Britten nog steeds vooraan met hun straalvliegtuigen Coöperatiebestuur wil fabriek „De Ommelanden" verkopen Loven en bieden r Prins Bernhcird woont grote show in Farnborough bij Door eisen van stakers acht het geen andere weg meer open De radio geeft Vrijdag PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND P.T.T.-man uit trein gevallen TocU ió bet zo Inca-stad De kern van de zaak Zeemos in Zeeland „KLM moet bewegings vrijheid behouden" Verdachte brand te Vriescheloo Eén van de tien Kleuter-crosS'Conntry DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1953 Hij die het loven en bieden op een Oos terse markt wel eens heeft gade geslagen, zal zich niet al te ongerust maken over de lawaaierige afwijzing door de Perzen van het voorstel van Churchill en Truman. Het is nu eenmaal traditie dat er een waan zinnig hoge prijs wordt gevraagd, een veel te laag bod wordt gedaan en dat dan het zwaaien met de armen een aanvang neemt. Men doet hevig verontwaardigd, verklaard zich gegriefd en beledigd en loopt ten slotte kwaad weg. Maar dat laatste gaat nooit snel en de wegloper keert onveran derlijk terug, wanneer de andere partij een kleine concessie doet. Tot nu toe is het spelletje tussen Mossa- deq enerzijds en Churchill en Truman aan de andere kant precies volgens deze goede, oude traditie verlopen. Het aanbod van de Westelijken hield weliswaar enige reële concessies, vooral van Engelse zijde, in, maar aan de andere kant bedong het voor het Westen toch zeer belangrijke winsten. Deze betroffen niet alleen het uit handen van het Kremlin houden van Perzië, maar zeker ook het weer doen vloeien van de olie naar de Westelijke reservoirs en zelfs een financiële schadeloosstelling, die eigen lijk al afgeschreven was. De gift van tien miÜioen dollar, die Amerika in het voor uitzicht stelde, is in ieder geval een voor beeld van onderbieden in deze tijd, waarin een bedrag als dit schameltjes afsteekt tegen de enorme sommen, die Amerika in de koude oorlog pleegt te spenderen. De adviseur van de Perzische regering Kazem Hassibi heeft thans de gebruike lijke verontwaardiging ten toon gespreid. Hij vertolkte de diepe Perzische .gegriefd heid, maar gaf aan het eind van zijn ver klaring een duidelijke hint, dat die ge griefdheid aanmerkelijk zou verminderen wanneer het bedrag wat verhoogd zou worden. Hij noemde een som van een milliard dollar. Dat is precies honderd maal zoveel. De Perzische bezwaren zijn blijkbaar niet van louter ideële aard. Hoewel vraag en aanbod op het ogenblik dus nogal aardig uit elkaar liggen, hoeft men om deze reden de moed nog niet te laten varen. En dat hoeft men ook niet te doen, nu de Engelsen verklaard hebben écht geen stap verder te zullen doen. Want dat hoort bij het spel, dat overigens zoals alle transacties in het Oosten nog een hele tijd kan duren. Er zal vermoedelijk nog langdurig met de armen worden gezwaaid en verontwaardiging worden voorgewend, eer men tot een accoord komt. Bovendien weet men wederzijds precies hoe de kaarten liggen. Mossadeq weet, dat zijn land zonder hulp van buiten tot de ondergang gedoemd is en het Westen be seft, dat door dat bankroet Perzië in de communistische machtssfeer zal belanden. Er wordt nu het is duidelijk genoeg alleen nog maar onderhandeld over de prijs en niet over het principe. Dat daar bij beide partijen zo gunstig mogelijke condities proberen te bedingen, is begrij pelijk. Dat beide partijen daarbij eveneens een oog op de activiteit van Moskou's agenten zullen houden, is zeker. Want dié is de tijd- én prijs-bepalende factor bij dit spel van loven en bieden. Houden de mannen van de Toedeh zich koest, dan daalt de prijs, die Perzië kan vragen en dan kunnen bovendien de Westelijken de tijd nemen, die ongetwijfeld in hun voordeel werkt. Want Perzië glijdt steeds sneller af naar het bankroet. Zou Moskou daarentegen onlusten verwekken of een staatsgreep si muleren, dan jaagt het het Westen in ieder geval op zeer hoge kosten. Zou het wer kelijk die staatsgreep laten doen, dan is het voor het Westen te laat. Weliswaar speelt men in de V.S. met de gedachte van een militair ingrijpen in dat geval, maar dat zou een zéér gevaarlijke onderneming zijn. Men ziet, dat de Sovjet-Unie, al hangt zij het particulier initiatief niet aan, de kunst van