Problemen die gerezen zijn door de groei
van Velsen en Beverwijk
PANDA EN DE MEESTEE-OUDHEIDKUNDIGE
Bruckner en Diepenbrock
Generaal Kruis had andere denkbeelden
over de legeropbouw dan de regering
De radio geeft Vrijdag
Haarlemse chemigraaf ziet zijn energie beloond
Wereldnieuws
DONDERDAG 8 MAART 1951
Minister s9 Jacob zet uiteen waarom de
chef Staf uit zijn functie werd ontheven
Generaal-majoorG.Warringa
souschef van de generale staf
Aanvullingsgroep Korea-
vrijwilligers vertrokken
Kruideniers niet eens met wijze
van suikervoorziening
Nieuwe Uitgaven
2
Op vragen van het Tweede Kamerlid dr.
J. A. H. J. S. Bruins Slot (A.R.) over de
ontheffing uit zijn functie van chef van
de generale staf van generaal mr. H. J.
Kruis heeft de minister van Oorlog ge
antwoord, dat het ten tijde van zijn ambts
aanvaarding in October de minister bekend
was, dat in en buiten het parlement ernsti
ge twijfel werd uitgesproken over de vraag,
of de leiding van de generale staf voldoen
de voor haar taak berekend was.
Bij de behandeling van de begroting 1950
is deze twijfel duidelijk tot uitdrukking ge
komen. De minister heeft zich toen voor
genomen eerst een eigen oordeel te vor
men, alvorens een eventuele wijziging voor
te stellen in de hoogste legerleiding. Uiter
aard heeft hij zich bij zijn oordeelvorming
niet geheel los kunnen maken van hetgeen
vóór zijn ambtsaanvaarding was geschied.
Reeds in de maand van zijn ambtsaan
vaarding bleek hem, dat de toestand, voor
wat betreft de encadrering en de materiële
uitrusting van de juist wederom onder de
wapenen geroepen lichting 1949-11 onbe
vredigend moest worden genoemd, zodat
voor de minister de vraag gerechtvaardigd
was, of bij het maken van de plannen voor
de wederoproeping niet te optimistisch dooi
de generale staf werd geadviseerd en ge
handeld.
Met deze ervaring moet het duidelijk
zijn, aldus de minister, dat tegen het einde
van 1950 bij hem bezorgdheid begon te
ontstaan of de chef van de generale staf
naast zijn onbetwistbaar grote ervaring en
kunde in het overleg op militair gebied met
andere mogendheden, dus in het kader der
Westelijke Unie en van het Atlantisch Pact,
wel alle eigenschappen bezat, nodig om
hier te lande te verwezenlijken waartoe
Nederland zich verplicht had.
Programma voor de legeropbouw
Nadat in de loop van December omtrent
hetgeen te doen stond in 1951 intern over
leg was gepleegd, waarbij soms verschil
van inzicht bestond, onder meer over de
duur der eerste oefening, en waarbij de mi
nister zich op het standpunt stelde, dat men
er voor diende te waken verder te willen
springen dan de polsstok lang was, kon
eind December joch in overeenstemmin-
met de toenmalige chef van de generale
staf een programma voor de landmach*
voor 1951 worden opgesteld. Dit omvatte
in de eerste plaats herhalingsoefeningen
voor allen, die in Indonesië en Nederland
onder de wapenen zijn geweest van 1945
tot 1949. Uit deze mankracht kunnen en
moeten worden gevormd 5 brigades en 27
territoriale bataljons. (Eén divisie is drie
brigades). Hierbij zal een nieuwe Ameri
kaanse indeling der troepen worden toe
gepast. Helaas kan dit jaar nog geen vol
ledige Amerikaanse bewapening worden
uitgereikt.
Voorts zullen de opleidingen der jonge
lichtingen versterkt en verbeterd dienen te
worden.
Tenslotte dient de mobilisatievoorberei
ding met man en macht te worden aange
pakt.
De uitvoering van dit programma ge
doogt geen uitstel.
In de Eerste Kamer heeft de minister op
29 November gezegd, dat de tijd voorbij
was van het steeds weer nieuwe plannen
maken en dat thans met straffe hand de
uitvoering dient te worden verwezenlijkt
van het aanvaarde plan. Hij blijft deze me
ning toegedaan en moet er op kunnen re
kenen, dat de legerautoriteiten hem in de
uitvoering zijner voornemens naar beste
vermogen steunen.
Diep teleurstellend was liet daarom voor
hem te moeten ervaren, dat hij, die ver
antwoordelijk was voor de leiding van de
generale staf, nauwelijks veertien dagen
nadat de regering het rooster van werk
zaamheden voor de Koninklijke Landmacht
in 1951 had goedgekeurd, op eigen gezag
naar buiten propaganda maakte voor een
geheel ander denkbeeld, namelijk het on
verwijld vormen van één parate divisie.
