v. d. VOOREN's kwaliteit is en blijft bovenaan
Nog beter en sportiever dan vorig jaar
-Clowntje Riek
„De Koopman van Venetië" door de Young Vic
op de Nederlandse planken vertoond
Taxi? Bel 1.2.3.4.5
Een kabinet valt
Generaals komen en gaan
v. d. VOOREN's BAKKERIJEN
Kort en Bondig
liS20&F'NtiA^t
lawrjywtW'
DINSDAG 30 JANUARI 1951
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Complimentjes
WOISCHE QWTTAFEL
Fred. Luyken gaf een recital
in Jeugdhuis te Heemstede
Interessante causerie van
Jonkvrouwe Van Asch van Wijk
TULPEN RALLYE 1951
Vier speciale étappes en scheiding
standaard- en sportwagens
Voor de kinderen
Brandje in radiocentrale
te Amsterdam
RICHE FOTO ART.
Barak van militair hospitaal
te Austerlitz uitgebrand
FEUILLETON
„De Koopman van Venetië" waarvan
de ons welbekende Young Vic gisteravond
in de totaal uitverkochte Amsterdamse
Stadsschouwburg een voorstelling gaf als
begin van een korte tournée door ons land
is een der oudste dramatische werken
van Shakespeare, geschreven in 1597 of
vroeger. Dit laatste moet zelfs waarschijn
lijk worden geacht. Maar het is tevens een
der eerste waarin zich overvloedig ken
baar maakt „de zingende tovermacht" van
de dichter, waarmee hij in volgende jaren
zulke toonbeelden van hemelse muziek zou
voortbrengen, om die tenslotte plechtig
af te zweren als de magiër Prospero in zijn
laatste stuk, voor hij in zijn geboorteplaats
Stratford ging rentenieren.
Er steekt een mysterieuze kracht in deze
comedie. Want al doen de zonderlinge
karakters, die er in optreden, ook nog zulke
door en door absurde dingen, het valt nie
mand moeilijk er op slag in te geloven.
Men verkeert immers in de (hogere!) wer
kelijkheid van het sprookje of eigenlijk
van twee sprookjes: dat van het beroemde
pond vlees als onderpand van een geld
lening en dat van de drie kistjes ter be
proeving van de huwelijkscandidaten. Men
kan alle uit deze gegevens voortkomende
romantische onmogelijkheden zonder enige
bedenking aanvaarden als de natuurlijkste
zaak van de wereld, dank zij de echte blij
spelsfeer waaraan alles en iedereen onder
geschikt is gemaakt. Zolang de betovering
duurt, schept ieder figuur voldoende illu
sies om zijn doen en laten te rechtvaardi
gen, hoe buitensporig dit nuchter bekeken
ook mag zijn. De creatieve fantasie van de
dichter sleept alle toeschouwers mee als
hevig geïnteresseerde getuigen naar de grote
rechtzitting in het vierde bedrijf, de over
rompelende climax van de voornaamste
intrige, die naar menselijke maatstaven
het toppunt van onwaarschijnlijkheid zou
moeten heten. Doch het wonder wil dat
niemand de waarheid van deze groteske
in twijfel zal trekken.
De taal is hier de beslissende dramati
sche factor, die het ontbrekende in de
logica aanvult en het onzinnige aanvaard
baar maakt. De personen ontlenen hun be
tekenis allerminst aan wat zij zijn, want
het is per slot van rekening maar een
eigenaardig stel mensen: Portia een zuiver
legendarische verschijning, Jessica een
harteloos wezen dat haar vader berooft,
Bassanio een lichtvaardige fortuinjager en
Antonio, de titelheld nota bene, een melan
cholicus zonder ruggegraat, waarvan Heine
eens heeft gezegd dat er aan zijn vlees
ADVERTENTIE
«£T IZEGENI
OVER ON2
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 29 Januari 1951
BEVALLEN van een zoon: 26 Jan., J. Vlas
veld— Rozendaal; A. H. de VriesSmits; T.
ReusPaap; 27 Jan., Jonkvr. M. A. D. de
Josselin de Jong—Laman Trip; W. M. v. d.
WeertBreed; W. J. LangewegMariens;
M. C. W. WeberBouma; W. SchaapGer-
rits; 28 Jan., G. v. DijkeSival; J. v. Woo
ning—Steeman; M. J. J. Bakker—Bersee; J.
v. d. Velde—v. Schravendijk; 29 Jan., J. C. M.
Lourijsen—Luijkx.
BEVALLEN van een dochter: 27 Jan., L.
J. v. d. DriftUitermark; N. ScholtenVer
steeg; 28 Jan., J. S. H. KoopsBlanken; C.
