D.D.D.
Regering in Londen kreeg via Zweden
inlichtingen uit het bezette Nederland
BBC overweegt reclame-uitzendingen
om de televisie te kunnen betalen
J
Woensdag 19 Juli 19bu
3
Kustvaarders onderhielden het contact tussen
de groep-Oosterhuis in Delfzijl en de Neder
landse consul-generaal in Stockholm
De Parlementaire Enquêtecommissie heeft een uitgebreid onderzoek ingesteld naar de
verbindingen over land- en zeewegen, welke tijdens de bezetting tussen de regering
In Londen en bepaalde illegale groepen in het bezette Nederland. Daarbij is komen
vast te staan, dat gedurende enige tijd over Zweden wel een van de belangrijkste
verbindingen heeft gelopen. Het initiatief daartoe is van Nederlandse zijde uitgegaan
en de Nederlandse consul-generaal in Stockholm heeft er een belangrijke bijdrage
aan geleverd. Twee kapiteins van kustvaarders, de heren Roossien en Pilon, hebben
zich bijzonder verdienstelijk gemaakt voor het instandhouden van deze verbinding.
De Duitsers lieten de kustvaart toe, daar deze in hun eigen belang was. Tijdens de
bezetting was Delfzijl de enige haven, van waaruit de Oostzee veilig bereikt kon
worden.
Kapitein Aben had als
passagier Van der Waals
De Nederlandse Inlichtingendienst te
Londen was er in de jaren 1940 tot en met
1942 slechts in geringe mate in geslaagd,
verbindingen tussen Engeland en het be
zette Nederland tot stand te brengen. Dank
zij de activiteit van Nederlanders buiten
Engeland is er omstreeks Juni 1942 een
behoorlijke verbindingsweg via Zweden tot
stand gekomen door de uitnemende sa
menwerking van de consul-generaal te
Stockholm, de heer A. M. de Jong, en de
ondergrondse groep van de heer L. A.
Oosterhuis, arts te Delfzijl. Deze laatste
was al geruime tijd bezig geweest met
hulpverlening aan landgenoten, die uit het
bezette gebied wikten uitwijken. Hij was
daartoe in staat door goede relaties met de
Groningse kustvaarders, die hierbij uit
stekende diensten hebben bewezen.
Het contact, dat reeds tussen de beide
heren bestond, breidde zich na Juni 1942 tot
een geregelde berichtgeving uit, via kapi
teins ter kustvaart. Bovendien had de heer
Oosterhuis dank zij zijn illegale werkzaam
heden uitstekende medewerking van ver
schillende ondergrondse groepen, zoals
„Luctor et Emergo", de „Dienst-Wim" en
de zg. groep van Dutilh en Pot. De werk
zaamheden van de heer Oosterhuis zijn
op energieke wijze gesteund en gestimu
leerd door de consul-generaal in Stockholm
die reeds voordien bezig was de berichten,
waarover hij uit het bezette gebied de be
schikking had, met de hulp van de Britse
dienst te Stockholm naar Londen te zen
den. Toen de verbinding met de heer
Oosterhuis tot stand was gekomen, heeft
hij ook van diens werkzaamheid een dank
baar gebruik gemaakt en heeft hij, naar
oordeel van de commissie, al het mogelijke
gedaan, om de berichten Ier beschikking te
stellen van de geallieerde oorlogvoering.
Door zijn contact met Zweden heeft de
heer Oosterhuis ten slotte de beschikking
kunnen krijgen over een aantal radiozen
ders. Met één daarvan heeft hij dringende
berichten direct overgeseind naar Londen.
Andere berichten gingen naar de heer De
Jong te Stockholm. Ook illegale bladen
werden aldus ven-zonden. Uit de aard der
zaak moest de heer Oosterhuis als ama
teur werken. Daarom wilde hij ook geen
micro-fotograaf hebben, zoals Londen aan
vankelijk voorstelde. Ook de heer De Jong
beschouwde zich niet als een vertegen
woordiger van de Nederlandse Geheime
Dienst te Londen, hetgeen in de loop van
1943 tot moeilijkheden met dr. Somer,
hoofd van het Inlichtingen Bureau te Lon
den, aanleiding heeft gegeven.
