Motie van K.V.P.: „Streefgetal
voor 1952 zij 50.000 woningen5'
A'M
QRR
||§9|
1
DE REGENJAS
BRVlCRtt»*
LEKASIN
Millioenenvordering tegen de
Nederlandse Bank en De Bary
M. DOUWMft EN ZOON
Zie Boven:
Bij de algemene beschouwingen kwam de
basis van het kabinet weer ter sprake
Noorse eerste minister
afgetreden en vervangen
Nog meer Engelse
troepen naar Egypte
Interland-voetbal aan het „front
wiskunstenaar „ontdekt" (op papier)
vier nog onbekende planeten
Teleurstelling in
België over Neder
landse Televisie
3
TWEEDE KAMER
wintertijd
wringertijd
Agenda voor Haarlem
Oscar Torp zijn opvolger
Staking bij telegraafkantoren
„La Prensa" partijblad
Nationalisatie der
Javase Bank
Manoeuvres met Belgische
troepen worden uitgebreid
zenuwpijnen... neem
Van hun bezit beroofde Joden stellen een actie in
Bij hef eerste kuchen
DAM PO-PASTILLES
voorkomen erger
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD
- OPRECHTE HAARLENSctCHE COURANT
r/l...: J<i± V-
Gisteravond werd in het Concertgebouw te Amsterdam de bekende harpiste Rosa
Spier gehuldigd ter gelegenheid van haar zestigste verjaardag. Uitgevoerd werd
onder meer een suite voor twaalf harpen, voor deze gelegenheid gecomponeerd door
Marius Flothuis en Lex van Delden. Rosa Spier (rechts) tijdens de uitvoering van
dit werk, dat door twaalf harer oud-leerlingen werd vertolkt.
Bij de algemene beschouwingen over de rijksbegroting voor 1952 is door de heer
Andriessen (K.V.P.) een motie ingediend, waarin de wens te kennen wordt ge
geven, dat het probleem van de woningbouw op één lijn wordt gesteld met dat van
de defensie, de investeringen en de betalingsbalans. De regering vjordt uitgenodigd
zich op zo kort mogelijke termijn te beraden over de middelen, die niet alleen kunnen
leiden tot de bouw van 50.000 inplaats van 40.000 woningen in 1952 maar ook voor
de verdere toekomst een meer bevredigend verloop van de woningbouw waarborgen:
geleidelijk aanpassen van de huren aan een economisch verantwoord niveau en aan
dacht te schenken aan de vraag of de feitelijk gevoerde rentegamma-politiek voor
de bouw van woningwet-woningen zonder schade voor deze bouw kan worden ge
handhaafd.
ADVERTENTIE
Barteljc
ïrisstk
STURKA WINDJACKETS
De rij van sprekers bij de Algemene Be
schouwingen, waaraan de Tweede Kamer
Dinsdag de begroting voor 1952 begon te
onderwerpen, werd geopend door de heer
Donker (P.v.d.A.), die na de commu
nisten wegens hun verzet tegen de bewape
ning te hebben vergeleken met de N.S.B.
vóór de oorlog, de regering ondersteunde
in haar opvatting ten aanzien van Indone
sië. Zijn fractie zou er geen bezwaar tegen
hebben als het nieuwe overleg ook de po
sitie van Nieuw-Guinea zou omvatten. Uit
voerig ging de heer Donker in op het ur
gentieprogram van zijn partij en de voor
bereidingen die volgens hem moeten wor
den getroffen om gereed te zijn voor de
investeringscontróle. Er behoeft naar hij
zeide, niet te worden gesproken van teke
nen van distanciëring door zijn partij van
de regeringspolitiek.
Wat de kabinetsformatie aangaat zeide
spreker, dat de K.V.P. een brede basis
wénst, maar het stokt nog al eens bij het
vinden van de nodige steun, met name de
C.H.-fractie en de liberale fractie bieden
zijns inziens een vreemd beeld. Van het nut
van een kabinet op brede basis, zeide hij,
niet zo doordrongen te zijn. ,,Hoe breder
basis hoe minder kans op een krachtig re
geringsbeleid". Deze opvatting zou er toe
kunnen leiden, dat zijn partij in bepaalde
omstandigheden niet in een kabinet op
brede basis zou plaats nemen en de ge
legenheid zou bieden voor een kabinet op
smalle basis, eventueel zonder de P.v.d.A.
