Haarlem's Dagblad | 1952 | 13 augustus 1952 | pagina 3

Bundeling van krachten, die alléén
fascistische inslag gemeen hehben

Onderzoek van het TNO in
Kennemerland Europees novum

De „bleke jongetjes", die Mussolini
hielpen, zijn ook weer present

HONDEN

U zou willen jodelen!.

„SOCIALE BEWEGING" IN ITALIË

Gladiolenvergiftiging object voor natuurwetenschappelijke research

In drie stappen naar oplossing

Amsterdamse Beurs

10 dagen Oostenrijk f 135.-
5 dagen Parijs f 97.50
2 dagen Düsseldorf f 18.-

5

SCH3EPVAART

Geen schadeloosstelling
wegens varkenspest

Velsens burgemeester in
internationaal concours

Weersgesteldheid bepalend

Drie stappen

A merikaanse apparaten

Volgend groeiseizoen

Schadevergoeding

Aanvaring tussen Zweeds
en Noors schip

Fotocopieën

Foto Hilarius

WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1952

HAARLEMS DAGBLAD

- OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT

(Van onze correspondent in Rome)

In de laatste dagen van Juli hield de
Italiaanse Sociale Beweging, een neo-fas-
cistische organisatie, haar partijcongres te
l'Aquila. Dit bewogen congres verdient
alle aandacht. Verleden jaar werd het con
gres met het ook op de te verwachten wan
ordelijkheden verboden, maar thans, nu de
wet tegen pogingen tot heroprichting van
de fascistische partij de politie meer wape
nen in handen geeft om excessen te voor
komen, vond minister Scelba het ogenblik
gekomen om dat verbod op te heffen. Het
congres verliep dus zonder „Romeinse
groeten", fascistenliederen of andere uiter
lijkheden, die heimwee naar „vroeger" ver
rieden. Er waren zelfs weinig ex-groot
heden uit Mussolini's tijd aanwezig. De
sfeer was die van de fascistische samen
komsten vóór 1922: chaotische begripsver
warring wanneer het er om gaat vast te
stellen, wat men nu eigenlijk wil; een
daai-door vaag partijprogramma en een
verheerlijking van alles wat „Romeins" is.

Sommige waarnemers hebben geschre
ven, dat het geheel „nationaal-communis-
tisch" aandeed, ons lijkt „nationaal-anar-
chistisch" juister.

Er zijn in de „Sociale Beweging" heel
wat stromingen van de conservatieve groep,
koningsgezind, die in het Zuiden over
heerst, tot de kleine, maar strijdlustige
„Milanese" groep toe, die republikeins is
en een vèr doorgevoerd staatssocialisme
voorstaat. Sommigen verdedigen vóór alles
het eigendomsrecht en de priviléges der
hogere standen; anderen gaan in hun strijd
tegen kapitalisme en eigendom nog verder
dan de communisten.

De slotmotie van het congres stelt alle
groepen tot op zekere hoogte tevreden,
met uitzondering van een fel-linkse Mila
nese groep, die zich om het weekblad
„Popoio d'Italia" schaart.

Die motie veroordeelt het communisme
als „verloochening van de zelfstandigheid
der menselijke persoonlijkheid en van alle
geestelijke, nationale en religieuse waar
den, vijand van de vitale belangen van het
vaderland en van de Italiaanse bescha
ving".

Verder wordt verklaard, dat de bewe
ging strijden wil „voor het algeheel herstel
van het Italiaanse volk in al zijn heilige
en onvervreemdbare rechten" (dit betekent
een verwerping van het vredesverdrag).
Op sociaal gebied wenst men „een gesocia
liseerde economie op corporatieve basis".

Het nieuwe statuut van de partij zal
beginnen met de volgende preamisse:

„De Sociale Beweging stelt zich ten doel
de verwerkelijking van de corporatieve
staat van de arbeid en beschouwt de repu
blikeinse regeringsvorm als de enige, ter
bereiking van dit doel geschikt".

De talrijke koningsgezinde groep uit het
Zuiden werd dus overstemd. Geen won
der, dat de partij-secretaris, De Marsanich,
nadat hij uitbundig was toegejuicht voor
de gloedvolle rede, waarin hij uitvoerig
verslag uitbracht over de eerste bewogen
jaren van het bestaan der partij, onmiddel
lijk daarop heftig werd aangevallen omdat
hij bij de recente gemeenteraadsverkiezin
gen in Zuid-Italië één lijn heeft willen
trekken met de royalistische beweging van
Lauro.

De Marsanich is, zoals meer felle natio
nalisten en leiders yan extremistische par
tijen (men denke slechts aan Hitler, Stalin
en Rosenberg) afkomstig uit een grensge
bied, namelijk Triëst. Het is al een bejaar
de persoonlijkheid met witte „kunstenaars
manen", zeer welsprekend en doordrenkt
van d'Annunzio's rhetorisch nationalisme;
een man, die men niet mag onderschatten.

Er is nog een tweede grote man in de
beweging, de ,ere-voorzitter" Don Valerio
Borghese. Van vaderszijde behoort hij tot
de prinselijke Romeinse familie der Borg-

Minister antwoordt
Kamerlid Kikkert

De minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening heeft het volgende ge
antwoord op vragen van het Tweede Ka
merlid de heef Kikkex-t (C.H.) betreffende
de bestrijding en het vergoeden van schade,
ontstaan door de varkenspest.

