Historische eenheid der Koreanen
De glimlach is een kostbaar iets
MafreHa
IN DE WERELDPOLITIEK
Cyprus illustreert twee methoden
door internationaal conflict doorkruist
Casablanca een desillusie
Een Eeuw geleden
China was hun steun, niet hun bedreiger
Nieuwe uitgaven
Agenda voor
Haarlem
^Hoe is het ontstaand
RHEUMIN
DINSDAG 2 5 MAART 19 5 2
HAARLEMS DAGBLAD
- OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
3
Bij de tekeningen van Fiep Westendorp
Het Röntgenkwartet
naar Zwitserland
A. Rot overleden
Dit woord: PIANO
V
Brand gesticht na
echtelijke twist
Opgravingen bij het kerkje
van Spaarnwoude
Niet overal
Korea 5s voer niet-Koreanen in de eerste
plaats een factor in de internationale ver
houdingen; slechts zelden gaan onze ge
dachten naar Korea zelf. Het is de tragiek
van Korea, dat daardoor bij de buitenland
se machten, die bij Korea betrokken zijn
geworden, het begrip voor Korea's aan
spraken op eenheid vaak op de achtergrond
raakt.
Toch hebben die aanspraken een hechte
grondslag en zulks reeds dadelijk op econo
misch terrein. Zware industrie en grond
stoffen worden voornamelijk in het Noor
den aangetroffen; het Zuiden is overwegend
agrarisch en heeft de meerderheid van
enkele lichte industrieën. Noord en Zuid
samen vormen een elkaar aanvullend ge
heel; elk afzonderlijk hebben zij met ern
stige tekorten te kampen.
Veel sterker nog spreekt de eenheid op
cultureel en staatkundig gebied. Reeds in
hun zeer oude geschiedenis werden de Ko
reanen tot één natie met één taal, één cul
tuur en een verleden, waarop zij uitermate
trots zijn.
De buitenlandse betrekkingen van Korea
bepalen zich tot diep in de 19e eeuw tot
China en Japan. De relaties met die beide
landen zijn zeer verschillend geweest.
Tegenover Japan heeft steeds het diepe
wantrouwen geheerst, dat thans, nu Japan
bezig is weer zichzelf te worden, opnieuw
ontwaakt. Tegen China daarentegen hebben
zij hun hele geschiedenis door sterk aan
geleund in deze zin, dat zij in China meer
een beschermer dan een bedreiger van hun
onafhankelijkheid wensten te zien. Zij heb
ben zich door China in hun onafhankelijk
heid nooit aangetast gevoeld.
In het laatste stuk der 19e eeuw raakte
de Koreaanse monarchie door star doorge
voerd conservatisme in verval. Dit leidde
tot enige gevaarlijke opstanden (1882
1884) waarbij de regering wederom hulp
vroeg aan China. Toen later opnieuw een
opstand uitbrak, waren de in Korea gesta
tioneerde Chinese troepen voor Japan een
aanleiding tot ingrijpen. De daaruit voort
vloeiende Chinees-Japanse oorlog maakte
een eind aan China's souvereiniteit.
Vergeefs trachtte Korea, door het uitval
len van China op zichzelf aangewezen, zich
staande te houden. Vergeefs vroeg het hulp
aan de V. S., vergeefs poogde het Rusland
tegen Japan uit te spelen. Na de vrede van
Portsmouth in 1905 kreeg Japan met goed
vinden van Engeland en de Verenigde Sta
ten de vrije hand in Korea, dat in 1910 for
meel werd geannexeerd.
D.e Amerikaan McCune heeft in zijn in
1950 verschenen boek „Korea today" van
het Korea uit die overgangstijd enige juiste
karakteristieken gegeven. Het zijn:
1. de krachtige historische en culturele
banden, die het Koreaanse volk tezamen
hielden en die het steeds zich fanatiek de
den verzetten tegen elke vreemde overheer
sing;
2. de behoudzucht welke, gepaard aan
een zekere kliekjesgeest, de sociale en staat
kundige structuur doordrongen had en aan
hervormingen in de weg stond;
3. de oude verbondenheid met China,
die als een garantie voor onafhankelijkheid
inplaats van als een inbreuk op de souve
reiniteit werd gevoeld.
