Haarlem's Dagblad | 1952 | 8 juli 1952 | pagina 5

Nolten maakte onverwachte waar:
eerste in de twaalfde étappe

Agenda voor
Haarlem

VLIEGEN IS GOEDKOPER i
DAN UDENKT

A-afdeling met RCH, EDO en VSV
Afdeling B: Haarlem en Stormvogels

Een Eeuw geleden

Nederlandse debutant
onbedreigd over
de eindstreep

'"Hoe is het ontstaand

Nieuwe toepassing
van radar onthuld

Musicologen hoorden
het 31-toonsorgeI

DINSDAG 8 JULI 1952

Ronde van Frankrijk

Basketbaluitslagen

Wandelsport

Recordaantal deelnemers
aan de vierdaagse

Golf

Nederlandse damesteam
tegen België

Motorsport

Grote prijs van België

Minister Stikker
dementeert bericht van
„Ubserver"

Dit woord: MOKUM

Sport in 't kort

NIEUWE COMPETITIE-INDELING VOETBAL

Waterpolo-uitslagen

Piet Halsema speelde

Het onverwachte is gebeurd. Jan Nolten,
debutant in de Nederlandse ploeg, heeft een
étappe-overwinning in de Tour de France
behaald. Met ruime voorsprong op de
Fransman Dotto, Molinéris en Bertaina
ging hij in Monaco na tweehonderdeen
envijftig kilometer als eerste over de
eindstreep. Onbedreigd. De Italiaan Coppi
die de gele trui behield eindigde als
negende. Wim van Est was na Nolten de
beste Nederlander als zestiende. In het al
gemeen klassement is hij als twintigste de
best geklasseerde landgenoot.

Het parcours bestond Maandag eerst uit
een lange afdaling van ongeveer tachtig
kilometer to't in het dal van de Po, om ver
volgens over zestig kilometer geleidelijk te
stijgen. Daarna ging het steil omhoog over
elf kilometer tot aan de pasovergang van
de Tende, een col van 1320 meter, die tot
de tweede categorie behoort, aan de Frans-
Italiaanse grens. Eerst in Frankrijk wachtte
cle renners het zwaarste deel van het kar
wei, n.l. de bestijgingen van de Brouis, de
Castillon en de Turbie, drie zware cols,
waarvan twee van de tweede en een van de
derde categorie, over een afstand van zeven
tig kilometer. Van de Turbie daalde de weg
snel naar Monaco waar de finish was in
gericht in het stadion.

Tijdens de afdaling naar het Po-dal bleef
het peloton gegroepeerd, alhoewel het lang
uiteengerekt was. Niemand nam enig ri
sico, en deze tactiek was ook de verstan
digste in verband met wat er nog te wach
ten stond. Pas na vijftig kilometer maak
ten de Italianen Milano, Bresci en Franchi,
de Zwitser Weilenmann en de Fransman
Teisseire zich los uit het peloton, zodat ze
met een kleine voorsprong Pinerolo (55
km) konden bereiken. Maar het was een
vlucht zonder bepaalde bedoeling en ze lie
ten zich dan ook spoedig inlopen.

Klimpartijen

Toen begon de klim naar de pasover
gang van de Tende, op een hoogte van 1321
meter, over lussen met een niet al te groot
stijgingspercentage. Het hele peloton trok

RONDE VAN FRANKRIJK

Woensdag P Juli f4*etoppfl

de berg op tot in de laatste kilometers toen
enkele renners zich naar voren werkten
om de twintig seconden bonificatie voor de
eerst aankomende te verdienen. Robic ging
als leider over de streep, voor Coppi,
Ockers, Jan Nolten en Rotta. Mallejac
volgde op 20 seconden, Dotto op 30 secon
den en daarna kwam de lange sliert van de
hoofdgroep. Bij het doorrijden van de 2
kilometer lange tunnel aan de Frans-Ita
liaanse grens, waar het vrij koud was,
trachtte Nolten te ontsnappen maar Coppi,
Ockers, Robic en Rotta reageerden onmid
dellijk en bij het afdalen naar Fontan
kwamen ook de andere renners weer bij.

