Succes Schotels f2.50
Restaurant Lion d'Or
Restaurant 't Heerenhek
TWEEDJASSEN
M. DOUWMA EN ZOON
Het Hek van de Dam
Wij laten onze houding varen
Zeker, er zijn
sigaretten te
kust en te keur
boven alles
triumpheert
VIRGINIA
ZO voor 80 Ct.
R
115.-
Nevelig pleidooi voor een totale eenheid
J
Zeep
Nederlandse vrijwilligers
in de voorste linie
Mond- en klauwzeer
breidt zich uit
Zondag
Meisje onttrokken aan
toezicht van Voogdijraad
Groot genoeg(en)
Soep met bal
Nieuwe sport
In de hoofdstad uit
Hlfllfoeneii dames
I
ZATERDAG 20 OCTOBER 195]
TjTTTJ zijn aan boord gegaan met een
W ernstige, bedachtzame stap, in het be
wustzijn dat we via de loopplank een kleine
wereld betraden waar we drie weken ge
heel op aangewezen zouden zijn. We heb
ben echter ook getracht die superioriteit
over onze trekken uit te spreiden die zeer
bereisde mensen kenmerkt. Antoinette, de
vrouw die sinds lange jaren mijn zorgen
deelt, heeft zich de kwijnende onverschil
ligheid van een zeer deftige dame aange
meten, maar zij houdt dit nooit lang vol:
het over al het nieuwe wat zij ziet verrukte
kind kan zij in zichzelf niet onderdrukken.
Wat mijzelf betreft: de hutbediende, de
schalk, heeft direct doorzien dat ik niet
de wereldbereisde man ben waar ik, op een
onhandige wijze, de airs van tracht aan te
nemen. En daarom heb ik die hele houding
maar laten varen.
Wij hebben overigens echte koffers met
labels, alles naar de aard. Antoinette heeft
ons aan de rand ener financiële catastrofe
gebracht door alle mogelijke voorwerpen
en kledingstukken te kopen. Ik sla een laffe
bluf aan boord met een trui van een zeer
geraffineerde wijnrode kleur. Antoinette
beweegt zich in passende toiletten over de
dekken en in de lounge, zodat ik vast ge
loof dat zelfs de eerste stuurman er in
loopt.
Onze voornaamste zorg geldt echter het
gezelschap. Wij zijn namelijk, moet u we
ten, uiterst sensibele mensen met hevige
anti- en sympathieën. Wij lijden zeer on
der deze verwerpelijke eigenschap, die wij
echter niet onderdrukken kunnen. Ik zeg
nu wel „wij", maar de eerlijkheid gebiedt
te bekennen dat Antoinette, als in vele
andere dingen, hierin verstandiger en mil
der is dan haar echtgenoot. Wij maken
langzamerhand kennis met verscheidene
passagiers er zijn er niet meer dan een
goede veertig en wij constateren dat wij
„eruit vallen". Ik verbeeld mij telkens
verwonderde of zelfs misprijzende blikken
op te vangen, want ik heb langere haren
en een gekker gezicht clan de meeste van
mijn medereizigers. Weliswaar wordt deze
kwalijke indruk een weinig .goedgemaakt
door de distinctie van Antoinette, maar
daar het uitgesloten lijkt dat zij zich bij
de keuze van haar levensgezel door finan
ciële overwegingen heeft laten leiden, moet
toch iets vreemds in haar de oorzaak zijn
geweest van deze bedenkelijke stap.
Wij déjeuneren en dineren aan de tafel
van de kapitein. Ik vrees dat alleen mijn
grijze haren de oorzaak van deze onder
scheiding zijn. Bij tijd en wijle nemen wij
wat men in de wandeling „een neutje"
noemt en mochten daarbij constateren dat
dit op zee zo mogelijk nog beter smaakt
dan te land. Aan tafel zitten ook nog drie
ernstige dames en wij zijn allen enigszins
verlegen. Wij verbergen onze menselijk
heid achter een rookgordijn van onbenul
lige woorden en reiken elkaar de schalen,
het zout en de peper met door hypocrisie
verwrongen gelaatstrekken, innerlijk we
nend van schaamte. Dan haasten we ons
naar de koffiekamer, zinken in diepe stoe
len en komen geestelijk langzaam overeind
als gras waar een kar over gereden is.