Na hem kwam de heer Oud (V.V.D.)
aan het woord, die na een pleidooi voor
hechte samenwerking met Amerika en voor
de Europese eenheid, de eis van samenwer
king tussen de democratisch-politieke groe
pen voor de binnenlandse politieke ver
houdingen „zeer klemmend" noemde. Hij
merkte op, dat de K.V.P. meer bleek te
voelen voor een kabinet op brede basis.
Voor zijn partij was het, naar hij zeide, veel
gemakkelijker geweest niet mede te wer
ken aan het kabinet-Van Schaik-Drees. In
ADVERTENTIE
r. s. stokvis
8. Z ONE N N.V.
WOENSDAG 14 NOVEMBER
Stadsschouwburg: ABC-cabaret „Moord
zaak ABC", 8 uur. Palace: „Doorbraak", 18
j„ 7 en 9.15 u. Luxor: „Cyrano de Bergerac",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. City: „Haaien in
New York", 18 j., 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„Cobra-afgod", 14 'j., 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Het beste paard van stal", alle leeft.,
1 en 9.15 uur. Rembrandt: „Aan de Rivièra",
14 j., 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 15 NOVEMBER
Stadsschouwburg: ABC-cabaret „Moord
zaak ABC", 8 uur. Remonstrants Gerefor
meerde Gemeente: prof. dr. L. J. van Holk
spreekt over „Amerika", 8 uur. Rembrandt,
Palace en Luxor: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: 2.30, 7 en 9.15 uur. City: 2.15, 4.30, 7 en
915 uur. Spaarne: 2.30, 7 en 9.15 uur. (Zie
programma van Woensdag).
vele gevallen is geen rekening gehouden
met de inzichten van zijn groep en daarom
bestaat er bij die groep nu weinig geneigd
heid opnieuw mede te werken aan een ka
binetsformatie als in 1948. „Komt er een
brede basis, dan moet het een reële brede
basis zijn. Deze is alleen te bereiken als de
partijen der derde macht samen een gelijke
invloed in het kabinet krijgen", aldus mr.
Oud. Voor de moeilijkheden bij de woning
bouw is zijns inziens de minister van Fi
nanciën meer verantwoordelijk dan de
minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting. Het is het fiasco van de goedkoop-
geld-politiek. De heer Oud vroeg voorts of
het behoud van de belastingdruk nodig is
uit een oogpunt van verdelende rechtvaar
digheid, aangezien deze, naar hij meende,
vooral voor de middengroepen in het ge
drang is gekomen.
De heer We Iter (K.N.P.) die hierna
aan het woord kwam, achtte de souvereini-
teitsoverdracht en de P.B.O. de oorzaken
van een scheiding in het Nederlandse volk.
Wat hij de laatste drie jaar gezien heeft
van de practijk van een regering met een
meerderheid doet hem, zoals hij zeide,
„hartstochtelijk verlangen naar een kabinet
dat niet op een meerderheid in de Kamer
steunt."
De heer Andriessen (K.V.P.) zeide
zich erover te verheugen dat de regering
ervan doordrongen is, dat de woningvoor
ziening tot haar eerste zorgen behoort.
Regering en Kamer zullen er rekening mee
dienen te houden, dat het land met de
bouw van 40.000 woningen geen genoegen
kan nemen. Geen redelijk middel mag vol
gens hem onbeproefd worden gelaten om
te komen tot de bouw van 50.000 woningen.
Daartoe gaf hij in overweging: financiële
faciliteiten voor hen, die uit eigen midde
len geld beschikbaar stellen om een huis te
krijgen, het zoeken naar middelen om het
gehele volk financieel te interesseren in de
woningbouw, een gewijzigde huurpolitiek,
een nauwgezet nagaan der begroting om
die posten te herzien, die van lager rang
orde zijn dan de volkshuisvesting en be
studering van de vraag of de rentegamma-
politiek kan worden gehandhaafd. Hij
diende daarop de reeds aangehaalde motie
in.
