Haarlem's Dagblad | 1951 | 6 maart 1951 | pagina 5

Ontwerp voor nieuwe Kieswet

Wordt U gekweld

rHoe is het ontstaand

Een Eeuw Celeden

r 3

Het stemmen in een andere gemeente
en bij volmacht wordt vergemakkelijkt

Kiezersregister
en een Kiesraad

Agenda voor Haarlem

De Johannes-Passion in
de Immanuelkerk

Recital'Clara Haskil

Verbeterde aspecten voor
genezing bij t.b.c.

Weldadigheid naar Vermogen

Emmabloem-collecte

Meer dan 3.000 Haarlemmers
volgden ontwikkelingswerk

Prof. dr. J. H. Gunning
overleden

Dil woord: BRUIDEGOM

BMHC verloor in Den Haag
van TOGO met 4—1

Dames van BGV werden
kampioen zonder te spelen

Sport in 't kort

DWR boekte overwinning

HSG afdelingskampioen

Bij de Tweede Kamer is het ontwerp
van een' nieuwe Kieswet ingediend. De
thans geldende Kieswet dateert van 1896
en is sindsdien twee-en-twintig keer ge
wijzigd. hetgeen de duidelijkheid en over
zichtelijkheid niet ten goede is gekomen.
Hoewel de regering demissionnair is, heeft
zij het ontwerp voor een nieuwe wet thans
ingediend, teneinde het mogelijk te maken,
dat het volgend jaar te houden verkie
zingen volgens de nieuwe Kieswet kunnen
geschieden.

In de Memorie van Toelichting deelt de
minister van Binnenlandse Zaken mede dat
hij aan de besturen der politieke partijen
en aan een groot aantal bestuurscolleges,
alsmede aan de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, de vraag heeft voorgelegd, of
het hun gewenst voorkwam het bestaande
stelsel van de enkelvoudige voorkeur te
vervangen door dat van de facultatieve
meervoudige voorkeur, zoals het Centraal
Stembureau had voorgesteld.

De vraag werd bijna unaniem in ont
kennende zin beantwoord. De minister
heeft daarom de desbetreffende voorstellen
van het Centraal Stembureau niet over
genomen. Uit de practijk is gebleken, dat
de Nederlandse kiezer overwegend op num
mer 1 van de door hem begeerde lijst stemt,
zodat aangenomen moet worden, dat er
over het algemeen geen behoefte bestaat
van een afwijkende voorkeur blijk te geven.

Ook de door het Centraal Stembureau
voorgestelde indeling van de wetsstof in
hoofdzaken en uitwerkingen, waarvan dan
de hoofdzaken in de wet en de uitwer
kingen in wetskracht bezittende regelingen
worden opgenomen, heeft de minister niet
overgenomen.

Ten aanzien van "de verkiezing voor de
Eerste Kamer wordt de mogelijkheid van
het indienen van lijsten, waarop de can-
didaten niet in volgorde van voorkeur,
maar in alphabetische volgorde zijn ge
plaatst, geschrapt. Van deze bepaling is
nimmer gebruik gemaakt. De minister
mei-kt op dat ook de bepalingen, welke
met de eenvoudige voorkeur bij de verkie
zing voor de Eerste Kamer in verband
staan, overbodig zijn, aangezien in de prac
tijk door geen van de leden van de Pro
vinciale Staten van deze wijze van stemmen
gebruik is gemaakt.

Kiezersregister

De minister acht de bezwaren tegen de
bestaande voorschriften met betrekking tot
de Kiezerslijst van zodanig gewicht, dat
het hem gerechtvaardigd voorkomt af te
stappen van het telkenjare vaststellen van
de kiezerslijst en er een kiezersregister voor
in de plaats te stellen, dat zal worden bij
gehouden op dezelfde wijze als het bevol
kingsregister. In het kiezersregister worden
van dag tot dag de wijzigingen bijgehouden.

Het zal bij dit steltfél nimmer mogelijk
zijn allen, die op de stemdag de drie-en-
twintig jarige leeftijd zullen hebben be
reikt, aan de stemming te doen deelnemen.

Om deze reden heeft de minister in het
ontwerp voorgesteld het kiesrecht toe te
kennen aan al degenen, die op de dag der
candidaatstelling, het begin van iedere ver
kiezing, aan de reeds bestaande eisen vol
doen.

Elders stemmen

Het is thans zo dat een kiezer bij de
verkiezing van de leden van de Tweede
Kamer en van de Provinciale Staten in
plaats van in de gemeente, op welker kie
zerslijst hij voorkomt, in een andere ge
meente aan de stemming kan deelnemen.
Heeft hij deze bevoegdheid gekregen, dan
is het hem niet meer toegestaan om in de
gemeente, o^ welker kiezerslijst hij voor
komt. aan de stemming deel te nemen, ook
niet indien achteraf blijkt, dat hij toch op
de dag der stemming in die gemeente aan
wezig zal zijn. Deze gevallen blijken zich
herhaaldelijk voor te doen en geven tot
verlies van stemmen aanleiding.

