Industrialisatie zou gevaar lopen, als de
schrootvoorziening niet gewaarborgd is
Geen vuurwerk op 28 Juni
te Zandvoort
de zon in het zomerpunt
Nationale campagne, om oud-ijzer los te krijgen
WILHELMINASTR. 16
Agenda voor
Haarlem
Zilveren médaille van Bloemendaal
aangeboden aan mej. A. M. G. Nierhoff
rHoe is het ontstaan?"^
„De Burcht van Hertog
Blauwbaard" van Bartök
tjbojpJrontan
Zie Boven
Uitgaan in Haarlem
Een Eeuw geleden
Holland
Festival
Onder leiding van
Antal Dorati
J
VRIJDAG 20 JUNI 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Slachtoffer van ramp in
Marsdiep aangespoeld
Betere markt voor
aardbeien
Dit woord:
EENKENNIG
Een best recept
Erefonds voor
oud-verpleegsters
Prof. dr. A. H. M. Albregts, de minister zonder portefeuille, die op het moment
de portefeuille van Economische Zaken ad interim beheert en zich gedurende zijn
zittingsperiode met de productieverhoging heeft bezig gehouden, heeft Woensdag in
het Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam de Commissie voor de Nationale
Schrootcampagne toegesproken, nadat de president-directeur van de K.N.H.S., ir. A.
II. Ingen Housz deze commissie had geïnstalleerd. Zij bestaat uit een aantal voor
mannen der staalverwerkende (en dus schrootverwerkende) industrieën, aangevuld
door groothandelaren in schroot en dit gezelschap wordt gepresideerd door de heer
P. R. Bentz van den Berg, een der Hoogovendirecteuren.
Minister Albregts wees er in zijn toe
spraak op, welk een klemmend belang de
schrootvoorziening is geworden, nu bij
voorbeeld het Breedband-project zijn vol
tooiing in de Kennemer duinen nadert: ex-
wordt in 1953 een staalproductie verwacht
van liefst 800.000 ton en daar zal dus het
nodige schroot voor moeten komen. De mi
nister merkte zelfs op, dat de verwezenlij
king van de Nederlandse industrialisatie in
grote mate afhangt van de opvoering der
binnenlandse staalproductie.
Voor hem had ir. Ingen Housz reeds de
vinger gelegd bij het zwakke punt in die
staalproductie: de schrootvoorziening. Op
internationaal niveau wordt aan een ver
groting daarvan gewerkt door een „Scrap-
Committee" en in Engeland zijn inmiddels
al prachtige resultaten bereikt met een
„scrap-drive", die grote hoeveelheden
schroot opbracht voor de industrie. De hui
dige productie van 550.000 ton staal per
jaar heeft 355.000 ton schroot nodig en nu
«rw-
Het affiche voor de nationale schroot-
campagne.
is het moeilijke in deze kwestie, dat één
ton schroot slechts, als het. beslist moet,
vervangen kan worden door één ton ruw-
ijzer, waarvoor dan weer de invoer nodig
is van vier ton andere grondstoffen (twee
ton erts, anderhalf ton kolen en een halve
ton kalksteen).
De bekende Amsterdamse scheepssloper
de heer M. B. B. Nijkerk heeft als voor
zitter van de organisatie van fabrieks-
leveranciers van „geslagen schroot" het
probleem van dit moment ter vergadering
uit de handelaarshoek bekeken en ook de
heer Bentz van den Berg heeft gesproken
over het belang van een goede en goedkope
schrootvoorziening. Dat de schrootprijs in
Nederland ten opzichte van de andere
Europese landen zo laag ligt (behalve in
vergelijking tot Engeland, waar de prijs
per ton nóg lager is) is een levensbelang
voor de staalexport: zolang onze staalprijs
op de wereldmarkt zo laag blijft, kan Ne
derland blijven concurreren en deviezen
oogsten. Toch ligt naar de mening van de
Hoogovendirecteur de schrootprijs hoog ge
noeg, om een nationale inzameling aan
trekkelijk te maken.
