Gallup en de zijnen hopen het nu
beter te doen dan in 1948
Eisenhower heeft voorsprong, die door
Stevenson heel goed ingelopen kan worden
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Naar gezonder economisch
beleid in Indonesië
Chocoladefabriek
overtrad Loterijwet
Wolkbreuk boven
Maassluis
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
TocU ió ket zo
Tranen
ZATERDAG 16 AUCUSTUS 1952
A merikaanse verkiezingsprognoses
rpnrQ nationale producten
CnnCd van wereldnaam
Effecten- en
Geldmarkt
Radio
Stofzuigers
Televisie
Wasmachines
Wringers
Vloerwrijvers
Zwitserse modekoning
gaat in ons land werken
Arts bouwde laboratorium
maar ook woonhuis
Nederlandse motorrijders
in België gewond
Spel met de dood
Kerkelijk Nieuws
(Van onze correspondent in Amerika)
In Amerika breekt thans de grote tijd
voor Gallup en de zijnen weer aan. De
kardinale vraag is in deze periode of de
republikein Eisenhower dan wel de demo
craat Stevenson in November winnen zal
en op die vraag kan men nergens een con
creter antwoord vinden dan in de resul
taten van het opinie-onderzoek.
Moet men, na 1948, dat peilen van de
mening der massa dan toch nog au serieux
nemen? Menigeen zal zich herinneren, dat
in 1948 niet alleen het instituut van
Gallup, maar ook vrijwel alle andere on
derzoeksinstanties. de plank lelijk mis heb
ben geslagen. Algemeen had men voor
speld, dat de republikein Dewey zou win
nen en tot ieders verbazing (behalve tot
verbazing van hem zelf) kwam Truman
als overwinnaar uit de bus.
Dat betekende een hele klap voor Gallup's
prestige. Het duurde jaren voor de schok
was verwerkt. Thans, in 1952, is men tot
het nuchtere inzicht gekomen, dat men in
1948 weliswaar te absoluut heeft geloofd
in de onfeilbaarheid van de moderne me
thode, maar tevens beseft men, dat het
hedendaagse opinie-onderzoek ondanks de
gebreken niettemin de zuiverste manier is
om na te gaan wat er in een volk leeft.
De methode
Gallup en de andere serieuze onderzoe
kers volgen alle ongeveer dezelfde 'me
thode. Zij laten medewerkers op verschil
lende punten in het land een aantal men
sen naar hun mening vragen (in dit geval
naar hun voorkeur inzake het president
schap) en zij zorgen er voor, dat de groe
pen, die in verschillende delen des lands
ondervraagd worden, een samenstelling
hebben, die in het klein overeenkomt met
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.35 Voor het
platteland. 8.45 Platen. 9.02 Sportmedede-
lingen. 9.05 Platen. 9.45 Geestelijk leven.
10.00 Platen. 10.30 Met eh zonder omslag.
11.00 Platen. (In de pauzes: voordrachten).
12.00 Sémi-klassieke muziek. 12.30 Even af
rekenen, heren. 12.40 Krontjong-ensemble.
13.00 Nieuws. 13.05 Amusementsmuziek. 13.55
Boekbespreking. 14.15 Residentie-orkest en
solist (i. d. pauze: filmpraatje). 16.10 Platen.
16.30 Sportrevue. 17.00 Accordeonmuziek.
17.20 Mannenkoor. 17.35 Voor de jeugd. 17.50
Sport. 18.15 Nieuws- en sportuitslagen. 18.30
Hervormde kerkdienst. 19.00 Voor de jeugd.
19.35 Bijbellezing. 20.00 Nieuws. 20.05 Ge
varieerde muziek. 21.00 Het Slot Loevesteyn,
klankbeeld. 21.25 Surinaamse volksmuziek.
21.40 Platen. 22.15 ViooL 22.35 Dansmuziek.
23.00 Nieuws. 23.15 Weekoverzicht. 23.25—
24.00 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Fluit, hobo en clavecimbel.
10.00 Gereformeerde kerkdienst. 11.30 Gewij
de muziek. 12.15 Platen. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws. 13.10 Concert. 13.35 De wereld
van Sint Paulus, causerie. 13.50 Platen. 15.15
Clavecimbel. 16.05 Platen. 16.10 Katholiek
Thuisfront. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Hervormde Kerkdienst. 18.15 Zangdienst.