De minister wil thans aan de kie
zers op hun verzoek toe staan hetzij
in de gemeente, in welker -kiezers
register zij op de dag der candidaat
stelling zijn opgenomen, hetzij in een
door hen aan te wijzen gemeente aan
de stemming deel te nemen.

Stemmen bü volmacht

Ook het stelsel van het stemmen bij vol
macht is in herziening.

De minister heeft er geen bezwaar te
gen degenen, die aan alle eisen voldoen,
de gelegenheid te bieden bij volmacht te
stemmen, wanneer vaststaat, dat zij an
ders het hun toekomende recht niet kun
nen uitoefenen. Hij denkt in de eerste
plaats aan de kiezers, die ten gevolge van
hun lichamelijke toestand niet aan de
stemming kunnen deelnemen, doch tevens
aan hen, die op de dag der stemming bui
ten de gemeente, in welker kiezersregis
ter ziin zijn opgenomen, zullen vertoe
ven. Vele van de kiezers, die onder de
laatste categorie vallen, zullen bij Tweede
Kamer-verkiezingen ook gebruik kunnen
maken van de bevoegdheid om in een
andere gemeente te stemmen. Bij een ge
meenteraadsverkiezing is dit niet moge-

ADVERTENTIE

<ioor rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen, neemt dan Uw toevlucht tot
Tógal. Het middel dat baat, waar andere
falen. Laat U dus niet langer kwellen, maar
gebruikt regelmatig Togal. Togal zuivert de
nieren en is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apotheek en drogist ƒ0.83, ƒ2.08, 7.94.

DINSDAG 6 MAART
Frans Halsmuseum: Trio 1948, 8 uur. Stads
schouwburg: Mevrouw Warren's bedrijf
(Haagse Comedie), 8 uur. Kunstzalen Frans
Heerkens Thyssen: Marislen'toonstelling. 10-
5 uur (tot 11 Maart). Rembrandt: „De vader
van de bruid", alle leeft., 2, 4,15. 7 en 9,15 u.
Palace: „Verdwenen vx-ouw", 18 j., 2, 4,Id,.7
en 9.15 uur. Luxor: „Zo jong.... zo slecht
18 j„ 2, 4,15, 7 en 9,15 u. City: „Paul Vlaan
deren'. 14 j„ 2,15, 4.30, 7 en 9.15 u. Spaarne:
„Cassidy's offer", 14 j., 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Bob Hope in de knoop 14
2,30, 7 en 9.15 uur (Dinsdag 2.30 en 8 uur)
WOENSDAG 7 MAART
Brinkmann: Prof. Ivo Lapenna uit Zagreb
spreekt in het Esperanto over Joegosl»vie,
8 uur. Bioscopen: middag en avondvoor
stellingen.

lijk. Het staat hun dan nog vrij hun stem
bij volmacht uit te brengen.

Instelling van een Kiesraad

De minister wenst een permanent ad
viescollege in te stellen, dat met de naam
Kiesraad zal worden aangeduid. Hierdoor
zal een einde komen aan een bron van
misverstand, gelegen in de omstandigheid,
dat niet minder dan drie instanties te
s-Gravenhage met de naam Centraal
Stembureau worden aangeduid.

De Kiesraad dient naast zijn taak als
adviserend orgaan de functie van Centraal
Stembureau voor de verkiezing van de
leden der Staten-Generaal te blijven ver
vullen.

Rekening is gehouden met de wens om
de verkiezingen niet in de vacantie te
doen vallen. Voorgesteld wordt de dag der
candidaatstelling voor de verkiezing van
de leden van de gemeenteraad met een
maand te vervroegen. Voorgesteld wordt
het bedrag van de waarborgsom voor can-
cndatenlijsten tot 500 te verhogen, waar
door dit bedrag wordt aangepast bij de
algemene stijging van het prijspeil. De
waarborgsom zal worden teruggegeven,
indien de candidatenlijst in haar geheel
ongeldig is verklaard.

Voorgesteld wordt de stemming voor de
Provinciale Staten, zowel als voor de ge
meenteraden op een in de wet vastgestel
de dag te doen plaats vinden. De stem
ming zal, als gevolg van de bepaling, dat
zij op de drie-en-veertigste dag na de
candidaatstelling plaats vindt, steeds op
een Woensdag vallen.

Stemhokjes afgesloten

In het ontwerp wordt ook de afsluiting
der stemhokjes nader geregeld, omdat
naar de mening van de minister het stern-

De verbindingstroepen van de UNO-strijd-
krachten werken onder vaak uiterst moei
lijke omstandigheden. Hier is een telefonist
bezig met het herstellen van een telefoon
verbinding in de bergenvan Centraal-Korea

geheim bij de bestaande toestand niet vol
doende gewaarborgd wordt. Voor de in
het stemlokaal aanwezigen is het vrij ge
makkelijk na te gaan of een kiezer links
of rechts op het stembiljet zijn stem uit
brengt.