Ten slotte kwam de heer F. Verken aan
het woord, die de zaak uit de internatio
nale hoek bekeek. Hij vertelde, dat van de
voddenraper tot de groothandelaar in
schroot en dan nog niet eens meegerekend
Rusland, Japan en de Russische satelliet
staten, gezamenlijk per jaar 53 millioen kg
oud metaal bij elkaar brengen. En dat is
Op het strand bij de Mok op Texel is
gistermiddag het stoffelijk overschot aan
gespoeld van een der slachtoffers van de
ramp in het Marsdiep, waarbij een Neder
landse Thunderjet tijdens een duikvlucht
op een Engels patrouillevaartuig is neer
gestort. De identiteit heeft men nog niet
kunnen vaststellen. Het stoffelijk ovex-schot
is naar Den Helder overgebracht.
ADVERTENTIE
Couture
et Chapeaux
„E R I A N"
Vervormen en
moderniseren van hoeden.
Wij ontwerpen voor Uw
figuur modellen voor Uw
japon en patronen naar
maat.
Tel. 16884
VRIJDAG 20 JUNI
Concertgebouw: Partij van de Arbeid,
openbare vergadering, 8 uur. Palace: „De
blauwe sluier", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Moord aan de Seine", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Griin ist die Heide", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. City: „Kinderogen", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Spaarne: „De donderruiters", „Gevaar
lijke wapens", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „De strijd om de vrijheid",' 7 en 9.15
uur. Minerva: „Sensatie in San Remo', alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Een
Amerikaan in Parijs" alle leeft., 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 21 JUNI
Openluchttheater: Nationaal Danstheater
van Joegoslavië, 8.30 uur. Luxor: Journaal
voorstellingen, 10.30, 11.30 en 12.30 uur.
„Moord aan de Seine", 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Lido, Palace en Rembrandt: 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Spaarne: 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: 2.30, 7 en 9.15 uur. City: 2.15, 4.30, 7
en 9.15 uur: Minerva: 2.30, 7 en 9.15 uur.
tenslotte het rijkste erts, dat er is! Maar
de vraag naar staal neemt nog steeds toe
en het schroot raakt achter op.
Met deze welmenende woorden ging de
Nationale schrootcampagne van wiek. Affi
ches en ander reclamemiddelen zullen
moeten proberen het potkacheltje en het
fornuis „los te branden" uit de ongetwij
feld rijke „ertsmijnen", die ons land onbe
wust de zijne kan noemen. En op die affi
ches zal Hein Schroot, een vreemd manne
tje, samengesteld uit moeren, een bolder,
kabel en een stang zichzelf als „de gezoch
te" aandienen. Want de staalfabrieken
moeten blijven draaien.
Nieuwe „Climax" doet het goed
Donderdag had de Beverwijkse aard-
beienmarkt een heel wat gunstiger ver
loop dan op de eerste dagen der week.
Het aanbod was gelijk aan dat van de
vorige dagen, en ook nu was Duitsland
weer aan de markt en er gingen enkele
wagons heen.
De Moulin Rouge noteerde van 200250
cent per slof, de tweede kwaliteit bracht
het van 150200 cent per slof. Voor de fa
briek komen er nu meer aardbeien zonder
dop; ook de belangstelling der fabrieken
wordt groter, hetgeen in de prijs tot uiting
kwam. Er wordt nu tot 200 cent per slof
voor aardbeien zonder dop betaald.
De nieuwe aai'dbei Climax gaat er bij
de handel heel goed in; ze kwam tot 290
cent per slof. De doosjes gaan nog steeds
vlot weg en kwamen tot 73 cent per stuk.
Wegens haar bijzondere verdiensten bij de vorming van het historisch archief der
gemeente Bloemendaal heeft de Donderdagmiddag gehouden gemeenteraad van Bloe
mendaal besloten aan mejuffi-ouw A. M. G. Niei-hoff, chef van de afdeling interne za
ken ter gemeentesecretarie, wegens het haar per 1 Juli verleende eervol ontslag de
.zilveren médaille der gemeente aan te bieden. Nadat het besluit genomen was hebben
het oudste en het jongste raadslid mejuffrouw Nierhoff in de vergadering binnen
geleid, waarna burgemeester jhr. mr. C. J. A. den Tex de zilvei-en médaille heeft
ovei-handigd benevens een door de heer J. Th. van Steenwij'k, commies eerste klas ter
secretarie, ontworpen oorkonde.
