Agenda voor Haarlem Staatssecretaris Cals acht maken van speelfilms verantwoord Netto inkomsten Koninklijke Shell stegen in 1951 met 66 millioen pond r Holland Koningin en Strawinsky Festival J bij openingsconcert Olieproductie 77 millioen ton Amerikaanse voorverkiezingen in beeld Twee namen 3 Nederlands initiatief overwogen ter bestrijding van economische moeilijkheden WEEKABONNEMENTEN Nog geen compensatie regeling voor bakkers Taft leidt thans in Zuid-Dakota Èrmwmi Hockeykamp in Ermelo DONDERDAG 5 JUNI 1952 Met het spelen van het Wilhelmus door de koperblazers van het Residentie-Orkest ter begroeting van Koningin Juliana, die 9 uur de feestelijk met bloemen getooide Ridderzaal te 's Gravenhage betrad, werd gisteravond het Holland Festival geopend. Burgemeester Schokking hield een korte toespraak, waarin hij uiting gaf aan zijn vertrouwen dat de artistieke prestaties ge durende de komende maand er-veel toe zullen bijdragen de naam van Nederland in het buitenland in aanzien te doen stij gen. Eigenlijk daartoe gedwongen door de be scheiden ruimte van het orkestpodium had de dirigent Willem van Otterloo een pro gramma samengesteld, waarin afwisselend de blazers en de strijkers aan bod konden komen, dat waarschijnlijk voor vele aan wezigen een verfrissing van hun muzikale ervaringen betekende. Begonnen werd met de Intrada van Johan Wagenaar, waarna vier delen uit de Serenade voor dertien blazers (K.V. 361) ten gehore werden ge bracht. In de hierop volgende pauze werd de eregast van het Holland Festival, de heden zijn zeventigste verjaardag vierende com ponist Igor7 Strawinsky, voorgesteld aan de Koningin, die zich geruime tijd met hem en met Van Otterloo onderhield. De toon dichter werd door alle bezoekers tijdens zijn korte wandeling naar de zetel van de Landsvrouwe met hartelijk applaus bege leid. Als eerste nummer na de hervatting werd door het Residentie-Orkest zijn in 1946 geschreven Concerto voor strijkers in D grote terts uitgevoerd, dat langdurige en hartelijke bijvalsbetuigingen aan de zaal ontlokte. Het concert werd besloten met een vier delig Divertimento voor twaalf koperbla zers, celesta, slagwerk en piano van Wil lem van Otterloo, een door zijn feestelijk karakter op deze gelegenheid bijzonder toepasselijk stuk. Bij wijze van prélude had van half acht tot acht uur het Haags Koperkwartet, staande op het platte dak van de Maurits- toren, werken van Zagwijn en Hendrik Andriessen doen klinken. Zeven muziek corpsen hielden muzikale marsen door de stad, die besloten werden op het Lange Voorhout, waar omstreeks negen uur on der leiding van Henri Verhaar een geza menlijk openluchtconcert plaats had, ge volgd door een grote festival-taptoe. Burgemeester en wethouders van Den Haag ontvingen van half elf af de talrijke genodigden van het Hólland Festival in de stijlvol versierde zalen van het oude stad huis aan de Groenmarkt, waar kunste naars en autoriteiten geanimeerde conver saties voerden. Onder de aanwezigen be merkten wij de ministers Rutten, Lief- tinck, Peters en Albregts, benevens vijf staatssecretarissen en de hoogste legercom mandanten. Woensdagmiddag heeft de staatssecreta ris van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen, mr. J. M. L. Th. Cals, ten depar- temente de prijs uitgereikt, die Nederland op het filmfestival te Cannes had gewon nen. Ons land was daar met vier inzendin gen vertegenwoordigd. Van Herman van der Horst was ingezonden „Het schot is te boord", van Bert Haanstra „Panta Rhei", van Ytzen Brusse „Hij, zij en de wereld haven" en van Max de Haas „Maskerade". De jury heeft de film van Van der Horst bekroond met de „grand prix" en de ge hele Nederlandse inzending eervol vermeld wegens haar