Eerste Kamer aanvaardt wetsontwerp
inzake 15 procent huurverhoging
Geen hogere omzetbelasting
voor de kleinhandel
Duinboerderijen in Aerdenhout
Donderdag 12 October 1950
Aan het eind van het jaar wil de regering zich beraden
over compensatie-maatregelen voor bepaalde groepen
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Struycken stond Woensdagmid
dag voor de zware taak, het wetsontwerp
inzake aansprakelijkheid der overheid
voor handelingen in bezettingstijd, beho
rende tot de boedel van zijn voorganger, te
verdedigen.
Naar aanleiding van prof. Molendijks
verwijt, dat de regering met behulp van de
wetgever wil ingaan tegen het arrest van
de Hoge Raad van 1948, merkte de be
windsman op dat het hier om een afbake
ning van de grenzen der aansprakelijkheid
ging. Bedoeld arrest gold echter slechts
voor een bepaald geval en kan niet aan
vaard worden als een uitspraak met alge
mene gelding. Minister Struycken beriep
zich, in het bijzonder met het oog op het
geen de wet zal bevatten omtrent de niet-
aansprakelijkheid voor handelingen van
het Militair Gezag en van het Beheers
instituut. od de chaotische toestand, die er
ia de eerste maanden na de bevrijding
bestond. Men moest bedenken, dat die in
stituten geholpen hebben „de brand te
blussen". Daarbij werd ook wel eens een
emmer water verkeerd gegooid en daar
voor kan men de overheid toch niet aan
sprakelijk stellen.
Minister L i e ft i n c k deed nog een duit
in het zakje, toen hij er op wees, hoe bij
toepassing van het beginsel dat besloten
lag in het arrest van de Hoge Raad, de
schatkist thans niet aansprakelijk zou zijn
voor de onder de bezetting in het leven
geroepen gedwongen obligatieleningen. Het
wetsontwerp aanvaardt die aansprakelijk
heid wel.
De bestrijders bleken echter door de
ministeriële uiteenzettingen niet bekeerd
te zijn. Zelfs voegde zich nu nog jhr. mr.
Ruys de Beerenbrouck (KVP) bij
hen, die er aar, herinnerde hoe tussen 5 Mei
en 20 November 1945 de toenmalige re
gering het land opzettelijk parlementloos
had gelaten en in dat tijdperk door het
M.G. allerlei ongerechtigheden waren be
gaan, zonder dat de regering door de
niet aanwezige volksvertegenwoordi
ging ter verantwoording kon worden ge
roepen.
Met 268 nam de Kamer het wetsvoor
stel aan; met de Christelijk-Historischen,
de WD en de Communisten stemde jhr.
mr. Ruys dc Beerenbrouck tegen.
De heren Reyers (CH) en Van
Santen (Comm.) bleken om zeer uiteen
lopende redenen bezwaren te hebben tegen
het voorstel inzake vergoeding aan hen
die schade hadden geleden doordat zij ten
onrechte als politieke délinquenten be
handeld waren geweest.
Het -ontwerp werd met 284 aange
nomen.
Huurverhoging.
Bij de behandeling van het ontwerp
Huurwet, dat regelen bevat inzake de huur
prijzen van onroerend goed en de bescher
ming van de huurders, merkte de heer
Schipper (A.R.) op, dat nu slechts 15%
huurverhoging wordt voorgesteld, de huis
eigenaren een offer brengen in het kader
van de loonpolitiek der regering. Nu in
middels de lonen weer verhoogd zijn, is de
positie der huizenverhuurders opnieuw on
gunstiger geworden.
Hij vroeg de regering ook gerechtigheid
ten behoeve van de huiseigenaren te be
trachten.
De heer Kraayvanger (K.V.P.) wees
op de wanverhouding tussen huren en
lonen. Een huurverhoging met 15°/o was
aanvaardbaar voor zover het betreft huur
ders die onder de loonstop vallen, maar ten
opzichte van hen met wie dit niet het geval
is, alsook wat verhuurde bedrijfsruimten
betreft dus voor duurdere panden be
hoorde het eigenlijk meer te zijn. Bezwaar
lijk noemde spreker het dat de huiseige
naren geen compensatie krijgen voor de
achterstand over het tijdperk 1940'50,
toen men door de te geringe huuropbrengst
niets voor het onderhoud van de huizen
heeft kunnen doen.