Microfoto's in boeken
Ook van Londen uit werd gebruik ge
maakt van de groep-Oosterhuis. Via deze
verbinding werd het -te Londen verschij
nende weekblad „Vrij Nederland" naar
Nederland gezonden. Berichten, welke
langs de zg. Zwitserse weg te Genève kwa
men, werden ook via Stockholm naar En
geland doorgezonden. Deze berichten wer
den in Zwitserland als microfoto's ver
borgen in wetenschappelijke boekwerken
en zó naar boekhandelaren in Stockholm
gezonden. De hulp van de Nederlandse
Persdienst aldaar is van grote waarde
geweest. Helaas werd in Juli 1943 de groep-
Oosterhuis grotendeels gearresteerd, waar
door deze belangrijke bron van inlichtingen
voor de Zweedse weg wegviel. De po
gingen van de overgeblevenen, om toch het
werk voort te zetten, zijn mislukt. Hoe de
arrestatie van de groep-Oosterhuis precies
heeft plaats gehad, wil de commissie niet
behandelen. In de eerste plaats zijn daar
voor te "weinig gegevens en bovendien ligt
deze aangelegenheid mede op justitieel ge
bied, zodat de rechter moet uitmaken wie
hieraan schuldig is. Een van de lezingen
is, dat de arrestatie van de „groèp-Wim"
het arresteren der leden van de groep-
Oosterhuis ten gevolge heeft gehad. Een
andere opvatting is dat de kustvaartkapi-
teiin Aben hierin de hand heeft gehad.
De consul-generaal in Stockholm ver
trouwde kapitein Aben, omdat deze aan
hem de geheime vaarroutes van de Duit
sers ter beschikking had gesteld. Later iè
gebleken, dat deze inlichtingen inderdaad
juist waren. Nooit, zo treeft de heer De
Jong aan de commissie verklaard, heeft hij
de naam Oosterhuis tegenover Aben ge
bruikt. Enige tijd na de arrestatie van de
groep-Oosterhuis bleek echter te Stock
holm, dat Aben een verrader was. De heer
De Jong werd later als consul-generaal
opgevolgd door ir. Lindenburg. In de tijd
van de heer Lindenburg is de berichtge
ving tussen Nederland en Zweden van
weinig betekenis geweest, ook al omdat
veel kustvaarders gevorderd werden.
Slechts bij uitzondering kwam er nog wel
eens een schip binnen. Na de heer Linden
burg kwam de heer Knuist in 1944 als
consul-generaal te Stockholm en bleef op
deze post tot het einde van de oorlog. Deze
heeft eveneens weinig kunnen uitrichten.
Het gehele werk te Stockholm over
ziende, moet de commissie vaststellen,
dat in de periode van de heer De Jong het
vruchtbaarst is gewelkt. In die tijd was
dan ook sprake van een Zweedse, weg, die
een uitermate belangrijke schakel met
Engeland is geweest. Dat dit na Septem
ber 1943 niet meer het geval is geweest,
kan echter niet geheel aan de opvolgers
van de heer De Jong worden geweten. De
omstandigheden, in het bijzonder de uit
schakeling van de groep-Oosterhuis en het
verminderde scheepvaartverkeer, hebben
daarbij wel een zeer belangrijke rol ge
speeld.
Van der Waals was in Stockholm
In de tijd dat men nog met kapitein
Aben te doen had, kwam deze in de derde
week van September 1943 naar Zweden
met een passagier, die aan de Inlichtin
gendienst te Stockholm werd voorgesteld
als baron Van Lynden. Dit was de verra
der Van der Waals, doch dit laatste was te
Stockholm niet bekend. „Baron Van Lyn
den" gaf daar te kennen, dat hij weer
terug wilde naar Nederland, om zijn
illegale werk voort te zetten. Derhalve
reisde hij terug met Aben. Omstreeks half
Januari 1944 kwam Aben weer in Stock
holm. Aan Aben werd gevraagd, hoe het
was gegaan met de terugreis van zijn pas
sagier. Aben deelde daarop mede, dat deze
in Delfzijl aan land was gezet. Enige leden
van de bemanning van Abens schip ver
telden evenwel dat de passagier te Kiel
van boord was gegaan. Hieruit leidde men
af dat „Baron van Lynden" fout was. Op
grond hiervan werd geconcludeerd dat
Aben ook fout was. Hierop heeft men
Aben overgehaald naar Engeland te gaan,
waar hij gearresteerd werd. Het is geble
ken dat Van der Waals een week in Stock
holm is geweest en daar wat in zijn schild
voerde. Toen hij daarmee blijkbaar niet
opschoot, heeft hij gezegd weer naar Ne
derland terug te willen. Hij is daarop aan
boord van de „Excelsior" gegaan, het
schip van Aben, het enige dat van de
Duitsers nog mocht waren. Aan alle
andere kustvaarders was het varen reeds
verboden. Ook hieruit heeft men opge
maakt, dat Aben onder één hoedje met
de Duitsers speelde.
ADVERTENTIE
Geneesmiddel tegen I
huidaandoeningen. I
Zuivert de poriën, doet de I
jeuk bedaren, verfrist en I
sterkt de huidweefsels.
