Belgische gemoederen in rep en
roer over IJzertoren-affaire
Italiaans product wederom
de hoogste troef
Hillegoms bloembollenbeurs
wordt vanmiddag geopend
■Clowntje Riek
Machteld Wisse,
fotografe
Ramp met „Alkmaar"
nog deze maand „voor'
Strafmaatregelen in rechterlijke macht
Filmfestival in Berlijn
„De dood van een handelsreiziger" werd
minder „filmisch" dan het stuk
dee MORRIS urn dug!
LAKENS EN SLOPEN
SPROOKJESACHTIGE KWALITEIT
Koerswaarde van aandelen
belangrijk gestegen
Voor de kinderen
FE UILLE TON
(De misdaad op het eiland)
door Else Hof/ter
DINSDAG S JULI 19 52
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Wmm
Aan de vooravond van de officiële ope
ning van Hillegoms nieuwe bloembollen-
beurs die vanmiddag door mr. L. A. Kesper,
Commissaris der Koningin in de provincie
Zuidholland verricht zal worden, heeft de
voorzitter van de stichting der Hillegomse
bloembollenbeurs, de heer D. van Egmond,
iets over de totstandkoming van deze grote
instelling verteld, die Hillegom nog meer
zal maken tot een der belangrijkste centra
in de ook voor onze deviezenpot van zo
grote betekenis zijnde bloembollenstreek.
De voorgeschiedenis
De heer Van Egmond heeft uiteengezet,
dat er reeds langer een Hillegomse beurs
bestond, die al een 40 jaren geleden werd
gesticht en onderdak vond in een Hillegoms
café. Het was oorspronkelijk een der vele
plaatselijke beurzen, maar de Hillegomse
instelling, eigenlijk volkomen ongeorgani
seerd, hield stand en zo langzamerhand
groeide het aantal bezoekers van een twin
tigtal tot een vier a vijfhonderd. Dat is
niet te verwonderen omdat Hillegom spe
ciaal voor de export een belangrijk bollen-
centrum is, van waaruit handel gedreven
wordt met niet minder dan 110 landen.
Reeds voor de oorlog was het de heer
Bernard Rijn veld, die ijverde voor een
officiële Hillegomse beurs, omdat Hillegom
ook reeds zo belangrijk was geworden door
zijn bloemenkeuring, die naar men hoopt,
in de toekomst van zoveel betekenis zal
worden, dat hier gekeurd zal worden „met
registratie", zodat er certificaten kunnen
worden afgegeven. Na de oorlog was men
vrijwel unaniem van mening, dat een offi
ciële Hillegomse beurs geen luxe zou zijn.
Bovendien was de Haarlemse beurs, in het
Krelagehuis, als beurscentrum vrijwel on
bruikbaar geworden. De „Algemene Ver
eniging voor Bloembollencultuur" was het
hiermede eens en men besloot derhalve
de plannen voor een algemene beurs in
Hillegom te steunen. Helaas konden de
plannen van toen niet zo snel worden uit
gevoerd als men dat wel wilde en boven
dien trof de initiatiefnemers de slag van
het overlijden van de heer Rijnveld. De
Algemene Vereniging kwam dan ook op
haar aanvankelijk besluit terug, hetgeen
echter niet verhinderde, dat tenslotte onder
leiding van het driemanschap Van Egmond,
Staats en de burgemeester jhr. mr. dr. O.
F. A. H. van Nispen tot Pannerden, het
plan om Hillegom zijn eigen beurs te schen
ken, toch door ging. Daartoe wei-d een
stichting in het leven geroepen en deze
is er toe gekomen een beursgebouw te
stichten, dat men algemeen beschouwt als
een bijzondere aanwinst voor Hillegom.
Prachtig complex
De architect, ir. A. Vogel, vertelde hierna
een en ander over de technische mérites
van de beurs. Het gebouwencomplex be
slaat een oppervlakte van 2500 m2, waarvan
de grote beurs- (en toneel-) zaal 25 x 31 m
in beslag neemt. Het toneel in deze zaal
heeft een breedte van 25 m en is van de
modernste outillage voorzien. Zo is er een
geluidsinstallatie in aangebracht, waardoor
het gesproken woord overal in de zaal even
duidelijk hoorbaar zal zijn. Ventilatie en
verwarming zijn volgens het systeem „air
conditioning" opgebouwd, dat het mogelijk
maakt warme lucht in de winter en frisse
lucht in de zomer in de beurszaal te persen,
terwijl een afzuigsysteem zorgt dat rook en
„afgewerkte" lucht uit de zaal worden ver
dreven.