M. Bosch—de Jel; J. H. WehnesJoubij; J.
E. Hessels—Moolhuijzen; 29 Jan., A. C. v.
BentheimGouweleeuw, 2.
OVERLEDEN: 26 Jan., J. P. Veldhoven,
40 j., Deckerstraat; M. C. H. v. Reijsen, 78 j.,
Gr. Houtstraat; 27 Jan., B. Huizinga, 86 j.,
Linnaeuslaan; P. A. Roukema, 81 j., Jans
straat; H. BraakUitermarjt, 67 j., Geweer
straat; 28 Jan.. G. Harwijne—Mulder, 67 j„
Karei v. Manderstraat; H. Betlem, 53 j.,
Schalkwijkerweg; A. M. Mulder—Bakker, 67
j„ Kamperlaan; B. C. v. Bakel, 23 j., Mrt. v.
Heemskerkstraat; 29 Jan., C. E. Broerse—
v. Hees, 74 j., Rustenburgerstraat.
niets verloren zou zijn. Maar niet zodra
komen zij aan het woord, of men vergeet
dit alles volkomen door de belichaming
van hun acute, onberedeneerbare gevoe
lens in een nu eens krachtige, dan weer
zoetgevooisde beeldspraak.
Jill Showell als Portia, de rijke erfdochter
uit Belmonte en bruid van Bassanioin
„De Koopman van Venetië".
Tegen de op zulke kostelijke ervaringen
gebouwde verwachting in toonde de Young
Vic zich dit keer niet het ideale instrument
voor de verklanking van Shakespeare's
schilderachtige taalmuziek. Het was alle
maal even gracieus, welluidend en bewe
gelijk wat men deed, doch het bleef aan
de buitenkant. Bij alle bekoorlijke fris
heid ontbrak er iets zeer wezenlijks, dat
men misschien bezieling zou kunnen noe
men, welk tekort in hoofdzaak veroorzaakt
werd door technische ontoereikend
heid. Het is nu eenmaal zo dat het artifi
ciële, het kunstmatige, de volmaaktheid
vraagt om voor echt te kunnen doorgaan.
Doch het zou onredelijk zijn om aan een
jeugdig gezelschap een dergelijke eis te
stellen. Trouwens: er viel genoeg te waar
deren om de avond goed te maken, speciaal
in het laatste bedrijf dat fonkelde als een
juweel en waaraan men machtig veel ple
zier beleefde. In het algemeen zag men
een aardig ensemble aan het werk in een
vertoning, waarnaar men met genoegen
kon kijken zonder er echter helemaal in
opgenomen te worden.
Een indrukwekkende prestatie werd ge
leverd door de nog jonge Powys Thomas
(die in „Een Midzomernachtdroom" de
vorige zomer in Bloemendaal zo voortref
felijk de rol van Oberon speelde) als Shy-
lock, vooral naarmate het stuk vorderde
en hij er in slaagde het nadeel van zijn
gering aantal jaren te overwinnen. Hij
maakte er een absoluut acceptabele (zij
het dan niet waar nodig dominerende)
figuur van, een tragi-komisch personage
met een sterk zelfbewustzijn, levend
volgens eigen normen, met ingeboren trots
de hem hatende Christenen verachtend,
maar tenslotte de smadelijk gedupeerde
van zijn eigen toeleg om een ander ten
val te brengen. Bewonderenswaardig was
hij vooral in het reeds genoemde vierde
bedrijf, scherp profijt trekkend van de
dramatische ironie welke Shakespeare in
deze scène heeft gelegd door de lofprijzing
der wijsheid, waaraan hij zelf ten offer
valt. Het is bepaald jammer dat men de
vernedering daarna, met dat belachelijke
vonnis tot bekering, niet achterwege liet.
Over het spel der anderen zal ik kort
zijn. Misschien bestaat er na de voorstel
ling op Vrijdagavond in Haarlem, als er
geen sprake is van nu wellicht geheerst
hebbende nervositeit bij de première in
éen vreemd land, veel meer reden tot
enthousiasme. De Portia van Jill Showell,
charmant genoeg, miste iets van de rijp
heid die de bewijzen van schrander inzicht
aannemelijker zou maken. Bij de keuze van
Bassanio (Keith Mitchell) uit de drie kist
jes, waarbij toch over haar geluk beslist
werd, kwam er te weinig emotionele span
ning tot uiting. Een prima liefdespaar
vormden Charmian Eyre en Denis Quilley
als Nerissa en Gratiano, in ieder opzicht
verkwikkend. Maar June Brown en Dennis
Clinton verknoeiden als Jessica en Lorenzo
het mooiste deel van het stuk: het lyrische
duet met typische renaissance-motieven,
waarmee het laatste bedrijf begint, door
een tekort aan stemmingskunst. Wel aar
dig was de clown van John Sarley, die men
zich wellicht herinnert als Puck.