Het is hem bekend, dat in verschillende
streken van ons land, en met name op de
zandgebieden, de gevreesde varkenspest,
zich voordoet en dat voor deze afgeslachte
dieren geen enkele vergoeding wordt ge
geven.

De minister acht het niet gewenst dat
een schadeloosstelling wordt gegeven. Wan
neer op een bedrijf een of meer dieren door
de varkenspest worden aangetast, worden
door de Veerartsenijkuftdige Dienst de ge
wone maati-egelen van isolatie, een ver-
voerverbod en andere middelen ter voor
koming van verspreiding van smetstof toe
gepast. Afslachten wordt niet voorgeschre
ven. Aangezien bij het voorkomen van deze
ziekte meestal vrijwel alle varkens op het
bedrijf, althans voor zover zij in dezelfde
stallen zijn ondergebracht, ziek worden met
de ernstige gevolgen daarvan (een zeer
hoog sterftecijfer) wordt de eigenaars in
hun eigen belang aangeraden de nog ge
zonde "dieren te laten slachten, ten einde
de schade tot een minimum te beperken.

Een en ander moet als gewoon bedrijfs
risico worden gezien, waarbij kan worden
opgemerkt, dat voorbereidende entingen
tegen deze ziekte op bedrijven, die nog niet
zijn besmet, een zeer bevredigend resul
taat geven.

Men kan hierdoor bedoeld risico zo klein
mogelijk houden.

Burgemeester mr, M. M. Kwint van Vel-
sen neemt deel aan het C.H.I.O. (concours
hippique internationale officiel), dat op
6 September in Rotterdam wordt gehou
den. Voor dit sportfestijn hebben Argen
tijnen, Belgen, Engelsen, Fransen en Mexi
canen ingeschreven.

Burgemeester Kwint komt met zijn
hunter Ballymonius uit in de zware klasse.

heses, en zijn moeder is een Nederlandse,
afkomstig uit de eeuwenoude Nederlandse
„kolonie" in Smyrna. Borghese is een
waaghals en ongetwijfeld een moedig man.
Als zeeofficier heeft hij zich bijzonder on
derscheiden. In de nacht van 18 op 19 De
cember 1941 wist hij in de haven van
Alexandrië binnen te dringen en daar twee
Britse slagschepen, de „Queen Elizabeth"
en de „Valiant" enorme schade toe te bren
gen. Churchill beschrijft deze gebeurtenis
als een der grootste rampen, welke de En
gelse vloot in de laatste oorlog hebben ge
troffen. Maar dezelfde Borghese werd in
1944'45, toen hij aan het hoofd van fas
cistische benden in Noord-Italië optrad, be
rucht door zijn koele wreedheid. Geen
andere fascist wordt meer gehaat door de
partisanen en waarlijk niet alleen door de
communisten onder hen.

De „beweging" heeft nog enkele andere
leidende persoonlijkheden die meetellen,
zoals Almirante en Roberti, twee gewiekste
politici, die elk hun persoonlijke aanhang
hebben, hetgeen bijdraagt tot het chaotisch
karakter van de partij. De massa der „ka
meraden" is van een vrij droevig allooi. De
ouderen zijn grotendeels mensen, die in de
fascistische tijd een of ander baantje had
den, ergens in het groot of in het klein de
lakens konden uitdelen en die nu „wegge
zuiverd" zijn.

Overal tegen

Merkwaardiger zijn de zeer talrijke jon
gere neo-fascisten. Een rechts liberaal
journalist, die met de beweging sympathi
seert, noemde ze „de bleke jongetjes". Zij
zijn verbeten en in alle opzichten negatief,
of wel: overal tegen. Zij haten zelfs de fas
cistische leiders van gisteren, hoezeer zij
het regime, vooral dat van de republiek

van Salo, verheerlijken. De oude, „terugge
keerde" politici van vóór 1922, de Gasperi,
Don Sturzo, worden door hen gehoond. Zij
verachten de monarchie en het huis Savoia,
maar verachten óók de republiek. Tot het
uiterst doorgedreven socialisatie is één van
hun stopwoorden, maar de socialistenleider
Nenni hebben zij doodgezworen. Truman
zouden zij het liefst op een langzaam vuur
tje roosteren tezamen met Churchill en het
Atlantisch Pact wekt hun woede op, of
schoon zij ook \veer anti-communistisch
zijn. Zij noemen zich graag Katholiek, maar
staan vijandig tegenover de Christen-demo
craten, de Katholieke Actie en alles wat
naar clericalisme zweemt. Contact met wie
andere meningen voorstaat dan de hunne
achten zij bezoedelend, maar -zij klagen
steeds over hun isolement.... Men zou
menen, dat met zulke elementen moeilijk
iets positiefs tot stand te brengen zou zijn,
maar de eerste aanhangers van Mussolini
waren precies zulke „bleke jongetjes". Bij
dergelijke op een mythe gebaseerde bewe
gingen hangt alles van de leiding af.

Op het congres is zwaar, heftig en lang
durig elke nacht tot drie of vier uur
betoogd en gekibbeld, maar excessen heb
ben zich niet voorgedaan. Een delegatie
eiste, dat de Italiaanse regering de uitleve
ring zou verlangen van de Franse generaal
Juin als oorlogsmisdadiger wegens de zede
loosheid der Marokkaanse troepen onder
zijn bevel. Anderen meenden, dat bij inter
nationale besprekingen de term „verdedi
ging der Westerse beschaving" vervangen
moet worden door „Latijns-Romeinse be
schaving". Het Atlantisch pact, waar de
neo-fascisten eerst niets van wilden weten,
zullen zij voortaan aanvaarden, maar wel
werd er op gewezen, dat het onduldbaar is,
dat Amerika in dat pact de leidende rol
speelt. Deze komt toe aan Italië, het land
dat het centrum beheerst van de zee, die
Europa, Afrika en Azië verbindt. Nauwere
samenwerking met Spanje, Portugal, Ar
gentinië en andere Zuid-Amerikaanse re
publieken werd bepleit en daarbij kwam
de „fascistische internationale" even om
de hoek kijken.