Na de doortocht van La Giandola (180
km), waar de klim naar de Col de Brouis
(880 meter) begon, ging Dotto aan de haal,
weldra gevolgd door Bertaina. De grote
cracks lieten hen gaan maar Nolten zette
er alles op om bij de koplopers te komen,
en de regional Molinéris volgde zijn voor
beeld.

Nolten in de aanval

Kort nadat de renners in Sospel proviand
hadden opgedaan wachtte hun de bestijging
van de kleine Col van de Costillon (706
meter), 340 meter hoger gelegen dan Sos
pel. Tijdens deze klim slaagde Dotto er in
Bertaina van zich af te schudden, maar hij
werd op zijn beurt achterhaald door Jan
Nolten, die na een schitterende aanval
eerst Bertaina passeerde en zich vervolgens
bij Dotto voegde. Zij bereikten samen de
top, op korte afstand gevolgd door Ber
taina. Vervolgens passeerde Molinéris en
daarna een klein peloton dat de achtervol
ging had ingezet.

In de afdaling naar Menton slaagde onze
landgenoot Nolten er in zich van Dotto te
ontdoen en alleen kwam hij bij de controle
van de citroenstacl (op 233 km) aan. Op dat
moment had Nolten 37 seconden voorsprong
op Dotto en 3 minuten op Bertaina en Mo
linéris, terwijl het eerste peloton nog groter
achterstand had.

Bij de beklimming van de Col de la Tur
bie (480 m. hoog) vergrootte Nolten zijn
voorsprong regelmatig en onbedreigd kwam
hij als eerste in het stadion Monaco binnen.

DINSDAG 8 JULI
Grote Kerk, orgelconcert. 8 uur. Sport
park Heemstede: Circus Mikkenie, 8 uur.
Lido: ,.Iwo Jima", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
City: ..De veroveraar", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „De terugkeer van Zorro", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Vrouwen in
angst", 18 jaar, 8 uur. Minerva: „Flying
Deuces", alle leeft., 8.15 uur. Rembrandt:
,,'s Nachts langs de weg", 18 jaar. 7 en 9.15
uur. Palace: „Om een vrouw te behagen", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Mr. Denning
drives north", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.

WOENSDAG 9 JULI
Sportpark Heemstede: Circus Mikkenie, 2
en 8 uur. Rembrandt, Palace, Lido: 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: 2.30, 7 en 9.15 uur.
City: 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Flying Deuces", alle leeft., 2.30 en 8.15 uur.
Luxor: Journaalvoorstellingen 10.30. 11.30
en 12.30 uur. „Mr. Denning drives north", 2,
7 en 9.15 uur. Spaarne: 2.30, 7 en 9.15 uur.

Wmm

Hier flitst Jan Nolten als eerste over de
eindstreep in Monaco (lïadiotelegrafisch
overgebrachte foto).

Dotto volgde op 1 minuut 27 seconden en
Molinéris op 3 minuten 44 seconden.

Jan Nolten heeft dus in zijn eerste grote
wedstrijd als professional, nog wel de
zwaarste en belangrijkse course voor profs:
de Tour de France, het succes behaald van
een etappe-overwinning. Na zijn goede
prestatie in de Route de France, die hij nog
als amateur reed, was het al duidelijk ge
worden, dat Nolten ook in het bergterrein
tot goede verrichtingen in staat was. In de
eerste bergétappes van de Ronde van
Frankrijk bewees hjj dat de deskundigen
goed hadden gezien, maar niemand zou
hebben durven voorspellen, dat Nolten in
de étappe van Sestrières naar Monaco met
enkele zeer lastige cols een kans op de
overwinning had. Nolten heeft laten zien
waartoe hij in staat is, als hij in goede vorm
verkeert en vooral de wijze, waarop hij met
het grootste gemak de ene helling na de
andere beklom heeft de grootste bewon
dering van de volgers afgedwongen.

