Egypte wees geallieerde zowel als
Britse voorstellen onvoorwaardelijk af
TR UMAN:Wij willen met Rusland
in vrede leven
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Sultan Hamid
komt voor
Britse troepen
„in actie
Veiligheidsraad onbevoegd
tot behandeling olie-geschil
Kampioenschap
Ridgway verwerpt
Noordelijk voorstel
Het woord is aan
Jebb: „De Raad moet een uitspraak doen"
Voorwaarde daartoe: eigen kracht
Sovjet-Unie probeert
Noren te intimideren
Twee vliegtuigen in botsing
bij Oosterhout
Engelse reactie: Geen haarbreed uit de weg99
Irak en Israel thans favoriet
Toelatingvan Griekenland
en Turkije tot
Atlantisch pact
Geen neutrale zóne
om Moensan
Mohammed Mossadeq:
Westelijke nota aan
Adenauer
66e JAARGANG No 8
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
DINSDAG 16 OCTOBER 1951
Haarlems Dagblad
295e JAARGANG No 248
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiata.
Verschijnt dagelijks beh. op Zon- en Feestdagen.
Abonnement per week 40 cent, per kwartaal
ƒ5.20, franco per post ƒ5.70. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
WIJ HEBBEN een wereldkampioenschap
behaald. Wij Nederlanders. Niet, dit
maal, op de 80 M. hordenloop (voor dames)
0f de 100 M. gewoon hardlopen (voor da
mes) of de 100 M. zwemmen vrije slag (nog
steeds voor dames) waarbij toch steeds het
ietwat teleurstellende gevoel blijft, dat wij
liet niet zelf hebben gedaan en maar één
moeder of één bakvis onder de honderd
duizenden Nederlandse moeders en de hon
derdduizenden Nederlandse bakvissen har
der loopt of harder zwemt dan de ganse
mensheid. Neen, ditmaal hebben wij zelf
het wereldkampioenschap behaald. Met
ons allen. Zelfs wij mannen hebben er deel
aan. Gisteren is het in dit blad vermeld,
weliswaar slechts in een berichtje van vier
regels onder' een kleine kop, maar daarom
toch niet minder positief: wij hebben van
Nederland het dichtst-bevolkte land ter
wereld gemaakt. Dit kleine stukje grond,'
deze rivieren-delta, dit gebiedje dat nog
zoveel ontworsteling-aan-de-baren gevergd
heeft ook,wordt nu bewoond door 10.286.250
personen (in korte samenvatting: ruim 1014
millioen; laat ons niet op een kleine stads
bevolking meer of minder kijken) en dat
betekent: 299 per vierkante kilometer.
Over die gemiddelde 299 per vierkante
kilometer zou heel wat te zeggen zijn. Jaren
geleden is hier al eens beproefd, de lezer
de beperkte afmeting van zulk een qua-
draat te doen zien, klaar en vierkant in
zijn gezichtsveld, en het in onze en in zijn
verbeelding te bevolken met de toenmalige
gemiddelde menigte: niet erop wonend,
maar slechts erop wandelend, hetgeen ove
rigens suggestiever is. Ik zal dat niet her
halen nu de quadraat-kilometer-bevolking
zich tot 299 heeft uitgebreid. Men wil zijn
lezers benauwde dromen gaarne besparen.
Liever zij een bemoedigend woord gericht
tot liefhebbers van records, wie het hindert
dat dat ronde getal van driehonderd nog
niet bereikt is en die misschien mompelen:
als wij die dure droogleggingen in de Zui
derzee niet ondernomen hadden, waren wij
er al. Welnu, laten zij zich troosten. Als wij
de driehonderd niet reeds bereikt hebben,
sinds het Centraal Bureau voor de Stati
stiek aan het rekenen is geslagen met de
toen beschikbare gegevens, zal het eerst
daags wel gebeuren. Want het tempo is
snei. Wij zijn blijkbaar op weg naar een
onbereikbaar record. Ruim anderhalf jaar
geleden werd het passeren van de grote
mijlpaal de tien millioen gemeld en
sindsdien zijn er alweer 286.250 bijgeko
men. Rekent u dus maar uit: de driehon
derd per quadraat-kilometer moeten snel
worden gepasseerd.