In zijn toespraak tot de scheidende
ambtenares zeide de burgemeester dat op
de ene zijde van de médaille de naam en
de kwaliteit vermeld staan en op de andere
zijde het wapen der gemeente, De onder
scheiding is haar toegekend omdat zij zo
vele jaren de gemeente trouw gediend heeft
en wel met opgewektheid, preciesheid en
welwillendheid. Zij, die met en onder haar
gewerkt hebben zullen prettige herinne
ringen bewaren. Mejuffrouw Nierhoff
kende haar vak en het werk op haar afde
ling liep op i-olletjes. Zorgvuldig bewaarde
zij de stukken. Zij was zich volkomen be
wust, dat zij geen geschiedschrijfster was,
maar zij verschafte andei-en voldoende ma
teriaal om de geschiedenis te beschrijven.
Daarbij tx-ad zij bescheiden op. Door haar
toedoen zijn op het archief enige cahiex-s
van oudere bewoners aanwezig, die wat
van de Bloemendaalse toestanden opge
schreven hebben. Die gegevens zullen in de
toekomst nuttig zijn. De burgemeester sprak
woorden van dank, waarna hij de médaille
en de oorkonde ovexbandigde. Op de oor
konde staat vermeld, dat de médaille een
blijk van bijzondere waardering is voor
Burgemeester jhr. mr. C. J. A. den Tex
bood mejuffrouw A. M. G. Nierhoff de
zilveren médaille der gemeente
Bloemendaal aan.
haar initiatief tot de aanleg en zox-g voor
de ontwikkeling van het histoi-isch archief
der gemeente.
Mejuffrouw Nierhoff dankte voor de
haar gebrachte hulde.
Saldo over 1950
Naar aanleiding van het voox-stel de ge
meenterekening over het jaar 1950 goed te
keuren (saldo op de gewone dienst f 354.000)
en de achtste suppletoii-e begi-oting 1951
vast te stellen (saldo 33.000) zeide mr.
Vliegen (Arbeid), dat B. en W. bij de
begrotingen van de jaren 1950, 1951 en 1952
de ramingen kennelijk aan de buitenge
woon voorzichtige kant hebben gedaan.
Thans blijkt, dat er een saldo is tussen 3J/2
en 4 ton. De begrotingscijfers waren daar
om volgens de spreker niet in overeen
stemming met de waarheid. Door deze wijze
van begroten moeten wenselijke of noodza
kelijke dingen achterwege blijven. Daarbij
dacht mr. Vliegen in het bijzonder aan het
aanstellen van boventallige leerkx-achten
bij het lager onderwijs.
De voorzitter antwoordde, dat het
saldo niet ontstaan is door de lage ramin
gen. Er hebben zich, zoals uit de toelichting
blijkt, meevallers voorgedaan. Er is geen
reden om te veronderstellen, dat B. en W.
een te conservatief beleid hebben gevoerd.
Wethouder mr. R o h 1 i n g (K.V.P.) zei
de veel voor de aanstelling van bovental
lige leex-kx-achten te voelen, inaar dan moet
bekend zijn, dat de financiële positie voor
de toekomst zeer gunstig is. Als het insti
tuut in het leven gex-oepen wordt, dan
moet men er verzekerd van zijn dat het
behouden blijft; die zekerheid bestaat er
op het ogenblik niet.
Mr. Vliegen stelde voor twee ton van
het saldo over te brengen op de gewone
dienst en de rest op de kapitaaldienst (het
voorstel van B. en W. was het gehele be
drag op de kapitaaldienst over te brengen).
Het voorstel van mr. Vliegen werd verwor
pen met 143 stemmen; het voorstel van
B. en W. aanvaard.
Tot onderwijzeres aan de Julianaschool
werd benoemd mejuffrouw C. E. Groot te
Zuid-Eierland en tot onderwijzer aan de
Hartenlustschool de heer A. J. Leeuwen-
burgh te Rijswijk. Aan mevrouw J. Piersma
wex-d met ingang van 1 September eervol
ontslag verleend als onderwijzeres aan de
Graaf Florisschool te Vogelenzang.