Afgezien van het feit, dat zulks geheel
inging tegen het vastgesteld beleid, zou dit
denkbeeld neerkomen op een gedurende
een aanzienlijk langere termijn onder de
wapenen roepen van een deel der uit In
donesië teruggekeerde troepen, niettegen
staande de tekorten in de bewapening. Het
zou ten koste gaan van een snelle opbouw
van het leger en slechts mogelijk zijn door
roofbouw te plegen op het kader, belast
met de oefening van ae jonge lichtingen.
Dit alles zou bovendien gepaard moeten
gaan met de afkondiging van een noodtoe
stand, met een zeer ruime vorderingsbe
voegdheid voor de militaire overheid, ten
einde zodoende in de tekortkomingen te
kunnen voorzien en de legering te verzeke
ren. Het was aan de chefs van staven be
kend, dat de minister de politieke wereld
situatie van dat ogenblik niet zo beoordeel
de, dat hij bereid was de verantwoordelijk
heid te dragen voor deze diep ingrijpende
maatregelen.
Op grond van het te groot verschil van
instelling kwam hij tot de overtuiging, dat
het landsbelang er mede gediend zou zijn
de opbouw der landstrijdkrachten, waar
voor de plannen thans zo ver zijn uitge
werkt, dat met de toegezegde buitenland
se steun na goedkeuring door de volks
vertegenwoordiging snelle verwezenlijking
daarvan mogelijk is, te beginnen met een
nieuwe functionaris, van wie mocht wor
den verwacht, dat geen principiële ver
schillen van inzicht met de minister het
grote werk van de legeropbouw zullen be
lemmeren of in gevaar brengen.
Alvorens de ambtsopvolger van generaal
Kruis voor benoeming voor te dragen,
heeft de minister zich ervan overtuigd,
dat deze bereid was zich bij de uitoefening
van zijn zeer zware functie niet te begeven
op het buiten zijn eigenlijke militaire werk
zaamheid liggende terrein der openbare
voorlichting.
De kolonel van de generale staf J. G.
Warringa is met ingang van 1 April be
vorderd tot generaal-majoor en benoemd
tot souschef van de generale staf.
Kolonel J. G. Warringa werd op 6. Mei
1899 te 's-Hertogenbosch geboren. Na ge
plaatst te zijn bij het instructie-bataljon
te Kampen werd hij op 17 September 1921
benoemd tot tweede luitenant bij 14 R.I;
Vier jaar later volgde zijn bevordering tot
eerste luitenant.
In November 1927 werd hij benoemd tot
leraar aan de school voor verlofsofficieren
der infanterie (S.V.O.I.). In 1934 volgde
hij de cursus aan de Hogere Krijgsschool.
In Maart 1938 werd hij bevorderd tot ka
pitein en op 1 November van dat jaar te
werk gesteld op het hoofdkwartier van de
geneïale staf.
Na zijn terugkeer uit krijgsgevangen
schap was kapitein Warringa in de rang
van majoor wederom werkzaam op het
hoofdkwartier van de generale staf.
Op 15 October 1946 werd hij in de rang
van luitenant-kolonel benoemd tot hoofd
van de afdeling A 5 van het ministerie
van oorlog.
Na korte tijd te zijn opgetreden als chef
van de staf van de bevelhebber in het
Eerste militaire gewest, werd hij in No
vember 1948 belast met de functie van
hoofd van de sectie G2 (thans G 1) van
het hoofdkwartier van de generale staf.
Op 1 Mei 1949 werd hij bevorderd tot
kolonel.
Er is te weinig grond om volledig te voldoen
aan de behoeften van industrie en woningbouw
Het Pensioenfonds der N.Z.H.V.M. 'zal
op 17 Maart 25 jaren bestaan. Dit feit zal
worden herdacht in een bijeenkomst, welke
Zaterdagmiddag 17 Maart wordt gehouden.
Gisteravond zijn met de Constellation
Vlaardingen van de K.L.M. de nieuwe
leger-predikant kapitein "Ph. P. Meerburg
en een aanvullingsgroep van achttien man
voor het Nederlandse Detachement Ver
enigde Naties naar Korea vertrokken. De
reis gaat via Bangkok en Hongkong naar
Tokio. De groep, die bestaat uit specialisten
(verbindingsdienst, monteurs, infanterie en
hospitaalsoldaten) zullen de open gevallen
plaatsen in het Nederlandse detachement
gaan bezetten.