Hoewel op de openingsavond een concert
wordt gegeven, werd er de aandacht op ge
vestigd, dat de zaal in de eerste plaats
beurszaal is. Er is daarom bij de bouw niet
gelet op kwalitatieve acoustiek. Hoe mu
ziekuitvoeringen e.a. het hier doen zal dus
nog moeten worden afgewacht.
De speciale keuringszaal is zodanig ge
construeerd, dat alleen Noorderlicht naar
binnen valt. Doordat hier het volle zonlicht
niet kan storen, komen de nieuw gewon
nen bloemsoorten, die hier worden gekeurd,
pas ten volle tot hun recht. Wanneer er
geen keuringen plaats vinden, kan deze
ruimte ook weer worden gebruikt voor
kleine vergaderingen enz.
Het fraaie restaurant kan, door het weg-
ue fraaie gevel van het nieuwe
beursgebouw.
rollen van schuifdeuren, worden uitgebreid
van een capaciteit voor 80 personen tot een
voor 200 personen. De aan het restaurant
grenzende bodega is in Zuid-Amerikaanse
stijl ingericht. In de keuken, die voorzien is
van grote gasovens, is men in staat in 2 uur
tijds 2500 maaltijden te bereiden, zodat aan
de grootste drukte het hoofd zal kunnen
worden geboden.
Bij uitvoeringen zal de grote zaal plaats
bieden aan pl.m. 1600-1800 personen en
mocht dit nog niet voldoende zijn, dan is
het mogelijk om met de geluidsinstallatie in
alle zalen van het gebouw de muziek of het
gesproken woord uit de grote zaal met luid
sprekers te „distribueren".
Is aan het comfort van het publiek alle
aandacht besteed, het personeel is zeker
niet vergeten. Fraaie kleedhokjes, voorzien
van douchecellen en sanitair, zijn in het ge
bouw voor het personeel aangebracht.
Lang heeft Hillegom op zijn beurs moe
ten wachten, maar wanneer de Commissaris
der Koningin vanmiddag de opening zal heb
ben verricht, is deze plaats een gebouw rij
ker, waar zij trots op kan zijn.
ORGELBESPELINGEN
Op Dinsdagavond 8 Juli geeft de stads-
organist George Robert een bespeling op het
orgel van de Grote Kerk. Het programma
luidt: 1. Canzona van D. Zipoli, 2 Fantasie
in G van J. S. Bach, 3. „O Mensch bewein'
dein' Siinde gross" (koraalvoorspel) van J.
S. Bach, 4. Pièce héroique van César Franck,
5. 12 Intermezzi van Hendrik Andriessen en
6. Finale uit de tweede Symphonie van Ch.
M. Widor.
Het programma voor Donderdagmiddag is
als volgt samengesteld: 1. Magnificat Quarti
Toni van J. Titelouze (1563-1633), 2. Drie
delen uit de „Suite du premier ton" van L.
N. Clérambault (1676-1749), 3. Prière van
César Franck, 4. Twee delen uit de ..Suite
frangaise" van Jean Langlais en 5. Prelu
dium en Fuga in b van J. S. Bach.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTRAAT 20 TEL. 15459
STRAND - BADKLEDING
ADVERTENTIE
Cinderella lakens en slopen bevatten
geen "pap", die door het waswater
wordt weggespoeld. Ze worden dus na
het wassen niet dun en doorzichtig,
maar juist nóg voller en geslotener.
Daar ze bovendien foutloos zijn,
hebben ze een langere levensduur.
ZONDER "PAP" en ZONDER FOUTEN
Naar wij vernemen zal het openbare on
derzoek door de Raad voor de Scheepvaart
te Amsterdam inzake de ramp met de
IJmuidense trawler „Alkmaar", die de af
gelopen winter in een orkaan met man en
muis verging, na 22 Juli, maar in elk geval
nog voor het eind van deze maand plaats
hebben.