De Japanners, wier positie in Korea
slechts op hun politie en leger heeft kun
nen steunen, zijn er niet in geslaagd de
Koreanen tot loyale Japanse onderdanen
te maken. Het Koreaanse'nationalisme bleef
ongetemd.
Zowel ter conferentie te Caïro in 1943 als
op die te Potsdam in 1945 door Rusland
bij zijn oorlogsverklaring aan Japan onder
schreven was een vrij en onafhankelijk
Korea in het uitzicht gesteld. Bij de capi
tulatie van Japan kwamen de Russische en
Amerikaanse militaire autoriteiten overeen',
dat de zich in Korea benoorden de 38e
breedtegraad bevindende Japanse troepen
zich aan' de Russen, die ten Zuiden dier
parallel zich aan de Amerikanen zouden
overgeven. Althans de Amerikanen hebben
zeker niet bedoeld of voorzien, dat deze
zuiver militaire afspraak enige politieke
consequenties zou hebben. Niettemin werd
Korea erdoor gespleten in twee stukken,
die steeds scherper tegenover elkaar zou
den komen te staan.
Zoals onlangs door de Assemble te Parijs
besloten is, zal de UNO het Koreaanse
probleem opnieuw onder de ogen zien, zo
dra de wapenstilstandsonderhandelingen te
Panmoendjom tot enig definitief resultaat
hebben gevoerd.
De Amerikanen vonden in 1945 bij hun
komst in Zuid-Korea een inderhaast opge
zette voorlopige Koreaanse regering, wier
representatief karakter aan twijfel onder
hevig was en die niet tegen haar moeilijke
taak opgewassen leek. De Amerikanen los
ten de puzzle op door Zuid-Korea onder
Amerikaans militair gezag te stellen.
De Russen zijn ten Noorden van de 38e
breedtegraad anders te werk gegaan. Zij
begonnen met de locale politie te organi
seren, bouwden eromheen locale besturen
en distilleerden begin 1946 daaruit een
centraal bestuur met sterk geconcentreerde
bevoegdheden. Eveneens begonnen zij al
aanstonds met het naar Sovjet voorbeeld
organiseren van een krachtige communis
tische partij, die alle lagen van bestuur
en sociale lichamen infiltreerde. Achter de
schermen hield een wijdvertakte Russische
ambassade scherp toezicht.
De Zuid-Koreaanse republiek, eerst in
1948 geboren, is daarbij ten achter. Presi
dent Syngman Rhee ziet geen heil in een
unificatie die, gesteld al dat zulks thans
mogelijk ware, door onderhandelingen
wordt bereikt. Hij weet eveneens dat een
voortbestaan van een onafhankelijk Noord -
Korea ook na het sluiten van een vrede
een voortdurende bedreiging van het Zui
den zou zijn en daarom bepleit hij een
doorstoten naar de Yalu en een militair af
gedwongen invoeging van net Noorden bij
het Zuiden.
Het is niet waarschijnlijk, dat de na de
wapenstilstand te houden politieke bespre
kingen uitzicht op een definitieve regeling
inzake Korea zullen openen. Een oplossing,
in welker totstandkoming Peking geen ge
lijkgerechtigde stem heeft gehad, zal be
zwaarlijk blijvend kunnen zijn en het is bij
de politieke constellatie van het ogenblik
Mr. A. H. C. Gieben, lid van de UNO-
commissie voor de eenheid en het her
stel van Korea, hield onlangs een lezing
in Den Haag over de Koreaanse kwes
tie. Een samenvatting daarvan, volgens
gegevens die werden gepubliceerd in de
internationale Spectator, wordt hierbij
door ons weergegeven, speciaal omdat
deze lezing de achtergronden van het
Koreaanse conflict belicht en het histo
risch streven der Koreaners naar een
heid verduidelijkt.
bijkans ondenkbaar dat de geschillen tus
sen de beide kampen, waarin de wereld
verdeeld is, alsook de in de kampen zelf
bestaande controversen ten aanzien van
Korea spoedig overbrugd zullen worden.