het handelen zeer wel verstaat. Zij heeft zich althans in een positie gema noeuvreerd, waarin zij het verloop van de transactie vrij nauwkeurig kan bepalen. ADVERTENTIE LONDEN, (Reuter) Prins Bernhard heeft gisteren in gezelschap van enkele Ne derlandse luchtvaartexperts de tentoonstelling van de Engelse luchtvaartindustrie te Farnborough bezocht, die gisteren in tegenwoordigheid van de Hertog van Edinburgh is geopend. Verscheidene hoge militaire en burgerlijke autoriteiten uit Engeland en uit het buitenland waren getuigen van een buitengewoon interessante vertoning, die de onbevredigende indruk van hetgeen op de generale repetitie van Maandag werd geboden geheel wegnam. Daar werkte allereerst toe mede de beslissing van de des betreffende autoriteiten om het verbod tot het doorbreken van de geluidsbarrière op te heffen. Enkele der piloten, die van de De Havilland DH LLO en van de Hawker Hunter hebben getracht met hun toestellen door de muur te geraken, maar het „knal-effect" is niet gehoord door de circa twintigduizend bezoekers. De DH LLO klom naar veertigduizend voet en was op die hoogte te volgen, dank zij de witte sporen die de machine naliet. De Hawker Hunter trachtte naar de veer tigduizend voef te stijgen, maar er bleek een moeilijkheid met het landingsgestel te zijn, zodat deze poging mislukte. De grote verrassingen op deze Dinsdag waren de nieuwe Avro Delta bommenwerper en de grootste vliegboot ter wereld, de Saunders Roe Princess. De bommenwerper aange duid als type 698 is een machine van grote afmeting, vermoedelijk ter grootte van een Lancaster bommenwerper. De vliegende driehoeken, Avro 707 A en 707 B rood en blauw geschilderd vlogen in het zog van hun grote broer. Uit foto's van de 698 blijkt dat het hoofdlandingsgestel niet minder dan zestien wielen telt in paren aange bracht. Elke „poot" heeft acht wielen, het neuswielonderstel twee. Delta-bommenwerper Op een persconferentie heeft de direc teur van de Avro-fabrieken, Sir Roy Dob- son medegedeeld, dat de bouw van de Delta-bommenwerper niet meer man-uren zal vergen dan het bouwen van een Lancaster-bommenwerper, maar dat er vermoedelijk meer materiaal nodig zal zijn. Ook het overvliegen van de Princess, die tweehonderd soldaten kan vervoeren, trok de aandacht. Deze gebeurtenis werd even eens meegemaakt door de president-direc teur van de KLM dr. A. Plesman en ver scheidene leden der directie van de Neder landse luchtvaartmaatschappij en hoofden van dienst, deor de chef van de Nederland se luchtmachtstaf, luitenant-generaal Aler en vele andere landgenoten. De Princess heeft tien motoren. Er zijn drie van de luchtreuzen in aanbouw. Zij waren aanvan kelijk voor de burgerluchtvaart bestemd maar zijn inmiddels door het ministerie van bevoorrading overgenomen. Een der machi nes zal worden gebruikt voor het doen van proefnemingen. De andere twee zullen waarschijnlijk wel worden afgebouwd, maar dan worden „ingesponnen" om even tueel te worden voltooid als betere tijden voor de Engelse economie aanbreken. Vrijdag, Zaterdag en Zondag zal het pu bliek in drommen opkomen om te zien waar zijn belastinggeld blijft. Het kan con stateren dat Groot-Brittannië nog onbe twist de leiding heeft op het gebied der straalvliegtuigen en straalmotoren. Een achttal vissers uit Harlingen en uit vissersplaatsen aan de Groninger Wadden- kust zoekt thans in de Zeeuwse stromen naar zeemos. Dit zeemos wordt in diverse kleuren geverfd en uitgevoerd naar ver schillende landen, zoals Frankrijk, Ameri ka en Engeland, waar men er tafelversie ringen van maakt. Een ondernemer uit Zoutkamp en een uit Harlingen, die veelal samenwerken, houden zich met deze ex port bezig. Vóór de oorlog was er op de Waddenzee een vrij geregelde zeemosvisserij. Na de oorlog i§ men er ook weer mee begonnen, maar de opbrengsten zijn steeds minder geworden. Het zeemos wordt door de gar nalenvisserij in zijn groei belemmerd. In Zeeland wordt nu overjarig zeemos opge vist, dat niet meer geschikt is voor het ge bruik. Men hoopt echter dat zich, na het verdwijnen van dit oude zeemos, nieuw zeemos zal gaan vastzetten. De jaarlijkse export bedroeg de laatste jaren enkele honderden kilo's. Zoals gisteren nog in een deel van onze editie is bericht, hebben bestuur en commis sarissen van de Coöperatieve Melkproduc- tenfabriek „De Ommelanden" te Gronin gen de leden voorgesteld de fabriek van de coöperatie alsmede de eigendommen der vereniging te verkopen en tot liquidatie van de Coöperatieve Vereniging over te gaan. De voorstellen waren het gevolg van een staking bij deze fabriek, welke thans al twee weken duurt en waarbij ruim 170 arbeiders zijn betrokken. De directebr van „De Ommelanden" deelde hierover het volgende mede: ADVERTENTIE ledereen heeft goed zn brood mei Elke boterham een lekkernij! HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.05 Platen. 