Voor deze redenering voelde de heer
Woudenberg (Arbeid) niets. Heeft men
indertijd er ooit aan gedacht de honderd
duizenden die in de crisisjaren werkloos
waren geweest later in betere tijden daar
voor nog schadeloos te stellen? In het al
gemeen vond deze afgevaardigde de ver
hoging met 15% welletjes, al was hiermee
ook zijns inziens nog niet het laatste woord
in de kwestie der huren gesproken, want
hij had wel oog voor het grote verschil tus
sen het huurpeil en de tegenwoordige
bouwkosten. Mr. Wendelaar (V.V.D.)
herinnerde er aan, dat de minister al in
Juni 15% niet overmatig veel had gevon
den. Daarom hoopte hij dat er spoedig een
nieuwe wettelijke regeling tot huurverho
ging zou komen. De heer Kramer (Ar
beid) besprak een zich speciaal on de mijn
streek voordoend huur-probleem. De heer
Brandenburg (Commun.) miste in het
ontwerp elke zekerheid, dat de huiseige
naren bij de huurverhoging nu' wel voor
onderhoud zullen gaan zorgen, en was ook
ontevreden over de compensatie door mid
del van belastingverlaging.
De heer Woudenberg (Arbeid) brak
een lans voor de ouden van dagen, de kleine
spaarders en voor de grote gezinnen, die
immers niet of te weinig van compensatie
genieten. Ook de heer Lieshout (K.V.P.)
betreurde het dat de minister voor deze
groepen niet van verdergaande compensatie
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 12 OCTOBER
Concertgebouw: Concert koor „Katholiek
Haarlem", „Die Jahreszeiten", 8 uur. „Stad
Haarlem": Openbare bijeenkomst met als
spreker een lid van de Nederlandse vredes-
raad, 3 uur. Meeshal: Hildebrand-bazar, ten
bate van de Nederlands Hervormde Diaconie
2—5 en 7—10 uur. Huis Van Looy: Kunst Zij
Ons Doel, tentoonstelling (tot 29 Oct.) 105
uur. „Het Luifeltje": Tentoonstelling van
schilderijen, tekeningen en poppen van Mar-
garetha Verheus 104 (tot 16 October).
Frans Hals: „Voor wie de klok luidt", 18 j„
2.30 en 8 uur. Palace: Bud Abbott en Lou
Costello in het „Wilde Westen", 14 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Vulcano", 18 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. City: „Whisky als water",
iedere leeft., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne:
»De vrouw uit het volk", 14 j., 2.30, 7 en
915 uur. Rembrandt: „The big lift", 14 j., 2,
4.15, 7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 13 OCTOBER
Nassauplein 8, Theosofische vereniging,
lezing Ko Borsten, 8 uur. Gem. Concert
gebouw: Concert HOV, 8 uur. Vleeshal:
Hildebrand-bazar ten bate van de Nederlands
Hervormde Diaconie 25 en 710 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
wil weten. Met name kwam deze spreker
voor de grote gezinnen op. De heer Lies
hout bleek aan de bewindsman de verkla
ring te willen ontlokken dat tegelijk mei
de intreding van de huurverhoging tevens
compensaties zullen ingaan voor hen, die
van de belastingverlagingen niet profiteren.
Minister In'tVeld, sprekende voor
nog slechts 14 senatoren (de voorzitter
hieronder begrepen) gewaagde van het
dwangbuis waarin de regering steeds ten
aanzien van lonen en prijzen heeft ver
keerd. De bewindsman zag dan ook geen
mogelijkheid op het ogenblik, verder te
gaan dan een huurverhoging met 15%. Er
kan moeilijk aan huurverhoging in de
naaste toekomst gedacht worden. Toen mi
nister In t Veld in het algemeen de moei
lijkheden aanstipte waarvoor ons volk zich
geplaatst ziet, vooral ook nu de militaire
uitgaven zoveel vergen, beval hij, pas terug
uit Zweden, navolging van het Zweedse
voorbeeld op het gebied van toenemende
arbeidsproductieviteit aan: in de laatste
twee jaar nam die daar met 4% per jaar
toe, hetgeen heel wat meer is dan hier te
lande.