De minister zal daarom bij algemene
maatregel van bestuur bepalen, dat de
bovenste helft van de ingang der stem
hokjes met een gordijntje dient te worden
afgesloten.

Vandaag is het een kwart eeuw gele
den, dat Eduard Flipse voor het eerst net
Rotterdams Philharmonisch Orkest diri
geerde. Binnenkort zal dit jubileum offi
ciéél gevierd worden.

Evenals verleden jaar gaf de „Kenne-
mer Oratorium-vereniging'' met mede
werking van solisten en van het dilettanten-
symphonie-orkest „Haerlem" onder leiding
van Piet Halsema een uitvoering van de
„Johannes-Passion" van Bach. Dit keer
echter niet in de Nieuwe Kerk, maar in
de Immanuëlkerk aan de Van Egmond-
straat te Haarlem-Noord, een ruil die
acoustisch geen voordeel bracht voor koor
en orkest. En wat het orgel betreft (waar
aan de continuo-partij nu volledig was
toevertrouwd), dit blijft wegens de grote
afstand die het scheidt van dirigent en
ensemble namelijk de hele lengte van
het gebouw al even onpractisch voor
het samenspel als in de Nieuwe Kerk, ter
wijl bovendien zijn klankkarakter weinig
bevrediging schenkt.

Het is nu eenmaal een feit dat een der
gelijke uitvoering de ondernemers ervan
voor een heleboel problemen stelt, artis
tieke en andere. Ën zo men daar zwaar
tillend tegenover ging staan, dan zou het
best kunnen gebeuren dat er van de hele
uitvoering niets terecht zou komen. Maar
Halsema is niet zwaartillend, dat heeft
hij al meer dan eens bewezen. En daaraan
danken de leden van zijn koor en orkest
het genot mee te mogen aanzitten aan de
rijke tafel van zo'n Bach-festijn. Want voor
hen vooral moet het een feest zijn telkens
weer op een repetitie en zeker op een
uitvoering door te dringen in déze won
derlijke kunst en er de vertolkers van te
mogen zijn. Er is een geloof dat bergen
verzet en daarvan bezit Halsema een be
hoorlijke portie; maar men moet hem toch
zo nu en dan eens remmen door hem te
wijzen op het hachelijke van sommige pro
blemen. Daar is bijvoorbeeld de kwestie
der viole d'amore en der luit, instrumenten
die moeilijk te bezetten zijn en waar de
dirigent dan maar een- surrogaat voor
zoekt. Doch wanneer dit lapmiddel niet
voldoet wat heden maar al te zeer bleek
dan dient hij daaruit onzes inziens de
consequentie te trekken deze nummers
liever weg te laten. Jammer voor de mooie
aria's van bas en tenor, die daardoor moe
ten vervallen maar beter niet dan on
voldoende.

De vrouwelijke bezetting van de Kenne-
en ook accuraat. De herenafdeling is van
minder gehalte, vooral de bassen; deze zin
gen te ..kelig" en moeten doorgaans geleide
lijk op dreef komen. Toch werd een van de
moeilijkste koorgedeelten, het chromati
sche „Wir dürfen niemand toten", zeer
goed gezongen; ook „Wir haben ein Gesetz"
kreeg een stevige vertolking en de koor
epiloog „Ruht wohl" klonk zowel vocaal
als instumentaal voortreffelijk. De koralen
waren naar onze smaak over het algemeen
te hard. Gunstige uitzondering vormden
no. 15 en de tweede helft van no. 52.

Het strijkers-ensemble klonk over het
geheel minder zuiver dan verleden jaar;
vooral bij de zachte begeleidingen, zoals
bij de tenor-aria „Ach mein Sinn", was de
stemming zeer onzeker. Alleen wanneer
men flink kon doorstrijken was het resul
taat goed te noemen. De slappe rhythmiek
van sommige obligaatspelers maakte het
de solisten nogal eens lastig; de alt Colly
van Meurs, een mooie stem, maar zelf niet
erg stevig op stuk van rhythmiek, had ei
wel het meest last van.

Ankie van Wickevoort Crommelin was
de sopraansoliste: zij maakte haar beste
beurt met „Ich folge dir gleichfalls", vlot
gesecondeerd door de solofluitist, die foo
ter niet best stuwde met het orgel. Han
le Fèvre was zeer goed als Evangelist en
ook de tenor Reinhard van Randwijck, die
de felle dramatische aria's te vertolken
had, liet zich als een volbloed zanger ken
nen. Hij moge er echter op letten dat in
de zevende maat van de zangpartij van
Erwage", op de eerste lettergreep van
'allen" een a staat, waar hij tot tweemaal
toe as zong. De bas Jan Hulsbos bleef niet
steeds zich zelf gelijk; maar soms was hij
heel goed. Zeer voornaam was het zingen
van de bas Henri Welboren, die de Jesus-
partij vertolkte.