Inmiddels is ook inzake de aanvaring
tussen de zandzuiger „Pungué" en de traw
ler „Bloemendaal" tussen de IJmuidense
pieren het vooronderzoek door de IJmui
dense scheepvaartinspectie afgesloten, zo
dat dit geval eveneens binnen afzienbare
tijd voor de Raad kan worden behandeld.
KID GAVILAN BLIJFT WELTERGE-
WICHT-KAMPIOEN. De wereldkampioen
weltergewicht, de bokser Kid Gavilan,
heeft zijn titel behouden door zijn partij
tegen Gil Turner te winnen met een tech
nische k.o. in de elfde ronde.
Vooral door de hausse in aandelen Ko
ninklijke Olie is de koerswaarde van alle
ter beurze van Amsterdam genoteerde aan
delen in Juni met niet minder dan f 229
millioen gestegen. De nominale waarde van
deze aandelen was op 30 Mei f 3437 mil
lioen en op 30 Juni f 3446 millioen, de
koerswaarde respectievelijk f 5709 millioen
en f 5938 millioen.
De petroleumaandelen, die met f 883
millioen nominaal onveranderd bleven,
stegen in koerswaarde van f 2566 millioen
tot f 2787 millioen. De Nederlandse aan
delen stegen nominaal met f 9 millioen tot
f 1938 millioen en in koerswaarde van
f 2732 tot f 2752 millioen. De Indonesische
aandelen deelden nog niet in deze stijging.
Nominaal bleven zij onveranderd met f 625
millioen, maar in koerswaarde daalden zij
met f 12 millioen tot f 399 millioen.
De gemiddelde koers van al deze aan
delen was 172 per einde Juni tegen 166
per eind Mei.
(Van onze correspondent in Brussel)
De zaak van de IJzertoren (het Vlaamse
dodenmonument in de vlakte van de
IJzerstroom bij Dixmuide in West-Vlaan-
deren, dat herinnert aan de in de oorlog
van 19141918 gesneuvelde Vlaamse sol
daten) is een van de meest onverkwikke
lijke tijdbommen van de Belgische politiek
sedert de bevrijding. Dit dodenmonument,
een prachtige toren van 60 meter hoogte,
die de gehele vlakte beheerste, werd in
1946 door onbekenden met springstoffen
opgeblazen. Het werk moet door specialis
ten gedaan zijn, want er bleef van de to
ren niets over dan een massa puin. De dy-
namietladingen en alle andere sporen we
zen er op, dat men waarschijnlijk te doen
had met een groep ex-militairen of ver
zetslieden. Over deze aanslag, die de
Vlaamse gemoederen fel in beweging
bracht, is reeds heel wat deining geweest,
voornamelijk doordat de gerechtelijke in
stanties, naar door het Vlaamse Kamerlid
Godfried Develter beweerd werd, het on
derzoek op partijdige wijze zouden hebben
gevoerd. Van het om zijn onstuimigheid
bekende Kamerlid werden die beweringen
zeer lange tijd niet au sérieux genomen.
Men dacht, dat „Godfried weer eens over
dreef" en boze tongen beweerden, dat hij
een verkiezingsplatform voorbereidde.
Maar het onderzoek bleef voortduren en
de schuldigen zijn thans, zes jaren na de
aanslag op de toren nog niet gevonden.
Deze op zijn minst eigenaardige situatie
was voor de minister van Justitie van de
vorige regering, de heer Ludovic Moyer-
soen, aanleiding om aan de procureur-ge
neraal van het hof van beroep te Gent, de
Neenr begrepen ze niets van! Met grote ogen van verbazing stonden ze alle
maal te staren naar de wonderlijke dingen, die daar vlak voor hen gebeurden.
En 'n plezier, dat Rick had! Hij kon zich haast niet houden van de pret. Het was ook
zo gek, dat hij daar nu maar door de kamer liep, terwijl oom Tripje, Bunkie en
Oepoetie vlak bij hem stonden en hem toch niet konden zien!
Hij bedacht, wat hij nog verder zou kunnen doen.
