Nieuwe regels voor het verkeer NIEUWE VERKEERSBORDEN m M A: KNAC si'! vJmpeten 'Kort en Bondig Ook met KOEK is Geen Blijvende Stad Woensdag 18 October 1950 Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant Maximum snelheden voor motor voertuigen komen te vervallen Ook de trams krijgen richtingaanwijzers In het Staatsblad van Dinsdag is het nieuwe Wegensverkeersreglement gepubli ceerd, dat op een nader te bepalen datum in werking zal treden. Wij vermelden hier de hoofdzaken uit het nieuwe reglement. Voorrang Over het gemotoriseerde verkeer zegt het nieuwe reglement: Het langzame verkeer heeft voorrang te geven aan het snelle. Trams zullen echter voorrang hebben boven hei snelle en het langzame. Er is dus geen sprake meer van voorrangsrechten (zoals tot dusverre) maar van voorrangsplichten. Maximumsnelheden vervallen De maximumsnelheid van veertig kilo meter per uur in de bebouwde kom en van tachtig kilometer per uur daarbuiten is ver vallen. De grondgedachte van de verkeers- wetgeving is, dat men het verkeer niet in gevaar mag brengen. Men kan. met een geringe snelheid rijdende, het verkeer ook in gevaar brengen bij tramhaltes, over steekplaatsen en scholen. Gemeentebestu ren kunnen onder door Gedeputeerde Sta ten goed te keuren voorwaarden voor be paalde gevallen een maximumsnelheid van vijftien kilometer per uur vaststellen. Geen gefoeter met de toeter Het nieuwe reglement beperkt het „toe teren". Er mag alleen van een autohoorn worden gebruik gemaakt, wanneer drei gend gevaar voor een andere weggebruiker niet op andere wijze is af te wenden. Bui ten de bebouwde kom mag alleen worden getoeterd, wanneer men een ander wil in halen. Het claxonneren om te laten horen dat men voor de deur staat, bij wijze van groet dus, of om de aandacht van anderen te trekken, is niet meer toegestaan. Over de uitrusting van de voertuigen is bepaald, dat de trams var. richtingaanwij zers zullen moeten zijn voorzien. Vijf soorten rijbewijzen Het aantal soorten rijbewijzen zal voortaan uit vijf stuks bestaan, tegen drie tot dusverre. Rijbewijs A zal gelden voor motorrijtuigen met of zonder zijspan en voor driewielers lichter dan 400 kg. Rij bewijs B-E voor personenauto's, die ten hoogste acht personen (buiten de bestuur der) kunnen vervoeren en voor vracht auto's tot 3500 kg. Rijbewijs C-E voor vrachtauto's zwaarder dan 3500 kg. Rij bewijs D-E voor autobussen en rijbewijs F voor invalidenwagentjes. De machinist van een stoomwals en de bestuurder van eeri landbouwtractor heb ben geen rijbewijs nodig. De rijbewijzen blijven vijf jaar geldig. Geen medische keuring meer In eerste instantie zal voortaan geen medische keuring meer zijn vereist, wan neer men een rijbewijs wil hebben. De aanvrager krijgt een vragenlijst in te vul len. Mochten de medici van het Centraal Bureau voor de Afgifte van Rijbewijzen aan de hand van de ingevulde vragenlijst het nodig achten de betrokkene medisch te onderzoeken, dan zal dat geschieden. De geestelijke kwaliteiten worden belangrij ker geacht dan de lichamelijke. Op grond van de geestelijke gesteldheid kan veelal worden gezegd of iemand in staat is een auto of een motor te besturen. Mocht daaraan worden getwijfeld dan kan men de betrokkene medisch keuren. Nieuwe kentekens voor motorrijtuigen Het nieuwe reglement bevat voorts de bepaling dat er kentekenbewijzen voor motorrijtuigen worden ingesteld. Dit be wijs is een soort persoonsbewijs. Het is ingesteld om de „levensloop" van een auto te volgen van het ogenblik af dat zij bij de handelaar is aangekomen, totdat zij via een of meer eigenaren bij een sloper komt. Het kenteken, dat dus in de plaats treedt van de tot nu toe bekende borden met provincieletier en een nummer, wordt aangebracht op een plaar. Deze plaat moet