uitstekend gehalte. In zijn toespraak zeide mr. Cals, dat de film een kunstvorm is, die alleen kan sla gen wanneer het artistieke en technische gedeelte volkomen samengaan, zoals hier het geval is geweest. De staatssecretaris dankte de culturele adviescommissie van de Nederlandse Bioscoopbond voor het aan zijn ministerie uitgebrachte gunstige ad vies. Drie van de naar Cannes gezonden films zijn gemaakt met steun van de over heid, waaraan de leden van de Staten- Generaal hun goedkeuring hebben gehecht. Spreker verklaarde dat de resultaten van dien aard waren geweest, dat het verant woord is op de ingeslagen weg voort te gaan. De Nederlandse cineasten hebben thans een niveau bereikt, waarop zij zich gerust kunnen wagen aan het vervaardigen van grotere films en van speelfilms. Er zijn echter economische moeilijkheden, die ten nauwste verband houden met de internatio nale toestanden op dit terrein. Ook de buitenlandse film-industrieën zien dienen uiterlijk op Woensdag te worden betaald, daar de bezorgers op Donder dag moeten afrekenen. DE ADMINISTRATIE. DONDERDAG 5 JUNI Concertgebouw: Federatie van Zang en Oratoriumverenigingen, gecombineerd con cert, 8 uur. Brinkmann: Propaganda-bijeen- komst voor oprichting Natuurwacht, 8 uur. Spaarne: „Captain Blood". „Goud op de zee bodem", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Halsj „Het leven gaat verder", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Torreani", 14 jaar, 7 en 9.15 uur Palace: „On moonlight bay" alle leeftijden, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Messalina", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Bud Abbott en Lou Costello ontmoeten de onzichtbare man", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „De laat ste der piraten", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. VRIJDAG 6 JUNI Concertgebouw: Concert HOV, 8 uur. Palace, Lido: 2, 4.15, 7 en 9.15 u. City: 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur Luxor: Journaalvoorstellingen, 10.30, 11.30 en 12.30 uur. „Pin-up-girl", 2. 7 en 9.15 uur. Spaarne: 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: 2.30 en 8 uur. zich voor dergelijke moeilijkheden gesteld en van Nederlandse zijde overweegt men om initiatieven te nemen, die tot een op lossing van de problemen kunnen leiden. Er moet evenwel nog veel worden gedaan om hier te lande tot de productie van de speelfilm te kunnen komen, maar de Ne derlandse documentaires hebben een grote goodwill gemaakt. Na deze rede reikte de staatssecretaris aan de heer Herman van der Horst met de gelukwensen van de Nederlandse regering de prijs uit. Deze bestaat uit een landschap van de schilder Yves Braver, plus een oor konde. In de Haagse Ridderzaal vond gister avond het openingsconcert plaats van het Holland Festival 1952. Op de -foto: de gasten, onder wie zich Koningin Juliana bevond (rechts in het midden), tijdens het spelen van het Wilhelmus. y Wouter Paap winnaar van compositieprijsvraag Op het carrillon van het stadhuis te Rot terdam werd gisteravond de eerste uitvoe ring gegeven van eén drietal composities, die het resultaat waren van de door de Rotter damse beiaardcommissie uitgeschreven be sloten prijsvraag. Opgave was een suite ter ere van Pieter Caland en de mededingende toonkunstenaars waren Sjef van Balkom uit 's Hertogenbosch, Gerard Boedijn uit Hoorn en Wouter Paap uit Utrecht. De prijs werd aan laatstgenoemde toegekend. Het Tweede Kamerlid de heer F. H. van de Wetering (CH) heeft wegens de loon- wijziging in het bakkersbedrijf, waardoor een compensatieregeling nodig zou zijn, aan minister Mansholt een telegram gezon den, waarin hij er op aandringt de toege zegde compensatie in elk geval vóór Zater dag 7 Juni