Stadsbesteldlenst A. B. C.
Wie zullen 332 montagewoningen
in Haarlem-Noord betrekken?
„RICHE FOTO ART"
TAXI 18000
13000
Nieuwe uitgaven over beeldende kunst
Predikbeurten
Zaterdag 17 Juni 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlenische Courant
6
ADVERTENTIE
vervoert aj Uw goederen, groot o£ klein, goed en goedkoop
BARREVGEtÉsïRAAT 2, haarlem - tel. 1S428 Na 6 uur 14810-14155
Een nadere uiteenzetting van wethouder Happé
De gemeenteraad van Haarlem besloot
Woensdagmiddag 182 montagewoningen
en 11 winkels te bouwen op terreinen ten
Oosten van de Rijksstraatweg en ten Zui
den van de Jan Gijzenvaart. Bij het debat
werd door de wethouder van de Volkshuis
vesting. de heer W. F. Happé, een korte uit
eenzetting gegeven wie voor bewoning
daarvan in aanmerking zullen komen.
Daar dit een aangelegenheid is die veel be
langstelling trekt, hebben wij de wethou
der gevraagd over de plannen van B. en W.
nadere mededelingen te doen.
De hierboven bedoelde 182 montage
woningen zijn van het bouwvolume 1950.
Maar Haarlem had bij het bouwvolume
1949 ook 150 montage-woningen, die
eveneens in Haarlem-Noord gebouwd
worden. Bij elkaar zijn het er dus 332.
De eerste 34 woningen komen dezer dagen
voor bewoning beschikbaar. Met tussen
pozen zullen andere woningen volgen, tot
dat over misschien 10 of 11 maanden alle
332 bewoond zullen zijn.
Deze woningen worden in exploitatie ge
geven aan de coöperatieve verenigingen
„Eigen Woning" en „Eigen Haard". Maar
het is niet de bedoeling daarbij de gedrags
lijn te volgen dat de besturen leden als can-
didaat-bewoners kunnen opgeven en dat
slechts 10 procent der woningen ter be
schikking komt van het Huisvestingsbu
reau en 10 procent voor het rijk.
De directeur van het Huisvestingsbureau
heeft al een hele tijd uitgezien naar hei
tijdstip waarop deze montagewoningen
klaar komen, om dan eindelijk in de gele
genheid te zijn een belangrijk aantal „on
houdbare" en „zeer urgente" gevallen te
helpen. B. en \V. hebben dit ook steeds
als een noodzakelijkheid gevoeld. Daarom
zal zo gehandeld worden dat de montage
woningen wel in beheer gegeven worden
aan twee woningbouwverenigingen, maar
dat de eerste aanwijzing van huurders toch
zo geschieden zal dat daarmee alleen „on
houdbare" en „zeer urgente" gevallen ge
holpen worden. Er zijn er thans nog res
pectievelijk 127 en 1318 ingeschreven.
Maar ook de rechten van de betrokken
bouwverenigingen zullen toch zoveel mo
gelijk erkend worden. Zij krijgen namelijk
de gelegenheid om de leden als candidaat-
huurders op te geven die zeer dringend
een woning nodig hebben. Ongetwijfeld
zullen vele van die mensen ook op de lijs
ten van het Huisvestingsbureau staan ge
registreerd als „onhoudbaar" of „zeer ur
gent" geval.
Hoe groot het percentage zal zijn, dat de
bouwverenigingen op die manier mogen
aanwijzen is nog niet beslist.
Voor 150 woningen die beschikbaar zijn
voor directe toewijzing via het Huisves
tingsbureau zijn al lijsten opgemaakt. Die
bevatten zoveel namen dat zij voor de
verdeling meer dan voldoende zijn. Al
die voorlopig-aangewezen candidaat-huur-
ders zullen zo vervolgde wethouder
Happé door de directeur van het Huis
vestingsbureau en mij nauwgezet bekeken
worden, zodat alleen de allernoodzakelijk
ste als definitief aangewezen zullen wor
den. Juist dezer dagen zijn de eerste 34
huurders gelukkig gemaakt met de mede
deling dat hun een woning is toegewezen.
Er zal bij het schema van verdeling dat
B. en W. voor deze montagewoningen zul
len opmaken, ook een percentage worden
gereserveerd voor gedemobiliseerden, als
ook voor leerkrachten die reeds enige tijd
in Haarlem werken, maar nog geen woning
toegewezen kregen. Verder zal het ook
nodig zijn dat wat benedenhuizen van de
duplex-woningen aan een aantal ouden
van dagen worden toegewezen, want daar
onder zijn ook schrijnende gevallen. Er
staan 72 ouden van dagen bij het Huisves
tingsbureau ingeschreven en voorlopig zal
het wel niet mogelijk zijn een nieuw com
plex woningen voor ouden van dagen te
zetten.
Ook op grond van medische overwe
gingen zullen een aantal woningen toege
wezen moeten worden.
Bovendien moeten 15 woningen gereser
veerd worden voor de industrie. Haarlem
kreeg namelijk 9 woningen toegewezen
voor de „interprovinciale weekpende
lingen" (arbeiders die in Haarlem werken
maar buiten de provincie wonen, zodat zij
slechts één keer per week naar huis kun
nen gaan) en 6 woningen voor de „provin
ciale weekpendelingen". Die 6 woningen
waren begrepen in het bouwvolume van
1950 wat betreft de bouw van 78 traditio
nele woningen, de 9 andere woningen
krijgt Haarlem extra toegewezen.