19.00 Platen. 19.15 Twee Koningen van Oud
Israël: Saul en Jerobeam I, causerie. 19.30
Nieuws, en sportuitslagen. 19.45 Actualitei
ten. 19.52 Boekbespreking. 20.05 De gewone
man. 20.12 Gevarieerd programma. 22.45 Ge
bed. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Journaal. 12.30 Weerbericht. 12.34
Lichte muziek. 13.00 .Nieuws. 13.15 Liederen.
13.30 Voor soldaten. 14.00 Platen. 16.00, 16.30
en 17.30 Platen. 17.45 Sportuitslagen. 17.50
Symphonie-orkest en solist. 18.20 Platen.
18.30 Godsdienst-halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
Italiaanse muziek. 21.30 Platen. 22.00 Nieuws.
22.15 Verzoekprogramma. 23.00 Nieuws
23.0524.00 Dansmuziek.
HILVERSUM 402 M.
7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 9.00 Denk om de bocht. 9.15 Platen.
10.00 Voor de oude dag, causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Voor kleuters. 10.40 Platen.
10.55 Voor zieken. 11.40 Bariton en piano.
12.00 Amusementsmuziek. 12.30 Weerbericht.
12.33 Voor het platteland. 12.38 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Voor de Middenstand. 13.20
Orgel. (13.30—13.45 Voor de jeugd). 14.00
Voor de vrouw. 14.15 Piano. 14.45 Platen.
15.00 Zestig minuten voor boven de zestig.
16.00 Utrechts Stedelijk Orkest, koor en so
listen. 17.05 Voor de jeugd. 17.35 Lichte mu
ziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Platen. 18.30 Parle
mentair overzicht. 18.40 Voor de jeugd. 19.45
Platen. 20.00 Nieuws. 20.05 Actualiteiten.
20.15 Gevarieerd programma. 21.00 De harp
van ebbenhout, klankbeeld. 21.30 Dansmuziek.
22.00 Causerie. 22.15 Orkest. 23.00 Nieuws.
23.15 Esperanto. 32.20 Orgel. 2 3.45—24.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.18
Gewijde muziek. 8.45 Platen. 9.00 Voor zie
ken. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35 Platen.
10.00 Orgel 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen.
11.30 Gevarieerde muziek (Intermezzo: repor
tage). 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Weer
bericht. 12.33 Orgel. 12.59 Klokgelui. 13.00
Nieuws. 13.15 Banjo-muziek. 13.45 Platen.
14.00 Voor de jeugd. 14.35 Platen. 14.45 Voor
de vrouw. 15.15 Kamermuziek. 16.00 Bijbel
lezing. 16.30 Strijkkwartet. 17.00 Voor kleu
ters. 17.15 Platen. 17.30 Guitaar. 17.45 Rege
ringsuitzending: De import in Indonesië.
18.25 Voor mannen in grijs, groen en blauw.
18.30 Platen. 19.15 Kerk en vacantie, cause
rie. 19.30 Platen. 19.40 Radiokrant. 20.00
Nieuws. 20.15 Vocaal ensemble en orgel.
20.45 Muziekinstrumenten van verschillende
volkeren, causerie. 21.00 Platen. 21.20 Piano.
21.45 In de Arabische wereld, reportage.
21.55 Strijkorkest en solisten. 22.45 Overden
king. 23.00. Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
landbouwers. 12.42 Platen. 12.50 Koersen.
12.55 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15, 14.20, 14.45
de structuur van het gehele Amerikaanse
volk. Een zeker percentage dus van armen
en rijken, een bepaalde verhouding van
Protestanten en Katholieken, van kleur
lingen en blanken, van jongen en ouden,
enzovoort. Kiest men die bevolkingsroepen
met. veel zorg, dan behoeft men slechts
betrekkelijk weinig mensen te ondervra
gen om een resultaat te bereiken dat hou
vast geeft.
Houvast, maar geen absolute zekerheid.
Altijd blijven er onzekere factoren: nooit
weet men precies hoeveel mensen gebruik
zullen maken van hun stemrecht. Nooit
kan men de opinie peilen vlak voor dat
mensen hun stem uitbrengen. Er blijft dus
altijd een marge van onzekerheid en wan
neer de candidaten elkaar niet veel ont
lopen in populariteit (zoals in 1948), dan
kan men niet voorspellen, hoe het op zijn
kant staande dubbeltje vallen zal.
