Koningin sprak bij installatie
commissie vluchtelingenhulp
HORLOGES
PENDULES
VAN NIEL
Amsterdamse studenten vieren
lustrum in Italiaanse stijl
„Jagersfontein" met
machineschade terug
De radio geeft Zaterdag
Rolins repliek vol
grammatica en politiek
PANDA EN DE VERDWIJN-MACHINE
Wijziging van de
bestuursvorm
VRIJDAG 20 JUNI 1952
„Dit probleem schreeuwt om een oplossing"
Theo Baylé in gastrollen
bij Nederlandse Opera
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Internationale Hof
Toren van Pisagondels, superballet
EEN GOEDE DAAD....
ORANJEBOOM BIER
Huisvredebreuk in
burgemeesterswoning
Erich Kleiher dirigent
Oost-Duitse Opera
Universiteit van Amsterdam
^ocU ió Uet zo
Haring
legende I
In de statenzaal van de Provinciale Grif
fie te Utrecht zijn gistermiddag in aan
wezigheid van de Koningin de Raad van
Advies en Aanbeveling en het Werkcomité
van de Nationale Commissie voor Vluchte
lingenhulp geïnstalleerd.
Na de installatie, die geschiedde door de
voorzitter, de heer L. Neher, sprak Ko
ningin Juliana enkele woorden ten geleide
van de arbeid van het comité. Zij zeide,
zeker te weten, dat de aanwezigen diep ge
troffen zijn door de urgentie van het pro
bleem en door de noodzaak tot oplossing
daarvan. „Het enige wat ons hier altijd een
gevoel van machteloosheid geeft is dat de
vluchtelingenhulp slechts mondjesmaat kan
zijn. Het gaat hier om het kwaad dat in de
wortel moet worden aangetast. Dat kan dit
gezelschap niet doen, want het is een we
reldprobleem."
De Koningin toonde zich verheugd zoveel
commissieleden bij elkaar te zien, want
daaruit blijkt dat het probleem leeft in het
Nederlandse volk. „Als ieder in eigen kring
iets doet, wat het ook is en op wat voor
wijze ook, dan zal de mensheid daarmee
zeker gebaat zijn. Ik herinner mij een op
merking van iemand, die met dat vraagstuk
in aanraking kwam en zeide: ik kan geen
nacht meer rustig slapen nu ik dat alles
weet. Er zijn problemen die schreeuwen om
een oplossing. Ik weet dat men zeer ont
vankelijk is voor het vraagstuk en ik kan
u alleen maar toewensen, dat u veel lumi
neuze ideeën krijgt."
Met de wens dat op de arbeid van de
commissie veel zegen zal mogen rusten,
eindigde de Koningin haar toespraak.
Opgejaagden
In het begin van de bijeenkomst had dr.
Sj. Groenman, vice-president van de
Research Group for European Migration-
problems en directeur van het Instituut
voor het Sociaal Onderzoek van het Ne
derlandse Volk, een rede gehouden over
het vluchtelingenvraagstuk en de vluchte-
lingennood. Hij vestigde er de aandacht op,
dat er van elke honderd mensen op aarde
er twee tot vier zijn, die opgejaagd worden
door oorlogsgeweld en politieke verdruk
king. In sommige landen zijn het er zelfs
20 op de 100. Waarin een klein land groot
kan zijn toont Finland, dat er in geslaagd
is, honderdduizenden uitgedreven Kareliërs,
ADVERTENTIE
Originele Zwitserse fabrieksmerken
met Bim-Bam en Westminster slagwerk
in alle prijzen.
GROTE HOUTSTRAAT 86, HAARLEM
Wij brengen steeds iets aparts.
In de afgelopen nacht kwam de „Jagers
fontein" met machineschade naar IJmui-
den terug. Het schip was onderweg naar
Zuid-Afrika en heeft ligplaats gekozen
aan de Kanaaldijk.
