Frans-Engets-Duits
Klipp's Talenschool
In vele branches van de kleinhandel
liepen de omzetten in Juni terug
Aan de Theems wordt een feeststad
zonder weerga gebouwd
Een levende encyclopaedic
d'Esquils wraak
Amsterdamse Beurs
z
z
Maandag 14 Augustus 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
In vele branches van de detailhandel
waren de omzetten in Juni lager dan die
in Mei. Zulks blijkt uit de cijfers, die door
bet Economisch Instituut voor de Midden
stand over het omzetverloop in Juni zijn
gepubliceerd.
Slechts in het kruideniersbedrijf, in de
détailhandel in aardappelen, groenten en
fruit en in de détailhandel in zuivelproduc
ten kon ten opzichte van Mei enige omzet
stijging worden behaald.
Vergelijking van de in Juni genoteerde
omzetten met die in de overeenkomstige
maand van 1949 geeft een sterke omzet
daling te zien in het banketbakkers- en in
het ch.ocolateriebedrijf. Ook in de détail
handel in alcoholhoudende en alcoholvrije
dranken, in parfumerieën, cosmetische en
toiletartikelen, in tabaksfabrikaten als
mede in het bakkersbedrijf was ten op
zichte van Juni 1949 sprake van omzet
daling.
Het uitbreken van het Koreaanse conflict
heeft het omzetverloop in Juni nog niet
noemenswaard beïnvloed. Slechts enkele
kruideniers en drogisten (zeep) waren van
mening, dat de omzetstijging met de oorlog
in Korea verband hield.
Het omzetverloop in het slagersbedrijf
kon in Juni niet bevredigend worden ge
noemd. De in deze maand behaalde geld-
omzet was 8 procent lager dan die in de
voorafgaande maand en was de laagste
sedert de opheffing van de vleesdistributie.
In de détailhandel in textiel liep de om
zet ten opzichte van Mei terug met gemid
deld 14 procent. Verscheidene détaillisten
waren van mening, dat het publiek met de
aankoop van textielgoederen wachtte tot
de opruimingen. De Juni-omzet in 1950 was
6 procent hoger dan die in 1949. Hierbij
dient te worden opgemerkt, dat deze om-
zetvermeerdering voor een belangrijk deel
moet worden toegeschreven aan prijsver
hogingen.
In de détailhandel in schoeisel was de
geldomzet in Juni 13 procent lager dan
die in de voorafgaande rnaand en 6 procent
hoger dan in Juni 1949. De parenomzet be
droeg 97 procent van de gemiddelde in 1947
verkochte hoeveelheid. De grotere aan
koop van zomerschoeisel drukte de gemid
delde opbrengst per paar. Deze daalde van
14,41 in Mei tot 13,54 in Juni. Voor het
eerst was de gemiddelde opbrengst in een
maand van 1950 lager dan die in de over
eenkomstige maand van 1949. Voor Juni
1949 was deze 13,56. Bijzondere vermel
ding verdient de sterke daling van de ge
middelde opbrengst per paar voor dames
schoeisel. Deze kwam van Mei op Juni van
18,77 op 16,62.
Weinig bevredigend was het omzetver
loop in het banketbakkersbedrijf. De om
zet in Juni was niet minder dan 19 procent
lager dan die in Mei en 20 procent lager
dan die in Juni 1949. Hierbij dient te wor
den opgemerkt, dat de Pinksterdagen in
1949 in Juni vielen en in 1950 in Mei.
De hoge prijzen voor nieuwe aardappelen
Politie-rechter
Reiziger belaagde
Haarlemse spoorman
In het avonduur van de 31ste Maart
vloog er in de hal van het Haarlemse sta
tion een gaatjestang van de ene hoek naar
de andere en verbrijzelde daar een spiegel
ruit. Een spoorweg-ambtenaar had deze
tang als uiterste verweermiddel naar het
hoofd van 'n lo§ werkman geslingerd, om
dat deze hern naar -aanleiding van een ver
meende belediging met zijn vuist bewerkte.
De eerste treffer was reeds via het loket
geplaatst. Met de zitting van zijn stoel als
schild en de tang als wapen kwam de
spoorwegambtenaar uit zijn glazen huisje
en incasseerde nog een paar opstoppers van
de losse werkman met de nóg lossere
vuisten.
Toen slingerde hij zijn gaatjestang in de
spiegelruit. Op dat rumoer kwamen an
dere spoorwegmannen te hulp en be
vrijdden hem „uit de ring".