Goedgekeurd werden de volgende pun
ten: herziening van de erfpachtscanon voor
de gx-onden aan de Donkerelaan ten be
hoeve van woningbouw uitgegeven aan de
vex-eniging „Bloemendaal-Noord"; grond-
uitgifte in erfpacht, verlenen van bouw-
voox-schot van 93.000 en instelling van
gemeentelijk reservefonds tot dekking van
tekorten op exploitatie voor de bouw van
zeven woningen door „Bloemendaal-Noord"
aan de Donkere- en Brederodelaan; verho
ging bouwoverschot voor 12 duplexwonin-
gen aan de Donkerelaan; geen schadevex--
goeding toe te kennen aan de heer M.
Brenninkmeijer wegens plaatsing van bui
tenplaats „De Beek" op de gemeentelijke
monumentenlijst; vex-lenging tijdsduur
branden van de z.g. „nachtlampen"; voor
bereiding bouw van woningen voor ouden
van dagen aan de Veldlaan.
Wanneer ik een klein kind vriende
lijk tegemoet treed, maar het wendt
zich angstig af en zoekt bescherming bij
de moeder, zegt deze dikwijls veront
schuldigend: Ze is een beetje eenkennig.
Zij bedoelt: verlegen en zou, als haar
naar een vex-klaring van het woord werd
gevraagd, waarschijnlijk antwoorden:
Zij kent er maar één, namelijk mij, de
moeder.
Nu blijkt uit oude vormen dat in sa
menstellingen met het woordje „een"
dit vooi-voegsel de betekenis heeft van:
eigen. Maar de conclusie: een eenken
nig kind wil slechts weten van de eigen
familie, is onjuist. Het woord „eigen"
slaat niet op de omgeving, maar op het
kind zelf. Een eenkennig kind wil dus
alleen van zichzelf weten. Het woord is
te vergelijken met eigenwijs en eigen
zinnig en ook met eenzelvig: aan zich
zelf genoeg hebbend, in zichzelf ge
keerd.
Binnenkort zal de Nederlandse Bank deze bankbiljetten van twee en een halve gulden
uitgeven. Deze nieuwe biljetten, die ivat afmetingen en versiering betreft niet ver
schillen van de muntbiljetten van een gulden, worden uitgevoerd in doiikerblauw
op grijze achtergrond. Het blauwgrijze papier, waarvan de biljetten worden vervaar
digd, vertoont bij doorzicht over het gehele oppervlak een watermerk van kubussen.
v.
Het Holland Festival is ditkeer wel in
hoofdzaak gelukkig met zijn manifestaties:
niet alleen het „hoe" maar ook het „wat"
spreekt dit jaar een hartig woordje mee.
Na een paar hoogtepunten, met werk van
Strawinsky, bereikte men deze Donderdag
avond weer een top, nu met de uitvoei:ing
in concertvorm van Béla Bartók's opera in
één bedrijf „De Burcht van Hertog Blauw
baard". De fameuze dirigent Antal Dorati
voerde het werk uit met het Residentie
orkest en met de sopraan Martha Lipton
en de bariton Otakar Kraus, die de in het
Engels vertaalde tekst zongen.
Onwillekeurig komt men er toe de
„Blauwbaard van Bartök te vex-gelijken
Het bestuur van de Oranjevereniging
Zandvoort deelt ons het volgende mede:
„Enkele maanden geleden nam het bestuur
van de Oranjevereniging het besluit, om
op Zatex'dag, 28 Juni, de vóóravond van
de verjaardag van Prins Bex-nhard, een
vuurwerk te doen afsteken op het stx-and.
Aangezien de kasmiddelen der vereniging
niet toei-eikend waren, om dit evenement
te financieren, werd een verzoek ingediend
bij de gemeenteraad om een garantie van
f 2000. Op dit verzoek wex-d tot heden
geen officieel antwoord ontvangen, doch
de raad bleek bex-eid f 500 garantie te stel
len, indien B. en W. (door de raad ge
machtigd), in overleg met het bestuur der
Oranjevereniging, een oplossing zou kun
nen vinden voor het heffen van entrée's
Dit laatste wei-d in genoemde raadszitting
als „onwettig" bestempeld.