Door de beheersing van lonen en prijzen
hebben we een andere verdeling in het na
tionale inkomen gekregen, hetgeen onge
twijfeld van verschillende groepen offers
vergde, echter gebracht in het belang van
onze nationale economie. Hieraan dient
men te denken als men het heeft over de
huiseigenaren die de offers zouden moeten
brengen.
Wat het achterstallige onderhoud betreft,
zou men wellicht kunnen proberen de par
ticuliere hypotheekhouders te bewegen met
uitstel van de aflossing genoegen te nemen
om aldus meer gelegenheid te krijgen die
achterstand in het onderhoud in te halen.
De minister achtte het niet denkbeeldig dat
de bouwkosten zullen gaan dalen, mede
door verbeteringen in de organisatie van
het bouwbedrijf.
Aan het eind van het jaar wil de regering
onder ogen zien of er maatregelen moeten
worden getroffen voor die groepen, ten wier
behoeve verschillende sprekers compensa
ties hadden bepleit. Vrijwel uitgesloten lijkt
het echter voor iedereen een compensatie
voor de hum-verhoging te vinden.
De heer Lieshout kreeg te horen, dat het
helaas niet doenlijk was hem thans eèn
positief antwoord te geven op zijn vraag
over tegelijk met de huurverhoging in te
voeren compensaties voor bepaalde
groepen.
Met aantekening van het „tegen" dei-
communisten en van de heer Lieshout
(K.V.P.) ging het ontwerp er door.
Toen zorgde de heer S c h o o n'e n b e r g
(Comm.) nog voor een verrassing met zijn
„rauwélijks" aldus de voorzitter ter
tafel gebrachte voorstel om de regering te
doen uitnodigen een verklaring af te leg
gen over Nederlands houding inzake Korea,
nu er tengevolge van het besluit van de
Algemene Vergadering der Verenigde Vol
ken om de 38ste breedtegraad te doen over
schrijden en tengevolge van de hiertegen
over door Peking kenbaar gemaakte be
zwaren éen geheel nieuwe en volgens de
communistische spreker gevaarlijke toe
stand is ingetreden. Eenstemmig besloot de
Kamer op voorstel* van voorzitter Kranen
burg Donderdagochtend voor het begin van
het comité-generaal over Nieuw Guinea het
voorstel van orde van de heer Schoonen-
berg nader te bespreken.
De Amerikaanse cellist Edmund Kurtz
werkt als solist mede aan het tweede
H.O.V.-ledenconcert in de serie D op Dins
dagavond 17 October onder leiding van
Toon Verhey. Het programma bestaat uit
de ouverture ..De verkochte bruid" van
Smetana, het Celloconcert van Dvorak en
de Derde Symphonie (de Eroicavan Beet
hoven. Edmund Kurtz ivoont sinds 1936
in de Verenigde Staten. Ook verleden jaar
trad hij met de H.O.V. in Haarlem op.
A.N.W.B. wil ledenaantal
verdubbelen
Voor een talrijk en overwegend jeugdig
gehoor heeft de A.N.W.B.-propagandist
Valstar gisteren in hel Heemsteedse sport
parkrestaurant een uiteenzetting gegeven
van de veelzijdige doelstelling van de Ko
ninklijke Tourïstenbond. De heer Valstar
vertelde, dat de A.N.W.B. voor het grote,
thans aan zeshonderd" personen werk ver
schaffende apparaat van de Bond eigenlijk
te weinig leden heeft. Er zijn er thans
225.000. doch het moeten er zeker 450.000
worden en dat is dan nog maar ruim 4%
van de bevolking. De A.N.W.B., hoewel
bijna zeventig jaar oud. voelt zich overigens
even fris als een bekend warenhuis en zoekt
naar steeds nieuwe wegen om de Neder
landse toerist en weggebruiker en dat is
toch iedereen van dienst te zijn. Zo wer
den in het tot nu toe verstreken jaar niet
minder dan 65.000 inlichtingen verstrekt
omtrent buitenlandse reizen en 71.000 over
binnenlandse toeristische aangelegenheden.
Achtduizend wegwijzers en paddestoelen
houden op het ogenblik op vrijwel ieder
verkeerspunt de herinnering aan de orga
nisatie levend en op de hoofdverkeers
wegen zijn iedere werkdag honderd wegen
wacht-équipes in actie om de door panne
getroffen automobilist of motorrijder bij te
staan.