De Tour-leiding heeft de premie voor de
meest strijdlustige renner in de twaalfde
étappe aan Nollen toegekend.

Klassementen

Het klassement van de twaalfde étappe
van Sestrières naar Monaco (251 km) luidde:

I. Nolten (Ned.) 8.13.19: 2. Dotto (Frank
rijk) 8.14.46, 3. Molinéris (Z.O. Frankr.)
8.17.03, 4. Bertaina (Z.O. Frankr.) 8.18.26. 5.
De Hertog (Berg.) 8.20.01. 6. Ockers (Belg.)

8.20.07, 7. Robic (Frankr.) z. t., 8. Bartali
(It.) 8.20.20, 9. Coppi (It.), 10. Gelabert
(Spanje). 11. Ruiz (Spanje), 12. Lazarides
(Frankr.) allen zelfde tijd als Bartali. 13.
Scrra (Spanje) 8.20.20, 14. 'Magni (It.) 8.21.04,
15. Perez (Spanje) z. t., 16. Van Est (Ned.)
z. t„ 17. Marinelli (Parijs) 8.21.31, 18. Wei
lenmann (Zwits.) 8.22.25. 19. Close (Belg.)
8.24.23. 20. Remy (Fr.) 8.24.24, 26. Van Bree-
nen (Ned.) 8.28.40, 31. Voorting (Ned.)

8.30.08, 35. Carrea (It.) 8.30.08, 38 Roks
(Ned.) 8.30.16. 41. Geminiani (Fr.) 8.33.00, 49.
Wagtmans (Ned.) 8.35.24. 54. Dekkers (Ned.)
8.38.36, 81. Faanhof (Ned.) 8.52.0.

Het algemeen klassement luidt: 1. Coppi
(It.) 77.46.34, 2. Close (Belg.) 78.10.34, 3. Ruiz
(Spanje) 78.12.18. 4. Ockers (Belg.) 78.12.19.
5. Magni (It.) 78.12.54. 6. Bartali (It.) 78.13.40,
7. Carrea (It.) 78.17.08. 8. Robic (Fr.) 78.18.42,
9. Molinéris (Z.O. Frankrijk) 78.29.40, 10. De
Hertog (Belg.) 78.21.16, 11. Dotto (Frankr.)
78.22.25, 12. Weilenmann (Zwits.) 78.27.24.
13. Gelabert (Spanje) 78.33.42. 14. Geminiani
(Fr.) 78.38.54. 15. Lauredi (Fr.) 78.48.14, 16.
Van Ende (Belg.) 78.48.56. 17. Goldschmidt
(Lux.) 78.49.30. 18. Le Guilly (W.Z.W. Fr.)
78.53.24, 19. Vitelta (Z.O. Frankr.) 78.58.00,
20. Van Est (Ned.) 78.59.01, 21 Voorting (Ne-
derl.) 79.01.03. 22. Nolten (Ned.) 79.03.11. 23.
Wagtmans (Ned.) 79.05.29, 26. Roks (Ned.)

79.09.13, 53. Van Brcenen (Ned.) 79.58.28. 59.
Dekkers (Ned.) 80.06.24, 79. Faanhof (Ned.)

80.58.14.

Het bergklassement luidt thans: 1. Coppi
48 pnt., 2. Gelabert 32 pnt., 3. Geminiani 29
pnt., 4. Ockers 27 pnt., 5 Bartali en Robic 20
pnt.. 7. Le Guiliv en Dotto 18 pnt.. 9. Ruiz
16 pnt., 10. Molinéris 14 pt., 11. Nolten 13 pt.

Het ploegenklassement na de twaalfde
étappe luidt nu: 1. Italië 233.39.46, 2. Frank
rijk 133.59.57, 3. België 234.08.52. 4. Neder
land 235.27.06, 5. Spanje 235.28.04. 6. Z.O.
Frankrijk 235.38.24. 7. W.Z.W. Frankrijk
236.57.48. 8. Zwitserland 237.08.33. 9. N.O.
Frankrijk 237.17.19, 10. Luxemburg 237.56.56.