behoren tot een goedgekeurde soort en voorzien zijn van een rijkskeurmerk. Het rijkskeurmerk mag slechts worden aange bracht door degenen die daartoe door de minister van Verkeer en Waterstaat zijn gemachtigd. Het kenteken zal bestaan uit een groep van twee letters en een nummer, be staande uit twee groepen van twee cijfers, bijvoorbeeld MW-99-99. Het wordt aan gebracht op een blauw bord. De letters en cijfers zullen wit zijn. Voor militaire voer tuigen zullen zwarte letters en cijfers op een geel bord gelden, zoals de laatste tijd ook al gebruikelijk was. Volwassene op bagagedrager Wat de wielrijders betreft: het nieuwe reglement staat de bestuurder van een rijwiel toe, dat hij, rijdende op zijn fiets, aan de hand meeneemt een hond, een paard of een ander dier, echter niet meer dan één dier. Tot dusverre was dit ver boden. Berijders van tweewielige rijwielen mo gen slechts één persoon medevoeren. In dien deze persoon een kind beneden de leeftijd van tien jaar is, moet het op een zitplaats zijn gezeten mei voldoende steun voor rug, handen en voeten, üit deze be paling blijkt, dat voortaan ook een vol wassene door een rijwielbestuurder mag worden meegenomen op zijn fiets. Bij plaatselijke strafverordening kan echter het meenemen van kinderen, die de leef tijd van tien jaar hebben bereikt en van volwassenen verboden of aan voorschrif ten worden gebonden. Van de zijde van de A.N.W.B. vestigt men de aandacht op de bepaling in het nieuwe reglement, dat plaatselijke straf verordeningen een uniforme regeling van het meenemen van een kind of van een volwassene op een rijwiel kan verstoren. De gemeenten hebben ten aanzien van dit punt een verordenende bevoegdheid ge kregen die zij voorheen niet bezaten. Ten aanzien van voetgangers zijn geen nieuwe bepalingen opgenomen. Het vraag stuk van de oversteekplaatsen is in het nieuwe reglement niet genoemd. Bromfietsen Over de rijwielen met hulpmotoren, zegt het nieuwe reglement: motorrijtuigen op twee wielen, waarvoor door of van wege de minister van Verkeer en Water staat een kentekenbewijs volgens bepaald model is afgegeven, worden voor de toe passing van het nieuwe reglement gelijk gesteld met rijwielen, met dien verstande echter dat deze motorrijtuigen niet mogen worden bestuurd door personen die de leeftijd van zestien jaar niet hebben be reikt. Het zal bestuurders van dit soort mo torrijtuigen verboden zijn, behalve als de hulpmotor is uitgeschakeld, te rijden over een rijwielpad, dat wordt aangeduid met een rechthoekig zwart bord -waarop met witte letters Rijwielpad staat. De door deze borden aangeduide rijwielpaden zijn de rijwielpaden langs zandwegen en door bos en hei. (De A.N.W.B. is van mening dat de tendenz van deze bepaling goed is, want zij beoogt de landelijke rust te be waren. De A.N.W.B. is echter van mening dat deze bepaling veel te ver is doorge voerd. want straks zullen van deze paden, die voor het merendeel van groot nut zijn voor de streekbewoners, ook geen gebruik meer mogen maken de wijkverpleegsters, predikanten, pastoors en andëiren die de bromfietsen voor hun werk nodig hebben en daarbij veelvuldig gebruik maken van deze rijwielpaden). In het nieuwe reglement is niet bepaald wat nu een bromfiets is. Enige tijd gele den is (vooruitlopende op de nieuwe ver- keerswetgeving werd toen gezegd) een bericht verschenen waarin enige eisen werden opgesomd, waaraan een rijwiel- met hulpmotor moest voldoen om gelijk gesteld te worden met een rijwiel. Deze eisen staan niet in het nieuwe reglement. In het reglement staat voorts, dat be stuurders van bromfietsen niet met een grotere snelheid dan twintig kilometer per uur mogen rijden. Plaatsnaamborden Voor de oorlog waren door de A,N. W.E. en de KJM.A.C. gezamenlijk bij de steden en dorpen