Vijftien jaar wegens verraden
van Joodse landgenoten
De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
een beroep van de fabrikant J. H. S. uit
Amsterdam tegen een gevangenisstraf van
15 jaar verworpen. S., die vijf maal bridge-
kampioen van Nederland was, heeft vol
gens de bewezen verklaarde tenlasteleg
ging tijdens de oorlog met Joodse onder
duikers gebridged, hen verraden en zich
tot een bedrag van 40.000 gulden met hun
goederen verrijkt. Na de bezetting speelde
S. een zichzelf toebedachte rol als majoor bij
de Binnenlandse Strijdkrachten, aan welk
spel de justitie een einde maakte.
Over verwachtingen die niet vervuld werden
Voor fabrikanten wil minister Lieftïnck
het percentage op 4 brengen
Bij de Tweede Kamer zijn ingediend wetsontwerpen tot verlaging van Inkomstenbe
lasting en Loonbelasting, tot verhoging en technische wijziging van de Omzetbelasting,
lot wijziging en aanvulling van de Registratiewet 1917 en tot wijziging en aanvulling
van de Zegelwet 1917 en wet op de Personele Belasting.
De regering is van oordeel, dat er thans van verdere belastingverlichtingen geen sprake
kan zijn. Zij beraadt zich integendeel over verzwaringen. De opzet van de indiening
van het gehele complex belastingontwerpen is geweest het bedrijfsleven enige ver
lichting te verschaffen en voor het overige een aantal verschuivingen te weeg te
brengen. In de Memorie van Antwoord, welke is verschenen vóór het uitbreken
an de strijd in Korea, is nog een aantal verlichtingen voorgesteld, welke een offer
voor de schatkist zouden betekenen van rond 60 millioen. De regering ziet zich
echter tot haar leedwezen genoodzaakt, gezien de jongste ontwikkeling op inter
nationaal gebied, dit offer in zoverre wederom ongedaan te maken, dat een gedeelte
van die verlichtingen wordt teruggenomen en een ander gedeelte wordt gecom
penseerd door belastingverzwaring elders.
De regering heeft besloten de voorge
stelde verhoging van de Omzetbelasting
van 3 op 3'i> pet, voor de kleinhandel te
rug te nemen en de verhoging voor de fa
brikanten te brengen op 4 pet. Het ligt in
de bedoeling de geünificeerde omzetbe
lasting in de Benelux zo op te bouwen, dat
voor verrichtingen door fabrikanten en voor
diensten 5 pet. omzetbelasting zal zijn ver
schuldigd en de overige schakels geheel
zullen zijn vrijgesteld. Het nieuwe rege
ringsvoorstel zal een hogere bate voor de
schatkist opleveren van rond 51 millioen,
indien het percentage voor de diensten
ook tot 4 pet. wordt verhoogd. Wordt dit
eveneens op 3 pet. gelaten, dan zal slechts
een hogere opbrengst van 17 millioen wor
den verkregen. Een hogere opbrengst van
51 millioen zal tezamen met het terug
nemen van de voorgestelde verlaging van
het Registratierecht bij plaatsing van aan
delen de overige voorgestelde verlichtingen
ongeveer kunnen compenseren.
De rijksbegroting voor het jaar 1951 ver
toont reeds een tekort van ruim 100 mil
lioen. Daarbij is nog geen rekening ge
houden met de gevolgen van een aantal op
handen zijnde wetsvoorstellen op sociaal
gebied en met het feit dat de begroting voor
Oorlog en Marine met ten minste 15 pet.
zal moeten worden verhoogd.
Berekeningen hebben uitgewezen, dat de
voorgestelde verlaging van de Inkomsten
belasting voor de gezinnen met lagere en
middelbare inkomens vrijwel volledige
compensatie biedt voor de huurverhoging.
Ten aanzien van het saldo van de in de
wetsontwerpen voorgestelde verlichtingen
en verzwaringen deelt de minister van Fi-
De geologen van deze tijd verwerpen de
veronderstelling van het voorgeslacht dat
langs de duinrand in onze omgeving een
tak van de Rijn gelopen heeft.