„Ik had gewoon geïnformeerd, hoe laat
de trein naar Hilversum ging", zei de
bokser, die voor de politierechter ver
scheen. „En toen vroeg hij of ik van domme
ouders kwam en dat neem ik natuurlijk
niet". De spoorwegman had alleen maar
gezegd, dat de losse wei'kman zich er niet
mee hoefde te bemoeien. Dit sloeg niet op
de trein naar Hilversum maar op een
juffrouw, die tevoren door de ingang het
station wilde verlaten en door de ambte
naar naar de uitgang was verwezen. De
man in het loket dacht dat de werkman
voor déze juffrouw in de bres wilde
springen.
,11c heb die juffrouw heel niet gezien",
zei de bokser.
Het eenzijdige vuistgevecht was dus een
vergissing. De werkman kreeg, conform
het verlangen van de Officier, een week
gevangenisstraf.
Orgelbespeling
Er wordt een orgelbespeling gegeven in de
Grote of St. Bavo Kerk te Haarlem op Dins
dag 15 Augustus 1950 's avonds van 89 uur
door Piet Halsema.
Het programma bevat de volgende werken
van J. S. Bach.
1. Fantasie en Fuga in g. kl. t.
2. a, Nun komm' der Heiden Heiland.
b. Nun freut euch lieben Christen g'mein.
3. Toccata, Adagio en Fuga in C gr. t.
4. Wir glauben all an einen Gott (a 2 clav.
e pedale doppio).
8. Toccata en Fuga in d kl. t.
alsmede de ruimere aanvoer van zacht fruit
(kersen en aardbeien) waren oorzaak, dat
de geldomzetten in de détailhandel in aard
appelen, groenten en fruit opliepen. De
omzet was in deze branche 8 procent hoger
dan die in de voorafgaande maand en 17
procent boven het peil van Juni 1949.
Het omzetverloop in de détailhandel in
tabaksfabrikaten heeft zich vrijwel gesta
biliseerd. Voor de derde achtereenvolgende
maal werd een indexcijfer van 126 behaald.
De omzet in sigaren, tabak en aanverwante
artikelen liep ten opzichte van Mei een
weinig terug. Daarentegen steeg de siga
retten-omzet. Ten opzichte van de overeen
komstige maand in 1949 werd een geringe
omzetdaling geboekt.
Haarlemmers
gaan naar Derby
Bij de jaarlijkse sportuitwisseling, die
nu bijna traditioneel geworden is, zijn deze
keer de Haarlemmers aan de beurt, om
naar Engeland te vertrekken. De Haar
lemse ploeg, die bestaat uit 44 personen,
zal Dinsdag 15 Augustus om 4 uur 's mid
dags naar Derby vertrekken. Wethouder
D. Geluk zal het gemeentebestuur bij dit
sportevenement in Enigeland vertegen
woordigen. Twaalf jeugdige roeiers zullen
voor het eerst in de Engelse wateren de
sti-ijd aanbinden. De Haarlemse équipe
bestaat uit de volgende personen:
Zwemmen: W. Cassée, C. Wouters, Else
Mol, Louise Mol, F. Pieters, A. van Zadel-
hoff, Paul Gottmer, Jan van Zadel en N.
van Zaidel-De Carpentier.
Roeien: Ernst Bartels, Laurens Corne-
lisse, Jean Delfos, Jan Delfos, Bram van
Dierendonk, Emile Hellendoorn, André La-
comblé, Ad Rühl, Rob Spoelstra, Jan Stui-m,
Wim Suringcar en Pieter Pauw.
Cricket: B. Kleefstra, W. Peschar, J.
Voogd, G. Zeeuwe, Th. Keunen, P. Freni,
A. Ruiterman, B. v. d. Heyden, J. Fortgens,
C. Plantz, H. Donné en A. van Baasbank.
Athletiek: Jan Booy, J. Hermans, J.
Koopman en M. Daane.
Notaris Van Arkel overleden
Zaterdagmorgen heeft op Westerveld in
alle stilte de verassingplaats gehad van
het stoffelijk overschot van de Haar
lemse notaris W. H. van Arkel.
De thans ontslapene werd op 5 Maart
1882 te Utrecht geboren. Hij begon zijn
carrière in het notariaat als candidaat bij
notaris mr. C. J. Boerlage in Heemstede,
waarna hij enige tijd diende onder notaris
G. T. Boerlage in Velsen.
In 1920 ging hij over naar het kantoor
van de notarissen Bertling en Wolzak in
Haarlem. Op 13 October 1930 werd de heer
Van Arkel tot notaris benoemd en nam hij
de plaats van de heer Bertling in.
De thans overledene was reeds geruime
tijd ziek. In het maatschappelijk en ker
kelijk leven was hij onder meer notabel
van de Nederlands Hervormde gemeente
van Haarlem en regent van het Gerefor
meerd of Burgerweeshuis. In het notariaat
werd zijn naam steeds met ere genoemd
wegens de zeer hoge opvatting die hij van
zijn ambt had.