II. Parijs 238.18.07, 12. Noord Afrika
238.24.51.'

De basketballuitslagen luiden: PSVH-
H G A II 10—7. Antilopen—P S V H 5—14.
H G A IOosterkwartier 2418. I H J
HGA II 3-9. PSVH-CIOS PSVH n.o. Antilo-
pen-CIOS III 29-21. HGA-Harlem Tigers 14-
17. IHJ-Rapiditas 14-19.

Het programma van 7 Juli tot en met 14
Juli luidt: Dames: Rapiditas-PSVH, Rapidi-
tas II-OK, Antilopen-HOC II. HGA I-HGA IT.
HOC I-Rapiditas I. Heren: OK-HOC II. PS
VH-OK II, CIOS I-RAO I, CIOS II-CIOS III.
Antilopen-Harlem Tigers, HGA-RAO II, H
OC I-Rapiditas.

De wedstrijden worden gespeeld op het
buitenveld van de Stadsdoelen.

Voor de internationale vierdaagse af
standsmarsen die van 22 t/m 25 Juli in
Nijmegen worden gehouden, hebben rond
10.400 deelnemers (sters), een recordaantal,
ingeschreven. Het zijn 1600 burgers in
groepsverband, 3850 individuele burger
deelnemers (sters), onder wie 1450 dames.

Aan de dagelijkse afstand van 55 km
nemen 1850 personen deel; aan die van 50
km 1350 personen; van 40 km 7000 perso
nen en van 30 km 200 personen.

Van de Koninklijke Marine nemen deel
ruim 500 militairen, terwijl de Koninklijke
Landmacht vertegenwoordigd is met 4450
militairen.

Uit België worden verwacht een deta
chement van het Commando Bataljon, een
detachement van de Belgische strijdkrach
ten in Duitsland en een detachement pa
rachutisten.

Uit Engeland verwachten de organisato
ren een detachement van de Royal Artil
lery, van de Grenadier Guards en van de
Royal Marines; voorts een herengroep van
de Metropolitan Police, een damesgroep
van de Metropolitan Police training-school
en een groep van de Road Walking Asso
ciation, alsmede enkele individuele deel
nemende officieren.

Frankrijk, Noorwegen, Oostenrijk en
Zweden zijn voorts met enige burgers ver
tegenwoordigd.

Voor de interland golfwedstrijd tussen de
damesteams van België en Nederland, die
Donderdag 10 Juli in Gent wordt gespeeld,
is de Nederlandse damesgolfploeg als volgt
samengesteld: mevrouw A. Buma-Van Tien
hoven. mevrouw mr. J. Schiff-Roosenburg,
mejuffrouw A. Schiff. mejuffrouw E. Mees,
mejuffrouw M. van Giffen, mejuffrouw T.
Brouwer en mevrouw ,N. van Riemsdijk-
Van Limburg Stirum.

HORDIJK DEGENKAMPIOEN Met

vijftien gewonnen partijen en twintig ont
vangen treffers is Hordijk kampioen van
Nederland op de degen geworden. Van
Kregten werd tweede met veertien gewon
nen partijen en drieëntwintig ontvangen
treffers.

De uitslagen van de wedstrijden om de
grote prijs van België, die werden gereden
op het circuit van Francorchamps en
tevens golden voorde competitie om het
wereldkampioenschap, luidden:

350 cc klasse: 11 ronden, totaal 155,320
km.

1. Duke (G.B.) met Norton, tijd 56 min.
57 sec., gemiddelde 163,792 km/h, 2. Amm
(Rhodesia) met Norton 57 min. 4 sec.
(163.458 km/h), 3. Armstrong (Ierland)
met Norton 57 min 41 sec. (158,803 km/h).

Het ronderecord werd verbeterd door
Duke met een tijd van 5 min. 6,1 sec., of
met 166.0063 km/h).