Gehoopt wordt zo vervolgde 'de wet
houder dal Haarlem in 1950 nog meer
woningen zal kunnen bouwen dan de be
doelde montagewoningen. Er zijn voor 1950
ook 78 traditionele woningen toegekend,
maar Haarlem is in 1949 reeds begonnen
aan de bouw van het complex van „Volks
huisvesting" aan de Yondelweg in Haar
lem-Noord van geliike omvang. Daardoor
werd het bouwvolume van 1949 over
schreden. Er wordt nu gehoopt dat Haar
lem alsnog de toestemming krijgt ook in
1950 78 traditionele woningen te bouwen.
Dan kunnen die 9 extra-woningen voor
de ..interprovinciale weekpendelingen"
daarbij genomen worden.
Er liggen verschillende bouwplannen
klaar, zodat onmiddellijk met de bouw be
gonnen kan worden als de toestemming
ontvangen wordt.
ADVERTENTIE
Vandaag de laatste tocht
van de Avondvierdaagse
Opgewekt hebben de deelnemers(sters)
aan de Avondvierdaagse Vrijdagavond de
derde tocht gemaakt. Gewandeld werd
naar Woestduin. Een aantal heeft Dinsdag
avond reeds de route van Zaterdag gelopen
en heeft de Avondvierdaagse volbracht.
Vanmiddag na twee uur vertrekken de
dames en heren voor de laatste tocht van
20 kilometer naar Zandvoort en komen via
Aerdenhout terug. Na vijf uur worden de
eerste wandelaars (sters) in Rosehaghe
verwacht.
Autotocht voor ouden van dagen
Tweede verantwoording van gifter. inge
komen bij de penningmeester van het
comité Autotocht voor Ouden van Dagen
te Haarlem: S f2.50: v. d. D f2,50; v. d. P.
[2.50: v. S. f 2.50; H. f 10.—: L. f 2.50; K. f 2.50:
T. f2,50; G. f 1.H W f 10.—O J. K.
f2,50: Lijst mej. K. f 13,—Politie f 113.57:
D f2,50: J. P. A. N. f5,—: A J. W. f5.—:
P v. E. f 10.—J. v. d. N. f2.50: v. d. V. B.
f2.—. Totaal f 194,57.
Het giro-nummer van de penningmeester
is f 20365.
ADVERTENTIE
169 GROTE HOUTSTRAAT - TEL. 13472
FAMILIE- en BRUIDSGROEPEN
NACHTDIENST APOTHEKEN
HAARLEM. Apotheek Van Rijn. Kleine
Houtweg 15, telefoon 10539. Firma C. G.
Loomeijer en Zoon. Zijlweg 34. telefoon
12495. Nolf's Apotheek, Kruisstraat 26, telef.
11174 Schoterbus-apotheek, Rijksstraatweg
19, telefoon 25711.
11174. Schoterbos-apotheek. Rijksstraatweg
nenweg 206208, telefoon 28320.
BLOEMENDAAL: Bloemendaalse apo
theek. Bloemendaalse weg 85, Bloemendaal.
Wandelaarster aangereden
Vrijdagmiddag om kwart over twaalf
reed een autobus van de NZHVM op de
Julianalaan te Overveen in de richting
Haarlem en werd gepasseerd door een auto,
bestuurd door een Haarlemmer. Deze ging
te vroeg naar rechts en raakte de autobus.
De Haarlemmer vervolgde zijn weg, maar
in de bocht bij het Adriaan Stoopplein reed
hij een een-en-twintigjarige jongedame uit
Den Haag, die de weg overstak, aan. Zij
brak haar rechterbeen en is naar het Sint
Elisabeths Gasthuis overgebracht. De auto
bestuurder is na de aanrijding gestopt.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 16 Juni 1950
BEVALLEN van een zoon:
14 Juni, A. M. Piscaerten Berge; 15 Juni,
J. Brinkmande Bruijn; M. BosSeeder:
J. H. van der MeijSeders; R. M. Waasdorp
Timmermans.
BEVALLEN van een dochter: 14 Juni. E. B.
LinkerNieuwenhuis; 15 Juni, F. Jellema
Maassen; 16 Juni, A. BrandKoster; A. J.
T van Poppelen—van der Vaart; C. E. Wes
terhuisPrijkel.
OVERLEDEN: 14 Juni. H. E. Kruijt, 28 j.,
Kamperlaan; 15 Juni, P. Smits, 56 j., Haze-
paterslaan; R. Goldschmeding, 7 m„ Zijlstr.
Besluit van het muziekfeest
„Kunst der Lage Landen"
Werk van 25 Nederlandse
componisten uitgevoerd
Het Arnhemse festival onder de titel
„Kunst der Lage Landen" werd Vrijdag
avond besloten met een concert door het
Gelders Orkest onder leiding van Jan
Out.
„Ricercare" het jongste orkestwerk
van Hendrik Andriessen waarmee het
concert begon, is een prachtig klinkend,
bezonken stuk muziek. Wat er vooral in
opvalt is dat het orchestraal gedacht is.
Het lijkt ons dat Andriessen nu op het
punt gekomen is waarop hij voor orkest
componeert met dèzelfde natuurlijkheid,
waarmee hij voorheen zijn orgelwerken
met een absolute en persoonlijke aanpas
sing voor orgel schreef. Uit Andriessens
„Ricercare" spreekt een klassieke zeker
heid, die in deze tijd, waarin de „ziekte
\an. het kunstmatige („la maladie de
l'artifice", zoals Bourget ergens zegt)
maar al te zeer heerst, verblijdend, om
niet te zeggen verlossend aandoet.