De candidaat-notaris J. P. F. Messer, die
reeds twee jaar aan het kantoor verbonden
is, is met de waarneming belast.
Nieuwe plebaan benoemd
Vanmorgen is de benoeming bekend
gemaakt van de zeer eerwaarde heer
H. W. Achterhof tot plebaan van de
Kathedrale Basiliek van Sint Bavo te
Haarlem.
De nieuwe plebaan werd in 1904 geboren.
Hij studeerde aan het seminarium „Hage-
veld" bij Heemstede. Van 1929 tot 1931
was hij kapelaan in Lisse, daarna werd hij
secretaris van de Rooms-Katholieke bis
schop van Haaiiem, mgr. J. P. Huibers.
De nieuwe plebaan is lid van de R.K.
nationale commissie voor huwelijksvoor
lichting en voorzitter van de Diocesane
raad voor huwelijksvoorlichting. Door zijn
benoeming is in de vacature van wijlen
mgr. Filbry voorzien. Mgr. Achterhof doet
1 September zijn intrede in de Basiliek.
Jubileum bij Droste
Vanmorgen vierde het hoofd van de bui
tenlandse pakafdeling van Droste's Cacao-
en Chocoladefabrieken N.V., de heer E. J.
Veen, een jubileum. Hij is namelijk reeds
veertig jaar aan het bedrijf verbonden.
De president-directeur van de onderne
ming, de heer Ch. E. Visser, heeft de jubi
laris toegespx'oken, waarbij hij de verdien
sten en de werklust van de heer Veen roem
de; spreker overhandigde namens de direc
tie de gebruikelijke enveloppe en een doos
Droste-flikken. Namens het Jubileumfonds
kreeg hij een tafelkleed en een bloemstuk
en verder waren er hartelijke speechjes
en-geschenken van de zijde van de meisjes
van de afdeling en het kantoorpersoneel.
Na de hxrldiging vertrok de jubilaris voor
de rijtoer, die aan de personeelsleden van
Droste op dergelijke gedenkdagen aange
boden wordt.
ADVERTENTIE
Tm ff BefTJ 0 O
DAG EN NACHT
Concert in Den Hout
Dinsdagavond wordt in de muziek
tent in Den Hout een concert gegeven door
het Christelijk fanfarecox-ps „Arti et Reli-
gioni" onder leiding van H. N. van Osse-
brugge, waaraan het Gereformeerd Evan
gelisch zangkoor „Iiaai'lem-Noord" (diri
gent H, Sondorp) medewerking zal ver
lenen.
Het oi-kest opent het programma met de
mars „Standard of St. George" van Ken
neth J. Alford, „Cortege Jubilaire" van
Delhaye en het „Andante in G" van Ba
tiste, waarna het koor vervolgt met „Gods
lof in de natuur" van Beethoven en „De
dag der rust" van Kreuzer. Koor en orkest
te zamen zullen vertolken „Judex" van
Charles Gounod (arrangement A. C. van
Leeuwen) en „Het geuzenvendel op den
thuismarsch" van T. W. Sprey, georches-
treex'd door Leo Mens. Het laatstgenoemde
werk krijgt hier zijn eerste openbare uit
voering. Het koor zingt verder „Psalm
103 8 en 9" van Jac. Bonset en „Het Lam
dat geslacht is" van P. C. Brakman. Het
aandeel van het orkest wordt besloten met
„Cortege Nuptial" van Edmond Avon,
„Neron" van Popy en de mars „The
vanished army" van Alford.
HP
eS
jg
Jgwaa
Met de sierlijke nonchalance van ervaren mannequins pazaderen deze flamingo's m
een dierenpark voor de bewonderende blikken van de bezoekers.
Vier étage-bussen.
kenmerkend voor f||§||
het Londense stads
beeld, zijn dezer
dagen een tocht
van drie maander.
begonnen, welke
zich zal uitstrek
ken van Oslo to
Marseille, teneinde
reclame te make
voor Engeland e
het komende fes
tival. Ze zijn inge
richt als rijdende
tentoonstellingen
die reeds een kleh
beeld geven van
wat er dit jaar
aan de zogenaam
de „stille" kant
van de Theems te
zien zal zijn. In
Amsterdam is het
Museumplein als
standplaats gekozen. Bij mooi weer gaan de bussen, die bij Winschoten ons land binnen
komen, ook naar Scheveningen, anders naar Den Haag. Zij blijven van 24 tot 29 Augus
tus binnen onze grenzen.