kenbaar te maken. Naar aanleiding van dit telegram werd van bevoegde zijde aan het ANP medege deeld, dat niet meer deze week, maar bin nenkort, de beslissing van de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening over deze compensatieregeling tegemoet kan worden gezien. Verdacht van beroving heeft voor de Amsterdamse rechtbank een meisje uit Soest, de 19-jarige M. L. W. de K., terechtgestaan, die, na een bekentenis voor de politie, latei- haar verklaringen introk en thans volhoudt onschuldig te zijn. Zij wordt er van beschul digd een aannemer uit Zaandam, die ze in de hoofdstad ontmoette, van zijn portefeuille met inhoud te hebben beroofd. Tegen haar eiste de officier van justitie twaalf maan den met aftrek, waarvan acht voorwaardelijk. A merikaanse voorverkiezin£en Op 27 districten na zijin nu de uitslagen van de in Zuid-Dakota gehouden voorver kiezingen voor aanwijzing van veertien conventie-afgevaardigden bekend. Senator Taft heeft 64.612, generaal Eisenhower 64.050 stemmen verzameld. De aanhangers van Taft menen, dat zij de overwinning hebben behaald, doch Eisenhowers aan hangers geven zich nog niet gewonnen. Senator Taft heeft verklaard: „Ik heb grotendeels gewonnen door de steun van de boeren in de landbouwdistricten". Volgens hem hangt het republikeinse welslagen in 1952 af van de steun van de boeren en hij meent dat de republikeinen in 1948 hebben verloren, doordat zij toen geen verkiezings campagne in de landbouwdistricten hebben gevoerd. De leider van de campagne voor Eisen hower, senator Lodge (Massachusetts), heeft verklaard, dat Eisenhower's popula riteit in elk deel van het land is gebleken en dat „Zuid-Dakota het duidelijk maakt, dat Eisenhower de enige nationale candi- daat voor de republikeinen is". r m» -<m» M. Ch. Bij zijn bezoek aan New Delhi heeft dr. Mohammed Natsir, ex-minister-president ■van Indonesië, in het parlementsgebouw aldaar het woord gericht tot het Indiase parlement. Zittende van links naar rechts: dr. H. B. Soedartiono, Indisch ambassadeur in India, Shri G. V. Mavalankar, voorzitter van het Indiase Lagerhuis en rechts de minister-president van India Pandit Nehru. (Van onze financiële medewerker) Onze internationale concerns zijn er bij de nieuwe verhoudingen, welke door en na het einde van de oorlog zijn ontstaan, en ondanks de vele problemen, die zich met betrekking tot arbeidsverhoudingen en kapitaalverkeer voordeden, in geslaagd hun positie van vóór de oorlog te handha ven en te versterken. Ook de Koninklijke Shell is thans met haar omvangrijk con cern sterker dan vóór 1945. De jaarcijfers van 1952 leggen daarvan getuigenis af. Het blijkt uit de belangrijke stijging van de productie, welke groter is dan die van de wereldproductie, die van 540 mil lioen in 1951 tot 610 millioen ton in 1952 is vooruitgegaan. Wat dit wil zeggen Op het ogenblik dat. Eisenhower na 36 dienstjaren zijn uniform voorgoed heeft uitgetrokken om zijn candidatuur voor het presidentschap te propagerenzijn de voorlopige krachtsver houdingen in de republikeinse partij bekend. Op enkele niet bij zonder belangrijke uitzonderingen na zijn de me.este afgevaar digden voor het grote partijcongres gekozen, dat op 3 Juli te Chicago de republikeinse candidaat zal stellen. De kaart laat zien hoe beide candidatenTaft als voorstander van een reaction- naire. isolationistische politiek en Eisenhower, die voorstander is van een vooruitstrevende politiek, ongeveer evenveel vaste stemmen hebben voor de eerste verkiezingsronde in Chicago. Geen van beiden beschikt over het aantal van iets meer dan 600 stemmen, dat zijn candidaat stelling op dit moment zeker zou stellen. Alles is thans dus aangewezen op de stemmen, die nog niet vast staan. Hierbij moet men wel bedenken, dat de stemmen voor de candidaten Warren en Stassen wel gerekend kunnen worden op Eisenhower over ie gaan. Dit neemt echter ?