Almdijk, 9 v. Rotterdam naar Hamburg.

Aaisum, 11 vroeg te Karachi.

Aardijk, io van Rotterdam te New Orleans.

Aludra, 10 v. Bahrein naar Suez.

Aagtekerk, 10 v. Japan via Hamburg te R'dam.

Altair, li v. Rio Grande do Sul te Pto Alegre

verwacht.

Aagtedijk, 8 te New York.

Alkaid, 10 v. Bremen n. Antwerpen.
Amstelvaart, pass. 10 North Foreland n. Mar
seille.

Annenkerk, p. 10 Casquets n. Marseille.

A'bbedlfk, 10 te Houston.

Argos, 11 te Amsterdam.

Arnedijk, 13 Le Havre verw.

Averdijk, 12 te Antwerpen.

Abbekerk, p. nacht 11-12 Gibraltar n. Belfast.

Al'bireo, p. li v.m. Fernando Noronha n. Paimas

Alchiba, 11 v. St. vincent n. Recife.

Almkerk, 12 Manilla verw.

Alnati, 11 te Vittoria.

And-ijk, 11 v. Lissabon n. Havanna.

Arendskerk, 12 te Hongkong.

AÜblasserdijk, 11 200 m NO Fayal n. Antw.

Alderamin, 11 30 m W Cp. Sillerl.

Algenib, 11 v. Hamburg te Antwerpen.

Alphacca, 11 120 m N Fort Aleza.

Aludra, 11 90 m W Ormuz n. Suez.

Amstelvaart, 11 95 m NO Ouessawt n. Marseille.

Annenkerk, 11 200 m NNO Findsterre n. Marseille

Arundo, p. 11 Anti Costi eil.

Aalsdijk, 12 v. Hamburg n. Bremen.

Alnati, 12 v. Vittona n. Bahia.

Amstelkerk, 12 n.m. v. Novoredondo n. Loblto.

Arnedijk, p. 12 Sciliys, 13 Le Havre verw.

Alrdaibl, 13 Santos verw.

Alloth, p. 12 n.m. Kp. Findsterre n. nAtw.

Arendsdijk, 13 v. New York te Boston verw.

Arkeldijk, 12 v. Rott. te New York.

Arnedijk, 13 te Le Havre.

Axeldijk, p. 13 Malta na Halifax.

Almkerk, 13 v. Manilla n. Singapore.

Bali, 11 v. Makassar te Pladju.

Bantam, 11 v. Soerabaja te Pan-gkalplnang verw.

Bldtar, 10 v. Aden naar Suez.

Borneo, pass. 11 Kp. Guardafui.

Boissevain, 8 te Manilla.

Bandjermasln, 9 van Makassar n. Surabaja.
Bintang, p. 11 ten W v. d. Nicobaren n. Madra.
Bontekoe, lil n..m Gorontalo verw.

Bonaire, p. 11 n.m. Ouessant n. Madeira.
Boschfontein, 12 v. Tanga n. Mombasa.

Billitos, 12 Mandlle verw.

Blijdend'ijik, 13 v.m. v. New York te Rott.
Brade, 13 v. Talcahuano te Coquimbo.

Britsum, 17 te Norfolk veiw.

Bennekom, 13 v. Antwerpen n. Bremen.
Ceronda, 11 van Durban te Kaapstad verw.
Caltex Nederland, 9 van Sidon te R'dam.
Cirrus, (weerschip) 9 van Rotterdam n- AU.
Oceaan.

Caltex Lelden, 10 80 ma. ZO Kp. St. Viscent.
Camphuys, 10 rede Semarang.

Caltex Delft, 11 v. Rott. n. Sidon.

Caltex The Hague, p. 11 Gavdo eil. bij Kreta.
Caltex Utrecht, 11 n.m. v. Sidon n. Rott.

Caltex Leiden, 11 60 m W. Kp. Tenz.

Caltex Pemis, 11 20 m W. Casquets.

Celebes, 12 v. Panaruke te Semarang.

Cistul a13 Melbourne verw.

Camphuys, 11 v. Semarang n. Tj. Priok.
Congostroom, 11 130 m Z Teneriffe n. Le Havre.
CalMsto, 12 n.m. v. Swansea n. Montreal.
Caltex Nederland, 12 v. Rott. n. Sidon.
Clavella, 13 v. Pt. de Bouc n. Fanara (Suez-
kanaal).

Ceram, 13 v. Suez n- Pt. Sudan.

Drente, 10 op rede Eallkpapan.

Duivendrecht, 11 v. R'dam te Philadelphia verw.
Duivendijk, 10 n.m. v. Rott. te Hamburg.
Danae, 11 v. Oporto n. Bilbao.

Delfsihaven, 11 330 m Wtz Sciliys.