De Nederlandse bariton Theo Baylé, die
thans als eerste bariton is verbonden aan
de Weense Staatsopera, zal in de komende
weken optreden in een aantal voorstellin
gen van de Nederlandse Opera. Op Maan
dag 23 Juni zingt hij in Den Haag, in een
voorstelling van het Holland Festival, de
rol van Renato in „Un ballo in maschera"
onder leiding van Franco Ghione. Te Am
sterdam treedt hij op in Paljas (29 Juni),
Rigoletto (8 en 13 Juli) en Hoffmanns Ver
tellingen (10 Juli).
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45
Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de
huisvrouw. 9.35 Kamermuziek-gezelschap.
10.00 Voor kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor
zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus. 12.03 Pla
ten. 12.30 Weerbericht. 12.33 Piano. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Concert.
14.00 Boekbespreking. 14.10 Platen. 14.40
Amateursprogramma. 15.15 Kroniek van let
teren en kunsten. 15.43 Platen. 16.30 De
schoonheid van het Gregoriaans. 17.00 Voor
de jeugd. 18.00 Nieuws. 18.15 Journalistiek
weekoverzicht. 18.25 Instrumentaal septet.
18.45 Buitenlandse correspondentie. 19.00
Platen. 19.45 Verkiezingstoespraak. 20.00
„Lichtbaken", causerie. 20.35 Platen, 21.00
Cabaret. 21.30 Platen. 22.30 Wij luiden de
Zondag in! 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in
Esperanto. 23.22—24.00 Maastrichts Stedelijk
Orkest.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.33 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Voor de huis
vrouw. 9.00 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgescha
keld, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor arbeiders in continubedrijven. 11.35
Volksliederen en -dansen. 12.00 Platen. 12.30
Weerbericht. 12.33 Lichte muziek. 13.00
Nieuws. 13.15 Dansmuziek. 13.45 Platen. 14.25
Kinderkoor. 14.45 Over plannen.... en her
inneringen. 15.15 Amateursuitzending. 15.45
Lichte muziek. 16.15 Van de wieg tot het
graf. 16.340 Kamerorkest en solist. 17.15
Sportpraatje. 17.30 Voor de jeugd. 18.00
Nieuws. 18.20 Roemeens orkest. 18.40 Rege
ringsuitzending: Zoeklicht op de Westerse
Defensie. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30
Verkiezingstoespraak. 19.45 Passepartout.
19.55 Deze week. 20.00 Nieuws. 20.05 Actua
liteiten. 20.15 Gevarieerd programma. 21.00
Socialistisch commentaar. 21.15 Weense mu
ziek. 21.45 Onder dé pannen, causerie. 22.05
Promenade-orkest. 22.40 Rond het kampvuur.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 Salonorkest. 12.30 Weer
bericht. 12.34 Orkest. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 14.00 Verzoekprogramma. 15.00 Pla
ten. 15.15 Ethnische muziek. 16.00 Platen.
16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17 30 Orgel. 18.30 Voor soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Feuilleton. 19.50 Hammondorgel. 20.00
Internationaal muziekfestival. 22.00 Nieuws.
22.15 Jazz. 22.45 Balletmuziek. 23.00 Nieuws.
23.05 en 23.00—24.00 Platen.
die meer dan 10 procent van de bevolking
uitmaken, weer in te schakelen in het ver
band der samenleving.
De heer L. Neher riep in zijn installatie
toespraak de medewerking in van allen tot
een'samenbundeling van krachten, die door
het nationaal karakter van de commissie
gewettigd en vereist wordt.
Nog in 1952 -zal een actie worden geor
ganiseerd en men heeft gemeend deze te
moeten concentreren rondom de 24ste Oc
tober, „United Nations-day". Een lande
lijke organisatie van deze actie wordt
voorbereid. Deze actie wordt gecombineerd
met een andere inzameling, die van het
Nederlands Comité van de UNAC voor het
Internationaal Kindernoodfonds van de
UNO.
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad, U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f6.10, post-
abonnés f 6.60.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE.
j-SSpVi
Over de Rijn bij Worms is een brug in aanbouw, waarbij een nieuwe werkwijze toe
gepast wordt. De bogen naderen elkaar van de oevers uit en worden in het midden
verbonden. De oeververbinding, die op twee pilaren rust, zal ruim 450 meter lang zijn.
De oude brug te Worms werd door de Duitsers opgeblazen tijdens hun terugtocht in
de laatste dagen van de tweede Wereldoorlog.