Bets Nederkoorh vervulde een zware
taak aan het orgel. En Piet Halsema diri
geerde met vaste hand. De belangstelling
voor deze uitvoering was zeer groot.

JOS. DE KLERK.

Twee actrices en een regisseur
gaan „Cornedia" verlaten

Behalve Jan Teulings zullen ook Joekie
Broedelet en Yda Aiidrea uit eigen be
weging de toneelgroep Cornedia verlaten.
Laatstgenoemde zal gedurende het vol
gende seizoen deel uilmaken van het Vrije
Toneel onder leiding van Cor en Anton
Ruys. Jan Teulings houdt zich beschikbaar
voor regie-opdrachten.

bereikte hoogtepunt met
Sonate in Bes van Schubert

Edele eenvoud was het kenmerk van
het programma, dat de Roemeense pianiste
Clara Haskil had samengesteld voor haar
klavieravond, gisteren in de Haarlemse
Concertzaal gegeven. Geen schittering van
uiterlijke effecten, geen imponerend bra-
vour-spel waren voor deze avond bedoeld
en waarschijnlijk zal men dergelijke op
pervlakkigheden bij een pianovoordracht
van Clara Haskil nimmer kunnen ver
wachten. Want dit zou een verloochening
worden van haar diepste wezen, dat zich
ook dit keer het overtuigendst kon uit
spreken in een buitengewoon verinnerlijkt
spel. Maar daarbij ontmoette men ook de
kunstenares, die het wonder van de zuiver
muzikale schoonheid sterk ondergaat en
tot uitdrukking kon brengen. Deze beide
factoren van haar kunstenaarschap waren
echter niet steeds voor elke vertolkte
compositie in evenwichtige verhouding
aanwezig.

Voor de Toccata in e van Joh. Seb. Bach,
waarmede de piéfniste haar recital"begon,
zou een grotere concentratie op het mu
zikale element en een minder op de voor
grond plaatsen van een meditatieve ex
pressie gewenst zijn geWeest. Maar zelden
zal men een uitvoering horen van de
Sonate in Es opus 31 nr. 3 van Beethoven,
zoals Clara Haskil er van gaf. Alle anti-
muzikale begrippen, die zich in de loop
der tijden omtrent Beethovens muziek ge
vormd hebben, waren uit deze vertolking
gebannen. Geen der toehoorders behoefde
deze muziek te gaan „begrijpen" om haar
mooi te vinden. Zij werd ons geschonken
in ongerepte eenvoud met een eerlijks
overtuiging en wij hebben haar dankbaar
aanvaard.

De „Waldszerien" opus 82, die de pianiste
op Beethovens Sonate liet volgen, behoren
niet tot het belangrijkste werk van Ro
bert Schumann. Enkele fragmenten als
„Einsame Blumen", verder „Vogel als
Prophet" en „Abschied" treffen door hun
poëtische stemmingen en het was vooral
met deze gedeelten dat de voordracht van
Clara Haskil een hoogtepunt kon ver
krijgen.

Het schoonste wat Clara Haskil op deze
avond kon bieden kwam echter na de
pauze met de uitvoering van de Sonate in
Bes van Franz Schubert. Hierin openbaar
de zich een volmaakte vereenzelviging van
de verte kster met de geest van de mu
ziek, die twee maanden voor het overlij
den van de componist geschreven, de diep
ste gedachten tot uitdrukking bracht van
de door veel leed en teleurstelling getrof
fen jonge meester. Deze voordracht was
meer dan een herschepping. Zij was als
een persoonlijk getuigenis, dat in Schu
berts muziek een uitdrukkingsmiddel vond.
Langdurig applaus onderbrak het myste
rieuze contact, dat Clara Haskil door haar
meesterlijk spel met de toehoorders tot
stand had gebracht. Het werd weer her
steld door een toegift: Schubert's Im
promptu opus 90 nr. 3 in Ges.

P. ZWAANSWIJK

Wachtlijsten voor sanatoria
zijn verminderd

In het orgaan der Haarlemse Vereniging
tot bestrijding der tuberculose, schrijft dok
ter S. J. van Sloten, directeur van het Con
sultatiebureau, over de aspecten bij de
tuberculosebestrijding.

Wij ontlenen daaraan:

Middelen als streptomycine en als het
para-amino-salicylzuur, het P.A.S., bleken
van enorm grote waarde in de behande
ling der tuberculose en op dit gebied wor
den nog steeds nieuwe ontdekkingen ge
daan, zodat de golven der hooggespannen
verwachtingen nog lang niet zijn vervlakt,
al is hier toch ook alweer een zekere on
derstroom merkbaar.