10.00 Kinderen en mensen, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Reportage vergadering KW.' 11.35 Piano. 12.00 Orgel. 12.30 Weer bericht. 12.33 Sport en prognose. 12.48 Pla ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.30 Musette- orkest. 14.00 Voor de huisvrouw. 14.20 Platen. (Pl.m. 14.55 Voordracht). 16.00 Reportage ver gadering N.V.V. 17.15 Platen. 17.20 Muziek- praatje. 18.00 Nieuws. 18.15 Felicitaties. 18.45 Denk om de bocht. 19.00 Piano. 19.10 Repor tage vergadering N.V.V. 19.30 Vroomheid, die moest buiten staan, causerie. 19.45 De Ne derlandse boer op de markt, causerie. 20.00 Nieuws. 20.15 Piano. 20.30 Europa één, vraag gesprek. 22.40 Voordracht. 21.00 Toch be dankt, Excellentie. 21.30 Het leven betrapt. 21.50 Platen. 21.55 Buitenlands overzicht. 22.10 Gevarieerde muziek. 22.40 Vandaag. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen. HILVERSUM n, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. '7.45 Woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.18 Gewijde muziek. 8.45 Platen. 9.00 Voor zie ken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Piano. 11.30 Platen. 12.00 Amusementsmuziek. 12.30 Weerbericht. 12.33 Lichte muziek. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Metropole-orkest en soliste. 14.00 Bloembollen voor de kamer. 14.15 Platen. 15.00 Kamermuziek. 15.40 Voordracht. 16.00 Piano. 16.30 Voordracht. 16.50 Platen. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Militaire causerie. 17.40 Platen. 17.45 Friese gedichten. 18.00 Zigeu nerkwintet. 18.25 Lichte muziek. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Regerinsuitzen- ding: Verklaring en toelichting. 19.35 Platen. 19.40 Radiokrant. 20.00 Platen. 20.15 Strijk orkest en solist. 21.00 De eend, die achteruit vloog, hoorspel. 21.30 Platen. 22.45 Overden king. 23.00 Nieuws. 23X5 Esperanto. 23.30— 24.00 Platen. TELEVISIE (N.C.R.V.) 20.15—21.45 Journaal: De boom die weent, rubberwinning en -verwerking: Weerbe richt; Mondharmonica en piano; Schimmen spel; Dagsluiting. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Platen, 12.00 Bach-cantate. 12.30 Weerbericht. 12.34 Bach-cantate. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel 14.00, 15.00 en 16.00 Pla ten. 17.00 Nieuws. 17.10, 17.30 en 18.00 Platen. 18.10 Voordracht. 18.20 Platen. 18.30 Voor soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Filmmuziek. 19.50 Kinderweelde. 20.05 Filmmuziek. 20.15 Symphonie-orkest (Om 21.00 Kunstkaleido- scoop). 22.00 Nieuws. 22.15 Dansmuziek. 22.55 —23.00 Nieuws. Dr. A. Plesman: Dr. A. Plesman, president-directeur van de KLM, heeft bij zijn terugkeer uit Enge land, waar hij de Farnborough Luchtvaart- shoxy heeft bijgewoond, verklaard, dat in het bijzonder met het oog op de aankoop politiek van vliegtuigen „een goede stra tegie" is geboden. Velen hebben zich ver wonderd, dat de KLM nog steeds geen straalvliegtuigen van het type „Cornet" heeft besteld. Zijn commentaar hierop was: „Als je geen geld uitgeeft, ben je nog niet arm. Het is zaak het op het juiste ogenblik uit te geven. We krijgen dit jaar onze DC-6 B's en volgend jaar onze Super- constellations. Niemand, ook ik niet, kan op dit moment zeggen of onze politiek juist is. En ding is echter geboden: onze bewegingsvrijheid te behouden". Dr. Plesman had overigens voor de Britse „Cornet" 'zelf niets dan lof. Hij heeft in Londen besprekingen gevoerd met tal rijke vooraanstaande luchtvaartautoriteiten, waarbij ook weer de „Cornet" veelal het onderwerp van bespreking is geweest. „Ik kan u niet zeggen wat wij in de toekomst gaan doen. Ik kan u alleen verzekeren, dat elke dag een staf van zeer bekwame men sen bij de KLM deze en andere zaken scherp bestuderen