De 30-jarige veldprediker, die sedert 1947
Nederlands Hervormd predikant te Maas
tricht is, was optimistisch en vol goede
moed. Ds. Meerburg is in 1946 veldprediker
geweest in Eindhoven en Maastricht. Hij
is voornemens het contact met zijn .ge
meente in de Limburgse hoofdstad te.blij
ven onderhouden. „Na één jaar", zo ver
telde hij, „heb ik recht om te worden
afgelost, maar of ik hiervan gebruik zal
maken kan ik nu nog niet zeggen".
Bij het vertrek was ook de weduwe van
de gesneuvelde commandant van het deta
chement, mevrouw Den Ouden, aanwezig.
Zij onderhield zich geruime tijd met de
vertrekkende militairen en deelde aan hen
sigaretten uit.
Onder de luifel van de vertrekhal werden
de mannen namens de minister van Oor
log en de chef van de Generale Staf toe
gesproken door generaal-majoor B. A.
Sjoersma. Hij zei onder meer dat deze
eerste aanvulling voor het detachement van
grote betekenis is. „Het verheugt mij, dat
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 8.50 Voor de vrouw. 9.00 Platen. 10.00
Kinderen en mensen. 10.05 Morgenwijding.
10.20 Platen. 10.30 Voor de vrouw. 10.45 Alt
en piano. 11.05 Voordracht. 11.25 Orgel en
zang. 12.00 Orgel en viool. 12.30 Weerbericht.
12.33 Sport. 13.00 Nieuws. 13.20 Metropole
orkest. 14.00 Kookkunst. 14.20 Kamerorkest.
14.50 Boekenschouw. 15.10 Platen. 15.35 Her
sengymnastiek. 16.00 Platen. 16.30 Voor kin
deren. 17.00 Film. 17.20 Causerie. 18.00
Nieuws. 18.15 Felicitaties. 18.45 Denk om de
bocht. 19.00 Meisjeskoor. 10.15 Prijzen-
praatje. 19.30 Causerie. 19.50 Berichten. 20.00
Nieuws. 20.05 Boekbespreking. 20.10 Viool en
piano. 20.35 Neutraliteit. 21.00 Populaire me
lodieën. 21.30 Aetherforum. 22.00 Buitenlands
weekoverzicht. 22.15 Lichte muziek. 22.40
Vandaag. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws.
23.15 Causerie. 23.30—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 3.15
Gewijde muziek. 8.45 Platen. 9.15 Voor zie
ken. 9.30 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Piano. 11.30 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33
Amusementsmuziek. 13.00 Nieuws. 13.15
Banjo. 13.45 Piaten. 14.00 Tuinbouwpraatje.
14.15 Platen. 15.00 Voordracht. 15.20 Kamer
muziek. 16.00 Platen. 16.15 Harp. 16.40 Voor
dracht. 17.00 Platen. 17.30 Friese uitzending.
17.45 Volksmelodieën 18.00 Maandoverzicht
Koninklijke Marine. 18.10 Platen. 18.30 Cau
serie. 18.45 Vocaal kwartet. 19.00 Nieuws.
19.15 Regeringsuitzending. 19.35 Een goed
woord voor een goede zaak. 19.40 Radio
krant. 20.00 Nieuws. 20.05 Philharmonisch
orkest. 21.25 Techniek en wetenschap. 21.45
Orgel. 22.00 De levende Kerk. 22.15 Alt. cello
en piano. 22.30 Langs wegen van kunst en
schoonheid. 22.45 Avond-overdenking. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.30 Weerberichten. 12.32 Lichte muziek
13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00, 14.25 en 14.30
Platen. 14.45 Schoolradio. 15.45, 16.10 en 16.15
Platen. 16.30 Europa treedt aan. 17.00
Nieuws. 17.10 Muzikale kroniek. 18.10 Voor
dracht. 18.20 Platen. 18.30 Voor de soldaten
19.00 Nieuws. 19.30 Film. 19.50 Feuilleton
20.00 Filmmuziek. 20.15 Symphonie-orkest
22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 22.45
en 23.0524.00 Platen,
Ph. P. Meerburg, Nederlands Hervormd predikant te Maastricht, die benoemd is
::t leger-predikant bij het Nederlandse troepencontingent op Korea als opvolger van
i .gesneuvelde ds. Timens, is Woensdagavond per vliegtuig van Schiphol naar het
Verre Oosten vertrokken. Hier passeert dominee Meerburg de controle in de
Amsterdamse luchthaven.
NIEUWE DIRECTEUR VAN PUBLIEKE
WERKEN TE AMSTERDAM
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
met algemene stemmen benoemd tot direc
teur van de Gemeentelijke Dienst der Pu
blieke Werken, in de vacature jhr. ir. J. E.
van Heemskerek van Beest, ir. J. W.
