BRYLCREEM
DELFTSCHE
SLAOLIE
Prof. Lieftinck ziet af van compensatie
op het terrein der successierechten
VAN NIEL
In Nederland wordt wellicht een
5000 KW-kernreactor gebouwd
HUNTER
de zuinigste, de beste f
UURWERKEN
Amerikaanse reportage over Holland Festival
rijke propaganda voor Haarlem en Bloemendaal
Oho Klemperer dirigeerde
de Tweede van Mahler
rHoe is het ontstaan?
J
Een Eeuw Geleden
tweede kamer
In een Nota van Wijzigingen op de Vennootschaps
belastingen zal hij echter de rekening presenteren
cle
Agenda voor Haarlem
Van 16 tot en met 23 Juli
GESLOTEN
houdt uw HAAR
.en iedere week 'n BRYLFOAM creamshampoo
Holland
Festival
CAMERA'S
Dit woord: wambuis
Klachten over Nederlandse
exporteurs worden minder
Vliegvelden in Marokko voor
Amerikaanse luchtmacht
Kernphysisch onderzoek
kost ons 3 a 4 ton gouds
in Noorwegen
Vliegtuig in zee gestort-
inzittenden verdronken
VRIJDAG 13 JULI 1951
(Van onze parlementaire redacteur)
Donderdagmiddag heeft de Tweede
Kamer het interpellatie-verzoek van de
heer Goedhart (Arb.) inzake de activitei
ten van „Door de Eeuwen Trouw" en het
„Bureau Zuid-Molükken" toegestaan. Voor
zitter Kortenhorst hoopte haar nog vóór
het zomerrecès op de agenda te plaatsen.
Daarna zaten we weer midden in het
belastingverhoging-debat.
Minister Lieftinck scheen onver
moeid en wist aan de gedachtenwisseling
over de poging van mr. Verkerk (A.R.), de
voorgenomen verhoging der motorrijtui
genbelasting niet te doen gelden ten aan
zien van het beroepsvervoer, een „pikant"
tintje te geven. Een door de voorsteller van
het amendement aangehaald citaat uit een
vroeger door prof. Lieftinck gehouden
redevoering over de betekenis van het be
roepsvervoer noemde hij pikant, omdat hij
in zijn beleid van het destijds verkondigde
standpunt nooit was afgeweken. Pikant
vond hij ook de opmerking van de heer
Hoogcarspel (Comm.), dat het regerings
voorstel meer pleitte voor een definitieve
dan voor een tijdelijke regeling en tenslotte
vond hij eveneens pikant de vraag van de
heer Van de Wetering (C.H.), over de voor
genomen belasting op het overheids- en
semi-overheidsbedrijf. Deze vragensteller
bedoelde kennelijk, dat men bij die gele
genheid dan maar binnen moet halen, wat
de minister nu door het aanhangige ont
werp opgebracht wil zien. Met de heer
Hof s tr a (Arb.) zag de minister in het
amendement een verkeerd incidenteel in
grijpen in geheel het vervoersbeleid. Daar
om alleen al moest hij het met alle ernst
ontraden. Bovendien zou het ongeveer
41/2 millioen kosten en dit zou dan het
,eigen vervoer" moeten opbrengen. Verder
schetste de minister nog de zeer ongewenste
gevolgen in de praktijk van aanneming van
het amendement. Zijn dringend verzoek
om het wijzigingsvoorstel te verwerpen
liet hij volgen door wat hij een nadere
verduidelijking noemde dit nadat er niet
meer gerepliceerd was en tenslotte sprak
hij het „onaannemelijk voor de regering"
uit. Waarop verwerping met 54 tegen 33
stemmen volgde. De A.R., V.V.D., St.
Geref., Communisten, Christelijk-Histo-
rischen met uitzondering van jkvr. Wtte-
waal van Stoetwegen en de heer Tilanus,
alsmede drie K.V.P.'ers, waaronder de heer
Hooy, die trouwens al in die geest had ge
sproken, lieten het „voor" horen. Aldus
het, door de onaannemelijk-verklaring,
pikante slot van dit deel van het motor
rijtuigendebat.