(Van onze correspondent in Londen)
Men moet de voortvarendheid bewon
deren, waarmee de Engelsen, ondanks de
druk der tijden, het grote „Festival of Bri
tain" voorbereiden, dat volgend jaar van
Mei tot September gehouden zal worden.
Dit festival, dat in zijn soort uniek is, wil
alle aspecten van het Engelse bestaan be
lichten. Het zal een levende encyclopaedie
worden van de Britse beschavingsgeschie
denis, wetenschap en techniek. Het jaar
1951 is gekozen ter herdenking van de be
roemde wereldtentoonstelling van honderd
jaar geleden in het later door brand ver
dwenen Kristallen Paleis in Hyde Park.
Aan de „stille" kant van de Theems,
schuin tegenover het parlementsgebouw,
verrijst op wat eens een puinhoop was,
een feeststad, die zijn weerga niet vindt.
De grote nieuwe concertzaal, die het Lon-
dens Philharmonisch Oi'kest tot permanent
domicilie zal dienen, is al onder de kap.
Het onlangs gereed gekomen stalen ge
raamte van het x-onde tentoonstellingsge
bouw geeft geen geringe indruk van wat er
komen gaat. Troepen van de genie hebben
bij Charing Cross een Baileybrug over de
rivier gelegd, alleen voor voetgangers,
waardoor het festival practisch in het cen
trum van Londen is komen te liggen. Op
de zanderige oever wordt een boulevard
met plantsoenen en terrassen aangelegd. In
de nieuwe uitbreiding, gi-enzende aan het
gebied waar zich in Shakespeare's tijd Lon-
dens cultux'ele leven afspeelde en waar
lei ter de Old Vic geboren werd, heeft deze
bedrijvige millioenenstad er een rustpunt
bij gekregen, dat hard nodig was. Enkele
mijlen verder Oostelijk wordt het bekoor
lijke Battex'sea Park herschapen in een
tweede feestterrein, dat enigszins doet den
ken aan de Tivoli-tuin in Kopenhagen, een
verm aakcentrum als tegenwicht van de
ernstiger zaken die elders de aandacht zul
len vragen.
De kunst in het midden
Geheel Engeland, want het feest beperkt
zich geenszins tot Londen, wordt de vol
gende zomer min of meer een grote ker
mis, met vuurwex'k en vreugdevuren, histo
rische optochten en volksdansen. Er komen
rondreizende tentoonstellingen, onder an
dere in een schip, die het beste, dat Enge
land op industrieel gebied voortbrengt, aan
Jubileum bij Stork Hijsch
De heer B. Formenoy herdacht dezer da
gen een veertigjarige dienstperiode op de
werf Conrad en Stork Hijsch N.V. Nadat
de jubilaris reeds gehuldigd was door de
dix'ectie, die hem een legpenning en een
geschenk onder couvert aanbood, werd het
jubileum Zaterdag in de cantine door het
personeel gevierd.
De heer Formanoy is daar toegesproken
door de heer Megelink namens het jubi
leumcomité en doorzijn oud-collega, de
heer Florie, die memoreerde, dat de jubi
laris eertijds door Stork-Haarlem aan Stork
Hengelo is „uitgeleend" voor werkzaam
heden in Egypte. Het mannenkoor van het
personeel zong hem toe en namens alle
collega's word hem een comfortabele rook-
fauteuil gesu. .iken. De echtgenote van de
heer Formanoy nam vele bloemstukken in
ontvangst.
KORT VERHAAL DOOR STEVEN MARSING
ADVERTENTIE
Aanm- curs. Assoc. examen Dec.
en Juli a.s.
KLEVËRPARKWEG 142 - TELEFOON 13269
iUBF* Vraagt prospectus
Burgerlij'ke stand van Haarlem
HAARLEM, 12 Augustus 1950
BEVALLEN van een dochter: 11 Aug.: K.
O. L. Dollé—Kimman. A. de Lugt—Tijdgaat.
12 Aug.: C. Visser—Goosen.
BEVALLEN van een zoon: 10 Aug.: A.
Vonk—Budding. 11 Aug.: G. W. Uittenfoo-
gaardvan Bemmelen. J. H. A. Valkenburg
Fennis. 12 Aug.: D. G. Slootweg—Zeepvat.
OVERLEDEN: 11 Aug.: A. C. van Deenen—
Kuijpers, 02 j., Riouwstraat. J., 3 j., z. van C-
Vennik, Kanxperlaan.
GEHUWD: 12 Aug.: C. F. Poppen-burg en
M. M, Stam.,
José d'Esquil boog zich voorover. Twee
brede handen lagen zwaar op de tafel;
zwarte wenkbrauwen knelden zich borste
lig boven zijn ogen.