Stevenson: komende man
Onmiddellijk nadat de twee conventies
gehouden waren, heeft Gallup een onder
zoek ingesteld. De uitslag is zo juist be
kend geworden: 45 percent van de onder
vraagden toonde voorkeur voor de repu
blikeinse partij, 43 percent voor de de
mocratische en 12 percent had geen voor
keur. De ervaring heeft geleerd, dat zulk
een klein verschil in percentages van wei
nig betekenis is.
Gallup heeft echter ook nog een ander
onderzoek verricht. Andere groepen liet hij
ondervragen niet naar de voorkeur voor
een bepaalde partij, maar naar de voor
keur voor de republikein Eisenhower of de
democraat Stevenson. Bij die gelegenheid
ADVERTENTIE
Verlang dit merk van Uw handelaar
bleek duidelijk de macht van Eisenhower's
naam: 47 percent voor Ike, 41 percent voor
Stevenson. Dit is een percentage-verschil
dat wel iets kan betekenen.
Op dit moment, zo zou men dan ook
kunnen zeggen, heeft Eisenhower een klei
ne voorsprong, maar dit zegt nog niets ten
aanzien van de uitslag van de race.
Eind Juli, toen Gallup zijn onderzoek in
stelde, betekende de figuur Eisenhower
uiteraard veel meer voor het grote publiek
dan de persoonlijkheid van Stevenson. Wel
had Stevenson twee markante redevoerin
gen op de conventie gehouden, maar de
eerste hield hij cm elf uur 's morgens en
de tweede om drie uur 's nachts. Alleen de
meest verstokte televisiekijkers hebben die
toespraken gevolgd.
Stevenson moet dus eigenlijk nog begin
nen om zich aan het Amerikaanse volk
bekend te maken. Zijn eerste optreden
heeft getoond, dat hij een buitengewoon
welsprekend man is, een intellectueel, die
de zeldzame gave bezit zijn gedachten zo
te formuleren, dat de massa met genoegen
naar zijn geestige rede luistert en goed
begrijpt wat hij duidelijk wil maken. Het
lijkt daarom waarschijnlijk dat de naam
Stevenson meer en meer voor het volk zal
gaan betekenen in de komende maanden.
Zijn campagne moet eigenlijk nog begin
nen. Eisenhower zal er hard voor moeten
werken, wil hij een kans houden om voor
aan te blijven. De lauweren, die hij in de
eerste Gallup-poll gewonnen heeft, zijn
maar schriele blaadjes, waarop hij beter
nog niet kan gaan rusten.
Onder leiding van de poppenkastspeler Jan W. Kesler uit Amsterdam en de beeld
houwer Eef van Maanen uit Velp, wordt op de Volkshogeschool ..Diependaal", post
Markelo in Overijseleen cursus gegeven in de „veredeling van de poppenkastkunst".
Mensen uit onderwijskringen, jeugdleiders, werkers in speeltuinverenigingen en
sanatoria ontvangen hier onderricht in het zelf vervaardigen en costumeren van
poppen, het bespelen van een poppenkast en het schrijven of bewerken van voor de
poppenkast geschikte stukken. Het is de eerste cursus op dit gebied in ons land. Enige
cursisten aan de arbeid.
Uit Buenos-Aaires is per vliegtuig in ons
land aangekomen de 23-jarige Zwitser Er-
win Dolder, aan wie in 1948 de eer te beurt
viel het Staatsiekleed te mogen ontwerpen
voor de inhuldiging van Koningin Juliana.
Erwin Dolder heeft 21 /s jaar in Argentinië
vertoefd, waar hij zich heeft bezig gehou
den met het ontwerpen van toiletten voor
de society in Buenos-Aires. De jonge Zwit
ser, die zich ook in Zuid-Amerika een goede
naam heeft verworven, is van mening, dat
de motieven en de kleuren van de japon-
stof, afkomstig van Nederlandse fabrieken,
in geen enkel opzicht behoeven onder te
doen voor die in Zuid-Amerika of zelfs
Parijs. Dit heeft hem ertoe gebracht con
tact te zoeken met Nederlandse textiel
fabrikanten. Hij heeft het plan opgevat
over enige tijd modeshows te organiseren
in Zuid-Amerika met door hem ontworpen
modellen, waarvan de stoffen zijn vervaar
digd door de Nederlandse textielindustrie.
Hij verwacht dat de Nederlandse stoffen op
deze wijze, vooral gezien de zijns inziens in
vergelijking tot andere landen lage prijzen,
een behoorlijk afzetgebied zullen vinden in
Zuid-Amerika, in het bijzonder in Brazilië.