Glen Byam Shaw voerde de regie zonder
veel verrassende vondsten, maar met een
menigte aan speelse détails. Bijzonder fraai
is de costumering. Intussen zij een bezoek
aan deze opvoering ten zeerste aanbevolen,
al ware het slechts om een avond van leer
zaam genoegen te beleven. Het publiek in
Amsterdam uitte zijn geestdrift in een
langdurig en heftig applaus, dat door Dun
can Ross met een korte dankzegging be
antwoord werd.
DAVID KONING.
De bekende pianist Fred. Luyken gaf
Zaterdagavond een recital in het Jeugd
huis aan de Herenweg te Heemstede. Onze
raad indachtig, wist hij te profiteren van
de beste en aangenaamste mogelijkheden,
die de zaal van het Jeugdhuis voor een
dergelijke aangelegenheid biedt. Hij had
namelijk de vleugel niet op het toneel laten
plaatsen, maar terzijde van de haard, te
gen de achterwand van het gebouw, wat
niet alleen de acoustiek ten goede kwam,
maar het publiek (dat dus nu met de rug
naar het podium zat) ook de werkelijk
mooie aanblik gunde van die fraaie wand
met zijn grote haard, waarin een flikke
rend open vuur 'n levend element vormde.
De schikking van de zaal was met dit alles
in overeenstemming en zo kreeg dit recital
een gezellig huiselijk karakter, dat er het
zijne toe bijdroeg om de geest van het pu
bliek in de stroom van de muziek op te
nemen en een behaaglijke sfeer te schep
pen, die aanleiding kon zijn om te zeggen:
„het is ons goed hier te zijn".
Fred. Luyken opende zijn programma
met Beethoven's „Appassionata" (opus 57).
Vooral de hartstochtelijke boekdelen, die
wel eens afgewisseld worden met vlagen
van bevrijdende humor, genoten een tref
fende interpretatie. Het contrasterende
middendeel (Andante con moto) kwam ons
echter wat zwaar voor, iets te nadrukkelijk
ook van expressie. Intussen mocht het
geheel een technisch knappe prestatie ge
noemd worden.
Als tweede werk kregen wij „Carnaval"
van Schumann te horen, dat ook in de af
gelopen week op het programma van Géza
Anda voorkwam. Net als pas geleden met
de „Mephisto-wals" van Liszt, hebben we
hier weer zo'n opmerkelijk geval dat een
compositie, die in lange tijd niet op een
van onze recitals klonk, kort achter elkaar
twee beurten krijgt. Wat de waarde van
Schumann's „Carnaval" betreft: het is niet
meer dan billijk, dat dit omvangrijke stuk
in ere wordt gehouden; het is een onbe
twistbaar meesterwerk van de Duitse ro
mantiek, tevens een belangrijk stuk muzi
kale autobiografie van de componist en
een merkwaardige spiegel van zijn tijd,
waarin, zoals altijd, het jongste geslacht
vecht om los te komen van gevestigde tra
dities en voor zijn idealen wil getuigen.
Luyken had het veeleisende stuk goed on
der de knie, beter gezegd: in de vingers.
Hij vertolkte het met de nodige fantasie,
waardoor de Schumann-verbeeldingen
springlevend achter het notenbeeld van
daan kwamen.
Tot slot werd het publiek nog vergast op
de „Wanderer-Fantasie" van Schubert, een
stuk dat gebouwd is op een van zijn mooi
ste liederen, waarvan de sfeer in de mid
denmoot van het werk ons zuiver meege
deeld werd. „Der Teufel soil das Zeug spie-
len" moet Schubert eens gezegd hebben,
toen hij er zelf niet in slaagde de finale
van zijn eigen compositie te vertolken. Die
finale is dan ook berucht om zijn lastige
sprongen. Maar, al bleef de moeilijkheid
enigszins voelbaar, Fred Luyken sloeg er
zich dapper doorheen.
Er was voor het publiek alle reden toe
om deze stemmige kamermuziek-avond ten
hoogste te waarderen.
JOS. DE KLERK.
Twee opvarenden van het s.s. „Loener-
kerk" zijn te Rotterdam aangehouden, omdat
zij opium hadden gesmokkeld en uit de
lading rollen stof hadden gestolen.
