fin
land een zeer lange gemeenschappelijke
grens met Sovjet-Rusland heeft, kan men
zonder overdrijving zeggen, dat het vol
komen Westers-georicnteerd is. Ethnolo-
gisch, politiek, agrarisch en godsdienstig
heeft Finland niets met Rusland gemeen.
De Finnen zijn geen Slaven maar behoren,
merkwaardig genoeg, tot hetzelfde ras als
de Hongaren; hun staatsinrichting is zuiver
democratisch en zelfs de Finse communis
ten, die 19% van het aantal parlements
zetels bezetten (38 van de 200) hebben een
zo sterk nationaal gevoel, dat ze eerder de
naam „Titoïsten" verdienen.
(Nadruk verboden)
De Vereniging Nederlands Fabrikaat
bestaat 35 jaar. Ter gelegenheid van dat
zevende lustrum ziet het maandblad van
de vereniging er deze keer extra verzorgd
uit. Het bevat vele interessante bijdragen,
die vooraf worden gegaan door een inlei
ding van de minister-president, dr. W.
Drees.
Van de artikelen noemen wij U die van
dr. A. de Graaf over de groei van de
Nederlandse industrie, van dr. A. Winse-
mius over het toen, nu cn straks der
industrialisatie, van W. F. Zuurdeeg over
de financiering en van J. G. Kraft over
de sociale zorg, van dr. W. L. Groeneveld
Meyer over 35 jaar middenstandsgeschie
denis en van E. Kupers over de vakbewe
ging gedurende dezelfde periode. Prof. dr.
J. Waterink schrijft over de ontwikkeling
van het onderwijs en tenslotte geeft dr.
J. P. Duyverman een overzicht van de
geschiedenis van de jubilerende organisa
tie.
Over de doelstelling van de vereniging
laten wij hier de voorzitter, de heer E. J.
Muller, zelf aan het woord door zijn voor
woord voor de feestelijke aflevering van
het maandblad te citeren:
„Nederlands Fabrikaat" is op de keper
beschouwd een merkwaardige Vereniging.
Zij werd opgericht met het doel Neder
landers te bewegen Nederlandse waar te
kopen. Dat voor iets zo vanzelfsprekends
een vereniging moest worden opgericht
wijst op de typische karaktertrek van ons
volk om het vreemde te verkiezen boven
het eigene onder het bekende motto: „wat
van ver komt is lekker". Het zou echter
ook kunnen zijn dat het vreemde soms, zij
het niet in kwaliteit beter is, dan toch
misschien in opmaak of in verpakking, in
kunstzinnige verzorging of in verscheiden
heid.
„Nederlands Fabrikaat" is nog in ander
opzicht een merkwaardige vereniging: zij
telt als leden consumenten zowel als pro
ducenten en alle daartussen liggende
schakels op het gebied van transport, dis
tributie etc. Zij geeft voorlichting zowel
aan consumenten als producenten en
tracht opvoedend naar beide richtingen te
werken. Want het is zo. dat het niet alleen
de producent is die aan het kopende pu
bliek zijn inzichten en zijn smaak oplegt,
het is evenzeer de critiek en de smaak van
het publiek dat zijn eisen aan de produ
cent stelt. En met een variatie op het be
kende gezegde: ..Elk volk heeft de rege
ring die het verdient" zouden wii kunnen
zeggen: „Elke consument heeft de produ
cent die hij verdient". Naar gelang de
smaak van het Nederlands kopende
publiek beter, het kunstzinnige peil van de
massa hoger ligt. wordt ook de producent
door de eisen die de keper stelt tot hogere
prestaties gedwongen. Wij mogen wel zeg-
Ook kerftabakindustrie
wenst verlaging van accijns
De sigarenindustrie is een actie begon
nen om de regering te winnen voor een
drastische accijnsverlaging voor sigaren
en senoritas (kleine sigaartjes). Dit heeft
tot gevolg gehad, dat thans ook de kerf
tabakindustrie op verlaging van de rech
ten op kerftabakproducten heeft aange
drongen. Het Bureau van kerftabakin
dustrie schrijft hierover:
De afzet bij de kerftabakindustrie is be
langrijk teruggelopen. Bedroeg deze in het
2e halfjaar van 1949 gemiddeld nog
1.000.000 kilo per maand, hetgeen ongeveer
overeenkomt met de productie in 1939. in
de eerste drie maanden van 1950 bleef deze
afzet beneden de 800.000 kilo.