Behalve voor niets-ontziende record
jagers is er evenwel geen reden tot vreugde
over de verworven wereldtitel. Wel over
talloze blijde jonge leventjes, die zorgeloos
kraaien in hun wiegen (als geen speld hen
prikt) maar juist niet over dat kampioen
schap. Dat het niet verheugend is zal door
menigeen maar node toegegeven worden.
Want wij leven in een tijdvak waarin het
getal duur wordt aangeslagen. Dat iedere
gemeente van min of meer trots vervuld is
en het officieel viert, als haar inwonertal
weer eens naar boven is afgerond (op
10.000, 50.000, 100.000 of welk mooie totaal
•dan ook) is daarvan .slechts een bescheiden
symptoom. Maar iedereen kent het bij er
varing. Amerikaanse invloed heeft ons in
deze en andere verering van getallen al
sinds minstens een halve eeuw aangemoe
digd. Intussen hebben de Amerikanen
ruimte genoeg. En cle Canadezen, bijvoor
beeld, nog meer. Die volken praten dan
ook niet alleen over getallen, maar ook en
vooral over afmetingen. En daar hapert
het bij ons zo deerlijk aan. Droogleg
gingen met het ontstaan van nieuwe pol
ders, hoe schoon en hoe belangrijk ook voor
uitbreiding van de bodemcultuur, helpen
maar weinig als men rekent naar het aantal
mensen, dat er in zal wonen en arbeiden
als zij volledig cultuurriin zijn.
Daarom: emigratie. Uitbreiding der emi
gratie. Verbetering der organisatie (zoals
in de jongste Troonrede beloofd is) en
overleg met de staten, die de kans bieden
en de wens koesteren, een deel van ons be
volkingsoverschot op te nemen. Het is hard,
maar men kan niet op een wonder wachten.
Dit komt niet vanzelf in orde. Onze emi
gratie ligt nog ver beneden de bevolkings
aanwas, al is zij langzaam stijgend. En al
licht zou zij beter verlopen als er niet een
zo ontstellende overlading van formalitei
ten aan verbonden was. Dat kampioenschap
heeft misschien toch zijn lichtzijde nog.
Namelijk doordat daarop de aandacht eens
gevestigd wordt en daarin verbetering ge
bracht. R- P-
DJAKARTA (Aneta). De woordvoer
der van het hoofdparket, de heer Abdul
Mutalib Moro, heeft aan Aneta medege
deeld, dat de voorbereidingen voor het
proces tegen Sultan Hamid gereed zijn.
De stukken betreffende Sultan Hamid
zijn gereed en het hoofdparket zal deze
stukken zo spoedig mogelijk aan het Hoog
gerechtshof aanbieden. Op de vraag of de
sultan door het militaire hooggerechtshof
berecht zal worden, antwoordde hij ont
kennend. Hij zei dat het gewone hoogge
rechtshof de zaak van Sultan Hamid zal
behandelen.
Verwacht kan worden, dat het proces
tegen Sultan Hamid, die zich thans in
Djokja in arrest bevindt, binnenkort zal
worden begonnen.
Dr. J. Kiers en mr. L. Tilenius Kruyt-
hoff zijn uit Djakarta naar Nederland ver
trokken. Zij zullen Woensdagavond op
Schiphol aankomen.
Beide heren werden indertijd, tegelijk
met Sultan Hamid van Pontianak, wiens
adviseurs zij waren, gevangen genomen.
Hedenmorgen om kwart voor elf zijn
twee Harvard lesvliegluigen van de vlieg
basis Gilze-Rijen boven de gemeente Oos
terhout met elkaar in botsing gekomen.
Beide toestellen stortten neer, een er van
vloog in brand. De twee piloten heeft men
nog niet gevonden. Men vreest dat zij om
gekomen zijn.
CAIRO (Reuter) De Egyptische Kamer van Afgevaardigden en de Senaat
hebben Maandag de opzegging van het verdrag van 1936 met Engeland goedgekeurd,
evenals de opzegging van het verdrag van 1899 betreffende de Soedan. Daarop heeft
de Egyptische minister van Binnenlandse Zaken bekend gemaakt, dat Egypte de
viermogendhedenyoorstcllen betreffende de defensie van het Midden-Oosten van de
hand wijst. De®minister van Binnenlandse Zaken deelde voorts mede, dat Egypte ook
het Britse plan voor de Soedan, dat Zondag bekend werd gemaakt en uit vijf punten
bestond, van de hand wijst.