Daarna bel rad de heer Hoogcarspel
(Comm.) het spreekgestoelte. Als pleitbe
zorger voor „de kleine man, die niet in
grote sleeën rondtoert", en wel om de ver
hoging niet te doen plaats vinden voor het
bromfietsje; hetzelfde wilde hij voor lichte
motorrijwielen. Na bestrijding door de mi
nister verwierp de Kamer de voorgestelde
veranderingen. Dank zij een toezegging
van de bewindsman, te zullen zorgen dat
een invalide, die in het bezit is van een
kosteloze motorrijtuigenbelasting-kaart
iemand zal kunnen meenemen, konden de
heren'Van de Wetering (C.H.) en Hoog
carspel (Comm.) hun op hetzelfde doel ge
richte amendementen intrekken. Zonder
moeilijkheden kwam men hierna door het
ontwerp heen, waarna cle verhoging van de
Vermogensbelasting aan de orde kwam.
De heer Hofstra (Arb.) wilde lijfrenten
van de verhoging vrijstellen, waarmee dr.
Lucas (K.V.P.) en de heer Van de
Wetering (C.H.) instemden. Aange
zien daarmee minder dan een half millioen
gemoeid zou gaan, was de minister bereid
tot overneming, nadat op zijn verzoek de
voorzitter er met het oog op pensioenen
een kleine verandering in had aangebracht.
Andere pogingen om van de voorgestelde
verhoging van de vermogensbelasting nog
wat af te knabbelen slaagden niet.
De avondvergadering was gewijd aan
de te verhogen Successiebelasting. Dr.
Lucas (K.V.P.) wenste, onder erkenning
dat minister Lieftinck weliswaar in zijn
jongste Nota van Wijzigingen een beetje
over de brug was gekomen, niettemin te
strijden voor handhaving van het bestaan
de tarief bij vererving in de directe lijn.
Hierna verdedigde de heer Hoogcar
spel (Comm.) een amendement, verlich
ting beogend van het tarief voor de ver
krijgingen in de rechte lijn en voor de
echtgenoten. Dat was eveneens in het
ADVERTENTIE
prettig week-end met:
Plain of Cork-tipped
f 1 - per doosje van 20 stuks'
Hunter Mild I 0.75 per pakje
VRIJDAG 13 JULI
Grote Kerk: Concert Annie Woud (alt),
Feike Asma (orgel) 8 uur. Openluchttheater,
Bloemendaal, Ballets Nègres, 8.45 uur. Ter
rein bij Heemsteeds Sportpark: Circus
Strassburger, 8 uur. Rembrandt: „A milk
man", alle leeftijden, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Louise-Lette", 14 j., 2, 4.15, 7 en 9.15
uur (Maandag tot en met Donderdag „De
Wildstroper", 10.30 uur, alle leeftijden).
Luxor: „Jungle-regiment", 14 j., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Robin Hood junior",
14 j., 2.30, 7 en 9.15 uur (Zondag 2, 4.30, 7 en
9-15 uur; Dinsdag 2.30 en 8 uur). City: „De
jongen met de trompet", 18 j., 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur. Spaarne: „Het Duivelseiland", 14 j.,
2.30, 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 14 JULI
Openluchttheater, Bloemendaal: Ballets
Nègres, 2.30 en 8.45 uur. Bioscopen: Middag
en avondvoorstellingen.
voorstel-Lucas het geval. Althans voor de
kleine verkrijgingen, om dan de grote ver-
krijgingen te verzwaren. Ontmoette dr.
Lucas steun bij de heer Van de Wetering
(C.-H.), tegenstand ontmoette hij bij de
heer Hofstra (Arb)., die dê stelling
bestreed, dat het erfrecht een van de
sterkste prikkels tot sparen (vermogens
vorming) zou zijn. Hij beval het tussen
voorstel van de regering aan. Dit komt
hierop neer, dat er geen verhoging zal
komen van het tarief voor de rechte lijn
bij nalatenschappen tot f 10.000, maar wel
daarboven. De minister voerde zijn aan
vankelijk ontworpen hoger tarief voor
gerechtigden buiten de rechte lijn
nog wat op, teneinde aldus de 11/2 millioen
te vinden, die hij door de eerstgenoemde
concessie zou moeten derven. De minister
kon accoord gaan met dr. Lucas' denk
beeld om de stemming over artikel 1 tot
Vrijdag aan te houden. „In een reeks van
waarlijk meer rechtse kabinetten dan het
huidige zijn", aldus prof. Lieftinck, „her
haaldelijk met succes voorstellen tot ver
hoging van de successierechten gedaan,
ook in de rechte lijn. Derhalve valt toch
moeilijk vol te houden, dat principieel zo
iets voor de rechtse groepen niet kon. Ook
mr. Oud (die thans tot de tegenstanders
schijnt te behoren) heeft als minister van
Financiën een voorstel van dien aard tot
wet verheven weten te krijgen. Overigens
is het Nederlandse tarief, vergeleken bij
elders, zeer laag".