„Dat is dan duidelijk", zei hij. „Als je
zover bent schiet je hem neer. Schiet in
zijn hoofd zijn lichaam kan beschermd
zijn. En niet willen ontvluchten! Je hebt
maar één doel: de dood van Ruella".
„Ik zal niet willen ontvluchten", ant
woordde de man tegenover hem. Hij was
vaalblond met een mager, gelijnd gezicht.
Zijn neergeslagen ogen richtten zich op het
glas, waar hij lusteloos mee speelde. „Ik
heb er genoeg van. Ik zal er dankbaar voor
zijn, tenminste een reden te hebben om te
sterven. Al is het dan ook geen erg belang
rijke reden. Maar zelfmoord is te zinloos
ik kan er niet eens de wanhoop voor
vinden".
d'Esquil klemde tevreden zijn lippen. Dit
was de goede man. Een aanslag door een
man, die er het leven bij wilde houden,
was te onzeker. Deze Matecq was geheel
onverschillig. De wacht zou hem in zijn
razernij doodschieten. Misschien ook niet
maar dan was de revolutie toch al in
gang. Zodra het bericht dat president
Ruella dood was uit het paleis kwam, zou
den de troepen van d'Esquil alle belang
rijke punten van de stad bezetten. Snel en
onbloedig, profiterend van de verwarring
na de moord. Enkele uren later zou de
voormalige politie-chef José d'Esquil de
menigte toewuiven van het marmeren
balcon.
Alles was geregeld. Met een aanbeve
ling' van de politiechef zou Matecq een
audiëntie krijgen. Met de wacht, die op
wapens onderzocht, was het in órde. Een
enkel schot en voor d'Esquil zou de weg
naar de macht open liggen! Hij keek de
vale man donker aan. Iets in zijn verschij
ning kwam hem bekend voor, maar hij
kon het niet thuis brengen en bekommer
de er zich verder niet om. Hij liet zijn
half dichtgeknepen ogen over het vertrek
gaan. Het was vervuld van scherpe rook.
Er klonken hese, harde mahnenstemmen,
gegil van dronken vrouwen, stommelen
van voeten en tafels, brekend glas. Matecq
was er in als een eiland van vreemde, apa
thische i-ust. Hij vroeg niet, hoorde slechts
aan en speelde met het groezelige glas. En
d'Esquil zuchtte. „Je wapen geef ik je bui
ten. Volg mij over vijf minuten. Rechtsaf,
doorlopen tot bij het bananenpakhuis".
Toen Matecq vaag knikte, stond hij op en
wrong zich door de joelende menigte naar
buiten.
De nachtlucht was koel op zijn bezwete
gezicht. Hij liep snel voort, bedwong met
kracht de neiging om zich te vermeien in
toekomstdromen. IJzeren beheersing nu,
og' twee dagen. Bij het pakhuis ging hij
staan in een duister overschaduwde hoek.
Het geroes van de lichte hoofdstraten
klonk in de verte, achtergrond voor even
haastige voetstappen hier, een kreet, een
raam dat werd dichtgeslagen, het razende
gegrom en gejank van twee vechtende
honden. d'Esquil wiste zijn voorhoofd af.
Waar had hij Matecq toch eerder gezien?
Hij wist dat het eens geweest was, en brak
zijn geest op zijn weerspannig geheugen.
Het maakte -hem onrustig.
Waar bleef nu die man? Hij gromde bij
een blik op zijn horloge, maar toen hij
opkeek zag hij hem aankomen, een silhouet
in het grijze licht dat uit de huizen drong.
Zijn schuifelende gebogen gang versterkte
d'Esquils gevoel van bekendheid. Scherp
nam hij hem waar.
Ineens sloeg de hele herinnering los uit
zijn geheugen. Cantara! In een flits zag
d'Esquil alles voor zich fluisterende ge
sprekken op een omgroeide waranda in
San Luis de Torres, de geurende nacht ver
vuld van de droom aan een slanke vrouw,
de lokkende roep van macht en bezit. La
ter drie schoten door de schemering, strui
kelende voetstappen, alles verkeken. Can
tara, lage sluipmoordenaar! Geluk had het
hem dus niet gebracht. Hij had toen zijn
dood gezworen, maandenlang vergeefs uit
ziend naar de man, die hij nauwelijks
kende.
Hij voelde nu nog de woede van ontgoo
chelde eerzucht in zich grommen. De schui
felende figuur kwam naderbij. Met een ruk
greep d'Esquil de revolver, maar liet hem
weer Aarzelend zakken. Nu Cantara dood
schieten? En een andex*e man moeten vin
den? Uitstel konden zijn plannen niet ver-
di'agen.
Maar zijn wraaklust woedde. De dood
van Cantara door zijn hand was zijn groot
ste verlangen geweest en ook nu weer
overheerste het alles.