DE STICHTING VOOR DE LANDBOUW in Noordholland is een
uiterst belangrijk instituut voor boer en tuinder, zowel adviserend als
arbitrerend. En de grond waarop deze instantie zich gemeenlijk pleegt
te bewegen is vrij geaccidenteerd getuige de diverse problemen, welke
haar deskundigen ter oplossing worden voorgelegd. Op het ogenblik vraagt
onder meer de stroom klachten en inlichtingen inzake de gasschade in de
omgeving van de zich langzaam maar zeker uitbreidende grote industrieën
aan het Noordzeekanaal de aandacht.

Zoals bekend wordt voornamelijk in het groeiseizoen een steeds toenemend
aantal kwekers in en om Beverwijk gedupeerd door de schadelijke gassen,
welke komen uit de schoorstenen van wellicht een tweetal fabriekscomplexen,
namelijk de P.E.N.-centrale en (of) de Hoogovens. Er is in talrijke kringen
gesproken over deze kwestie en naar gelang de klachten toenamen ging men
naarstiger zoeken naar een aanknopingspunt. Het T.N.O. in Den Haag, de
semi-overheidsorganisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek,
vond dit Kennemerlands verschijnsel belangwekkend en ernstig genoeg om
zich met het onderzoek te gaan belasten. Het wil in elk geval het komende
groeiseizoen door middel van een aantal verrichtingen, welke en dat is bij
zonder interessant het prototype zullen vormen van een diepgaand en
experimenteel onderzoek op dit nieuwe terrein in Nederland. De resultaten
hiervan zijn niet alleen voor ons eigen land van ongetwijfeld groot nut, doch
ook voor deskundigen uit andere industriecentra op het continent, omdat in
het verleden wel in deze richting incidenteel research-werk is verricht, maar
nimmer op een dusdanig revolutionnair, breedvoerig en succes-garanderend
niveau.

Er is indertijd veel geschreven en gezegd
over de bekende gladiolenvergiftigingen in
de kweektuinen rond PEN en Hoogovens.
Suggesties wérden gedaan omtrent de gas-
verwekkers, maar tot nu toe is het nog
steeds niet duidelijk welk bedrijf nu eigen
lijk aansprakelijk is voor deze ernstige
schade. Wel steeds groter werd het aan
tal klachten, dat de Stichting voor de
Landbouw in Noordholland dit seizoen ter
behandeling is voorgelegd. Reeds in 1950
zijn gevallen van planten vergiftiging ge
constateerd en in de volgende jaren namen
deze nog aanzienlijk toe. Men neemt in
brede kringen aan, dat het de SO 2 zwa
vel di-oxyde is, die de bolgewassen
onder bepaalde meteorologische omstan
digheden aantast. Er openbaart zich dan
een bruinige waas over de bladeren van
de getroffen planten, die in feite verbrand
worden.

Nu is het zo, dat slechts in zekere perio
den schade optrad. Het is namelijk reeds
gebleken, dat vooral bij Zuid-Westen wind,
een bepaalde vochtigheidsgesteldheid en
een verticale luchtbeweging het zwavelig-
zuur, dat ontstaat wanneer de SO 2 zich
met water vermengt, z'n vernielingswerk
kan doen. Want er zit steeds een zelfde lijn
in de omschreven factoren. Ook ligt het
voor de hand, dat in de vroege morgen
uren de grootste schade wordt toegebracht,
daar de dauw op de bladeren de So 2 in
zich opneemt. Bij droog en warm weer
strijken de gaswolken over het groen zon
der zich vast le zetten aan de vezels.

Dezer dagen hadden wij een onderhoud
met het hoofd van de sectie industrie van
de afdeling gezondheidstechniek TNO, drs.
F. Hartogensis, die de leiding krijgt van
dit onderzoek. Drs. Hartogensis, voor
treffelijk geïnformeerd op dit vrijwel on
ontgonnen terrein, heeft ons verteld wat
er het volgend seizoen zoal gaat gebeuren
in het belang van de gedupeerden en al die
andere kanslopers bij industriecentra in
Nederland en wellicht ook daarbuiten.

In drie ongetwijfeld moeilijke stappen
hoopt men te komen bij de oplossing van
het probleem. Allereerst de voorbereidin

gen. Hiertoe dienen talrijke mogelijkheden
te worden aangeboord. Daar is bij
voorbeeld de uiterst belangrijke finan
ciële barricade. Het onderzoek wordt
namelijk een tamelijk kostbare geschiede
nis en alle betrokkenen dienen een flink
steentje bij te dragen. Dan zijn er voorts
de tientallen besprekingen met instanties
en belanghebbenden.

Overleg zal worden gepleegd met
onder meer het K.N.M.I. in De Bilt,
Land- en Tuinbouwconsulenten, Wa
gen ingen, PEN en Hoogovens en met
de Stichting voor de Landbouw.

Er zal eerst een beeld gevormd moeten
worden van de bases der schadegevallen,
en daarnaast natuurlijk van de vorm,
waarin het TNO haar activiteiten zal gie
ten. De tweede stap wordt het onderzoek
zelf. Metingen op verschillende plaatsen
zullen uitwijzen oorzaak en gevolg en de
derde en laatste schrede zijn de eventueel
te treffen maatregelen tegen de schade
lijke gasuitscheiding.