Het amendement-Lucas zou een bres
van 3i/2 millioen veroorzaken. Mogelijk is
compensatie te zoeken door aanmerkelijke
verzwaring buiten de rechte lijn, waarte
genover minister Lieftinck die blijk
baar bijzonder welwillend tegenover dr.
Lucas wilde optreden niet afwijzend
stond. Anders zal het uit verdere verho
ging van de Vennootschapsbelasting moe
ten komen, zo zeide hij. De Kamer zou
zich dus, door aanneming van het amen
dement, de zware taak opleggen elders de
compensatie te moeten vinden. Dus zou
zij wijzer doen het te verwerpen. Het
ADVERTENTIE
Speciaalzaak sinds 1883
86 GROTE HOUTSTRAAT 86
amendement-Hoogcarspel zou 6 millioen
„kosten", dus dit moest de minister wei
ernstig ontraden.
Dr. Lucas verklaarde zich bereid de
regerings-verhoging met 3 y2 millioen van
het tarief in de zijlijn te aanvaarden, in
ruil voor wat hij ten behoeve van de di
recte lijn voorstond. Onder die omstan
digheid behoefde de stemming over arti
kel 1 niet meer te worden aangehouden.
Tenslotte kondigde minister Lieftinck
aan, de Kamer, ingeval zij het amende
ment-Lucas aanneemt, te laten kiezen tus
sen compensatie van 3 y2 millioen door
verhoging van het tarief in de zijlijn öf
door verdere verhoging van de Vennoot
schapsbelasting. Met alleen de communis
tische stemmen voor verwierp de Kamer
het amendement-Hoogcarspel, waarna zij
dat van dr. Lucas met 5630 stemmen
aannam. Alleen de P. v. d. A. en de Com
munisten waren tegen.
Toen, om tien minuten over tien, trad
een langdurige schorsing in, doordat de
minister met de Commissie van Rappor
teurs, bijgestaan door Kamervoorzitter en
griffier, gingen overleggen en rekenen.
Want wanneer de Kamer nog zou mogen
kiezen tussen het halen van bovenbedoelde
3 y2 millioen uit een te verhogen successie
tarief voor de zijlinie öf uit een nog groter
schepje uit de schotel van de Vennoot
schapsbelasting, kon men geen der beide
ontwerpen verder behandelen.
Eindelijk, na een uur, kwam het gezel
schap weer voor de dag en werd de ver
gadering hervat. Waarna de minister mee
deelde, in „die enkele minuten" zich nader
beraden te hebben. Met het resultaat, dat
hij tot cle slotsom was gekomen dat hij,
gezien het resultaat van het overleg, met
één Nota van Wijzigingen zou volstaan, te
weten om de 3y2 millioen uit een verdere
verhoging van de Vennootschapsbelasting
te halen.
Om ruim half twaalf werd de vergade
ring tot hedenmiddag verdaagd.
Voor het eerst na zijn ziekte heeft Eduard van Beinum, eerste dirigent van het
Amsterdamse Concertgebouw Orkest, Donderdagmorgen weer de orkestrepetities
geleid. Van Beinum betrad het podium door een ere-haag 'die door de orkestleden
met geheven instrumenten werd gevormd.