Na hem sprak de heer T i 1 a n u s (C.H.),
die dr. Kortenhorst in een hartelijke toe
spraak gelukwenste met zijn 65e verjaar
dag, welke felicitatie door de Kamer met
applaus werd onderstreept. De C.H.-woord
voerder zei bezwaren te hebben tegen uit
breiding van het aantal Kamerleden en ook
het idee van een derde Kamer voor grond
wetswijziging lachte hem niet toe. Hij zou
onder meer bepaald willen zien, dat rede
voeringen in de Kamer normaal niet langer
dan één uur mogen duren en die van de
ministers hoogstens tweemaal zo lang. Ver
der zei de heer Tilanus dat men in het
landsbelang liever moet zoeken naar wat
samenbindt dan naar wat verwijdert. Hij
hoopt, dat het volgend jaar een nationaal
kabinet zal worden gevormd, waarin ook
de anti-revolutionnairen zitting kunnen
nemen.
Wat de „derde macht" betreft, waarvan
mr. Oud gewag maakte, zei de heer Tilanus,
dat dit denkbeeld in de vergadering der
C.H.U. met algemene stemmen is afgewe
zen. Met de heer Andriessen (K.V.P.) zeide
de heer Tilanus het woningbouwprobleem
het allerbelangrijkste sociale vraagstuk te
achten. Hij vroeg of de gezinsverantwoor
delijkheid niet te vaak op de overheid
wordt afgeschoven en hoopte, dat de ko
mende regering een bevredigende oplossing
zal weten te vinden voor de ouderdoms
voorziening.
In de avondvergadering betoogde de heer
Wagenaar (C.P.N.), dat de regering
niets heeft gedaan „dan de Amerikaanse
politiek ten uitvoer leggen." Hij vroeg wel
ke maatregelen de regering zal nemen ten
aanzien van de bouw van scholen. Volgens
de heer Wagenaar trekt de regering zich
niets aan van de nood der ouden van dagen
en heeft haar loonpolitiek „tot ontzettende
prijsverhogingen en verlaging van het in
komen geleid". De publicatie over de spion-
nage-affaire noemde spreker een intimi
datie der arbeiders.
Ook de heer Romme (K.V.P.) voerde
in de avondvergadering het woord, die de
tweeledige taak der regering beschreef: de
internationale beslissingen beïnvloeden en
zo goed mogelijk op nationaal terrem ver
werkelijken. Daarbij heeft zij het algemeen
welzijn van het volk te behartigen. Deze
taken heeft de regering naar zijn oordeel
rustig volvoerd. Naar zijn oordeel zal men
zich moeten blijven richten op een Europese
politieke integratie. Hij noemde deze „van
vitaal belang". De inschakeling van West-
Duitsland in de Westerse defensiegemeen
schap echter achtte hij een „acuut vitaal
belang". De houding der Nederlandse dele
gatie te Parijs zou, naar hij zeide, bepaald
moeten worden door de gedachte, dat bij
Europese integratie ook een Europees leger
past. Nakaarten over de souvereiniteits-
overdracht betekent naar het oordeel van
de heer Romme alleen schade voor de ver
houding tussen Nederland en Indonesië.
Wat de kwestie van de opheffing der unie
aangaat, zei hij het eens te zijn met het
regeringsstandpunt. In de samenwerking in
het kabinet levert de K.V.P. een niet geheel
te versmaden bijdrage. Wat de heer Oud
zich voorstelt achtte de heer Romme een
fictie te blijven. Hij vroeg waarin de mede
werking bestaat, die de heer Oud zou ver
lenen aan een kabinet op zo breed moge
lijke basis.
Tenslotte voerden nog de heren V a n d e
Wetering (C.H.) en Lucas (K.V.P.)
het woord. De eerste zei zich ongerust te
maken over het niveau van de begroting,
dat zijns inziens te hoog is voor ons volk
en de laatste achtte de overheidsbemoeiing
op velerlei gebied nog te groot.
OSLO, (Reuter) De Noorse Premier,
Gerhardsen, is afgetreden. Hij is 54 jaar
oud en zes jaar premier geweest.
Gerhardsen werd premier in het eerste
na-oorlogse socialistische kabinet. Ook in
het huidige parlement heeft de socialis
tische partij de meerderheid.