Agenda voor Haarlem
WOENSDAG 19 JULI
Palace: „Paniek in warenhuis", alle leeft.,
2 4 15, 7 en 9.15 uur Luxor: „Het alibi van
dr. Gerrow", 14 j.. 2, 7 en 9.15 uur. City: „Be
rucht", 18 j„ 2.15. 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„De engel en de bandiet", 14 j„ 2.30, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Kapitein van Castilië",
14 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Dwaas
heid des harten", alle leeft, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur.
DONDERDAG 12 JULI
Grote Kerk: Orgelconcert, 2 uur.
Sport in 't kort
VAN DER HART HEEFT VOOR RIJSSEL
GETEKEND. Van der Hart, de spil van
Ajax, heeft Dinsdagavond te Rijssel een
contract getekend, waarmee hij zich aan de
Franse eerste klasser Rijssel heeft ver
bonden. Over enkele weken zal Van der Hart
de eerste trainingsoefening van zijn
club meemaken,
De Tour de France-rijders hebben op hun tocht herhaaldelijk met pech te kampen.
Wie boft bij z{in pech krijgt hulp om de schade aan het rijwiel snel te herstellen.
Op deze foto ziet u de Belg Schotte met een grimmig gezicht zijn gesprongen band
bekijken, terwijl anderen zijn karretje met bekwame spoed repareren.
Britse voorsprong op gebied der
„vérkijkerij" heeft veel gekost
Ronde van Frankrijk
Coede verwachtingen
van Nederlanders
De vijf overgebleven renners van de Ne
derlandse ploeg hebben op de eerste rustdag
van de Ronde van Frankrijk zich kalm ge
houden en geluisterd naar een toespraakje
van Jan Pijnenburg, die als oud-renner de
mentaliteit van de jongens zo uitstekend
aanvoelt. Pijnenburg zei dat de zware (ook
in kilometers) eerste étappes van de ronde
zijn overwonnen en in de étappe van Rouaan
naar Dinard is gebleken, dat het goede mo
reel, waaraan het in het begin nogal haperde,
was teruggekeerd en dat, hetgeen niet min
der belangrijk is, de renners het tempo
uitstekend hebben kunnen volgen. Toen 40
km. voor Dinard in de voortdurende jachten
de snelheid tot 50 km. in het uur werd
opgevoerd, konden zij niét alleen dit tempo
volgen, maar zelfs nog voor twee goede
plaatsen in het étappeklassement zorgen.
Dat is het bewijs, dat het wel kan, Pijnen
burg verklaarde vol lof te zijn over het
opofferende werk van Jefke Janssen, die
ondanks een zware koorts toch de étappe
van Rijssel naar Rouaan heeft uitgereden en
door zijn moedig volhouden er voor heeft
gezorgd, dat Wout Wagtmans en Voorting
nog juist op tijd aan de controle te Rouaan
arriveerden, Zou het een minuut later zijn
geweest, dan hadden Voorting en Wagtmans
uit de koers gelegen.
In het Nederlandse kamp is men thans
benieuwd hoe de tijdrit, welke Woensdag
wordt gereden over ongeveer 80 km. zal af
lopen. Veel vertrouwen heeft men in Vos.
Ook de andere Nederlanders kunnen in
staat worden geacht door een behoorlijke
tijd de positie in het algemeen klassement
te verbeteren, waarmede het vertrouwen nog
zou stijgen. Eerst als de Nederlandse ploeg
van vijf renners bij het begin van de Pyre-
neën in de koers zou zijn gebleven, hetgeen
natuurlijk moet worden afgewacht, bestaat
er de mogelijkheid dat het team in deze
ronde als geheel een behoorlijke prestatie
zal verrichten.
Om het schaakkampioenschap
Van onze correspondent in Londen)
Engeland is het enige land in Europa,
waar de televisie zich op waarlijk natio
nale schaal heeft ontwikkeld. Er zijn
reeds 386.000 „kijk"-vergunningen afge
geven en als men in 1952 over vijf hoofd
zenders de beschikking heeft, zal het aan
tal gegadigden zeker wel het millioeti
overschrijden. De Engelse radio-industrie
produceert maandelijks op het ogenblik
reeds 43.000 ontvangstapparaten, maar de
televisie kost handen vol geld en de re
gering is niet van plan de belastingbeta
ler, die er toch al zo erg aan toe is, ook
daarvoor nog te laten opdraaien. Vandaar
dat er ernstig over gedacht wordt com
merciële uitzendingen te laten verzorgen
in de uren, dat de B.B.C.-televisie stop
staat.