Het nog betrekkelijk jeugdige hoofd van
de afdeling muziek van het Columbia
Broadcasting System in New York, de heef
James Fassett, heeft ter gelegenheid van
het Holland Festival twee weken in ons
land vertoefd en zijn indrukken van dit be
zoek vastgelegd in een gesproken reportage
met talrijke geluidsillustraties, die eind
Augustus via de 190 bij het C.B.S. aange
sloten radiostations door cle gehele Ver
enigde Staten van kust tot kust zal worden
uitgezonden. Met medewerking van de zo
genaamde transcriptiedienst van Radio
Nederland Wereldomroep zijn enkele hoog
tepunten van het Holland Festival op gra-
mofoonplaten vastgelegd. Deze worden door
James Fassett gedraaid en toegelicht in zijn
wekelijkse, niet-commerciële Zondagmid
dag-programma „Your invitation to music",
waarin normaliter gedurende het winter
seizoen het Philharmonisch Symphonie-
Orkest van New York concerteert. De iets
minder dan een half uur durende reportage
van het Holland Festival zal ter pauze
vulling dienen.
Deze uitzending betekent een prachtige
propaganda voor ons land en zijn artistieke
activiteit. De hoeveelheid feiten en inte
ressante bijzonderheden, die James Fassett
in dit betrekkelijk korte tijdsbestek heeft
weten te verwerken, grenst aan het onge
looflijke. Bovendien is zijn verteltrant
naar wij gisteren bij een proefüitzending
mochten constateren buitengewoon ple
zierig. Het geheel is een staaltje van vak
manschap, waarvan de Nederlandse radio-
reporters nog heel wat kunnen leren. James
Fassett heeft wat men noemt een Ameri
kaanse carrière achter de rug. Hij studeer
de filosofie en werkte als kellner, boeren
knecht en winkelbediende, alvorens zijn
ware bestemming te vinden.
Een ideale inrichting
De Amerikaanse luisteraar krijgt door
middel van dit „beeld in klank" een voor
treffelijk overzicht, niet alleen van zo on
geveer alles wat er in het Holland Festival
te koop is, maar ook van de sfeer in alle
plaatsen waar cle belangrijkste gebeurtenis
sen zich voltrekken. Zo is er ook voor
Haarlem en Bloemendaal een flinke plaats
ingeruimd.
De reportage begint met opnamen uit
Ridderzaal, Concertgebouw (waarbij we
tenswaardigheden worden verteld over Kes
en Mengelberg) en het Muiderslot, waar
men de variaties van Mozart en het Wil
helmus hoort spelen en waar Erna Spo-
renberg een lied van Henri Zag wijn ver
tolkt. Daarna wordt de luisteraar meege
nomen naar Bloemendaal, voorgelicht door
James Fassett, die gewag maakt van „een
ter ere van koningin Wilhelmina gesticht
natuurlijk amphitheater, schilderachtig ge
legen in een fluwelig groene entourage: een
ideale inrichting voor toneel in de open
lucht". De commentator geeft vervolgens
enkele indrukken van de middagvoorstel
ling die hij heeft bijgewoond. „Het regende
nogal en niemand wist wanneer het spel
nu eigenlijk beginnen zou, maar iedereen
bleef rustig zitten, want niemand wilde
iets missen, nota bene terwijl het ging om
The Knight of the Burning Pestle van
Beaumont en Fletcher, een zelfs in Angel
saksische landen vrijwel onbekend stuk.
Kunt u zich duizend Amerikanen voorstel
len die naar een Hollands stuk zouden gaan
luisteren?" James Fassett heeft ook een
wandeling door het aangrenzende duin
terrein gemaakt en was zodoende in staat
zijn toehoorders een beschrijving van het
fraaie panorama te geven en van de plaats
waar zovele verzetsstrijders in bezettings
tijd zijn gefusilleerd.
Stad van Frans Hals
Maar ook Haarlem wordt niet vergeten.
James Fassett was er ter gelegenheid van
het internationale concours op het orgel
dat nog door Mozart is bespeeld. Hij geeft
zijn luisteraars een vrij volledige beschrij
ving van het instrument en van het inte
rieur van de Grote Kerk, waarvan hij ook
de buitenzijde „met een aantal tegen de
opgaande, muren gehurkte curiositeitswin
keltjes" ruimschoots bewondert. Men kan
zich gemakkelijk voorstellen hoe Frans
Hals zich hier thuis heeft gevoeld, zegt hij.
Bij het verlaten van de stad worden nog
enkele woorden aan de Amsterdamse Poort
en aan de Tachtigjarige Oorlog gewijd.
Iets beknopter, maar met gebruikmaking
op dezelfde manier van enkele typerende
bijzonderheden, vertelt James Fassett over
Delft en Gouda, over Naarden en Amster
dam. Het Amerikaanse publiek krijgt zelfs
fragmenten van toneelvoorstellingen in de
Nederlandse taal te horen, namelijk van
„Leer om leer" en van „Elckerlyc". Een
betere propaganda is welhaast niet denk
baar.