In het antwoord van Egypte op Enge-
lands voorstel inzake de Soedan wordt ge
zegd, dat Egypte het voorstel niet in over
weging kan nemen „als er Britse bezet
tingsstrijdkrachten in Egypte en de Soe
dan zijn".
Een van de gevolgen van de Egyptische
afwijzing zal zijn, dat overweging van het
deelnemen van andere mogelijke canrlida-
ten aan het voorgestelde commando gesti
muleerd zal worden. Men denkt hierbij
aan Irak en Israel.
Men meent te weten, dat de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Herbert
Morrison, reeds alle noodzakelijke stappen
heeft genomen om de veiligheid van het
Britse garnizoen in de Suezkanaalzöne te
verzekeren.
Gevaar voor geweld
Onze correspondent in Londen meldt:
De eerste reactie in Londen op de ver
werping' van het nieuwe defensieplan door
het Egyptische parlement is dat het de
geallieerden niet zal weerhouden hun plan
nen ten uitvoer te brengen.
Engeland is vastbesloten de Britse troe
pen in de Kanaalzone te laten, zolang
Egypte niet van gedachten verandert. In
dien Engeland de zóne zou ontruimen, zou
het van te voren een der fundamenten van
de nieuwe geallieerde verdedigings-organi-
satie vernietigen. Voorbereidingen zijn
getroffen voor het geval Egypte zal trach
ten de positie van de Britse troepen on
houdbaar te maken. Ook inzake de Soedan
zal Engeland geen haarbreedte van zijn
rechten afwijken.
Morrison verklaarde gisteravond in een
verkiezingsrede, dat Engeland onder geen
omstandigheden bereid is de Soedan tegen
de wil van de Soedanezen te verkopen in
ruil voor een bevredigende regeling voor
de defensie van het Suezkanaal.
Het besluit van Egypte heeft te Londen
teleurstelling gewekt, maar het kwam
geenszin als een verrassing, gezien de
aspiraties der Egyptische nationalisten, die
onvoorwaardelijk de onmiddellijke en totale
ontruiming van het Suez-gebied eisen.
Egypte heeft tot nu toe slechts een
papieren succes behaald omdat niets do
Engelsen zal kunnen bewegen het land te
verlaten. Zoals de zaken op het ogenblik
staan, wil Egypte het onderste uit de kan.
De vraag is of het Egyptische kabinet even
als de Perzische regering door extremisten
aan handen en voeten gebonden is en
daarom geen enkel compromis kan over
wegen. Het gevaar bestaat, dat Egypte voor
het ergens anders toe bereid is En ge
tands vastberadenheid en die van de Ver-
LONDEN (Reuter). Te Londen is gis
teren de tekst gepubliceerd van het proto
col dat de toelating van Griekenland en
Turkije tot het Noord-Atlantisch pact
mogelijk maakt.
Hierin wordt verklaard, dat elke aan
val op enig deel van Turkije als een aan
val op de landen van het Noord-Atlantisch
pact zal worden beschouwd. Deze aanvul
ling op het huidige verdrag is nodig, om
dat het grootste deel van het Turkse
grondgebied in Azië en niet in Europa ligt.
Het protocol wordt van kracht, wanneer
het door de parlementen der leden staten
geratificeerd is. Daarna zullen Griekenland
en Turkije officieel worden uitgenodigd
aan het verdrag deel te nemen.
Naar aanleiding van het bovenstaande
wordt er aan herinnerd, dat de Nederland
se regering bij monde van mr. D. U. Stik
ker te Ottawa het voorbehoud heeft ge
maakt, dat zij het protocol niet ter ratifi
catie aan de Staten-Generaal zal voorleg
gen, alvorens een bevredigende oplossing
is gevonden voor de positie van Turkije in
de commando-structuur der Noord-Atlan
tische verdragsorganisatie.
enigde Staten op de proef wil stellen, zelfs
door tot geweldadige actie over te gaan.
De Britse minister van Buitenlandse Za
ken heeft verklaai'd:
„Ons aanbod betekende niet meer afbreuk
aan de souvereiniteit van' Egypte dan het
Antlantische verdrag aan de onze. Of
Egypte deelt de verantwoordelijkheid voor
de verdediging van dit belangrijke gebied
met alle rechten en plichten die zulks
meebrengt, of Egypte toont zich een land
zonder zin voor internationale verantwoor
delijkheid, waarvan de regering internatio
nale geschillen kweekt om de aandacht van
hetvolk af te leiden van zeer nodige
hervormingen in het land zelf. Ongeluk
kigerwijze schijnt Egypte zich in de laatste
richting te bewegen".