plaatsnaamborden ge plaatst. De meeste zijn tijdens de bezet ting verdwenen. De nieuwe regeling ver plicht de gemeentebesturen aan de toe gangswegen tot hun gemeente soortgelijke borden te plaatsen. Zij moeten aan de voorzijde de naam der gemeente vermel den en aan de achterzijde het aantal kilo meters. dat de weggebruiker van de vol gende gemeente verwijderd is. Tenslotte zij vermeld, dat er strengere strafbepalingen komen voor verkeers delicten. in het bizonder .voor overmatig alcoholgebruik door bestuurders van voer tuigen. Het zal mogelijk zijn het rijbewijs voor de termijn van tien jaar in te trek ken. AANWIJZINGSBORDEN VERBODSBORDEN GEBODS80RD W. m STOF WAARSCHUWINGSBORDEN .4 W A X U:.,:v. ROOD BLAUW DE GROOTSTE EN ADVERTENTIE BESTE BESTELD3EN5T vervoert Uw goederen goed en toch nog goedkoop. Laat A.B.C. proefrijden en U zult geen spijt hebben. A. B. c. Barrevoetestraat 2, Haariem, tel. 18428. Na 6 uur 14810-14155 Geruchtmakende zaak uit Velsen morgen voor Haarlemse rechtbank Morgenochtend zal de Haarlemse recht bank de geruchtmakende inbraak in het kantoor van de gemeente-ontvanger van Velsen, die in de afgelopen zomer plaats had, behandelen. Als verdachte staat te recht J. M. D. uit Dinteloord en er zijn niet minder dan elf getuigen gedagvaard. De nieuwe kleuterschool Op Woensdag 25 October zal het nieuwe schoolgebouw voor de school voor voor bereidend lager onderwijs no. 1 (hoofd mevrouw M. A. van der Zee-Stinijf) aan de Tesselschadestraat officieel in ge bruik worden genomen. Voor de ouders van de leerlingen van deze school en voor andere belangstellen den bestaat gelegenheid tot het bezichti gen van het schoolgebouw op voornoemde datum des avonds van 7!4 tot 8!^ uur. WINKELIERS GEWAARSCHUWD Het is de Haarlemse politie gebleken, dat de vorige week Vrijdag zich iemand in zeven winkels aan de Rijksstraatweg heeft voor gedaan als controleur, belast met het toezicht op de naleving van de ijkwet. Tot nu toe wordt in de zaken waar hij geweest is niets vermist, doch de politie verzoekt de win keliers, indien zich dezer dagen iemand onder dat voorwendsel bij hen aandient, naar de legitimatie te vragen. Winteractie Haarlemse Christelijk# Besturenbond Onder leiding van de heer L. Silvis werd gisteravond in het gebouw van de H. C. B. een drukbezochte vergadering van de Haar lemse Christelijke Besturenbond gehouden. Besloten werd ook dit jaar weer een grote zogenaamde „November-actie" te ontwik kelen. Als inzet van deze propaganda en huisbezoekactie zal op Dinsdag 7 November in gebouw St. Bavo een propagandavergade- ring worden gehouden, waar als sprekers namens hei Christelijk Nationaal Vakverbond zullen optreden de heren T. Palrr.a. hoofd bestuurslid van de Chr, Bouwarbeidersbond en de heer Ten Heuvelhof, hoofdbestuurslid van de Chr. Bond van Overheidspersoneel. Een zangkoor zal medewerking verlenen. ADVERTENTIE NU IS HET TIJD om met Van Emp'elen te praten over aanleg of verandering van Uw tuin. TUINBOUWBEDRIJF Haarlemse agent snapte twee van diefstal verdachten Grote hoeveelheid grondkabel in IJmuiden gestolen Door de oplettendheid van een Haar lemse politie-agent is een diefstal, die in de afgelopen nacht op het terrein van het Staatsvissershavenbedrijf ach ter de watertoren aan de Zuïdzij in IJmuiden is gepleegd, tot klaarheid ge komen op het ogenblik dat de vermoe delijke daders de buit juist in veilig heid wilden brengen. Vanmorgen vroeg merkte een monteur van het Staatsvissershavenbedrijf in IJmui den dat een hoeveelheid grondkabel ter lengte van 108 meter en met een waarde van twaalf gulden per meter van het ter rein verdwenen was. De Velsense politie stelde zich daarop in verbinding met haar collega's in Haar lem, die konden meedelen dat het gestolen goed reeds achterhaald