James Fassett maakte nog een tweede
reportage, die op de eerste Zondag in Sep
tember zal worden uitgezonden, waarin hij
een beeld geeft van Nederland in het alge
meen „een land dat meer is clan een
verzameling molens, klompen of zilveren
schaatsen van Hans Brinker". De muzikale
instelling van de samensteller verloochent
zich niet: men hoort een cacaphonie van
geluiden op de Zeedijk, het getierelier van
een draaiorgel, een muziekdoos in cle Vijff
Vlieghen en als apotheose het jubelen van
de door James Fassett voor ons land karak
teristiek genoemde zingende torens.
Volledigheidshalve zij nog meegedeeld
dat andere reportages van het Holland Fes
tival door de transcriptiedienst van Radio
Nederland zijn samengesteld voor Canada,
Australië, Indonesië, Zuid-Ai'rika en Zuid-
Amerika.
ADVERTENTIE
zacht en glanzend...
onberispelijk en gezond
Ja, Brylcreem Uw haar cn zie hoe
glanzend het wordt. Droogheid
verandert in glans en vitaliteit!
Ge voelt U welverzorgd, omdat ge
er correcter uitziet; ge voelt U zelf
verzekerd, omdat U weet, dat Uw
haar de hele dag onberispelijk blijft.
Altijd welverzorgd haar-gezond
haar voor altijd; ziehier het dubbele
voordeel van Brylcreem. En de zui
vere natuurlijke oliën in Brylcreem
zijn geëmulgeerd. Dit betekent
een smetteloze haarverzorging. Dit
betekent onberispelijk zittend haar
zonder overdadige vettigheid!
Masseer met Brylcreem; het is
een weldaad voor de hoofdhuid en
het bestrijdt Roos. Brylcreem
Uw haar!
Brylcreem Products Ltd, Stanmorc, England Imp. Jacq. Mot Jr. Amsterdam
Mahler schreef eens het volgende aan
Bruno Walter: „Ik ben musicus en daarin
ligt al het anclere besloten. Als men muziek
wil maken, moet men niet willen schilde
ren, dichten of beschrijven. Maar datgene
wat men in muziek uitdrukt, behoort de
gehele de voelende, denkende, ademen
de, lijdende mens te zijn. Een musicus
moet zich daarin uitspreken, en niet als
een litterator, filosoof of schilder, want
deze allen liggen in de musicus besloten."
Oppervlakkig bekeken is deze uitspraak
kwalijk te rijmen met Mahler's muzikale
oeuvre en zeker niet met zijn geweldige
Tweede Symphonie, die met haar apotheose
der opstanding, haar verbeeldingen van een
sterk getormenteerde ziel, haar strijd tus
sen materie en geloof, juist filosofisch zeer
zwaar geladen is en van muzikale schilde
ringen aan elkaar hangt. Maar al deze din
gen in de Tweede Symphonie en trou
wens in het gehele compositorische levens
werk van Mahler zijn zó omdat zij de
reflex zijn van hun maker, de zoekende,
filosoferende, dichtende, schilderende,
boven zijn krachten reikende, geëxalteerde
kunstenaar. We mogen aannemen dat alle
opzettelijkheid hier vreemd aan was en
hem op zijn woord geloven als hij zegt: „Ik
ben musicus en al het andere ligt daarin
besloten." Dat „andere" is dan bij de ego
centrische Mahler zo overwegend, dat in
zijn werk de muziek niet meer primair,
niet meer hoofdzaak is cn dat haar waarde
njoet worden afgemeten aan de leidende
'idéé'. Voor wie het worstelen van Mahler
met zijn problemen lief is, staan de kansen
goed om ook zijn muziek belangrijk te vin
den. Wie echter in een symphonie in de
eerste plaats naar muziek vraagt, al of niet
geconcipieerd naar een buiten-muzikale
aanleiding, maar dan tot muzikale synthese
verwerkt stoort zich bij Mahler nog al
eens aan de onmacht waarmee hij zijn ge
weldige visies, zijn apocalyptische verbeel
dingen tracht te verwerkelijken. Men vindt
dan de omvang van het werk lang niet
evenredig aan zijn strikt muzikale beteke
nis. Waarmee we niet willen zeggen dat er
in het groots opgezette, lang durende werk
geen zeer te waarderen momenten voor
komen; men kan zelfs van een geniale
vondst spreken waar Mahler in de finale
het koor „Aufersteh'n" inschakelt. Maar
het zijn niet de pathetische machtsont
plooiingen, noch de sentimentele episoden
van de symphonie die ons warm kunnen
doen lopen voor deze muzikale worsteling
tussen demonische krachten en eeuwig-
heidswaardefi. De werkelijk treffende pas
sages zijn onopvallend; maar helaas ze zijn
schaars.