ADVERTENTIE
Enige tijd geleden is in een stadje in
Beieren door vrouwenbewegingen uit de
Amerikaanse, Britse en Franse zóne van
Duitsland een conferentie belegd, waaraan
door vertegenwoordigsters van allerlei
vrouwenverenigingen uit diverse landen
werd deelgenomen. De problemen die daar
ter tafel kwamen vormden het uitgangs
punt van een belangwekkende causerie die
jonkvrouwe C. M. van Asch van Wijk uit
Zeist, oud-presidente van de Wereldbond
van Christen Jonge Vrouv/enverenigingen,
gisteravond in de Bilderdijkzaal van
restaurant Brinkmann aan de Grote Markt
heeft gehouden voor een talrijk en aan
dachtig gehoor: leden van de Vereniging
voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en
Gelijk Staatsburgerschap en leden van De
vrouwen, werkzaam in Bedrijf en Beroep.
De bezetting van Duitsland en Japan
demonstreert zich het duidelijkst in mili
taire opzichten, maar daarnaast valt ook
een zeer bewuste poging tot herbouw van
het overwonnen land waar te nemen.
Zowel in Duitsland als in Japan zoeken de
bezettingsautoriteiten naar middelen om
het openbare leven te stimuleren en in
goede banen te leiden. Tal van instanties
zijn van de vroege morgen tot de late
avond druk in de weer om het Duitse en
Japanse volk op een hoger plan te brengen
en hun belangen zo goed mogelijk te be
hartigen. In alle opzichten slooft men er
zich uit om hen weer te paard te helpen.
Verheugend is dat bij de meeste bezettings
autoriteiten een warm enthousiasme is
waar te nemen bij het streven om samen
werking tussen de diverse verenigingen
tot stand te brengen.
Tijdens dit congres in Beieren kwam wel
heel sterk tot uitdrukking dat in Duitsland
het verlangen leeft om de Duitse vrouwen
ADVERTENTIE
AMSTERDAMS CKE RIJTUIG M3J.
ADVERTENTIE
Let op onze wekelijkse attracties en reclame-aanbiedingen.
KRITZINGERSTRAAT 40, Tel. 12703 - PIJNBOOMSTRAAT 118, Tel. 23015
weer nauw te betrekken in het contact met
andere Europese landen. Het verantwoor
delijkheidsbesef, ook in het politieke leven,
en de activiteit in het openbare en vereni
gingsleven groeit er, alle zeer moeilijke
levensomstandigheden ten spijt. Men krijgt
sterk de indruk dat de Duitse vrouwen
organisaties actief en constructief mee
werken aan de formulering van de wet
geving.
Maar niet alleen in Duitsland verwerft
de vrouw zich langzamerhand een verant
woordelijke positie, ook in Japan waar de
vrouwen altijd op een lager plan stonden
in het openbare leven, neemt men thans
een actieve medewerking aan de opbouw
van het land door vrouwen waar. En in
India en Afrika, waar de vrouw al even
zeer een nietszeggende plaats placht in te
nemen, constateert men het zelfde ver
schijnsel. Het verantwoordelijkheidsbesef
der vrouwen groeit daardoor stei'k.
Jonkvi-ouwe Van Asch van Wijk besloot
dit interessante exposé met op te merken
dat vooral drie punten naar voren ti'aden
om de gelijkheid tussen man en vrouw in
het openbare leven te bewerkstelligen: het
zoeken naar de kansen en mogelijkheden,
gelijkheid van ï-echten en mede-verant
woordelijkheid. Mannen en vrouwen gaan
veelal slechts op in persoonlijke verhoudin
gen tussen hen beiden, maar vergeten dit te
zien in het grote verband. Wij moeten, al
dus spreekster, de betekenis gaan zien van
het man en vrouw zijn voor het volle leven.
De RAC-West heeft het reglement gepubli
ceerd van de door haar te houden Tulpen-
Rallye 1951 en het moet gezegd, dat het er
alle schijn van heeft, dat dit immer zo voor
treffelijk georganiseei'de evenement, dit jaar
zo mogelijk nóg beter zal verlopen en ook
uit sportief oogpunt van nog meer belang
zal zijn, dan vorige keren. De belangrijkste
wijzigingen voor de komende Rallye zijn het
verhogen van het aantal speciale étappes
van twee tot vier en het verdelen van de
deelnemende automobielen in standaard-
personenwagens en sportwagens. Aan de
laatste klasse, die in het algemeen van de
standaard-wagens zal worden afgezonderd
op basis van de PK-gewichtsverhouding.
zullen zowel bij de speciale étappes als bij
de klassementsproef hogere eisen worden ge
steld. De nadruk valt echter op „algemeen",
want kennelijke sportwagens wier PK-ge
wichtsverhouding niet zo gunstig ligt, kuty?
nen toch als sportwagens worden gequalifi-
ceerd* door de organisatrice (b.v. de Allard-
tweezitter). De basis-factoren voor de ver
schillende klassen (wagengewicht gedeeld
door aantal rem-P.K.'s) zijn: 12 voor klasse
I (boven 1500 cc.), 18.5 voor klasse II (1100-
1500 cc.) en 20 voor klasse III en IV (resp.