Wel ontmoet de bewering dat de water
stand een halve eeuw geleden heel wat
hoger was dan thans, geen tegenspraak. Dit
is ongetwijfeld voor een deel het gevolg
van de water onttrekking aan de duinen
door de waterleidingen. Maar er zijn
redenen om aan te nemen dat de water
stand ook (misschien niet zoveel als thans)
'gedaald zou zijn, als er geen waterleidin
gen waren geweest. Het is namelijk een
feit, dat de waterstand óók al vóór die tijd
geregeld daalde.
Bij een grensgeschil tussen Vogelenzang
en Zandvoort in 1596 beweerden de hout
vesters van de Heeren van Brederode, dat
het gehele Bentveld vroeger een binnen
water is geweest. Latere onderzoekingen
hebben aangetoond, dat er in elk geval in
Bentveld een binnenwater was. dat gevoed
werd door water dat uit de duinen weg
zakte. Er ontsprong een beek, de Relle
genaamd, die naar Aerdenhout liep en zich
met vele vertakkingen een weg baande
naar de weilanden aan de Aerdenhoutse
Vaart (nu Houtvaart). Deze beek is nog
getekend op een kaart die in 1687 ver
vaardigd werd. Op enkele plekken werden
in 1750 nog moerassen gevonden, o.a. bij
het Mariënbos.
In het midden van de 19e eeuw werd er
in de duinstreek nog vrij veel water ge
vonden. In het Rozenwater en het Zwarte
veld bij Zandvoort (nu behorend tot het
duincomplex der Amsterdamse waterlei
ding) stonden de koeien tegen de winter
in het water en werden de aardappelvel
den af en toe overstroomd. Achter „Groot-
Bentveld" stonden de gronden zelfs om
streeks 1880 's winters nog geregeld onder
water.
In het begin der 19e eeuw hebben enkele
De boerderij Vogelenzangse Doodweg 15.
grootgrondbezitters in Aerdenhout ernstige
pogingen in het werk gesteld om duin-
valeien te ontginnen. Ontgonnen werden
grote terreinen onder Zandvoort, Bentveld
en Aerdenhout. In die tijd werden ook
vele duinboerderijen gebouwd. De duin
vlakten werden bedekt met een laag zwarte
aarde en hier en daar ook omgeven door
een aarden wal. Op de weilanden graasden
Een schilderachtig detail van de boerderij
Leyweg 1. No. 3. Dit plekje demonstreert
duidelijk de verlaagde waterstand. De
stoep voor het wassen van het melkgerei
is gemaakt toen er nog volop water in het
slootje stond.
koelen, paarden en schapen. Ook waren er
stukkèn land waar aardappelen, rogge en
haver verbouwd werden. Vooral de scha
penteelt werd intensief aangepakt. Het
streven was een kruising tot stand te bren
gen tussen Friese en Texelse schapen, om
daardoor een beter soort Wol te krijgen.
Enkele boeren hielden er zelfs schaaps
kooien op na.
Aanvankelijk hadden die ontginningen
wel enig succes, maar toen in de tweede
helft van de 19e eeuw de Amsterdamse
waterleiding begon met de onttrekking van
water aan de duinen, werd aan de ver
wachtingen de bodem ingeslagen. De groei
op de terreinen die het hoogst lagen ver
minderde gestadig, zodat het op de duur
niet mogelijk was voldoende gras voor de
dieren te telen.
Verschillende boerderijen zijn dan ook
weer verdwenen. Er zijn evenwel nog
enkele duinboerderijen overgebleven. Er
staan er enige aan de Vogelenzangse Dood
weg, de Vogelenzangse Duinweg en de Ley
weg I en II. Van enkele geven wij hier een
afbeelding.
Vogelenzangse Doodweg 28.
nanciën mede, dat het geraamde verlies
aan belastingopbrengst van 60 millioen,
waarbij nog een verlies van 15 millioen als
gevolg van een verlaging der schoolgelden
dient te worden geteld, moet worden ver
minderd met 12 millioen ten gevolge van
het terugnemen van de voorgestelde ver
lichting van het Registratierecht en een
nog niet vaststaand bedrag wegens de wij
ziging van de omzetbelasting.