De Derde Symphonie van Léon Orthel
mag ook tot de belangrijke aanwinsten
van het Nederlands répertoire gerekend
worden, al komt het ons voor dat de dra
matische bewogenheid er van vaak gefor
ceerd is, ook in de orkestbehandeling;
maar de lyrische kracht die er in ont
plooid wordt (Orthel kan een lange melo
dische phrase schrijven van edel en be
zield karakter) stelt tegenover die wat
gewilde spanningen een zeldzaam mooi
tegengewicht.
Theo Olof vertolkte deze avond het
vioolconcert van Oscar van Hemel, zoals
hij het in het jongste winterseizoen ook te
Haarlem bij de H.O.V. speelde: gaaf,
virtuoos zelfs, klankschoon en overtuigend.
De componist kan zich geen betere inter
preet voor zijn werk denken. Het werk
verdient trouwens een pleitbezorger van
eerste gehalte, want het is niet alleen een
knap maar ook een goed stuk, uitstekend
voor het solo-instrument geschreven en
meesterlijk georchestreerdgeen noot te
veel of te weinig. Van Hemel heeft in dit
werk een merkwaardig evenwicht gevon
den.
Tot slot ging nog de steeds boeiende
ouverture „De Vogels" van Diepenbrock.
De heer J. A. de Goeyen, voorzitter van
de stichting „Sonsbeek '49" dankte allen
die dit kunstfeest mogelijk hebben ge
maakt, de Maneto, de regering, het ge
meentebestuur, de organisatoren, het or
kest. enzovoorts; hij vergat zelfs niet de
landelijke pers te loven voor de belang
stelling die zij voor deze manifestatie van
Nederlandse toon- en toneelkunst betoond
heeft.
De betekenis van een dergelijk kunst
feest. waarop niet minder dan 25 Neder
landse componisten met één of meer wer
ken aan bod mochten komen, is waarlijk
niet te onderschatten.
Wanneer zal Haarlem ook eens zo iets
aandurven? Het lijkt ons dat de publieke
belangstelling in de Spaarnestad 'allicht
groter zou wezen dan te Arnhem.
JOS DE KLERK
ADVERTENTIE
Hiermede wijzen wij onze geachte
cliënten er op, dat als ons no.
in gesprek 1
ook ons 2e
kunt bellen.
PROSPECTI over Volkswagens zonder chauffeur en „De Haarlemsche Auto
rijschool" worden U op aanvrage gaarne toegezonden.
„TAXI-130Q0f' - PlEÏM 33
Wie enige delen van de in de laatste tijd
verschenen serie-uitgaven Ars Mundi, De
grote schilders, Vorm en Kleur, Paneel en
Doek of Meesterwerken der Schilderkunst
vóór zich heeft liggen, constateert onwille
keurig hoeveel vooruitgang de verbreiding
van kunstkennis èn de verheldering
het kunstgenot hebben ondergaan. Deze
vijf reeksen volgen elk een eigen methode
en vullen elkander dus enigszins aan. De
tegenwoordige jeugd is te benijden omdat
zij haar studie met dergelijke middelen kan
beginnen. Het zijn vooral de kleuren-repro-
ducties die het moderne van deze studie
boeken uitmaken.
In de serie „Ars mundi" geeft Jacques
Lassaigne in zijn Picasso" een kort maar
zeer duidelijk-geformuleerd overzicht van
de groei van Picasso's werk, dat een "tijd
perk van bijna vijftig jaar omvat. De ge
voelige en bekoorlijke „blauwe" en de for
sere en meer klassieke „rose" periode wor
den gevolgd door de cubistische werken,
waarin de invloed van de beeldhouwkunst
op zijn schilderwerk merkbaar is. Zoals
men een beeld van verschillende kanten
kan beschouwen, zo schilderde Picasso op
zijn schilderijen tegelijkertijd verschillen
de aspecten van een gezicht, bijvoorbeeld
een neus van voren, van opzij en van on
der. Dit korte opstel van Lassaigne is een
sleutel tot het appreciëren en begrijpen vat
de ruime keur uit Picasso's werk. Zeer ge
slaagd is onder meer de gekleurde repro
ductie van .Absinth", een voorovergebo
gen ineengedoken figuur, geheel in groen
blauwe absinth-tinten geschilderd. Ook in
het boek van Marcel Zahar over Renoir
komt de invloed van beeldhouwkunst ter
sprake, waardoor heel wat onjuiste opvat
tingen omtrent Renoirs groei verdwijnen.
Het zakformaat van de „Ars mundi"-
boeken is zeer praktisch.