Deze programma's zouden niet zozeer
het karakter dragen van advertenties en
min of meer vulgair zijn van kwaliteit,
maar ze zouden door firma's, instellingen
of organisaties moeten worden bekostigd.
De reclame zou er dan niet zo dik boven
op liggen als vaak in Amerika het ge
val is.
Engeland, dat op televisie-gebied zoveel
pioniersarbeid heeft verricht, is met z'n
twee televisie-zenders natuurlijk wel ja
loers op de Amerikanen, die over 104
televisiestations beschikken, maar omge
keerd zal Amerika spoedig jaloers kunnen
zijn op de Engelsen, die er naar streven
om 80 pet. der bevolking binnen vijf jaar
met televisie „gelukkig te maken". In de
Verenigde Staten daarentegen is de tele
visie voornamelijk in de grote steden
geconcentreerd. De rest van de bevolking
kan er naar fluiten.
Zelfs de commercialisatïe der televisie
in Amerika heeft daar het kostenprobleem
niet opgelost. De kwaliteit der Engelse
uitzendingen doet niet onder voor de
Amerikaanse, ondanks het feit dat de
BBC met enorme technische moeilijk
heden te kampen heeft, voornamelijk
voortspruitend uit gebrek aan studie
ruimte. Ook de honorering van televisie-
artisten is onvoldoende. De BBC is thans
bezig een groot televisie-centrum te bou
wen in White City bij Londen.
De televisie-enthousiasten zijn thans in
een strijd op vele fronten gewikkeld. Zij
vinden dat de BBC de televisie als asse
poester behandelt omdat de „ver-kijkerij"
immers een concurrentie is voor de radio.
De televisie-dreigt daardoor op de tweede
plaats te komen. In het Hogerhuis is
daarom reeds de oprichting bepleit van
een British Television Corporation, een
afzonderlijke organisatie dus voor de tele
visie-uitzendingen.
Nog vele anderen voelen zich door de
televisie rechtstreeks bedreigd, zoals de
bioscoop, het toneel, de herbergiers, de
sportwereld en ook de fiscus, die zijn ver
makelijkheidsbelasting allengs1 ziet ver
minderen omdat de mensen thuis blijven
zitten.
De Stadion-directies en clubmanagers
hebben de televisie reeds geboycot. Hier
aan zal echter wel gauw een mouw wor
den gepast, ten eerste omdat het wel niet
zo'n vaart zal lopen met het wegblijven
der toeschouwers, die immers niet slechts
een match willen zien, maar er vooral bij
willen zijn en de atmosfeer van het
sportveld niet willen ruilen voor een ge
makkelijke stoel en pantoffels.
Er is tenslotte een voorstel om een ge
deelte van het BBC-radioprogramma te
commercialiseren, om met de opbrengst
de ontwikkeling der televisie te finan
cieren. Een andere oplossing zou zijn de
televisie-vergunningen, welke twee pond
per jaar kosten (de radio kost één pond)
in prijs te verhogen.
De „Asturias" Vrijdag
in Amsterdam
Het s.s. „Asturias", dat voor de maat
schappij „Nederland" passagiers van Indo
nesië naar Nederland vervoert, wordt Vrij
dag aan de Javakade te Amsterdam ver
wacht.
Euwe en Donner
nog ongeslagen
Te Amsterdam-zijn in de tweede ronde om
het schaakkampioenschap van Nederland
gespeeld.
Groep a: Mühring—Euwe 0—1; Stumpers
Donner 01; CorlleverHenneberke 10;
BarendregtSpanjaard L'1; v. d. Berg
Orbaan 10; KramerVan Scheltinga afge
broken.
De stand na de tweede ronde luidt: 1, en 2.
dr. Euwe en Donner 2 pnt.; 3. Spanjaard
1% pnt.: 4. Van Scheltinga 1 pnt en 1 afgebr.
partij; 5. 6. 7 en 8. Van den Berg, Orbaan,
Cortlever en Stumpers 1 pnt; 9. Barendregt
V* pnt.; 10. Kramer 0 pnt en 1 afgebr. partij
11. en 12. Henneberke en Mühring 0 pnt.
In de tweede categorie, waarvan de besten
het recht zullen krijgen het volgend jaar uit
te komen in een selectie-tournooi voor de in
1952 volgende nieuwe strijd om de natiO'
nale 'kampioenstitel, luiden de uitslagen van
de partijen der tweede ronde:
NaereboutVan Oosterwijk Bruyn 01;
Van VlotenDe Waal 'ADe JongBunt
01: BeijeSeewald '.aFeitersApking
10; JacobsonVan Donk 01; Muurlink—
Goris 10; CrabbendamMondria 01;
Kapsenberg—Muzerie la—Vj; Roose —Van
den Tol 0—1; WantenTelleman 01.