Dat de nieuwe president van de Java-
se Bank N.V., Sjafruddin Prawiranegara,
de voormalige minister van Financiën, die
op 14 Juli 1951 als opvolger van dr. A.
Houwink zijn functie aanvaardde, in zijn
jongste jaarverslag blijk geeft van klassie
ke begrippen over de wijze waarop de
volkswelvaart moet worden bevorderd is
voor de toekomst van Indonesië een be
moedigende aanwijzing. Ook is het verblij
dend in het jaarverslag van de Nederland
se Handelmaatschappij te kunnen lezen
dat de regering van Indonesië op velerlei
gebied tot krachtige maatregelen is over
gegaan teneinde de wilde stroom van re-
volutionnair onverstand af te dammen en
de ontwikkeling van het bedrijfsleven
weer in betere banen te leiden. Met name
haar optreden tegen het bendewezen en de
stakingsmanie, welke in West-Java ont
stellende afmetingen hadden aangenomen
en die de natuurlijke hulpbronnen van het
land geheel dreigden te doen uitdrogen,
heeft reeds heilzame gevolgen gehad. Het
valt moeilijk te zeggen hoe groot in de
jaren 19491951, toen de prijzen van rub
ber, thee, palmolie etc. tot ongekende
hoogte opliepen, voor Indonesië de gederf
de winst is geweest als gevolg van de
chaotische toestanden, welke er in die ja
ren op de ondernemingen bestonden. Zo
heeft de ondernemingsrubber kwantitatief
in 1951 nog niet de helft opgeleverd van
de potentiële productie en bleef de sui
kerproductie, welke volgens een van vóór
de oorlog daterende overeenkomst
1.500.000 ton mag bediragen, tot 428.000 ton
beperkt: een hoeveelheid die nauwelijks
voldoende was om in de behoeften van de
De kantonrechter te Hilversum veroor
deelde de directeur van een chocoladefa
briek te te Weesp, aan wie overtreding
van de loterijwet ten laste was gelegd,
Vrijdag tot een boete van f 300. Het bedrijf
had in een advertentiecampagne een prijs
vraag uitgeschreven, waarin aan degene,
die de meeste omslagen van een bepaalde
chocoladereep zou inleveren, als hoofdprijs
een auto werd toegezegd.
De directeur van het bedrijf de heer G.
van M. zei in zijn verweer, dat hier geen
sprake was van een loterij, maar .van een
wedstrijd. Wie de meeste wikkels verza
melde, kreeg de hoogste prijs.
Noch de ambtenaar van het Openbaar
Ministerie noch de kantonrechter, mr. G.
P. Nijbakker, deelde deze mening. Omdat
niemand invloed kan uitoefenen op het
verzamelen van het grootste aantal om
slagen en de deelnemers geen overwegen
de invloed op de uitslag kunnen doen gel
den niemand weet of hij inderdaad het
grootste aantal wikkels heeft ingezonden
achtte de kantonrechter overtreding der
loterijwet bewezen.
De Hilversumse dierenarts E. S. heeft
enige tijd geleden vergunning gekregen om
achter zijn woonhuis aan de Oude Engweg
een laboratorium te bouwen. Hij maakte
van deze gelegenheid gebruik om aan dit
laboratorium ook een nieuw woonhuis te
bouwen en zijn oude te verkopen. Wegens
overtreding van de woonruimtewet stond
hij Vrijdagmiddag voor de Hilversumse
kantonrechter, mr. G. P. Nijbakker, te
recht, die hem tot f 800 boete, subs, drie
maanden hechtenis veroordeelde.
Vrijdagmiddag zijn vijf motorrijders, on
der wie drie Maastrichtenaren, bij een
aanrijding te Visé in België gewond. De
52-jarige Johannes Gilissen, uit Maastricht,
werd vrij ernstig gewond. Hij liep een sche-
delbasisfractuur op en is voor verpleging
naar het ziekenhuis te Maastricht overge
bracht. Zijn twee stadgenoten, de 35-jarige
Jozef Grégoire en diens 15-jarige zoon
Hubertus werden ter plaatse verzorgd,
evenals twee Belgen, die bij de botsing be
trokken waren.
Boven Maassluis en omgeving heeft het
gistermiddag zo hard geregend, dat van
een wolkbreuk gesproken kon worden. Zo
wel in Maassluis als in het nabijgelegen
Maasland werden de straten zo overspoeld,
dat de riolen verstopt raakten en een deel
van de huizen onder water kwam te staan.