Zijspanklasse: 8 ronden, 112,960 km.

1. Oliver (G.B.) met Norton 46 min. 53
sec. (gem. 144,562 km7h), 2. Mclani (It.)
met Gilera 46 min. 54 sec (144.510 km/h),
3. Smith (G.B.) met Norton 47 min. 10 sec.

De Nederlander Steeman met Norton
nam de tiende plaats in.

Het ronderecord was van Oliver met een
tijd van 5 min. 46,1 sec. (gem. 146,865
km/h).

Op schiftelijke vragen van de heer Goed
hart (Arb.) in verband met een publicatie
in „The Observer" betreffende bezwaren,
welke in Nederland tegen een eventuele
binding in de Europese defensie-gemeen
schap zouden bestaan, heeft de minister
van Buitenlandse Zaken geantwoord, dat
de betrokken mededelingen van de diplo
matieke correspondent van het Londense
blad „The Observer" van elke grond ont
bloot zijn.

Nederlandse bezwaren tegen verdere
Europese integratie zouden volgens „The
Observer" gegrond zijn op vrees voor een
te grote Katholieke invloed.

TWEEHONDERD VISSERS
VERDRONKEN

HONGKONG, (A.F.P.) Naar pas thans
bekend wordt zijn Zaterdag ter hoogte van
Macao tweehonderd personen verdronken,
doordat een vissersvloot in de wervelstorm
terecht kwam, die langs de kusten van
China woedde.

De dames van het Amerikaanse gymna-
stiekteam, die deze maand naar Hèlsinki
gaan voor de Olympische Spelen, zullen
dit gym-pakals uniform dragen. Het is
een pakje van tricot-nylon en als de Ameri
kaanse dames geen successen behalen in
de ringen of op de brug. met hun kledij
zal dit zeker wél het geval zijn.

Met een zekere vertedering noemen
de Amsterdammers, die, zoals bekend
is, bijzonder op de plaats hunner in
woning zijn gesteld, de hoofdstad des
lands Mokum of Groot Mokum. Uit dit
woord blijkt de invloed van het vroeger
in Amsterdam zo belangrijke Israelieti-
sche volksdeel: het Hebreeuwse woord
Makoom betekent: stad. Mokum is dus:
de stad bij uitnemendheid of, om een
Hebraïsme te gebruiken: de stad dei-
steden. Op die wijze drukt namelijk het
Hebreeuws de overtreffende trap uit:
het Boek der Boeken is het Boek bij
uitnemendheid, dus: de Bijbel. In Joodse
kringen schijnt men ook te spreken van
Mokum Alcf, de stad wier naam met
een alef (de Hebreeuwse naam voor de
letter a) begint. Zo zou men Rotterdam:
Mokum Reisj kunnen noemen en Berlijn
heette vroeger ook Mokum Beth, de stad
wier naam met een B begint.

DE NEDERLANDSE ROEIKAMFIOEN-
SCHAPPEN. De Nederlandse roeikam-
pioenschappen zullen dit jaar op 20 Juli op
de Bosbaan in Amsterdam verroeid worden.
De Olympische ploegen, die dan in Helsinki
zijn, zullen daaraan uiteraard niet kunnen
deelnemen.

Mijn goede grootmoeder
liad niet altijd gelijk.

Al was zij de liefste aller lieve dames,
mijn grootmoeder had niet altijd
gelijk.

Ik zie haar nog zó voor mij.

In mijn prille, onschuldige, altijd sprook
jes-ziende ogen, was zij een kleine,
grijze, van zwarte zijde ruisende, lieve
oude dame uit een sprookje. Zij had
altijd zo'n ouderwets m.andje bij zich
met een kanten zakdoekje, een kristallen
reukwaterfles je en onnoemelijk veel rin
kelende sleutels. Eén van die sleutels
paste precies op de kast, waarin twee
ronde, zilveren trommeltjes stonden: het
één met koekjes, het ander met hopjes.
Zij placht tal van wijze dingen te zeggen
die nog jaren na haar (zachte en kalme
overlijden, als klinkende munt opgeld
doen in onze familie.