750-1100 cc. en onder 750 cc.).
Deze regeling opent de mogelijkheid voor
Maar behalve de haai, vingen de Zwartjes ook andere vissen, waaraan ze meer
hadden. Want haaien eten ze niet, die smaken niet lekker.
Zo ging de tijd voorbij en Rick, Bunkie en Oepoetie verveelden zich geen ogenblik.
Ze waren vol aandacht voor alles, wat ze zagen; en het prettigste van alles was, dat
ze ook mochten meehelpen bij 't vissen. Op die manier verstreek uur na uur, terwijl
de prauw op zee kruiste voor de kust.
Maar toen, opeens, keek Tripje bedenkelijk naar de hemel
„Opgepast!" riep hij. „Daar komt een lelijke lucht opzetten!"
Allen keken ze naar de lucht. Ja, daar was opeens een grote, grijze wolk verschenen,
die snel groter werd en het zonlicht verduisteren gingOok de Zwartjes trokken
bedenkelijke gezichten.
„We moeten zo gauw mogelijk terug naar de haven!", zei Tripje. „We konden wel
eens 'n flinke'storm krijgen en dan moeten we zorgen, dat we veilig binnen zijn!"
En terwijl de lucht steeds donkerder en dreigender werd, koerste de prauw snel naar
Palmeiland terug.
rijders met speciale en „opgefokte" wagens
om toch aan de Rallye deel te nemen.
Het gemiddelde van de Rallye bedraagt
minimaal 50 km. per uur. Het maximum is
65 km. per uur. Voor de vier speciale tra
jecten moeten echter andere gemiddelden
worden gehaald, die al naar gelang de klasse
hoger of lager dan 50 km. per uur liggen.
De route en de gemiddelden blijven geheim.
De vier speciale étappes zijn: het „Circuit du
Puy de Döme", tussen de tijdcontröles Cler
mont-Ferrand I en Clei-mont-Ferrand II. de
„Route der 15 bergen" tussen Cernay en
Gérardmer, het „Parcours van de Bon-
homme" tussen Gérardmer en Sainte Marie
aux Mines en de „Route der 1000 bochten"
tusschen Luxemburg en Clervaux. Ook de
klassementsproef, die weer op het Zand-
voorts circuit wordt gehouden,' is geheim.
Negen startplaatsen.
De deelnemers vertrekken op Maandag
23 April uit de startplaatsen Bern, Brussel,
Den Haag, Kopenhagen, Milaan, Monte
Carlo, Parijs en Rome. Starters uit Harro
gate vertrekken ï-eeds 22 April. Alle i-outes
komen samen in Clermont-Ferrand, waar
begonnen wordt aan de speciale étappes. De
aankomst in Noordwijk valt op Donderdag
26 April. De Vrijdag daarop volgt de klasse
mentsproef in Zandvoort met aansluitend
een ontvangst op het Haarlemse stadhuis
door burgemeester Cremers en een cocktail
party in Brinkmann. Zaterdag is de prijs
uitreiking, die gevolgd wordt door het
slotfeest.
De prijzenlijst is van een te indrukwek
kende lengte om haar hier te hei-halen, maar
dat Ken Wharton zijn beste beentje zal voor
zetten om de Zilveren Tulpen Rallye Wis-
selprijs, die hij al twee maal won, definitief
in de wacht te slepen, staat wel vast. In to
taal zullen driehonderd teams tot de Rallye
worden toegelaten, waarvan maximaal 150
Nederlandse. Zo zullen dus ook dit jaar
weer enige honderden buitenlanders na hun
zware tocht van ongeveer 3500 kilometer
onze bollenstreek in haar volle glorie kun
nen bewonderen en dat de animo uit het
buitenland groot zal zijn, daar staat het
succes van vorig jaar wel borg voor.
Maandagmiddag wilde een monteur van
de P.T.T. in de radiocenti-ale in de
Spaarndammerstraat te Amsterdam uit
een bus benzine overgieten in een andere
bus. Hij deed dit vlak bij een brandend
electrisch kacheltje. De benzine vatte
vlam en in eens stond hij tussen hoog
oplaaiende vlammen. Omwonenden scho
ten onmiddellijk toe en wisten met een
schuimblusapparaat de brand snel te blus
sen. De monteur was bewusteloos geraakt
en werd door de inmiddels ter plaatse ge
komen brandweer met een zuurstofappa-
raat bijgebracht. Er was schade aangericht
aan de installatie, maar na een uur slaag
de de P.T.T.-monteur er in deze te her
stellen.
