De reorganisatie
van het gevangeniswezen
Nog niet besloten
M. Booiman
Haarlems meisje beleeft sprookje
van „Assepoester"
Dinsdag 19 December 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte HaarfsSBche
De koepel te Haarlem wordt het gesticht
met het strenge regiem
Dr. J. van der Grient, inspecteur van de
sociale zorg van het gevangeniswezen,
schrijft ons:
Het gevaar dat iedere menswaardige be
handeling van een gevangene bedreigt is,
dat men er weekheid of zwakheid inziet.
Zeker is dit gevaar aanwezig wanneer in
betrekkelijk korte tijd het zwaartepunt
van deze behandeling in de gevangenis
verschuift van de „negatief geladen ver
bodssfeer" naar de positief gerichte instel
ling van waakzaam vertrouwen.
Wij hebben de klimaatsverandering op
het oog die gedurende de laatste jaren in
het Nederlandse gevangeniswezen heeft
plaats gevonden.
De lezers van dit blad hebben al meer
malen door artikelen over dit onderwerp
een kijkje gekregen achter de bajesmuren.
Nu wordt de aandacht gevraagd voor de
gevangenis in Haarlem, of beter gezegd
voor de bestemming die de „koepel" sedert
enige tijd heeft gekregen in de differen
tiatie van de strafgestichten.
Welk verband bestaat er nu tussen de
Haarlemse koepel en de sterke benen waar
mee we zijn begonnen? Dat zit zo! Omtrent
de humanisering in de ten uitvoerlegging
van de vrijheidsstraf bestaan zonderlinge
misverstanden. De man in the street denkt
vaak: „Ze (dat zijn de gevangenen) wor
den tegenwoordig met glacéhandschoen
tjes aangepakt. Wat zijn we toch sociaal
tegenwoordig. Toegeven maar, zitten die
lui eigenlijk nog wel met het gevoel, dat
ze straf hebben?" Dat is buitenmuurs.
Een aantal gevangenen (gelukkig een
klein aantal) denkt: ..Willen ze humaan en
sociaal zijn, welnu dan zal ik er de boter
uitbraden". Dat is binnenmuurs.
De man in the street en die bepaalde
gevangenen kunnen elkaar de hand géven,
want ze snappen er niets van.
Het gevangenispersoneel denkt dat:
a) Het doel van het nieuwe gevangenis
systeem is de vrije maatschappij te
helpen door middel van hulp aan de
gestrafte.
b) Dit helpen alleen kan bestaan door de
aanpassing van de gevangene aan de
samenleving te bevorderen.
c) Dit slechts kan worden bereikt, wan
neer men niemand met glacéhand
schoenen aanpakt, niet toegeeft als er
niets toe te geven valt en het uitbra
den van boter aan de huisvrouwen
overlaat.
Met andere woorden: De man in the
street onthoude, dat fladderen tegen tralies
leed doet, ook al zegt men buitenmuurs,
dat die tralies tegenwoordig' verguld zijn.
Hij wete verder, dat het nieuwe regiem in
onze strafgestichten toegeeft, waar de vrije
maatschappij dit ook zou doen en daarte
genover ook eist, wat buiten geëist wordt.
Wat geeft het vrije leven toe? Dat ieder
mens zichzelf alleen verwezenlijken kan,
dat hij zelf recht heeft öp eigen levensplan
en er natuurlijk de verantwoording voor
draagt. Daarvoor wordt de laatste jaren,
voor zover een gedwongen opsluiting daar
toe mogelijkheden biedt, de ruimte gescha
pen. We willen inderdaad toegeven op het
punt, dat iemand, ook de gevangene, zich
zelf moet zijn.
Wat eist de samenleving? Orde in het
leven van de individuele mens, gewennig
aan een zekere regelmaat aan levens-
rhythme, het verrichten van arbeid vol
gens een vaste gang, aanpassing aan de
omgeving, de groep en het onderordenen
van het „ik" aan het „wij" van de samen
leving. de arbeidsgemeenschap, het gezin
of welke grote of kleine groep dan ook.