Clerx, sinds 1947 stadsingenieur van de
hoofdstad. Aan ir. Heemskerek van Beest
werd op zijn verzoek met ingang van 1
April eervol ontslag verleend.
u allen zich zo spontaan hebt gegeven", al
dus de generaal, die voorts de hoop uit
sprak, dat de militairen zich als goede
vaderlanders zouden gedragen in de strijd
op Korea, die van zo'n groot belang is voor
alle vrijheidslievende naties. Tot slot
wenste hij hun allen een goede reis en
behouden thuiskomst toe.
De hoofdlegerpreüikant, kolonel A. W.
de Kluis was bij het vertrek der Korea-
vrijwilligers aanwezig. Ds. Meerburg werd
uitgeleide gedaan door-zijn echtgenote en
zijn zoontje.
Toen bij de bevrijding het gemeente
bestuur van Velsen voor de noodzakelijk
heid stond plannen te maken voor de her
bouw, werd ingezien dat niet volstaan kon
worden met de vervanging (en verbete
ring) van alles wat in de oorlogsjaren ver
loren ging, maar dat ook rekening gehou
den moest worden met een uitbreiding dei-
industrie en een daarmee samenhangende
uitbreiding van het aantal inwoners.
In 1947 werden de basis-uitbreidings
planhen (grondslagen voor de toekomstige
ruimtelijke ordening) gepubliceerd. Velsen
telde toen 48.800 inwoners, gerekend werd
dat dit aantal zou toenemen tot 67.000, een
schatting die gegrond was op de toekom
stige ontwikkeling van de voornaamste be-
staansbronnen, voor zover die toen bekend
warén.
In het plan werd bezuiden het Noordzee
kanaal 240 ha industrie-terrein geprojec
teerd en benoorden 335 ha.
Toen in 1949 de Planologische Dienst voor
Noordholland een schatting maakte over
de toekomstige bevolking kwamen de vol
gende ramingen uit de bus: in 1960 68.967;
1970: 78.367. Dus alweer hoger.
Voor Beverwijk, dat in 1949 27.600 in
woners had, waren de remingen voor 1960:
50.709 en voor 1970: 58.709.
Toen wij in Augustus een onderhoud
hadden met de heer W. F. Visser, wet
houder van Openbare Werken te Velsen,
vond deze het niet gewaagd te voorspellen,
dat Velsen en Beverwijk eens te zamen
200.000 inwoners zouden tellen. Toen wa
ren namelijk bijzonderheden bekend ge
worden over nieuwe uitbreidingsplannen
van de Hoogovens.
In „Forum", maandblad voor architec
tuur en gebonden kuneten, vinden wij
nadere gegevens over deze uitbreiding.
Daarin wordt vermeld, dat het Hoogoven
complex met 500 ha moet worden uitge
breid, wat ten gevolge zal hebben dat daar
dan in de toekomst niet 10.000 maar 20.000
arbeiders zullen werken. Deze primaire
industrie veroorzaakt onvermijdelijk
plaatselijke secondaire industrie, welke
naar schatting 100 ha zal vorderen. Ook
hier zullen zeker 10.000 man werken.
In totaal zal dus, boven hetgeen
reeds in de uitbreidingsplannen is ge
reserveerd, ruimte geschapen moeten
worden voor 600 ha industriegebied.
600 ha aan woonwijken, benevens 200
ha voor bijbehorende terreinen, na
melijk recreatie en verkeer.
Het is duidelijk dat Velsen binnen
zijn grenzen deze aderlating van 1400
ha niet meer verdraagt.
Een week geleden deelden wij reeds mede,
dat de minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting een werkcommissie heeft
geïnstalleerd die als eerste opdracht heeft
de regering te advisex-en over de wijzee
waax-op een oplossing gezocht kan worden
voor de problemen van de IJmond (waar
toe behalve Velsen ook Beverwijk en in
zekere zin ook het aangrenzende Heems
kerk gerekend worden).
De secretaris dezer commissie, mr. J.
Vink, «directeur van het Nationale Plan,
verzekerde ons, dat de problemen, waar
voor de commissie een oplossing moet
Belangrijke vinding op lithogebied
wordt in praktijk gebracht
Toen wij in de zomer van het vorige jaar
berichtten, dat de Haarlemse chemigraaf
de heer P. Regter na negen maanden ex
perimenteren een procédé had gevonden
om multilith- en rotoprintplaten te ver
vaardigen, had deze vernuftige Haarlem
mer nog niet de middelen om zijn inder
daad belangrijke vinding in praktijk te
brengen.
Maar inmiddels zijn er nogmaals zes
maanden verstreken en in die tijd heeft de
heer Regter niet stil gezeten.
