Jtcïliano
Algemeen politiek debat in
Tweede Kamer begonnen
de
Haarlems
Matrassenhuis
Eire, land van de glimlach;
Einde der ziekenhuisverzekering
in Haarlem
Vrijdag 10 November 1950
tweede kamer
Mr. Oud wil een kabinet op bredere basis met
medewerking van de „derde macht"
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer is Donderdagavond
begonnen met het algemeen politiek debat
over de rijksbegroting.
Dr.Schouten (A.R.) begon met enige
financiële beschouwingen, die aanvankelijk
verre van boeiend waren, zodat de aan
dacht meer uitging naar het bloed, dat in
'elands vergaderzaal vloeide. Bij het bin
nentreden van de Ridderzaal was prof.
Romme gevallen, zodat zijn fractiegenoot
ör. Nol hem als medicus deskundige hulp
kwam verlenen. Verheugend was, dat de
aanvoerder van de K.V.P.-fractie weldra
weer op de been was. Onverstoord stond
onderwijl zijn collega van de Anti-Revo-
lutionnaire fractie voor te rekenen, waar
om oe raming van het begrotingstekort niet
juiver was. Het peil van de uitgaven is te
Üooe. de belastingdruk te zwaar en dit
nota'bene in een tijd van gunstige conjunc
tuur, zo zeide hij. Met alle eerbied voor de
kunde, de arbeidskracht en het uithoudings
vermogen van de minister van Financiën
moest liet spreker toch van het hart. dat
deze bewindsman niet voldoende acht slaat
op of rekening houdt met de werkelijkheid.
Met kracht moet men beperking van de
uitgaven aanpakken. Bij een uitgavenpeil
van rond 4 milliard moet bezuiniging
toch mogelijk zijn en behoort hiertoe het
initiatief van de regering uit te gaan, die
immers meer kennis van zaken bezit om
trent het staatsapparaat dan welk Kamer
lid ook. Ter vermijding van misverstand
wees de heer Schouten er op. dat hij bij
de door hem gewenste beperking van uit
gaven de militaire uitgaven niet uitscha
kelt. Sprekers ervaring, als gemobiliseerd
soldaat in 1914 tot 1916 opgedaan bij de
administratie van een legeronderdeel, heeft
hem geleerd, dat er nog heel wat officieren
zijn, die van financieel beheer geen begrip
hebben. ..Ik ben voor een behoorlijk mili
tair apparaat, maar de gelden moeten op
verantwoorde wijze worden gebruikt", riep
de heer Schouten uit. waarna hij klaagde
over gebrek aan besef bij de ambtenaren,
dat in de loop van het jaar de uitgaven,
behalve in zeer uitzonderlijke dringende
gevallen, geen verhoging mogen ondergaan.
Na critiek op „de verstoring in de vroegere
verhoudingen" in het onlangs herziene Be
zoldigingsbesluit, aangebracht door de
salarissen van de too-ambtenaren te ver
hogen, kwam de A.R.-woordvoerder op
algemene politieke aangelegenheden.
In zijn in Februari in de Eerste Kamer
gehouden rede had prof. Anema geenszins,
zoals men hier en daar ten om-echte had
aemeend, gesolliciteerd naar een of meer
plaatsen voor Anti-Revolutionnairen in het
kabinet. Hij vroeg alleen om niet partij
politiek, maar nationale politiek richtsnoer
voor liet beleid van het kabinet te doen
zijn; in laatstbedoeld geval zouden dan ook
de Anti-Revolutionnairen hun steun aan
het kabinet geven. Mr. Oud's destijds in de
algemene vergadering van de V.V.D. aan
bevolen vorming van een „derde macht"
in onze binnenlandse politiek door samen
werking tussen Anti-Revolutionnairen,
Christelijk-I-Iistorischen en V.V.D. scheen
de heer Schouten niet bijzonder aantrekke
lijk te vinden. De Anti-Revolutionnairen
willen met ieder, voor zover en waai- mo
gelijk, samenwerken: dit met handhaving'
van het eigen beginsel. Aldus het standpunt
van dr. Schouten, die het overigens nog
altijd een raadsel vond waarom de partij
van mrOud in 1948 op het stuk van In
donesië een andere richting was gaan vol
gen dan voordien.