Cantara stond stil en zag rond. Trillend
van spanning hield d'Esquil de revolver.
Hij keek naar de gebogen schouders, het
hangende hoofd. De man wilde sterven!
Goed zo. d'Esquil trad uit de schaduw
naar voren.
„Dit is mijn ogenblik, Cantara", zei hij
hees. „Of dacht je dat ik je niet herkend
had?"
Cantara keek op en zag de op hem ge
richte revolver. Hij reageerde er niet op.
d'Esquil lachte scherp, maar hij voelde
zich machteloos. Hij aarzelde weer even.
De man toonde niet de minste schrik of
angst. Waarom ook? Hij wilde sterven.
Plotseling wist d'Esquil de oplossing.
Met een kort lachje stak hij de revolver
in zijn zak. „Je dacht door mij je laatste
wens vervuld te zien, Cantara. Dan zul jij
verder leven. Zinloos en leeg".
Toen draaide hij zich bedaard om en
wandelde de donkere straat in.
(Nadruk verboden)
volk en vreemdeling zullen tonen. De
hoofdstad wordt versierd en verlicht.
Schouwburgen, concerten en bioscopen zul
len bijzondere programma's samenstellen.
De kunst staat trouwens in het middel
punt. George Lloyd en Benjamin Britten
zijn bezig opera's te schrijven, die op het
festival hun première zullen beleven, Ro
bert Gittings en Dorothy Sayers dragen
religieuze toneelstukken bij, Sir Arnold
Bax componeert een symphonie. De beeld
houwers Epstein, Henry Moore en Barbara
Hepworth, benevens vijftig Engelse schil
ders zijn uitgenodigd een speciale expositie
te houden. Ook is er een aantal prijzen
voor poëzie ingesteld.
Op het festival-terrein zal een kerk ver
rijzen, waar diensten voor de diverse ge
zindten zullen worden gehouden. Ook
komen er openluchtdiensten, onder meer
in Hyde Park, waar tienduizend personen
verwacht worden. De verschillende con
gregaties uit omliggende stadsdelen zullen
zich met de geestelijken in processie daar
heen begeven. Er komt in Londen ook een
Bijbeltentoonstelling, welke tevens een
overzicht zal geven van de invloed van de
kex-k op de Britse samenleving, in het bij
zonder wat betreft de sociale verbeteringen.
Op een origineel idéé berust de bouw
van een volledige, moderne volkswijk met
winkels en scholen, welke als „levende."
architectuur-tentoonstelling is bedoeld. Ér
staat ook een reeks exposities van oude en
nieuwe boeken op het programma.
De toeneming der
bevolking
Vergelijking tussen 16321732
en 1850—1950
Over het verloop der bevolking (ge
boorte en sterfte) in vroeger eeuwen be
staan niet veel gegevens. Dit is te verklaren
omdat er toen nog geen bui'gerlijke stand
was. Die is pas door Napoleon inge
voerd. Alleen zijn wat gegevens te putten
uit kerkelijke archieven.
In het boek van Schrevelius over de ge
schiedenis van Haarlem vonden wij een
lijst van het aantal huizen in het Noorder
en het Zuiderkwartier. Die lijst is gemaakt
door een zekere Liefhebber, iemand die
blijkbaar liefhebberij had in het verzame
len van cijfermateriaal.
'In het Zuiderkwartier (zich uitstrekken
de van Beverwijk tot Dordrecht) stonden
in 1632 59.983 huizen en in 1732 80.970.
Voor het Noorderkwartier (Alkmaar,
Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnikendam,
Medemblik enPurmerend) wai'en de cijfers:
in 1632 12.772 en 1732 11.079.
Tezamen geteld: 1632 72.755 huizen; 1732
92.049. In een eeuw dus een vermeerdering
van 19.294 of 26,5 procent. Er kan worden
aangenomen dat de bevolkingstoeneming
overeenkomstig is geweest. In die eeuw is
er dus slechts een betrekkelijk geringe
toeneming der bevolking geweest. Ter ver
gelijking zijn te nemen $e cijfers over de
eeuw 1850-1950. Toen is de bevolking van
Nederland toegenomen van 3.100.000 tot
10.000.000. Een stijging dus van ruim 300
procent. Dus meer dan 10 maal zoveel als
in de eeuw 1632-1732. Dit is in het bij
zonder een gevolg van de verbeterde zorg
voor de Volksgezondheid, waardoor de
levensduur der mensen belangrijk verlengd
is. Vooral de sterfte onder de zuigelingen
is zeer sterk verminderd.
Het lijstje van Schrevelius geeft ook de
cijfers over Haarlem. 1632: 6490 huizen;
1732: 7963. Een stijging dus van 1473 of
22,7 procent.