De reeks ..Grote Schilders" staat
onder redactie van Eric Newton. Bernard
Denvir opent de rij met een gedegen studie
over Chardin (1699-1779). Uitnemend is
de geschiedenis van de officiële Franse
smaak, van de organisatie van de kunste
naarsopleiding, van de beïnvloeding door
buitenlandse kunstenaars, als inleiding tot
het eigenlijke onderwerp. De schijnbaar zo
eenvoudige kunst van Chardin berust op
Vreemd in eigen huis (Pal ace). Voor
de zoveelste maal verleent de voortreffelijke
Edward G. Robinson glans en beweging aan
een film, die zij zonder hem zeker niet zou
hebben gehad. .Het verhaal gaat over het
enigszins platgetreden motto „Geld alleen
maakt niet gelukkig" en behandelt de lot
gevallen van een Italiaanse bankier in New
York, die als barbier was begonnen. De
zoons van deze zonderlinge maar niet
onsympathieke despoot zijn het op één na
niet eens met de zonderlinge wijze waarop
pa zijn zaken en zijn gezin beheert en wan
neer het op de bank scheef gaat, maken zij
daar gebruik van om hem zijn levenswerk
af te troggelen. De enige trouwe zoon, die
om zijn vader te redden de gevangenis is
ingedraaid, begint daartoe door zijn vader
opgestookt een heuselijke .vendetta"
naar goed Italiaans gebruik. Hoe het happy-
ending nochtans tot stand komt. zullen wij
u niet verklappen, omdat deze overigens vrij
middelmatige film de moeite waard is om
te gaan zien door de sublieme creatie van
Robinson, die de ook in het scenario al
beter bedeelde figuur van de bankier als
een grillig wezen van vlees en bloed op het
doek brengt. W. L. B.
„S.O.S. Kustwacht" (Spaarne) Bij de
kust gebeuren zoveel bijzondere dingen, dat
het nodig is de beschikking te hebben over
een corps, dat bij eventuele misdrijven snel
en kordaat kan ingrijpen. In de film „S.O.S.
kustwacht" moet luitenant Kent onvermoeid
strijden om een bende te ontmaskeren en
bijna twee uur lang ziet men hom aan het
werk. In de buurt van de kustwacht wordt
een bijzonder soort gas gemaakt, dat in korte
tijd vernietigend werk verricht. De luitenant
slaagt er vele malen in de arbeid van de
vervaardigers van het gas te onderbreken,
doch het duurt geruime tijd eer hij er in
geslaagd is de gehele bende onschadelijk
te maken Achtervolgingen, schiet- en vecht
partijen zijn aan de orde van de dag.
„Welkom thuis" (Frans Hals) Een
meisje wordt beroemd als de radio een ver
slag geeft van het bombarderen van een
Japans schip door een Amerikaan en daar
bij haar voornaam noemt als de verloofde
van de militair, die bij het bombarderen
gedood zou zijn. Later blijkt hij nog in leven
te zijn en als het meisjes denkt, dat er een
prettige thuiskomst gevierd zal worden,
komt zij bedrogen uit,
De militair heeft niet de voornaam van het
meisje maar de naam van een hondje ge
noemd, Een vlot verhaal volgt dan, dat bij
zonder geestig is verfilmd en de toeschouwer
aangename ogenblikken bezorgt. Claudette
Colbert is het meisje, dat zich zo op de
thuiskomst van dè militair (Fred Mac Mur
ray) verheugd heeft. A. O.
Slavenschip (City). Het valt niet mee
om als kapitein van een slavenschip (War
ner Baxter) je leven te gaan beteren ter-
wille van een vrouw (Gloria Stuart) als je
scheepsvolk daar niets van wil weten. Maar
omdat hij toch niet een eerlijker en minder
riskante bestemming slavenschippers
werden in de tijd van dit verhaal opgehangen
de zeeën wil trotseren, tracht de kapitein
aan zijn bemanning zijn wil op te leggen.
Na vele intermezzi van messen en geweer
kogels krijgt de kapitein uiteindelijk zijn
zin. Dit dank zij de hulp van een dapper
scheepsmaatje, wiens wipneus we herkennen
als die van de kleine enthousiaste impre
sario uit verschillende andere films: Mickey
Roony. De regisseur Garnett heeft de ge
wenste spanning in dit spel, dat een donker
hoofdstuk van Amerika's geschiedenis tot
onderwerp heeft, weten te bereiken.
In het voorprogramma vraagt „Mighty
Mouse" de aandacht voor zijn heroieke daden
op critieke momenten en er is tevens een
Amerikaans skisport-filmpje te zien, dat zich
van zijn soortgenoten onderscheidt door
eens wat minder adembenemend te zijn en
de zwaaiende camera ook eens even stil te
houden in bewondering voor een groots rijk
van sneeuw., H. B.
Het Rembrandt-theater prolon
geert William Wellmans indrukwekkende
documentaire van het Ardennen-offensief
van Von Rundstedt.
In L u x o r kan men de kort geleden 'door
ons besproken Amerikaanse film „De man
op de Eiffeltoren" zien, een aardig gemaak
te thriller-in-kleuren naar een speurders
roman van de Franse Ha van k, Georges
Simenon.
Directeur van Schiphol
vertelde van zijn vliegveld
Voor de leden van het departement Haar
lem van de Nederlandse maatschappij voor
Nijverheid en Handel heeft de heer U. F.
M. Dellaert, directeur van de luchthaven
Schiphol een en ander verteld over dit
enorme gemeente-bedrijf dat onder zijn
leiding staat. Hij gaf een kort overzicht
van de uitbreiding van Schiphol, dat van
60 tot 600 hectare groeide en noemde een
paar indrukwekkende cijfers over het ver
voer. Werden er in 1920 400 passagiers
vervoerd, in 1938 waren het er 100.200 en
in 1949 327.000. Het goederenvervoer dat
in 1938 2i/2 millioen kilo omvatte, steeg in
1949 tot 8 millioen kilo.
De heer Dellaert vestigde er de nadruk
op dat Schiphol niet do luchthaven van de
KLM is, maar van de gemeente Amster
dam. Er zijn tal van andere luchtvaart
maatschappijen gevestigd, die er hun kan
toren hebben en behalve die 'luchtvaart-
reders zijn er bevrachters, assuradeuren en
onderdelen-firma's. De gemeente Amster
dam heeft nu in.totaal een zeventig mil
lioen gulden in Schiphol geïnvesteerd en
het Rijk is er voor 34 millioen bij geïnte
resseerd. Binnenkort zal echter de N.V.