Huldiging Pim Muiier
Te Witmarsum, waar het gemeentebestuur
van Wonseradeel zetelt, wordt op het ogen
blik hard gewerkt aan de voorbereidingen
van een passende huldiging van de ereburger
dier gemeente.
De gemeenteraad van Wonseradeel heeft
hem zoals gemeld is, benoemd tot ereburger
op grond van het feit, dat hij, zoon van de
laatste „grytman", tevens eerste burge
meester van die gemeente en aldaar geboren,
zoveel voor de lichamelijke opvoeding van
het Nederlandse volk heeft gedaan als
„importeur" van versch. illende sporten en als
oprichter van de KNVB en KNAU.
Op Zaterdag 5 Augustus zal Witmarsum de
eerste ereburger van de gemeente feestelijk
ontvangen en zal hem de legpenning aan het
ereburgerschap verbonden door de burge
meester worden uitgereikt. Daarna zal
Muiier namens de Nederlandse sportwereld
op het sportterrein Bonga State worden
gehuldigd.
Waterpolo
Haarlem—Rotterdam 6—3
De waterpolowedstrijd HaarlemRotter
dam voor de eerste klasse B in Stoops Bad
werd geleid door de Joegoslaaf Bonacic die
blijk gaf een internationaal scheidsrechter
van klasse te zijn.
De Rotterdammers namen spoedig de lei
ding waarna Bijlsma uit een keurig aange
geven bal van Van Doorenmalen gelijk
maakte. Een overtreding bij de Rotterdam
mers bracht de gastheren in de meerderheid
maar zij wisten dat niet, door minder goed
schieten, met een doelpunt tot uiting te
brengen. Ook het plaatsen van de Rotter
dammers was zeer goed en zo werd de bal
van voor hun doel geplaatst naar de midvoor
die de bal meteen inzond. Hierop stelde
Bijlsma Diepersloot in de gelegenheid er
22 van te maken. Rotterdam deed door snel
en goed plaatsen de rust ingaan met 23.
In de tweede speelhelft zakten de Rotter
dammers wat snelheid betreft af en Haar
lem kwam hierdoor in de meerderheid.
Paanakker zette de achterstand om in een
voorsprong van 43 en Bijlsma en Ten
Berge brachten de eindstand op 63..
Met een overwinning van 31 op Ooster-
bad zijn de dames van Haarlem gisteravond
kampioen geworden van de derde klasse B.
Tineke van Meel bezorgde de Haarlemmers
de leiding, waarna de Aalsmeerse dames
zich niet onbetuigd lieten en gelijk maakten.
Nanny Franken maakte er 21 van. In de
tweede helft bracht dezelfde speelster de
stand op 31.
Nog een wedstrijd staat er voor Haarlem
voor deze afdeling op het programma. Dan
moet de ploeg met de nummers 1 van de
afdelingen A, C. en G van de derde klasse
een halve competitie spelen voor een plaats
in de tweede klasse.
In Rotterdam heeft DWR, voor de eerste
klasse A heren, gelijk (22) gespeeld tegen
RZC. De wedstrijd Haarlem 3Meeuwen 2
is eveneens met gelijk spel (2—2) geëindigd
en werd gespeeld voor de reserve eerste
klasse A. De wedstrijd Meeuwen 2—HVGB 2
is geëindigd in 36, zodat HVGB 2 door
beter doelgemiddelde dan DJK met 10 pnt,
de tweede plaats van de ranglijst bezet, ge
volgd door Haarlem 3 met 3 punten,
Meeuwen met 2 punten en HPC 3 met 1 punt.
De stand van de hoofdklasse competitie
luidt:
gesp. gew. gel. verl. pnt. v.-t.
ZIAN 7 6 - 1 12 41—22
HZPC 7 4 - 3 8 54-44
Meeuwen 7 4 - 3 8 5548
SVH 8 3 1 4 7 42—52
HVGB 7 2 1 4 5 33—48
Het IJ 8 1 2 5 4 33—44
Ranglijstjes kring Haarlem
De uitslagen van de kringcompetitie:
meisjes: HVGB aHVGB b 50; Haarlem
HVGB b 7—0.
Ook in de kringcompetitie is een drietal
kampioenen bekend geworden en wel bij
de heren HVGB 5; bij de dames DWT 3 en
bij de meisjes Haarlem.
De competitiestanden zijn:
Dames:
DWT3 5 5 0 0.10 36— 9
Haarlem 2 6 4 0 2 8 3718
DWT4 40131 8—19
HZV1 50141 5—38
Heren:
HVGB5 5 5 0 0 10 24— 7
HZV1 53026 20—15
Haarlem 5 5 2 1 2 5 21—19
D W T 3 4 1 1 2 3 10—14
V Z V 3 x) 3 2 0 1 2 12— 5
HPC4 41032 8—12
D W T 4
x) 2 verliespunten.