Zijn energie zag hij gisteren ruim
schoots beloond, toen hij in een wex-kplaats
aan de Caeciliasteeg zijn zelf ontworpen
machinerie, waarmee een gevoelige koi-n-
laag op aluminiumplaten gebracht woi-dt,
in gebruik kon nemen. De oplossing van
dat pi-obleem voi-mt de kern van het pro
cédé. De heer Regter laat carboburundum
(een slijplaag) op zodanige wijze door een
stelsel van buizen, ketels en retorten circu-
lex-en, dat hij in de „spuitkast" een neerslag
verkrijgt, dat juist de gewenste intensiteit
heeft om de aluminiumplaten van de koi-n-
iaag, die voor de reproductie van druk- en
typewei-k noodzakelijk is, te voorzien.
De heer Regter kan, zittende op zijn „or-
gelbank" voor het venster in de spuitkast,
waardoor hij kan zien of de komlaag reeds
de gewenste dofheid heeft verkregen, met
enkele handgrepen de gehele apparatuur
bedienen.
Er zijn in Nederland ongeveer achthon
derd copiëerinrichtingen die bij de vinding
van de heer Regter belang hebben. Tot dus
ver waren deze aangewezen op Ameri
kaanse en Engelse import, zodat thans een
belangrijke deviezenbesparing mogelijk
wordt.
De heer Regter levert echter niet in het
klein: hij heeft zijn gehele productie aan
een Haagse groothandel verkocht. De alu
miniumplaten betrekt hij uit Zwitsex-land
en om op alle eventualiteiten voorbereid te
zijn, heeft hij er maar vast vijftigduizend
in voorraad genomen.
Ook andere deskundigen hebben gepoogd
„het geheim van de smid" te vinden, doch
zij zijn daar niet in geslaagd.
De heer Regter verkreeg een certificaat
van het Technisch Natuurwetenschappelijk
Onderzoek (T.N.O.).
HUDDERSFIELD TOWN—SUNDERLAND
34. In de eerste divisie van de Engelse
league wérd gespeeld de wedstrijd Hudders-
field TownSunderland. De bezoekers won
nen met 43.
26. „En thans niet langer getalmd! Voort,
voort! Op, naar een der grootste ontdek
kingen van onze eeuw!" riep Joris Goed-
bloed opgewekt, terwijl hij naast Panda in
de auto sprong. „Wij moeten deze bouw
vallen gaan ontdekken, voordat zij geheel
tot stof vergaan zijn. Merken niet reeds
mijn klassieke leermeesters op: Panta rei?
In het aangezicht van hun schitterend
voorbeeld roep ik nu: Panda rij!" Panda
sloeg de motor aan, maar voordat zij weg
konden rijden hoorden zij nog Jolliepop's
bezorgde stem: „Gij weet dus gewis, dat
gij mijn behulpzame hand niet van node
zult hebben op dit uitstapje?" „Neen, neen,
mijn brave!", riep Joris. ,£r moet toch
iémand thuis blijven om de nagekomen
rekeningen te betalen? Blijf dus!" En daar
gingen zij dan. Toen zij eenmaal lustig
over de weg snorden, zei Panda opgewekt:
Eigenlijk vind ik het óók wel eens prettig
om er zonder Jolliepop op uit te gaan. Hij
is een aardige bediende, maar soms ver
veelt hij me wel eens„Gij spreekt
daar een waar woord, baaske!", viel Joris
bij. „Ik twijfel niet aan zijn brave inborst,
maar zijn sukkelige, monkelende aanwezig
heid is storend voor ons, meer beschaafden,
die elkander zo gaarne intellectuele kwink
slagen toewerpen! Hij mist bovendien die
fijnewetenschappelijke geest, die liejde
voor leerzame boeken en geschriften, die
wij op onze tocht zo zeer van node zullen
hebbenMaar in dat laatste vergiste
Joris zich toch, want toen Jolliepop alleen
in het huis achter bleef, begaf hij zich naar
een zoldervertrek waar hij vele boeken
bewaarde, en daar verdiepte hij zich in
een nauwgezette studie. „Hm zeer
vreemdsoortig!", mompelde hij na enige
lijd. „Ik heb nu het hele Academisch Jaar
boek doorgewerkt, maar er wordt nérgens
een professor doctor J. Goedbloed vermeld!