Het TNO heeft in deze zaak reeds over
leg gepleegd naar buiten en er is een aan
tal contactpunten gelegd bij landbouw-
instanties en al wat daarmee gelieerd is.
Drs. Hartogensis betoogde nadrukkelijk,
dat het resultaat van het onderzoek geheel
afhangt van de mogelijkheden. Het is be
slist nutteloos om eenvoudigweg naar het
getroffen gebied toe te stappen en met wat
registratiemateriaal een aantal metingen
te doen. Ervaringen in Amerika hebben
geleerd dat deze methode volstrekt waar
deloos is. De enige oplossing is een reeks
apparaten welke constant gassen absor
beert waardoor een totaalbeeld wordt ge-
profecteerd. Zulks kan alleen geschieden
door middel van zelf-registrerende instru
menten, die in Amerika in verschillende
schaffing van een dergelijke apparatuur.
De keuze hangt hoofdzakelijk af van de
geldmiddelen waarover het TNO kan be-
üit voer in gen worden gebruikt. Er is echter
nog geen beslissing genomen inzake de aan
schikken. Op z'n minst is een tiental appa
raten, welke een hoogte hebben van onge
veer 1.50 meter, noodzakelijk. Er is
evenwel een andere mogelijkheid, welke
overigens in eerste aanleg nog meer geld

voor zich opeist. Er bestaat een vrij uit
gebreide Amerikaanse litteratuur over het
onderwerp „luchtverontreiniging en defen
sie". In een van die boeken staan talrijke
schema's voor registratie-apparaten en aan
de hand hiervan kunnen in Nederland de
nodige onderdelen worden vervaardigd.
Drs. Hartogensis meende echter dat de
Amerikaanse gebruik-rijpe instrumenten
preferabel zijn, omdat deze risico's van
defecten of mislukking vrijwel uitsluiten.

Dit jaar zal er dus nog niet gestart kun
nen worden met het onderzoek, maar in
het groeiseizoen 1953 staan de ruim tien
apparaten her en der verspreid in en rond
de tuinen van de gedupeerde kwekers.

In Amerika is .drie jaar geleden
een conferentie belegd over de lucht
verontreiniging en hiervan waren enkele
algemene gegevens het resultaat. Nochtans
houdt men er zich in de nieuwe wereld
toch wel intensief mee bezig. Er heeft zich
in Donora enkele jaren geleden namelijk
een gasvergiftiging voorgedaan tengevolge
waarvan 60 mensen de dood vonden. Dit
gebeurde in een dal waar de S02 lange tijd
bleef hangen onder bepaalde meteorologi
sche omstandigheden. Naar aanleiding
hiervan is nu aan de directies van de fa
brieken in dit dal opdracht gegeven op de
eerste waarschuwing van de weerkundige
dienst de vuren te doven.

In Nederland is de kans op ongelukken
overigens zeer gering, omdat het vlak en
heuvelloos is, waardoor de gassen nooit
concentraties kunnen vormen. Voor de
volksgezondheid is dus hoegenaamd geen
gevaar te vrezen. Ook al om deze reden
is hier te lande nimmer een diepgaand on
derzoek ingesteld, hoewel er toch voldoen
de aanwijzingen waren om een ingrijpen
op korte termijn te rechtvaardigen.

Zo zal dan voor het eerst een aantal
details aan het daglicht komen, waaruit
zonder twijfel zeer nuttige conclusies te
trekken zijn. Want in de mijnstreek en in
al die andere industrie-centra in dit dicht
bevolkte land komt gasuitscheiding voor
met dezelfde mogelijke gevolgen als in Be
verwijk gevoeld worden.

Na het onderzoek wordt een rapport op
gesteld en dan zal duidelijk zijn welk be
drijf (of bedrijven) verantwoordelijk is.
De fabrieken zullen hun médewerking ze
ker verlenen, hoewel drs. Hartogensis het
weinig waarschijnlijk achtte, dat de direc
ties met een bepaald bedrag zullen deel
nemen in de kostendekking.

Indien echter blijkt, dat bij voorbeeld
het PEN de verwekker van de gassen
is, dan kan dit bedrijf aansprakelijk
worden gesteld voor de schade, welke
het dient te vergoeden. Tevens moeten
dan maatregelen worden genomen
waardoor vergiftigingen in het vervolg
voorkomen zullen worden.

Drs. Hartogensis besloot zijn uiteenzet
ting met de overweging, dat de toenemende
schade vóór 1950 werd in het geheel
niet geklaagd wellicht te wijten is aan
de omstandigheid, dat in de industrie een
iets ander verbrandingsproces of gewijzig
de stooktechniek wordt gevolgd.

Over niet al te lange tijd zal een soort
commissie worden gevormd, waarin zitting
nemen vertegenwoordigers van talrijke be
trokken instanties, waardoor een systema
tische verzameling van gegevens in de
hand wordt gewerkt. Het T.N.O. blijft
overigens de neutrale onderzoeker, bij
wiens eindconclusies alle partijen zich die
nen neer te leggen.

Delft, 11 440 m ZW Flores n. Le Havre.
Dalerdijk, 11 v. Cristobal n. Curasao.

Delfland. 12 Pto. Alegre n. Antos.

Diemerdijk, 13 v. Antw. te Rotterdam.

Eemdijk, 9 te Tampico.

Enggano, 11 te Buclge.

Esso Den Haag, 10 v. Aruba te Rotterdam.
Et rem a10 van Rotterdam te Shellhaven.
Falrsea, 10 540 m. ZO. Diego Garcia.

Ei na, 11 180 m ZtO Cp. Padaran.

Esso Amsterdam, 11 250 m W Flores,
Eendracht. 12 s.m. ten anker baai Gibraltar.
Eos, 13 v. Haifa te Piraeus.

Esso Rotterdam, 13 v. Rott. te Aruba verw.
Edam. 12 te New York.