Gerhardsen heeft de Koning geadviseerd
pscar Torp, fractieleider der socialistische
partij, als zijn opvolger te benoemen. De
Koning heeft daarin toegestemd en Torp
zal Maandag 19 November officieel de
functie van premier overnemen.
De afgetreden premier, Gerhardsen, ver
klaarde op een persconferentie, dat hij
geen ontslag nam om gezondheidsredenen,
doch omdat hij wenste af te treden „voor
het een kwestie van gezondheid werd".
De nieuwe premier werd in 1893 gebo
ren. In 1923 werd hij voorzitter van de
Noorse socialistische partij en in 1935 mi
nister van Defensie. Later werd hij minister
van Sociale Zaken, een portefeuille, die hij
tot 1940 behield. Tijdens de oorlog was hij
in Londen minister van Defensie in de
Noorse regering in ballingschap. In Augus
tus 1945 werd hij in de nieuwe Noorse
socialistische regering minister voor We
deropbouw en Bevoorrading. In Januari
1948 trad hij uit de regering en werd hij
fractieleider van zijn partij in het Noorse
parlement.
De afgetreden premier, Gerhardsen, werd
in de zomer van 1940 gekozen tot burge
meester van Oslo. In 1941 werd hij door de
Duitse bezettingsautoriteiten gearresteerd
en in 1942 overgebracht naar het concen
tratiekamp Sachsenhausen. In 1944 brach
ten de Duitsers hem als gijzelaar terug naar
Noorwegen, waar hij tot aan het einde van
de oorlog in een Noors concentratiekamp
gevangen werd gehouden.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
waar U op gewacht heeft
De moderne grijs-groene gabardine-
kleur, in diverse uitvoeringen, prima
afgewerkt en beslist waterdicht
Met changeantvoering 55.
Geheel dubbel 65.
In trenchcoatmodel 67.50
HOUDT U iwai.
9 vrü van roos-
Twijfelt U aan Uw voorkomen?
Geef dan Uw haar de dubbele
weldaad van Brylcreem: altijd
welverzorgd haar - gezond haar
voor altijd.
Zie hoe glanzend Brylcreem
Uw haar maakt, glanzend en vitaal
Zie hoe massage met Brylcreem
Roos tegengaatvoel hoe Brylcreem
Uw hoofdhuid stimuleert. Er is
geen gom, zeep, alcohol, evenmin
overmatige vettig
heid in Brylcreem.
Want de zuivere
natuurlijke oliën
zijn geëmulgeerd!
Vraaê Brylcreem,
de hairdressing.
...en iedere week 'n BRYLFOAM creamshampoo
Brylcreem Products Ltd, Stanmore, England - Imp. Jacq. Mot Jr. Amsterdam
De Britse luchtmacht is Dinsdag begon
nen met het overbrengen van nog 2000
militairen uit Engeland naar de Suez-ka-
naalzóne, aldus deelt het Britse ministerie
van Luchtvaart mede.
Dinsdagavond is het gehele personeel
van de „Marconi Maatschappij" te Cairo
in staking gegaan uit protest tegen het
onverwachte ontslag van Ibrahim Moesta-
fa Ali, de vakverenigingsleider van de
Egyptische employé's van deze telegraaf-
maatschappij.
Naar verluidt staakt het personeel van
telegraafkantoren in Alexandrië, Port-
Said en Suez uit solidariteit.
Moestafa Ali had Dinsdag geweigerd
een voor de Britse strijdkrachten in de
kanaalzone bestemd telegram aan te ne
men, zulks in overeenstemming met een
door de bond aangenomen resolutie.
Vandaag zal te Cairo een anti-Britse mas
sa-demonstratie worden gehouden. Ook de
partijen in Noord-Soedan, die voor aan
sluiting bij Egypte zijn, bereiden grote be
togingen voor.
In Ismailia hielden Egyptenaren een
vrachtauto aan, waarmee exemplaren van
de in het Engels verschijnende „Egyptian
Gazette" werden vervoerd. De inhoud van
de auto werd verbrand. De chauffeur en
zijn auto worden vermist.