In diplomatieke kringen te Washington
vertrouwt men dat Amerika, Engeland,
Frankrijk en Turkije voort zullen gaan
met de organisatie van een commando voor
het Midden-Oosten, met of zonder Egypte.
Ook zou Israel worden aangezocht, al
zou deelneming van dat land een aantal
moeilijkheden met de Arabische landen
geven.
CA'iRO, 16 October (Reuter). In Is-
mailia (Egypte, kanaalzone), zijn Britse
troepen „in actie gekomen" om de orde te
herstellen, nadat een legercantine in brand
was gestoken. Het eerste bataljon van de
„Lancashire Fusiliers" was bij deze actie
betrokken, aldus een militaire woordvoer
der te Cairo.
De Britse woordvoerder verklaarde te
Cairo, dat een menigte de cantine geplun
derd en in brand gestoken had. De Egyp
tische politie had in plaats van dit te ver
hinderen, de plunderaars in feite geholpen.
Ook in Port Said
Een Britse wachtpost heeft het vuur op
een Egyptische politie-agent geopend en
deze gedood, toen de agent het Britse kamp,
drie kilometer van Port Said gelegen, na
derde.
De wachtpost gelastte hem stil te staan
doch de agent liep door. De soldaat, die de
naderende agent voor een dief hield,
opende het vuur en schoot de Egyptische
agent dood.
t Britse militaire politie en Egyptische
politie hebben een gemeenschappelijk on
derzoek ingesteld.
TOKIO, (Reuter). Brigade-generaal Wil
liam Nuckolls, verbindings-officier van de
UNO, heeft medegedeeld, dat de UNO-
strijdmacht het voorstel der Noordelijken
voor een neutraal cirkelvormig gebied met
een straal van drie km. rondom het gealli
eerde hoofdkwartier te Moensan van de
hand heeft gewezen.
Gisteren heeft generaal Ridgway op een
persconferentie in Tokio verklaard, dat de
geallieerden overwegen om in Panmoendjom
een licht- en een radiobaken te bouwen om
in de toekomst schendingen van de neu
trale zóne te voorkomen. Panmoendjom is
voorgesteld als plaats voor de onderhan
delingen over een wapenstilstand.
Van het front wordt gemeld, dat in Mid-
den-Korea Amerikaanse en Zuid-Koreaan-
se troepen Dinsdag een terreinwinst van
anderhalf tot drie kilometer hebben ge-
C o 11 o n
Wat het gezag-van grote namen
betreft: hij alleen verdient aan
zien en invloed bij het nageslacht
die getoond heeft, verheven te zijn
boven de bijzondere en overheer
sende dwaling van zijn eigen tijd.
boekt. Nu de troepen van de UNO Koem-
song naderen, hebben de communisten een
aantal hevige tegenaanvallen uitgevoerd,
die echter werden afgeslagen.
De bevelhebber van het achtste leger,
generaal James van Fleet, heeft verklaard,
dat het leger van de UNO er nu in verhou
ding beter voor staat dan op enig ander
tijdstip sedert de Chinezen in November
aan de strijd in Korea gingen deelnemen.
Alle veteranen van de vorige winter zijn
vervangen, aldus Van Fleet, we hebben
een vers leger van goed-geoefende soldaten
met een hoog moreel.
Generaal Van Fleet zei, dat de Noordelij
ken in staat zijn om voor een winteroffen
sief een strijdmacht van 700.000 man op te
bouwen. „Ik heb echter genoeg soldaten
om ze tegen te houden", aldus Van Fleet.
m
Slechts internationale samenwerking kan de noden van de honderdduizenden
hongerigen en daklozen in Korea lenigen. Er zijn al van verschillende zijden bijdragen
geleverd. Zo zonden Siam en de Philippijnen rijst, Israel kunstmest. Alles bijeen is
reeds meer dan 200 millioen dollars gestort voor herstel en wederopbouw. Verdeling
van de rijst in Seoel.