Friesland (KRL). pass. 10 Ouessant.

Falrsea, 11 180 m. Z Diego Garcia n. Aden.
Felipes, 11 240 m Z Cp. Cambodia.

Friesland, p. 13 Gibraltar n. Port Said.

Parsum, p. 13 Wight.

Friesland (S.S.M.), 13 v. Casablanca te Amst.
Graveland, 10 v. Amsterdam te Hamburg.
Gadiila, 10 v. Mena el Ahmadl naar Suez.
Groote Kerk, 10 te Liverpool.

Gena, 11 v. Pta Cardon te Rotterdam.

Gordias, p. 11 ten Z Wiight n. Gibraltar.
Gouwe, 11 220 m ZO Takoradi.

Garoet, 11 te T.l. Priok.

Gooiland. 11 v. Rio Grande Dosul n. Paranagua.
Groote Beer, 12 v. Le Havre.

Haarlem, 13 v. Pto Cabezas te Cristobal verw.
Holland, 10 n.m. v. Macuse n. n. Belra.

Hydra, 10 te Port of Spain.

Hector, 11 in Golf v. Biscaye n. Algiers.
Hoogkerk, 11 70 m OZO Cp. Spartivento naar
Genua.

Helesum, 12 Charleston verw.

Heelsum, 12 n.m. v. Charleson n. Antw.

Helicon, 13 v. Curasao n. Aruba.

Hesdlia, 13 te Buena Ventura verw.

Hestia, 12 v. Eten n. Pto. Chicama.

Haulerwijk, 13 van Amst. n. Rotterdam.

Hera, 12 te Antwerpen.

Hermes, 12 v. Amst. te Bremen.

Ilos, 10 v. Auxcayes n. Santiago de Cuba.

Indrapoera, 11 Bizerta.

It ter sum, 20 v. Amsterdam te Houston verw.
Java, 13 v. Tegal te Singapore verw.
Jagersfontein. 12 v. Kaapstad n. Teneriffe.
Jupiter, 11 40 m N Malta n. Mengara.

Japara, 12 met schade te Gibraltar.

Kaimasa, 10 te Sibolga.

Kalimantan, 10 20 m. W Benkulen.

Karossa, 11 v. Singapore n. Penang.

Karsik, 12 v. Palembamg te TJ. Priok verw.
Kedoe. U nog te Donggala.

Klipfontein, 11 300 m Z Cp. Paimas n. Kaap
stad.

Kieldrecht. 11 v. Genua n. Port Said.

Kota Baroe, 13 Djedah verw.

Kota Intern., 12 v. Antw. te Rolt.

Kerosno, p. 12 Tj. Priok, 14 Surabaja verw.

Kota Agoneg, p. 12 Kp. Bon Tunis.

Lieve Vrouwekerk, 10 v. Calcutta via Hamburg

te Rotterdam.

Leersum. 10 v. Houson via Hamburg te R'dam
Linge, 11 v. Vaasa te R'dam.

Laagkerk, 10 op 265 m. ZW Karachi terugge
keerd naar Karachi.

Laagkerk, 11 terug te Karachi.

Leuvekerk, 12 v. Bahrein n. Muscat.
Loppersum, p. 12 Kp. de Gata ZO Spanje.
Limburg, 12 te Colombo.

Langkoeas, p. 11 Aden n. Djeddah.

Larenberg, 11 ter hoogte van Oporto.
Laurenskerk, 11 nog te Khoramshar.
Lekerkerk, p. 11 Ras Fartak n. Dubai.

Liseta, 11 v. Pladju n. Bangkok.

Lissekerk, 11 sog te Kuwait.

Lombak, p. 11 n.m. Str. Ballabac n. Borneo-
Tabaco.

Loodsrecht, 12 vm. te Ar'werpen.

Leopoklskerk, 12 v. Damman te Kuwait.

Luma, 12 v. Tripoli n. Lattakia.

Leerdam, p. 12 Sciliys n. Halifax.

Macuba, 10 van Santos te Rio Grande do Sul.

Mariekerk. 10 v. Kaapstad n. Ant%v. via Teneriffe

Maaskerk, 11 t.h.v. Lisabon n. Antw.

Manoeran, 11 rede Semarang.

Mariekerk, 11 270 m NW Kaapstad n. Teneriffe.

Merwede, 11 360 m NW Findsterre n. Mobile.

Mirza, 11 n.m. Townsville.

Molenkerk, 12 v. Lorenvomarques te Beira.

Mentor, 12 te Mostaganem.

Mod'jo Kerto, 14 te Suez verw.

Maasland, 11 n.m. v. Bahia n. Las Paimas.

Meerkerk, 11 te Amsterdam.

Mataram, 11 v. New Orleans te New York.

Maas, 12 v. Amsterdam n. Hamburg.

Maasdam, 12 v. Southampton.

Mapia, 13 v.m. v. Makassar te Amsterdam.

Modjokerto, 12 v. Pt. Sudan, 14 Suez verw.

Noordam, 11 v. New York te Rotterdam.

Noordwijk, p. 21 Kp. St. Vincent.

Nestor, 13 te Paramaribo.

Nieuw Amsterdam, 12 n.m. v. New York n. Rot
terdam.

Nelly, 13 Fremantle verw.

Nieuw Holland. 12 v. Cheribos te Tj. Priok.

Ootmarsum, 11 650 m W Sciliys n. Antw.

Ondina, 11 n.m. v. Rott. te Vado.