Het ziet ernaar uit, dat de aan Korea
gedane belofte niet gehonoreerd zal wor
den en het land voorshands zal blijven zo
als het thans is: verdeeld in twee staten,
die elk voor zich overtuigd zijn, dat het
land één behoort te zijn en dat die eenheid
het best verwezenlijkt kan worden door de
ander te veroveren.
Bas van Gelder, Heksenkringen
Holland-Uitgeversmaatschappij, Am
sterdam.
„Heksenkringen" is voornamelijk het ver
haal van een jeugdliefde die niet. wil vergaan.
Koos en Liesje vallen elkaar op bijna veertig
jarige leeftijd in de armen nadat ze elkaar
sinds halverwege hun middelbare schooltijd
niet gezien hebben. De schrijver suggereert
ons dat hun liefde deze duurzaamheid dankt
aan de cirkel van paddestoelen: de heksen
kring, waarbinnen zij voor het eerste geuit
is; de leraar Kastelein heeft in de biologie
les verteld dat wat in zo'n kring verbonden
is, niet meer los raakt. Of misschien is het
te sterk uitgedrukt dat de schrijver de liefde
met de .heksenkring verklaart: hij zinspeelt
eerder op een verband dat het menselijk
begrip ontgaat, en dat dan vervolgens weer
binnen het bereik van het begrip komt, want
dezelfde leraar, die van de kringen vertelt
brengt Koos en Liesje tenslotte door een
practis'che maatregel weer bij elkaar. Maar
die leraar is zeer mismaakt en heeft een
demonische persoonlijkheid; zodat men wel
kan zeggen dat ongeziene en zichtbare mach
ten met de onvergetelijkheid van de eerste
liefde samenspannen. De enigszins geoefende
lezer vermoedt al i'n het begin van het boek,
dat verweer de jonge gelieven op den duur
niet baten zal. en hij is alleen nieuwsgierig
naar de complicaties die er eerst wel zullen
moeten komen.
Helaas valt dat tegen. Het verhaal holt
enthousiast verder, een onvervalste „succes
story". Koos, die de zoon is van een boeren
arbeider, brengt het tot advocaat, en moet
daar zo hard voor werken dat de wederwaar
digheden van zijn hart haast vergeten raken.
Het is werkelijk niet zonder reden, dat
romans als regel door nietsdoeners bevolkt
worden; de heksenkringen moeten in dit
geval veel verklaren van wat anders begrij
pelijk zou moeten worden door emoties en
gedachten, waar Koos eenvoudigweg geen
tijd voor heeft. Daardoor is het verhaal,
overladen bovendien met gulle bijvoegelijke
naamwoorden, meer de beschrijving van een
illusie dan van een menselijk leven.
S. M.
ADVERTENTIE
DEMONSTRATIE 9-6 uur
het nieuwe
verende
matras dek
Beddenafd. De Tijdgeest
Bilderdijkstraat 73-87 Amsterdam
DINSDAG 25 MAART
HBS a, Zijlvest 25 c: Academie voor voort
gezet Economisch Onderwijs, voordracht ir.
J. Maarschalk, 8 uur. City: „Bittere rijst", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De karavaan
der verdoemden", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Frühling auf dem Eis", alle
leeft.. 8.15 uur. Minerva: „David en Batshe-
ba", 14 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: „Op het
toneel revue Snip en Snap, 8 uur. Palace:
„Paradijsvogel", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„De rivier", alle leeft., 7 en 9.15 uur. De Vis-
hal: Tentoonstelilng „De Noordzee", 19 tot
22 uur.
WOENSDAG 26 MAART
Stadsschouwburg: „De appels van Eva"
(Gezelschap Joh. Kaart). 8 uur. Rembrandt:
Revue Snip en Snap. 2 en 8 uur. City: 2.15,
4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: 2.30, 7 en
9,15 uur. Spaarne: 2.30, 7 en 9.15 uur. Miner
va: „Avonturen van Pietje Bell, 2 uur.; „De
bruid was een man", a. 1., 8.15 u. Luxor: 2, 7
en 9.15 uur. Palace: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. De
Vishal: Tentoonstelling „De Noordzee", van
10 tot 13, 14 tot 17 en 19 tot 22 uur.