Later hangen wij over de verschansing
en snuiven met diep genot de zilte zeelucht
in. Ik wissel enige woorden met een om
vangrijk man met een goedhartig gezicht,
maar ik meen envge bevreemding in zijn
trekken waar te nemen en vlucht, voor die
uitgroeit tot wantrouwen, naar een ander
dek. Ik grijp dankbaar de gelegenheid aan
tot kennismaking met enige koffiekleurige
vrouwen en bevind dat zij opener, vrien
delijker, minder krampachtig zijn dan haar
blanke zusters. De geweldige plastiek van
haar gelaatsvormen, haar diepe en milde
oerwoud-ogen, de schitterende rijen melk
witte tanden doen haar bleke sexegenoten
tot flauwe kasplantjes verschrompelen.
Onze koffers zijn door de zorgzame han
den van Antoinette inmiddels uitgepakt en
alles is netjes uitgehangen of opgeborgen.
Wij strekken ons zeereis-achtig uit op lig
stoelen aan dek, met boeken en brillen,
maar als alles precies zo is als het hoort
verveelt het ons en gaan we weer over de
verschansing hangen en kijken naar de be
wegelijke ornamentiek van schuim en wa-
ADVERTENTIE
Het Nederlandse UNO-detachement, dat
thans op Korea in de voorste lijn vertoeft,
is dezer dagen in de strijd geworpen te
gen een zwaar tegenstand biedende vijand,
aldus meldt de legervoorlichtingsdienst.
Hoewel verliezen werden geleden aan do
den en gewonden, werd dank zij dapper
doorzetten de opgedragen taak volbracht.
Het opgegeven object werd bezet en in
filtratie van de vijand tegengegaan. Het
detachement stond bij deze gevechten on
der leiding van de kapitein J. H. Luyke-
naar. Van Amerikaanse zijde werd waar
dering geuit over het hoge moreel van ons
detachement, dat een zeer goede aanvals-
geest ten toon spreidde. Helaas sneuvel
den bij deze actie vijf Nederlandse vrijwil
ligers, wier namen reeds werden vermeld.
Een aantal vrijwilligers werd gewond.
Het mond- en klauwzeer breidt zich
langzamerhand over alle provincies uit.
Vrij lange tijd is in ons land geen mond
en klauwzeer voorgekomen. De laatste
jaren is er bij de boeren op aangedrongen
hun vee in het voorjaar, aan het einde van
de staltijd, te laten inenten. Men heeft de
dieren dan bij elkaar, zodat het inenten
niet veel tijd behoeft te kosten. Dat inenten
dient ieder jaar te gebeuren, want de die
ren worden er voor een periode van onge
veer acht maanden immuun door.
Dwang tot inenten bestaat er echter niet
en de laatste tijd is de animo onder de boe
ren wat verslapt. Nu er een acute bedrei-
ging is moet het inenten in de wei gebeu
ren, hetgeen veel meer tijd kost.
Vele dierenartsen zijn er tot 's avonds
laat mee bezig. Wanneer zij het niet af
kunnen worden hun oudere jaars studen
ten als assistenten ter beschikking gesteld.
Tot nu tot heeft de Maatschappij voor Dier
geneeskunde nog aan alle aanvragen om
assistentie kunnen voldoen.
Het ministerie van Financiën deelt
mede, dat het bedrag van de 4 onder
handse staatslening 1951, die op 16 Juli 1951
met levensverzekeringmaatschappijen en
pensioen- en personeelsfondsen is gesloten,
nader is vastgesteld op f305.676.000.
OOOOOOCOOOOOOOOOCXXXXXXOO
De in Haarlem wonende beeldhouwer
Hari Andriessen verblijft thans te Para
maribo, waar hij werkt in een atelier
iat hem in de tuin van de Nederlandse
gouverneur ter beschikking is gesteld.