In 1939 kostte 1 kilo kerftabak gemid
deld 1,84, thans is de prijs hiervan 12,76.
zodat deze producten gemiddeld zeven maal
zo duur zijn als voor de oorlog.
De sigaren zijn thans 41" maal zo duur
en de sigaretten 3y2 maal zo duur als in
1939.'
Het bestuur van de vakgroep Kerftabak
industrie is van mening, dat, indien de re
gering er toe mocht besluiten over te gaan
tot verlaging van accijns, dit in de eerste
plaats op de artikelen van de kerftabak
industrie zal moeten geschieden en dat in
geen geval tot een verlaging van de accijns
op sigaren'mag worden overgegaan, zonder
tegelijkertijd de accijns der kerfproductie
in dezelfde verhouding te verlagen.
gen: onze exportkansen stijgen, naar ge
lang de critische zin en de smaak van het
Nederlandse volk, gevoel voor vorm en
kleur en lijn bij de koper, onze producen
ten in opwaartse richting drijft.
De doelstelling van „Nederlands Fabri
kaat" werd onlangs als volgt geformuleerd:
„Bevordering van de industriële ontwik
keling in Nederland", bij welke verande
ring nochtans het oorspronkelijke doel niet
werd verzaakt. Door middel van lezingen,
excursies, films en industriële voorlich
ting., tracht zij reeds van de lagere school
af de jeugd op te voeden tot goede produ
centen en goede consumenten, en liefde en
belangstelling voor onze industriële ont
wikkeling aan te kweken".
Twee Amerikaanse fregatten
aan Nederland overgedragen
WASHINGTON, 1 Juni (A.N.P.-Aneta).
Heden zijn volgens het program voor we
derzijdse defensiehulp van het Atlantisch
verdrag de eerste twee Amerikaanse oor
logsschepen op de marinewerf te Boston
aan Nederland overgedragen. Het zijn de
fregatten „Rinehart" en „Burrows", die
bestemd zijn voor escortedienst en voor
strijd tegen onderzeeboten. De schepen zul
len in het vervolg de namen „Van Amstel"
(Rinehart) en „De Bitter" (Burrows) dra
gen en onder commando komen van de
luitenants ter zee eerste klasse jhr. P. L. M.
van Geen en G. A. M. Saraber.
De Nederlandse ambassadeur, dr. E. N.
van Klef fens, sprak bij deze gelegenheid
een rede uit, waarin hij betoogde dat Ne
derland, evenals anderen, geplaatst is voor
de geweldige taak, ziin militaire strijd
krachten weer op te bouwen. „Wij zijn
vastbesloten deze taak zoveel mogelijk door
eigen inspanning uit te voeren, maar in
verhouding tot wat nodig is en tot de be
schikbare tijd zijn onze hulpbronnen on
toereikend en hulp is onontbeerlijk en van
onschatbare waarde. Zij is voor ons een
aansporing onze energie nog meer te wij
den aan de opbouw van een krachtig
defensie-apparaat, als een van de eerste
behoeften van het land. Dat er geen inci
denten waren toen de eerste wapens in het
kader van het Atlantisch verdrag in Ne
derland werden gelost, kwam, doordat ons
land ten volle de idee en het essentiële
belang van de gemeenschappelijke Weste
lijke defensie begrijpt", aldus dr. Van
KI effens.