FLUSHING MEADOWS, (Reuter). De
Veiligheidsraad is gisteravond bijeengeko
men om zich met het Brits-Perzische olie
geschil bezig te houden. Premier Mossadeq
van Perzië was hierbij aanwezig. Uiterlijk
maakte de premier een rustige indruk ter
wijl hij met grote aandacht de voorberei
dingen gadesloeg en vervolgens achterover
leunde in zijn zetel om te luisteren naar de
Britse afgevaardigde Sir Gladwyn Jebb.
Naar de Britse gedelegeerde verklaarde,
heeft de situatie zich drastisch gewijzigd
sinds de Veiligheidsraad de kwestie voor het
laatst had besproken, door de verdrijving
van de Britse technici uit de raffinaderij
van Abadan.
Sir Gladwyn, die de nieuwe Britse reso
lutie indiende, die de raad verzoekt, Perzië
te berispen en op een hervatting van de be
sprekingen over de oliekwestie aan te drin
gen, zeide, dat de Britse regering, maar al
te gaarne bereid is de onderhandelingen
te hervatten. Zij is evenwel ook van gevoe
len, dat de Veiligheidsraad een of andere
uitspraak diende te doen om aan te tonen,
dat het geschil niet uitsluitend een zaak is
van de Perzische regering en opgelost dient
te worden in overeenstemming met het in
ternationale recht.
Sir Gladwyn zei, dat de situatie zich
sinds 29 September, toen de oorspronke
lijke resolutie van Engeland was ingediend,
had gewijzigd. Men koesterde toen de hoop,
dat de Veiligheidsraad nadrukkelijk zou
verklaren, dat het voortgezet verblijf van
de rest van de Britse staf te Abadan moest
worden toegestaan. Een beroep op Perzië
om zich te houden aan de voorlopige uit
spraak van het internationale hof, heeft
thans weinig zin meer. Jebb betreurde het,
dat deze uitspraak in zekere mate door de
gebeurtenissen is achterhaald. Daarom ver
zoekt de nieuwe Britse resolutie om een zo
spoedig mogelijke hervatting van de onder
handelingen.
WINSTON-SALEM (Reuter). Ter ge
legenheid van de eerste-steenlegging voor
het te Winston-Salem, in de Amerikaanse
stakt Noord-Carolina, te bouwen „Wake
Forest College", heeft president Truman
een toespraak gehouden, waarin hij zei:
„Naarmate de kracht van de Verenigde
Staten en hun bondgenoten toeneemt, zul
len wij in staat moeten zijn door onderhan
delingen met de Sovjet-Unie tot regelingen
te komen, die zij zal eerbiedigen en na
leven. Onze politiek is gegrondvest op de
hoop dat het mogelijk zal zijn met de
Sovjet-Unie samen te leven, zonder dat er
oorlog komt. En dit kan, indien de vrije
landen over een verdediging beschikken,
die sterk genoeg is. Naarmate deze ver
dediging sterker wordt, zal onze onderhan-
PS
„De Arabische wereld ontwaakt" lijkt het slagwoord waarmede in snel tempo pro
blemen in het Midden-Oosten zich aandienen. Perzië, Israel, Syrië, Marokko, Irak
het zijn namen die verbonden zijn aan grote en ernstige beroeringen in de wereld
politiek. De foto brengt een beeld van de ruines van Babyion, 32 kilometer van
Bagdad, waar de oudste historie der mensheid zich afspeelde en waar de moderne
geschiedenis haar aanknopingspunten tot nieuwe, schokkende ontwikkelingen vindt.
delingspositie verbeteren. Onze toenemende
kracht zal er toe bijdragen de leiders der
Sovjet-Unie er van te overtuigen, dat hun
eigen belang wordt bevorderd door rege
lingen die langs vreedzame weg tot stand
zijn gekomen."
„Ik kan niet waarborgen", vervolgde de
president, „dat wij ons doel zullen bereiken.
Het resultaat is niet geheel afhankelijk van
ons eigen streven. De heersers van het
Kremlin kunnen, indien zij dat wensen, de
wereld in een bloedbad dompelen, doch wij
zullen dat nimmer doen. Ons enige doel is:
vrede. Ik ben bang, dat sommigen, zowel
hier als in het buitenland, zullen menen
dat het scheppen vaa een krachtige weer
macht onvermijdelijk tot oorlog moet lei
den. Doch dat is niet zo. Wij zijn niet van
mening dat oorlog onvermijdelijk is.