was. Vannacht omstreeks vier uur ontwaarde een surveillerende agent in de Leidse buurt namelijk, dat in de Brouwersstraat twee mannen bezig waren met het uitladen van vele meters grondkabel uit een personen auto. Hij ging erop af, doch bij zijn nade ring vei'dween een der mannen in de duis ternis en de ander in het huis waarin ook de kabel uit de auto was gedragen. Daarop vroeg de agent assistentie aan het Posthuis op het Leidseplein. Vandaar gingen een paar rechercheurs naar het huis in de Brouwersstraat, waar zij de bewoner, de 25-"jarige koopman A. F. D., thuis troffen. Deze bekende de diefstal in IJmui den te hebben gepleegd. Daarna werd in de Vijfhoek de 33-jarige schoenmaker A. J. S. gearresteerd, die ervan verdacht wordt eveneens bij^ deze zaak betrokken te zijn. Tot nu toe heeft hij echter ontkend. Zowel de auto als de grondkabel zijn door de politie in beslag genomen. De koopman en de schoenmaker zijn ingeslo ten. Raad van Arbeid in 1949 In het jaarverslag 1949 van de Raad van Arbeid te Haarlem wordt het overlijden her dacht van de heer A. Mars. Voor de raad was het ontijdig heengaan van de sympa thieke en stoere werker een groot verlies. In zijn plaats is tot werknemer-lid benoemd de heer N. C. J. Lignian. Wegens de hoge kosten aan een verbou wing van het hoofdgebouw verbonden bleven plannen daartoe in het verslagjaar uit. We gens de mogelijke reorganisatie der scciale verzekering komt het de raad niet gewenst voor de plannen thans verder te ontwikkelen. De verbouwing van het koetshuis kwam wel tot stand. De aanmelding van nieuw verzekerden voor de Invaliditeitswet verliep op bevredi gende wijze, hoewel een niet belangrijke teruggang ten opzichte van het jaar 1948 viel. te constateren. Sinds 1947 zijn de jaarverslagen van de raad in mineur ten aanzien van premie- invordering van de ongevallenwetten in het algemeen. Aangezien de afdoening van de dwangbevelen tot dusver nog veel te wensen overliet." besloot de raad in het begin van 1949 de invordering, vooral wat de grotere posten betreft, meer in eigen hand te houden en niet, zoals tot nog toe geschiedde, in han den van de ontvanger te stellen. Deze ont ving er echter in 1949 overigens nog 1870. Thans krijgen de werkgevers, die een ach terstand hebben, de mededeling, dat zij een regeling kunnen treffen. Dat heeft goede resultaten opgeleverd. Tevens wordt bijtijds voorkomen, dat de premieschuld van jaar tot jaar oploopt. Vele moeilijkheden onder vindt de raad nog bij de invordering van de premiën van bedrijven, die na de datum van surséance van betaling door bewindvoerders of na datum faillissement door de curator of met toestemming van de curator woeden voortgezet. De raad is doende voor deze aan gelegenheid naar een uitweg te zoeken. Het verslag vermeldt, dat in 1949 15.888 ongevalsaangiften inkwamen. Tevens wer den van de Rijksverzekeringsbank 3208 op drachten ontvangen. In 1949 had, in verge lijking met 1948 een stijging van het aantal ongevallen plaats, namelijk met 2,73 Bij de aanvragen voor kinderbijslagwet deden zich enkele gevallen van fraude voor. ADVERTENTIE DIANA'S adres in Haarlem is: GROTE HOUTSTRAAT 168 Staatsprijzen 1949 toegekend voor best-verzorgde boeken Op een advies van de jury, dit jaar be staande uit de heren L. J. C. Boucher; A. A. M. Stols en O. H. Treumann, zijn de staats prijzen voor de best-verzorgde in 1949 in Nederland verschenen boeken toegekend. In de categorie der uitgaven op het gebied van kunsten en wetenschappen is bekroond „Meesterwerken uit de verzameling van D. G van Beuningen", typografisch verzorgd door J. van Krimpen te Haarlem, gepubli ceerd door Ad Donker N.V. te Rotterdam In de rubriek der best-verzorgde letterkun dige boeken werden aangewezen de door G. A. van Oorschot te