Het water steeg in sommige straten tot
ongeveer 40 a 50 cm.
Tweetal te Oosterend (Fr ^R^va^Ree" De bewoners van de Wieksloterweg in
.n r*anH Q^ctrT i r. tn Tj Soest werden Vrijdagmiddag opgeschrikt
n, cand; te Soestdijk en J. C. Baumfalk, door een hevige onJtpl*ffing. Het onderzoek
van de politie wees uit, dat drie jongens
bij de Lage Vuurse een landmijn hadden
gevonden. Zij hadden het gevaarlijke voor
werp meegenomen naar een bos bij Soest,
waar zij op verschillende manieren gepro
beerd hebben, de mijn tot ontploffing te
brengen. Nadat een vuurtje onder de mijn
geen gevolgen had, is een van hen naar
huis gegaan om petroleum te halen. Toen
de petroleum op het vuur werd geworpen
en de jongens achter een dikke boom wa
ren gaan staan, kwam het projectiel tot
ontploffing.
nen
cand te Metslawier.
Beroepen te Oosterend en te Pingjum
en Zurich J. C. Baumfalk, cand. te Met
slawier.
Bedankt voor Lioessens dr. L. Zielhuis
te Arum.
Ned. Herv. kerk
Beroepen bij de Presbyteriaanse kerk in
Canada (met standplaats Montreal in
Quebec) P. Miedema te Dwingeloo, die dit
beroep ook aannam.
Baptisten gemeenten
Beroepen te Winschoten J. Reiling te
Haulerwijk.
18. Hoewel het cafétje, waarin Panda en
Jolliepop zich thans ophielden luisterde
naar de naam „De Vrolijke Zeeman", was
de stemming er alles behalve opgewekt.
De waardin was geheel overstuur bij de
gedachte, dat Jolliepop zou trachten haar
en 15.09 Platen. 15.15 Kamerorkest. 16.00 en j slapende echtgenoot te wekken. „Doe het
I nietsmeekte zij, „want als
hij je ziet slaat hij je tot gruis!" Het is geen
wonder, dat Jolliepop van dit vooruitzicht
schrok. Een zeer teleurstellende ervaring
ziek. 18.00 Platen. 18.25 Kroniek. 18.30 Voor
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00
Orkest. 20.30 Carillon. 21.00 en 21.30 Platen.
21.45 Gevarieerd programma. 22.00 Nieuws.
22,15 Orgel. 22.55—23.00 Nieuws.
zou dat zijn", kreet hij. „Wat is hiervan de
diepere grond?" „Hij slaat alle zeelieden!",
jammerde de waardin. „En dan moet u
denken, dat wij een zeemans-café hebben!
Geen klant durft er hier meer binnen ko
men....". „Maar waarom heeft deze heer
juist zoveel op zeelieden tegen?", vroeg
Panda nieuwsgierig. „Dat zal ik u zeggen",
sprak de waardin. „Meneer Teutbel.zo
heet hijmijnheeTeutbel, mijn man,
is zo geworden nadat een zeeman eens de
kaart begon te bestuderen, die hier aan de
wand hangt. Die zeeman zei dat hij er uit
zag als de kaart van een begraven schat,
en dat mijnheer Teutbel daar wel meer
van zou weten. Die onzin maakte mijnheer
Teutbel kwaad; hij sloeg die zeeman de
deur uit en sindsdien wil hij geen zeeman
meer zién, ze zijn hem te nieuwsgierig,
zegt hij....". En inderdaad hing er daar
aan de wand een zee-kaart, die er nét
uitzag alsof hij de vindplaats van een ver
borgen schat aangaf.
bevolking te voorzien, zodat voor export
niets beschikbaar bleef. De Indonesische
regering is zo verstandig geweest, niette
min 15.000 ton uit te voeren teneinde te
doen blijken dat zij als suiker-exporterend
land erkend wenst te blijven en de berich
ten van de laatste tijd wijzen er op dat
thans alles in het werk wordt gesteld om
ook de suikercultuur, eens één van Indo-
nesie's voornaamste hulpbronnen, weer op
de been te helpen. Natuurlijk is het niet
mogelijk, na een grondige ontwrichting
van het bedrijfsleven, de nationale pro
ductie in enkele jaren weer op het voor
oorlogse peil te brengen. Men mag reeds
dankbaar zijn als er sinds 1949 van een
langzame vooruitgang sprake is.