Hij vertrok in September (met zijn
echtgenote) naar Suriname, waar hij
zich vergewist van de mogelijkheden
voor een bronzen monument, dat hij
in opdracht van de regering zal ver
vaardigen om uiting te geven aan de
Innerlijke verbondenheid van de rijks-
ielen, speciaal in de achter ons liggende
oorlogsjaren. Zowel van zijn reis als
van zijn verblijf in de tropen brengt
ie kunstenaar in zijn onnavolgbaar-
oersoonlijke stijl verslag uit in een aan-
al brieven, met de publicatie waarvan
mj vandaag een begin maken.
ADVERTENTIE
Iedere dag
14 eend, perencompöte,
pommes frites.
ter en naar de grijze lucht. Ik rook daarbij
enorm veel pijpen.
Als ik vroeg in de morgen uit de patrijs
poort kijk, zie ik dat wij de Engelse kust
naderen. Ik wek Antoinette die de krijt
rotsen niet wil missen en wij volgen met
belangstelling het overladen van de post,
het aan boord hijsen van twee auto's en
de aankomst van vier passagiers.
Pas 's middags lichten wij het anker en
varen wij Zuidwaarts. Nu wordt het pas
ernst, want wij zullen een week geen haven
aandoen, waarschijnlijk zeeziek worden en
ervaren hoe wij aan boord wennen zullen.
MARI ANDRIESSEN
De rechtbank te Assen heeft de directrice
van een meisjesinternaat te Bloemendaal
veroordeeld tot 100.boete subsidiair
vijftig dagen hechtenis en zes maanden
voorwaardelijk. Haar was ten laste gelegd
dat zij een zeventienjarig meisje aan het
toezicht van de voogdijraad had onttrok
ken. Zij was bekend met de verblijfplaats
van dit meisje, dat op 17 Mei 1949 uit het
internaat Dickinge te De Wijk was wegge
lopen en weigerde de politie inlichtingen
omtrent haar verblijfplaats te verstrekken.
Zij hielp het meisje bovendien aan een
werkkring en verleende financiële hulp,
omdat zij wilde tegengaan, dat de vluchte
linge in een klooster zou worden opgeno
men. Veertien dagen geleden was een jaar
gevangenisstraf geëist met ontzetting uit de
bevoegdheid het beroep van maatschappe
lijk werkster uit te oefenen.
ADVERTENTIE
maark
TRIUMPH
ADVERTENTIE
met geruite wollen
plaidvoering
'n Bijzonder mooie jas
Het duinmeer-in-aanleg in De Kennemerduinen nadert zijn voltooiing. Het eilandje
in het meer is al bijna klaar (links op de foto). Een dragline is nog bezig het duin
terrein verder af te graven en een pompinstallatie zorgt er voor, dat het afgegraven
gebied niet onder water loopt.
Dr. W. Banning, Het communisme als
politiek-sociale wereldreligie van
Loghum Slaterus, Arnhem.
De titel van professor Banning's nieuwe
boek doet veronderstellen, dat het hem lou
ter te doen is om een analyse van het com
munisme, maar zo is het toch niet; de be
doeling is eerder dat de lezer door begrip
voor de betekenis van het „Russische
experiment" aangevuurd zal worden om op
het oude Europa ook eens een wat ingrij
pender maatschappijleer te gaan toepassen.
De beschouwing van de aard van het Rus
sische communisme geeft wel de vorm voor
het grootste deel van het boek, maar er is
nauwelijks een pagina, die men kan lezen
zonder het onderliggende motief gewaar te
worden: wij kunnen en mogen niet nalaten
ons te bezinnen op de betekenis, die dit alles
voor ons heeft.
Professor Banning zegt zelf in het begin
van zijn boek al, dat zijn zienswijze van het
Russische communisme niet nieuw is; het
zelfde mag hier wel gezegd worden van zijn
conclusies over wat ons in het Westen te
doen staat: niet zeggen dat de Russen zulke
bedenkelijke practijken toepassen, maar dui
delijk zien op welke punten zij onze eigen
sociale ontwikkeling voor schut zetten, en
dan iets beters ontwerpen, dat een even grote
inspirerende werking op de massa's heeft,
maar natuurlijk vrij is van geweld en dwang.