Haarlem telde in 1850 25.888 inwoners,
in 1950 waren het er 162.000. Over die eeuw
was de toeneming dus 470 procent.
Beverwijk zag zijn huizental oplopen
van 333 in 1632 tot 440 in 1732.
Enige tijd geleden gaven wij vergelij
kende cijfers over de groei van de grote
gemeenten in ons land in het tijdvak 1850-
1950. Nu zowel Amsterdam, Den Haag als
Rotterdam vermeld staan in de lijst van
Schx*evelius is ook vast te stellen hoe de
toestand in 1632 en 1732 was.
aantal woningen in:
1632 1732
Amsterdam. 16051 26035
Den Haag 3160 6164
Rotterdam 5048 6621
In 1632 was Amsterdam dus slechts 2V2
keer zo groot als Haarlem (nu 5 keer).
Haarlem was toen 2 keer zo groot als Den
Haag en ook nog iets gx*oter dan Rotterdam.
Maar Den Haag gx-oeide toen al sterk, want
in die 100 jaar vermeerdei"de het aantal
huizen met bijna 100 procent. Maar toch
had Den Haag in 1732 nog 1799 huizen
minder dan Haarlem. Rotterdam nam ook
nog slechts weinig in bevolking toe, de
stijging in die eeuw was. namelijk 33 pro
cent.
In de laatste eeuw zijn Den Haag en Rot
terdam snel in zielental toegenomen. Nu
zijn de cijfers: Den Haag 555.000 en Rotter
dam 672.000.
Leiden was in 1632 niet alleen Den Haag
en Rotterdam de baas, maar overtrof ook
Haarlem. Plet had namelijk 8374 huizen,
dus 1884 meer dan Haarlem.
Ook in 1732 was Leiden nog groter dan
Haarlem (Leiden 10891 huizen, Haarlem
7963). Nu ligt Leiden ver achter bij Haar
lem, want tegen de 162.000 zielen van
Haarlem kan. Leiden er nog geen 90.000
stellen.
BINNENLAND
Tot hedenmorgen twaalf uur hebben
zich in totaal 330 gegadigden persoonlijk,
schriftelijk of telegrafisch gemeld voor de
marinierscompagnie en voor de compagnie
van de Kon. Landmacht, welke de regering-
overweegt ter beschikking van de Verenigde
Vólken te stellen.
Dc 25-jarige J. R- uit Hengelo die tï
Enschede bij familie logeerde, is uit een
raam van de eerste verdieping gevallen. Hu
werd zo ernstig gewond dat de dood enkele
ogenblikken later intrad.
Op 2 September wordt te Dordrecht
door het nationaal instituut Steun Wettig
Gezag een landdag gehouden voor de vrii-
willigers van de Nationale Reserve, van de
reserve-grensbewaking, de reserve-rijkspo-
ütïe, de reserve-gemeentepolitie en het al
gemeen vrljwilligersdepöt. Minister-president
Drees zal een toespraak houden.
Een wichelroedeloper is er in geslaagd
in een tuin te Noordwijk een collectie kope
ren voorwerpen op te sporen, die daar negen
jaar geleden was begraven. De eigenaar kon
zelf de juiste plaats niet meer terugvinden.
De Amerikaanse industriële deskundige
H. Dreyfuss is door het Nederlandse ministe
rie van Economische Zaken uitgenodigd om
op te treden als adviseur van Nederlandse
industriëlen. De heer Dreyfuss zal op 4 Sep
tember naar Nederland komen.
Zondag is bij Apeldoorn de boerderij
van H. van 't Erve afgebrand. De brand
weer, die met twee tankwagens water moest
aanvoeren, wist een schuur te behouden.
De stichting „Door de Eeuwen Trouw"
heeft -telegrafisch aan de regering verzocht,
Ambonese militairen van het K.N.I.L. na
hun .ontslag te laten terugkeren naar hun
geboortegrond. „Zij zouden in een afschuwe
lijke positie komen", zegt de stichting, „in
dien zij naar Java worden overgebracht".
De heer Karei Brückmann is benoemd
tot technisch adviseur van de Wagnerver-
eniging te Amsterdam.
De revue-artist Kees Manders, auteur
van het lied „Volendam, jij bent de parel
van die oude Zuiderzee", heeft Zondagmid
dag op verzoek van de Volendamse V.V.V.
een ter ere hiervan naar hem genoemde
botter gedoopt.
De 13-jarige Robbie Karman uïit de
Pieter van der Doesstraat te Amsterdam
wordt vermist. Hij nam deel aan het pad
vinderskamp in Ommen, maar werd na enige
dagen naar Amsterdam teruggestuurd, waar
hij tot dusverre niet is aangekomen.