Verlaging van schoolgeld
Het is niet mogelijk, de achteruitgang in
reëel inkomen als gevolg van de waarde
vermindering van de gulden voor alle be
volkingsgroepen te compenseren. De re
gering is van oordeel, dat alleen compen
satie kan worden geboden voor 'n verzwa
ring van lasten, en dan nog slechts voor de
groepen met de lage en middelbare inko
mens. Daar het een nationaal belang is,
dat de ouders het passende onderwijs voor
hun kinderen bekostigen, wordt een speci
ale op de kosten van het onderwijs gerichte
compensatie voorgesteld.
Het moeilijkst hebben het thans die cate
gorieën van de groep van middelbare in
komens, welke schoolgaande of studerende
kinderen hebben. Wanneer er slechts be
perkte mogelijkheden zijn, is het het beste
de concessie op de zwakste categorieën te
richten. Vandaar de verlaging van de
schoolgelden ad. 15 millioen, waaronder
begrepen een verlaging van collegegelden
van f 325 op f 200.
Bij een belastingverlaging voor de ge
hele groep middelbare inkomens zou ook
compensatie worden verleend aan de cate
gorieën met niet schoolgaande of verdie
nende kinderen, hetgeen niet zo noodzake
lijk moet worden geacht.
Het inkomen, waarbij het maximum
schoolgeld moet worden betaald, ligt thans
voor het middelbaar en voorbereidend
hoger onderwijs bij f 16.000 en voor het
lager onderwijs bij f 12.000 (bij degenen
die in de Vermogensbelasting vallen, zijn
deze bedragen lager). Het ligt in de bedoe
ling, deze bedragen te stellen op f30.000
voor het middelbaar en voorbereidend
hoger onderwijs en vermoedelijk op
f24.000 voor het lager onderwijs. De op
klimming van het schoolgeld zal zodanig
zijn, dat bij inkomens beneden de eerst
genoemde bedragen het schoolgeld wordt
gehalveerd. Voor inkomens tussen f 16.000
en f 30.000 (bij het lager onderwijs f 12.000
en f24.000) neemt de vermindering ge
leidelijk af.
Ter beperking van het verschijnsel, dat
de kosten van het privégebruik van per
sonenauto's als onkosten voor de belasting
worden afgetrokken, had de minister voor
gesteld een derde van deze kosten als privé
uitgaven te beschouwen. Bij nota van wij
ziging wordt dit teruggebracht tot een
vierde.
Voorts wordt bij nota van wijziging voor
gesteld week- en maand-abonnementen en
traject- en weekkaarten voor openbare
tram- en autobusbedrijven vrij te stellen
van zegelrecht.
Er is aandrang op de minister uitgeoefend
om de in het besluit op de Omzetbelasting
1940 opgenomen vrijstelling voor schrijvers
en kunstenaars, welke thans is gebonden
aan een grens van 4500 per jaar, te ver
ruimen. Om niet de schijn op zich te laden,
dat hij niet een voorstander zou zijn van
het voëren van een actieve cultuurpolitiek,
heeft minister Lieftinck nu een verruiming
van de vrijstelling voorgesteld tot 8000.
Aangezien naar zijn mening degenen, die
een tak van sport als beroep beoefenen,
van dezelfde vrijstelling moeten kunnen
gebruik maken, heeft hij die categorie toe
gevoegd aan de groepen van ondernemers,
die thans reeds in het desbetreffende arti
kel zijn opgenomen. Een aantal artikelen,
welke gebruikt moeten worden door per
sonen, die bijzondere lichaamsgebreken
hebben, wordt van omzetbelasting vrijge
steld.
Beverwijker mishandelde
agent van politie
Rechtbank veroordeelt
de man tot zes jaar
De Haarlemse rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen de acht en twintig
jarige J. T. C. uit Beverwijk, die veertien
dagen geleden terecht heeft gestaan, wegens
zware mishandeling en diefstal en tegen
wie een gevangenisstraf van vijf jaar was
geëist. Het vonnis luidde een gevangenis
straf van zes jaar met aftrek van voorar
rest. In het vonnis werd overwogen, dat C.
een groot aantal malen veroordeeld is en
dat de feiten zeer ernstig zijn.
In de nacht van 23 op 24 Juni werd G.
aangetroffen door de agent van politie J.