Een nieuwe hoge golf, de chirurgische
behandeling van de longtuberculose, spant
thans onze verwachtingen weer hoog.

Deze methode was in haar eenvoudigste
vorm van de pneumothorax reeds jaren
bekend, de methode die maakt dat de zieke
long tijdelijk wordt uitgeschakeld bij de
ademhaling en zodoende, door de dan ver
kregen rust, gelegenheid krijgt te genezen.
Maar de moderne grote longoperaties,
waarbij gedeelten van de zieke leng of soms
wel de gehele long wordt weggenomen, zie,
dat zijn methodes waaraan men vroeger
zelfs niet heeft kunnen denken en die nu
mogelijk zijn geworden, dank zij de hier
voor genoemde middelen als streptomycine
en P.A.S. en door welke operaties even-
zovele mogelijkheden zijn gekomen bij de
behandeling der tuberculose.

En al deze behandelingsmethoden zijn
grote bondgenoten gebleken in de bestrij
ding der tuberculose. Op het consultatie
bureau wordt de invloed van dit alles ter
dege gemerkt en wel aan het beloop van
een andere golf, die vlak na de oorlog hoog
steeg, maar die allengs weer gaat vervlak
ken, nï. van de behoefte aan sanatorium
plaatsen.

Sedertdien zijn er sanatoria bijgebouwd
of bestaande sanatoria uitgebreid en nam
het aanbal bedden dus toe.

Maar toch krijgen wij, en met ons de
leiders van andere consultatiebureaux, de
indruk dat de hopeloos lange wachtlijsten
voor sanatoriumplaatsen op de consulta
tiebureaux niet alleen zijn afgenomen door
de thans meer beschikbare plaatsen. Met
één uitzondering voor de groep der „kleu
ters" zijn patiënten, bij wie een bepaalde
vorm van longtuberculose wordt ontdekt,
thans binnen redelijke tijd op te nemen,
waartoe inzonderheid in Haarlem de ope
ning der dependances van het St. Elisabeth's
Gasthuis in Aerdenhout en Zandvoort be
langrijk bijdraagt.

Maar buiten dit treft het ons steeds meer,
hoe patiënten thans niet meer in eerste in
stantie naar een sanatorium gaan of, indien
dat toch het geval is, slechts voor korte tijd,
doch dat deze zieken dan in de zieken
huizen worden opgenomen voor het onder
gaan ener long-chirurgische behandeling.

Een korte nakuur, ter aanpassing en ter
verhoging van de weerstand, blijkt dan
dikwijls voldoende voor uiteindelijk goed
resultaat.

En zo zou het wel kunnen gebeuren, dat
de hoge golf van biibouw of uitbreiding
van bestaande sanatoria ook weer gaat
kalmeren. V/ij denken terug aan de derti
ger jaren, toen in vele sanatoria, die na de
oorlog 19141918 waren opgericht. Dlaat-
sen leeg kwamen te staan. Een herhaling
hiervan is in de toekomst zeker denkbaar.

In het jaarverslag 1949/1950 van de ver
eniging „Weldadigheid naar Vermogen"
wordt meegedeeld, dat het aantal leden op
31 October j.l. 1070 bedroeg en het aantal
begunstigers 581. De sociale werkster be
handelde in het verslagjaar tal van aan
vragen om steun en adviserende hulp. Het
aantal bezoekerssters) op haar spreekuur
neemt steeds toe. Op 31 October 1950 ston
den 105 gezinnen der meest behoeftigen
voor geregelde steunverlening genoteerd.
Medewerking werd verleend aan de com
missie voor samenwerking in bijzondere
noden. In 32 gevallen stonden nog voor
schotten uit.

Na gemomoreerd te hebben in welke ge
vallen hulp is verleend vervolgt het be
stuur, dat het beseft, dat van de leden niet
verwacht kan worden, dat zij particulier
in zulke gevallen helpen. Maar wanneer
velen die met het bestuur van mening zijn,
dat toestanden, zoals die in vele gezinnen
heersen, uit de wereld geholpen moeten
worden, helpen met het bedrag der jaar
contributie, dan wordt uit al die kleine be
dragen een groot bedrag verkregen, waar
mee het bestuur het werk kan verrichten.
Dan hebben de leden er hun aandeel in.
Met een opwekkend woord het werk te
blijven steunen besluit het bestuur zijn
jaarverslag.

In Haarlem en Bloemendaal zal de Em-
mabloemcollecte gehouden worden op
Woensdag 4 April.

De classis Haarlem der Gereformeerde
Kerken heeft een protest aan Ged. Staten
van. Noordholland verzonden tegen het ver
storen van de Zondagsrust door autoraces in
Zandvoort.

Haarlemse Volksuniversiteit in 1950

Ondanks de tijdsomstandigheden geeft het
verslag van de Haarlemse Volksuniversi
teit over het afgelopen jaar reden tot te
vredenheid. Het ledental vertoonde de
grootste stijging van de laatste jaren, na
melijk van 755 tot 930.