De gevangene bedenke, dat de zin van
de „betrekkelijke weelde", die het gevan
genisleven tegenwoordig biedt, tot doel
heeft hem van het „Het is verboden" te
brengen tot „Ik verbied mijzelf", omdat hij
inziet, dat dit de enige kans is tot weder
aanpassing aan het leven. Die kans tracht
men nu te geven in de bajes en daardoor
voor later buiten. Daarmee worden er twee
geholpen, de man binnenmuurs en de man
buitenmuurs. Dat is de basis van het ge
vangenissysteem der laatste jaren, een stuk
sociaal werk in de beste zin van het woord.
Het heeft betrekkelijk lang geduurd
voordat de koepel in Haarlem zijn vaste
bestemming heeft gekregen in de differen
tiatie van het gevangenissysteem. Nu weet
men waar men aan toe is. Een deel name
lijk van de gevangenis is aangewezen als
het „gesticht met het strenge regiem". Be
stemd dus voor diegenen onder de gevan
genen, die blijk hebben gegeven de bedoe
ling van de meer humane behandeling van
de gedetineerden niet te kunnen of te wil
len begrijpen. Zij dus, wier benen voors
hands niet sterk genoeg zijn om de weelde
te kunnen dragen. Het leven, de natuur,
de maatschappij is altijd doende een ver
stoord evenwicht te herstellen. Evenwicht
ook in de penitentiaire behandeling is
noodzaak. Men biedt vertrouwen. Niet be
grepen? Misbruikt? Welnu dan voorlopig
maar wat minder vrijheid jezelf te zijn,
dan maar voelen, dat het ook wel anders
kan. Dat is Haarlem.
Uit alle delen van het land komen de-
ADVERTENTIE
Bespreek dan Uw tafel eens bij
Hotel Rest. „v. Aken"
BAAN 1 HOEK PLEIN
Haarlem - Telefoon 11044
Tijdens de Kerstdagen beschaafde muziek.
Prima Kerstdiners.
U zult tevreden zijn.
Agenda -voor Haarlem
DINSDAG 19 DECEMBER
Stadsschouwburg: „De Ernst van Ernst"
(Haagse Comedie). 8 uur. Rembrandt: Hori
zon in vlammen, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
Palace: Malakka. 18 j., 14, 16.15, 19 en 21.15
uur. Luxor: Leve de koning, 18 j„ 14 j., 16.15,
19 en 21.15 uur. City: Laatste signaal, 14 j.,
14.15, 16.30, 19 en 21.15 uur. Spaame: De
zoon der apachen, 14 j., 14.30, 19 en 21.15 u.
Frans Hals: Weekend in Havanna, 18 j., 20 u.
WOENSDAG 20 DECEMBER
Gebouw Cultura: Vereniging van Spiritis
ten „Harmonia", 8 uur. Bioscopen: Middag
en avondvoorstellingen.
Zandvoort: „Esplanade". Badhuisplein, ten
toonstelling ,,'t Helm" 104 uur, 810 uur
ttot en met 26 December).
genen, die zich in een ander gesticht mis
dragen hebben, die de gevangenisgemeen
schap niet geëerbiedigd hebben, die dach
ten, dat het wel zo'n vaart niet zou lopen.
Naar Haarlem, naar de koepel. Daar wor
den de touwtjes strak aangehaald, geen
gemeenschap, geen gunsten, geen zekere
male van bewegingsvrijheid meer.
Gelukkig heeft het overgrote merendeel
der gevangenen deze correctie niet nodig.