Maar opeens.daar ging de kamerdeurdie op een kier stond, verder open. En wie
kwam daar binnen stuiven?
Krulletje!
Die had, gemerkt, dat er daar binnen vreemde dingen gebeurden, en daar moest hij
het zijne van hebben. Luid keffend stoof hij de kamer binnen, en toen hij daar zomaar
een leeg pakje zag rondlopen.... rwau-rwaurauschoot hij met groot lawaai er
op af, en hap!daar had hij Rick's broek stevig tussen zijn tanden!
„Laat los, Krulletje!.Au!", riep Rick.
En toen.terwijl hij dat riep, werd Rick wakker. Hij wreef zijn ogen uit en keek
verbaasd om zich heen. Ach ja, natuurlijk, hij had alles maar gedroomd. Jammer
eigenlijkhet was zo leuk geweest
heer Bekaert (bekend om zijn liberale
opinie) een enquête op te dragen inzake
de gedragingen van de rechter van instruc
tie die de IJzertoren-enquête leidde, de
heer Delaere uit Veurne.
Dit onderzoek had tot resultaat, dat
rechter Delaere gestraft werd met een
blaam, hetgeen in het Belgische rechter-
corps een vrij strenge straf is.
Maar er bleek ook, dat procureur-gene
raal Bekaert evenmin vrij uit ging. Men
fluisterde, dat Bekaert de hand had kun
nen leggen op de schuldigen, die bekend
zouden zijn. Bekaert zou echter een aantal
compromitterende stukken uit het dossier
hebben doen verdwijnen. Vandaar, het in
de gerechtelijke sfeer ongewone feit, dat
de hoogste magistraten van België, de
voorzitters van het Hof van Cassatie, de
heren Cornil en Hayoit de Thermicourt,
belast werden met een onderzoek betref
fende de gedragingen van de procureur-
generaal te Gent. Dezer dagen heeft de
huidige minister van Justitie, Pholien, het
verslag van de presidenten aan de raad van
ministers overgelegd en onmiddellijk liep
het gerucht, dat Bekaert een strenge straf,
met name drie maanden schorsing, zou
krijgen. Deze straf is zo streng, dat de pro
cureur daardoor zedelijk verplicht zou wor
den om zijn ontslag aan te bieden. Volgens
andere geruchten zou Bekaert zelfs uit zijn
ambt ontslagen worden, hetgeen een uni
cum zou zijn in de Belgische geschiedenis.
De achtergrond van de kwestie? Deze is
van politieke aard. De schuldigen van de
aanslag, zowel de opdrachtgevers als de
executanten, dienen gezocht te worden in
de kringen van de liberale „Franskiljons"
in Vlaanderen. Echter naar wordt ge
zegd zouden ook enkele Katholieken bij
de zaak betrokken zijn geweest en dat ver
ergert de zaak, omdat de huidige regering
homogeen Katholiek is.
Herbouw
Intussen heeft de regering een subsidie
van een millioen francs toegewezen om de
toren te herbouwen. Ieder jaar gaat te
Kaaskerke-Dixmuide de Ijzerbedevaart
door en deze manifestatie (want ofschoon
er een mis in open lucht wordt gecele
breerd, is deze bedevaart voornamelijk be
doeld als een manifestatie van Vlaamse
eensgezindheid) was voor de oorlog vaak
een anti-Belgische en vrij negatieve pro
paganda-meeting. Na de ooi-log nam het
„officiële" Vlaanderen (de Vlaamse minis
ters, parlementsleden, jeugdgroepen enz.)
deel aan de bedevaart. Ex-collaborateurs
schijnen er intussen opnieuw in te zijn ge
slaagd een rol te spelen in de organisatie.
De reactie van de loyale Vlamingen is ech
ter hevig. Zij hebben een lesje gekregen
met de zangfeesten, die enkele weken ge
leden te Brussel plaats hadden en die door
groepen ex-nazi's misbruikt werden voor
een manifestatie ten voordele van amnestie
voor politieke délinquenten. De Katho
lieke jeugdgroepen hebben hun medewer
king aan het algemeen Nederlands zang
verbond stop gezet en namen en bloc ont
slag. Thans rijst de vraag wat er zal en
moet worden gedaan om te beletten, dat de
Gulden Sporenfeesten op 11 Juli (ter her
denking van de slag van de Gulden Sporen
te Kortrijk in 1302, toen de Vlaamse ge
meentenaren de Franse ridders versloegen)
en de Ijzerbedevaart in Augustus a.s. zou
den uitgroeien tot een anti-Belgische pro
vocatie.