Voorwaar geen opgave voor kleine jongens;
het ontwerpen van zo'n maatschappij die
geen economische crises mag kennen, die de
menselijke vrijheid niet mag uithollen en
moet berusten op de verantwoordelijkheid
van de persoon, en die een geestelijk gezag
kent om een nieuwe hoop en strijdbaar
heid te wekken. Wel kiezen wij namelijk
voor culturele verscheidenheid en differen
tiatie, zegt de schrijver, maar wij behoren te
weten op grond van onze Westerse historie,
dat individualisme voert tot chaos en
slavernij.
Beroep op Christelijke waarden
Het argument is enigermate vertrouwd,
maar zomin als een van de vorige gebruikers
ervan weet professor Banning het een dui
delijke en concrete inhoud te verschaffen,
zoals men ziet. Wanneer wij voor verschei
denheid en differentiatie kiezen, zijn wij wel
gedwongen het individualisme in zijn recht
te laten, en hoger geestelijk gezag met arg
waan te bezien, dat trouwens ook het gevoel
van verantwoordelijkheid van de persoon
niet zou versterken. Wat het uitbannen van
economische crises betreft, dat zou meer ver
gen dan het goedwillende enthousiasme, dat
de voornaamste bijdrage van dit boek is.
Niet alleen is dat enthousiasme echter
goedwillend, het wordt bovendien versterkt
met een beroep op de Christelijke waarden.
Wat betekent ons verzet positief, vraagt pro
fessor Banning, als wij in onze Westerse
samenleving elkaar niet practisch leren ont
moeten als tot verantwoordelijkheid geroe
penen, die allen vergeving nodig hebben?
Deze uitroep verlangt geen antwoord: er
moet wel van gezegd worden dat zij, gesteld
tussen de -hierboven genoemde eisen voor
onze nieuwe maatschappij, niet geschikt is
om de kwestie te verhelderen. Tussen on
besmette Christelijke waarden en de alle
daagse sociale en economische practijk staan
hindernissen, die met een in zichzelf tegen
strijdig program en een rhetorische uitroep
niet overwonnen worden dat laat onze
Westerse geschiedenis heel wat duidelijker
zien dan dat individualisme de bron van alle
sociale kwaad is.
Verlangen naar eenheid
Wat nu de analyse van het Russische com
munisme betreft: die moet, zoals gezegd, het
dringende van de eisen aan ons zelf doen
zien. Uitgangspunt is, dat in Rusland „een
rekening met mateloze schuld der kerken
wordt gepresenteerd". Men heeft een eind
gemaakt aan economische onderworpenheid:
een maatregel, waar het Westen alleen maar
In die lang vervlogen tijden dat wij
onze vacanties nog doorbrachten met
kamperen, al ware het slechts om de
vreugde te smaken van des avonds
sponzige aardappelen en des morgens
driemaal aangebrande navermout bij
wijze van ontbijt in die gezegende
jaren dus dat de zomer nog wel eens in
de daarvoor op de kalender gereser
veerde maanden placht te vallen, zon
gen wij dagelijks een adembenemend
lied ter verheerlijking van de ons alleen
uit de bioscoop bekend zijnde liefde
met het volgende refrein:
Krasnapolsky,
Krasnapolsky dostojewski,
Lenin trotzky toer gen jef,
O maxim gorki, o lenin trotzky,
O krasnajoolsky lenin toergenjef.
Hadden wij een lichtzinnige bui, dan
richtten wij deze aubade rechtstreeks
tot een zekere Leny Toergenjef, een
meisje van de poeszta dat soms met
vliegende haren te paard door onze dro
men galoppeerde. Hier kan men intus
sen uit leren dat het kamperen een uit
stekende voorbereiding tot toekomstig
leven betekent, want deze versregels
vormden onze eerste kennismaking met
de Russische zeden en gewoonten, waar
van wij ongetwijfeld nog profijt zullen
trekken. De Nederlandse vertaling van
deze strofe luidt:
Welk genoegen,
Welk genoegen is te minnen
De dochter van de dominee,
O schone dochter, o lieve dochter,
O schone dochter van de dominee.