Als het nog nodig mocht blijken om de
tekeningen van Fiep Westendorp bij de
lezers van dit blad te introduceren zou het
hek wel van de dam zijn. In de kunsthan
del Leffelaar op de Gr. Markt te Haarlem
kunt u tot 12 April een kleine suite origi
nele bladen van deze illustratrice op demand
bezien. Het is eigenlijk moeilijk iets over
deze tekeningen te zeggen, het lijkt me wat
eigenwijs om dat te doen. Het aardige er
van ligt in de glimlach die u er om hebt en
af en toe dat nuttige vleugje zelfherken
ning. Want wie van ons bezit niet ergens
dat beetje zelfgenoegzaamheid dat door
Fiep Westendorp met haar fijn pennetje
zo stout wordt getroffen? Zij klaagt niet
aan, maar vraagt u of het nu heus zó ge
wichtig is om een groot mens te zijn.
De spot ligt ook meestal in de tekening
zelf besloten en behoeft geen nadere om
schrijving. Als ik nu de verdiensten van
deze luchtig-rake prentjes voor u moest
gaan uiteenzetten, zou ik óók zo'n mannetje
met een eigenwijs brilletje worden en ik
wil zo graag dat u uw glimlach kan be
waren. Misschien ziet u het er niet direct
aan af dat je ook nog heel veel meer moet
beheersen om over zo'n snelle lijn te kun
nen beschikken, maar daar moet u ook niet
aan denken: de glimlach is een kostbaarder
ding dan u denkt!
De tekeningen en de grafiek van Chris
van Huyzen, die in de zelfde kunsthandel
gelijktijdig worden tentoongesteld, geven
geen duidelijk beeld van het karakter van
de kunstenaar. Men denkt dat de tekenaar
telkenmale van stijl verandert en begrijpt
dan niet waarom dit geschiedt. Er zijn ver
rassend knappe, zeer fijne tekeningen naar
bomen en landschappen. Soms is er wat
invloed van Japanse prenten merkbaar,
maar de tekenaar lijkt steeds maar kort te
kunnen verwijlen bij een bepaald genre,
om zich dan weer op een ander onderwerp
toe te leggen. Dit brengt mee dat de kwa
liteit zo ongelijk is.
Als Van Huyzen religieuze motieven
gaat behandelen, raakt hij geheel de kluts
kwijt en dat is te begrijpen, want zo'n
vlinderachtige natuur kan de bezinning
niet opbrengen welke dit verheven onder
werp verlangt.
Een met waterverf opgekleurde tekening
van West-Terschelling en enige landschap
pen uit de Ardennen leken mij, juist om
dat ze zonder veel pretentie waren voor
gedragen, de waardevolste tekeningen van
de collectie.
Voor en tussen de tekeningen van Fiep
Westendorp zijn enige poppenfantasieën in
kurk geplaatst, die door Dirk Overbosch
werden vervaardigd. Ik meen te weten
dat men zulke gesneden gezichten „ka
rakterpoppen" noemt. Een bepaalde ex
pressie, laten we de hoogmoed als voor
beeld nemen, wordt verbeeld door opge-
.Wachten" heet deze tekening van Fiep
Westendorp, die op de tentoonstelling in
kunsthandel Leffelaar te zien is.
trokken wenkbrauwen en die minachtende
trek om de mond. Zulke poppen kunnen
heel aardig zijn, maar men vraagt zich
af waar ze toe dienen. Voor de Poesje
nellenkelder zijn ze te geciviliseerd, voor
het marionettentheater te vulgair. Hiermee
wil overigens niet gezegd zijn dat Dirk
Overbosch geen smaak of fantasie bezit.
OTTO B. DE KAT
Het Röntgenkwartet zal in April een
tournée door Zwitserland maken en onder
meer voor radio Lausanne en radio Bero-
münster optreden. Het kwartet ontving
voorts uitnodigingen om in Duitsland en
Engeland te komen concerteren. Sinds ge
ruime tijd maakt de altist Manuel Steuer
deel uit van dit ensemble.
In de ouderdom van 73 jaar is te Heem
stede overleden de heer A. Rot, die een
groot aantal jaren koster van de kerk op
het Wilhelminaplein der Nederlands Her
vormde Gemeente te Heemstede is ge
weest. Donderdagmiddag om half twee zal
zijn stoffelijk overschot op de Algemene
Begraafplaats te Heemstede worden ter
aarde besteld.