Zo kon de productie van ondernemings
rubber toenemen van 171.000 ton in 1949
en 177.000 ton in 1950 tot 218.000 ton in
1951, de suikerproductie van 277.000 ton
in 1950 tot 428.000 ton in 1951. Vooral de
rubberproductie heeft in het afgelopen jaar
voor de betalingsbalans van Indonesië een
zeer belangrijke bijdrage geleverd, dank zij
de hoge prijzen gedurende het eerste half
jaar van 1951. Steeg de totale rubberuit-
voer slechts van 695.000 ton tot 757.000
ton, de opbrengst in 1951 was niet minder
dan Rp. 2.4 milliard tegen Rp. 1.3 milliard
in 1950, wat wil zeggen dat de rubber in
het afgelopen jaar voor 59 tot de waar
de van de totale uitvoer heeft bijgedra
gen. Het is dan ook voornamelijk aan de
opbrengst van dit product toe te schrijven
dat de opbrengst van de totale uitvoer in
1951, exclusief aardolie en aardolieproduc
ten, ten opzichte van 1950 met 69 toe
nam en de handelsbalans een oversohot
van Rp. 1.6 milliard opleverde tegen
Rp. 1.3 milliard in het voorgaande jaar.
De Indonesische schatkist heeft in het
afgelopen jaar in zo ruime mate van de
grote productiewinsten geprofiteerd, dat in
stede van het voor 1951 geraamde tekort
van Rp. 987 millioen, een surplus van Rp. 1
milliard wordt verwacht.
Ook de ontwikkeling van het Deviezen-
fonds heeft uiteraard de gunstige invloed
van de hoge exportopbrengsten ondervon
den, zodat het voordelig saldo van dit
fonds eind 1951 Rp. 278,6 millioen bedroeg.
Nu is dit alles helaas verleden tijd.
Sinds de tweede helft van het vorig jaar
is voor de Indonesische producten een
scherpe prijsdaling ingetreden en de hier
boven gereleveerde gunstige cijfers van
betalingsbalans en staatsontvangsten wij
zen wel uit wat die prijsdaling met name
van een product als rubber voor de Indo
nesische economie betekent. De grotere
productie, welke tot dusver werd verkre
gen vormt daarvoor bij lange na geen vol
doende compensatie. Wanneer eenzelfde
hoeveelheid rubber als in 1951 werd ver
kregen, de helft minder opbrengt dan toen,
betekent dat reeds een vermindering in de
exportopbrengst van meer dan Rp 1 mil
liard. De deviezenpositie van Indonesië is
de laatste maanden dan ook in snel tempo
achteruitgegaan en de jongste begroting
voor dit jaar, door de nieuwe minister van
Financien aangeboden, wijst een tekort van
Rp 4 milliard aan. Men kan wel zeggen dat
de nieuwe staat na de gebruikelijke periode
van potverteren, welke op elke revolutie
volgt, een ernstige crisis doormaakt. Aan
de ene kant moeten terwille van de wer
kende bevolking en de rentabiliteit van.de
cultures de belastingen worden verlaagd
(loonbelasting, uitvoerrechten) en nieuwe
kapitaalsgoederen worden ingevoerd om de
ontwikkeling van de nationale hulpbronnen
te bevorderen, aan de andere kant is thans
tot een drastische inperking van de invoer
besloten teneinde de betalingsbalans weer
in evenwicht te brengen. Hoe onaangenaam
dit voor de naar Indonesië exporterende
landen en dus ook voor Nederland moge
zijn, het dient te worden toegejuicht dat de
Indonesische regering voor deze en andere
saneringsmaatregelen niet terugdeinst.
Het bewijst dat zij de klok leert zien en
zich rekenschap geeft van Indonesië's eco
nomische afhankelijkheid, die thans te
groter is, nu een grote hoeveelheid rijst zal
moeten worden ingevoerd om het tekort
tot de volgende oogst te overbruggen. Tal
van interne problemen vragen om een op
lossing, waarbij van de regering een meer
reële gezagsoefening en grotere standvas
tigheid wordt gevraagd. De beperking van
de invoer zal'bij de bevolking zeker niet
populair zijn. maar zij mag worden gezien
als een aanwijzing voor een groeiend ver
antwoordelijkheidsbesef bii hen, die thans
in Indonesië op de brug staan.
En het is ongetwijfeld om die reden dat
ondanks het uitblijven van een prijsherstel
voor tropische producten en de grote moei
lijkheden, welke op velerlei gebied door de
regering en de leiders der Nederlandse on
dernemingen moeten worden overwonnen,
voor Indonesische waarden meer belang
stelling aan de dag wordt gelegd en aan
delen H.V.A. deze week de parikoers kon
den overschrijden.