(door dr. E. van Raalte)
Nu prof. Rolin zijn repliek geëindigd
heeft en de hele Zaterdag alsmede Maan
dagochtend de Britten daarop zullen ant
woorden bestaat er reden zich af te vra
gen, of de heren niet doende zijn van het
goede teveel te geven. Zeker, dit keer wist
Perzië's pleiter in de grammaticale strijd,
waarin het simpele woordje „en" alsmede
een komma een grote rol spelen, de rech
ters te doen glimlachen dank zij een gees
tige uiteenzetting. Dat is op zichzelf plei-
zierig, want zelfs te midden van de bitter
ste ernst doet het goed als de humor toch
ook nog even om de hoek komt kijken.
Overigens moet nog eens gezegd, dat de
grammaticale worstelpartij, waarbij Rolin
zelfs de hulp inriep van een Nederlands
boek over Franse grammatica, een be
langrijke kwestie raakte. Het ging er im
mers om, na te gaan, of Perzië toen het
in 1930/31 de verplichte rechtspraak van
het Hof aanvaard had, dit had gedaan
alleen wat geschillen over na dat tijdstip
door Perzië gesloten verdragen betreft,
dan wel of (de door Rolin bestreden Britse
tekstuitleg) ook ingeval van verwikkelin
gen met betrekking tot verdragen van
vóór 1930 het Hof tot recht spreken be
voegd te achten valt.
Reeds in de ochtendzitting kwam, te
midden van een toen overigens nog uit
sluitend juridisch betoog, de politiek even
op de proppen. Zeker, het betrof een juri
dische kwestie, te weten, of Engeland
tussen 23 Juli en 3 Augustus 1951 tot
onvoorwaardelijke erkenning van het be
ginsel der Perzische nationalisatie was
overgegaan. Zo ja, dan kon het nu niet
achteraf toch weer van het Hof verlangen
die nationalisatie onrechtmatig te verkla
ren, want in dat geval had Engeland zijn
recht van spreken op dit punt verbeurd.
En alweer zou dan ook uit dien hoofde
's Hofs bevoegdheid uitgesloten zijn. Heel
begrijpelijk dus, dat de replicerende spre
ker zich uitsloofde fiks te onderstrepen,
dat er werkelijk door de Engelsen tot
onvoorwaardelijke erkenning van het ver
melde beginsel was 'overgegaan. Dit doen
de, deed hij het echter voorkomen, alsof
de Britten een zeer onfraai spelletje zou
den hebben gespeeld. Zij hadden zich, zo
heette het, eerst door Harriman, de
Amerikaanse bemiddelaar, die drommels
goed inzag, dat er van onderhandelingen
zonder zulk een erkenning zonder meer
geen sprake zou zijn, laten overhalen om
ja en amen te zeggen. Doch na de mis
lukking van de onderhandelingen hadden
de onverzoenlijken de overhand over de
toegefelijken gekregen, had het onverstand
over de redelijkheid gezegevierd en was
van Britse zijde het verhaal bedacht, dat
er van die zijde alleen getreden was in de
erkenning bij wijze van onderhandelings
grondslag, zodat met de mislukking van
die onderhandelingen tevens de erkenning
niet meer bestond. Naar alle waarschijn
lijkheid zal Sir Eric op deze wel uitermate
onaangename betichting het antwoord niet
schuldig blijven.
De repliek liep Donderdagmiddag af. Zij
ging echter niet uit als een nachtkaars, lp
die zin althans, dat de pleiter in nog-
sterker mate dan hij in eerste aanleg had
gedaan de indruk maakte het Hof bovenal
te doen gevoelen, welke gevolgen een voor
Perzië ongunstige uitspraak zou opleveren.
De heren rechters moeten bedenken, dat
zij er niet alleen zitten om tot de ontwik
keling van het recht bij te dragen, dat zij
ook een sociale functie te vervullen heb
ben, dat hun plicht is de rechtsbehoeften
der volkeren te bevredigen, zo zei hij.