BINNENLAND
De 7-jarige Nanno Sjoerd, zoon van het
echtpaar Meinders te Assen, is nog altijd in
Bremen bij zijn Duitse pleegmoeder, die het
kind niet wil afstaan. De Nederlandse rege
ring heeft thans in Bremen een proces aan
hangig gemaakt tegen de Amerikaanse be
zettingsautoriteiten, die op grond van de
wettelijke bepalingen inzake ontheemden
waartoe zij deze jongen rekenen gewei
gerd hebben er toe mede te werken dat de
jongen naar zijn ouders terugkeert.
In 1950 werden in het binnenlands ver
keer rond 416.000.000 brieven verzonden.
Daarvan waren er 18.518 onbestelbaar. Zij
konden ook niet aan de afzenders worden
teruggegeven. Het aantal klachten over niet
terechtgekomen brieven bedroeg 7349, waar
van er 6541 gegrond bleken te zijn.
Het onderzoek van de politie naar de
oorzaak van de brand te Sloten, waarbij vier
jonge kinderen uit het gezin Meekel de dood
vonden, heeft uitgewezen, dat met aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan
worden aangenomen, dat de brand is ontstaan
op het punt, waar de ijzeren pijp van het
fornuis uit de keuken door de vloer van de
bovenverdieping ging. Vermoedelijk is deze
pijp zeer heet geworden en is de vloer op
deze plaats gaan smeulen.
Het station te 's Hertogenbosch, dat in
de oorlog ernstig werd beschadigd, zal niet
worden herbouwd. Tussen het gemeentebe
stuur en de Nederlandse Spoorwegen is over
eenstemming bereikt over de bouw van een
nieuw station.
In Sprundel is een melkslijter, die
achter zijn wagen vandaan kwam, aangere
den door een motorrijder. De melkslijter
werd levensgevaarlijk gewond; de motor
rijder botste tegen een boom en is tijdens
zijn overbrenging naar een ziekenhuis in
Roosendaal overleden.
De Kerkvoogdij der Ned. Hervormde
Kerk te Bruinisse heeft de bouw aanbesteed
van een nieuw kerkgebouw. Het oude werd
in de oorlog verwoest: Hoogste inschrijfster
was de firma Korteweg te Breda met
f235.450; laagste de firma Proper te Oegst-
geest met f212.750.
Tot 20 jaar gevangenisstraf is veroor
deeld de 32-jarige landbouwersknecht S. A.
uit Hollum, die in December 1947 een alleen-
woneride rentenier in Beekbergen van het
leven heeft beroofd.
De centrale recherche te Amsterdam is
overgegaan tot de arrestatie van M. O. die
ongeveer vijftig inbraken heeft gepleegd en
enkele maanden geleden uit de gevangenis
was ontslagen. In verschillende gemeenten m
de kop van Noordholland en ook in Apel
doorn waren inbraken gepleegd op een voor
O. gebruikelijke manier. Hij is naar Apel
doorn overgebracht.
In Den Haag is een ex-landwachter
aangehouden, die zich vijf jaar lang in zijn
woning in de Ankerstraat had schuil ge
houden.
HAARLEM EN OMGEVING
Een vijfjarig Haarlems meisje, C. J. M.
van L., werd gistermorgen om twaalf uur
door een personenauto aangereden toen zij,
zonder op het verkeer te letten, de Kruisweg
overstak. Zij brak daarbij haar linker onder
been. Per ziekenauto is het meisje naar de
Maria-Stichting overgebracht.
- De Haarlemse recherche heeft op het
Centraal Staton te Amsterdam een vrouw
aangehouden, verdacht van diefstal van een
koffer, inhoudende kleren, ter waarde van
f200. Eigenares van de koffer was de echt
genote van een circus-directeur die in Am
sterdam woont.
Op een bijeenkomst van de afdeling
Haarlem van de Katholieke Bouwvakarbei
dersbond „Sint Joseph" zijn de heren L.
Zegwaard, voorzitter en C. Nunnink, secre
taris, onderscheiden met het erekruis Pro
Ecclesia et Pontifice.
ADVERTENTIE
Met Uw jaardag moet het zijn
Een artistiek portret
van groot en klein
169 GROTE HOUTSTRAAT - TEL. 13472
Maandagavond om ongeveer half twaalf
is brand uitgebroken in een barak van het
militair neurose-hospitaal te Austerlitz,
gemeente Zeist.