Voor hen die dit wel hebben, biedt de
koepel gelegenheid even de balans op te
maken. Na een eerste maand van een zeer
strak regiem, krijgt de wegens wangedrag
overgeplaatste weer enkele van de meest
fundamentele dingen, zoals bezoek en mo
gelijkheid tot een nuttige besteding van de
vrije tijd (huisvlijt in de cel) terug. Dit
duurt zo enkele maanden. Daarna moet de
directeur in samenwerking met zijn staf
beoordelen of betrokkene weer in hel nor
male regiem kan worden opgenomen, of
de wenselijkheid onder ogen zien hem weer
naar het gesticht van herkomst terug te
plaatsen.
Het is voor de Haarlemse directie geen
gemakkelijke opgave deze overgeplaatsten
ADVERTENTIE
Prima verzorgd, op elk
gewenst uur thuisbezorgd.
Keuze uit diverse menu's.
2e Emmastraat 36 - Tel. 1462/
tot liet inzicht van hun verkeerde gedrag
te brengen. Niet, dat men veel last met deze
mensen heeft, dat zij onhandelbaar zouden
zijn. Maar het gaat er evenwel om hen te
doen begrijpen, dat de gevangene van te
genwoordig zich het op het geven van
vertrouwen gebaseerde regiem waardij
moet betonen. En zulks niet ter wille van
het prestige van het gevangenispersoneel,
maar ten behoeve van hem zelf en zijn
aanpassing aan de normen der samenle
ving. Strafexecutie moet correctie zijn. En
correctie betekent een uitgebalanceerde be-
invloeding van de totale mens vertrou
wen geven, maar waar nodig ook misbruik
van geschonken vertrouwen als iets ver
werpelijks kenmerken en.... doen erva
ren. „Haarlem" heeft al een bepaalde klank
gekregen bij de gedetineerden. „Haarlem"
daar moet je een beetje voor uitkijken. Het
regiem is er menselijk doch streng.
Haarlem vormt een gezond tegenwicht
tegen misvattingen omtrent de humanise
ring van de straf en de executie daarvan.
Sneeuwpret in Volendam. De jengel is voor een groot deel trouw gebleven aan de
traditionele priksleetjes uit overgrootvaders tijd.
„Koningen en Kronieken"
Michael Redgrave droeg
Shakespeare-monologen voor
De ook als filmster vermaarde Engelse
acteur Michael Redgrave, die deze zomer
mét de Old Vic deelnam aan het Holland
Festival, droeg Zondagmiddag in de kleine
zaal van het Concertgebouw te Amsterdam
onder de titel „Koningen en Kronieken"
een programma voor, dat met grote zorg
was samengesteld uit fragmenten van
stukken (historische drama's en tragedies)
van William Shakespeare, waarmede wel
bijzonder hoge eisen aan het publiek wer
den gesteld. Bestond het na de pauze uit
monologen van Hamlet, Macbeth en Koning
Lear, rollen die Michael Redgrave hon
derden keren heeft gespeeld, het eerste
gedeelte bevatte alleenspraken uit stukken
dié hij het vólgend jaar in het Shakespeare
Memorial Theatre te Stratford (en mis
schien in November ook in ons land) zal
gaan spelen en die bij ons weinig of in het
geheel niet bekend zijn.
Zo maakten wij dan eerste kennis met
episoden uit de tetralogie, waarvan prins
Hal, de latere Hendrik de Vijfde, de eigen
lijke held is. De moeilijkheden voor de
toehoorders werden nog verhoogd doordat
Redgrave de tekst van de andere spreken
de personen wegliet. Treffend waren voor
al de toespraak tot de krijgslieden voor
Harfleur, de proloog lot de slag bij Agin-
court en de vermaning tot Westmoreland
op St. Crispin's Day (25 October). Uit
Richard II werd ten gehore gebracht de
begroeting van de vaderlandse bodem bij
de terugkeer van de Ierse expeditie en de
meesterlijke monoloog van deze dichter
lijke dilettant in de gevangenis van het
kasteel Pomfrct (met die typische Renais-
sance-inslag, waarbij men aan onze Hooft
en tijdgenoten moet denken: ,,I wasled time
and now doth time waste me").