De weinig talrijke, maar zeer actieve
Men kan wel zeggen, dat de tweede helft
van het Filmfestival in Berlijn, deze „Ber-
linale", zoals iemand het geestig wist te
zeggen, in het teken stond van de Italiaan
se film: „Sensualita", de vorige keer reeds
door ons besproken, „Bellissima" met An
na Magnani, „Moglie per una notte", „Tre
storie proibite", „Le Ragazze di Piazza di
Spagna", „11 Cappotto". Dit zijn er vijf, die
tezamen wijzen op een belangrijke activi
teit, en ieder voor zich aantonen, dat men
eigenlijk elk onderwerp aan kan met in
achtneming van de filmwetten.
Gebeurt dit in mindei-e mate in „Bellis
sima", waarin Anna Magnani het hoogste
woord voert, een toppunt bereikt de toe
passing er van in „Tre storie proibite"
(„Drie verboden geschiedenissen") van de
bekende regisseur Augusto Genina, na
„Het wonder van Milaan" Italië's grootste
troef op dit festival. De film begint met
een groot ongeluk, waarbij enige honder
den stenotypisten door het instorten van
een trap gewond raken. Van drie van haar
krijgen we de levensgeschiedenis te ho
ren en te zien. Het zijn drie door het leven
teleurgestelde jonge meisjes, die elkaar in
het ziekenhuis haar ervaringen vertellen.
Het eerste is diep geschokt door een tra
gische gebeurtenis op jeugdige leeftijd;
het tweede tot vertwijfeling gebracht door
haar huwelijk met een millionnair; het
derde door onbeheerstheid aan de zelfkant
van het leven terecht gekomen. Twee ha
len het en gaan een betere toekomst tege
moet; het laatstgenoemde meisje sterft tij
dens de operatie. Dat is in het kort het
thema van deze prachtige film, die de toe
schouwer met zeer veel ernst wijst op de
wisselvalligheid van het leven en de moei
lijkheden, die kunnen ontstaan, wanneer
men zijn bezinning verliest.
Genina vertelt zijn verhalen in een zeer
schone filmtaal, die diep onder de opper
vlakte peilt. Waarlijk, de Italianen zijn
filmkunstenaars van de eerste rang. Hun
fantasie blijkt onuitputtelijk en de kleinste
anecdote is voor hen dikwijls genoeg om
er een brillante film naar te maken. Dit
gebeurt met name in „Le Ragazze di Piaz
za di Spagna" („De meisjes van het Piaz
za di Spagna") van Lucinao Emmer, die
men hier kent van „Dagjesmensen" en die
het vorig jaar in Venetië furore maakte
met „Parigi sempre Parigi".
Weer de belevenissen van drie meisjes,
maar dit keer in een wat opgewekter kli
maat: Marisa is met een chauffeur ver
loofd, die haar in de steek laat wanneer
ze vanwege haar schoonheid tot manne
quin wordt bevorderd. Elena heeft omgang
met een arbeider, maar zegt de verhou
ding op wanneer blijkt dat deze haar be
driegt. Lucia wordt aanbeden door een
sportman, doch zij heeft veel meer belang
stelling voor „grote" mannen; tenslotte
geeft ze toch toe en trouwt met haar
„kleine" Jockey. Ziedaar het hele gegeven,
dat met zeer veel zin voor humor door
Emmer tot film werd verwerkt. Het is
verbazingwekkend te zien, met hoeveel
soepelheid en gemak Emmer de'honderden
kleine onderdelen van zijn verhaal aan
elkanderverbindt in een stromend rhythme,
waaruit zowel de ernst als de humor met
zeer veel trefzekerheid opduiken. Het
enige bezwaar dat men tegen zijn film zou
kunnen hebben, komt voort uit de over
dadigheid van zijn dialogen.