Honkbal
4 0 0 4 0 5—25
Artisten-vlooien
Wij liepen laatst zo maar het café „De
Brakke Grond" in de Nes binnen om
daar een kijkje te gaan nemen bij de
artistenbeurs van de „Algemene Neder
landse Bond van kunstenaars en van
employés in de kunst- en amusements
bedrijven", de ANBVKEVEIDKEAB, zo
als men haar in de wandeling gemaks
halve pleegt te noemen. In tegenstelling
met de meeste artistenbeurzen was deze
niet leeg, want er liepen wel tweehon
derdvijftig mensen rond. De beurs was
echter ook nog niet helemaal vol, want
Heintje Davids was er nog niet, maar
men had voor haar enige stoelen ge
reserveerd. Wij werden er allerbemin
nelijkst ontvangen door de voorzitter
van deze organisatie, de heer Alex Wins,
een vrolijke vijftiger, die men het best
zou kunnen beschrijven door te zeggen
dat hij rondloopt met de kop van een
leeuw op het lichaam van een stier. Hij
onthaalde ons op een kort referaat over
de doelstellingen van de bond, die hij
bestempelde als een wijde jas waar
men nog niet alle ledematen voor heeft
om haar te vullen. Deze anatomische
vergelijking werd hem ingegeven door
het feit, dat sommige onderafdelingen
zoals die voor het ballet nog niet de
ledentallen hadden, die hij gaarne zou
zien. De bedoeling van de beurs is om
kleinkunst-artisten in contact te bren
gen met werkgevers, zoals verenigingen
die feest wensen te vieren en de recrea
tie-afdelingen van de strijdkrachten, die
voor het culturele welzijn van de ge
wapende strijdkrachten zorg moeten
dragen. Ook ouvreuses, bioscoop-por
tiers en soortgelijke tempeldienaars van
de kunst kunnen er worden geënga
geerd.
De heer Wins wen§te de situatie van
het kleinkunst-bedrijf niet als rooskleu
rig te qualificeren, een verklaring die
nog kracht werd bijgezet toen zijn secre
taris, de goochelende heer Balsamo, met
enige somberheid de tarieven opnoemde,
die worden berekend. Zijn eigen hono
raria variëren tussen de zestig en drie
honderd gulden per middag a\ naar ge
lang hij werkzaam is voor weinig of
veel pottenkijkers. Het absolute mini
mum-salaris voor de kleinkunstenaar is
vijf gulden per uur. Het is dus wel
duidelijk dat het gouden tijdperk voor
de kleinkunst voorbij is en dat men
thans het zilveren is ingegaan.
Vroeger was de beurs in De Kroon
gevestigd, vertelde de heer Wins, die
evenals de meeste bestuursleden gooche
laar van zijn vak is. m
Daar had men echter veel last van
artisten-vlooien. Deze hebben overigens
niets uitstaande met de hupse diertjes,
die zo gaarne de mensen gezelschap
houden, maar bestaan uit lieden, die ook
wel beunhazen worden genoemd. Deze
onderdanen van de artistieke fauna
worden in De Brakke Grond met kracht
geweerd. De heer Wins deelde tenslotte
nog mee, dal zijn bond een hartelijke
samenwerking onderhoudt met de Ka
tholieke en Protestantse kleinkunst-bon-
den, al bestaat de laatste voornamelijk
uit koor-dirigenten.
Parade maken
Dat de vertegenwoordigers van dit
gilde in de Algemene Bond niet dik ge
zaaid waren, was op de beurs overigens
duidelijk te merken. Niet zonder ontzag
werden ons de verschillende grootheden
uit het kleinbedrijf aangewezen. Zo
zagen wij voor het eerst van ons leven
de radio-zanger Bob Scholte. Wij waren
er al bang voor. Verder wees de vinger
van voorzitter Wins naar een jongmens
dat zich overboog naar een heer met
een brede scheiding. „Menno Grondsma
pakt nu de tas aan van de secretaris
der afdeling Utrecht", zo berichtte onze
zegsman nauwgezet. Wij klakten van
ontzag met de tong. „En die daar kent
u wel," zei hij voorts. „Iedereen weet
wie Herman Tholen is." Wij voelden
meteen weer dat heerlijke besef in ons
groeien dat wij iedereen niet waren.
Verder zagen wij de Hawaiian-guitarist
Aart Boender, een typische Zuidzeeër,
Carlo Reni, wiens specialiteit ons inmid
dels weer is ontgaan en de heer Frans
Nienhuys, die als men hét ons zou vra
gen, nooit meer zou draaien.