Daar een garantie van f 500 door de
Ox-anjevereniging ontoereikend werd ge
acht en het heffen van entx-éegelden on
ontbeerlijk voor dekking van de kosten,
heeft het bestuur besloten, het vuurwerk
niet te laten doorgaan. Daarop volgde een
onderhoud met de burgemeester en het
bestuur der Oranjevereniging, waarna
men met de burgemeester tot overeen
stemming kwam over het heffen van
entréegelden, daar een mogelijkheid tot
afsluiting van terreinen gevonden werd;
waarop men besloot het vuurwerk alsnog
te doen plaats hebben.
Een der plaatselijke bladen heeft het
thans nodig geacht op deze zaak zéér diep
in te gaan en dit tenslotte als een „vi-eem-
de gang van zaken" te beschouwen.
Het gevolg hiervan is, dat de Oranje-
vex-eniging thans besloten heeft, dat het
vuurwex-k op 28 Juni niet zal doorgaan.
Een groot deel van het publiek, aldus
voorgelicht, zou waax-schijnlijk niet bex-eid
blijken, een luttel bedrag te betalen om
het vuurwerk te kunnen zien, daar immers
geen wettelijke verplichting zou bestaan
tot het betalen van entréegelden op de
openbare weg. Wanordelijkheden worden
door de Oranjevereniging gevreesd, het
geen men tot elke prijs wil voorkomen, on
danks het feit, dat ieder weldenkend mens
zal begrijpen, dat een dergelijk kostbaar
evenement als het afsteken van vuurwei-k,
door het na-oorlogse Zandvoort niet maar
zó kan worden gefinancierd.
Het bestuur van de Oranjevereniging
besloot daarom, op Zaterdagavvond 28
Juni de gymnastiekvereniging O.S.S. uit
te nodigen tot het houden van een turn-
demonstratie op het Raadhuisplein, ge
volgd door een openluchtbal.
Intussen heeft men een rechtskundige
verzocht, aan de hand van de betreffende
wetten aan te tonen, dat de gemeente wel
degelijk het recht heeft, om de openbare
weg af te sluiten voor het houden van een
evenement en weer open te stellen tegen
betaling.
Zakenlieden uit Kerkstx*aat en omgeving
hadden reeds een bedx-ag van f 300 bijeen
gebracht om de garantie der gemeente aan
te vullen, doch voordat deze zaak geheel
tot klaarheid is gebracht, wenst de Ox-an
jevereniging geen enkel risico te aan
vaarden.
ADVERTENTIE
ze&t de dokter-
HOE komt het nu dat
op 21 Juni de zomer
begint en nog wel precies
om 12.13 uur? Wie maakt
dat uit?
Om de wisseling der sei
zoenen duidelijk te ma
ken kan men zich de
aarde het beste voorstel
len als een tol. Een tol
kan op één punt staan
draaienzij kan echter
ook, al draaiend, een
boog beschrijven. Dat
laatste doet ook de. aar
de: al wentelend om
haar as beschrijft zij een
kringloop om de zon,
Laten wij nu een bran
dende kaars de rol van
zon spelen dan krijgen
wij een goed beeld wan
neer wij een tol in een
grote kring om die kaars
heen laten lopen, mits
er aan één voorwaarde
wordt voldaan: de tol
moet scheef staan. En
wel steeds in dezelfde
richting, laat ons zeggen
naar het Noorden.
Wat gebeurt er nu als
de tol zich op een ge
geven moment recht ten
Noorden van de bran
dende kaars bevindt?
Doordat zij naar het
Noorden overhelt, is de
kop van de tol van de
brandende kaars afge-
wend en op die kop valt
bijgevolg geen kaars
licht. (De as waarom de
tol draait maakt een hoek
van ongeveer 67 graden
met het horizontale vlak
waarop zij zich be
weegt)
Een halve baanronde
verderop de tol is dan
precies ten Zuiden van
de kaars aangeland
neigt de kop van de
tol (die immers altijd
Noordwaarts is gericht)
juist naar de kaars toe
en zij wordt dus op dat
ogenblik beschenen.
Ziehier nu in beginsel
wat er met onze aarde
gebeurt. Doordat de
aard-as scheef staat (zij
maakt eèn hoek van on
geveer 67 graden met het
vlak waarin de aarde om
de zon beweegt) is het
Noordelijk halfrond nu
eens van de zon afge
wend (wij noemen het
dan ivinter: wij zien de
zon een lage, korte dag-
boog aan de hemel ma
ken), dan weer neigt het
naar de zon toe de
zon staat hoog aan de
hemel en het is zomer.