Wij kennen het woord piano in de
betekenis: zacht en in die van: bepaald
muziekinstrument. Het is natuurlijk
hetzelfde woord. De oude naam voor het
instrument is in het Italiaans: piano e
forte, dus: instrument waarop men zo
wel zacht als hard kan spelen. Dit werd
samengetrokken tot: pianoforte. Hilde-
brand vertelt dat in de kamer van de
heer Kegge een „veeloctavige piano
forte" stond. Dat is dus ongeveer hon
derd jaar geleden. Sindsdien is het twee
de deel van het woord afgevallen en zo
is onze piano overgebleven.
In Bussum kwam 's nachts een bewoner
van de Herenstraat op het bureau van po
litie mededelen dat hij zijn huis in brand
had gestoken. Vrijwel onmiddellijk kwam
daarna het bericht binnen, dat in de He
renstraat een huis in brand stond. Toen de
brandweer arriveerde sloegen de vlammen
reeds uit het dak. Het huis brandde ge
deeltelijk uit.
De man had volgens zijn verklaring on
enigheid gehad met zijn vrouw, die daar
op de woning had verlaten en naar haar
moeder was gegaan. De man had hierop
het huisraad met petroleum overgoten en
vervolgens in brand gestoken. Daarna was
hij naar de woning van zijn schoonmoeder
gegaan en had tegen zijn vrouw gezegd:
„Als je nog iets wilt redden moet je vlug
zijn" Hierna is hij naar het politiebureau
gegaan om aangifte te doen van zijn daad.
De man is wegens brandstichting in arrest
gesteld.
ADVERTENTIE
Na alle gissingen, die ik aan boord over
Casablanca gemaakt had, bezorgde het
binnenlopen in de haven mij een teleur
stelling. Ik had een gelijkenis met Algiers
verwacht, maar Casablanca, een Afri
kaanse stad die zich koesterde in een
heerlijke zomerwarmte, miste het enige
waarop ik mij steeds verheugd had na
melijk de Oriëntale sfeer. De haven deed
volkomen Frans aan, ik vond zelfs dat zij
veel van Duinkerken weg had en ik begon
mij pas een beetje thuis te voelen op het
ogenblik dat ik in een Arabisch cafétje,
op een mat liggend, een pijpje met kif
rookte. Als schilder vermijd je de nacht
clubs waar een consumptie 700 a 800
francs kost, je leert het typische Arabi
sche leven veel beter kennen als je de
oude Medina, de Arabierenwijk intrekt en
voor 10 francs een glaasje koffie of pe
permuntthee gaat drinken in de Arabi
sche omgeving, waar altijd wel iemand is
om een praatje mee te maken.
Het is echter vrij gevaarlijk om er al
leen op uit te trekken. Ik ondervond dat
zelf op een avond na een verkennings
tocht. Een Arabier liep mij vreemd aan
te kijken en begon lastig te worden. Er
was niet veel inzicht voor nodig om te be
grijpen dat hij er behagen in schepte mijn
geicl, horloge en alles wat hij verder nog
gebruiken kon, rijker te worden. Mijn po
sitie werd bepaald benard toen hij steun
kreeg van een aantal jongetjes die pro
beerden mij in te sluiten. Ik prijs mij nu
nog gelukkig dat ik op dit onpleizierige
moment twee „Jannen" zag lopen. „Jan
nen" is een marine-uitdrukking voor ma
trozen. Na mijn eerste kreet kwamen ze
aansnellen. Een van hen, een korporaal
kok, slingerde de Arabier van mij weg.
Deze greep echter een mes. Dit was voor
ons het teken om verstandig te zijn en te
vluchten, want zo'n Arabier wordt di
rect door andere Arabieren geholpen en
dat zou voor ons minder prettig geweest
zijn. Vooral 's avonds komen dergelijke
dingen voor en menig Europeaan heeft
dat al moeten ervaren. Het is niet aange
naam als men zich iets van de Arabieren
voorstelt en men maakt deze overvallen
mee, maar ondanks alles zijn zij er niet
minder interessant om. Ik geloof zelfs dat
het stelen meer uit gewoonte dan uit
slechtheid gebeurd.