«et weg dat de indruk, die Eisenhower s uitlatingen in de ko mende vier weken zullen maken, van doorslaggevende betekenis is voor zijn candidaatstelling. Aan de democratische kant is de situatie nog volkomen ondoor zichtig. De partij houdt haar grote conventie pas eind Juli en de definitieve benoeming van de democratische candidaat zal worden beslist door de uitslag van de republikeinse conventie. Tegenover Taft zal men een andere candidaat prefereren dan tegenover Eisenhower. Harriman, Kefauver en de nog helemaal niet op de voorgrond getreden senator Douglas behoren tot de kansrijke democratische candidaten. De valbruggen der scholen zijn neergelaten en de eind diploma's wapperen naar bui ten, met de jongelieden eraan vast. In schoonschrift staat er op de perkamenten vellen te lezen dat hun eigenaars klaar zijn om hun taak in de maat schappij op zich te nemen. Hun taak in de maatschappij maar. ze zoeken maanden lang om die taak te vinden. Zij staan voor een woestijn van muren, buitenmuren van kantoren en fabrieken, ate liers en werkplaatsen, en ach ter een van die muren staat een onbezette stoel, waarop zij gaarne zitten zouden om hun pensioen te verdienen. Dat is niet zo eenvoudig wie van ons heeft het niet meegemaakt, dat hij met zijn diploma opgerold onder de arm moest lopen tegen die batterij van gesloten deuren, waarachter die ene stoel moest staan? Wie het niet meege maakt heeft, zou van voren aan moeten beginnen, want hij heeft een deel van het leven gemist. Ge kijkt omhoog langs de ramen van het volle leven, waar ge zo gaarne in zoudt geraken. Achter die ramen ziet ge de vrolijke of grimmige gezichten van de werkei-s, die hun stoel, veroverd hebben. Als het vrolijke gezichten zijn, hebben ze plezier in hun arbeid en zijn op de goede stoel neergekomen. Als ze grimmig naar buiten zien, hebben ze in hun haast om te zitten een verkeerde zetel genomen. Ge gaat door duizend deuren en klopt op duizend loketten, ge wacht duizend uren en zegt duizend schietgebedjes als ge binnen gelaten wordt bij de machtige, die niet alleen een stoel, maar zelfs een schrijf tafel in het leven veroverd heeft. Ge laat duizend keer uw di ploma zien en ge krijgt negen honderd negen en negentig keren te horen dat het de machtige spijt, maar dat er op dit moment.... En dat ge er misschien nog van horen zult. Wees gerust, ge zult er niet van horen. Maar die ene keer hoort ge „ja" en dan zijt ge er, om zo te zeggen. Dan hebt .ge uw voet over de drempel van de werkende maatschappij gezet en dan moet ge zien dat ge uw andere voet er ook over krijgt. Ge moet bedenken dat het leven een wankel bouwsel van kansen is en dat de kansen om u heen te grijp liggen, al kunt ge ze zelden zien. Ge kent misschien dat simpel verhaal van die jongeman, die solliciteren ging bij een grote fabriek. Het is een verhaal van afgezaagde vrome deugd, die beloond wordt zodat het nauwelijks waar kan zijn. Een jongeman die solliciteren ging uit bittere noodzaak van het dagelijkse brood, zoals dat genoemd wordt. Hij zag bij het binnengaan in het kan toor, waar hij zich melden wou, een arme bedelaar sme kend zijn hand ophouden. En ofschoon hij nog slechts lut tele penningen bezat, offerde de jongeman een kwartje, be wogen door mededogen. Dit nu werd toevallig gadegesla gen door de directeur van het bedrijf, die juist uit zijn raam keek. Hij mompelde bij zich- zelve: Voorwaar, dit is een edel jongmens en hij gaf hem een betrekking die klonk als een klok. Ziedaar dat vrome verhaal, ik wellicht kopen. een lege stoel mee houd er niet