Wij hebben in de dagen van Hitier ge
zien hoe dwaas het is zwak te zijn. Wij
weten nu, dat wij ons moeten kunnen ver
dedigen indien een staat aanvalsneigingen
vertoont. Men vraagt zich af: maar wat
moet er nu gebeuren indien wij over een
strijdmacht bezitten, sterk genoeg om de
kruipende en sluipende manier van aan
vallen, welke door Hitler is toegepast, te
verhinderen? Moet het dan soms worden
uitgevochten en zal er een oorlog komen
waaruit een der partijen als de volslagen
overwinnaar te voorschijn zal treden? Ik
ben die mening niet toegedaan. Dan is het
tijdstip gekomen om door onderhandelin
gen met de Sovjet-Unie tot resultaten te
komen.
Olie en wijn
Toen de Europee landen, onze Westelijke
buurstaten, na de oorlog overbleven zoals
de man in de Bijbel, die, na door dieven te
zijn beroofd en gewond, half dood op de
weg bleef liggen, hebben wij hun onze olie
en wijn aangeboden, zonder karigheid en
zonder op de prijs te letten.
En toen een van de jongste en kleinste
staten van Azië werd overvallen, hebben
wij de leiding van de vrije wereld geno
men bij het organiseren van zijn verdedi
ging. Dit positieve optreden is ons niet ge
makkelijk gemaakt. Het heeft ons de haat
en de vloek van de vijanden der vrijheid
bezorgd en het zal ons mogelijk voor nog
groter moeilijkheden stellen. Niettemin, in
dien de geschiedenis onze handelwijze zal
rechtvaardigen, dan zal het zijn om deze
dingen, die wij gedaan hebben en niet om
de louter negatieve deugd van niemand
kwaad te willen doen."
WASHINGTON neuter). Maandag
hebben Engeland, Frankrijk en de Verenig
de Staten aan de West-Duitse bondskanse
lier, dr. Adenauer, een nota gezonden,
waarin zij verklaren de UNO te zullen ver
zoeken om te onderzoeken of in Oost-
Duitsland geschikte toestanden voor vrije
verkiezingen bestaan.
Commentaar leverend op deze nota ver
klaarde McDermott, woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken, dat een onderzoek in de Sovjet-
Russische zóne van Duitsland door een
commissie van cle UNO „onmisbaar" is
aleer verkiezingen kunnen worden gehou
den.
LONDEN (Reuter) De Sovjet-Unie
heeft Noorwegen ervan beschuldigd, dat
het „op grote schaal maatregelen neemt
die erop gericht zijn de tegen de Sovjet-
Unie gerichte doelstellingen van het At
lantische pact uit te voeren", aldus meldt
het Sovjet-Russische persbureau Tass uit
Moskou.
De beschuldiging was vervat in een
nota, die de Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Wisjinsky, Maandag
avond in Moskou aan de Noorse gezant
heeft overhandigd.
In de nota wordt voorts gezegd, dat de
Noorse regering er in heeft toegestemd
Noors grondgebied ter beschikking van de
strijdkrachten van het „aggressieve" At
lantische pact te stellen en om de Noorse
strijdkrachten onder Amerikaans bevel
van het Atlantische leger te plaatsen.
De Noorse regering heeft Spitsbergen en
Bereneiland onder het gezag van de op
perbevelhebber van 't zogenaamde Noord-
Atlantische vlootgebied geplaatst, hetgeen
in strijd is met de in 1920 te Parijs ge
sloten overeenkomst inzake Spitsbergen,
aldus de nota.
„Al deze feiten bewijzen, dat de Noorse
regering een politiek voert, die tegenge
steld is aan de verzekeringen, die de Sov
jetregering in de nota van Februari 1949
aan de Noorse regering heeft gegeven. De
Sovjetregering acht het noodzakelijk de
Noorse regering erop te wijzen dat een
dergelijke politiek onverenigbaar is met
normale wederzijdse betrekkingen tussen
Noorwegen en de Sovjet-Unie als buur
staten en slechts een verslechtering van de
betrekkingen kan veroorzaken", aldus de
nota.
Mossadeqs rede
Na Jebb sprak dr. Mohammed Mossadeq,
de Perzische eerste minister. Hij zei, dat de
raad niet bevoegd is de Britse klacht in
zake het oliegeschil in behandeling te
nemen. Mossadeq gaf evenwel toe, dat de
U.N.O. het hoogste orgaan is, dat verant
woordelijkheid zou kunnen aanvaarden voor
het handhaven van de internationale vrede
en veiligheid. De raad kan zijn grote taak
niet vervullen en de kleine landen zouden
hem niet als hun toevlucht kunnen be
schouwen, tenzij de grote mogendheden .de
beginselen, voor de belichaming waarvan
de raad in het leven geroepen is, zouden
eerbiedigen.