Oranje, 12 rede Suez.

Oranjestad, 13 Madeira verw.

Parkhaven, 10 v. St. Vincent n. Santos.

Polyphemus. 8 te Aden.

Prins Willem II. pass. Dover.

Planeius, 10 v. Buleleng n- Makassar.

Poseidon, 11 te Savanna verw.

Poelau Laut, p. 12 Ouessant n. Genua.

Prins Willem V. 12 van Chicago te Rott.

Polvdorus, 11 150 m W Gibraltar n. Alexandria.

Prins Frederik Hendrik, 11 430 m ONO Belle Isle

n. Montreal.

Prins Willem II, 11 20 m ZO Startpoint.

Prins Willem ni, 11 210 m WtN Sciliys n. Le
Havre.

Prins Alexander, 12 v. Rott. te Antwerpen.
Prins Maurits, 7 v. Milwaukee.

Ruys, 11 v. Lorenzo Marques, te Durban.
Riouw, 11 te Budge.

Ridderkerk, pass. 11 Ouessant naar Antw.
Rafaela. 10 200 m N Manus eil.

Revniersz. 10 v. Surabaja te Buleleng.

Rijn kerk, 12 v. Antwerpen te Einden verw.
Rafaela, p. 11 ten N Nieuw Guinea.

Rita. 11 190 m O Sulu Archipel.

Roet» ah, 11 230 m W Cocotra n. Penang.
Rotula, p. 11 ten W Ouessant.

Raki. 11 v. Hollandia n. Sorong.

Ridderkerk, 12 Antw. verw.

Roepat, 12 n.m. v. Pt. Sudan n. Suez.

Rijndam, p. 11 Sciliys.

Radja, 13 v. Halifax te Boston verw.

Rossum, p- 12 n.m. Ouessant.

Rempang, 12 n.m. Sorong te Amsterdam.
Rijnkerk, 12 n.m. v. Antw. te Amsterdam.
Rijnland, 12 te Recife. J

Scherpendrecht 11 v Trinidad te Rio de Janeiro
verwacht.

Stad Schiedam, 10 v. Lulea te Mlddlesboro.
Straat Makassar, 11 te Mauritius.

Schiedijk, 11 Mobile verwacht.

Sambas, 11 v.m. v. Beraoe te Surabaja.

Straat Malakka, 10 v. Penang n. TJ. Priok.

Stad Lelden, 13 v. Narvik te Emden-verw.
Saparoea, 12 te Rastanura.

Schiedijk, 11 te Mobile.

Sarpedon, 15 te Rolt. verw.

Sibajak, p. 12 ten W Enggano eil. n. Aden.

Stad Arnhem, 12 v. Savona n. MelilVa.

Stad Maastricht, 12 v.m. v. Casablanca n. Ne
derland.

Sumatra, 11 rede Belawan.

Saidja, 11 te Muntok.

Salawatt, p. 11 Masira eil. n. Damman.
Slberoet, 12 v. Tj. Priok te Klaaniget verw.
SigM, 12 v. Singapore te Surabaja verw.
Slngkep, 11 130 m W Dondrahead Ceylon n.

Pondieherri.

Sliedrecht, 11 n.m. te Liverpool.

Stad Alkmaar, p. 11 n.m. Stadtlantet.

Stad Breda, 11 340 m Z Cp. Race.

Stad Vlaardingen, 11 700 m W Cp. Clear.

Stanvac Talang Akar, 12 n.m. v. Susgeigerong
Stanvic Talang Akar, 12 n.m. v. Surngeigerong

te Urban verw.

Straat Banka, 11 v. Manilla n. Sagaypt.

Straat Malakka, 12 n.m. v. Penang te Tj. Priok
verw.

Swartenhondt, 11 v. Donggala n. Makassar.
Stentor, 12 v. Paramaribo te Amsterdam.
Sunetta, 12 v. Balboa n. Auckland.

Saliand, 12 n.m. v. St. Vincent n. Santos.

Stad Haarlem, 13 v. Lulea n. Rott.-Vlaard.
Tero. 7 v. Buenos Aires te New York.

Tarakan, 10 v. Hamburg te Amsterdam.

Titus, 10 v. Patras naar Piraeus.

Tiberius, 10 v. Paramaribo n. Willemstad.
Tjibantjet .10 te Tandjong Pandan.

Tankhaven 1, 11 v. Sungeigerong n. Belawan.
Tartika. 12 v.m. in Javazee.

Taria, 11 in Golf van Oman.

Teiresias, 11 v. Balikpapan n. Sandakan.
Ternate. 11 n.m. v. Hamburg n. Bremen.

Tibia. 11 870 m NW Kaapstad.

Tjibodas, 12 v. Osaka te Hongkong.

Tjikampek, 11 v. Tj. Priok n. Cheribon.
Tjiluwah, 11 180 m ZO Hainan.

Tjipanas, 11 600 m ZO Diego Garcia n. Ta-
matave.

Tjipondok, 12 v. Makassar te Tarakan.

Tjiwangi, 11 v. Tj. Priok n. Surabaja.
Tabinta, 12 v. Port Huemene te Balikpapan.
Tomlni p. 11 n.m. Kp. Bon n. Aarhuus.

Talisse, p. 12 Gibraltar.

Tamo, 13 v. Antw. te Buenos Aires verw.
Tjibantjet, 12 te Tandjong Priok.