De samenwerking met de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen heeft het mogelijk
gemaakt op enige terreinen intensiever te
werken. Zo is een lang gekoesterde wens in
vervulling gegaan om de bewoners van
Haarlem-Noord tegen een kleine entrée-
prijs toegang tdt ontwikkelingsavonden te
geven. Deze avonden zijn boven verwach
ting geslaagd, de zaal was steeds uitver
kocht. Ook tot de bijzondere avonden in
Haarlem-Centrum en het Comité voor
jonge Toonkunstenaars strekt zich deze sa
menwerking uit. De eerste helft van het
jaar werd geopend met een openingsavond,
tien luistercursussen, vier speciale avon
den, een excursie, zeven taalcursussen;
twee luistercursussen konden niet door
gaan wegens gebrek aan belangstelling.
839 personen namen aan de gehouden
avonden deel. Was de belangstelling, zoals
gewoonlijk, in het eerste halfjaar niet zo
groot, het najaar overtrof de verwachtin
gen. Het programma vermeldde de ope
ningsavond, elf luistercursussen, negen
aparte avonden, twee excursies, veertien
.taalcursussen; het gehele programma kon
doorgaan, uitgezonderd drie taalcursussen
t.w. Maleis, Deens, vervolgcursus en
Zweeds, aanvangcursus. Deze avonden
werden bezocht door 1861 personen. In het
geheel werden dus in 1950 gegeven negen
tien luisterciysussen met 56 avonden,
achttien taalcursussen bestaande uit 212
avonden, vijftien aparte avonden, drie ex
cursies en acht avonden voor de jonge
toonkunstenaars, 3300 personen namen aan
deze avonden deel.

Vanavond houdt de Haarlemse Volksuni-
vérsiteit haar jaarvergadering.

de buitenwijken van Wonjoe is een der doelen door een fosforgranaat getroffen.
Tegen de laaiende vlammen tekent zich de silhouet van een soldaat der UNO-strijd-
krachtcn af, die met zijn geweer in de aanslag mogelijke vijanden tracht te ontdekken.

Te Hilversum is Maandag in de ouder
dom van 91 jaar overleden prof. dr. J. H.
Gunning Wzn., oud-hoogleraar in de pae
dagogiek aan de rijksuniversiteit te Utrecht.

Prof. Gunning werd op 13 Juli 1859 te
Utrecht geboren. Na aan de gemeente
universiteit te Amsterdam te hebben ge
studeerd, promoveerde hij daar in 1882 tot
doctor in de klassieke letteren. Hierna was
hij tot 1887 leraar in de oude talen aan het
gymnasium te Utrecht. Van 1888 tot 1896
was hij conrector en daarna twee jaar
rector van het gymnasium te Zwolle. Op
3 Februari 1900 deed hij zijn intrede als
privaatdocent in de paedagogiek aan de
rijksuniversiteit te Utrecht. Dit is hij ge
weest van 1900 tot 1904 en later weer van
1917 tot 1923. In de tussenliggende jaren
was hij in dezelfde functie verbonden aan
de Amsterdamse universiteit. Van 1923 tot
1929 was hij buitengewoon hoogleraar in
de paedagogiek te Utrecht. Vele jaren was
hij lid van het Algemeen College van Toe
zicht, Bijstand en Advies voor het rijks
tucht- en opvoedingswezen. Hij is van 1915
tot 1918 lid van de Provinciale Staten van
Noordholland geweest en van 1925 tot 1935
lid van de gemeenteraad van Hilversum.

De moeilijkheid van dit woord zit in
de staart: het woord gom komt alleen
in deze samenstelling voor en betekent
man. De bruidegom is dus eenvoudig
de man van de bruid. Een ander oud
woord, dat hetzelfde betekent als man,
is het woord weer. Wij kennen het nog
in weerwolf. Dat is dus, volgens oud
volksgeloof, een man die zich 's nachts
in een wolf veranderde en dan de kud
den van zijn buren aanviel.

Nu wij het toch over een bruidegom
hebben, moet ook het woord bruiloft
even worden verklaard. Loft hangt sa
men met lopen en het woord herinnert
aan het oer-oude gebruik dat de aan
staande man zijn bruid moest roven
van haar ouders en met haar moest
vluchten, achtervolgd door haar vader
en broers. Werden de gelieven inge
haald, dan was de bruid-loop mislukt
en ging het huwelijk niet door!

Hockey

Het nog al eens wijzigen van de voorhosde
van het elftal van BMHC in de laatste weken
brengt de ploeg geen voordeel. Evenals
vorige weken leden de Bloemendalers afge
lopen Zondag weer een nederlaag.