Otto Klemperer liet zich geleidelijk dooi
de muziek van Mahler bezielen en stuwde
het Concertgebouw-Orkest op met het
ADVERTENTIE
'nodige pathos. Jo Vincent, Kathleen Ferrier
en het Toonkunstkoor wisten de stemming
te treffen die men in de finale verwachten
mag.
Vóór de pauze had Klemperer uiterlijk
onbewogen Mozart's „Maurerische Trauer-
musik" gedirigeerd, alsmede Mahler's „Kin-
dertotenlieder", die door Kathleen Ferrier
muzikaal-intelligent gezongen werden. Dat
de Mahlercultus van jaren-her te Amster
dam nog duchtig nawerkt, bewezen het
stampvolle Concertgebouw en de ovationele
bijval van deze avond.
JOS. DE KLERK.
Het woord wam bestaat niet meer. Het
betekende vroeger: buik, lijf. Het En
gels kent nog: womb. Een wambuis is
dus een buikbekledin.g, oorspronkelijk
gedragen onder het pantser door de Ro
meinse soldaten die dit kledingstuk
half Germaans half Romaans: wam-
basium noemden. Daaruit is dan wam
buis ontstaan en dat is weer verkort tot
buis. Dat afstoten van de eerste letter
greep komt vaker voor. Wanneer u
bloemen schikt in een mooie pul, is dat
hetzelfde woord als de ampul van uw
dokter; zo kunt u 's avonds naar be
lieven uw toffels en uw pantoffels aan
trekken en uw vrouw een pon in plaats
van een japon. Maar poii is weer spe
ciaal de nachtjapon gaan aanduiden.
tVanneer de pyjama de nachtkleding voor
alle dames zal zijn geworden, is het
woord pon natuurlijk ten dode opge-
y^^schreven.
In het jaarverslag over 1950 van het
Centraal Instituut ter bevordering van de
buitenlandse handel (Cihan) wordt met
voldoening geconstateerd, dat het aantal
klachten over de wijze, waarop door som
mige Nederlandse exporteurs orders wor
den uitgevoerd, gelukkig afneemt. De pun
ten, waarop deze klachten meestal betrek
king hebben, zijn: niet volgens monster
geleverde kwaliteiten, slechte of onvol
doende verpakking, onvoldoend snelle na-
levering, onvoldoende reclame, te geringe
aandacht voor de verzorging van propa-
ganda-materiaal, folders en prospecti en
het onbeantwoord laten van brieven.
De Amerikaanse luchtmacht heeft Don
derdag meegedeeld, dat zij gebruik zal mo
gen maken van zeven vliegvelden in Frans
Marokko.
Men verwacht, dat de eerste Ameri
kaanse oorlogsvliegtuigen Zaterdag op een
vliegveld bij Casablanca zullen aankomen.
Dit vliegveld, gelegen te Nouaceur, onge
veer 30 kilometer van Casablanca, wordt
een der hoofdbases van de Amerikanen in
Marokko.
ADVERTENTIE
Prof. dr. J. M. W. Milatz, hoogleraar in
de proefondervindelijke natuurkunde aan
de rijksuniversiteit te Utrécht, heeft enkele
bijzonderheden verteld over de samenwer
king tussen Noorwegen en Nederland op
het gebied der atoom kern-energie. Die
vond haar oorsprong in de Nederlandse
Stichting voor Fundamenteel Onderzoek
der Materie, die tot stand kwam op initia
tief van de toenmalige minister-president
prof dr. ir. W. Schermerhorn, kort na de
tweede wereldoorlog.