van omdat het zo deugdzaam en edel is, en om dat ik het niet geloven kan. Maar het leert een ding zeker: Dat de man die uitgaat op een kans in het leven, die kans moet zoeken in kleinigheden en in alles. Als ge een secretaresse moet vertellen, dat ge belet vraagt bij haar heer en meester, dan kan die secretaresse voor u belangrijker zijn dan de heer zelf. Een glimlach en een aar dig woord zijn goedkoop, en ge kunt er in commissie Het moet evenwel gezegd, dat de stenen maatschappij met muren en deuren een monster is. Een monster zonder hart en zonder verstand, dat ge verschalken en temmen moet, doch waarmee ge niet kunt redeneren. Al hebt ge alles mee al hebt ge op uw diploma de vermelding dat ge uw lessen uitmuntend hebt geleerd en al zijn er machtige invloeden, die voor u spreken al lacht ge nog zo lief tegen secretaressen en al overdondert ge de machtige achter zijn schrijf tafel met uw kwaliteiten bedenk dat de maatschappij een monster is, en geen rede lijk wezen. Ik moet hierbij altijd peinzen over dat voorval uit mijn jeugd, het is een verhaal voor een lach en een traan, maar een voorbeeld tegelijk: s Wij hadden in onze eindexa men-klas een wonder van een jongen, een knaap die ons en allen versteld deed staan door zijn verstand en zijn ijver. Hij was door de Hogere Burger school gerend met onstuitbare vaart, terwijl wij haar, zoals dat heet, met horten en stoten doorliepen. Hij had een vader die machtige relaties bezat en een oom die heel wat in de melk had te brokkelen. Hij had het voorkomen, waarvan ge de ijver en de netheid en de .intelligentie en de onkreuk baarheid zoudt kunnen af lezen en hij was innemend ge lijk geen ander. Voor hem stonden de deuren van de maatschappij wagen wijd open, meenden wij. Dat stonden zij ook, maar hij was zich van zijn waarde en zijn kansen welbewust. Hij nam geen genoegen met het eerste het beste en wachtte af, tot een grote mogelijkheid zich voor hem openen zou. Hij moest in één klap een grote meneer zijn daar was hij voor geschapen. Wij namen deemoedig de kleine, onooglijke baantjes onder zijn misprijzende blik ken weg en schikten ons in kale, .wankele stoelen, terwijl hij wachtte op een weelderige fhuteuil. En die fauteuil kwam leeg, hij had zich niet misrekend. Toen hij er lucht van kreeg, kwam hij in het geweer en al zijn helpers met hem. Hij richtte zijn machtige batterijen van relaties, cijferlijsten en refe renties op de lege fauteuil, de gewichtige, deftige betrek king van secretaris-der,-direc tie. Hij presenteerde zich bij degene die er over te zeggen had, hij nam de deuren die hem scheidden van de fauteuil stormenderhand. Hij was één en al charme en één en al kwaliteit. Hij was een wan delend unicum in het leger der sollicitanten. En toen hij de laatste deur nemen moest, was hij plotse ling kanslozer dan welk ander ook. Het was hopeloos, hij verloor in een oogwenk alle mogelijkheid, hij leed een nederlaag die smadelijker was dan die van Waterloo. En waarom? Ik zeg u toch dat de maat schappij een harteloos en redeloos monster is. Hij was kansloos door een kleine, onaanzienlijke bijzon derheid, die hij nimmer een gedachte waardig had ge keurd. De directeur, van wie hij secretaris had moeten worden, heette namelijk Fluijt. En de jongeman was Ketel. zijn naam J. L. wordt duidelijk wanneer men zich herin nert dat de olieproductie in Perzië halver wege 1951 nagenoeg geheel tot staan kwam, zodat de productie van dit gebied van 32 millioen tot 16 millioen terugliep. De gehele olieindustrie heeft haar uiter ste krachten ingespannen om dit verlies in te halen en de Koninklijke Shellgroep is daarbij niet achtergebleven. Haar aandeel in de wereldproductie steeg van 64 mil lioen tot 77 millioen