In vergelijking met de andere erkende studentcn-corpora in ons land is het Amster
damse Studenten Corps nog zeer jong en ook de gemeentelijke universiteit van Am
sterdam heeft nog niet een vierde van de leeftijden van haar Leidse, Groningse en
Utrechtse tegenhangers, maar de Instelling voor Hoger Onderwijs te Amsterdam,
eeuwen lang een atheneum dat geen grote examens kon afnemen, bestaat 320 jaar. Dit
lustrum Ls voor de zeshonderd leden van het Amsterdamse Studenten Corps een aan
leiding geweest tot het organiseren van zeer uitgebreide feestelijkheden. Reeds trok
het lustrum met de opening van de lustrumtentoonstelling „De Duivel In De Beel
dende Kunst" in het Stedelijk Museum en de opvoering van het „duivelsstuk"
„L'Ilistoire d'un Soldat" van C. F. Ramuz de aandacht, maar deze waren slechts de
eerste vonken van een viering die vandaag met het begin van de sport- en stads-
festiviteiten pas goed losbrandt.
De keuze van Henry de Montherlant's
„Maiatesta", het verhaal van een geniale
en goddeloze tyran uit het Italië van de
15de eeuw, zette het hele lustrum aan
stonds in Italiaanse kleuren. Het brand
punt van de feesten, het Frederiksplein zal
voor de ogen van de verbaasde Amsterdam
mers (en ongetwijfeld nog meer verbaasde
niet-Amsterdammers) opeens Piazza di
Federico .gaan heten en de oprichting van
'een kleine, maar uiterst scheve toren van
Pisa zal de laatste twijfel wegnemen om
trent de nationaliteit van dit plein. Daar
zal vanmiddag Zijne Excellentie C. Caruso,
de Italiaanse gezant, de Open Expositie
„Kunst in Bloeitijd" in de Galerij openen.
Deze tentoonstelling, gewijd aan het maat
schappelijke en culturele leven in de Itali
aanse Renaissance, zal bestaan uit wand
schilderingen, draadplastieken, etalages in
de galerij, stands van Italiaanse ambach
ten. en gebruiken en werk van moderne
Nederlandse schilders over Italië. De wand
schilderingen zijn van Leo Schatz en Maar
ten Krabbé.
Venetië van het Noorden
Het plein zal gedurende het lustrum een
twintigste eeuwse versie worden van de
oude Venetiaanse Sensa. Deze sensa, die
kort gezegd een „feest van het volk en een
jaarmarkt, der kunsten" was, werd elk jaar
op Hemelvaartsdag gevierd. Het hoogte
punt van de oude sensa was de viering van
het „Huwelijk met de Zee". Venetië dankte
immers zijn voorspoed aan de zee. Ieder
jaar nu voer de Doge, gevolgd door alle
Venetiërs in een vloot van gondels naar
zee en wierp een trouwring in de golven.
Ook deze sensa zal haar hoogtepunt be
reiken op Donderdagavond a.s. als een na-
maak-doge een bloemenring in het water
voor het Marine-établissement zal werpen.
Een stoet van honderd boten zal de hoog
waardigheidsbekleders in het „Consiglio dei
Dieci" volgen, waaronder burgemeester
d'Ailly, rector magnificus Bregstein en
hoofdcommissaris van politie Kaasjager
zullen zijn.
Vanavond-zal de eerste voorstelling ge
geven worden van „Amsterdam, het Ve
netië van het Noorden", waartoe de Stad
houderskade over een lengte van 25 meter
en een breedte van 10 meter onder water
gezet zal worden. In het aldus ontstane
„Canal Grande" zullen fonteinen spuiten
en gondels varen. (Sommigen beweren dat
de gondels eigenlijk op wieltjes over de
plavuizen zullen rollen, maar daar weten
wij niets van). Op een begroeid eilandje
wo>-dt dan een ballet gedanst.
Morgen houdt Nereus internationale
roeiwedstrijden op de Bosbaan. Deze wed
strijden, waarvan het hoofdnummer, de
jonge acht B om kwart over vijf begint,
zullen tevens selectiewedstrijden voor de
komende Olympische Spelen in Helsinki
zijn.