Amsterdam uitgegeven „Verzamelde werken van Menno ter Braak". Voetbal Geschorste spelers verklaren niet gewaarschuwd te zijn Het bestuur van de KNVB heeft in de Sportkroniek uiteen gezet, waarom de spelers van Zandvoortmeeuwen, die aan de wedstrijd van het badgastenelftal hebben meegedaan, zwaarder gestraft zijn dan niet-Zandvoorters. Uit de publicatie bleek, dat de spelers van Zandvoortmeeuwen gewaarschuwd moeten zijn niet aan de verboden wedstrijd deel te nemen Naar aanleiding hiervan deelde de heer De Jong van Zandvoortmeeuwen mee, dat de geschorste spelers van zijn club niet ge waarschuwd zijn. Toen hij eind Juli raam biljetten zag van de wedstrijd van het-bad gastenelftal heeft hij op de trainingsavond van 26 Juli de spelers van het eerste, tweede en derde elftal gewaarschuwd niet aan de wedstrijd deel te nemen. Het gevolg was, dat de spelers niet hebben meegespeeld. De com missie van voorbereiding van de wedstrijd heeft zich tot spelers van lagere elftallen, van die der junioren- en de Zaterdagmiddag competitie gewend. Dezen kon het bestuur niet waarschuwen, vooral omdat het niet wist wie de commissie had uitgenodigd. Volgens de heer De Jong moeten de spelers, die geen lid van Zandvoortmeeuwen waren, op de hoogte zijn geweest, dat de KNVB geen toestemming had verleend, want zij wisten, dat er besprekingen in Den Haag waren ge voerd. De heer De Jong verzet zich niet tegen een straf, doch allen behoren dezelfde te hebben. Van C. Schilpzand, een der geschorste spelers van Zandvoortmeeuwen ontvingen wij een brief, waarin deze schrijft, dat hij en andere geschorste spelers niet op de trai ningsavond van 26 Juli tegenwoordig zijn geweest en dat zij geen speciale waarschu wing hebben ontvangen. Stoffelen van A.iax moet op de hoogte zijn geweest van het feit, dat geen toestemming was verleend. C. Schilpzand betreurt het. dat de KNVB geen toestemming heeft verleend. De opbrengst was immers ten bate van de stichting van het verzetsmonument. waarvoor de Zand- voortse jeugd zeer veel voelt. In het geslo ten seizoen wordt wel meer toestemming voor een wedstrijd verleend en waarom niet voor deze. waarvan het doel zo prachtig was? Waterpolo Competitie-indeling Voor de centrale wintercompetitie (he ren) van de Koninklijke Nederlandse Zwembond is Haarlem mei AZ '70, GZC, HZPC, Neptunus (Amersfoort) en Robben ingedeeld in afdeling A, in de afdeling C. spelen: HVGB, Meeuwen, Neptunus (Arn hem), Nereus, UZSC en IJ. In de beker competitie heren zijn. Bruin vissen, DJK, de Futen, HPC en IJ 2 inge deeld in afdeling A. In afdeling C voor de van Duylbeker competitie (dames) zijn ingedeeld Haarlem, DWT, HDZ, Meeuwen en Nereus. Maar de grootste pret voor onze vriendjes kwam nog later, toen de vorst intrad en de beekjes in het bos bevroren! Toen het ijs sterk genoeg was, kwamen de schaatsen voor de dag en wemelde het in 'n ogenblik op cle gladde vlakte van vrolijke Kabouters, die heerlijk aan de zwier sloegen. Ja, nietwaar, daar gaat toch maar niets bovendat rijden op de schaats over het gladde ijs, waar je zo lekker warm van wordt! Dat was wat voor Rick en Bunkie! Natuurlijk wilden zij niet achter blijven. Pilon kon ze aan schaatsen helpenen toen spoedden ze zich naar de beek, waar een grote drukte heerste. Alleener was één bezwaar; noch Ricknoch Bunkie hadden ooit geschaatst! Ze zouden het nu eerst, moeten leren. „Nou, geen bezwaar, we zullen ons beste beentje voorzetten, niet Bunkie?" lachte Rick. „Welja, we leren het wel!" antwoordde Bunkie dapper. En ze bonden de schaatsen onder. Tot burgemeester der gemeente Oud. dorp is benoemd de heer J. A. Kleijnenbe:?' thans waarnemend burgemeester var. dé'* gemeente. Tot burgemeester der gemeente Schoon hoven is benoemd de heer J. Aten, than, hoo:dcommics ter secretarie en waarnemen de secretaris der gemeente Voorschoten, In Nijmegen was een driejarig kind op de treeplank van een vrachtauto gaan zitten Toen de chauffeur aan de andere kant v cle auto instapte en wegreed bleef het jo„. getje zitten. Onderweg viel het er af, werd overreden en was op slag dood. Het gerechtshof te Amsterdam heeft ze, bewakers van de gevangenis te Hoorr' wegens mishandeling van gevangenen, pleegd in 1947, veroordeeld tot geldboete- varierende van f 200 tot f 10. Een controleur van een Amsterdam!.