Dank zij deze enkele korreltjes zang
zaad kent u nu genoeg Russisch om te
weten dat de naam van het bekende
Amsterdamse hotel Krasnapolsky in de
Warmoesstraat eigenlijk „Welk Genoe
gen" betekent. Deze naam wordt bin
nenkort gewijzigd in „Grand Hotel
Krasnapolsky" oftewel „Hotel welk
groot Genoegen". Het gebouwencom
plex ondergaat namelijk gedurende deze
winter een uitbreiding, die gereed moet
zijn tegen de tijd dat alle vogeltjes een
ei leggen. In totaal zal men dan over
driehonderd nestjes beschikken, waar
van tweehonderd ledikanten en honderd
lits-jumeaux. Misschien is het dan voor
het grote genoegen van het slapen groot
genoeg. .-
hiervan reeds verhuurd: één aan het
monster van Frankenstein en één aan
het monster van Loch Ness, in de hoofd
stad beter bekend als het monster van
de Lange Niezel, ook wel Leentje ge
noemd.
Door dit alles krijgt Krasnapolsky de
grootste capaciteit van alle Amsterdam
se hotels. Een merkwaardige bijzonder
heid is nog dat in de toekomst het bo
venste gedeelte van de voorgevel iets
terugspringt: dit is het zogeheten kras-
napolsstokhoogspringen zonder aanloop,
een nieuwe tak van sport die vooral bij
opkomend maanlicht de voorbijgangers
de verbaasde uitroep „Dat is Kras!" zal
ontlokken, waarmee zij schoon gelijk
hebben.
Om te beginnen zal het Polmanshuis
worden geannexeerd. Op bevel van de
Schoonheidscommissie moet de kap
daarvan verdwijnen. Deze wordt dan
vervangen door een vierde verdieping,
hetgeen om de een of andere reden niet
hetzelfde is als een kwart verdieping.
Mede hierdoor zal de zijgevel een be
langrijke verandering ondergaan. Aan
deze kant bevinden zich namelijk de
éénpersoonskamers voor de zakenman,
met daarop aansluitend het zogenaamde
noodtrappenhuis, kennelijk om de za
kenman gelegenheid tot vluchten te bie
den als hij door deurwaarders achter
volgd wordt. In het achtergebouw ko
men enige kantoorlokalen en monster
kamers. Naar wij vernemen zijn twee
Reeds op het ogenblik echter is Kras
napolsky een bezoek ten .volle waard.
Daar vindt men bij voorbeeld de ver
maarde wintertuin, waar het zo deftig
toegaat dat de gerokte kellners er be
hoedzaam op de wintertenen rond gaan
om de conversatie niet te storen, zelfs
al hebben de gesprekken niet de ge
ringste betekenis. Men krijgt hier bij de
centrale tropische verwaming onder eer
biedig wuivende palmen de héérlijkste
erwtensoep met kluif te genieten. Als
men van dit alles te verhit wordt, kan
men zich verfrissend baden in een zee
van licht.