Laat ik thans mijn aandacht eens wijden
aan de Almanak van de Adel, en zien, of
ik daarin een baron van Malpertus kan
vinden....
trachten te zoeken, zeer moeilijk zijn. Het
staat namelijk wel vast, dat er niet. vol
doende grond beschikbaar is om volledig
te voldoen aan de eisen van de industrie en
van de woningbouw beide. Er zal dus een
afweging van de beide belangen moeten
plaats hebben, waarbij gestreefd moet
worden naar het vinden van efen compro
mis. Daarbij zullen Velsen en Beverwijk
als één gebied gezien moeten worden. Men
moet daarbij niet alleen rekening houden
met de belangen van de industrie, maar
ook met verschillende andere belangen,
zoals daar zijn de land- en tuinbouw. Bo
vendien geldt de omstandigheid dat men
gauw het wingebied der duinwaterleiding
nadert, als men de uitbreiding der ge
meente te veel naar het Westen zou willen
zoeken.
Onderzoek heeft aangetoond, dat aanstel
ling van één man op de Hoogovens, mee
brengt werk voor één andere arbeider in
andere bedrijven. Indien beide een vrouw
en twee kinderen hebben, wil het zeggen,
dat aanstelling van één werkman op de
Hoogovens nodig maakt, dat er een woon
ruimte komt voor acht mensen.
Wethouder Visser deelde ons indertijd
reeds mee, dat de gemeenten Velsen en
Beverwijk thans werken aan de samenstel
ling van een gezamenlijk uitbreidingsplan.
Daaraan kunnen wij nog toevoegen dat er
ook twee gewestelijke uitbreidingsplannen
in de maak zijn. Een voor de IJmond-
Noord (omvattende dus behalve Velsen-
Noord en Beverwijk ook de daarbij aan
sluitende gemeenten) en een voor Zuid-
Kennemerland, waaronder het deel van
Velsen valt bezuiden het Noordzeekanaal.
Ir. P. K. van Meurs, directeur van de
Planologische Dienst, was overtuigd, dat in
Velsen-Zuid nog een groot aantal woningen
gebouwd zal kunnen worden, maar als men
met de bebouwing te veel naar het Zuiden
gaat, zou dit betekenen aantasting der dui
nen. Dit heeft nadelen, want er is voor
Haarlem en Amstex-dam nog steeds be
hoefte aan meer recreatie-terreinen. Door
d'e openstelling der Kennemer Duinen is
nog niet volledig aan de wensen voldaan.
Bovendien zijn er bezwaren vex'bonden aan
de omstandigheid om te veel arbeiders die
in Velsen-Noord werken in Velsen-Zuid
te laten wonen. De bruggen over de sluizen
hebben immei-s een beperkte capaciteit.
Ook al woi-dt de tunnel gebouwd, dan
zullen voetgangers en fietsers op de pon
ten aangewezen blijven, tenzij dat men
autobussen voor het vervoer zou in
schakelen.
„Wat de tunnel aangaat verwachtte ir.
Van Melirs, dat de bouw zal doorgaan, ook
al zijn er financiële moeilijkheden. Men
moet de tunnelbouw evenwel als één ge
heel zien met de uitbreiding der Hoogovens
en de verdere industrialisatie aan de IJ
mond. De Rijkswaterstaat werkt hard aan
de verdere uitwerking der plannen, zodat
ik vertrouw dat wij over vijf jaar de tun
nel inderdaad in gebruik kunnen nemen".
Voorjaarsconcert Koninklijk
Mannenkoor „Caecilia"
Een bijzondere sfeer werd Woensdags
avond gewekt op het voox\j aarsconcert van
het Koninklijk Mannenkoor „Caecilia".
Directeur Nico Hoogerwerf had met zijn
stevig bezet ensemble een programma voor
bereid, bestaande uit composities van An
ton Bruckner en Alphons Diepenbrock,
muziek met een hymnische kracht, die uit
een sterke potentie opwelt. In enkele dezer
nummers kwam het oi'gel (bespeeld door
Albert de Klerk) zijn stemmen met die van
het koor paren. Dat werd een prachtig
geheel. Het bracht een verrassend effect
toen in Bruckner's „Tröstei'in Musik" na
een halve strofe a capella-zang het orgel
onverwacht met kracht inviel, zonder kans
echter het sterke tutti van het zeer zuiver
zingende koor te overvleugelen.
In het „Tantum ergo" en het „Veni Crea
tor" van Diepenbrock was het aangenaam
de twee elementen, koor en orgel, naast en
met elkaar hun krachten te horen geven
tot het bereiken van een bezield ensemble
vol leven en beweging en fijne nuances. De
schoonheid van het geheel mocht ons ech
ter niet doof maken voor een paar zwak
kere plekken in het koox% die nog niet ge
heel uit de verf waren. Maar men kon dit
vergeten bij het extatische slot van het
„Veni Creator". Zonder begeleiding werd
„Der Abendhimmel" van Bruckner gezon
gen, een mooi stuk voor mannenkoor dat
bijzonder fraai klonk. Maar het mooiste
staaltje van gedragen samenzang bereikte
Hoogerwerf met zijn koor in het door hem
bewerkte „Ave Regina" van Bruckner, dat
haast de vlotheid kreeg van een meerstem
mig gezette gregoriaanse melodie.