Tosari, p. 11 ten N Socotra n. Singapore.
Tasman. 9 v. Mauritius n. Dar es Salaam.
Tegelberg, 8 v. Montevideo te Santos.
Thamisto, 12 v. Kopenhagen te Rott.

Tl lus, 12 v. Piraeus n. Volos.

Tomori, 13 v. Colombo n. Massawa.
Van Outhoorn, 11 v. Menado te Makassar verw.
Van Riebeeck, 11 te Belawan verw-
Van Riemsdijk, 10 v. Singapore n. Tj. Priok.
Westerdam, 11 Rotterdam te New York.
Waiwerang, 13 v. Bali te Singapore verw.
Wleldrecht 11 te Napier.

Woensdrecht, p. 11 Messina.

Waal, 12 v.m. Gibraltar n. Rott.

Willemstad. 12 v. Trinidad naar Barbados.
Waterman, 13 v. Kaapstad n. Rotterdam.
Willem Ruys, 13 580 m WtN Minikoy naar
Colombo.

Winsum, 13 van antw. te Amsterdam.

IJssel, 12 v. Amst. n. Bremen.

Zeeland ,'SSM), pass. 11 BrunsbütteL

Zeela-d. iKRL), 11 te Singapore.

Zuid ruis. 12 200 m ZtW Cp. Sable.

Zom -vijk, 11 900 m O Belle Isie.

Zaan. 14 ca. 10 u v. Kotka te Amsterdam verw.

Zijpenberg, 23 v .Z.-Amerika te Amst. verw.

Zeeland, 12 n-m. v. Stettin te Rotterdam.

Het 11.672 ton metende Zweedse motor
schip „Anna Salen", dat 600 passagiers
vervoerde, die de Olympische Spelen heb
ben bezocht, is vanmorgen vroeg in de
Pentland Firth, het vaarwater tussen Schot
land en de Orkaden, in aanvaring gekomen,
met de Noorse drijvende traankokerij
„Thorshoevdi", die 18.369 ton meet.

De „Thorshoevdi" kreeg enige schade
aan stuurboord. Bovendien zijn twee tanks
lek gestoten.

Het passagiersschip „Anna Salen" kreeg
aanzienlijke schade aan de boeg. Het heeft
evenwel geen hulp nodig.

Dadelijk na de aanvaring voer de Britse
torpedoboot jager „Welcome" naar de beide
schepen en deze begeleidt thans de „Thors
hoevdi", die koers zet naar Aberdeen.

Sloikoers

Openings

gisteren

koersen

3-3* Nederl. 47

91*

91*

A.K.U

142

141*

174%

173*

Philips Gloeil

155 g.b.

153

Kon. Petroleum

325*

324

A'dam Rubber

81*

81*

Holl. Amer. Lijn

148

148

N. Scheepv. Unie

120*

119*

H.V.A

100*

99*

75*

75

Amsterd. Bank

153%

153%

Rotterd. Bank

153*

153*

Ned. Handel Mij.

142*

154*

Twentse Bank

154* g.b.

45*

Anaconda Copper

46* g.b.

51

Bethlehem Steel

51ls/i«

40%

Republic Steel

41

75*

75%

22*

23

40*

U. S. Steel

40%

142

WIJ HEBBEN ze maar voor
het uitdelen, f 419 en geen
cent meer voor zo'n prach
tige Eng. Huiskamer bestaan
de uit: groot dressoir, tafel.
2 clubfauteuils en 4 stoelen.
'T MEUBELHUIS, Zijlwcg
26—28, Haarlem.

Nummerbrieven, die volgens
ons oordeel niet bona fide
reageren op de inhoud van
advertenties, worden niet
doorgezonden.

Niet-afgehaalde nummer-
brieven worden na 14 dagen
vernietigd.

Aang. Asd. Z. le ETAGE,
hoekh. op Zuiden, rondom
bale., 5 k. badk. zolderk.
ruim uitzicht. Huur f 48 p.
m. tegen vrij huis omgev.
Haarlem. Br. lett. R. D. L.,
Nijgh en v. Ditmar, A'dam-C.

beter, sneller en goedkoper

GROTE HOUTSTRAAT 102
Telef. 10866.

Wassen, Plukken, Trimmen
Gebr. Veeninga, Jacobjjnestr.
Telefoon 13265.

Behandeling na afspraak

Vertrek Maandag 25 Augustus. Deze reizen gaan beslist door

F. 3 BOUCKAERT en Zn., Rozenstr. 7-9, Tel. 19992

Do Zwitsers doen het 20: die
springen 's morgens uit hun bed.
werpen het venster wijd open
en jodelen hun slaap het raam
uit. Dat Is daar nationaal ge
bruik. net als bij ons

schenen met Nationaal I

TAPIJTEN - DEKENS
Laatste week opruiming
tegen ongekende prijzen.
Zware wollen Wiltons
slechts f 105. Extra grote
maten 270 x 360 f 189, M.
Smyrna's halve prijzen
v.a. f 99.50. Prima wollen
dekens slechts f 15.50. Da
mast bedstellen f 42.50.
FAPIJTHANDEL „MA-
RO" N.V. Jansstraat 85,
bij Gr. Markt, Haarlem.

la ook U zou willen jodelen
van plezier, als dat vlijmscherpe
en tegelijk fluweelzachte mesje
Uw baard van Uw wang vaagtl
Elke streek kost duizenden
stoppels het leven en....
geen schrammetje komt op
Uw huid I

Volg een nationaal gebruik:

GEBRUIK

AMEFAJFABRIEKÊN AP610OQR»