Naar aanleiding van de door Spaak en
diens geestverwanten ten aanzien van de
Belgische koningskwestie aangenomen
houding gispte de heer Schouten het in
bescherming nemen van die houding dooi
de heer Vorrink, om tevens nadrukkelijk
aan de minister-president te verzoeken
ronduit te willen verklaren hoe hij, en hoe
het kabinet denkt over anti-parlementaire
actie (politieke werkstaking) met het doel
de uitvoering van een wettig tot stand ge
komen besluit te beletten.
Hierna volgden warme -woorden van
sympathie aan het adres van Ambon en
verwijten aan dat van de regering, aan wie
volgens dr. Schouten, beschamende nala
tigheid in dit, aller harten pijn doende
treurspel, ten laste gelegd kon worden. Hij
eindigde met te betogen, dat het kabinet
die eigenschappen blijkt te missen, die on
ontbeerlijk zijn om de geestelijke en zede
lijke kracht die in ons volk nodig is, te
wekken. Er moet nationale politiek worden
gevoerd. Geschiedt dit, dan zal de heer
Schouten, zonder dat zulks enige sollici
tatie" betekent, het kabinet gaarne de hand
reiken. Te betwijfelen viel echter of het
kabinet hiertoe in staat is.
Mr. Oud (V.V.D.) had het eerst over
enige internationale aangelegenheden. In
stemming met het optreden tegen Korea,
instemming ook met de samenwerking met
de Verenigde Volken, wier positie echter
niet te overheersend moet worden. Daarom
is ook Europese aaneensluiting zo gewenst.
Inschakeling van West-Duitsland in het
Europees verband verdient aanbeveling,
mede omdat men dan tevens herleving van
het nationalisme bij onze Oostelijke buren
eerder zal kunnen voorkomen.
Wat de binnenlandse politiek betreft
moet thans tegenover de communistisch.e
dreigingen de democratische gedachte de
democratische beginselen overheersen, zo
zeide mr. Oud. Samenwerking op zo breed
mogelijke basis stond deze spreker voor en
dan ook hier met vermijding van overheer
sing door enige partij. Daarom stond hij
vorming van „de derde macht" voor door
samenwerking van Christelijk-Histori-
schen. Anti-Revolutionnairen en V.V.D., in
hel bijzonder nu hem de ervaring, onge
daan met de formatie van 1948. moest doen
erkennen, dat de combinatie van toen hem
tenslotte niet had bevredigd. Hij had ook
nu nog geen spijt van hel stemmen voor de
souvereiniteitsoverdracht, maar daarna was
er. met name wat de schending van het
zelfbeschikkingsrecht betreft, een en ander
gebeurd dat voor mr. Oud's partij aanlei
ding was geweest zich in Mei met een motie
tegen minister Van Maarseveen te keren.
De fractie van de V.V.D. kon niet aan de
indruk ontkomen, dat het kabinet na de
souvereiniteitsoverdracht vermoeid is ge
raakt. hetgeen vooral bliikt uit het beleid
ten oDzichte van Indonesië: in dit opzicht
stemde mr. Oud volkomen in met 's heren
Schoutens opmei-kingen inzake Ambon.
Niet bevredigend was de samenstelling
en aard van het huidige kabinet, aangezien
met 11 van de 15 ministers, behorend tot
de K.V.P. en tot de P.v.d.A., al te zeer die
twee partijen haar stempel op het kabinet
drukken. Mr. Oud hoopte, dat de nieuwe
minister van Oorlog de juiste man op de
juiste plaats zou blijken te zijn. Maar men
kan nu eenmaal bij een minister niet louter
op zijn bekwaamheid letten, want ook de
politieke richting is een factor van belang.
Nadat mr. Oud kenbaar had gemaakt som-
miger verlangen naar een tweede minister
van Buitenlandse Zaken allerminst te kun
nen delen, hield hij zich met de staatsrech
telijke positie van de staatssecretarissen
bezig. Zijn er werkelijk twee staatssecreta
rissen aan Sociale Zaken nodig? vroeg hij.