Hij zeide tenslotte: „Dit zijn vredeswa-
pens, gemaakt om aggressie.te voorkomen.
Maar indien het in weerwil van onze
hoop en onze gebeden ooit nodig zou zijn
deze te gebruiken als verdediging tegen
een aanval, zou dit materiaal met vastbe
slotenheid werden gebruikt. In deze vrede
lievende geest aanvaarden wij deze sche
pen en andere uitrusting met dank".
Kapitein ter Zee jhr. II. A. van Foreest,
de Nederlandse rr.arine-attaché. nam sa-
mens de Nederlandse regering mei een
dankwoord de schepen in ontvangst.
Vierhonderd soorten valse
bankbiljetten in vijf jaar
Minister Van Maarscveen zal op 15 Juni
in het Haagse Vredespaleis een internatio
nale politieconferentie openen, waar de
bestrijdmg van de valsemunterij aan de
orde zal komen. Van hoeveel belang deze
bijeenkomst is, blijkt wel het beste uit het
simpele feit, dat na de oorlog reeds vier
honderd verschillende typen valse bank
biljetten werden uitgegeven. Men heeft
Den Haag als congrescentrum gekozen
omdat daar het Internationaal Bureau ter
bestrijding van falsificaten zijn zetel heeft.
Er zullen ongeveer veertig landen door
120 afgevaardigden vertegenwoordigd zijn.
ADVERTENTIE
Misverstanden
Er bestaan helaas over Finland enige
hardnekkige misverstanden. Zo bijvoor
beeld dat Finland in de jongste wereldoor
log nazigezind zou zijn geweest. Inder-
Passagiersdienst met
helicopters in Engeland
Helicopters met accomodate voor 35
passagiers, voortbewogen door straalmo
toren, zullen over enige jaren het lucht
ruim doorkruisen. Deze mening is verkon
digd door het hoofd van de afdeling vlieg
tuigontwikkeling van de British European
Airways, de heer N. E. Rowe. Hij acht
thans reeds het ontwerpen van geschikte
landingsvelden voor hefschroefvliegtuigen
op de begane grond of op de daken van
grote gebouwen geboden. De heer Rowe
ziet in de toekomst voorts de helicopter als
j het aangewezen vervoermiddel tussen
dicht bij elkander gelegen hoofdsteden in
Europa.
Voorlopig bieden de helicopters van het
type Sikorsky, waarmee op 1 Juni aan
staande 's werelds eerste geregelde heli
copter passagiersdienst zal worden ge
opend. elk slechts plaats aan drie passa
giers. Deze dienst zal met ingang van Don
derdag worden onderhouden tussen Liver
pool en Cardiff. Lord Pakenham, de Britse
minister voor de Burgerluchtvaart, zal deze
dienst inwijden door op 1 Juni de eerste
vlucht te maken.
Er zullen op deze route dagelijks twee
vluchten worden gemaakt.
Mare Sangnier overleden
Mare Sangnier, de leider van de Franse
pacifistenbeweging tussen de twee wereld
oorlogen, stichter van de „Parti de la Jeune
Republique" en van de Franse beweging
voor jeugdherbergen, is in de leeftijd van
77 jaar te Parijs overleden.
Sangnier, die wel de „apostel van het
socialistisch katholicisme" wordt genoemd,
was Parijzenaar van geboorte en vijftig
jaar geleden een pionier in de beweging
voor de verheffing van de Franse arbei
der. Na de oorlog van 14-18. waarin hij
militaire dienst vervulde, wijdde hij zich
aan het streven paar internationale ver
zoening. In de tweede wereldoorlog werd
hij door de Gestapo gearresteerd en ge
vangengezet wegens het doen verschijnen
van een clandestien blad, „Democratie".