Luchthaven Schiphol worden opgericht
waarin Rijk en gemeente zullen participe
ren. Het verlies op de exploitatie-rekening
van Schiphol zal dit jaar 1,4 millioen be
dragen.
Begrijpelijkerwijs hield de heer Dellaert
een vurig pleidooi voor het nieuwe uitbrei
dingsplan van Schiphol, het zogenaamde
raaklijncnplan. Dit plan houdt in: het aan
leggen van een groot stationseiland, mid
den op het vliegveld in een ovale vorm,
waar de zes startbanen op uit komen.
Door de speciale ligging van de banen,
zal het mogelijk zijn om de capaciteit te
verviervoudigen, hoewel het aantal banen
slechts met 50 procent zal zijn toegenomen.
De Rijksweg AmsterdamDen Haag zal
na een kleine omlegging onder dit
stationseiland doorgeleid worden en voorts
wordt er ruimte opengelaten voor een on
dergrondse spoorweg uit Amsterdam. Dit
plan zal IV2 procent van de landbouwgrond
aan de Haarlemmermeer onttrekken, maar
trekt men daar het grasland af dat de
startbanen zal omzomen, dan wordt het
slechts 4 procent.
Schiphol verkeert in de gelukkige om
standigheid terrein om zich heen te heb
ben, waar uitgebreid kan worden. Dat is
haast in geen enkel land het geval. Overal
worden vliegvelden die een paar jaar ge
leden als modem golden, alweer te klein.
Schiphol zal in zijn nieuwe gedaante een
grote voorsprong hebben, temeer daar het
plan een uitbreiding van het aantal start
banen tot 10 toelaat.
In liun privé pierenbakin de tuin van het ouderlijk huis heeft- de vierling Good
uit Westerleigh bij Bristol thans zijn tweede verjaardag geviert. Het is op de foto
te zien dat zij inderdaad „schik voor vier" hadden.
een vernieuwing van het „zien" van de
kleuren, van het licht, van de schaduw.
Géén symbolische, van buiten aangebrach
te bedoelingen vindt men in Chardins on
geveer 250 schilderijen. Het onverwachte
resultaat van deze studie van Bernard
Denvir is dat in Chardins kunst zoveel naar
de toekomst wijzende elementen worden
gevonden. Deze uitgave, verlucht met
acht kleuren-reproducties en circa dertig
afbeeldingen in zwart en wit, is een mijl
paal in de Chardin-litteratuur, omdat er
zoveel technische problemen ter sprake
komen.
Van Jacques Lassaigne verscheen in deze
reeks een eigenaardig opstel over Eugène
Delacroix, met belangwekkende biografi
sche bijzonderheden doch eigenaardig
door de schaarse toepassing van het begrip
romantiek, welke term men toch gewoon
lijk in één adem noemt met die van de fan
tastische schilder uit de eerste helft van de
negentiende eeuw. De trant van Delacroix
leent zich uitstekend voor reproductie in
kleuren. Het fraaiste voorbeeld is verwerkt
in het stofomslag, een détail van „Het
weesmeisje op het kerkhof" van 1823.
De uitgave „M eester werken der
Schilderkunst" berust weer op ge
heel andere grondslagen. Alle tien de
illustraties zijn gekleurd en van groot for
maat. Er zijn twee inleidingen. Zo vinden
we in de monografie over Manet een alge
mene beschouwing van John Rothenstein
en verder bij elke reproductie een speciale
toelichting door R. H. Wilenski. Er is een
goede samenwerking tussen deze kunstge
leerden geweest, bijvoorbeeld is in de alge
mene inleiding het „Déjeuner op het gras"
uitvoerig besproken en geeft Wilenski ver
volgens van de voorstudie tot dit schilderij
een zeldzame kleurendruk met een diep
gaande vergelijkende analyse. De voorkeur
schijnt naar de voorstudie te gaan, hetgeen
vaker voorkomt. De voorstudies van Ve
lasquez en Watteau zijn ook dikwijls leven
diger en gevoeliger dan de uiteindelijke
herhaling. Op één punt zijn we het echte:
niet geheel eens met Wilenski. De achter
grond van „Een bar in de Folies Bergères"
is niet opzettelijk verdoezeld: het is een
spiegelbeeld van een enorme zaal en kon
dus niet scherp zijn. Wilenski vermeldt
niet dat er van dit schilderij óók een voor
studie bestaat, een voorstudie die wij óók
boven de definitieve „Bar" zouden prefe
reren. Het boek geeft vele biografische bij
zonderheden.
In dezelfde serie treffen we een buiten
gewoon rijk essay aan over „De muziek in
de Schilderkunst" door prof. dr. Valentin
Denis. Weer tien prachtige gekleurde pla
ten, van Matteo di Giovanni (1450) tot Pi
casso. Rijk materiaal uit de muziekgeschie
denis, uit de geschiedenis der burgerlijke
omgangsvormen en uit de geschiedenis dei-
schilderkunst is hier te vinden. Toch zat
aan dit onderwerp nog een diepere kant
het vasthouden van de onderlinge band
tussen beeldende kunst, muziek èn woord
kunst. De moderne kunstenaars bestrijden,
vaak onbewust, de te ver gaande speciali
satie der negentiende eeuw: invloeden van
beeldhouwkunst bij Renoir en Picasso bij
voorbeeld. De degelijke aantekeningen bij
iedere reproductie zijn vaak tot zelfstan
dige studies gegroeid. We ontvingen ook
nog de monographic „Maria en haar Kind"
door Th. Bodkin, waarvan de illustraties
met de beste kleurendrukken kunnen wed
ijveren.