Deze week hebben wij er het Congres
zien dansen. Bij de hoofdingang had
namelijk de volgende affiche onze aan
dacht getrokken: „In de Congreszaal
van Krasnapolsky iedere Zondag van
8 tot 11 uur sóirée dansante met het
fenomenale dansorkest The Jazz Sere-
naders (het beste van Noordholland) in
volledige vijf-mansbezetting." Wij be
dachten ons pas een ogenblik toen wij
ontdekten dat er één gulden en vijftig
cent van ons gevraagd werd, zijnde een
belasting voor een vermakelijkheid die
nog blijken moest. Wij namen echter
direct een positief besluit, toen wij ver
volgens bemerkten dat er enige tien
tallen onwaarschijnlijk mooie meisjes,
zowel blondines als brunettes, naar de
garderobe snelden om zich tot wezentjes
uit het rijk van 1001-nacht te ontbol
steren. Onze verwachtingen ten aanzien
van de onmiddellijke toekomst waren
helaas maar al te sprookjesachtig, want
deze schoonheden behoorden tot de
categorie der levende modellen voor de
reclameplaten van de tabaksverwerken-
de industrie en gingen nu een feestelijke
bijeenkomst van de vakgroep sigaren
winkeliers opluisteren. En die had plaats
in de Blauwe Zaal
Troost hadden wij niet gevonden. De
Congreszaal is een grijze pijpenla met
een plafond vol krullige medaillon
motieven. De zijwand achter het podium
is beschilderd met een tweekleurige
wereldkaart. Op de plaats van Nieuw-
Zeeland bevindt zich een deur, waar
door Oost en West elkaar ontmoeten
kunnen. Twintig muurbloemen dronken
grenadine. Voetje voor voetje als
gold het onbetrouwbaar ijs kwamen
de eerste veroveraars binnen slenteren.
Zij glommen van hun schoenen tot hun
haren, alsof zij overal lak aan hadden.
Het beste dansorkest van Noordhol
land speelde de ene foxtrot na de
andere, al leek het soms of het er twee
tegelijk waren. Wij zouden dit ensemble
wel eens in een onvolledige vijf-mans-
bezetting willen horen. Een soldaat trok
zijn tuniek uit en de mouwen van zijn
hemd op vanwege het zware werk.
Riket met de kuif was er ook. Op een
gegeven moment werd er een tango in
gezet, hetgeen een aanleiding bleek te
zijn om allerlei gekleurde lichtjes in te
schakelen. De meeste dansers hielden
hun meisjes vast alsof zij tijdens een
bergbeklimming een racefiets bestuur
den.
Wij hebben het daar in Kras niet
Zondagavond wordt Magda Janssens\
in de Stadsschouwburg gehuldigd.
Zij speelt dan de hoofdrol bij Come-
dia in het Napolitaanse blijspel „Kin
deren zijn kinderen" van Eduardo
di Filippo onder regie van Ettore
Cella.
Het A.T.G. geeft hedenavond in de
Stadsschouivburg een herhaling van
„Droom der gevangenen" van Chris
topher Fry en van „Met eervol ont
slag" van Terence Rattigan, beide
stukken met Albert van Dalsum en
onder regie van A. Defresne. De
Nederlandse Opera vertoont Zondag
middag eveneens twee werken in
één programma: „Paljas" en „Caval-
leria Rusticana".
Woensdagavond speelt de Haagse
Comedie „Verboden voor onbevoeg
den" met Fie Carelse, Cees Laseur,
Annie van Duyn en Theo Frenkel.
Het Nederlands Volkstoneel brengt
Zondag en Maandag in de Doelen
zaal aan de Kloveniersburgwal „De
Meid" van Heijermans tot opvoering.
In de andere schouwburgen gaan de
lopende vertoningen geiooon door:
in het Leidseplein Theater houdt
Wim Sonneveld zijn Artistenpension,
in het Centraal Theater vervullen
Cor Ruys en Sophie Stein de hoofd
rollen in „hi Londen staat een huis"
en in de Kleine Komedie treden
Johan Elsensohn, Hans Kaart en vele
anderen in het marine-blijspel „Mr.
Roberts" op.
Indra Kamadjojo geeft Zondagmid
dag in het Museum voor de Tropen
een demonstratie van Oosterse dan
sen.
Het volksconcert in het Concertge
bouw van hedenavond staat onder
leiding van Eduard van Beinum. Jan
Keesen speelt het Derde Vioolcon
cert van Saint-Saëns. Op het abon
nementsconcert van Zondagmiddag
vertolkt Isaac Stern het Vioolconcert
van Brahms. Verder staan er werken
van Debussy. Schönberg en Weber
op het programma.
In de kleine zaal van het Concertge
bouw geeft de pianist Seymour Lip-
kin hedenavond een recital. Hij
brengt onder meer de Waldstein-
Sonate van Beethoven en „Tombeau
de Couperin" van Ravel ten gehore.