Na de bevrijding van Frankrijk werd hij
gekozen tot erevoorzitter' van de M.R.P.,
waarvan Bidault de leider is. Sedert de
oorlog was Sangnier lid van de nationale
vergadering doch de laatste jaren nam hij
weinig deel meer aan het openbare leven.
Van zijn hand verschenen „L'Esprit De-
mocratique", „La Vie Profonde". „La Lutte
pour la Democratie", „Discours", „Pour la
Paix".
Ds. Padt bepleitte
premievrij staatspensioen
Op het te Arnhem gehouden congres van
de Bond voor Staatspensionnering, die naar
de penningmeester meedeelde thans 475
afdelingen met 200.000 leden telt, heeft ds.
N. Padt uit Oostzaan een op zedelijke mo
tieven gebaseerd pleidooi gehouden voor
premievrij staatspensioen.
Groot man
Het leven is een harde school, ge wordt
er als leerling niet met de fluwelen hand
schoen aangepakt, en ge wordt er zo wijs
als een mens maar wezen kan. Maar het
is jammer, dat ons daar op die school zulke
schone dingen worden afgeleerd.
Ge kunt als kind zulke schone dwaze
dingen doen, dingen waar ge om uitgelachen
wordt, maar in uw ouderdom bedenkt ge
dat het zo dwaas eigenlijk niet was het
was alleen maar te schoon voor de wereld
van de grote mensen, die dc lessen van
het leven van buiten kennen en er iedere
dag examen in moeten doen.
Ik moet denken aan dat kind op ons
dorp, het zal nu een man zijn geworden,
het zal de school van het leven al een
eind achter de rug hebben, dat zulk een
schoon cn dwaas ding deed waar we om
lachen moesten. We kunnen er nu niet
meer om lachen. We denken aan wat het
deed als aan een kostbaar reliquie, dat
verloren is gegaan.
Dat kind ge had dat kereltje moeten
zien in de lijst van het groene dorp, dat
ook verloren is gegaan onder een berg van
betonnen fabrieken en een asfaltweg waar
ge niet overheen kunt kijken dat kind
loopt daar tussen de lage boerengedoen-
tjes over de zandwegen met een zingend
hart en een dikke, harde rijksdaalder in
zijn broekzak. Dat manneke is een rijk
aard, hij is het zo-even geworden als door
een wonder. Hij heeft dat blinkende ach
terwiel gekregen van een lawaaierige,
welgedane oom, die eens in de tien jaren
op bezoek komt en in de wijde wereld
vergeten heeft wat een rijksdaalder op
een dorp waard is.
Dat manneke met zijn rijksdaalder
hy ziet in het verschiet het bonte feest
van de dorpskermis naderen. Hij heeft vi
sioenen van v/at hij met zijn rijkdom daar
beleven en kopen kan. Dat is een plezier
van te voren, dat zijn weken van plezier
overdag en nachtenlange dromen.
Weet ge dat een hemel vol engelen en
muziek maar een rijksdaalder kost? Dat
ventje heeft er een cadeau gekregen, hij
zal er in ronddartelen als de tenten en
spullen zijn opgebouwd en de deuren van
het paradijs voor hem en zijn rijksdaal
der zijn opengezwaaid.
En daags voor de kermis koopt hij van
zijn kostbare geld een fles „Dr. Dolle
draaiers Wondermiddel tegen Rheumati-
sche Aandoeningen" voor zijn moeder, die
krimpend van de rheumatiek in bed zit en
daarom niets van de kermis zal kunnen
zien.
Een fles die twee gulden vijf-en-twintig
kost. Hij ruilt zijn hemel voor een won
dermiddel dat evenmin helpen zal als de
honderd andere smeerseltjes en drinksel-
tjes waarmede zijn moeder haar scheuten
heeft proberen te verdelgen.
Wij hebben gelachen toen wij het hoor
den. De moeder heeft gehuild, en zij heeft
een ogenblik geen scheuten meer gevoeld,
behalve die in haar hart.