Na de pauze bleek dat Redgrave niet
alleen van Hamlet een eigen opvatting
heeft, zoals wij reeds wisten en zagen, doch
ook van Macbeth, waarin hij radicaal af
rekent met alle filosofische interpretatie.
In deze laatste rol bereikte hij naar mijn
mening het hoogtepunt van zijn recital.
Tot slot verbond hij de beide scènes waar
in Lear zijn onmenselijke dochters Regan
en Goneril vervloekt als zij hem de deur
wijzen.
Ter inleiding van Hamiets raadgevingen
aan de toneelspelers, waarin matiging en
vooral beheersing der hartstochten wordt
aanbevolen, vertelde Michael Redgrave dat
na een schoolvoorstelling enkele kinderen
er hun verbazing over hadden geuit dat
hij zelf, ondanks deze wijze woorden, in
dit stuk toch dikwijls grote gebaren maak
te, over de grond rolde en met verheffing
van stem zijn woorden in de zaal slingerde.
Het is wel dienstig op dit algemeen ver
breide misverstand hier iets nader in te
gaan. Natuurlijk spel is namelijk niet het
geven van een nabootsing van de enge
werkelijkheid, doch het scheppen van
een illusie, waarbij de met emotie geladen
woorden voortkomen uit de natuur van
het uit te beelden karakter.
Hierbij moet worden opgemerkt dat
Redgrave zich inderdaad aan deze regel
hield, al was het solistische en fragmen
tarische karakter van zijn optreden er
schuld aan (hij deed dit trouwens voor
het eerst in zijn leven) dal zijn effecten
meer indruk maakten op het verstand dan
op het hart. Overigens weet hij' voortreffe
lijk de dramatiek uit de verzen te beklem
tonen zonder de dichterlijke waarde te
schaden en beschikt hij over een stem die
met een bewonderenswaardig gemak de
meest uiteenlopende registers omvat.
DAVID KONING.
Gisterochtend stootte een werkmeester
in de Rids-fabrïek per ongeluk een stuk pijp
van een ketel in het ketelhuis, toen hij een
paar kranen dicht wilde draaien. Een 46-
jarige schilder, die beneden aan hel werk
was, kreeg de pijp op .zijn hoofd en liep een
hersenschudding en een hoofdwonde op.
De Haarlemse bakkers
en de Kerstdagen
Zaterdag zal men voor drie dagen brood
moeten inslaan, namelijk voor Zondag en
de beide Kerstdagen. Op de feestdagen
wordt niet gebakken, opdat ook de bakkers
gezellen de eerste Kerstavond in de huise
lijke kring kunnen doorbrengen.
Woensdag na Kerstmis zal reeds van acht
uur 's morgens af vers brood worden ver
kocht.
Fietsen, rekken en winkelruiten
Vraag van een winkelier
„Ik heb voor mijn zaak een groot fietsen
rek geplaatst. Desondanks zetten tal van
mensen hun rijwiel liever tegen mijn kost
bare winkelruiten. Verzoekt men de fiets in
bet rek te zetten, dan lopen zij beledigd weg.
Wat zegt U ervan?", zo schreef ons een win
kelier van de Rijksstraatweg in Haarlem-
Noord.
Nu, wij vinden, dat het publiek juist zo'n
fietsenrek op prijs behoort te stellen. Men
kan zijn rijwiel dan gemakkelijk kwijt, zon
der dat het gevaar loopt beschadigd te
worden door Jan en alleman, die langs de
winkelramen schuifelen. Bovendien kan men
dan des te beter de schatten achter het
vensterglas bekijken, hetgeen wel zo rustig
is dan dat men ieder ogenblik wordt ge
stoord door iemand, die zegt (en vaak dat
niet eens): „Mag ik even mijn fiets weg
halen". Wc spreken dan niet eens over de
schade die de winkelier loopt, wanneer zo'n
ruit onder de druk van teveel zware rossen
bezwijkt. Want dan weten de eigenaars wel
hun fiets te vinden, maar niet de man wie
zij schade hebben berokkend.