„Paneel en Doek" is weer gegrond
vest op andere principes. Hier wordt tel
kens één schilderij voorwerp van onder
zoek. De illustraties (vier in kleuren, vier
in zwart) geven dus voornamelijk détails.
Dr. John B. Knipping O.F.M. droeg twee
monographieën bij: „De val der opstandige
Engelen" van Pieter Brueghel de Oude en
„De laatste communie van Sint Franciscus
van Assisië" van Rubens. De tekst van dr.
Knipping betreft vooral de beschrijving
van het afgebeelde: kleuren, schaduwen,
vormen. Bij Brueghel is hij daarin beter
geslaagd dan bij Rubens, omdat de rijkdom
der bijzonderheden bij eerstgenoemde gro
ter was en omdat het bij Rubens moeilijk
was het aesthetische van het religieuze te
scheiden. Deze kleine handige uitgaVen
zijn uiterst verzorgd qua druk en papier.
De kleuren-reproducties zijn zó gekozen
dat geen vervloeiing der tinten plaats had.
Tenslotte brengt de serie „Vorm en
Kleur" op dezelfde grondslagen als Staf-
leu's „Paneel en doek" beschrijvingen van
één schilderij. Leo van Puyvelde behandelt
Rubens' „Slag van de Amazonen", Lionello
Venturi koos „De geboorte van Christus"
van Botticelli. De afmeting is 34 x 27 cm.
Er zijn zeven gekleurde platen, waarvan
de titelplaat het schilderij in zijn geheel
voorstelt. De zes overige bestaan uit détails
op ware grootte. Hier is volop gelegenheid
het handschrift der grote kunstenaars te
bestuderen. Een eigenaardig effect ontstaat
doordat deze gekleurde afbeeldingen op
niet geglaceerd papier en met doffe, niet
glanzende inkt zijn gedrukt. De beschrij
ving is systematisch ingedeeld, zodat alle
aspecten hun beurt krijgen.
We herhalen, dat we de jeugd benijden
die met dergelijke studiemiddelen de eerste
schreden op kunsthistorisch terrein mogen
doen! H. SCHMIDT DEGENER
De in dit artikel behandelde nieuwe uitgaven
ver beeldende kunst zijn:
Uit de reeks Ars Mundi onder redactie
van Jacques Lassaigne (Van Holkema en Wa-
rendorf n.v. Amsterdam 1949): .Picasso" door
Jacques Lassaigne en ..Kenoir" door Marcel
Zahar. Ieder deel bevat 13 blz. inleiding en
102 afbeeldingen, waarvan 6 in kleuren.
Uit de reeks De Grote Schilders onder
redactie van ErMÉ&tewton (Van Ditmar's Kunst
bibliotheek. uiflB'erij v/h Van Ditmar n v.
Amsterdam-Anti^ffpen. 1950): ..Chardin" door
Bernard Denvir en ..Eugène Delacroix" door
Jacques Lassaigne. Zestien blz. tekst, veertig
illustraties, waarvan 8 in kleuren.
Uit de reeks Vorm en kleur (Van Dit
mar's Kunstbibliotheek): „Rubens: De slag der
Amazonen" door Leo van Puyvelde en ..S. Bot
ticelli: De geboorte van Christus" door L. Ven-
Albums in kartonnen map. Uit de reeks
1 e e 1 en doek onder redactie van prof.
dr. H. van de Waal (Uitgave L Stafleu. Lei
den)- ..P. Brueghel de Oude: De val der op
standige engelen" en „Rubens: Laatste Com
munie van St. Franciscus van Assisie". beide
met tekst van dr. J. B. Knipping O. F. M.
Veertig bl3. met 8 illustraties, waarvan de helft
kleuren.
Jit de reeks Meesterwerken der
:hilderkunst (Van Ditmar's Kunstbibli
otheek): „Manet" met inleiding door John
Rothenstein en toelichtingen door R. H. Wi
lenski, „De muziek in de schilderkunst" door
prof. dr. Valentin Denis en „Maria en haar
kind" door Thomas Bodkin. Elk tien kleuren
reproducties.
„Nieuw Amsterdam" komt morgen
Volgens de laatste berichten wordt de
.Nieuw Amsterdam" morgenochtend Zon
dag 18 Juni. te Rotterdam verwacht en
zal de ontscheping omstreeks 8 uur be
ginnen.
ZONDAG 18 JUNI 1950.
HAARLEM. Ned. Herv. Kerk. Grote Kerk
Zaterdag 7.30: J. de Smalen. Avondgebed i;
de Brouwerskapel. Zondag. 10: Ds. J. Brons
geest. Bevestiging van Ds B. van Gelder,
Ds B van Gelder. Intrede. Dinsdag 7.