„Grootmoeder zei altijd.

Maar Grootmoeder had niet al tij d
gelijk.

Eén van haar geliefde, en véél herhaalde,
wijsheden was:

„goedkoop is duurkoop."
Wel, dat mag dan misschien wel opgaan
voor tal van huishoudelijke zaken, voor
vliegen gaat het niet op. Want
vliegen is goedkoop (goedkoper zelfs dan
U denkt); d u ür k o o p is het zeker niet,
want vliegen brengt zijn rente aan tijd
winst zéér duidelijk en zéér tastbaar op.
Nee, mijn goede grootmoeder had niet
al tij d gelijk.

Nemen wij haar dit echter niet kwalijk:
ui haar tijd bistond de KLM nog niet.
Anders zou zij zeker gezegd hebben:
„goedkoop is duurkoop, be
halve vliegen".

Vrede zij haar nagedachtenis.

PHILIAS

ADVERTENTIE
r

Laai Uw reisbureau het U voorrekenen

Nadat overleg is gepleegd tussen de spe
ciale Bondscommissie en de vereniging van
eerste klassers, is de competitie-indeling
voor het seizoen 1952/1953 door het bestuur
van de K.N.V.B. als volgt vastgesteld:

Afdeling A: Ajax (Amsterdam), RCH
(Haarlem), EDO (Haarlem), Wageningen
(Wageningen), Enschedése Boys (Ensche
dé), DOS (Utrecht), Frisia (Leeuwarden),
VSV (Velsen), Volewijkers (Amsterdam),
NEC (Nijmegen), Zwolse Boys (Zwolle),

-

Sfeïï-iïSïi

In dit fraaie zwembad in Helsinki zullen de candidaten voor de Olympische titels
zwemmen en schoonspringen de strijd tegen elkaar aanbinden. Rechts ziet men een
van de grote tribunes die rond het wedstrijdbassin zijn opgericht; op de achtergrond
de duiktorens voor de schoonspringers.

GVAV (Groningen), Sneek (Sneek) en
Heracles (Almelo).

Afdeling B: Haarlem (Haarlem), DWS
(Amsterdam), Leeuwarden (Leeuwarden),
AGOVV (Apeldoorn), Vitesse (Arnhem),
Heerenveen (Heerenveen), Be Quick (Gro
ningen), Het Gooi (Hilversum), Enschedé
(Enschedé), Elinkwijk (Utrecht), Blauw
Wit (Amsterdam), Go Ahead (Deventer),
Achilles (Assen) en Stormvogels (IJmui-
den).

Afdeling C: Willem 2 (Tilburg), Sparta
(Rotterdam), BW (Den Bosch), VW
(Veiilo), MVV (Maastricht), Emma
(Dordrecht), SVV (Schiedam), Juliana
(Spekholzerheide), HBS (Den Haag), Sit-
tardia (Sittard), Brabantia (Eindhoven),
Longa (Tilburg), Theole (Tiel) en Excel
sior (Rotterdam).

Afdeling D: Hermes DVS (Schiedam),
Eindhoven (Eindhoven), PSV (Eindho
ven), Feijenoord (Rotterdam), Limburgia
(Brunssum), Bleyerheide (Bleyerheide),
Xerxes (Rotterdam), NOAD (Tilburg),
NAC (Breda), ADO (Den Haag), Maurits
(Geleen), RBC (Roosendaal), DHC (Delft)
en TEC (Tiel).