Als de dag aanbreekt lijkt alles in de
zonneschijn weer veel vrolijker. Ook de
Arabieren moeten het zo voelen, want in
de Medina heerst een nieuw leven. Ik heb
daar genoten van de vismarkt waar de
wonderlijkste maanvissen, krabben en
inktvissen te koop aangeboden worden.
Ook enkele Arabische vissers drijven daar
handel. Zij bezitten volgens hun zeggen
een internationale kennis. Eén visser, een
lange smalle figuur, gekleed in een prach
tige gele boernocs heeft mij hun scheep
jes laten zien, die de indruk geven van
Franse kottertjes.
De Rijksdienst voor Oudheidkundig Bo
demonderzoek doet thans, onder leiding
van mevrouw W. de Raaf-Brand van
Straaten uit Heemstede, met drie arbeiders
opgravingen op een stuk land van de heer
Jaap Veen bij het Kerkje van Spaarn
woude.
Maandag, de eerste dag, is (behalve hon
derden scherven van vroeg middeleeuws
aardewerk) een geheel gave vroege Sieg-
burgse kan, daterend van 1350, opge
graven.
In het gebouw Industria is Maandag
het 25-jarig bestaan van de Algemene Eend
van Forensen gevierd. De voorzitter, de heer
C. D. van Vliet te Bussum sprak een feest
rede uit.
Een duidelijk symptoom van het markante verschil tussen de methode van machts
expansie, die de Verenigde Staten ontwikkeld hebben bij hun pogingen om een
zo groot mogelijk deel van de wereld weerbaar te maken tegen het sSaafsiommii-
nisme, en die van Engeland om de Engelse invloed over de wereld te verbreiden,
vormt de verwikkeling om Cyprus, het strategisch zo belangrijke eiland in de
Middellandse Zee ten Zuiden van Turkije. Dit onder Engels beheer staand eiland
speelde een grote rol in de twee wereldoorlogen en vormt een sleutelpositie
voor het Midden-Oosten, zodat het voor de doeleinden van de Westelijke bond
genoten van ontzaglijk belang is. Cyprus heeft zich geschaard in de rij der grotere
en kleinere gebieden, die het toneel van een nationalistische stroming tegen de
oude koloniale macht vormen. De bevolking van Cyprus ijvert voor aansluiting
bij het „moederland" Griekenland. De Griekse regering heeft deze aansluiting
voorshands zwijgend op haar programma gezet en de Amerikanen vinden dat
een logisch verlangen. Maar de Engelsen zijn niet bereid om dit eiland zonder
meer van de lijst der Britse steunpuenten te schrappen.
De bevolking van Cyprus, ongeveer
500.000 in totaal, bestaat voor viervijfden
uit Grieken en de wens tot aansluiting bij
Griekenland is al zo vaak ondubbelzinnig
tot uiting gekomen, dat hier over bij nie
mand enige onzekerheid bestaat.
De Britten redeneren, in verband met
hun ervaringen der laatste oorlogen, te
recht als volgt: Zolang in het Midden-
Oosten geen hechte verdedigingsorganisa
tie bestaat, die onder supervisie van de
grote Westelijke mogendheden werkt en
één geheel vormt met de defensie-organi
satie van het Westen, ligt het zwaartepunt
van de Westelijke macht op de bases in
Noord-Afrika en de Middellandse Zee.
Deze bases opgeven zonder enige garantie
dat de nieuwe machthebbers de defensieve
waarde der bases weten te behouden, zou
een gevaarlijke verzwakking van het ge
hele Westelijke defensie-stelsel betekenen.
Het is ongeveer dezelfde redenering die
ten aanzien van Egypte is opgezet, en die
ten grondslag lag aan de situatie, waarin
te nauwernood een regelrechte strijd aan
de boorden van het Suezkanaal kon wor
den vermeden.
Natuurlijk kon het Suez-kanaal niet
worden opgegeven. Natuurlijk kan Cyprus
in het defensie-stelsel van het Westen niet
worden gemist. Doch terwijl de Britten in
deze kwesties plotseling nog heftiger na
tionalistisch worden dan de op drift raken
de bevolking van het omstreden gebied en
met sterke pathetiek de „eer' van het En
gelse vaderland" verdedigen op andermans
grond, zien de Amerikanen dergelijke
kwesties heel anders, veel nuchterder en
zakelijker, en meestal ook veel voordeliger.