Liturgische dienst voor Doofstommen ct
slechthorenden. Nieuwe Kerk. 10: Ds. S. fl
J. Voors. Noorderkcrk. Zaterdag 45: Bid
stond in de Gerfkamer. Zondag 9 en 10.4i
Ds E. Dijkhuis. Oosterkerk 10: Ds. E. Pc;
Kapel Sarepta 9.30: Ds. G J. Waardenburj
Kinderkerk. 10.45: Ds. J. W van Nieuwen,
huijzer.. van Heemstede BakcnesscrkerJ
9.30: Dhr. J. P. v. Eijsden, Kinderkerk. Diac«
nessenhuis. 4.30: Ds. S. H. J. Voors. Rusthui
Jar.sstraat. 1030: Dienst. Jeugdkapel. Noon
10.30: Dhr. J. R. Aschoff Oost. 10: Mw. A. G
Becker. Centrum 10: Dhr. N Groen. Wes
10: Dhr. K. H. Oosterhagen Bcgijnhofkapt
I K. O. R. 8.30: Ds. F. R. A. Hcnkels. Ver
van Vrijz. Hervormden. Jacobstraat 6. 10.30
Ds. J. Heidinga. Eglisc Wallonne, Begijnho
30. Dimanche 18 Juin a 10 h. 15: Service pré
sidé par le pasteur M, Jospin. d'Amsterdan
Church of England. Sunday June 18th. 3
m. at the Oud-Katholieke Kerk. Kinderhuis
singe!: Evensong. Rev. H. H. Hoskins M.
Ned. Herv. Evang., Parklaan 34. Wocnsdsj
7.30: Ds. Lekkerkorkcr. v. Amsterdam. Stadi
Evangelisatie. Lange Herenstraat 6. 10
7 30: J. Peereboom. Evangelist te Ede. 6.3!
Openluchtsamenkomst Kruisweg-Parklaai
Woensdag 8: Ds. J. Segaar. Schiedam Zui
derkapel. Zuiderstraat 15. 10: Dhr. Joh. va:
Oostveen. Evangelist te Voorburg. 5: Dhr,
P. D. Bardelmeyer. Noordwijk a. Zee, Evai
gelisatiesamenkomst. 7.45: Jeugdbijeenkoms
o l.v. H. v. d. Brink. Opwekkingssamenkom
sten. Zuiderstraat 15 Donderdag 8: Dhr. ,1
Sevensma. Evangelist te Amsterdam. Vrij
Evang. Gemeente, Bakcnessergracht 65, 93
en 5: Evang. C J. W. Faasen uit Sliedrechi
Evang, Luth. Gemeente. Witte Herenstraat
10.30: Ds. W, Splietnoff. Jeugddienst. Vu
Doopsgezinde Gemeente. 10.30: Ds. Daaldei
Remonstr. Geref. Gemeente. 10.30: Dr. W. E
M. Noordhoff. Gercf. Kerk. IJ. Avondmaal
Kloppersingelkerk 9.30 en 5: Ds. J. A. v Ar
kei. Wilhelminakerk. 9.30 en 5: Ds. L. Hoor
weg Jr. Zuid-Oosterkerk 9 30 en 5: Ds. A. M
Boeijinga. Geref. Gemeente, Parklaan 2!
Donderdag 7.30: Ds. K. de Gier, van Lissi
Geref. Gemeente onder 't Kruis. Ged. Oud
Gracht 47. Dinsdag 7.30: Ds. J. A. Smink,
Rotterdam. Oud-Gercf. Gemeente. Ged.
Gracht 47. Maandag 7.30: Ds. E. van Dijk
van den Haag. Chr. Geref. Kerk, Raaks. 1
en 5: Ds. M Holtrop. Baptiste Gemcentt
Parklaan 34. 9,30 en 5: Ds. J. Louw. van dei
Haag 8: Jeugdsamenkomst (gc-b. Salem) Le
ger des Heils, Schagchelstraat 26. O.l.v. Ma;
Kats, 10: Heiligingsdiensl. 7: Openluchtmee
ting, Ged. Oude Gracht. 8: Verlossingssamei
komst. Donderdag 8: Openlucht Zandvoort
Ned. Chr. Gcmecnschapsbond, Linnaeuslaai
14. Maandag 3.30: Samenkomst. Pinksterge
meente, Nieuwe Kruisstraat 14 10: Dienst
7.30: Jeugddienst. Donderdag 7.45: Dienst
Vergadering van Gelovigen, Jansstraat 85
10: Samenkomst (Broodbreken). Gemecnt
Gods, Jansstraat 85. Zaal 5. 10: Samenkomst
Gemeente des Heeren, Lange Molenstraat 2
10 en 6 30: Samenkomst. Pinkstercvangelis»
tie, Ged. Oude Gracht 47. Zaterdag 8: Open
luchtsamenkomst Parklaan hoek Kruiswe
Zuidzijde. Zondag 9.45: Samenkomst. 7: Voll
Evangelieprediking. Kruisleger, Wolstraat
10: Wijdingsdienst. 12: Zondagsschool. 8: Ver
lossingssamenkomst. Donderdag 8: Ver
lessingssamenkomst. Kerk van Jezus Chris
tus van de Heiligen der Laatste Dagen, Cor
nelissteeg 9. 10.30: Zondagsschool, 5: Kerk
dienst. Christian Science, Jansstraat 74, 11:
Ned. Taal. 11.15: Engelse Taal.' Herstel
Apost. Zendingskerk, Wilhelminastraat 21
10 en 5: Godsdienstoefening. Hersteld Apost
Zendinggemeente, Jacobijncstraat 15. 10 ci
5: Godsdienstoefening.Soefi-Bewcging, Nas
sauplein 8. 11: Dienst. Ned. Ver. van Spiritis
ten „Harmonia". Jansstraat 83. 10.30: Wij
dingsmorgen. Spr. Dhr. H. J. Kort, Heem
stede.