Mr. Oud vroeg zich af of, gezien de poli
tieke getalsverhoudingen in het kabinet
(6:5:1), hier nog wel sprake kon zijn van
een „brede of breder basis". Spreker moest
ADVERTENTIE
Ateliers voor het
Restaureren - Encadreren
van Schilderijen en
Prenten
oprecht verklaren dat het hem en zijn poli
tieke vrienden toch meer zou toelachen als
hun geestverwant mr. Stikker deel zou uit
maken van een kabinet op werkelijk
bredere basis dan de tegenwoordige. Een
dusdanig gevormd bewind, waarin dan dus
inderdaad „de derde macht" een behoor
lijke plaats zou innemen, zou de aanvoer
der van de V.V.D. toejuichen. Een beslist
verzet hiertegen viel zijns inziens bij de
P.v.d.A. waar Ic nemen. Herhaaldelijk
blijkt overigens dat er geen principiële
homogeniteit tussen die partij en de K.V.P.
bestaat.
Wat de verhouding tussen ministers en
Kamer aangaat betoogde mr. Oud, dat men
zich terdege tegen één minister kan keren
zonder daarmee het kabinet in zijn geheel
te treffen. Dit is duidelijk aangetoond, toen
minister Schokking wegens gebrek aan
vertrouwen van de Kamer aftrad, hoewel
het hier toch de uitvoering betrof van het
defensiebeleid, dat kabinetsbeleid genoemd
mag worden. Het stellen van een kabinets
kwestie behoort te geschieden door de mi
nister-president en niet. zoals onlangs
minister Lieftinck deed, door één van de
andere ministers.
De minister van Financiën verzet zich
volgens mr. Oud onvoldoende tegen het
toenemen der uitgaven. Het is absoluut
noodzakelijk de uitgaven te verminderen.
Moet er meer worden uitgegeven voor de
defensie, dan moet men in de civiele sector
gaan verminderen. Tenslotte zeide spreker,
dat zijn fractie bereid is de regering, waar
het maar even mogelijk is. te steunen. Hij
hoopte, dat het kabinet de eindstreep zal
bereiken. Een tussentijdse kabinetswisse
ling vond hij niet begeerlijk.
Tegen half twaalf werd de vergadering
verdaagd tot Vrijdagmiddag.
Voordat het algemeen politiek debat be
gon heeft de Kamer zich nog bezig gehou
den met het wetsontwerp inzake de huis
vesting van gerepatrieerden. Met de behan
deling hiervan is men nog niet gereed ge
komen.
Rijdend postkantoor
„Voor het kind"
De stichting Voor liet Kind zal ook dit
jaar een rondreis door Nederland maken
met een door de N.S. voor dit doel beschik
baar gestelde autobus, om de verkoop van
kinderpostzegels te bevorderen.
De reis zal van 13 November tot en met
30 December duren.
Het rijdend postkantoor zal 20 Novem
ber Beverwijk-Krommenie, 22 November
Heemstede-Hillegom, 23 November Lisse-
Sassenheim en 30 December Aalsmeer-
Amstelveen bezoeken.
ADVERTENTIE
De winter nadert
Nó
ITALIAN0
hei lekkerste middel tegen
hoest en verkoudheid.
30 cent per 100 gram.
Een Nederlandse speelfilm in twee Haarlemse theaters
Vandaag beginnen in de
theaters Cinema Palace
en Frans Hals de ver
toningen in Haarlem
van de Nederlandse
speelfilm „De dijk is
dicht", het resultaat
van de gezamenlijke
arbeid van de journa
list en cineast A. Kool
haas en de N.V. Poly
goon. Eerstgenoemde
heeft kans gezien een
scenario te schrijven
waarin, met vermij
ding van alle overbo
dige détails en uitwei
dingen, een zuiver
beeld wordt gegeven
van het Nederland der
na-ooriogse jaren. Hij
wist het bijzondere
probleem van de jonge
Rotterdammer, die bij
het bombardement op
Westkapelle zijn vrouw
verloor en daardoor in
een psychische malaise
ten onder dreigt te
gaan, veel relief te
geven door het parallel
te behandelen met het
algemene probleem
van de bevolking van
Walcheren, die zich in
1944 voor de schier
onoverkomelijke taaie gesteld zag zowel
verzoend te geraken met het gemis van
veel dat dierbaar was als de schouders te
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
10% KORIING
Slechts korte tijd
op alle Matrassen-reparaties
Bijvullen en Vernieuwen
's Morgens gehaald, 's avonds gebracht
H. DE GRAAFF, Grote Houtstraat 103
Telefoon 11485
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 10 NOVEMBER
Stad Haarlem: Comité viering wereld-
jeugddag, uur. Frans Hals Museum: Haar
lems Kunst Gemeenschap, ^voordracht Clau-
dine Witsen Elias, 8 uur Lange Veerstraat
16: Spiritualistische studiekring „Geestelijk
leven", bijeenkomst, 8 uur. Spaarne: „De rode
cirkel". 14 j„ 2.30. 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
-De dijk is dicht", 14 j., 2.30. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Wiener Madeln", alle leeft., 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „De dijk Is dicht",
14 j., 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Odette
Churchill", 14 j„ 2. 4.15, 7 en 9.1o uur. City:
-De klokken van St. Mary", alle leeft., 2.15,
■4-30, 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 11 NOVEMBER
Stadsschouwburg: ..'n Vreemd meisje"
'Comcdiai, 8 uur; „Sneeuwwitje en de zeven
dwergen" Aerdenhouts kindertoneel2 u.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
N BLAUWTJE
ORANJEBOOM BIER!