Zij zijn niet geneigd nationalistische stro
mingen in welk gebied ook meteen als een
bedreiging voor hun machtsinvloed te zien,
doch bezinnen zich veel liever op een ma
nier om de nationalistische verlangens te
honoreren en tegelijk met het op die wijze
ontstane autonome bestuur stevige banden
aan te knopen, die in de praktijk neer
komen op een even grote invloed als wan
neer die autonomie niet zou bestaan.
Die richting gaat het uit met meer dan
een gebied van belang: Marokko, Egypte,
Cyprus. en wellicht ook Indonesië, waar
echter verzet tegen die „banden" gerezen
is. In Perzië is deze methode tot nu toe
mislukt, ofschoon de Amerikanen met hun
„wereldbank" aanmerkelijk verder geko
men zijn dan de Britten met hun vloot-
vertoon.
Washington verheelt niet dat het sym
pathiek staat tegenover de eis tot aanslui
ting bij Griekenland, die de Cyprioten zo
CAKPRSSS
nadrukkelijk laten horen. De inschakeling
van Griekenland bij het Atlantisch pact
waarborgt immers, dat dit eiland een on
derdeel van de defensie-organisatie van
dat pact blijft. Wanneer de annexatie door
een accoord tussen Griekenland en Enge
land een voldongen feit zou worden, zou
den de Engelse troepen hun bases moeten
verlaten, doch zij zouden op de voet wor
den gevolgd door.... Amerikaanse troe
pen, omdat Griekenland reeds heeft laten
weten dat het dergelijke Amerikaanse
steun moeilijk ontberen kan.
Een verschil van methode doch een
zelfde doel. De Amerikanen komen op die
manier echter veel voordeliger aan bases
dan landen die volgens de „verouderde"
methode trachten zich met geweld te hand
haven.
Niet overal in de wereld echter kan de
Amerikaanse methode goede resultaten
hebben met name niet in die gebieden, die
door een verkregen autonomie gevaar zou
den lopen onmiddellijk daarna die zelf
standigheid weer aan de tegenstanders
van het Westen te vei'liezen. In die geval
len helpt Amerika het „behoud door ge
weld": In Indochina, Malakka, Korea,
Birma.
Het Midden-Oosten, dat door zijn ge
prikkeldheid over het Engelse optreden in
Egypte niet veel neiging meer scheen te
hebben om al te stevige banden met het
Westen aan te knopen, is door Amerikaan
se diplomatie enigszins handelbaarder ge
worden, In Egypte is na de Amerikaanse
bemiddeling de atmosfeer opgeklaard, al
blijft de eis tot vertrek der Engelse troe
pen gehandhaafd.
Ook daar gaat de ontwikkeling der din
gen dus langzaam in de richting van een
verwisseling der invloeden. Wanneer de
Engelse troepen uit de kanaalzone zouden
vertrekken, zou Washington zijn militaire
hulpprogram onmiddellijk uitbreiden tot
Egypte en dit land helpen bij de verdedi
ging van het strategisch van wereldbelang
zijnde Suez-kanaal. Egypte zou dan waar
schijnlijk, in het bezit van volledige zeg
genschap over de kanaal-zóne, bases in die
zóne goedgunstig afstaan aan Amerikaanse
troepen, zoals het te sluiten defensie-pact
zou toestaan.
De wereld te regeren is een kwestie van
psychologie, heeft een wijsgerig aangelegd
politicus eens beweerd. Dit woord lijkt niet
helemaal onjuist, wanneer men het aan de
gang van zaken toetst. Het zou echter
enigszins moeten worden uitgebreid, tot
het luiden zou:
De wereld regeren is een kwestie van
macht, die met psychologisch inzicht wordt
toegepast. J. L.
Toen de tekening van Frans Ver
poorten ter illustratie van bijgaand
reisverhaal in ons bezit kwam, bleek
deze enigszins beschadigd te zijn.
Een telegram om hem daarvan in
kennis te stellen had tot gevolg, dat
er onmiddellijk van de zich in de
Straat van Gibraltar bevindende Hr.