De heer G. Lebbink, commandant van
het Leger des Heils in Indonesië is bij Ko
ninklijk Besluit bevorderd tot officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Het Argentijnse ochtendblad „La Pren
sa", dat door de regering van Perón inder
tijd verboden werd, zal Zondag onder
auspiciën van het (Perónistische) algemene
vakverbond herverschijnen. Het vakver
bond heeft indertijd geijverd voor een ver
schijningsverbod.
DJAKARTA (Aneta). Het Indonesi
sche kabinet heeft Dinsdagavond in een
vergadering het wetsontwerp op de natio
nalisatie van de Javasche bank goedge
keurd. Het zal nu aan het parlement wor
den voorgelegd.
De enkele gecombineerde Belgisch-Ne
derlandse legeroefeningen, die dit jaar en
kele malen op zeer beperkte schaal zijn
gehouden, zullen het volgend jaar aanzien
lijk worden uitgebreid. Belgische batal
jons en afdelingen tanks zullen dan met
en tegen sterke Nederlandse legeronder
delen worden ingezet. Tot het houden van
deze oefeningen op grotere schaal is be
sloten tijdens de laatste bespreking tussen
de ministers van Defensie der beide lan
den.
ADVERTENTIE
één van de
De commissie van „gedepossedeerden"
(Joodse Nederlanders, die in de oorlog hun
bezit verloren) en de beheerders van de
Liquidatie van Verwaltung en Sarphati-
straat (LVVS) en „Vermogensanwaltung
und Rentenanstalt" (VVRA) hebben een
geding aanhangig gemaakt tegen de Neder
landse Bank, de Handel Maatschappij De
Bary en nog vijf andere banken. Zij vorde
ren van deze instellingen een bedrag van
f 68.400.000 op grond van het feit, dat boe
dels aan de LVVS en de VVRA zouden zijn
onttrokken tegen betaling met Duits schat
kistpapier, dat na de oorlog zijn waarde
verloor. Deze zaak diende gisteren voor de
Haagse kamer van de afdeling Rechtspraak
voor de Raad van het Rechtsherstel.
99
Gen. Cronjéstraat 4244
Tel. 15438
I0C00CO300000CO0CC000000
Tezamen met eenheden van het Belgische leger hebben enige bataljons Nederlandse
strijdkrachten een tweedaagse oefening in het 7.uiden van ons land en in Noord-
België gehouden. De avonduren werden goed benut: in een Belgisch dorpje was de
fotograaf getuige van een interlandwedstrijd België-Nederland, die wat spanning
betreft, voor geen andere onderdeed.
Behalve Mercurius,
Venus, de Aarde,
Mars, Jupiter, Saturnus,
Uranus, Neptunus en
Pluto draaien er nog vier
planeten om de zon, be
weert professor Raffaele
Bendani. Die hoogleraar,
directeur van de sterren
wacht te Faenza in Italië,
heeft de vorige week
wereldkundig gemaakt,
dat hij vier planeten
heeft ontdekt, welker
banen nog buiten die van
Pluto zouden liggen en
die zich op respectieve
lijk zeven, twaalf, acht
tien en dertig milliard
kilometer van de zon be
vinden. Hun omlooptij
den om de zon zouden
respectievelijk bedragen
385, 782, 1357 en 2865
jaar. Dat wil zeggen dat
de buitenste der vier
sinds het begin van onze
jaartelling nog geen drie
kwart van zijn baantje
rond is geweest!
Het verrassende is, dat
het observatorium van
Faenza geen telescopen
heeft die sterk genoeg
zijn om de bedoelde pla
neten zichtbaar te ma
ken. Prof. Bendani heeft
het bestaan van deze
vier hemellichamen dan
ook berekend en niet
waargenomen. Frappant
staaltje wiskundige ar
beid, dat echter in een
ander geval al een eeuw
geleden gepresteerd is.
In 1846 is op dezelfde
manier het bestaan van
Ie planeet Neptunus aan
het licht gekomen (en
in 1930 dat van Pluto).
Aangemoedigd door een
prijsvraag van de Aca
demie van Wetenschap
pen te Göttingen om een
verklaring te geven voor
ie storende invloeden
He men in de baan van
Uranus zag werken, be
rekende de Fransman
Urbain Leverrier (die
zijn carrière begon als
bediende in een tabaks
grossier derij) in zijn
studeerkamer de baan
van de „storende" pla
neet. Toen hij een waar
nemer van de Berlijnse
sterrenwacht het resul
taat van zijn rekenwerk
had meegedeeld en deze
zijn telescoop op de aan
gegeven hemelstreek
richtte, bleek zich daar
inderdaad een tot dusver
onbekende planeet te be
vinden. Men doopte haar
Neptunus.