Onweerstaanbare charme
als een warm bad
na een winterdag
H
ET IS GEEN EENVOUDIGE TAAK om
een kort bezoek aan Ierland in een
al even korte serie artikelen een indruk te
geven van een land, dat als geen ander het
ongeluk heeft gehad, schromelijk gecarica-
turiseerd te worden. Want sterker nog dan
de vertelseltjes, die van Holland één groot
Volendam maakten, zijn de verhalen, die
de lei-en beschrijven als roodharige lieden,
die de hele dag whiskey drinken, liever lui
dan moe zijn, een vechtpartij boven alles
prefereren, in kabouters en boze geesten
geloven (leprechauns en banshees heet dat)
samen met varkens in hutjes wonen, die
slechts door het onkruid op het dak over
eind worden gehouden en die alles bij el
kaar maar lastige en onbetrouwbare figu
ren zijn, die zich het liefst amuseren met
het organiseren van hinderlijke revoluties
zonder eind en het plaatsen van tijd
bommen.
Nu is er zelfs geen Ierse koe zo bont of
er zit een vlekje aan. Maar het maakt toch
wel een heel verschil, wanneer men al die
in het scheve getrokken eigenaardigheden
terugbrengt tot hun juiste proporties, te
weten een benijdenswaardige scheut
levenskunst, een scherpe zin voor een ge
animeerd en vaak briljant debat, een diep
gevoel voor mystiek, de uitvloeisels van
economische uitbuiting (die gelukkig aan
het verdwijnen zijn) en een bitter en op
offeringsgezind verzet tegen een vreemde
overheersing, dat enige tientallen jaren ge-
Een scène uit het begin van „De dijk is dicht" i
Alma en Kees Brusse.
zetten onder een werk, dat vrijwel onuit
voerbaar leek.
In onze bespreking na de landelijke
première schreven wij met bewondering
over het profijt trekken door Koolhaas als
regisseur, daarin bijgestaan door de Haar
lemse cameraman Piet Buis. van de opti
sche mogelijkheden die de film-apparatuur
biedt en noemden als voorbeeld het on
vergelijkelijk schone beeld van het visioen
met het wellende water en de voortgalop-
perencle paarden. Ook wezen wij op het
oversteken van de Biesbos als treffende
illustratie van het werk der ondergrondse
beweging. De grootste in de Profilti-stu-
dio's in Den Haag met medewerking van dc
amateur-toneelvereniging „Zeelandia" op
genomen scène heeft betrekking op de
ïlijke verdrinking van tweehonderd
.ers van Westkapelle in een molen,
theatrale effecten, is hier de tra
giek van de werkelijke toedracht behou-
dén. Karakteristiek zijn ook de kostelijke
repetities van zangkoor en dorpsfanfare.
Het gelukkige slot heeft niets geforceerds:
het Hgt in de logische ontwikkeling van
-het herstelproces opgesloten.