Kijk, dat zijn van die dwaze dingen die
ge in de school des levens afleert en waar
ge later pas de onmeetbare waarde van
begrijpen gaat. Het zou plezierig zijn wan
neer dat manneke had kunnen blijven
zoals hij was, en wanneer hij als man
„Dr. Dolledraaiers Wondermiddel" had
kunnen blijven kopen zonder een klap
van het leven te krijgen.
Maar het leven zegt: „Ik zal u dolle-
draaien met uw rare streken. Ge hebt
maar te zorgen dat ge vooraan komt in de
lij en dat ge zoveel mogelijk rijksdaalders
bij elkaar krijgt. Ge hebt anderen maar
voor hun eigen rheumatiek te laten zor
gen. Dat is de les die ge te leren hebt. En
verder geen grapjasserij in mijn school".
Nu is op ons dorp dat blokkenhuis van
fabrieken gezet, er is niet veel groen meer
en op de kermissen kunt ge voor een
rijksdaalder niet veel meer gedaan krijgen.
En dat ventje is groot geworden ergens
in de wereld, hij heeft misschen zelf wat
rheumatiek op vochtige dagen. Het kan
zijn dat hij een groot man geworden is. in
de politiek of in de handel of in andere
dingen waar ge in het leven groot in kunt
zijn.
Hij kan zo groot zijn als hij wil. maar
in mijn gedachten zal hij nimmer groter
zijn dan toen hij „Dr. Dolledraaiers Won
dermiddel" ruilde tegen zijn rijksdaalder.
Een groot man van drie turven hoog.
J. L.
Acht ton boete geëist tegen
auto-herstelplaats
Na een requisitoir van anderhalf uur
heeft de Utrechtse Economische Officier
een boete geëist van 832.000 tegen een
auto-reparatiebedrijf te Jutphaas. Deze
N.V. stond terecht voor de Economische
Politierechter omdat zij in de periode van
Juni 1946 tot Augustus 1947, hoofdzakelijk
ten nadele van het Departement van Oor
log te hoge bedragen in rekening zou heb
ben gebracht voor de reparatie van auto's
en motorfietsen. De N.V. zou te hoge lonen
aan politiek gedetineerden, die allerminst
volslagen vaklieden waren, hebben betaald
en lonen hebben gedeclareerd, die niet ge
declareerd mochten worden, zij zou repa
ratie-kosten van ATO-wagens ook aan het
departement hebben berekend, er zouden
valse materiaalbonnen zijn uitgeschreven
en materiaal zou te duur berekend zijn. er
zouden fictieve onderdelen in rekening
zijn gebracht, te hoge revisiekostcn zijn
gecalculeerd en tenslotte zouden er stuk
ken, nodig voor de bewijsvoering, vernie
tigd zijn. De Officier heeft al deze beschul
digingen in het algemeen bewezen ge
noemd en de totale geldboete becijferd
naar de te hoog berekende bedragen, ver
meerderd met een geldbedrag als straf.
Ook werd publicatie van het vonnis in drie
dagbladen en een vakblad geëist.
Het requisitoir werd besloten met de op
merking, dat de N.V. er niet gunstig voor
staat en ten gevolge van een vonnis met
een hoge boete wellicht zal moeten liqui
deren.
Noordwijkse kamphótels
mogen voorlopig blijven
De Noordwijkse gemeenteraad heeft
gisteren een kampeerverordemng aange
nomen, zodat in die gemeente niet meer
mag worden gekampeerd zonder vergun
ning, welke alleen verstrekt zal worden op
een kampeerkaart ot kampeerpaspoort, af
te geven door de Nederlandse kampeer-
centrale.
Het verstrekkende voorstel om de be
staande kamphótels op te heffen, werd
vervangen door een met algemene stem
men aanvaarde motie, waardoor deze in
richtingen in exploitatie mogen blijven.
Wel zal een systeem van uitsterving wor
den toegepast.