In de eerste helft speelden de partijen een
goede en snelle wedstrijd» Togo was iets ir.
de meerderheid, die door rechtsbinnen D.
Esser in een doelpunt uit een korte hoekslag
werd uitgedrukt. Vooral in de eerste minu
ten na de aanvang kwam Togo opzetten en
kreeg enkele strafcorners toegewezen. Doel
man Dalmeyer weerde zich hierbij uit
stekend.

Na rust maakte E. Tuyt er voor de Hage
naars 20 van. Een kwartier voor het einde
gaf Snethlage een mooie voorzet die door
Hage onhoudbaar werd ingeschoten (21).
Geïnspireerd door dit succes kwam BMHC
meer in de aanval waarbij de haifspelers
hun verdedigende taak enigszins verwaar
loosden. Daardoor doelpuntte Togo kort
achter elkaar door enige snelle uitvallen
twee maal. De doelpunten kwamen van de
sticks van Tuyt en H. van Straaten.

In de tweede helft misten de Bloemen
dalers enkele goede kansen, waardoor Togo
deze wedstrijd wel verdiend, doch eveneens
geflatteerd met 41 won.

Handbal

Hoewel de wedstrijd BGV—Beverwijk niet
doorging zijn de dames van BGV toch kam
poen der eerste klas in de afdeling Noord
holland geworden. De enige ploeg, die BGV
nog een spaak in het wiel had kunnen steken
Rapidïtas verloor met 21 van Fo
resters. waardoor BGV niet meer is in te
halen.

Intussen hebben de Haarlemmers gisteren
in de andere klassen ook een woordje mee
gesproken. Concordia heeft in de dames
hoofdklasse op overtuigende wijze getoond
niet van zins te zijn de plaats door degra
datie te ruimen. Direct in de eerste helft
verschaften de dames zich door sterker
spel een voorsprong van 30. Wat Vlugheid
en Kracht na d'e rust ook probeerde de
verdedigster was niet te passeren. In de
laatste minuut doelpuntten de gastvrouwen.
Concordia staat nu met vijf punten uit acht
wedstrijden heel wat veiliger dan Vlugheid
en Kracht, dat nog maar twee punten uit
zeven wedstrijden behaalde. De heren van
Concordia (eerste districtsklsse). behaalden
een zege op nummer twee van de ranglijst,
Aalsmeer. Nog twee punten moeten er ver
overd worden waarop tegen het zwakke
APGS alle kans is voordat deze Haarlemse
ploeg zich kampioen van West A kan
noemen.

De wedstrijd AalsmeerConcordia begon
met een korte reeks aanvallen der gasten,
waarna Concordia met zijn eerste gevaarlijke
offensief door Duyff de leiding nam. De Jong
maakte op fraaie wijze gelijk doch weer
sloot Duyf een aanval met een doelpunt af.
Kort voor rust volgde de gelijkmaker van
Aalsmeer Na rust kwam Aalsmeer opzetten
en doelpuntte. De Haarlemmers kwamen in
de aanval. De buitenspeler Willinge maakte
43. Aalsmeer kon hierop nog slechts met
een doelpunt antwoorden. Daarna was het
initiatief vrijwel geheel in handen van Con
cordia. Een toegewezen 13-m. worp werd
feilloos door Duyff ingeschoten en Neder-
koorn vergrootte de voorsprong tot 64,
waarmede het einde kwam. Vermelding ver
dient het uitstekende werk van doelverde-
diger Van Arem.

In dezelfde klasse speelde HOC tegen
Achilles en verloor met 64. Ook hier was
veel spanning. Rust ging in met 22. Het
heeft er lang naar uitgezien, dat HOC een
gelijk spel zou behalen, doch de grotere
schotvaardigheid van Achilles gaf de door
slag. Sagitta kwam, zag en overwon HOC
(dames) met maar liefst 61.

De Rapiditas-heren behaalden ondanks
enkelè invallers een verdiende zege van 64
in Amsterdam op Tonido. De dames van
Gita klommen weer een stap hogerop door
OSS op eigen veld met 2—0 te verslaan. Zij
handhaven hierdoor haar goede kans op de
titel.

In de afdeling heren behaalde IJmond een
grote zege op HOC 2 (24—3). BC-V moest de
eer laten aan de Concordia-reserves, die
hiermede een zeer goede prestatie leverden.
Bij de dames ontnam Concordia 2 een punt
aan IJmond door 22 te spelen.

WAGTMANS WON TE ETTEN. Te

Etten werd een internationale wielercross
gehouden over 30 km. voor profs. Wagt-
mans. Breda won in 1 uur 7 min. 20 sec. en
Voorting (Haarlem) werd tweede.

EEN OVERWINNING VAN 26—1. -
Het elfde elftal van RCK behaalde Zondag
een overwinning van 26—1 op DIOS III
(Nieuw Vennep).