De hoofdrol wordt vertolkt door de be
kende acteur Kees Brusse. Van de andere
beroepskrachten noemen wij Henny Ahna,
Kitty Knappert en Jan Teulings. Al heb
ben wij. op bepaalde onderdelen wel cri
tiek, toch moet gezegd worden dat Kool
haas, daartoe door Polygoon binnen rede
lijke financiële grenzen in staat gesteld,
metterdaad heeft bewezen dat ook in ons
land een goede speelfilm gemaakt kan
worden. J. H. B.
Die eerste indruk zou door een Amster
dammer ongetwijfeld populair-weg wor-
loden met succes bekroond werd. En men d™ gcqualiUceerd als: „Hoe bestaat et
moet bovendien niet uit het oog verhezen, Want slcl u voor een land. waar de mensen
«at deze sprookjes merendeels in chcu- werkelijk nog dc tijd nemen om vriendelijk
lalie zijn gebracht om propagandistische legen elkaar te zijn. En met alleen tegen de
redenen en wel om vele eerlijke gewetens buitenlandse bezoeker, maar werkelijk
in Engeland te sussen, toen de twijfel of de te§e" elkaar. Het is beslist geen koele hof-
Britse overheersing van dat lastige land lelijks-code. maar oen warme vriendelijk-
nu werkelijk wel zo gerechtvaardigd was. heid. die spreekt uit ieder woord en ieder
daaraan begon ic knagen. Wie een analoog gebaar. Bezoek een „pub waarvoor het
voorbeeld zoekt, herinnere zich maar eens Nederlandse „kroeg toch altijd nog maai
wat de Duitsers in de jaren 1940-'45 over
de Hollanders zeiden.
een lelijk woord is in één van Dublins
schemerige straten en ge vindt er de dokter
En nu nog zijn er sommige Amerikaanse naast de kolenman achter een glas schui-
journalisten (nota bene uit het land waar me"d Stout of een glaasje „Irish whiskey
een 25 millioen Ieren of althans Ierse af
stammelingen wonen), die na een week
in een verrukkelijke conversatie over het
eerste het beste onderwerp, dat hun leven-
end-trip langs Blarney Castle en Killarney d'S0 speelse geesl gegrepen heeft. Want
hel Marken en Volendam van Ierland standsverschil beslaat ervoor de Ieren mei
met irriterend enthousiasme de zonderlinge en arrogantie, niet en nederigheid evenmin.
IiV het nobele gezicht van deze oude
vrouw uit Macroom in lipt Zuiden
van Ierland zijn vele van de karakter
eigenschappen te vinden van het volk
van Eire. Ge leest van dit gezicht de
trots, de humor, het geloof, de bemin
nelijkheid en bovenal de onverzettelijke
vrijheidswïl van de bewoners van dal
gezegende eiland. Het is een oud gezicht
zoals het gezicht van Ierland zelf oud
is. Oud door zevenhonderd jaar bittere
strijd tegen vreemde heerschappij. Maar
jong tegelijk. Jong als de hoop die eeu-
wig bloeit in dat eeuwig groene land
en die nooit groter was aan thans, nu
de eerste vrije generatie opgroeit in
deze jonge staat. Het is het gezicht van
moeder Ierland waarvan de dichter
'Padraig Pearse verhaalt, de moeder
van de legendarische held Cüchulainn.
v.y
en de motregen een sluier trekken over de
sombere achttiende eeuwse huizenrijen van
Dublin, dan valt er een lichte, schemerige
weemoed over de mensen en zien zij de
toekomst even donker als het water van de
Liffey, dat onder de oude bruggen door zijn
weg zoekt naar de zee.