De zomer begint nu Za
terdag om 12.13 uur: op
dat ogenblik bereikt de
zon namelijk het zomer
punt, een (denkbeeldig)
punt. op de (denkbeel
dige) lijn waarlangs wij
de zon haar jaarlijkse
baan langs de hemel zien
beschrijven. Zij bereikt
dat punt wanneer zij 90
graden langs de ecliptica
heeft afgelegd sinds zij
het lengtepunt passeerde,
waarover wij iv. Maart
schreven.
G. v. W.
met de „Halewijn" van Pijper: de overeen
komst tussen beide gegevens is gx-oot en de
intensiteit waarmee de actie zich in het
orkest ontwikkelt, zodanig dat het visuële
beeld erdoor ovex-bodig wordt, betekent
zowel bij „Blauwbaard als bij „Halewijn"
de specifieke kracht van de partituur. Het
is zo goed als zeker wel niet de opzet van
Bsi-tök geweest een absoluut „symphonisch
drama" te schrijven. Hij zal werkelijk wel
aan een toneelactie erbij gedacht hebben.
Maar zijn muziek is zo verbazend beeldend
en zo wondexdijk sfeerwekkend geworden,
dat men ze, paradoxaal gesproken, met de
oren zien kan.
Het is natuurlijk een gruwelhistorie van
jewelste: het sprookje van Pexrault, door
de Hongaar Béla Balazs, als het ware
onder invloed van de griezelverhalen van
Poe en van de suggestieve symbolenmys-
tiek van Maeterlinck, tot een pakkend
twee-persoonsdrama uitgewerkt. Het stuk
speelt op de'burcht van de vrouweixmoor-
denaar. Judith, die het zevende slachtoffer
zal wezen, komt uit eigen beweging naar
Blauwbaax-d toe, door liefde gedreven wil
zij licht en warmte brengen in het akelige
kasteel met de zeven deuren, waar achter
de geheimen van de misdadiger verborgen
zijn. Judith wil echter alles weten; zij eist
dat de deuren één voor één ontsloten wor-
den en zo komt zij tot het begrijpen van
Blauwbaards akelig bestaan. Hardnekkig
houdt zij vol tot ook de zevende deur is
opengegaan, waaruit de schimmen van
vroegere vrouwen van Blauwbaard te
voorschijn komen, die Judith als een prin
ses tooien en haar meevoex-en naar haar
verblijf. De deur valt dicht en Blauwbaax-d
zingt zijn eindeloze wanhoop uit, want nu
zal het voor altijd nacht voor hun zijn.
Zo is het sprookje als het ware een sym
bool geworden van de onafwendbaarheid
van het lot en van het eeuwige raadsel der
liefde. Er is geen intrige, alleen maar psy
chologische spanning, die uitgroeit tot een
onverzettelijke zielsdynamiek, welke door
de componist op ongemeen suggestieve, ja
aangrijpende wijze tot muziek gemaakt is.
En wel een zeer pei'soonlijke muziek. Bar-
tök gebruikte de technische middelen die
in 1911, toen het werk ontstond, vrijwel
nieuw waren, maar hij deed het op eigen
wijze, naar de ingeving van zijn genie.
Zijn melodie en hoe ongemeen is die!
heeft een kax-akter dat ons vreemd en
tevens eigen is; vreemd omdat zij andere
vormen aanneemt dan die waarmee ver
maarde componisten ons vertrouwd ge
maakt hebben; eigen omdat wij haar na
tuurlijkheid-, haar logisch verloop, haar
expressieven kracht en doeltreffendheid
aanvoelen. En wat Bartök aan kleur en
dramatisch effect, aan typerende tekening
en huiveringswekkende sfeer uit zijn orches-
traal apparaat te voorschijn tovert zonder
inzinking, zonder hiaat, altijd door maar
opstuwend naar het fatale eindpunt, het
kenschetst Bartök als een der grootmeesters
van het instrumentale palet. Wij kunnen de
waarlijk grote dirigent Antal Dorati niet
dankbaar genoeg zijn, dat hij ons met deze
geweldige partituur heeft laten kennis
maken en zulks met een interpretatie die
al even verx-assend en magistraal was als
het werk zelf.