Ongemeen was op dit concert de mede
werking van Schoorl's Gemengd Koor, on
der leiding van Cornells Jonker. Het is een
ensemble dat buiten kijf kwaliteiten bezit,
waarvan het bijzonder blijken gaf in
„Christus is opgestanden" van Diepen
brock. Het heeft vooral een mooie sopraan
vleugel. De alten zingen echter doorgaans
te laag op de keel met het onvennijdelijk
gevolg van een te zeer doordringende
klank, waardoor zij een gevaar vormen
voor het toonpeil.
Een aardige intentie van de dirigent was
het zijn koor te laten inzingen met een
mooie canon van Clemens non papa. Het
kon echter niet verhinderen, dat „Adora-
mus" van Clemens en „Ave Verum" van
Mozart nog niet tot volledig evenwicht
kwamen; de open klanken van het Latijn
stonden het versmeltingsproces nogal in de
weg. Beter voelde men zich thuis in de
Hollandse koorwerken van Roeske
(„Troost") en van Bonset („Waterlelie").
Doch het was vooral met het Paaslied van
Diepenbrock, dat Coxmelis Jonker en zijn
koor een beurt maakten, die naast de an-
dex-e mooie dingen van het programma met
ere vermeld mag worden.
De avond werd geopend met orgelspel:
de Fantasie in f van Mozart, oorspronke
lijk bestemd voor een mechanisch instru
ment, maar gelukkig behouden in een
virtuose bewerking voor orgel, die er de
buitengewone schoonheid van openbaart.
Het werk klinkt voortreffelijk op ons
Cavaillé Coll-oi'gel. Dat dit ook het geval is
met de brillante „Sonata Eroica" van
Joseph Jongen, die we na de pauze te horen
kregen, hoeft ons niet te verwonderen. De
componist heeft het geconcipieerd op het
orgel van het Conservatorium te Brussel,
waarvan hij indertijd de directeur was. Dit
instx-ument ">ok van Cavaillé Coll be
zit nagenoeg dezelfde registratie en het
zelfde klankkarakter als ons Paleis-orgel.
JOS. DE KLERK.
Betoging. Vierduizend demonstrerende
Koreanen zijn gisteren te Tokio slaags
geraakt met 2000 politiemannen; 27
agenten en 15 Koreanen raakten ge.
wond. De Koreanen verzamelden zich
onder het uitroepen van ^nti-Ameri-
kaanse leuzen, op de binnenplaats van
een school voor een protest-bijeenkomst.
Zij slotën de hekken voor de politiek
Deze kreeg versterking, forceerde de
hekken en dreef de demonstranten met
charges uiteen. Acht Koreanen werden
naar een politiepost meegenomen. De
post werd spoedig daarop door duizend
Koreanen bestormd. Tenslotte wist de
politie de orde te herstellen.
Invasie. Grote zwermen spx-inkhanen zijn
Woensdag in Israel boven de vallei yan
de Jordaan waargenomen. Men meent
dat zij afkomstig zijn uit Jordanië. Vele
mannen uit het bedreigde gebied nemen
deel aan de strijd tegen de sprinkhanen.
Het Israëlische ministerie van Land
bouw heeft verklaax'd, dat Israel de be
schikking heeft over grote voorraden
chemische stoffen, om de sprinkhanen
te verdelgen. Deze verdelgingsmiddelen
zullen, indien de plaag blijft aanhouden,
door vliegtuigen worden uitgewox-pen.
Te weinig en te laat. Ofschoon kanselier
Adenauer zijn voldoening over de afge
kondigde wijziging van het bezettings
statuut voor West-Duitsland te kennen
heeft gegeven, is de reactie in West-
Duitse politieke kringen en pers over
het algemeen niet enthousiast. Leiders
van de „vrije democratische partij", de
op één na de sterkste in Adenauer's
drie-partijen-coalitie, zowel als van de
sociaal-democratische pax~tij, de grootste
van de oppositie, noemden de herziening
„verouderd". Ook in de bladen wordt
algemeen de opinie geuit, dat de her
ziening „te weinig en te laat" is.
Veroordeeld. Oscar Collazo, een der twee
Porto-Ricanen, die in November een
aanslag pleegden op president Truman,
is Woensdag ter dood veroordeeld. De
andere Porto-Ricaan werd bij de aanslag
doodgeschoten.