Egyptische traagheid
Egypte stuurde „Zeinab", een liefdesge
schiedenis naar een roman van Hussein
Heikal Pascha, de vroegere minister van
Schone Kunsten. Reeds in 1928 maakte de
Egyptenaren er hun eerste stomme film
naar. Nu, een kwart eeuw later, heeft Mo-
hamed Karim dit larmoyante verhaal van
Zeinab en haar geliefde Ibrahim nogmaals
verfilmd, echter op een wijze die weinig
bewondering wekt. De film is kennelijk
groepen ex-collaborateurs, die een nieuwe
Vlaamse partij willen oprichten, bezorgen
de C.V.P. ministers en mandatarissen sla
peloze nachten. De straf voor procureur-
generaal Bekaert is intussen een mesje, dat
naar beide zijden snijdt. De Vlaams extre
misten zullen zeggen: „Zie je wel, wij had
den gelijk", maar de regering kan ant
woorden: „Bekaerts veroordeling is een
bewijs, dat er nog rechters zijn in België".
21)
Machteld opent nerveus het tasje en
grijpt de diadeem. Dat ding moet weg. Het
moet weg. Wanhopig kijkt zij rond. Maar
waarheen in 's hemelsnaam.
In eens neemt ze de alpino van haar
hoofd en bevestigt het sieraad in haar
zwarte krullen. Zenuwachtig haalt ze haar
spiegeltje er bij en zet de alpino weer op,
de diadeem er onder. Het is het werk van
een ogenblik. Geen mens zal hem daar
vermoeden. Als ze haar vinden en haar
tas nazien, zullen ze niets ontdekken.
Ze verlaat het hokje en stapt de gelag
kamer weer in.
Is het gebeurd?, vraagt de waard ge
moedelijk. Niets begrijpend, met grote, hel
le ogen in een spierwit gezicht, ziet ze hem
aan.
De waard schrikt. Bent u ziek? vraagt
hij. Gaat u toch zitten. Hij schuift een stoel
naar haar toe en zonder antwoord valt
Machteld aan een tafeltje neer. De waard
schenkt snel een glas cognac in.
Drinkt u dit maar, adviseert hij.
Ze zet haar lippen aan het glaasje. Het
brandt in haar slokdarm. Ze verslikt zich.
Tussen rode vlammen ziet zij Jokes ge
zicht in het café bij het station. „Ken je
die man?"Jokes haastig verdwijnen
op die avond, toen zij moest oppassen
Jokes magere, vermoeide gezicht, ,,'t Is
niet te hopen", hoort zij Jokes stem zeg
gen.
Niet te hopen. Wat is niet te hopen? Wat
moet Joke met Anderson. Hoe kent Joke
Anderson. Hoe kent Andei'son Joke? Wat
moet zij met de diadeem, waar moet zij
die nu laten?
Gaat het al wat beter?, informeert
een stem vlak bij haar oor.
De rode vlammen verdwijnen. Nu blijft
alleen het gezoem van de telefoon over.
Ja, ja, zegt ze.
Bent u alleen?, vraagt de waard. De
andere man, bij de kachel, ziet nieuws
gierig toe.
Neen, zegt Machteld. Ik word direct
gehaald.
Ze zoekt in haar tas naar haar porte-
monnaie. Als dat gekke gezoem in haar
hoofd maar ophield. Ze kan het trillen van
haar vingers niet bedwingen. De porte-
monnaie glijdt uit haar handen en het geld
rolt over de vloer.
Nou, nou zegt de waard. Hij bukt
zich moeizaam. Zo'n haast heeft dat nou
ook weer niet.
Op het grindpad voor het huis klinken
voetstappen. De waard kijkt op; ook de
man bij de kachel richt zijn ogen op de
deur.
Een stem zegt iets in een vreemde taal.
Dan wordt de deur open gesmeten
HOOFDSTUK VIII.
Natuurlijk levert het onderzoek in de
wagen niets op. Michel krijgt zijn papieren
terug en bergt ze snel onder zijn leren
jas voor de regenbui, die ineens met volle
laag op hun onbeschermde hoofden klet
tert.