KERSTCONCERT K.N.T.V.
Op Donderdag 21 December geeft de af
deling Haarlem en omstreken der Konink
lijke Nederlandse Toonkunstenaars-vereni
ging een Kerst-concert in het kerkgebouw
van de Evangelische Broedergemeente. Het
programma bestaat uit werken van Bult-
stedt, Pachelbel. Liïbeck, Handel, Grazi-
oli. Engels, Nin, Albert de Klerk en Peeters.
Medewerking wordt verleend door het
Overveens Dameskoor onder leiding van
Cor Igesz, Kitty Nederkoorn (sopraan),
Corry Vening Meinesz (fluit), Renate
Zwaardemaker (viool), Iienarika Hoekstra
(violoncel) en Bets Nederkoorn (orgel).
Hoge invoerrechten
in Duitsland
Klacht van een lezer
Een onzer lezers beklaagt zich over de
hoge invoerrechten, die op de postpaketjes
naar Duitsland worden geheven. Hij had
een zending tabaksartikelen voor een
bloedverwant in dat land verstuurd ter
waarde van 7.65. Na enige tijd kreeg hij
een briefkaart waarop zijn familielid mee
deelde, dat op het paketje meer dan deftig
Mark invoerrechten betaald moesten
worden.
Onze abonné vraagt of een dergelijke
heffing geen schande genoemd moet wor
den en of het niet mogelijk is, dat de pos
terijen het publiek dat dergelijke artikelen
ter verzending aanbiedt, kunnen waar
schuwen.
Wij kunnen uiteraard slechts op de laat
ste vraag een concreet antwoord geven. Bij
informatie op het postkantoor is ons name
lijk gebleken, dat de posterijen zelf ook niet
bekend zijn met de hoogte der invoerrech
ten, temeer niet omdat deze voor de onder
scheidene Duitse zones verschillend zijn en
bovendien vrijwel ieder ogenblik wisselen.
Het beste is dus, dat men vooraf door zijn
familieleden of bekenden in Duitsland laat
informeren op welk bedrag men ongeveer
aan bijkomende kosten moet rekenen, op
dat teleurstellingen vermeden worden. Het
blijft natuurlijk een bezwaar, dat men op
die manier nooit iemand eens kan ver
rassen.
ADVERTENTIE
Waarborg/
in 25 zaken over geheel Nederland,
allien
j£rcyinl>orZ
Winkeldievegge bekent
De Haarlemse politie heeft in het Am
sterdamse Huis van Bewaring de 35-jarig<
Amsterdamse G. D. gehoord naar aanlei
ding van twee winkeldiefstallen bij juwe
liers in de Haarlemse binnenstad. Zij
bekende in Februari een aantal gouden
zegelringen, drie gouden armbanden
twee polshorloges te hebben ontvreemd en
in Augustus een gouden armband en vijf
trouwringen. Voorts bekende zij in Augus
tus bij een Haarlems herenmodemagazijn
twee paar sokken te hebben gestolen. Zij
had de gestolen juwelen aan de Amster
damse heler J. F. verkocht, die eveneens
in verzekerde bewaring is gesteld.
Met ingang van 1 Januari zal het weer
mogelijk zijn postpakketten met aangegeven
waarde naar de Verenigde Staten van
Amerika te verzenden.
Uitverkoren in prijsvraag
"jVTEGEN JAAR was Willy Duin, toen de
Japanners haar vader, sergeant-ma
joor J. C. A. Duin, in het gevangenkamp
te Malang sleepten. Hij was voor jaren
van elk contact met de buitenwereld ver
stoken. Tenzij
Een klein, donkerogig meisje passeerde
ongehinderd de wachten bij het hoge prik
keldraad.
Zij kwam tegenover haar vader te staan,
reikte hem even de hand. Een kort weer
zien onder het wakend oog van de Jap
met de kromme sabel. Dan vertrok zij.