De noten op deze lustrumzang zijn te
veel om u in dit bestek op te sommen. Vele
ervan zijn trouwens uitsluitend toeganke
lijk voor de studenten zelf. Van de feeste
lijkheden, die alle voor zeer weinig geld
ADVERTENTIE
De Amsterdamse rechtbank heeft gister
morgen de 42-jarige W. K. uit Weesp, te
gen wie veertien dagen geleden een maand
was geëist, veroordeeld tot een gevange
nisstraf van zes weken wegens huisvrede
breuk in de woning van burgemeester mr.
J. C. Bührmann. De veroordeelde was op
10 Mei volgens de tenlastelegging in bene
velde toestand het huis binnengegaan om
er tegen te protesteren, dat hij op een
„zwarte lijst" was geplaatst met als ge
volg, dat verlofhouders hem ter plaatse
geen sterke drank meer mochten verkopen.
Hoewel de burgemeester hem tweemaal
gelastte de woning te verlaten, gaf hij
hieraan geen gevolg, waarom de burge
meester zijn ongenode gast zelf uit de wo
ning moest verwijderen.
De bekende, in Oostenrijk geboren diri
gent Erich Kleiber heeft besloten zich in
Oost-Berlijn te vestigen. Hij wordt gedu
rende 1953 muzikaal leider van de Oost-
Duitse Staatsopera in Oost-Berlijn. Klei-
bers beslissing, aldus een woordvoerder
van de Oost-Duitse regering, is een be
langrijke gebeurtenis voor het culturele
leven, temeer daar hij een overeenkom
stig aanbod uit West-Berlijn heeft afge
slagen. Kleiber, die thans 62 jaar is, was
van 1923 tot 1935 leider van de Berlijnse
Staatsopera. Hij heeft verklaard zich bij de
uitoefening van zijn beroep niet aan poli
tieke overwegingen te willen storen.
67. Na nog enig heen en weer gepraat
(waarvan we u de kleinere bijzonderheden
willen sparen), besloot de Minister om
Joris Goedbloed zijn zin te geven waar
uit we kunnen afleiden hoé vurig de ge
zagsdrager verlangde naar de terugkeer
van de verdwenen professor Kalker. Hij
haalde een chèque-boek te voorschijn, en
schreef zuchtend en steunend een cheque
uit voor het bedrag van 738964 ducaten,
want dat was nauwkeurig wat Joris zei
nodig te hebben voor het maken van een
Verschijn-machine. En daarna liet de Ex
cellentie zich, terneergeslagen maar niet
gebroken, uitgeleide doen. „Wat een be
drag!", zuchtte hij. „Ik heb nog nooit zó
veel ineens betaald!" „Kom, kom, dat
wordt misschien nog wel anders wanneer
ge me een beetje langer kent!", sprak Jo
ris bemoedigend. „En bovendien verschaf
ik u er een prima Verschijn-Machine voor!
Ge moet maar denken dat ge niet dom-weg
met geld hebt gesmeten.neen ge hebt
dit nutteloze aardse slijk gemaakt tot olie
voor de tandraderen van de vooruitgang!"
„Dat is mooi gezegd!", riep de Minister uit.
„Dat moet ik onthouden dat kan ik nog
wel eens voor een redevoering gebruiken".
Zij hadden nu bijna de buitendeur bereikt,
en toevallig gebeurde er nu juist iets
vreemds. Uit een klein deurtje, dat hier
op de trap uit kwam, klonk namelijk een
dof gebonk, terwijl een huilend geluid als
van verdrietige stemmen hoorbaar werd.
Joriswat is dat?", riep Panda ver
schrikt. „Nietsnietsglimlachte
Joris zorgeloos. „Neen, dat is slechts enig
gerucht uit mijn apparaten! Het schijnt,
dat de tandraderen wat olie nodig heb
ben. En hij drong de Excellentie ver
der naar de buitendeur.
toegankelijk zijn voor het publiek, noemen
wij nog de Fancy Fair, voor de Sociëteit
NIA, waaraan Henriëtte Davids en Toon
Hermans meewerken, het grote Wielercri-
terium Lindengracht-Jordaan, waarin 80
amateurs (ieder) 80 km moeten afleggen
en een „wedstrijd in schoondraaien stijl-
slingeren van draaiorgels".