De uitslagen in de competitie van de Ko
ninklijke Nederlandse Zwembond luidden:

Dames tweede klasse: HVGB 1-DWT 1 0-7,
DWR 1-Nereus 1 3-1. Derde klasse: DWR 2-
Haarlem 2 6-1, Nereus 2-DWT 3 0-3. HDZ 2-
DWT 2 1-1, Blauwe Beugel I-Haarlem 1 1-5.
Heren Hoofdklasse: Haarlem 1-Meeuwen 1
1-6. Reserve hoofdklasse: HPC 2-GZC 2 1-5.
Reserve eerste klasse: Merwede 2-HVGB 2
8-4, HVGB 2-Haarlem 2 5-3, UZSC 2-Haar-
lem 3 3-2. SVH 2-Haarlem 2 3-10. Tweede
klasse: HZC 1-HPC 1 0-5. Reserve tweede
klasse: DWR 2-Nereus 2 2-2, HVGB 3-HPC 3
3-2, HVGB 4-Nereus 4 6-1.

Competitie kring Haarlem. Heren eerste
klasse: HPC 4-DWT 3 1-0. HZV 1-DWR 3
3-3. Tweede klasse: Haarlem 5-DWT 4 7-0,
VZV 3-HPC 5 3-2, HVGB 5-VZV 3 2-1. Af
deling Meisjes: HVGB-DWR 6-0. Afdeling
Jongens: Haarlem a-HVGB 0-7. Haarlem c-
DWT 0-4.

Een nieuwe toepassing van radar, de
•„ra plot", is Maandag tijdens een herden
king van het vijfjarige bestaan van het
Nederlandse radarproefstation te Noord-
wijk openbaar gemaakt. Vele deskundigen
noemen deze nieuwe ontwikkel-ing „sensa
tioneel". Het is mogelijk gebleken om met
grote mate van zuiverheid, middels een
speciale radarinstallatie, plaats en afstand
van ieder willekeurig object van het radar
station af, zowel als van willekeurige pun
ten binnen het bereik van de zender, onder
ling direct te bepalen. Diverse eenvoudig
te bedienen proefinstallaties zijn reeds ge
bouwd. De ganse vinding is door tal van
octrooien gedekt. Tevens zal binnenkort
een installatie in bedrijf worden genomen
om radarbeelden op afstand zuiver te re-
iayeren ongeveer zoals thans met televisie
geschiedt. Het overbrengen kan per speci
ale kabel, zowel als draadloos tot maxi
maal 50 kilometer afstand gebeuren. Het is
de eerste maal, dat op het Europese conti
nent dergelijke installaties en dan nog
afwijkend van Amerikaanse en Engelse
methoden zijn geconstrueerd en in ge
bruik genomen. In het radarproefstation te
Noordwijk wordt bovendien het grootste
civiele radarproject van Europa uitgewerkt,
namelijk de bebakening voor de Nieuwe
Waterweg. Beide nieuwe systemen beloven
belangrijke hulpmiddelen voor scheepvaart
en luchtvaart te worden.

Voor de viering van het vijfjarige be
staan van het Nederlandse radarproef
station bestond veel belangstelling van of
ficiële en van binnen- en buitenlandse
industrieële zijde.

Tijdens een officiële lunch hebben mr
dr. D. G. W. Spitzen seer.-gen. van Ver
keer en Waterstaat en ir. W. R. van Laker-
Veld als vertegenwoordiger van de minister
van Economische Zaken, getuigd van de
grote waardering van de overheid voor het
werk, dat te Noordwijk wordt verzet.

DODELIJKE ONGELUKKEN IN V.S.

NEW YORK, (Reuter) In het week
einde na „Independence Day" (4 Juli) zijn
in de Verenigde Staten ten minste 643
personen door ongelukken om het leven
gekomen.

366 personen vonden de dood door ver
keersongevallen, een record voor een drie
daagse vacantie. 202 mensen verdronken.

Een vijftigtal deelnemers aan het Inter
nationaal Congres van Musicologen, dat
dezer dagen te Utrecht gehouden werd, was
Maandagmiddag naar Haarlem gekomen
om met het 31-toons orgel van prof. dr.
A. D. Fokker in Teylers Museum kennis
te maken. Piet Halsema was aangezocht
om het instrument te bespelen. De organist
bepaalde zich tot de voordracht op het bij-
orgel (met normale claviatuur) van een
Hollancls-Vlaams programma van meesters
uit de 17de en 18de eeuw. Al de stukken
die hij ten gehore bracht (van Adriaan
Willaert, Philip de Monte, J. Pzn. Swee-
linck, Pieter Cornet cn A. van den Kerk
hoven) bewegen zich strikt in de midden-
toonschool en kunnen dus perfect zuiver
worden gerealiseerd op hei bij-orgel, dat
naar dit toonplan kan worden geregeld.