Daling. De economische vooruitgang, die
de West-Duitse bondsrepubliek nog
steeds boekt, weerspiegelt zich ook in
de cijfers van het aantal werkenden. Dit
aantal heeft onlangs voor het eerst de
grens van 15 millioen overschreden en.
tegelijkertijd is het aantal werklozen
in de bondsrepubliek voor het eerst be
neden de 1,2 millioen gedaald. De offi
ciële commentaren, die aan deze cijfers
worden vastgeknoopt, zijn onverdeeld
optimistisch. De directeur van het cen
trale instituut voor arbeidsbemiddeling,
Scheuble, heeft verklaard, dat het aan
tal werklozen wellicht spoedig onder het
millioen zal dalen.
Schotels. Willy Ley, een Amerikaanse
raketdeskundige van Duitse afkomst,
heeft in een lezing de overtuiging uitge
sproken, dat de „vliegende schotels"
geen ruimteschepen zijn en evenmin iets
te maken hebben met geheime Russische
experimenten. Het konden geen ruimte
schepen zijn van een andere planeet om
dat „nagenoeg alle" berichten over vlie
gende schotels geen melding maakten
van geluidswaarneming. Ley zeide er
zeker van te zijn, dat het verschijnsel
van de vliegende schotels luchtspiege
lingen zijn, veroorzaakt door tempera-
tuursomstandigheden.
Wederopbouw. Volgens de communisti
sche „Tagliche Rundschau" zijn in de
Sovjetzóne van Duitsland plannen voor
de wederopbouw opgesteld, die er onder
meer in voorzien, dat Berlijn de „socia
listische hoofdstad" wordt. Er zijn ook
plannen opgesteld voor de wederopbouw
van Dresden, Leipzig, Maagdenborg,
Chemnitz, Dessau, Nordhausen, Wismar
en Frankfort aan de Oder, die met voor
rang zullen worden uitgevoerd.
Straf. Twee Tunesiërs, die vier Mei een
trein deden ontsporen en daarop brand
stichtten in de wagons zijn door het mi
litaire gerechtshof van Tunis tot tien en
twintig jaar gevangenisstraf veroor
deeld. Zes Tunesiërs, die aanslagen had
den gepleegd op gebouwen te Bizerta,
zijn door hetzelfde hof tot dwangar-
beidsstraffen van vijf tot twintig jaar
veroordeeld.
Staking. Ongeveer 35000 Japanse zeelie
den hebben gehoor gegeven aan een
Vrijdag door hun vakbond uitgevaardig
de stakingsoproep, waardoor ongeveer
driehonderd koopvaarders niet kunnen
uitvaren. De staking is de derde in een
reeks, die wordt gehouden om kracht bij
te zetten aan pensioeneisen. Het is de
bedoeling dat de staking vijf dagen zal
duren.
Poeder. Het komende week-einde zal een
zending van elf ton in West-Duitsland
vervaardigd insectenpoeder per vlieg
tuig van Düsseldorf naar Tokio (via
New York en San Francisco) worden
gevlogen om te worden aangewend bij
de bestrijding van een bepaald soort in
secten, die de Japanse rijstoogst dreigen
te doen mislukken.
Hitte. In Wenen blijft de hitte aanhouden.
De temperatuur steeg Vrijdag opnieuw
tot 37 graden Celcius. De stadsautoritei-
ten hebben een beroep gedaan op de be
volking om zuinig te zijn met water. In
cafés kan men per persoon slechts een-
halve liter bier kopen, het verbruik van
wijn en limonade is enorm gestegen.
Ook in vele plaatsen in West-Duitsland
is de bevolking verzocht zuinig te zijn
met water. In Rome en Milaan veroor
zaakte de hittegolf Vrijdag een ware
uittocht. Naar schatting zocht bijna de
helft van de inwoners dezer steden ver
koeling buiten de stad. Speciale politie
patrouilles hielden een oogje op de tal
loze verlaten huizen.
Overval. Een Brits gezin van vader, moe
der en twee zoontjes is in de nacht van
Woensdag op Donderdag in een tent
aan het meer van Genève overvallen
door een gewapende man. De vader
werd tijdig wakker, greep een mes en
ging daarmee de aanvaller te lijf. De
man, die later bleek een 20-jarige boe
renknecht te zijn, liet in het gevecht
zijn geweer vallen en ging vervolgens
op de loop. Hij is later gepakt.