Hondenweer, zegt één der maréchaus-
sées, en voegt er dan verbaasd aan toe.
Jullie waren toch met zijn drieën?
Machteld? Michel werpt snel een blik
op de wagen. Hoe is het mogelijk, dat hij
een ogenblik Machteld vergat. Die Mur-
phey ook met zijn gesmokkel.
Hij zet zijn handen aan de mond in de
vorm van een toeter.
Machteld!, schreeuwt hij. Hé, we gaan
weg!
De wind antwoord met hoongelach.
Murphay grijpt zijn zaklantaarn. Een
matte schijn glijdt langs de bomen van de
weg, die zwart en verlaten is.
Wel allemensen zegt Fred, stomver
baasd. Waar kan ze zijn?
De maréchaussées, wantrouwig, komen
naderbij.
Wat is er aan de hand?
Ik begrijp er geen steek van, zegt
Murphay. Een mens verdwijnt toch maar
niet zo.
Michel loopt een eindje de weg af.
Héééé, Machteld, hallo, schreewt hij
uit alle macht. Maar de klank van zijn
stem draagt niet ver; het geluid gaat ver
loren in het gebulder van de wind.
De maréchaussées zoeken mee; met
hun lantaarns belichten ze de slootkant
en twee lichtstrepen vallen over de
zwarte aarde aan de overkant.
Hoor eens, zegt de één tegen Fred,
dat is niet pluis, vader.
Wanhopig haalt Murphay zijn schouders
op. Hij heeft geen flauw idee, wat de man
bedoelt. Zover reikt zijn kennis van de
Nederla'ndse taal niet.
Michel keert terug.
Ik ben een boon, als ik er iets van
snap, zegt hij in 't Nederlands. Is er een
zijweg in de buurt, of een café?
Een heel eind verderop, is het ant
woord.
Besluiteloos staan ze op de stille, ver
laten weg.
Teruggegaan is ze beslist niet. Waarom
zou ze ook?
Misschien is ze op zoek naar een café,
zegt Fred in het Engels.
Juist iets voor Mecteld.
De twee maréchaussées wisselen een blik.
Het is het beste, dat de heren even
met ons meegaan naar het bureau, beslist
de oudste. Jij neemt de jeep en ik stap
in deze wagen.
Er zit niets anders op. Met een bezorgde
trek op zijn gezicht neemt Michel weer
achter het stuur plaats. Het liefst was hij
op handen en voeten langs de weg gekro
pen, om haar te vinden.
Ik zal langzaam rijden, zegt hij tot
Murphay. Jij belicht met je lantaarn de
kant van de weg.
De oudste van de twee maréchaussées
gaat naast Michel zitten: Fred neemt zijn
post bij het raampje in.
Achter elkaar rijden de twee wagens
door de storm; een zondeidinge optocht.
Fred hangt met zijn bovenlijf uit het raam
pje, de lantaarn op de kant van de weg
gericht.
Bij het café stoppen, commandeert
de dienaar van het recht. Hij is kwaad. Die
zogenaamde onnozele kerels mogen dan
nog zo goed comediespelen en iemand aan
de praat houden, hem beduvelen ze niet.
Met dat geklets was hij er toch bijna in
gevlogen.
Hier, halt, zegt hij even later.
Achter hem stopt de jeep.
Uitstappen, beveelt hij kort en tast
naar zijn revolver.
Fred ziet het en moet grinniken, ondanks
de ernstige situatie. Als ganzen lopen ze
achter elkaar het tuinpad af. Een maré-
chaussée voorop, de ander sluit de stoet.
Ze zit hier natuurlijk op der dooie
gemak koffie te drinken, zegt Fred tegen
Michel. Diens antwoord gaat in de storm
verloren.
De maréchaussée slingert de deur open.
afgestemd op een Egyptisch publiek.Traag-
heid vormt de grootste troef van dit ex
periment. Het is op zichzelf genomen bij
zonder interessant eens een film van
Egyptische makelij te zien. Doch tot een
diepgaande beschouwing kan zij niet voe
ren.