De indruk was dan ook een zeer rustige
en aangename zoals men die van goed sa
menspel van strijkers kan ondervinden.
En zulks was te meer het geval, daar Hal
sema de muziek zeer beheerst vertolkte,
zodat, ondanks de zeer beperkte registra
tiemiddelen van het orgel, alleen door het
klare lijnenspel en de zuivere harmonieën,
een weldoend geheel bereikt werd. Meer is
eigenlijk niet nodig om een „Ricërcar" van
Willaert tc genieten in zijn pure maar
nobele bescheidenheid. Bij Sweelinck wordt
het .anders, vooral wanneer het een varia
tiewerk geldt; dan zou wat meer klcur-
wisseling niet te onpas komen. Maar om
kleur gaat het hier niet; het experiment
betreft alleen de stemming. Men spitst er
zich op toe en gaat mee denken in de be
perkte sfeer, die door het toonplan afge
bakend is cn volgt de muziek als een aan
strenge regels gebonden interessant spel.

Zeer opmerkelijk was aldus het slotnummer
van het programma, een Prelude en Fuga
van A. van den Kerckhoven, organist van
de koninklijke kapel te Brussel (1627
1673). Van een fuga verwachten we immers
sedert Bach dat het thema in zes toon
soorten doorgevoerd wordt en we zijn deze
tonaliteitswisselingen als een noodzakelijk
element in deze kunstvorm gaan beschou
wen. Zoveel vrijheid was echter aan Bach's
voorgangers dus ook aan Van den Kerck
hoven niet toegestaan, gebonden als zij
waren aan een stemming die het moduleren
in de weg stond.

En zo hoorden we dan in de fuga
van de Brusselse organist uit de 17de eeuw
wel alle vormelementen: expositie, ont
wikkeling, stretto en coda met verbreding
van het thema, maar tonaal komt de
muziek als het ware niet van haar plaats;
het lijkt al een hele durf als de componist
onderweg een afsluiting maakt op de do
minant. In dit licht gezien zijn Buxtehude
cn Bach om van anderen niet.te spre
ken wel doortastende revolutionnairen
geweest.

Ondertussen hebben de congresleden
deze middag de muziek van voor deze revo
lutie in haar juiste toonsfeer kunnen horen
en wellicht is bij deze of gene de wens ont
staan dat aan onze moderne orgels ook
een paar registers worden toegevoegd, die
de middentoonstemming zouden kunnen
oproepen, ten einde die oude muziek in
haar ware toonverhouding te kunnen ver
klanken.

Er was na afloop van de bespeling na
tuurlijk veel belangstelling voor het inge
nieuze instrument van prof. dr. A. D.
F okker.

JOS. DE KLERK.

ADVERTENTIE

Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 8 Julij I 852

PARIJS. In het regeeringsiblad is
officiëel verkondigd, dat de in de Kamer
uitgesproken redevoeringen niet in de
dagbladen mogen worden afgedrukt. De
bewindslieden beroepen zich daarbij op
de Constitutie, welike inhoudt dat de
dagbladen geen ander verslag van liet
in de Kamer verhandelde mogen op
nemen uan dat, hetwelk door den voor
zitter der Kaan er na afloop der zitting
is opgesteld.

Dit wordt een vreemde toestand ge
acht, daar volgens de bestaande wette
lijke verordeningen in de dagbladen
mogen worden opgenomen alle zoodanig»
drukwerken, geschriften en verhandelin
gen. welke niet als misdadig of nadeelig
door het Openbare Ministerie zijn aan*
gewecen.