Vertrek. Men vermoedt, dat de 27-jarige
dr. Bobard uit een kreek bij Tanger is
vertrokken voor een tocht over de At
lantische Oceaan in een rubberboot
zonder voedsel of watervoorraad aan
boord. Vier dagen geleden waren hij
en zijn metgezel, Jack Palmer, reeds
met het bootje uit Tanger vertrokken,
doch zij moesten terugkeren wegens
het slechte weer. Palmer verklaarde
daarop zich terug te trekken. Vrijdag
begaf hij zch naar de kreek, waar de
rubberboot, die zijn eigendom was, lag,
doch deze bleek te zijn verdwenen.
Palmers bezittingen waren op de wal
achtergelaten. Het doel van de tocht
zou zijn na te gaan, of schipbreuke
lingen kunnen leven van regenwater
en vocht uit vissen en plankton.
DE mens schijnt niet het enige wezen te
zijn dat kan huilen, want ook aan
enkele beren-soorten wordt het vermogen
tot wenen toegeschreven; alhoewel we
moeten toegeven op dit gebied geen erva
ring te hebben. De spreekwoordelijke kro
kodil laat in dit opzicht in ieder geval ver
stek gaan, want dit dier bezit niet eens
traanklieren
Het menselijk oog is bedekt
met een vlies je van tr aanvocht,
dat echter niet ter plaatse zou
blijven zitten, indien het niet
op zijn beurt weer bedekt werd
door een vliesje van een vet-
achtige stof die door kliertjes
tussen de wimpers wordt afge
scheiden. Wanneer iemand
huilt, wordt cloor de traanklieren zoveel
vocht afgescheiden, dat dit vetvliesje door
broken wordt, waardoor de tranen vrijelijk
uit de ogen stromen. Indien de tranenvloed
niet al te overdadig is, kan door snel knip
peren met de oogleden, de stroom door een
kanaal van het oog naar de neus worden
afgevoerd. Maar meestal is de overstroming
niet te voorkomen en in dat geval toont
de ontroerde mens willens of onwillens zijn
emotie aan de buitenwereld.
We zullen het hier niet hebben over de
zeer gewichtige geestelijke processen, wel
ke met het menselijke huilen samenhangen.
Voor vandaag is de stoffelijke werking der
tranen aan de orde en deze is zeker niet
minder belangwekkend. Tranen zijn na
melijk niet slechts druppeltjes ziltig vocht
die tot taak hebben het oog voor indroging
te behoeden. Integendeel, zij dienen ook
als verweer tegen vreemde voorwerpen
die zich in het oog genesteld hebben. De
traanafscheiding, die in normale gevallen
een vingerhoedvol per dag bedraagt, ver-
meerdert dan tijdelijk, waardoor de kans
bestaat dat de vreemde indringer wordt
weggespoeld.
Tranen zijn echter ook nog een goea
desinfectiemiddel en als zodanig een be
langrijk verdedigingsmiddel van het oog.
In 1922 ontdekte Fleming in het tranen
vocht het zogenaamde lysozyme, een bac-
teriedodende stof die ook in het neusslijm
en in andere lichaamsvochten
voorkomt. Hij trachtte daaruit
een geneesmiddel te bereiden,
doch de resultaten bleken niet
bevredigend. In 1928 zag hij in
een bepaalde bacteriecultuur
een verontreiniging van schim
mels, die vernietigend op bac-
terieën inwerkte. Later zou de
door deze schimmel afgescheiden stof peni
cilline worden genoemd, van welks bete
kenis we allen wel overtuigd zullen zijn.
Wat of tranen hiermede eigenlijk te ma-''
ken hebben? Dit: dat Fleming door zijn
studies over de afweer van het menselijk
lichaam tegen binnendringende bacterieën
en in het bijzonder door zijn onderzoekin
gen van de lysozyme, naar die verontrei
nigende schimmel keek, inplaats van
zoals gebruikelijk de verontreinigde
'Puituur zo snel mogelijk te vernietigen.
Waaruit we al weer kunnen zien welk
een grote rol toeval en geluk bij welhaast
alle uitvindingen spelen. Zoals bijvoorbeeld
ook bij de uitvinding van de telescoop,
welk instrument in ieder geval niet door
Galileï werd uitgevonden, doch door een
Nederlander en volgens de overlevering
zelfs door een brilleslijpersleerling uit Mid
delburg.
Maar daarover Maandag.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