B. en W. van Amsterdam hebben een
voorstel ingediend tot wijziging van de ver
ordening tot regeling van de universiteit
van Amsterdam in verband met de wijzi
ging van de bestuursvorm. In het 'prae-
advies aan de raad delen zij mede, dat zij
de oplossing van het vraagstuk der centrale
leiding, waaromtrent tussen alle betrokken
instanties overeenstemming werd bereikt,
zien in het scheppen van een presidium
van de universiteit- Dit presidium zal be
staan uit de rector magnificus, een nieuwe
functionaris, te noemen de kanselier
directeur, en de prorector, laatstgenoemde
als adviserend lid.
De figuur van de rector magnificus, als
voorzitter van de senaat, blijft gehand
haafd,- maar zijn positie zal bij de voorge
stelde regeling toch een andere kunnen
zijn. Veel meer dan tot nu toe van de vol
gens anciënniteit voor een jaar benoemde
rector magnificus mocht worden verwacht,
zal bestuurskracht kunnen uitgaan van een
lid van de senaat, dat bij uitstek over be-
stuurscapaciteiten beschikt, bereid is deze
ten behoeve van de universiteit aan te
wenden en op grond hiervan tot de functie
van rector magnificus wordt geroepen. Zulk
een functionaris moet, anders dan de thans
geldende regeling toelaat, voor langer tijd
dan- een jaar kunnen worden benoemd. Het
ligt in de bedoeling van alle betrokken in
stanties om bij het doen bezetten van deze
post, zodra zich een gunstige gelegenheid
daartoe voordoet, naar enige permanentie
te streven, opdat continuïteit worde verkre
gen in het onderwijsbeleid gedurende een
wat langere periode.
De duur van de ambtsperiode van de
prorector wordt in het midden gelaten, om
dat deze zich zal moeten richten naar die
van de rector magnificus.
Naast deze beide fuctionarissen, wier
ambtsvervulling toch altijd als tijdelijk is
gedacht, zal de kanselier-directeur perma
nent van het presidium deel uitmaken. Van
de keuze van deze functionaris, die bij
voorkeur een man moet zijn van erkende
kundigheid en organisatorische bekwaam
heid, zal voor de universiteit veel afhan
gen.
Bij het voorbereiden van de voorstellen,
die uitgaan naar de colleges van B. en W.
en van curatoren, zal het presidium een
belangrijk aandeel krijgen. Het zal deze
voorstellen in de eerste plaats onderzoe
ken op hun opportuniteit in het kader van
het onderwijsbeleid.
Een formele wijziging is, dat de inschrij
ving als student, toehoorder of laborant
voortaan door of namens het presidium en
niet, zoals tot dusverre, door of namens de
rector magnificus geschiedt.
In artikel 39 omtrent de handhaving van
de tucht onder de studenten is een aanvul
ling opgenomen, welke het college van rec
tor en assessoren bevoegd maakt, in ern
stige gevallen een overtreder voor een tijd
vak van ten hoogste drie maanden de toe
gang tot de universiteit te ontzeggen.
Onder de uitgaven, welke met de reor
ganisatie van de bestuursvorm gepaard
zullen gaan, is ook het salaris van de kan
selier-directeur. Deze fuctionaris wordt in
gedeeld in een der hoogste salarisgroepen
van ambtenaren in dienst der gemeente
Amsterdam. Hij krijgt de beschikking over
het administratieve apparaat van het bu
reau der universiteit. Wel dient gerekend
te worden op enige uitbreiding van werk
zaamheden, verband houdend met zijn op
treden, hetgeen zal leiden tot het aanstel
len bij dit apparaat van nog enkele func
tionarissen in de lagere salarisgroepen. De
kosten van de reorganisatie kunnen te
zamen worden geraamd op 30.000.
Afschaffer. Senator Robert Taft heeft op
nieuw beloofd, dat hii als president de
belastingen met 15 procent zou verla
gen. Taft zei, dat hij ook voorstander
is van afschaffing der prijsbeheersing.
De dienstplicht moet worden afge
schaft. Deze is een ernstige beperking
van de persoonlijke vrijheid, aldus Taft.