Temidden van al deze grote klein
kunstenaars leerden wij dat een „snab-
beltje" een extra-engagement van een
reeds ergens anders vast-werkzame ar
tist betekent, dat „mans maken" het in
middels verboden rondgaan met de pet
inhoudt, dat „stendelen" zoveel wil zeg
gen als het werken op terrassen en dat
„pendelen" daarop rijmt en een uit
drukking is voor het werken van één
artist in twee gelegenheden, een handel
wijze die door de bond niet graag wordt
gezien. Parade maken heet de methode
die op kermissen wordt toegepast om
de artisten voor de tent op te stellen,
waarbij zij met voor de borst gevouwen
armen imposant over het publiek heen
staren. De meeste artisten laten zich
echter ongaarne op deze wijze uit hun
tent lokken.
Eén van de meest opzienbarende ver
schillen, waar wij ooit van ons leven op
stuitten, is wel het onder-scheid dat door
de bond tussen artisten en musici wordt
gemaakt. Naar men ons uitlegde is de
artist degene die het nummer maakt en
de musicus de man die er de begeleiding
bijlevert. Voorzichtigheidshalve voegde
men daaraan toe: „Er zijn echter musici,
die ook artisten zijn. Dat zijn meestal
slowns". Als speciaal voorbeeld van een
artist-musïcus noemde men ons de heer,
die gezeten op het dunne eind van een
biljart-keu de saxofoon kon bespelen.
Dat doet Van Beinum hem niet na, want
die kan geen saxofoon spelen.
Tenslotte maakten wij kennis met de
heer Pascal, hetgeen voor hem naar zijn
zeggen een aangename gebeurtenis was.
Deze man is een rekenwonder, die ge
tallen van 10 cijfers in een vloek en
een zucht met elkaar vermenigvuldigt.
„Reken het maai- na," zei hij toen vol
vertrouwen, dat wij dit niet zouden
doen. Hij kent verder alle geboorte- en
sterf-data van alle componisten uit zijn
uitgerekende hoofd, hetgeen natuurlijk
een uiterst nuttige hoeveelheid parate
kennis betekent en becijferde tenslotte
voor ons, toen wij hem onze geboorte
datum noemden, dat wij op een Dinsdag
geboren zijn.
Door deze wetenschap gesterkt stap
ten wij weer gelukkig de Nes in.
Mercator-alpen
Nu de gemeente Amsterdam in het
kader van haar pogingen om de stad
een wat historischer karakter te ver
schaffen, een nieuwe tramlijn aan het
aanleggen is op het Mercatorplein, heeft
men het verkeer omgelegd door enige
achteraf gelegen straten. Automobilis
ten die hun ontevredenheid uitspraken
over het wegdek van de hoofdstedelijke
toegangswegen, worden hier in de ge
legenheid gesteld er zich van te over
tuigen dat er nog geaccidenteerder pla
veisel bestaat. Naar wij van de zijde van
de K.N.A.C. vernemen, ligt het dan ook
in de bedoeling om wanneer zoals
met reden verwacht wordt de toe
stand volgend jaar nog onveranderd is,
hier de eerste Nederlandse Alpenrit te
Nu zowel de Stadsschouioburg als het
Concertgebouw tot September geslo
ten blijven, is er weinig stof voor de
agenda. In het Leidse Pleintheater
worden deze week de laatste voor
stellingen gegeven van de griezelige
klucht „Fluffy neemt de leidingdoor
het gezelschap van Cor Ruys met
Nell Koppen in de titelrol. In het
Theater de la Mar wordt het cabaret
programma „Wij begrijpen elkaar"
vertoond, waaraan Jozef Baar,
Alexander Pola. Katja Berndsen,
Dries Krijn en anderen medewerken.
Vrijdagavond beginnen in de Kleine
In de hoofdstad uit
Komedie aan de Amstel de opvoe
ringen van „Als je maar een verleden
hebt" van onder anderen de komie
ken Sylvain Poons en Matthieu van
Eysden.
In het Theater Carré treedt van 20
tot en met 24 Juli het Spaanse ballet
van Teresa en Luisillo op. Er zijn
ongeveer dertig medewerkenden,
waarvan genoemd moeten worden de
zangeres Diana Marquez en de gui
tarist Angel Iglesias.
De schilder Piet Stenneberg en de
beeldhouwer L. P. J. Braat expose
ren hun werk in kunstzaal Van Lier
aan het Rokin. Aan de Fransq mees
ters van de negentiende en twintig
ste eeuw is een tentoonstelling bij E.