De Zeister brandweer kon door gebrek
aan bluswater niet voorkomen dat de
barak geheel uitbrandde.
Militairen slaagden er in een gedeelte
van de inventaris te redden. De schade
wordt geschat op 50.000. Persoonlijke
ongevallen deden zich niet voor. Naar de
oorzaak van de brand wordt door de
marechaussee een onderzoek ingesteld.
38)
Verder wist hij niets van hem af. De vol
gende ochtend was hij dood. Ik ben toen
weer met vader de kermis opgegaan."
„En die avond in Gorinchem wat ge
beurde er toen?"
„Dat kan ik moeilijk precies zeggen,
edelachtbare. Alles was die avond gewoon
en toen op het eind keek ik ineens tegen
een litteken op, een rood litteken dwars
over het voorhoofd. Ik schrok ervan, maar
ik begreep wel, dat er meer mensen zijn
met zo'n litteken. Toch wilde ik het eens
proberen hoe die man zich zou gedragen
wanneer ik iets zei over een auto en over
wat er met Sylvère gebeurd was. Het was
op dat ogenblik werkelijk alsof ik helder
ziend was, een ogenblik was ik er zeker
van dat hij het was, maar toen hij niet
zenuwachtig werd bij mijn woorden, twij
felde ik weer heel erg. Vader geloofde ook
niet, dat het 'm geweest was en daarom
lieten we de man maar lopen."
„Het kwam er dus op neer, dat u dacht
de moordenaar van uw verloofde Sylvère
te zien?", vraagt een der raadshereix.
„Ja, dat dacht ik, meneer."
De rustige president zorgt nu voor een
gerechtelijk vuurwerkeffect door getuige
Luchtenbeld opnieuw te laten verschijnen
en hem te vragen wat hij weet van de
moord, welke Ramaar gepleegd heeft op
een Belgische douanebeambte bij Minder
hout. Herman Luchtenbeld vertelt hoe
Ramaar en hij voor een vrachtwagen, be
laden met tabak uitreden, toen ze onver
wacht, vlak voor de grens, aangehouden
werden.
Ramaar, die aan het stuur zat, stopte
in zijn eerste impuls, maar toen zijn ver
warring voorbij was en hij begreep in de
val gelopen te zijn, schoot hij de douane
man neer. De vrachtwagen kon niet meer
ontsnappen, maar Ramaar en Luchtenbeld
konden er met hun personenwagen nog
tussen uit komen. Voor Luchtenbeld be
tekende dit de druppel, die de smokkel-
emmer deed overlopen. Hij probeerde zich
los te maken van de bende, maar dreige
menten van Ramaar deden hem weer capi
tuleren. Voor zijn vrouw, die de importan
tie van de smokkelarij nooit goed aange-
voèld had, werd deze moord, waarbij haar
man direct betrokken was tot een obsessie.
Zij wilde liever, dat hij iri de gevangenis
terecht kwam door de politie alles te ver
tellen, dan dit leven van angst nog verder
voort te zetten. Voor Luchtenbeld bleven
de dreigementen van Ramaar en ook de
vrees voor een verblijf achter de tralies
zwaarder wegen. Later betreurde hij het
aan zijn vrouw verteld te hebben, wat er
aan de grens gebeurd was.
In Amsterdam was de bittere ontkno
ping gevolgd. De Luchtenbelds waren naar
de hoofdstad gegaan, zogenaamd voor hun
genoegen, maar tevens had hij vele zaken
met Ramaar en Jan moeten bespreken.
Marie Luchtenbeld, ten prooi aan een
zenuwoverspanning, had in de slaapkamer
van „Le Soleil" een scène gemaakt; de
scène, die John van Dieren en ik gehoord
hadden. „Je houdt je mond. Ik waarschuw
je," had Luchtenbeld gezegd. Ik begrijp
nu, waarom hij dat zei en ik begrijp ook
wat daarna gevolgd is. De zaak is rond.
Veertien dagen later hoorde ik de straf
fen. Luchtenbeld kreeg een voorwaarde
lijke gevangenisstraf en een zeer hoge
geldboete. Voor deze kleine grossier was
geen verblijf in de cel nodig, hij was reeds
zwaar genoeg gestraft.
John van Dieren zou voor drie jaar ach
ter de tralies gaan, ober Jan Smit, Hage-
voort en Munnikenberg kregen twee jaar
en de anderen iets minder. Hun geld raak
ten ze allen natuurlijk kwijt.
Marie Luchtenbeldde Ruiter, Ramaar
en Joe Roberti hadden het leven bij dit
bittere smokkelavontuur gelaten.