-, metaalwarenfabriek is er vandoor gr met een geldkistje met f2200. In Arasterdam is een 30-jarige student in arrest gesteld, die een hotelhouder voo: f 1300 heeft opgelicht. Hij beweerde dat hij het hotel wilde kopen om er een studenten huis van te maken. De hotelhouder geloofde het verhaal en leende de student de f 1300. maar zag hem daarna niet terug. Toen dé politie de jongeman aanhield, had deze he: geld opgemaakt. De bankbiljettencirculatie bereikte vol- gens de weekstaat van de Nederlandse B en laagterecord van f2742 millioen. Twintig hoofdstedelijke winkeliers, c:= hun waren niet geprijsd hadden, zijn door dj politierechter veroordeeld tot boeten, variërende van f40 tot f20. Zondagmiddag om 3 uur zal door drie oud-verzetsorganisaties. een herdenking worden gehouden bij de fusilladeplaats aap de Apollolaan te Amsterdam, waar 29 ver zetslieden op 24 October 1944 werden ge fusilleerd. De voorzitter der Nederlandse Vereniging van Ex-politieke Gevangenen zal een herdenkingsrede houden. In de ouderdom van S4 jaar is overleden de heer J. J. Roovers, oud-gemeentesecrelz- ris van Amsterdam. ADVERTENTIE voordeliser! Grote kandüjkoek 48 c Biljarten Hof van Holland—DES Dinsdagavond is de clubontmoeting „Hot van Holland"—DES voortgezet. Eerstge noemde club verhoogde de voorsprong van 10—6 tot 19—11. De uitslagen luiden: Van Duus (60) 60 48 7 1,2-5 Bouwmeester (60) 41 48 7 Mulder (85) 66 34 15 1,9! Tooien (100) 100 34 14 295 Ligtvoet (100) 100 32 12 3,12 Steenbergen (115) 115 32 18 3,5? Van Heusden (110) 80 28 15 2,85 Tooien (100) 100 28 15 3,51 Tuninga (45) 45 41 4 Van Dam (45) 42 4-1 6 Schreuder (70) 54 34 10 1,58 Rozenhart (60) 60 34 8 1,78 Schreuder (70) 54 38 7 1,42 Vinken (60) 60 38 7 1,57 WATERPOLO UITSLAGEN. Tijdens de waterpolocompetitie tweede klasse dames heeft. DWR 2 met 70 van HVGB gewonnen en de wedstrijd DWT 2Haarlem 2 werd door DWT 2 gewonnen met 10—0. C VRILLE DELANNOIT WINT VAX KRAWCZYK. In het Rubenspaleis te Ant werpen heeft de Belgische middengc-wich! Cyrille Delannoit, Dinsdagavond van de Fransman Krawczyk gewonnen door opgeven in de vierde ronde. ADVERTENTIE Telkens els men naar Uw kindje kijkt waagt men ook een „oogje" aan de wieg. Houdt U daarmee even rekening bij de aanschaf fing van een wieg en kom naar VOOR DE BABY ANEGANG 46 Burgerlijke stand van Haarlem HAARLEM, 17 October 1950 BEVALLEN van een zoon: 15 Oct., T. Ter WeijdeBrattinga; 17 Oct., B. A. M. Jacobs- Casteleiri; A. BuijsmanJong, BEVALLEN van eeri dochter: 15 Oct., K J. C. LuitenWesterburger: 16 Oct., J. N MeilandVan Roode; J. C. W. Naujoks- Huisman; A. H. KoevoetsVredenbregt; J. E. JanssenReemer; M. J. M. E. W. Habnit —Van Hattum; 17 Oct., M. van Golën—Vos. OVERLEDEN: 14 Oct.. D. Smink, 60 j.. meijerstraat; A. van Koperen, 69 j., Zuid polderstraat: 15 Oct., C. Schouten, 47 j., Ha venplein: H. Bijster, 88 j.. Leidsevaart; P. van den Broek. 