ton en maakte 12.3 van het totaal uit tegen 11.7 in het voorafgaande jaar. Vooral de Verenigde Staten en Venezuela hebben tot de stijging bijgedragen. Tweederde van alle olie wordt in deze landen gewonnen. De Koninklijke is een zogenaamde holdingmaatschappij, evenals Shell Trans port en trading, de Engelse zustermaat schappij. Samen bezitten zij in de verhou ding van 60 40 alle aandelen in de zoge naamde werkmaatschappijen, die over de gehele wereld zijn verspreid. De jaarver slagen van de Koninklijke geven de laat ste jaren de cijfers van het gehele concern. De Koninklijke ontvangt als winst wat de onderhorige maatschappijen uitkeren. De winstcijfers van het gehele concern over 1951 zijn in millioenen pond sterling: netto inkomsten 249,5 (190,4); afschrijvingen 90 (62,7); belastingen 76.2 (58); gereserveerd 60,1 (49,4). Voor uitdeling is beschikbaar 19,1 (16.2). De tussen haakjes geplaatste cijfers zijn die over 1950. Van de 19,1 millioen pond sterling ont vangt de Koninklijke 60 waaruit zij 13 dividend kan uitkeren. Uit haar on verdeeld winstsaldo van vorige jaren voegt zij hieraan nog 2 toe, waardoor het to tale dividend tot 15 stijgt (1950: 12 De 2 wordt in aandelen uitgekeerd, om dat de maatschappij haar kasmiddelen zo veel mogelijk wil behouden nu aan de ene kant voor de instandhouding van de be drijf sapparatuur steeds grotere bedragen nodig zijn en aan de andere kant kapitaal buiten het bedrijf moeilijk te krijgen is. Daar het dividend van 2 in aandelen wordt uitgekeerd en deze straks circa 275 zullen noteren, krijgen aandeelhou ders in feite 18 dividend. De totale reserves van het gehele con cern zijn in 1951 met niet minder dan 111 millioen pond (1175 millioen gulden) ge stegen. Het gehele vermogen bedraagt thans 676 millioen pond (ruim 7 milliard gulden), nadat op de vaste eigendommen rond 400 millioen pond (4'A milliard gul den) is afgeschreven. Alleen in voorraden was ultimo 1951 een bedrag van 236 mil lioen pond (2!4 milliard gulden) geïn vesteerd. De eigen en gecharterde tankvloot om vat 574 schepen met een draagvermogen van 6.3 millioen, zijnde circa 15 van de wereldtankvloot. In aanbouw of bestelling waren ultimo 1951 162 schepen met een draagvermogen van 3,2 millioen ton. Het personeel bestaat uit 251.000 man. Ruim vijftig leden van hockeyverenigingen uit het gehele land. hebben hun Pinkster.- vacantie doorgebracht in het AMVJ-kamp „de Paalberg" te Ermelo. Het kamp was voorbereid door de commissie Jeugdhockey van de K.N.H.B. en gold als een proef. Men wilde namelijk jonge hockeyers vooral uit die delen van het land waar het hockeyspel nog niet op een zo hoog niveau staat als in het Westen van het land. bijeen brengen om zich theoretisch en practisch meer in het spel te bekwamen. Het kamp. stond onder leiding van de voorzitter van de commissie Jeugdhockey, de heer J. Stroeve uit Amster dam en zijn assistent de heer R. Meyer (Togo). Enige bekende hockeyspelers hebben hun aandeel aan de bijeenkomst geleverd. Zo sprak Dick Loggere (Laren), aanvoerder van de nationale hockeyploeg, over het Ne derlands elftal en vertelden de bondsscheids- rechters Onland en Rogge iets over de tech niek van het hockeyspel en de spelregels. Er werd in de vier kampdagen niet aan hockey alleen gedacht. Volleyball en voetbal werden eveneens beoefend. Het proefkamp kan als geslaagd worden beschouwd en zal dan ook zeker worden herhaald. Een oude Koreaan biedt in de omgeving van Panmoendjom zijn waar, bestaande uit sierlijke goudvisjes in aardig gedeco reerde glazen kommen, te koop aan. Een vredig tafereeltje, dat wel een zeer schrille tegenstelling vorint met de gebeurtenissen in Korea.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 5