Ziedaar de negatieve balans waar ik
eigenlijk de mislukte romance tussen Daisy
en mij nog bij moet zetten.
HOOFDSTUK XI.
Terug naar Elisabeth.
Ik zal wanneer ik rustig herlees de woor
den, waarmede ik maanden geleden mijn
verhaal beëindigde, het cynisme en de
teleurstelling van een afgewezen minnaar
proeven. Daarvan ben ik overtuigd. Ik
verloor Daisy en daardoor eindigde mijn
relaas buiten mijn wil om in mineur. Vaak
wekken geforceerde happy-endings in films
of romans mijn tegenzin op, omdat ze er
slechts zijn ter wille van het goedkope
succes en geen redelijk en verantwoord
sluitstuk vormen van het geheel. Doch bij
mijn verhaal was het anders. Dat was geen
tragedie, welke slechts leiden kon tot een
mislukking, tot een melodramatisch af
scheid voor eeuwig. Het was slechts het
vei-haal van een avontuur, van wat ver
liefdheid, met als enige dramatische ele
menten de figuren van de kleine gi-ossier
Luchtenbeld en de neger Joe Roberti.
Het kan ook zijn, dat ik nu alles weer
te zonnig zie en mensenleed bagatelliseer.
Hoe het ook zij, ik legde na de rechtszit
ting de papieren, waarop ik had verteld
van mijn mislukte vacantie in de herfst,
ver weg in een kast, achter een stapel boe
ken. Tei'Ug in mijn stille stad ging ik hard
aan hel werk om te vergeten wat er ge
beurd was. Ik besefte ovei-igens zelf de
ironie van het geval, want mijn vacantie
was juist bestemd geweest om het andere
te vergeten. Een mens moet veel vergeten.
Ik geloof werkelijk, dat het lukte. Alles
slijt. Een verliefdheid zeker.
Het was voorjaar toen ik van Daisy een
briefkaart uit Amerika kreeg. Op de voor
kant stond een stukje Washington: een
perk met een namaak Grieks tempeltje,
met daarnaast een fontein en een bank met
een matroos. De kleuren waren lelijk.
Achterop vertelde ze dat ze van Zweden
uit naar Amerika gereisd was, waar ze
nu werkte op de Nederlandse ambassade.
Voorlopig zou ze daar wel blijven. Ze
dacht nog vaak aan me als aan een bijzon
der goede vriend.
Het schrijnde me niet meer, omdat mijn
verliefdheid inderdaad afgesleten was tot
een vlakke herinnering, die slechts een
glimlach en een vage heimwee bij me op
riep.
Het is weer najaar en bijna alles is weer
zoals toen. Charmante Elisabeth lacht me
vanachter het glas toe in haar onverstoor
bare zachtmoedigheid, het fi-agment hemel
boven de luchtkoker is felblauw als op
een reclame-affiche voor het Lago Magiore
en van beneden komen door en langs het
matglas heen etensgeuren en gramofoon-
muziek. Een kinderlijke wens van me om
weer in deze kamer 17 te willen logeren.
Dit is mogelijk omdat de nieuwe directeur
van „Le Soleil" er een tweepersoonskamer
van heeft gemaakt.
Niet alles is als toen. Er zijn werkelijk
hekjes boven de te lage venstei-banken
aangebracht om een nieuw drama te voor
komen en in de kamers rondom de koker
verblijven ook andere mensen. Ik behoef
tegenover me geen onheilspellende ruzie
woorden te verwachten van de Luchten
belds en links geen loerend gezicht van
John van Dieren en rechts op de venster
bank geen foto van Daisy, blond en ver-
wai-rend knap. Wanneer we straks terug
komen van onze reis zal ik de- bundel pa
pieren vanachter de boekenrij te voorschijn
halen, want het slot van het verhaal zal
nu anders worden, heel anders en niet in
mineur.
In begin Augustus was het dat ik naar
Breda was gegaan voor mijn werk. Ik
moest een vei-haal maken over militaire
manoeuvres, waaraan ook Belgen deel
namen, maar de details doen er eigenlijk
weinig toe. 's Middags trokken we naar
buiten om te zien hoe enkele tanks met
veel lawaai en stank over de hei bonkten
en na afloop genoot ik met enkele collega's
in een klein café midden in het Mastbos
van de luie rust na een warme dag van
vermoeiend heen en weer sjouwen. We
dronken in de koele schaduw van hoge
beukenbomen een glas bier en keken zon
der veel te zeggegn naar de weinige men
sen, die op deze door-de-weekse middag
langs kwamen.
(Slot volgt).