Dinsdagavond treden Beatrice en
Margaret Harrison (cello en piano)
op.
Tot 3 December wordt in het Stede
lijk Museum een tentoonstelling ge
houden van werken van drie grote
tekenaars: Rembrandt, Hokusai en
Vincent van Gogh.
Tonny Buytendijk exposeert in het
I.C.C. in het Vondelpark gouaches
en tekeningen uit Griekenland, waar
heen hij na een selectie door het
ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen door de K.L.M.
werd uitgezonden.
langer uitgehouden dan de tijd die Fiep
Westendorp nodig had om bijgaande
studie in zwart en wit te ontwerpen.
Haastig zijn wij opgekrast.
BOEDA
Gen. Cronjéstraat 42-44
Tel. 15438
over praat. Men heeft bovendien het hele
volk een geloof gegeven, niet in God, maar
in de toekomst, en daarmeee en geweldige
krachtsontplooiing mogelijk gemaakt. Is daar
dan eigenlijk ook nog wat op tegen? vraagt
de lezer zich af. Zeker zijn er argumenten
tegen, en die noemt de schrijver ook wel;
maar in de grond van de zaak heeft het er
toch veel van dat voor hem deze bezwaren
in de schaduw staan van de machtige ver
dienste: het scheppen van Eenheid. Er kan
veilig worden aangenomen, dat professor
Banning zelf geen voorstander van het com
munisme is; maar om het te laten dienen als
contrasterende achtergrond voor de Wes
terse onzekerheden en halfheden, stelt hij het
in zijn Russische gedaante voor als een be
wonderenswaardige verwezenlijking. Daar
hij ook zegt, dat niemand het communisme
ten dele kan accepteren, omdat het één ge
sloten geheel is, is deze voorstelling van
zaken nogal wonderlijk. Waarom ontbreekt
ons een dergelijke visie, di" de concretise
ring van de democratie zou brengen? vraagt
hij zich af. En dan moeten wij maar aanne
men, dat „een dergelijke visie" inderdaad
dat schone resultaat zou opleveren. Niet
precies dezelfde visie, ongetwijfeld; waarin
schuilt dan de overeenkomst, waardoor zij
„dergelijk" zou zijn? Voorzover zichtbaar,
alleen in het alomvattende, waardoor iedereen
geïnspireerd wordt. „Het is daarom zinloos,
om de nieuwe ongelijkheid in Sovjet-Rus
land breed uit te meten zinvol kan in
Europa alleen zijn een complex van econo-
misch-sociale maatregelen met een minstens
even sterk redelijk appèlde rest is alleen
maar zielig".
De bedoeling is tenslotte wel duidelijk:
laat het uit zijn met het geëxperimenteer, doe
alles ineens, heb een grote visie die gediffe
rentieerd is zonder individualisme en die
persoonlijk verantwoordelijk maakt onder
een hoger geestelijk gezag; en schaf onmid
dellijk de economische crises af.
Het verlangen naar eenheid beheerst pro
fessor Banning. Hij wil zelfs een soort een
heid met Sovjet-Rusland scheppen, verkre
gen door „begrijpen"; het streven naar be
grip en het streven naar het stellen van een
voorbeeld van „visie" zijn tezamen voldoende
om te maken dat zijn beeld van het Russi
sche communisme er een wordt van een
„wereldreligie" die in détails ontspoord, in
de kern goed is. Wij moeten bijvoorbeeld
begrijpen dat er voor de bolsjewiek niet ge
sproken kan worden van onderwerping van
de kunst aan de politiek, omdat politiek
gelijk is aan totalitaire geloofsovertuiging,
die onderwerping Lot consequentie heeft. „De
Westerling is hier geneigd te spreken van
onderwerping der kunst aan de politiek".
Maar niet alleen is hij hiertoe geneigd, hij
doet het. zelfs nadrukkelijk.