Indien een land een aangelegenheid voor
de raad kan brengen, die niet binnen de
bevoegdheid van de raad ligt, en de raad
om politieke redenen moet beslissen er
nota van te nemen, dan zou de raad een
instrument worden van inmenging in de
binnenlandse zaken van een land door een
ander. Op die manier zou de raad het ver
trouwen van de volken verliezen en falen
in zijn plicht als bewaker van de wereld
vrede.
Mossadeq zei, dat de tweede wereldoor
log de kaart van de wereld gewijzigd heeft.
„In de buurt van mijn land hebben hon
derden millioenen Aziaten, na eeuwen van
koloniale exploitatie, hun onafhankelijk
heid en vrijheid teruggewonnen."
Perzië, aldus Mossadeq, verwacht van
de Veiligheidsraad en de grote mogend
heden hulp om eveneens zijn economische
onafhankelijkheid te herwinnen, de sociale
welvaart van zijn volk te verkrijgen en
zodoende zijn politieke autonomie te verze
keren. De Perzische premier wees er op,
dat olie de grootste natuurlijke hulpbron
van Perzië is. Zoals zij tot dusver was ge
organiseerd, had de olie-industrie nagenoeg
niets bijgedragen tot de welvaart van de
bevolking of tot de technische vooruitgang
en industriële ontwikkeling van Perzië.
De zitting werd na Mossadeqs rede tot
Woensdagavond verdaagd.
Gesloten deur
De Perzische vice-premier, Fatemi, heeft
op een persconferentie te New York op de
vraag: „Houden uw verklaringen in, dat
Perzië de deur gesloten heeft voof verdere
onderhandelingen met Engeland, behalve
over de kwestie van schadeloosstelling en
toekomstige olieverkopen aan Engeland?"
geantwoord: „Inderdaad".
Fatemi had er de nadruk op gelegd, dat
Perzië in geldnood zit daar het land zes
maanden lang geen inkomsten van de olie
industrie heeft gekregen, en daarom beslo
ten heeft onmiddellijk de olie te gaan win
nen. „En daar niets wijst op goede wil van
de andere 'partij in het geschil, geloven wij
niet, dat enige aanbeveling voor hervatting
der onderhandelingen een nuttig gevolg zou
hebben. Deze zou naar onze mening juist
de moeilijkheden toespitsen", aldus Fatemi.
Nieuw voorstel
Naar verluidt hebben Joego-Slavië en
India een werkwijze ontworpen voor een
regeling van het Brits-Perzische geschil,
dat thans door de Veiligheidsraad behan
deld wordt. Het zou er om gaan de Veilig
heidsraad in staat te stellen als een soort
bemiddelaar op te treden, teneinde de
kwestie van de competentie te omzeilen.
Een desbetreffende uitspraak van de Vei
ligheidsraad zou dan een „procedure
kwestie" worden, waardoor het recht van
veto niet gebruikt kan worden.
Men acht het mogelijk, dat India en
Joego-Slavië reeds hedenavond een voor
stel in bovenstaande geest zullen indienen.
Er zou reeds rechtstreeks contact tussen
de Perzische delegatie en een Britse verte
genwoordiger bestaan.
wooooooooooooor
noooconocooooooc
WEINIG VERANDERING
Verwachting, medegedeeld door
het
K.N.M.I in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond, opge
maakt te 10 uur:
In de nanacht en ochtend op slechts
enkele plaatsen mist. Overigens vrij
wel onbewolkt en droog met weinig
wind. Plaatselijk zware nachtvorst.
Morgen overdag ongeveer dezelfde
temperatuur als vandaag.
17 October
Zon op 7.06 uur, onder 17-44 uur.
Maan op 18.08 uur, onder 10.19 uur.
Hoog en laag water in I.Imuiden
Dinsdag 16 October
Hoog water: 4.10 en 16.27 uur.
Laag water: 12.14 uur.
Woensdag 17 October
Hoog water: 4.44 en 17.02 uur.
Laag water: 6.34 en 12-47 uur.