Als zo ook Bèndani's be
rekeningen worden be
vestigd, blijkt ons plane
tenstelsel zich vijf maal
zo ver in de wereldruim
te uit te strekken als
men tot nu toe aannam.
Stelt men de zon voor
als een bol van een me
ier middellijn, dan wordt,
de verhouding in acht
genomen, onze aarde een
knikker van ongeveer
een centimeter dikte, op
125 meter afstand van
die bol. Pluto, tot nu toe
de buitenste planeet, zou
op die schaal vijf km.
van de zon af komen te
staan. Bendani's ontdek
king nu houdt in dat de
verste planeet van ons
model zich, op dezelfde
schaal, 25 kilometer van
de zonnebol zou bevin
den.
De werkelijke afstand -
30 milliard km. - bete
kent dat het licht van
onze zon (die ginds maar
een zwak sterretje aan
de hemel zal zijn) ruim.
een etmaal nodig heeft
om naar deze planeet te
reizen. Toch is deze on
voorstelbaar grote af
stand, die dus de straal
van ons planetenstelsel
voorstelt, een futiliteit
vergeleken bij de afstand
tot de dichtstbijzijnde
vaste ster (zon): die
in het sterrenbeeld Cen
tauries, aan het zuidelijke
halfrond staat name
lijk ruim vier lichtjaren
van ons af, oftewel ruim
1500 keer zo ver weg.
G. v. W.
(Van onze correspondent in Brussel)
Wij woonden Dinsdagavond in een hoog
gelegen flatgebouw te Brussel twee tele
visie-uitzendingen bij. Naast elkaar ston
den een „Philips 819" en een „Philips 625"
opgesteld. Wij konden ons aldus tegelijker
tijd rekenschap geven van de kwaliteit der
uitzendingen van de Franse zender Rijssel
en de Nederlandse zender Lopik. Objectief
kon worden geconstateerd en onze Belgi
sche relaties erkenden dit gaarne, dat beide
beelden, zowel van Lopik als van Rijssel,
zeer goed waren, namelijk gelijkmatig en
scherp. Bovendien bezat het beeld van Lo
pik onbetwistbaar een grotere lichtinten
siteit.
Een grote teleurstelling echter waren de
programma's. Te Rijssel kreeg men een
toneelvoorstelling te zien, welke de gehele
avond duurde en ongeveer op het peil stond
van een klein provincie-theater. Te Lopik:
een slecht gefilmde actualiteit over de
UNO-zitting te Parijs, een verouderde do
cumentaire over de Amerikaanse Hoover-
stuwdam, een interview over vingerafdruk
ken, en tenslotte een waardeloos variété
programma.
Belgische experts, die zich voor het Ne
derlandse 625-breedlijnen-systeem hebben
uitgesproken, zijn van oordeel, dat men
zich sterk zal moeten inspannen om de
kwaliteit van de programma's te verbete
ren. Hoe kan men verlangen van een Bel
gische televisie-kijker, dat hij duizend gul
den uitgeeft voor een 625-apparaat, waar
op hij slechts tweemaal per week uitzen
dingen kan opvangen, terwijl Rijssel zes
maal per week uitzendt, af en toe reeds
goed verzorgde programma's uit Parijs
overneemt en bovendien reeds een groot
aantal Belgische zenduren heeft ingeruimd?
Rijssel verzorgt zelfs Vlaamse uitzendin
gen. Lopik zendt daarentegen slechts spe
cifiek Hollandse programma's uit.
In totaal heeft men slechts voor 90
millioen kunnen uitzoeken waar de post
aan Duits schatkistpapier in de boedels
van VVRA en LVVS, groot 110 millioen,
vandaan is gekomen. De vordering tegen
de Nederlandse Bank en De Bary uit dezen
hoofde werd gisteren behandeld. In totaal
is het bedrag waarom geprocedeerd wordt,
het grootste in de geschiedenis van ons
land.