Mislukt. Dr. Bombard en Jack Palmer, die
in een rubberboot op weg van Nice
naar Gibraltar waren, vanwaar zij de
oceaan naar Zuid-Amerika wilden
oversteken, hebben de hulp moeten in
roepen van vissersschepen. Zij konden
niet meer voort. De schepen hebben
beiden naar Minorca gebracht, vanwaar
zij enige tijd geleden waren vertrok
ken. Bij het aan boord nemen van de
„expeditie", die wil aantonen dat de
zee voldoende voedsel en vocht biedt
om te leven, sloeg het rubberbootje om
en verloren de reizigers hun radio en
enkele kledingstukken.
Kevers. Volgens het Oost-Duitse persbu
reau A.D.N. heeft de Oost-Duitse po
litie verklaard, dat een Amerikaans
straalvliegtuig, komend uit de richting
Helmstedt, deze week dozen met colo
radokevers heeft uitgeworpen boven de
plaatsen Beendorf en Schwanefeld.
Boeren zouden dit echter gezien en on
middellijk maatregelen genomen heb
ben, zodat er geen schade werd berok
kend aan de aardappeloogst, aldus
A.D.N.
Veiligheid. Het Britse ministerie van bur
gerluchtvaart heeft bepalingen bekend
gemaakt voor het instellen van een vei-
ligheidsstrook voor vliegtuigen, die
leden van de Britse Koninklijke familie
vervoeren. Langs een route, die het Ko
ninklijke vliegtuig volgt, zullen tijde
lijke contrölecorridors worden inge
steld, „purperen luchtwegen" genaamd.
Deze veiligheidsstrook zal zestien kilo
meter breed en een tot drie kilometer
hoog zijn. Binnen deze strook zal zich
geen ander vliegtuig mogen begeven.
Veroordeling. In het Vaticaanse blad „Os-
servatore Romano" is een uitspraak ge
publiceerd, die kardinaal Schuster,
aartsbisschop van Milaan, dezer dagen
heeft gedaan over de beweging voor
morele herbewapening van dr. Frank
Buchman. De kardinaal noemde haar
„gevaarlijk en vol dwalingen", zowel
voor Katholieken als niet-Katholieken.
Hij zeide, dat de beweging „van Pro
testants origine en maaksel" is, buiten
het toezicht van de Katholieke kerk
valt en voor qiet-Katholieken een ge
vaar betekent „omdat zij hun een half
slachtig' en suggestief soort godsdienst
voorhoudt, een moraal zonder dogma's,
zonder beginsel of gezag, zonder een
van boven af geopenbaard geloof".
Vergaan. De 188 ton metende Spaanse
treiler „Mary Rosa" is ter hoogte van
Castletown na een ketelontploffing ge
zonken. Men vreest dat 6 opvarenden
zijn omgekomen. Vier opvarenden zijn
met ernstige brandwonden gered.
Vrees. Margaret Trumans bezoek aan
Europa deze zomer draagt er toe bij,
dat een record aantal Amerikanen
Europa komt bezoeken. De reisbu-
reaux, die verwachten dat deze zo
mer 750.000 Amerikaanse toeristen de
Atlantische Oceaan zullen oversteken,
zeggen dat de reis van Trumans dochter
bij de toeristen de vrees wegneemt, dat
zij als gevolg van een oorlog in Europa
zullen stranden.
Campagne. De C.G.T., het vakverbond in
Frankrijk, dat onder leiding van com
munisten staat, heeft de aangesloten
vakverenigingen verzocht een campagne
te organiseren voor een werkweek van
40 uur, met betaling van 48 uur.
Pas. Denemarken, Noorwegen, Finland en
Zweden gaan binnenkort het paspoort
in het reisverkeer tussen hun landen
onderling afschaffen. Inmiddels is de
afschaffing al ingevoerd door de man,
die er indertijd de stoot toe gegeven
heeft, de vroegere Deense minister
president Hedtoft. Hij wilde deze week
naar Zweden reizen, maar merkte op
het Kopenhaagse vliegveld, dat hij zijn
pas niet bij zich had. Te laat schoot
hem te binnen dat dit document op de
Amerikaanse ambassade lag. Onder de
papieren, die de oud-minister wel bij
zich droeg, bevond zich een verlopen
toegangsbewijs voor een tentoonstel
ling. De douane-ambtenaar vond, dat
dit best als pas kon dienen. Hij plaatste
een stempel op het stuk en Hedtoft kon
vertrekken.