Ms. „Karei Doorman" 'n hefschroef-
vliegtuig opsteeg om een nieuwe
prent naar het vasteland te brengen,
waar het normale postverkeer voor
overbrenging naar Haarlem zorgde.
Frans Verpoorten maakt, zoals men
weet, op uitnodiging van de Konink
lijke Marine, een kruistocht door
het Middellandse Zeegebied.
Het is merkwaardig dat er zo weinig
van hun eigen sfeer in te herkennen valt.
Maar in ieder geval is de vismarkt wel
iets bijzonders en stellig veel aantrekke
lijker dan het vreemde toneeltje dat ik op
ëën van de grote pleinen zag. Er trad
daar een Arabier op die als fietsende acro
baat aan de kost probeerde te komen en
wel op de volgende wijze: Hij nam voor
enkele francs twee jongetjes in dienst die
hij op een paar meter afstand van elkaar
cp de grond neerlegde. Zelf stapte hij op
zijn fiets en reed met grote snelheid langs
hc-n heen en tussen hen door. Steeds ging
hij gevaarlijker doen en na enige tijd
scheerde hij op één wiel vlak langs de
hoofdjes van de arme kereltjes. Dit ging
zo door tot hij er tenslotte eentje raakte
toen hij met zijn fiets over hen heen pro
beerde te springen. Het slachtoffertje ren
de luid schreeuwend en zo hard hij kon
weg.
Onze „Jannen" hebben veel leerwerk
gekocht, vooral tassen en poefs. Ik zelf
heb het klaar gespeeld om van een Ara
bisch loodgieter zeer goedkoop een ge
bruikt Marokkaans koffiekannetje te ko
pen. Toen ik er mee aan boord kwam
werd ik geenszins bewonderd om mijn
speurzin. De algemene mening was dat
niemand met zoiets thuis zou durven ko
men. Over de inktvissen, die ik verzamel
on conserveer om mee terug te nemen,
spreekt men maar niet eens nicer.
Na alles wat ik gezien heb blijf ik bij
mijn eerste bewering: Casablanca is mij
tegengevallen. De haven, die op Duinker
ken gelijkt, vind ik schilderachtiger dan
de Medina. Casablanca is een verameri-
kaanste stad. Van de zee uit dacht ik
moskeeën te zien, maar toen ik in de
baai kwam bleken het wolkenkrabbers te
zijn.
Deze Amerikaanse invloed is zelf in de
Marokkaanse muziek doorgedrongen. Ik
vroeg in een eafétje een gramofoonplaat
voor mij te draaien van de zanger Hocine
Slaoui. Er werd mij verteld dat deze kort
geleden gestorven was. De laatste jaren
van zijn leven werkte hij voor de Ameri
kanen die Westerse met Arabische mu
ziekinstrumenten combineren. Of dit een
vooruitgang betekent voor de Marok
kaanse muziek betwijfel ik ten zeerste.
FRANS VERPOORTEN
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 25 Maart 1852
LONDEN. Het Engelsche gouver
nement heeft een besluit genomen vol
gens hetwelk het glazen paleis in Hyde
Park te Londen, dat voor de groote
wereldtentoonstelling heeft gediend, op
1 Mei afgebroken zal moeten zijn. Dit
besluit is gegrond op het rapport van
eene commissie, welke heeft onderzocht
of het gebouw voor andere doeleinden
gebruikt zouden kunnen worden Niet de
aankoop van het glazen paleis, dat toe
behoort aan de heeren Fox en Hender
son, en de inrigting tot eenen zoo ge-
naamden wintertuin, waartoe het wel
het meest geschikt is, zoude een bedrag
van ongeveer 200.000 pond sterling ge
moeid zijn. De kosten van onderhoud
worden per jaar op 20.000 pond sterling
begroot Uit hoofde van deze zeer aan
zienlijke kosten heeft de commissie een
dergelijk voornemen afgekeurd.
De eigenaren hebben nu besloten het
glazen paleis kosteloos voor het publiek
ter bezigtiging open te stellen ten einde
op deze wijze de alge me éne belang
stelling voor het behoud van het gebouw
op te wekken en aldus te bewerken dat
aan het besluit van het gouvernement
geene uitvoering worde gegevefi,