korte definitie van land en volk te geven, mag van minder belang worden geacht, Maar op het moment, dat het grillige
want daarvoor zijn beide te gecompliceerd het feit blijft, dat dit één van de kenmer- klimaat van humeur verandert cn de zon
van aard en de bewogen historie van het kendste eigenschappen van het Ierse volk de wolken verjaagt van de eeuwig groene
eiland, zonder welke de toestand waarin is. Deze belangstelling voor elkaar, deze be- flanken van de Wicklow Mountains, be-
het nu verkeert eenvoudig niet te verkla- hulpzaamheid, dit respect voor eikaars in- ginnen de blauwe ogen weer te lachen,
ren of zelfs maar te omschrijven is, krijgt dividualiteit, zij doen aan als een warm trippelen de wonderknappe Ierse meisjes
later wel een beurt. Ik zal me daarom in bad na een koude winterdag en wanneer nog een tikje lcittiger door de straten en
deze inleiding bepalen tot de eerste indruk, ge die laatste af en toe als ons maatschap- komt ook gij vreemdeling onder de ban
die de bezoeker van het gastvrije Eire pelïjk klimaat wilt beschouwen, dan hebt van de onweerstaanbare charme van dit
krijgt en die is zo onverdeeld gunstig, dat ge mijn permissie. land. Dan lacht Eire en gij lacht mee. Mee
men gedurende de rest van zijn verblijf Men moet uit dit alles niet afleiden dat met dit grillige, maar altijd warme volk
hardnekkig blijft speuren naar vervelende de Ieren in een soort chronische blij moe- dat weet te leven en te laten leven,
of ongunstige zaken, omdat men eenvoudig digheid door het leven huppelen, want En wanneer de wolken het gordijn weer
niet aan kan nemen, dat wat men ziet en niets is minder waar. Hun stemming daalt dichttrekken, blijft er veel van die warmte
hoort méér zou zijn dan een fa gade. en stijgt met het weer. En wanneer de mist in u hangen. W. L. B.
eigenschappen beschrijven, die de Ieren
toch wérkelijk niet bezitten,
Of dat nu voorkomt uit de eeuwen van
gezamenlijk verzei of dat het alleen maar
Ik zal in dit artikel niet trachten een een eigenschap van de Keltische geest is.
Kees van Dongen weigert
voor Shaw te spelen
(Va» onze correspondent tc Parijs)
Daags na het sterven van de 94-jarige
G. B. Shaw heeft Hollywood zich met de
vraag bezig gehouden welke acteur de rol
van deze grote schrijver zal moeten spe
len in de film, die aan zijn levensloop
wordt gewijd. Nadat eerst Danny Kaye,
Gary Cooper, Bob Hope en Victor Francen
geopperd waren, moet iemand op het
denkbeeld zijn gekomen zich tot onze
oud-landgenoot, de schilder Kees van Don
gen te wenden, die althans door zijn baard
enigszins een uiterlijke gelijkenis met wij
len G. B. Shaw vertoont. Het antwoord
van Kees van Dongen, dat een boude wei
gering behelsde, werd als volgt geformu
leerd: „Ik ben schilder en geen acteur, ik
heb te veel respect voor Shaw en als het
om de baard gaat dan komen er ook nog
wel anderen in aanmerking". Tenslotte zei
Kees van Dongen: „Dat Shaw nu dood is,
behoeft voor niemand reden te zijn zich
ongestraft aan stupiditeiten over te geven".
ADVERTENTIE
Wie de geschiedenis van zijn woonstad
wil kennen, moet tot zijn geschied
schrijvers gaan
NIEUWENHUIS
DE STAD AAN HET SPAARNE
IN ZEVEN EEUWEN
Deze fraaie uitgave kan
Uw boekverkoper weer leveren
Geb. ƒ15—
Zaterdag 11 November is het weer Klap
roosdag ter herdenking van de gevallenen
uit beide 'wereldoorlogen. Het Nederlands
Oorlogsgravencomité, dat zich onder meer
belast met de verzorging der graven van
hendie in den vreemde voor de bevrijding
van Nederland het leven lieten, vraagt op
die dag ook uw bijdrage, opdat het zijn
taak namens het Nederlandse Volk naar
behoren kan vervullen.
Financiële consequenties dwongen B. en W.
er toe dit voorstel aan de Raad te doen
De Vrijwillige Ziekenhuisverzekering te
Haarlem heeft indertijd veler aandacht in
het land getrokken, omdat die iets nieuws
op sociaal terrein was. Het initiatief om die
verzekering in te stellen is in 1927 uitge
gaan van de toenmalige directeur van de
Geneeskundige Dienst dr. J. van Konijnen
burg. Zijn opvolger, dr. W. B. Smit. heeft
de verzekering belangrijk uitgebouwd en
koos haar ook tot onderwerp van zijn dis
sertatie.
Indertijd hadden de verzekerden bij de
ziekenfondsen geen aanspraak op verple
ging in een der ziekenhuizen. De opneming
geschiedde voor rekening der gemeente,
die dan, als de financiële omstandigheden
dit mogelijk maakten, de kosten van die
verpleging geheel of gedeeltelijk op de ver
pleegden, of hun familieleden die daartoe
wettelijk aansprakelijk waren, verhaalden.