Broedergemeente, Parklaan 34. Zaterda
7.30: Liturgische Zangdienst, Zondag 7: Ds
Schutz,
HAARLEM-NOORD. Ncd. Hcrv. Kerl
Julianakerk. Zaterdag 7.30: Avondgebed
Zondag 10: Ds. G. Koch. Immanuëlkerk ld
Dr. H. v. d. Loos, met medew. van het Kerl
koor. 7: Ds. G. Koch. Ned. Prot. Bond. Ber
kenstr. 10, 10.30: Ds. v. d. Horst, Bachhera
Leger des Heils, Ceramstraat 4. 10: Openk
Heiligïngssamenkomst. 7: Openluchtmeetini
Soendaplein. 3: Openb. Verlossingssamenï
5: Kinderopenlucht Zaanenbos. Alle dier
sten onder leiding van de luitenants d
Klark en v* d. Hoek. Donderdag 8: Openbar
Heiligïngsmeeting Zaterdag: Straatzang. Gt
ref. Kerk, Noord-Schoterkerk. 9, 10.30
Ds. P. de Ruig, H. Avondmaal. Christ. Gt
ref. Kerk, Floresstr. 10 en 5: Ds. J. C. Maris
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerk. Kerk 0
het Wilhclminaplein. 10: Ds. Oskamp. Kapt
Nieuw Vredcr.hof. 10.30: Ds K, H. Kroon
Amsterdam. Aula Chr. Lyceum, 10.45: Ds. Yf
J. v. Elden. Haarlem. Jeugdkapel. Prinsesse
kade 3. 10.30: Mej. J. Rasker. Wijkgebou*
Dreef. 10: Dhr. Dorlancl Ned. Prot. Bond
Postlaan 16. 10.30: Dr. H. Jansen. Voorg.
d. Afdeling. Geref. Kerk. In alle diensten E
Avondmaal. Chr. Lyceum. 9 en 5: Prof. D:
G. Ch. Aalders. Koed-efslaan. 10 en 5: Ds. A
Dondorp. Camplaan 10 en 5: Dr P. J. Riche
Geref. Kerk, Herenweg 111. 9.30 en 4.30: Ds
M. Vrieze.
AERDENHOUT. Ned. Herv. Kapel. 9: Di
J. E, Drost. Jeugddienst. 10 30: Dezelfde. fi
Doop. Religieuze Kring. Eikenlaan 5. 10.3Ü
Ds. G. J. Waardenburg, Ned. Herv. Pred.
Haarlem.
BENNEBROEK. Ncd. Hcrv. Kerk. 10: Ds
W. M. Maas. Geref. Kerk 10 en 5: Ds. 1
Spilker.
BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 9: Me
W. C. Snethlage, predikante te Leiden. 10.3C
Ds. F. R. A. Henkels. uit H'stedc. 9: Jeugc
kapel, 12 j. e. o. „Maranatha", Donkerelaai
11.45: Zondagsschool, 5 j. e. o. Jeugdhui
Donkerelaan. Ncd. Prot. Bond. Potgieterwei
4. 10.30: Ds. mr, M. J. A. Moltzer. Rem. Bloe
mendaal Gercf. Kerk. 9. 10.30. 3.30: Dr. J. I
Koole Vrije Katholieke Kerk. Popellaan
10.30: Gez. H. Mis. Woensdag 7.30: Vespei
en Lof. Socfi-Beweging. Geen dienst.
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Dr. Ct
de Beus. Geref. Kerk. 10 en 5: Ds. W. Fiji
van Draat. H. Avondmaal.
SANTPOORT. Ncd. Hcrv. Kerk. 10: Dr. 2
de Graaf. Haarlem. H Doop. „De Toorts" 1(
Ds. P. A. Tichelaar. „De Kapel" 5: Ds. A. D
Meeter. Amsterdam-Oost. „Jeugdhuis". IC
Ds. J. M. de Jong, Amsterdam. JeugddienS
SPAARNDAM. Ned. Herv. Kerk. Oost
Oude Kerk. 10: Ds. Norel, van Beverwijk
Voorber. H Avondmaal West. Kon. Emma
school. Raafstraat. 9 en 10.30: Ds. v. d. Ber:
IJmuiden. 7: Ds. Dijkhuis, Haarlem. Evan
jelisatie „Bethel", Oost Kolk. 10: Dhr. A. va
Besselaar. uit Amsterdam.
LISSE. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds Mr. G A
Alma. 5: Ds. C. Jongeöoer. Geref Kerk 10 c
4: Dr Th. Ruijs Jr. Geref. Kerk «Art 31
10.30 en 4 30: Ds. J. J. Verleur Geref.' Gt
meente. 10 en 4: Ds. K. de Gier. Oud-Gercf
Gemeente 9.30 en 3: Leesdienst. Christ Gei
Kerk. 10 en 4: Ds. H. W. Eerland.
ZANDVOORT. Ned. Herv. Kerk. Kerk
plem 10: Ds C. de Ru Ncd. Prot. Bond
Brugstraat 15. 10.30: Prof. Dr M. A Beek
van Amsterdam. Geref. Kerk. Julianawef
10 en 5: Ds A. de Ruiter. Ned. Chr. Gemeen
schapsbond, geb. „Ons Huis" Dorpsplein
Dinsdag 8: J W. Zcijl. Parochie H. Agathi
Gr. Krocht. H H Missen om 7. 8.30 en 10 di
Hoogmis. 7 n.m. Lof. In de week H.H Mii
sen cm 7 en 7.45.