KENNNEMER GOLFCLUB. De uitslag
van de maandelijkse onderlinge wedstrijd,
18 holes handicap strokeplay. van de Ken-
nemer Golfclub luidt: 1 Marl of Strumphler
(28) met een netto-score van 60; 2. Frans
van Geen (30) met een netto-score van 71,

Waterpolo

Voor de eerste klasse heren werd in het
Sportfondsenbad de wedstrijd DWRVZV
gespeeld. In de eerste speelhelft ging het
spel vrijwel gelijk op, Ko Wisker deed de
rust voor DWR met 1—0 ingaan. In de tweede
speelhelft was DWR meer in de aanval. Uit
een voorzet van Zadelhoff bracht Behle de
DWR voorsprong op 20 en maakte Wisker
het drietal vol. Nadat een aanvang van DWR
gestopt was haalde de Velsense doelverde-
diger het leder door het doel waardoor hét
40 werd. Gottmer maakte er 5—0 van en
Nico Schoone profiteerde van een fdtTt ge
maakt door de gsthcre (51).

In de wedstrijd DWT—Haarlem 2, even
eens voor de eerste klasse heren, werden de
punten gedeeld. Mart. van Gemert bezorgde
DWT de leiding waarna Hein IJzer de
achterstand omzette in een voorsprong van
21, met welke stand de rust inging. In de
tweede speelhelft maakte Fons Roozekrans
voor DWT gelijk (—2).

De wedstrijd VZV 2—DWT 2 werd ge
speeld voor de tweede klasse heren. Met
10 voor VZV 2 ging de rust in. De wedstrijd
eindigde met 31 voor DWT 2.

In de derde klasse heren won HPC 3 met
70 van Watervrienden 1.

Dinsdagavond worden in het Sportfond
senbad de volgende waterpolocompetitie-
wedstrijden gespeeld:

Tweede klasse dames: HVGB 2HZV 1.

Derde klasse heren: HPC 3—HZV L

Schaken

Het Westen won van het Haarlems Schaak-
Gezelschap met 5'!416.

Toch behaalde HSG het kampioenschap
van zijn afdeling.

De uitslagen luiden: J. Op 't Eynde—G.
Kroone 01; H. Th. van Herrikhuyzen—F.
A Spinhoven 01; H. de Ringh de Vries—
J. de Vries 01; G. Tuilmr. G. Snoeck
Henkemans Vr, D. SpelJ. J. Best 10;
B. PennersA. van Sas 10; P. ReubesW.
Verhoeff Jr. 0—1; J. DrostAntonisse 1—0;
B. J. S. BrillemanW. J. Saeys 1—0; C.
PostumaG. J. A. Wijdoogen 10.

Zege voor Haarlem

De Zondag te Amsterdam gespeelde com
petitiewedstrijd voor de hoofdklasse KNSB
tussen Utile Dulci en Haarlem eindigde in
een 6li3% overwinning voor de Haar
lemmers.

De uitslagen luiden: W. A. Oudheusden—
G. B. van der Velde 10: F. van de Rhee—
A. Schneiders 0—1; M. van de Kruyf—P. A.
van Driel 0—1; W. Kamp—H Schmitz 0—.1;
W. H. OudheusdënJ. Wijker LVi; B. de
KokW. Geuzenbroek LVi; J. C. Stronck
J. Blokker 01; L. de Vries:—J. A. Doube
10; G. BoonstraA. Haitsma 01; J. Rede
laarJ. H. Kruyt Vt14.

Uit de Opregle Haarlemsche Courant
van 6 Maart 1851

•LONDEN. Hedenochtènd tusschen
elf en twaalf ure heeft de heer Charles
Green uitvoering gegev en aan, zijn aan
gekondigde plannen om met eene lucht
ballon eene luchtreis naar het vasteland,
indien mogelijk zelfs naar Duitschland, te
maken. De ballon, genaamd Nassau, is in
hét Hyde Park mét gaz gevuld en nadat
de heer Green en zijn metgezel op dezen
tocht, de gewezen Hertog van Brunswijk,
in den mand hadden plaats genomen, op
gestegen na het uitwerpen van met zand
gevulde zakken, om het gewigt te doen
afnemen De ballon nam terstond eene
Zuid-Oostelijke richting en is over de
graafschappen Surrey en Kent gedreven.
Men denkt hier, dat de tocht wel zal ge
lukken, tot des avonds laat was hier niets
ongunstigs van denzelven bekend.

ALKMAAR. Bij Klaas Stapel, land
man te Hem in Noord-Holland, is gebo
ren een welgevormd kalf, even gelijk elk
ander, uitgenomen dat hetzelve heeft
twee natuurlijke koppen, hebbende vier
oogen, twee bekken met tong en tanden,
met welke bekken het bij afwisseling zijn
voedsel, bestaande uit vijf kannen melk
daags, gebruikt.

Dit buitengewone kalf Is voor eon ieder
ter bezichtiging, alsmede uit de hand te
koop bij den vorengenoemd en landman.

i