In die lijd kon met een lage premie (5
cent) volstaan worden, terwijl toch zeker
heid bestond dat de gemeente evenveel
ontving als er uit het verhaal zou zijn
gekomen. Na 1927 is het enige keren nood
zakelijk geweest de premie te verhogen,
omdat de kosten van de ziekenhuisverple-
ging gestegen waren.
Toen de verplichte verzekering werd in
gevoerd, kregen de verzekerden recht op
zes weken kosteloze verpleging in een zie
kenhuis. De vrijwillig verzekerden kregen
toen dezelfde rechten. Om gedekt te zijn
legèn verhaal van kosten voor het geval
iemand een langere verpleging nodig had
dan zes weken, opende de gemeente de mo
gelijkheid om een aanvullende ziekenhuis
verzekering te sluiten. Daarvoor'werd een
premie van 8 cent berekend, maar daarbij
waren de verzekerden ook gedekt tegen
verhaal voor verpleging in sanatoria, het
Parkherstellingsoord, enz.
Doordat de tarieven der giekenhuizen in
de loop der laatste jaren sterk gestegen
zijn, moest de gemeente Haavlem geregeld
meer op die verzekering toeleggen. Dit
bedrag is nu zelfs op ongeveer 250.000 gul
den te ramen. De gemeente had dit tekort
geheel of gedeeltelijk kunnen ondervangen
door het verhogen van de premie, maar
daartegen rezen gegronde bezwaren omdat
de vrijwillig verzekerden bij de zieken
fondsen reeds enige keren verhoogd waren
wat hun gewone premie betreft.
Dit heeft er toe geleid dat B. en W. aan
de gemeenteraad hebben voorgesteld de
ziekenhuisverzekering op te heffen. Wij
hebben reeds medegedeeld, dat de besturen
der ziekenfondsen zich bereid verklaard
hebben tegen de bestaande premie van
8 cent kosteloze ziekenhuisverpleging te
garanderen voor ten hoogste 180 dagen.
Dit voorstel van B. en W. wordt a.s.
Woensdagmiddag in de zitting van de
Haarlemse Raad behandeld.
Wordt het voorstel aangenomen, dan
moet de gemeente in de toekomst voor
patiënten die langer in een ziekenhuis ver
pleegd worden dan 180 dagen, de verpleeg-
gelden betalen, maar dan is zij ook gerech
tigd om verhaal toe te passen.
Gelukkig zijn er niet veel patiënten die
zolang verpleegd moeten worden. De ge
vallen bepalen zich lot enkele tientallen
per jaar.
De verwachting is wel dat dit verhaal
door de gemeente soepel zal worden aan
gewend. Dat zal dan wel betekenen dat de
onvermogenden niets behoeven te betalen
en de weinig-vermogenden weinig. Er
zullen evenwel ook gevallen zijn dat de
patiënten of hun familieleden een vrij be
hoorlijk gedeelte der verpleeggelden kun
nen terugbetalen.
In elk geval wordt verwacht dat de
nieuwe regeling voor de gemeente een
minder-zware financiële last betekenen zal
dan zij nu moet dragen.
Intussen wordt het betreurd dat een ver
zekering, die indertijd een belangrijke
sociale maatregel was, door de veranderde
omstandigheden nu moet komen te ver
vallen. Zo de gemeente er toe zou zijn
overgegaan de premie voor de aanvullende
ziekenhuisverzekering te verhogen, zou dit
een ongewenst gevolg gehad hebben. Dan
zou namelijk de minst-draagkrachtige het
zelfde betaald hebben als de meer-draag-
krachtige. Er is indertijd wel eens over
wogen dit bezwaar op te vangen door een
premie naar draagkracht te heffen, maar
dit denkbeeld bleek practisch niet uitvoer
baar.
Mot ingang van 1 November is de Dienst
van de Kwartiermeester-Generaal opgeheven
en zijn ingesteld de Inspectie der Intendance
en de Inspectie van het Verkeerswezen,
welke beide inspecties rechtstreeks onder de
bevelen staan van de chef van de Generale
Stof.