81 j., Dr. Leijdsstraat; 16 Oct.. M, G. G. BogtmanWicherson, 64 j., Emmakade; C. M. Verdonkschot, 20 d., Kamperlaan. FEUILLETON Oorspronkelijke feuilleton door Herman van Hattum 18) „Wat gemeen, dacht Hetty bitter. Dat noemt men nu etiquette: verrassing en blijdschap veinzen tegenover iemand, die men op de Mookerhei wenst „Een jonge dichter, die op het ogenblik nog weinig naam heeft, maar al heel goed werk maakt", fluisterde ze tegen Hetty in de seconden, dat zijn voetstappen op de traptreden klonken. „Ebn lieve jongen, hoor. Jij zult hem best aardig vinden", kon ze nog juist lispelen voordat de deur open ging- Oscar was aardig. Tenger, wat bleek, met een fijnbesneaer. gelaat, eerder klein dan groot van postuur. Zijn ravenzwarte haren waren sluik achterover gekamd en vanonder het hooggewelfde, blanke voor hoofd zagen twee dromerige, verwonderde ogen de wereld in. Hij was zeer nerveus, stelde zich on handig aan Kettv voor, zag verlegen om zich heen en zette zich dan, op Gida's uit nodiging in de stoel tegenover Hetty. „Zo, Oscar, en hoe gaat het met je. Ga je straks nog wat verzen lezen voor me vrouw Rijpstra en mij? Je doet het, hè? Je weet dat ik er zo van hou gedichten te horen, goede gedichten, die op de goede manier worden gedeclameerd. En ik denk, dat onze gast dat ook op hoge prijs zal stellen, nietwaar Hetty?" Zij knikte instemmend. Ze had beiemaal geen verstand van gedichten, herinnerde zich vaag van de schoolbanken r.amen als Staring, Gezelle, Kloos en nog een paar. Maar het leek haar inderdaad een genoe gen deze donkere stem verzen te horen voordragen. Oscar bloosde. Wat hem bij Hetty onmid dellijk in waarde deed stijgen. Hij had geen betere entrée kunnen bedenken. Schoorvoetend, toch ook wel een beetje gevleid, beloofde hij aan het verlangen van de dames te zullen voldoen. Toen dribbelde Gida naar de keuken om ook voor hem een kop koffie klaar te ma ken. „Woont u in Amsterdam?" vroeg Oscar. „Nee", schrikte Hetty, „ik woon in een dorp: mijn man is daar predikant". „Oh", zei hij en verschikte wat aan het zwarte vlinderdasje, dat hij op een smette loos wit overhemd droeg. Hetty keek naar zijn handen: blanke, slanke, maar sterke vingers, goed verzorgde nagels. Haar mede deling had hem klaarblijkelijk van zijn stuk gebracht. Wist hij, de artist, niet wat hij tegen een domineesvrouw van het plat- telaxid moest zeggen, kon zeggen? Toen Gida binnenkwam vond hij zijn spraak terug. „Het lijkt mij wel prettig om op een dorp te wonen" zei hij, daarbij door naar Gida op te zien ook haar in het ge sprek betrekkend. „Je bent er zoveel meer mans, zoveel meer persoonlijkheid dan in de grote stad, waar iedereen maar een nummer is. „Of zoveel minder", coi-rigeerde Gida. „Alle cultuur ontbreekt, geen schouwburg, geen concerten, geen behoorlijke bioscoop, niets, niets....". „Goed zeker. Maar staat daar niet iets tegenover, dat misschien belangrijker is dan dat alles? Ik bedoel: is levenskunst, wijsheid, schoonheidsgevoel en hoe je dat maar meer wilt noemen, het monopolie van de stadsbewoner? Kan men van al die dingen, die je daar noemt ook niet overvoed raken en dan vanwege de bomen het bos uit het oog verliezen? Op het land komt de zin van het leven meer aan de dag dan hier, waar de haast van de ene dag wordt achterhaald door die van de andere, waar vandaag altijd staat in het teken van mor gen en morgen in dat van overmorgen, waar men leeft vaak zonder te weten dat men leeft, of waarvoor men leeft. Bent u dat niet met mij eens?" wendde hij zich plotseling tot Hetty. Deze. verbouwereerd'door de onverwach te vraag ze was onder zijn woorden met haar gedachten helemaal afgedwaald naar de pastorie kleurde lot achter haar oren en zei haperend en aarzelend: „Ik geloof het wel, ja....". 