De Amerikaanse sopraan Martha Lipton
en de Tsjechische bariton Otakar Kx-aus
(hij is nu Engels staatsburger) hebben hun
spannende dialogen gezongen met een ovex--
tuiging waaraan alle theatrale effect
vreemd was'. Men kon beider prachtige
stemmen waarderen, doch bovendien hun
uitbeeldingsvermogen bewonderen. En het
Residentie-orkest heeft met de verklanking
van de aartsmoeilijke partituur werkelijk
zichzelf overtroffen. Deze prestatie mocht
op één lijn staan met die van de „Sacre"
van verleden week, oixder Willem van
Ottex-loo.
De avond was begonnen met het Bran-
denburgs Concert no. 4 van Bach en werd
voortgezet met Schönbergs „Vei'klarte
Nacht", welk stuk door het strijkorkest ge
raffineerd vertolkt werd. Doch de gewel
dige Blauwbaardmuziek van Bartök was
in staat om alle vorige indrukken van de
avond te vervagen. JOS. DE KLERK
Ten bate van het Erefonds voor oud-
verpleegsters worden uit alle lagen van de
Nederlandse bevolking bedragen bijeen
gebracht.
De stichtingsacte van het erefonds zal
dezer dagen worden gepasseerd. Intxissen
zijn reeds een paar honderd aanvx-agen
om steun bij het secretariaat binnengeko
men. Men hoopt, dat het benodigde kapi
taal nu spoedig bijeen zal zijn opdat oud
verpleegsters die in grote moeilijkheden
verkeren, weldra geholpen zullen kunnen
worden. Het bedrag der binnengekomen
gelden is tot bijna f 100.000 gestegen.
TONEEL EN DANS
Zaterdag 21 Juni, Openluchttheater Bloemen
daal, 8.30 uur: Het Nationaal Danstheater
van Joegoslavië onder leiding van Olga
Skovran met dansen uit alle Balkanstre
ken. Het gezelschap telt vijftig leden exi
heeft een eigen orkest.
Zondag 22 Juni, Openluchttheater Bloemen
daal, 2.30 en 8.30 uur: Nationaal Dans
theater van Joegoslavië, zie Zaterdag.
Maandag 23 Juni, Openluchttheater Bloemen
daal, 8.30 uur: Nationaal Danstheater van
Joegoslavië, zie Zaterdag. Al deze voor
stellingen in het Holland Festival.
Maandag 23 Juni, Stadsschouwburg, 8 uur:
Haarlems oudste amateur-toneelvereni
ging „Door Inspanning Uitspanning" viex-t
haar tachtigjarig bestaan met een opvoe
ring van „Schipper naast God" van Jan de
Hax-tog onder regie van Willem van der
Veer.
MUZIEK
Vrijdag 20 Juni, Waalse Kerk, Begijnhof,
8.15 uur: Concert door het Amstex-dams
Kamex-koor onder leiding van Jan Boeke
met medewerking van de organist Piet
Halsema en enige leden van Haaxdems
Remonstrants Kerkkoor. Werken van
Sweelinck, Bach, Schütz, Pratorius en
anderen.
Vrijdag 20 Juni, Plein J. P. Coenschool, 8
uur: Populair concert door dameskooj
„Haerlem" onder leiding van Willy van
Eldik met medewerking van volksdan
sers en de Beierse kapel „De Alpenroos".
Na afloop volksdansbal.
Zaterdag 21 Juni. Gebouw Vrijzinnig-Her
vormden, 8 uur: The Glee Club Singers van
de Colgate-Universiteit onder leiding van
professor James Sykes. Onder meer wor
den werken van Randall Thompson, Aaron
Copland en negro-spirituals gezongen.
Maandag 23 Juni. Bloemendaalse Bos, 8 uur:
Zomerconcert door de H.O.V. onder leiding
van Marinus Adam. Het programma ver
meldt populaire werken van Berlioz. Sme-
tana.Délibes, Sibelius, Gounod en anderen.
Bij slechte weex-somstandigheden woi-dt
het concert uitgesteld tot Dinsdag 24 Juni.
Dinsdag 24 Juni, Grote Kerk. 8 uur: Orgeï-
bespeling door George Robert. Ook op
Donderdag van 34 uur.