Bultjes in een poort van de Eksterstraat in
Haarlem«-Noord. De agent wilde hem mee
nemen naar het bureau van politie, doch
de man gaf de agent enkele klappen. Het
gevolg was, dat deze een hersenschudding
opliep en enige weken in het Diaconessen-
huis moest worden gepleegd. C. is gevlucht
en later in Beverwijk aangehouden. Het
hem enkele dagen later gelukt uit de cel
van het bureau van politie te Haarlem te
ontsnappen, doch hij werd in Amsterdam
gearresteerd. Uit het onderzoek was ge
bleken, dat C. in de laatste maanden twin
tig inbraken had gepleegd.
Oostenrijkse regering protesteert
nogmaals
De Oostenrijkse regering heeft Woensdag
besloten opnieuw bij de Sovjet-Russische
autoriteiten te protesteren tegen „de voort
durende Russische bemoeiing met Oosten
rijkse binnenlandse zaken".
In een officieel communiqué werd mee
gedeeld, dat de Russische autoriteiten had
den geïntervenieerd om ontslag en berech
ting van personen, „die betrokken waren in
onwettige handelingen gedurende de recen
te stakingspoging", -te verhinderen.
De kleine wereld
Natuurramp
Sommige mensen beleven de dagen niet
als de schakels van een sleurketting, doch
als altijd nieuwe avonturen van vier-en-
twintig uren lang.
Ja, van vier-en-twintig uren, want zij
doen het avontuur van elke dag in hun
dromen nog eens over.
Onze vriend die in de Italiaanse Alpen
vacantie viert is er zo een, hij is een frivole
kerel, een lieve glimlach met een koket
hoedje op kan hem van het ene eind der
wereld naar het andere lokken, om zo te
zeggen.
Ge zult u misschien herinneren hoe hij
vorig jaar twee weken in Zwitserland was
zonder een Alp aan te kijken. Want hij had
in een hotelletje daar ergens tegen de
groene hellingen een meisje getroffen dat
het bekijken meer waard was dan de ber
gen. Zij breide een truitje van rode wol,
hij zat maar op de stille veranda en keek
naar de snelle breinaalden en naar het
groeiende truitje; dat was zijn avontuur.
De machtige bergen rondom stonden er
voor spek en bonen bij.
Dit jaar is hij naar de Italiaanse Alpen
gegaan, hij schrijft er wat misprijzend over.
Als ge een Zwitserse en een Italiaanse
Alp naast elkaar zet zoudt ge zweren dat
het een tweeling is, schrijft hij ons, wie
daar een grens heeft tussen door getrokken
moet het gedaan hebben volgens de wijs
van: klinkt het niet dan botst het. Het is
schoon hier niettemin, zo staat er in mijn
reisgids, en dat kan wel zijn. Maar het is
een dode, versteende schoonheid waar ge
tegenaan ziet te zien tot ge zelve een steen
zijt.
Ik houd er niet van, ik heb meer op met
een levende schoonheid, ook al heeft zij
geen sneeuwmuts op.
En ge zult het niet geloven, ik had er een
gevonden. Maar de natuur zelf, die dode,
versteende natuur hier, is er tussen ge
komen.
Ge zult het wel in de krant gelezen heb
ben hoe dat gegaan is, maar ik zal het u
nog eens vertellen.
Gelooft ge aan zeemeerminnen?
Ik had een prachtig meer ontdekt, zo
een meer waarop ge rustig wat kunt zit
ten dobberen in een bootje. Een meer van
glanzend zilver, een gloednieuwe rijks
daalder in het groot.
En zie, daar heb ik een zeemeermin ge
vonden. Zij is er op een goede, gezegende
dag plotseling verschenen, zij lag op een
rots aan de oever met een gezicht alsof zij
er altijd gelegen had. Zij was blond als
de zon zelf en al in de verte zag ik dat ik
alle Alpen van de hele wereld voor haar
cadeau zou willen geven.
Mijn bootje dobbert op haar toe, het kan
wel zijn dat ik een beetje heb meegeholpen
met de spanen.
Kijk kijk, wie we daar hebben, zeg ik
vriendelijk. Tegen zeemeerminnen moet ge
niet zo formeel doen. Ik kan niet navertel
len wat zij antwoordt, want ik zou een mi
trailleur beter hebben kunnen verstaan
dan haar. Italiaans, weet ge, het hele woor
denboek in één golf. Maar ge moet niet
denken dat ik voor niets een boekje heb
gekocht voor ik op reis ging.