0 „O, die Hetty!" schertste Gida. „Nog al tijd het verlegen meisje van toen. Waarom moet je nou blozen, rare meid?" Nu wist Hetty helemaal niet meer hoe ze zich houden moest. Onrustig draaide ze op haar stoel, lachte wat verlegen en plukte aan haar rok. Ze zocht naar een ander antwoord, trachtte zich te herinne ren, wat Oscar moest hebben gezegd in de halve minuut dat haar gedachten ver bui ten deze kamer waren. Oscar haalde een boek uit zijn zak. „Kent u dat?" wilde hij weten van haar. „Leven is Verlangen", las ze op de om slag. „Jacques du Prez". „Nee," bekende ze met zachte stem, dankbaar voor de tact en kiesheid, waar mee hij haar in haar verlegenheid te hulp kwam, „ik ken het niet. Is het mooi?" „Moet u lezen!" beval hij aan, met een gloed van hartstocht in zijn stem. „Deze man is ongelooflijk. Het is het beste boek, dat dit jaar bij ons uitgegeven is". „Hij werkt bij een uitgeverij", verduide lijkte Gida. „Weet u, deze man is zo eerlijk, zo door en door eerlijk zonder pathos, zonder opsmuk, zonder geleerd-doenerij, ofschoon hij in bijna alle vakken even goed thuis is: philosophie, psychologie, letterkunde en geschiedenis; hij is musicus, dichter, schrij ver en componist tegelijk. Het is een uni verseel kunstenaar met een wereldwijde blik en een algemeen menselijk levensge voel, dat geldt voor iedereen. Moet je horen wat hij in het voorwoord zegt", en hij bladerde even om dan voor te lezen: „Men versta mij goed: dit boek bevat niet meer dan de titel aangeeft en zelfs dat niet geheel. Wie van ons zal ooit alle facetten van de samenhang tussen ons leven en ons verlangen, tussen dat wat wij zijn en dat wat wij zouden willen zijn, tussen ons alledaags bestaan en ons droomleven, kunnen schilderen? Ik heb een poging ge daan. En ik heb gefaald, ik weet het. Maar wellicht kan dit „schip op het strand" voor één van u, mijn lezers, een „baken in zee" zijn. Het zou al een ruime beloning zijn voor de arbeid en het stuk leven, aan dit boek ten koste gelegd". „Is dat niet heerlijk? Zó te kunnen schrijven?" vroeg Oscar met ogen, die schitterden van enthousiasme „Heerlijk? Eerlijk is het in ieder geval wel om van je eigen boek in het voor woord te zeggen, dat het een mislukking is", grappigte Gida. „Maar kom, jongens, ik schenk nog een kop koffie en dan moet Oscar nog wat voorlezen. Hij heeft nog meer bij zich, heb ik gezien". „Goed", zei hij en praatte terwijl hij in zijn tas scharrelde, nog verder door over zijn lievelingsschrijver. „Hij woont al jaren lang in de volstrekte eenzaamheid, ergens in een afgelegen gehucht, ontvangt bijna nooit bezoek, bemoeit zich met niemand en staat ook in geen enkele verbinding met de zgn. litteraire wereld. Het is een unicum voor Nederland én het is alleen maar jam mer, dat we niet meer van zulke kerels hebben." „Wacht, ik zal het lampje bij je zetten", zei Gida, toen ze merkte, dat hij wilde be ginnen. „Het grote licht is zo hard en nel; dan komt de poëzie niet goed tot zijn recht". Ze zette een klein, met donkere stof over trokken schemerlampje voor hein op het ronde tafeltje en knipte het grote licht uit. De kamer zelf was nu meer dan half don ker, terwijl het boek, waaruit hij ging voorlezen juist in de lichtcirkel viel. Hetly kreeg gelegenheid te over om haar gast vrouw voor deze vondst dankbaar te zijn. Zacht, eerst nog wat 'onwennig hij moest zich in het begin altijd eerst inleven in de stof begon Oscar \e lezgn. Spoedig had hij zijn stem geheel in de macht en liet hij zich enkel leiden door de wereld, die in de verzen werd opgeroepen en die voor dit moment hem van binnen geheel omringde. Hij schonk zich volkomen weg aan zijn werk, vergetende op het laatst, dat er naar hem werd geluisterd en door die omstandigheid van zijn gevoelige inner lijk nog meer wegschenkend met de woor den van anderen, dan hij straks met zijn eigen ivoorden deed. Wereld na wereld riep hij voor zijn beide luisteraarsters op. Het ene vers volgde op het andere en Hetty ervoer deze declama tie als een weldaad, als een geestelijke ver frissing. .{Wordt vervolgib j

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1950 | | pagina 6