Het Nederlands Verbond van Midden
standsverenigingen heeft zijn leden en andere
middenstanders aangespoord, de demonstra
tieve bijeenkomsten van het N.V.V., welke in
vijf grote steden zullen worden gehouden, bij
te wonen.
In de Binnen Oranjestraat te Ametei--
dam is een menigte van ongeveer 300 perso
nen slaags geraakt met enige politie-agenten,
die iemand hadden gearresteerd. Toen er per
auto versterkingen voor de politie werden
aangevoerd, maakte het publiek de auto on
klaar. De politie behaalde tenslotte de over
winning en arresteerde o.a. een man, die ge
dreigd had een agent te zullen vermoorden.
De Kon. Noord- en Zuilhollandsc Red-
dingmaatschappü heeft aan het Zuiderzee
museum te Enkhuizen een roeireddingboot
met toebehoren, afkomstig uit Noordwijk aan
Zee, geschonken.
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft een college van adviseurs voor de lucht_
haven Schiphol geïnstalleerd. Het college
heeft tot taak adviezen te geven over maat
regelen tot verdere uitbreiding van de lucht
haven.
Op 5 September zal de Noordhollandse
Vereniging „Het Witte Kruis" 75 jaar be
staan. Dit jubileum wordt in Alkmaar ge
vierd.
HAARLEM EN OMGEVING
De Haarlemmers H. de Boer, D. G. Kei
zer en E. Sapardan slaagden te 's Graven-
hage voor de acte handtekenen.
Wie zagen dit verkeersongeluk?
Donderdagmiddag omstreeks vier uur
moest een fietster in de Koningstraat uit
wijken voor een stilstaande bakfiets. Te-
zelfder tijd passeerde een bus die de dame
aanreed. De wielrijdster werd slechts licht
gewond, doch haar fiets werd geheel ver
nield.
De Haarlemse verkeerspolitie verzoekt
getuigen van het ongeval zich aan haar
bureau, Smedestraat te melden.
Cricket
West-lndië staat 349 voor 5
ondanks opgeven van Worrell
De West-Indiërs scoorden in de eerste
innings van de laatste testmatch tegen En
geland op het accurate bowlen in langzaam
tempo. Bij de lunch was de stand heden
morgen 349 voor het verlies van 5 wickets.
Worrell maakte nog 6 runs, doch moest
zich na een kwartier terugtrekken daar hij
zich onwel gevoelde. Wallcott was uit voor
17, Christiani voor 11. Laatstgenoemde
werd gevangen op het bowlen van Alec
Bedser, die hiermede zijn 100ste wicket in
testcricket nam binnen de 5 jaar, een
unieke prestatie. Gomez bleef met 15 not
out; aanvoerder Goddard met 0 not out.
(Men zie voorts elders in dit blxd)
VOORTING WEER VIJFDE. De Ronde
van Helmond (130 km. voor beroepswiel
renners) werd gewonnen door Harm Smits
in 3.26.05, voor Lambrïchts. Van der ZanJe,
Van As en de Haarlemmer Gerrit Voorting.
Jeugd-athletiekop het
Terrasvogels-terrein
Zaterdagmiddag heeft de Turnvereniging
Santpoort op het Terrasvogelsterrein een
onderlinge athletiekwedstrijd gehouden, be
staande uit een athletiekdriekamp voor jon
gens en meisjes van 11—13 jaar."
De puntenverdeling viel als volgt uit:
Jongens: 1. Rudi Beekman 2115 punten:
2. Ko Dillewijn 1565 p.; 3. A. Opdam 1405 p.;
4. P. Dekker 1395 p.; 5. Rudi Wyers 1345 p.
Meisjes: 1. A. Krikke 1801 p.: 2. L. Hoogen-
dijk 1790 p.; 3. A. Groeneveld 1?30 p.:
f. H°1Ie™an, 1605 P-: 5. G. Kamphuizen
1465 p.; 6. T. Slot 1370 p.
Zaterdag 19 Augustus heeft op het Terras-
vogelsterrein een onderlinge athletiekwed
strijd plaats voor de oudere leden van T.V.S.
Koninklijke Olie
Unilever
Philips
A. K. U
Fokker
Ford
Ned. Kabel
Van Berkel1
Scheepvaart Unie
Holl, Am. L(jn
Delj Mij
H. V. A
A'dam Rubber
Ned. Handel Mij.
Ned. Ind. Hand.
Billiton II
Slotkoers
Openings
Vx'ijdag
koersen
287
286
209
210
218 y8
220%
175%
176%
115
278
112%
132%
134
153
110%
110%
117%
114%
128%
129
141%
230