Als sub-stichting van de F.O.M. heeft
zich, door een samenwerking tussen de ge
meentelijke universiteiten te Amsterdam
en de N.V. Philips' gloeilampenfabriek, het
instituut voor kernphysisch onderzoek (I.
K.O.) ontwikkeld, dat het cyclotronlabora
torium te Amsterdam stichtte.
Het kwam de F.O.M. gewenst voor, om
voor het kernphysisch onderzoek contact
te zoeken met andere kleine landen in
Europa, daar dit onderzoek nu eenmaal
aanzienlijke bedragen vergt.
Het bleek mogelijk met Noorwegen direct
zaken te doen. Noorwegen, met zijn zeer
belangrijke scheepvaart, is overtuigd, dat
toepassing van kernenergie bij de scheep
vaart grote bezuinigingen kan opleveren.
De exploitatiekosten van een schip zijn per
dag zeer hoog en het besparen op de bun
keruren betekent al een zo aanzienlijke
bezuiniging, dat men in een betere concur
rentiepositie kan komen.
In Noorwegen was men reeds overgegaan
tot de bouw van een kernreactor en men
had er bovendien de beschikking over ge
traind personeel. Noorwegen miste echter
het onontbeerlijke metaal uranium.
De provinciale weg Dintcloord-Steen-
bergen is tot 15 October voor het motor-
verkeer in beide richtingen gesloten.
Tien beiaardiers hebben deelgenomen aan het elfde nationale beiaardconcours op
het carillon van de Rotterdamse stadhuistoren. De eerste prijs werd met 358 van de
490 te behalen punten toegekend aan Jan van Balkonuit 's Hertogenbosch. Van
Balkom tijdens zijn spel op het Rotterdamse carillon.
Nederland heeft wel uranium ter be
schikking. Vóór de oorlog werd een aan
zienlijke hoeveelheid van dit metaal tegen
de toen nog geldende lage prijs gekocht.
Het benodigde uranium voor het reactor-
onderzoek in Noorwegen wordt door Ne
derland beschikbaar gesteld. De kosten
voor Nederland zullen in totaal drie a vier
ton gouds bedragen. Noorwegen heeft in
de reactor alleen al een bedrag van 20
millioen Noorse kronen gestoken.
Ofschoon het hier een niet direct „toege
past wetenschappelijk onderzoek" geldt, is
toch uitgegaan van de gedachte, dat op de
eventuele ontdekkingen patent zal worden
genomen, zodat de practiseh toe te passen
uitkomsten van het onderzoek naar de
industrie kunnen worden gevoerd.
Er is een plan ontworpen om de reactor
werkzaamheden in drie stadia uit te voe
ren. In het eerste stadium wordt de wen
selijkheid van een kernreactor in Neder
land onderzocht.
Het tweede stadium, waarin Nederland
het onderzoek zelfstandig ter hand neemt,
betreft eventueel de bouw in ons land van
een kernreactor met een vermogen van
5000 kW de Noorse reactor heeft slechts
een vermogen van 100 kW. Het derde sta
dium tenslotte omvat de eventuele bouw
van een kernreactor van één millioen kW
voor energieproductie.
Een lijnvliegtuig is bij Aracju in Noord
Brazilië in zee gestort. De 25 passagiers en
de bemanning van vier zijn verdronken.
Onder de omgekomenen bevindt zich de
gouverneur van de Braziliaanse staat Rio
Grande do Norte, D. S. Rosada. Het toestel
was op weg naar Rio de Janeiro.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 14 Julij 1851
PARIJS. Den lOden Julij is te
Petit Brie, nabij Parijs, overleden de
heer Daguerre, die ter egt allerwegen
geroemd is als de uitvinder van de
daguerreotype, of de kunst, om door
toepassing der photógraphische weten
schap, lichtteekeningen te vervaardigen.
Hij is in den ouderdom van 62 jaren
gestorven. Reeds in zijne jeugd heeft
hij zich onderscheiden als een talentvol
teekenaar en schilder, en vooral heeft
hij .in het schilderen van decoratiën
uitgemunt. Het te Parijs bestaan heb
bende Diorama, 't welk eenige jaren
geleden verbrand is, was door hem
vervaardigd De regeering heeft indertijd
aan den heer Daguerre, wegens de uit
vinding der daguerreotype, eene natio
nale belooning toegekend