J. van Wisselingh en Co. gewijd. Tot
17 September kan men in het Rijks
museum de 120 schilderijen uit het
Berlijnse Kaiser Friedrich Museum
bewonderen.-Werk van schilders uit
de Verenigde Staten en Haïti is in
het Stedelijk Museum te vinden.
doen verrijden. Zowel het bergachtig
weg-tracé als de blinde bochten lenen
zich hier uitstekend voor en het is bo
vendien een éroot gerief, dat deze rit
niet zeven dagen, doch slechts tien mi
nuten hoeft te duren, aangezien dan alle
deelnemers wel uitgevallen zullen zijn.
De Amsterdamse bevolking heeft zich
inmiddels gehaast om enige pakkende
verkeersborden op te stellen. Zo heeft
een groenten-handelaar, die net in zo'n
dode hoek zijn negotie drijft, een groot
bord in zijn étalage gehangen, waarop
staat:
„Kijk uit! Rotbocht!"
Om misverstand te vermijden, voegen
wij hieraan toe dat deze waarschuwing
niet zijn koopwaar betreft.
BOEDA.
Bondsnegental
tegen Amerikanen
Terwijl Amsterdam Zaterdag kan genieten
van de wedstrijd AmsterdamHaarlem krijgt
Rotterdam een wedstrijd te zien tussen een
ploeg uit de bemanning van de Amerikaanse
oorlogsbodem „Columbus" en een Bonds
negental, dat als volgt is samengesteld:
Werper: De Graaf (Catchers); vanger:
Groen (HCK): le honk: Buizert (Sparta);
2e honk: Ch. Urbanus (OVVO); 3e honk:
Bloem (VVGA); korte stop: M. Rietbergen
(Catchers); links verre veld: De Lugt
(OWO); mid verre veld: Boers (VVGA);
rechts verre veld: Van der Walle (OVVO).
H.H.C. won Schoten-beker
HHC heeft voor dit jaar beslag gelegd op
de fraaie beker van Schoten door de ploeg
van Schoten in de finale met 8—4 te slaan.
Reeds in de eerste innings nam HHC een
voorsprong van 6—0. Daardoor was de span
ning reeds spoedig verdwenen, temeer omdat
de huidige Schotenploeg, hoe goed zy vaak
ook in de verdediging is, aan slag weinig
presteert. Vermelding verdient nog een
fraaie vang van Maat, terwijl Keulemans het
publiek deed genieten van schitterend
honklopen.
Softball
Kampioenen zijn bijna bekend
De Softball-competitie vordert goed en de
eerste kampioenen zullen wel spoedig be
kend zijn. In de eerste klasse A. heeft Gym-
nasion nog ongeslagen de leiding, welke zij
wel niet meer zal afstaan. De strijd om de
tweede plaats gaat hier tussen Schoten en
H.H.C.waarbij de geel-zwarte meisjes de
beste kansen hebben.
Gymnasïon 5 5 0 0 10
Schoten 4 3 0 1 6
H. H. C. 5 2 0 3 4
Catchers 6 2 0 4 4
O. V. V. O. 6 1 0 5 2
H.C.K. gaat in de B-afdeling nog aan het
hoofd, ondanks een onverwachte nederlaag
tegen E.D.O. en heeft, gezien het nog reste
rende programma een zeer goede kans. Wie
op de tweede plaats zal eindigen valt moei
lijk te zeggen, want D£.C, E.D.O. en S.C.
Haarlem ontlopen elkaar niet veel.
De stand is hier
H. C. K. 6 5 0 1 10
D. E. C. 5 3 0 2 6
E. D. O. 4 2 1 1 5
S.C. Haarl. 6 2 13 5
R. C. H. 5 0 0 5 0
In de tweede klasse A. heeft het tweede
negental van Gymnasion zijn positie nog
versterkt en heeft nog slechts één punt nodig
om zich kampioen te kunnen noemen.
De stand is hier
Gymnasion II 8 8 0 0 16
H. C. K. II 5 3 0 2 6
R. C. H. II 6 3 0 3 6
D. E. C. II 5 2 0 3 4
O.V.V.O. II 5 1 0 4 2
Schoten II 7 1 0 6 2
De spanning in de tweede klasse B. is zeer
toegenomen door de verrassende overwin
ning, die E.D.O. II op Gymnasion III be
haalde. Door deze uitslag is de strijd om de
bovenste plaats geheel open, hetgeen blijkt
uit de volgende stand:
Gymnasion III 6 5 0 1 10
E. D. O. II 7 5 0 2 10
S.C. Haarlem II 4 3 0 1 6
Gymnasion IV 7 3 0 4 6
H. H. C. II 5 1 0 4 2
R. C. H. III 7 2 0 6 2