Aweete la bonta die parlare lentemente,
zeg ik, dat betekent zoveel als: Kalm aan
een beetje, dan breekt het lijntje niet.
Weet ge dat een zonnige lach de grenzen
der landen kan uitvegen met een zwaai?
Mijn zeemeermin lacht en het parlare
lentemente komt er niet meer op aan. Er
is een strook water tussen mijn bootje en
haar rots van het zuiverste blauw. Ik geef
het water een veeg met mijn roeispaan, en
terwijl ik op haar toedrijf zoek ik in mijn
boekje hoe ik zeggen moet: Beste zee
meermin, stap in en vaar wat mee voor de
gezelligheid.
Zie, toen is die dode, harde, harteloze na
tuur van steen en sneeuw tussenbeide ge
komen. Ge zult het wel in de krant gelezen
hebben, Er moet ergens onder dat meer iets
bezweken zijn, het zit allemaal een beetje
raar in elkander hier in de bergen.
Het meer liep leeg, mijn glanzende rijks
daalder in het groot werd een plas van vieze
gele modder, En mijn zeemeermin schoot
van schrik als een gems tussen de bergen
weg. Zij kwam niet meer terug, evenmin
als het meer.
Zoiets kunt ge alleen van die hoge mis
punten van bergen verwachten. Zij hebben
een stenen hart en een hoofd van ijs.
Italië heeft een meer minder, dat. komt
er niet zo op aan, daar zijn er nog meer.
Maar ik heb geen zeemeermin meer, en dat
is minder mooi.
Want zie. ik heb eens gelezen dat men
zulk een lieflijk wezen slechts eenmaal ont
moet in het leven.
En dat is een trieste gedachte, min of
meer. J- L.
leuwe Uït öavem
Durable Breiboek No. 9; Uitg. Firma
H. Blenken. Enschede.
Het Durable Breiboek no. 9 zal in de rij
van breiboeken waarschijnlijk een goed
figuur slaan. Tachtig smaakvolle modellen
bieden een keur van mogelijkheden. Dames
blouses. vesten, jumpers en spencers, dames-
garnituurs. jurken en rokjes, meisjesjurkjes,
babyslob- en speelpakjes. babyjurkjes, jon
genspakjes. jongens- en herenslipovers, zie
daar de inhoud van dit practische boekje.
Het heeft een gemakkelijk formaat, zodat
hartstochtelijke breiliefhebsters het zonder
moeite in gezelschap van wol en pennen mee
kunnen nemen naar een breivisite of op een
langdurige treinreis. De foto's zijn scherp
en de tekst is duidelijk zodat ook ongeoefen
de breisters hier hun vreugde aan kunnen
beleven. A. S.
Op de drempel vol geheim, door Anna %-an
GoghKaulbach: Salamanderreeks. N.V.
Em. Querido's Uitg. Mij; herdruk, 1950.
Bruiloft in Europa, door Marianne Phi
lips: Salamanderreeks. N.V Em. Querido's
Uitg. Mij, Amsterdam, 8ste druk, 1950.
Süss de Jood. door Lion Feuchtwanger;
oorspr titel: Jud Süss. eerder verschenen
onder de titel: Macht: vertaald door Victor
E. van Vriesland: De Reuzensalamander, N.V.
Em. Querido's Uitg. Mij, Amsterdam, 1S50.
De Forsyte Sage. door John Galsworthy,
Nieuwe vertaling door C. Buadingh, 2de
druk, 1950: A. W. Bruna Zoon, Utrecht.
De onsterfelijke sergeant, door John Bro-
phy; oorspr. titel: Immortal Sergeant, vert
door Jan Poortenaar; Uitg. In den Toren,
Naarden.
Australië, waarheen? door Prof. dr. A.
Lodewijcks. Uitg. J. A. Boom, Meppel.
Kometen en vallende sterren, door dr. H.
Groot; J. M. Meulenhoff, Amsterdam.
Naar Gymnasium, Lyceum en H.B.S.!,
verzameling van opgaven bij toelatings
examens in 1950, bijeengebracht door A. M.
Polderman; Uitg. J. B Wolters. Groningen.
Ra. ra, Wat is dat? Hersengymnastiek voor
kinderen, derde afdeling C 1 t/m 6 van Van
Gorcum's Kinderprenten; Van Gorcum
Comp. N.V., Assen.