Beschieting. Volgens officiële Arabische
kringen is het Arabisohe dorp Idna, ten
Zuiden van Bethlehem, gisteren door
Israeliëx-s met mortieren beschoten. Er
zouden 140 granaten in het dorp tex-echt
zijn gekomen. Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor. In sommige krin
gen te Amman gelooft men, dat de Is
raëliërs het dorp beschoten als vergel
ding voor het ontploffen van twee mij
nen op Israëlisch grondgebied nabij het
dorp.
Afrekening. De leider van de nationalisten
in Nigeria, Namdi Azikiwe, heeft ver
klaard, dat de nationalisten van Brits
en Frans tropisch Afrika het er over
eens waren geworden, met dr. Malan,
cle Zuid-Afrikaanse minister-president,
af te rekenen wanneer zij hun vrijheid
vei'kregen zullen hebben. Azikiwe gaf
in een begrotingsrede uiting aan zijn „af
keer van de on-Christelijke politiek van
apartheid in het goddeloze land van
Zuid-Afrika". Hij voegde er aan toe:
„Met vreugde heb ik kennis genomen
van de morele moed van de Britse
staatssecretaris van Koloniën en andere
vooraanstaande leden van het Britse
parlement bij hun veroordeling van de
neiging tot rassen-discriminatie van dit
lid van de Nederlands Hervormde Kerk."
Departement. Dertien conservatieve leden
van het Britse parlement hebben een
motie ingediend, waarin er bij de rege
ring op'wordt aangedrongen een depar
tement voor politieke oorlogvoering te
vormen.
Met de wind. De operatie „Speelgoed-bal
len" zal binnenkort in Istanboel gelan
ceerd worden. De operatie zal bestaan
uit het doen opstijgen van een aantal
oude Amerikaanse weerballons, die dooi
de wind naar Rusland gedreven zullen
worden en geladen zijn met een kleine
hoeveelheid Westelijke litteratuur. Men
verwacht dat de ballons over de Zwarte
Zee tdt diep in Zuid-Rusland zullen
doordringen. Een soortgelijke actie zal
uit West-Duitsland binnenkort onder
nomen worden.
De Stichting Kruideniersvakcentrale,
gevormd door de hoofdbesturen van de
Algemene, de Christelijke en de Katholieke
kruideniersbonden, heeft gisteravond een
telegram aan minister Mansholt gezonden,
waarin onder meer wordt gezegd dat de
stichting met verontwaardiging heeft ken
nis genomen van de gang van zaken in de
suikervoorziening. De stichting protesteert
tegen de voorlichting welke volgens haar
de schijn wekt als zou de handel over
grote voorraden beschikken.
De handel, aldus het telegram, wenst
volledig mede te werken aan een econo
misch verantwoorde suikervoorziening,
doch wijst de thans gevolgde methode
welke tot stand kwam zonder vooroverleg,
van de hand.
De Stichting Kruideniersvakcentrale
deelde mee dat de wijze waarop de offi
ciële berichten suggereren dat er grote
voorraden bij de handel zouden zijn, mis
leidend is en grote ergernis in haar krin
gen heeft verwekt. Rekening houdende
met de gehele of gedeeltelijke verdwijnen
de overheidssubsidie op suiker is, aldus de
stichting, door de regering de suikervoor-
raad bij de fabrieken en depóts Woens
dagmorgen geblokkeerd. Alleen hierom
reeds is van vooi-raadsvorming bij de han
del geen sprake.
Opvoering van de productiviteit.
Sinds een jaar ongeveer wordt ons van
alle kanten aangepraat, dat de productivi
teit opgevoerd moet worden en deze leuze
heeft het aanzijn geschonken aan een „Con
tactgroep Opvoering Productiviteit", die
onversaagd begonnen is door middel van
luxueus uitgevoerde publicaties van haar
bestaan te doen blijken.
Eex-st vei'scheen een weliswaar zeer fraai,
maar in ieder geval beknopt Werkje over de
moderne ontwikkeling van het organisatie-
en efficiency werk onder de titel „Gelijke in
spanning meer resultaat", doch thans biedt
men het bedx-ijfsleven een boekje van 125
bladzijden druks aan over „Verplaatsing en
opslag binnen bet bedrijf", evenals het
vorige op kunstdruk uitgevoexd en boven
dien met tal van foto's en tekeningen ge-
illustreerd. Het zal allemaal wel erg nuttig
en waar zijn wat er in die boekjes staat,
maar wat ons betreft kon het allemaal een
beetje meer de soberheid weex-spiegelen, die
ons tegenwoordig al evenzeer wordt aan
geprezen.'Gelukkig heèft de Contactgroep
Opvoering Productiviteit met een foldertje
over de kolenschaarste en de productiviteit
laten zien, dat zij het ook wat eenvoudiger
kan.