Voor de gepossedeerden trad mr. H.
Sanders op. Hij betoogde in een urenlang
pleidooi, dat het inwisselen van guldens
tegen Duitse marken een daad van koop
manschap was en niet van normarl giro-
verkeer zoals de Nederlandse Bank dit wil
doen voorkomen. Na de oorlog bleek de
Nederlandse Bank een waardeloos marken-
bezit van bijna zes milliard te hebben, dat
door de staat is overgenomen. Naar de me
ning van mr. Sanders moet de markenver
liespost van LWS en VVRA eveneens door
de gemeenschap worden overgenomen, om
dat de banken hievoor niet aansprakelijk
moeten worden geacht. De Nederlandse
Bank kreeg tijdens de oorlog een zo groot
marken-bezit, dat zelfs de Duitsers er zich
ongerust over gingen maken. Daarom werd
volgens pleiter, een deel daarvan afge
wenteld op de instellingen, die het geroofde
Joodse bezit beheerden.
Mr. Y. Scholten, die het pleidooi van mr.
Sanders nog verder uitbreidde, zei, dat een
deel van het geroofde bezit van de Joden
door omzetting in Duits schatkistpapier aan
de vijand is uitgeleverd. Dit was een on
rechtmatige handeling. De Nederlandse
Bank heeft zich tegen deze medewerking
niet verzet en blijft als N.V. ten volle aan
sprakelijk voor deze daad, die niet onder
dwang is geschied. De Bary blijft ook aan
sprakelijk, want deze bank beroept zich
voor een bedrag van 21 millioen gulden op
vrijwaring- door de Nederlandse Bank.
Normaal giro-verkeer
Voor de Nederlandse Bank pleitte ver
volgens mr. H. G. W. Worst en voor De
Bary mr. C. R. C. van Wijckerheld Bisdom.
De laatste deelde mee, dat De Bary, indien
inderdaad veroordeling tot teruggave valt,
de Nederlandse Bank voor 21 millioen zal
aanspreken. Hij achtte de actie tegen De
Bary niet gerechtvaardigd, want de WRA
was opdrachtgeefster, cliënte van de bank
dus. Men kan niet verliezen, die de Duit
sers aan het Joodse bezit hier toebrachten,
gaan afwentelen op administratieve tus
senpersonen. Mr. Worst voerde aan, dat de
Nederlandse Bank de opdrachten van
LWS en WRA heeft uitgevoerd als nor
male bandhandelingen. Hoewel technisch
gesproken werd van koop en verkoop, was
de kosteloze omwisseling van guldens en
marken juridisch in feite een girale han
deling, waartegen men zich niet kon ver
zetten.
Mr. Worst wees er nog op, dat LWS en
VVRA ook rechtstreeks met andere banken
zaken deden, maar ondanks dat probeert
men de vergoeding van de staat los te krij
gen. Spreker vroeg het college zich van een
oordeel te onthouden, aangezien het naar
zijn mening niet bevoegd is over het re
geringsbeleid te oordelen.
In repliek voerde mr Scholten aan, dat
de verwijzing van minister Lieftinck naar
de „beleidsfouten der Duitse beheerders"
en het uitblijven van iedere vergoeding
voor de gedepossedeerden zeer grievend
waren. Mr. Sanders zei nog, dat iedereen
aan het eind van de oorlog van zijn mar-
kenbezit is afgeholpen, doch de Joodse van
hun bezit beroofden in hun onmacht niet.
In dit geding is nog geen datum voor uit
spraak bepaald.
ADVERTENTIE
ym
DR. IR. M. H. DAMME WORDT VRIJDAG
75 JAAR.
Dr. ir. M. H. Damme, oud-directeur-
generaal van de P.T.T., viert Vrijdag zijn
75ste verjaardag. Na zijn studie in Delft,
waar hij het diploma werktuigkundig in
genieur behaalde, werkte hij van 1899 af
bij de Staatsspoorwegen in Indië, waar hij
hoofd van werd. In 1925 is hij benoemd tot
directeur-generaal van de P.T.T. in Neder
land, in welke functie hij veel deed voor
de ontwikkeling van het luchtpostverkeer
met Indië. In 19.39 was'hij korte tijd mi
nister in het vijfde kabinet Colijn.