Het Russische communisme is een eenheid
als stelsel, en vormt het volk tot eenheid; wij
moetenbegrijpen, dat alles in Rusland uit
die eenheid voortkomt; en in plaats van dat
er-uit-voortkomende te becritiseren, moeten
wij die eenheid als prachtig erkennen, on
verschillig wat er uit voortkomt; wij moeten
nu zelf terstond net zo'n eenheid scheppen.
Dat is de algemene gedachtengang van het
boek: een pleidooi voor totale eenheid die
toch niet totalitair is in West-Europa. Werd
totalitarisme aanbevolen, dan was alles dui
delijk; nu zijn er vooral goede bedoelingen
en nevelige redeneringen. S. M.
ADVERTENTIE
zeggen: Voor de handen niets
beter dan HAMEA-GELEI.
Na Iran, Irak en alles van mijn vriend
Nahas Pasja heeft geen bericht mij dieper
geschokt dan het feit, dat wij met ons al
len van 10.8 kilogram zeep per hoofd en.
per jaar zijn afgezakt tot 9.1 kilogram en
dat, uitgerekend, de Argentijnen onze eer
ste plaats op het ranglijstje der zeepge-
bruikers-per-hoofd hebben ingenomen,
terwijl wij zijn gezakt tot de zesde, met
ook de Verenigde Staten, Engeland, Dene
marken en de geliefde Zuiderburen nog
boven ons. Zo gaat zelfs onze reinheids-
roem om zeep.
Nu heb ik, eerlijk is eerlijk, die 10.8
kilogram zeep nooit thuis kunnen brengen,
bij wijze van spreken. Hebbende ik inder
tijd het vaderland gediend als gewoon, ge
meen dienstplichtig soldaat dat wil dus
zeggen (om nu maar eens een fijn stukje
beeldspraak weg te geven) aan de boezem
des volks, aan welke boezem, (om nu
weer ineens de beeldspraak te laten varen
en tot het meer-ietterlijke te vervallen)
aan welke boezem, zeg ik, naar mijne toen
opgedane ervaring, opmerkelijk weinig
zeep werd gespendeerd.
Wanneer de soldatenmaatschappij min
of meer kenmerkend is voor de burger
maatschappij dan moge mijn conclusie
zijn, dat (behoudens des Zaterdags) niet
veel zeep aan het uiterlijk en innerlijk
welbehagen des volks te pas komt, en dat
ik mij, met al mijn smart om deze daling
op de ranglijst van de zeep-competitie,
nog verbaas over die 9.1 kilogram.
Nu heb ik daar gisteren eens een ruim
avondje nadenken aan gespendeerd. Ik
ging naar huis in een volle bus, waar ge
die 9.1 kilogram bepaald niet van zoudt
hebben kunnen afruiken. Naar mijn schat
ting kwam de heer naast mij nog niet op
0.1 kilogram per zijn hoofd per dit jaar,
maar laat ik niet persoonlijk worden. Ik
heb er dus een avond peinzens aan be
steed en ben tot deze conclusie gekomen:
wij hebben altijd de naam gehad dat wij
meer zeep aan het buitenwerk van ons
leven besteedden dan welke andere natie
ter wereld ook. Met verbijstering zagen
vreemdelingen het altijd aan dat wij onze
stoepen, onze vensters, onze muren, onze
meubelen wasten als de weerlicht.
Volgens mi.in jarenlange ervaring is de
zeepgeur in de volle bus geen kilo per
hoofd "en per jaar verminderd bij vooroor
logse jaren. Zij is dezelfde gebleven, en
dus denk ik zal het gezeepte buiten
werk geringer zijn geworden.
En dit nu, mijne geliefden, is zo onrust
barend niet. Mogen onze stoepen iets min
der gezeept worden, onze lichamelijke ver
schijning hier op aarde heeft geen spatje
zeepsop minder gehad dan in de vijfen-
eenhalve maand dat ik aan de (nogal)
blanke boezem des volks verbleef.
Statistiek is de kunst, de cijfers te groe
peren.
Met een beetje optimisme en welwil
lendheid behoeven wij de ogen niet voor
Argentinië neer te slaan. ELIAS
I