Slingerde het lenige lichaam op een fiets
en reed zo hard als zij kon terug naar haar
moeder. Zij vormde nu behalve in figuur
lijke, ook in letterlijke zin de band tussen
de ouders.
Want: In de enkele handdruk lag het
innigste contact besloten. De palm van het
kleine, licht-bruine handje koesterde het
nieuws, in kleine lettertjes neergéschreven:
van huis en van de wereld, opgevangen
met het verborgen radiotoestel thuis.
En het geld van de medegevangenen van
vader, door Willy ontrukt aan de grijpgrage
handen van de overheerser.
Willy kwam te voet, zij vertrok per
damesfiets.' Terwijl de bruine kijkers on
der de lange wimpers onschuldig in de ogen
der Japanners blikten, speelde zij haar
spel: telkens weer.
i Overmorgen, Donderdag dc 21e Deccm-
ber, komt Assepoester met haar ouders
naar Haarlem, dc stad waar dc familie-
banden van de. Duins nauw geweven
zijn. Zij komt héél gewoon, net als alle
anderen die zich nieuw in de stedelijke j
registers laten inschrijven. Doch met i
een wel bijzonder blij verlangen naar
dc volgende dag, want dan zal zij. een
van dc drie meisjes die een prijsvraag j
i wonnen, het middelpunt zijn bij dc
j première van Walt Disney's „A.ssepoes-
j ter" in Amsterdam. Willy Duin heet zij,
doch Vrijdag is haar titel ..Hofdame van j
Assepoester". Zij draagt die titel met ere.
Willy
Assepoesier.
Zij greep de fietsen, die de Japanners
van de geïnterneerde vrouwen in beslag
namen. Smokkelde ze buiten het kamp,
opdat moeder ze kon verkopen. En smok
kelde het geld weer terug naar vader, die
het op zijn beurt zijn lotgenoten, de KNIL-
militairen wier vrouw een Nederlandse
was, ter hand stelde.
Totdat de kleine Willy haar bezoeken
aan vader moest staken. Niet omdat zij
gesignaleerd werd. Daarvoor imponeerde
haar jeugd te veel de Japanners, die toch
nog één zwak plekje in hun hart bleken
te hebben.
Moeder werd verraden, omdat zij een
radio in huis had. Zij moest met Willy
overhaast vluchten. Naar Batavia, waar
géén huis was en niemand zich haar lot
aantrok. Samen doorleefden zij de don
kerste jaren van hun leven. Moeder maakte
poppen en Willy bakte koekjes. Zo schar-
rerlden zij wat om aan de kost te komen,
terwijl vader in Thailand aan een spoor
weg werkte.
Sprookje in de sneeuw
Totdatop Zondag de zeventiende
December 1950 Assepoester het sprookje
beleefde. In Laren, waar zij drie maanden
sedert de repatriëring uit Indonesië in
pension woonde in afwachting van de dag
dat zij naar Haarlem, vaders geboortestad,
zouden vertrekken.
Het was een sprookje nog wel op de
dag dat Assepoester uitzag naar de eerste
sneeuw die zij in haar leven aanschouwde.
„Willy", zei de vertegenwoordiger van
de R.K.O.-filmmaatschappij, „je bent één
van de drie Assepoesters. Vrijdag, als in
Tuschinsky de première voor Nederland
van Walt Desney's film: „Assepoester",
gaat, zul jij in de zaal zijn. Je zult een
i onvergetelijke dag' hebben. Met een diner
I cn een bal. Je bent een van de uitver-
i korenen van de grote prijsvraag!
„Ik was stom verbaasd", vertelt de
thans zeventienjarige Willy ons.