Verworpen. De Franse Senaat heeft gister
avond met 180 tegen 116 stemmen het
wetsontwerp betreffende een glijdende
loonschaal voor de minimumlonen ver
worpen. De Nationale Vergadering had
dit wetsontwerp reeds aangenomen.
Premier Pinay moet nu trachten het
ontwerp door de Nationale Vergadering
opnieuw aangenomen te krijgen met de
vereiste meerderheid, waardoor het
veto van de Senaat teniet wordt ge
daan.
NAAST DE MOORD op Floris V, de
sprong van Jan van Schaffelaar, de
inneming van Breda en de ontvluchting
van Hugo de Groot in een boekenkist, be
hoort de uitvinding van het haringkaken
tot die gebeurtenissen uit de vader
landse geschiedenis die het meeste indruk
hebben gemaakt en daarom
het langst in het geheugen blij
ven hangen. En nu de nieuwe
haring weer is gearriveerd, is
er welhaast geen Nederlander,
of hij herinnert zich met wel
gevallen Willem Beukelszoon
uit Biervliet, de visser die hem
in zijn schooljaren werd aan-
gewezen als de uitvinder van het haring
kaken.
In de Ned. Herv. kerk te Biervliet is de
nagedachtenis van Willem Beukelszoon
bewaard door een gedenkraam, waarin als
zijn sterfjaar 1397 staat vermeld. Er is dus
alle reden te veronderstellen dat het ha
ringkaken hier te lande het eerst heeft
plaats gevonden in het laatste kwart van
de 14de eeuw. Deze opvatting vindt steun
in de toltarieven van de stad Sint-Omaars
van het jaar 1377, waarin voor het eerst
de Vlaamse kaakharing is opgenomen, als
mede in de stadsrekeningen van Blanken-
berghe van 1407, welke spreken van de
„nieuwe maniere van soutene ofte kae-
ckene".
Van Willem Beukelszoon is in deze stuk
ken geen sprake. Zijn naam wordt het eerst
met het haringkaken in verband gebracht
door de Gentse kroniekschrijver Marcus
van Vaernewijck, die in 1565 van de vis
ser uit Biervliet schreef dat hij voor het
eerst „den tonharynck vynck ende sautte".
Hier wordt dus ruim anderhalve eeuw na
dedood van Willem Beukelszoon niets
méér van hem gezegd, dan dat hij de
eerste ton haring zoutte. Van een uitvin
ding wordt niet gerept. Dit belette echter
de meer smeuïge dan historisch juiste
Vader Cats niet om wéér een eeuw
later te dichten: „Maar Beu-
ckels heeft vooreerst den ha
ring leeren kaken".
Ruim 2V2 eeuw na zijn dood
staat Willem Beukelszoon hier
dus plots als uitvinder vóór
ons! En latere geslachten zou-
den het nog een graadje erger
maken door te trachten het
bokking van Beukelszoon af te
In een stuk uit het jaar 1262
woord
leiden.
treffen we echter reeds het Engelse woord
„buckings" aan, en wijl we moeilijk kun
nen aannemen dat de Engelsen een gerook
te vis genoemd hebben naar een vreemde
ling die nog geboren moest worden en die
het haringkaken zou gaan uitvinden, is
deze woordafleiding hiermede naar het rijk
der duimzuigerij verwezen.
Hoewel in de officiële stukken Willem
Beukelszoon nergens als de uitvinder van
het haringkaken wordt genoemd, dienen
we toch de mogelijkheid open te laten, dat
hij desondanks toch de uitvinder is ge
weest. Men kan immers zeer goed een uit
vinding hebben gedaan, zonder in de stuk
ken als zodanig te worden vermeld.
Laten we dan morgen mogen aantonen,
dat Willem Beukelszoon het haringkaken
werkelijk niet heeft Uitgevonden.
H. PéTILLON.
(Nadruk yerboden)