Vrijdag 27 Juni, Concertgebouw, 8 uur:
Derde zomerconcert door de H.O.V. Op
het programma staan fragmenten uit „De
vrolijke vrouwtjes van Windsor" van
Nicolai, de ouverture Coriolanus van Beet
hoven. entre-actemuziek uit „Rosamunde"
van Schubert, suite „Een Midzomexmacht-
droom" van Mendelssohn en operafrag
menten. Solisten zijn Martha Maria Schu
bert, Mimi Aarden, Guus Hoekman en
Anton Eldering. dirigent is Chi'is Burgex's.
TENTOONSTELLINGEN
Vleeshal, Grote Markt: „Van de Olm tot de
Roos". Expositie gewijd aan historische en
hedendaagse boekdrukkunst. Geopend op
werkdagen van 9—17 en op Zondagen van
1017 uur, bovendien op Dinsdagavond en
Vrijdagavond van 810 uur.
Het Huis Van Looy: Werken van acht Am
sterdamse kunstenaressen: Lizzy Ansing,
Jeanne BierumaOosting, Charlotte van
Pallandt. Max-ia van Regteren Altena, So-
rella, Jacoba Surie. Betsy Westendorp—
Osieck en G. Wulfse. Geopend op werk
dagen van 1012.30 en van 13.30—17 uur,
op Zondagen van 1417 uur (tot 23 Juni).
Kunsthandel Leffelaar. Grote Markt: Reis
impressies van Otto B. de Kat. Aquarellen
en tekeningen uit Les Sables d' Olonne.
Geopend op werkdagen van 1017 uur, tot
16 Juli.
Het Wapen van Heemstede (Wilhelmina-
plein Heemstede): Tentoonstelling van
werk van leden van de Rotterdamse kuns
tenaarsvereniging „Argus": Kees Franse,
Jan Goedhart, Charles Kemper, Huib Noor-
lander, Louis van Roode en Ed. van
Zandden.
De Stompe Toren, Spaarnwoude: Voor pu
bliek geopend op Donderdag, Zaterdag en
Zondag van 25 uur. Voor bezoek op
andex-e dagen wende men zich tot mr. H.
K. de Raaf, Bronsteeweg 1 te Heemstede.
DIVERSEN
Zaterdag 21 Juni, Gemeentelijke Concert
zaal, 2 uur: Gezellige middag voor Ouden
van Dagen, aangeboden door de Haaxdemse
Postfanfare.
Donderdag 26 Juni, Concertgebouw, 8 uur:
Koninklijk Mannenkoor „Caecilia" voor
Ouden van Dagen.
Ook de doorreisvisa voor Spanje zijn
aanzienlijk in prijs verhoogd, zo wordt thans
medegedeeld. Het doorreisvisum met een
geldigheid van drie dagen is van f 3,90 thans
tot f 13 verhoogd, het visum met een geldig
heidsduur van zeven dagen van f 7,80 op f 26.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 19 Junij 1852
AMSTERDAM Gisteren zijn alhier
aangekomen en aan het paleis afgestapt
HH. KK. HH. de Russische Grootvorsten
Xicolaas en Michaël. Na eenige verver-
sching te hebben gebruikt zijn de beide
Vorsten uitgereden, teneinde eenige
merkwaardigheden der hoofdstad, onder
andere het Trippenhuis en den tuin van
het genootschap Natura Artis Magistra,
te bezigtigen. Daarna zijn zij naar Zaan
dam overgestoken, alwaar zij het nede
rig verblijf van hunnen doorlugtigen
voorzaat Czaar Peter den Grooten heb'-»
ben bezocht. Bij hun vertrek hebben zij
den burgemeester eenc som van f 500
ter hand gesteld ten behoeve van de al
gemeens armen der stad. Daarna heb
ben zij zich, over den spoorweg, naar
Haarlem hegeven en zijn terstond naar
Heemstede gereden, om de werken voor
het droogmaken van het Haarlemmer-
meer, bij den Cruquius, te bezigtigen. Zij
zijn vervolgens zonder verwijl naar Am
sterdam teruggekeerd en des avonds met
eenen bijzonderen spoortrein naar Ara-
hem gereden.