„Moeder had over die nare tijd in Indië
geschreven. Dat wist ik wel. Maar ik had
er helemaal niet meer aan gedacht. En nu
opeens.Maar eigenlijk had moeder
verdiend Assepoester te zijn! Want zij was
het die alles organiseerde. Zij naaide ook
brieven in een leren bal. Die rolden wij
dan door lijm en zand, zodat die net een
steen leek. Ik gooide die bal op de hoop
stenen waarvan vader moest kruien. En
dan haalde hij 'm er uit.
„Ik kon dat doen, want de Jappen vin
den kinderen lief. Tenminste als ze hen
geen haar in de weg legden. Want an
ders
Willy maakte een gebaar ter hoogte van
de hals: dat van de zwaai met de kromme
sabel.
Wij geloven, dat de jury van de prijs
vraag die nu eens alleen maar zocht
naar een „gouden hart" en daarom geen
inzendingen met een foto verlangde
een goede keuze heeft gedaan. In Willy
Duin en de andere „Assepoesters" zijn alle
meisjes die zonder ophef gewoon zijn zich
zelf weg te cijferen om anderen het leven
lichter te maken Avaardig vertegenwoor
digd.
ADVERTENTIE
awwi
LEDEREN KLEDING
Schiphol in de sneeuw. Het luchtverkeer heeft tot nog toe niet veel hinder ondervonden van de winterse weersomstandigheden.
Regelmatig starten en landen de vliegtuigen van alle lijndiensten nog in de Amsterdamse luchthaven e.n mocht de sneeuwval
te yroot worden dan is er altijd nog de moderne sneeuwblazerdie de startbanen weer in bruikbare toestand brengt.
Intermezzo op een
theevisite
Gisteren hoorden we weer van zo'n
schrijnend geval. We waren gezellig op
visite en bij het tweede kopje thee zei er
iemand zo ineens, nou die familie van Kees
maakt het ook niet te best meer. Waarop
we een droevig relaas te horen kregen
over de familie van Kees. Een keui'ig ge
zin, zoals we er zoveel kennen. Het had
zich altijd in een redelijke welstand mogen
verheugen. Tot het hoofd van het gezin,
een nijver ambachtsman die z'n stiel ver
stond, door ziekte overvallen werd. Een
langdurige kwaal, waar een sanatorium
aan te pas kwam. Maar de zaak moest
draaiende blijven, want anders kwam men
zonder inkomsten. Daar was een knecht
voor nodig. Die man kreeg een inkomen
dat ongeveer gelijk stond met dat van de
baas. Met de sociale lasten erbij was het
zelfs bepaald meer. De familie vond dat
niet zo erg. „Als hij zijn werk nu maar
goed doet, dan hebben we dat er graag
voor over", zeiden ze opgewekt. Maar hij
deed zijn werk niet goed cn dat ging klan
ten kosten. En toen de eigenaar van het
bedrijf eindelijk „kalmpjes aan" mocht
beginnen, was het zover gekomen, dat zijn
vrouw drie dagen in de week uit werken
ging om ervoor te zorgen, dat de drie
kinderen ten minste nog dragelijk gevoed
en gekleed naar school konden. Over haar
eigen voeding en kleding sprak ze maar
liever niet.
Toen de verteller klaar was met zijn ver
haal, zwegen we even. En iemand verbrak
de stilte door te zeggen: „Zou zo'n gezin
nu niet in aanmerking kunnen komen voor
een kerstgave voor de Stille Armen?" Ja,
zulke huishoudens komen in aanmerking.
Maar dan moet er genoeg zijn om te ver
delen, opdat zoveel mogelijk Haarlemmers
die in minder goede doen verkeren ook een
zo groot mogelijke verrassing bereid kan
worden.
Daaraan kunnen we allemaal zelf mee
werken. Op onze bedrijven, in onze clubs,
op kaartavondjes en theevisites. Een
kleine inzameling is vlot georganiseerd en
de kosten cn moeiten daarvoor worden
ruimschoots gecompenseerd door de grote
vreugde die zij veroorzaakt.