Tenslotte „De dood van een handelsrei
ziger". Men was reeds gaan twijfelen aan
de goedwillendheid van de Amerikanen,
die op dit festival eigenlijk verstek hebben
laten gaan. Hetgeen helemaal niet in over
eenstemming is met hun pogingen om Ber
lijn te „houden". En zelfs deze verrassing,
waarmede men op het laatste ogenblik
kwam aandragen, is nog het gevolg ge
weest van particulier initiatief. Stanley
Kramer was de productieleider, de vroe
gere Duitse UFA-cameraman Laszlo Be
nedict tekende voor de regie, Frederic
March speelde de rol van Willy Loman,
de handelsreiziger, die op zijn fantasieën
drijft, zodoende zijn eigen leven en dat
van zijn beide zoons verknoeit, en ten
slotte door een noodlottig ongeluk om het
leven komt. Wie zich de prachtige voor-
Frederick March als Willy Loman in de
filmversie van „De dood van een handels
reiziger".
stellingen te onzent van het A.T.G. en Co-
media kan herinneren, zal moeite hebben
de film van begin tot einde te waarderen.
Het stuk is haast nog „filmischer" als de
film zelf. Uitgezonderd de ontmoetingen
met Oom Ben (herinner u de indrukwek
kende Louis van Gasteren!) en het einde,
waarin Willy Loman zich, mijmerend over
een grote toekomst in de diamantmijnen
van zijn broer Ben, in het drukke stads
verkeer te pletter rijdt, heeft men hier te
doen met een tamelijk toneelmatig uitge
vallen film. Benedict volgt het fascineren
de stuk van Arthur Miller op de voet,
haast van dialoog tot dialoog. Zodat men
zich afvraagt uit welke motieven de film
gemaakt werd. De geweldige diepgang van
het toneelstuk mist men er te enenmale
en Benedict doet maar weinig om iets van
Millers gedachten opnieuw m de onarnan-
kelijke taal der beelden vorm te geven.
Wie op dit punt een vergelijking zoekt,
vindt in „Tramlijn begeerte" een beter
voorbeeld.
Frankrijk sloot dit Festival met „Trois
Femmes", een eersteling van André Michel,
naar drie novellen van Guy de Maupassant.
Men zou gaarne uitvoerig op dit kostelijk
kleinoord willen ingaan, ware het niet dat
deze film bij de keuring geen schijn van
kans heeft.
JULES HUF
Paard op hol geslagen, meisje gedood
Maandag is nabij het pensionaat „Ma-
riëngaarde" te Aarle Rixtel een ernstig
ongeval gebeurd, waarbij een 8-jarig meis
je uit Helmond om het leven kwam. Haar
11-jarig vriendinnetje uit Lieshout, dat
haar achter op de fiets naar huis wilde
brengen, liep ernstige verwondingen op.
Zij werden aangereden door een van ach
ter het klooster komende vierwielige wa
gen, waarvan het paard op hol was ge
slagen.
Daar zit ze! Het klinkt triomfantelijk.
Hij gaat op zij om de Amerikanen er
door te laten; de ander houdt de wacht
bij de deur.
De waard komt overeind uit zijn knie
lende houding.
Goeienavond, zegt hij. Bliksemsnel
gaan zijn ogen van de maréchaussées naar
het meisje, dat nog steeds onbeweeglijk
aan het tafeltje zit.
Machteld. Michel doet een stap naar
voren. Dan schrikt hij hevig van haar
witte gezicht en de grote, starende ogen.
Mecteld, zegt ook Murphay. Ben je
ziek?
Zijn blik valt op het glaasje voor haar.
De waard legt het geld op het tafeltje
en veegt zijn handen langs elkaar, alsof
hij iets vies heeft aangeraakt. Zie je wel,
dat er iets niet in orde was.
Machteld zegt niets. Ze reageert nauwe
lijks op haar vrienden. Haar blik is strak
op de maréchaussées gevestigd.
Automatisch grijpt ze haar tasje en legt
het voor zich op tafel, met een gebaar van:
Nou, kijk maar. Er is toch niets te vin
den.
Machteld, Michel schudt haar licht
heen en weer.
Wat is er toch? Waarom ben je weg
gegaan?
Machteld haalt diep adem. Ikik
wilde even telefonex-en, zegt ze za^hr.
(Wordt vervolgd).