„De Hartenkamp"
Kosten te hoog geacht
voor het bloembollenvak
In de rondvraag van de vergadering van
Bloembollencultuur heeft de afdeling Hil-
legom aan het hoofdbestuur gevraagd of
het aandacht heeft besteed aan het buiten
„De. Hartenkamp" te Bennebroek. Het
buiten is te koop en het zou ingericht
kunnen worden voor een doel, dat voor
het bloembollenvak van belang' is.
De voorzitter, jhr. dr. O. F, A, II. van
Nispen tot Pa mierden antwoordde, dat een
eventuele aankoop ampel in de vergade
ring van het hoofdbestuur besproken is.
De kosten voor de aankoop en het in
richten bedragen twee lot drie millioen
gulden en hierbij komen nog jaarlijks de
kosten voor exploitatie, welke op 30.000
geschat worden. Dan zijn er nog wettelijke
bezwaren. Op het gebouw rust een servi
tuut en het mag niet verbouwd worden.
Indien er gebouwd zou moeten worden,
dan moet dat in de tuin geschieden. Het
hoofdbestuur ziet op dit ogenblik geen
mogelijkheid „De Hartenkamp" te exploi
teren. Mocht een afdeling plannen willen
maken, dan is het hoofdbestuur genegen
steun te verlenen.
Theo van der Pas gaf
een Chopin-recital
De lijd dat het in de Haarlemse Con
certzaal voor piano-avonden onder alle
omstandigheden storm liep, lijkt voorlopig
voorbij. Maar als Theo van der Pas een
Chopin-recital aankondigt, kan hij toch
steeds op een behoorlijk bezette zaal reke
nen. Zulks was nu ook weer het geval.
Van der Pas opende met aan de Im
promptu in Fis al haar behoorlijkheid van
lenige melodische lijnen en tere roman
tische expressie te geven en het stuk tot
klinkende poëzie te maken; een hoogte
punt van interpretatiekunst om te begin
nen. De vierde Ballade (in f), die in we
zen de meest verinnerlijkte is en mis
schien wel de ballade van Chopin's eigen
levensstrijd mag heten, behoort niet tot
de populairste werken van de grote Poolse
kunstenaar. Maar het deed goed dit bit
tere en verbeten stuk weer eens in een
spannende, fel geladen uitvoering te ho
ren, tussen zoveel nummers van het pro
gramma die geregeld gespeeld worden.
Ook het Scherzo in cis hielp mee om de
piano-avond een stevige basis te geven.
De bekendste der Etudes kregen een
beurt uit opus 10: de revolutie-étude
in c, de hyper-melodieuze in E, de hart
stochtelijke in cis en voorts die in F, op
een rhythmisch steunpunt van de linker
hand luchtig babbelend in de rechter. En
uit opus 25: de étude in As die haar me
lodie druppelsgewijs uit haar figuratieve
begeleiding ontvangt, de presto-étude in f:
de melancholisch melodieuze in cis met
haar zingende linkerhand en tot slot de
navrante in c, die het epos van de val van
Warschau zou mogen heten. Het zijn alle
maal hoogtepunten uit een merkwaardig
levenswerk en Van der Pas mat ze met
de volle maat van zijn kunnen, wellicht
nog wel het treffendste in de beide melo
dieuze nummers, die hij bijzonder fraai en
fijngevoelig liet klinken.
De geraffineerde karakteristiek van de
Mazurka's in a (opus 17 no. 4) en in D
(opus 33 no. 2) werd door de pianist raak
weergegeven. Na de zeer teer gespeelde
Berceuse besloot Theo van der Pas zijn
recital met de fameuze polonaise in As,
waaraan hij al zijn bravour gaf. Dit bra-
vour is echter niet het opmerkelijkste bij
Van der Pas, zijn poëtisch interpretatie
vermogen dat de piano zo heerlijk kan
doen zingen en dat altijd verrassende tin
ten vindt op het toetsenbord, lijkt ons zijn
grootste kracht te zijn. Hij kan het er mee
stellen!
JOS. DE KLERK