en in het oog houden". Zaterdagavond is, zoals gemeld, te Vrie scheloo een arbeidersbehuizing uitgebrand. In verband met deze brand zijn gister avond door de rijkspolitie aangehouden K. B., vader van de eigenaar van het uitge brande huis en G. L„ die een deel van- de woning in gebruik had. Zij worden ver dacht van brandstichting en zijn na ver hoor in verzekerde bewaring gesteld. Het onderzoek duurt voort. Tien klanten was de Rotterdamse win kelier in herenkleding N. G. op zijn boven huis aan het Lisplein te Rotterdam aan het helpen, toen een van hen een brandlucht meende op te mei-ken. De winkelier haastte zich naar boven en inderdaad bleek ér bij de buren brand te zijn uitgebroken. Bij de winkelier zelf sloegen de vlammen al uit een van de hangkasten. Hij moest de win kel alleen laten om zoveel mogelijk van zijn kleren te redden. Toen de brandweer ar riveerde zochten de klanten een goed heen komen. Het vuur had men vrij spoedig on der de knie, maar van de klanten, van wie een vijftal reeds met een nieuwe regenjas of een nieuw costuum de deur was uitge lopen, meldde er zich later slechts één om ie betalen. Het 2Yi jaar oude kereltje Harry Rovers uit Den Bosch, dat met zijn ouders en zijn zusje voor een korte vacantie een bunga low heeft betrokken in de omgeving van de Distelbergen onder de gemeente Helvoirt (N.-Br.) heeft door zijn ondernemingslust het gehele politie-apparaat van de omge ving in werking gesteld. De kleine Harry maakte op eigen gele genheid een wandeltocht van ongeveer 5 km. door zwaar terrein. Hij trok langs duin, door bos en hei, totdat een paar gra zende koeien op een klein weideland zijn aandacht zo in beslag namen, dat hij er maar bij ging zitten. De familie Rovers, die 's morgens rond tien uur. haar zoontje miste, trok geassisteerd door bewoners van enkele andere bungalows op onderzoek uit. Dit bleef echter zonder resultaat, tot de gealarmeerde rijkspolitie van Helvoirt bij gestaan door collega's uit de omtrek een speurtocht ging ondernemen met een poli tiehond, die speciaal voor dit doel uit Waalwijk werd gehaald. Ongeveer zes uur na de vermissing werd de kleine tippelaar door de hond gevonden. Hij had zijn kleine voetbal nog bij zich en vermaakte zich blijkbaar opperbest in het zwijgzame ge zelschap der roodbonte viervoeters. Professor Heinkel, de Duitse vliegtuigont werper, wiens toestellen deel uitmaakten van de Luftwaffein de tweede wereld oorlog, fotografeert hier de nieuwste pro ducten van de Engelse vliegtuigindustrie op de grote luchtvaarttentoonstelling te Farnborough. Naast hem staat zijn zoon. Ir. L. A. H. Peters en de heer L. Götzen hebben in de grote zaal van het departement dat thans Overzeese Rijksdelen heet, afscheid genomen van de hoofdambtenaren waarmee zij hebben samengewerkt. In een korte rede hebben de oud-minister en de oud-staats secretaris dank gebracht voor de medewer king en toewijding van de ambtenaren. „Officieel staakt men om een pensioen kwestie. Deze bestaat echter bij de fabriek niet. De fabriek betaalt ouderdomspensioe nen, die tweeëneenhalf maal zo hoog zijn als de arbeiders zelf in de C.A.O. vragen en weduwenpensioenen, die meer dan twee maal zo hoog zijn als in de C.A.O. is aan gegeven. Andere kleinigheden heeft het be stuur alle ingewilligd. Er is thans wel zo veel bekend geworden," aldus de directeur, „dat volgens de stakers allereerst de direc teur van De Ommelanden direct moest verdwijnen. Naar de overtuiging van het bestuur zou dan de volgende stap zijn ge weest dat het bestuur een nieuwe directeur zou zijn opgedrongen." Daarnaast zou dan een man worden aan gesteld, die speciaal belast zou zijn met de personeelsbelangen, een vakbondsbestuur der. „Geen andere weg" „Onder deze omstandgiheden", zo werd medegedeeld, „hebben bestuur en commis sarissen en directeur uitvoerig besproken, wat thans te doen staat. Geheel ervan over tuigd, dat ook niemand van de leden van de Coöperatieve Melkproductenfabriek deze gang van zaken zou accepteren, zijn zij tot de conclusie gekomen, dat hen geen andere weg gelaten wordt dan te trachten de eigendommen van de vereniging zo goed mogelijk van de hand te doen en te zijner tijd de vereniging te liquideren". Het be stuur heeft nadrukkelijk besloten aan alle aan het werk gebleven personeelsleden zeer ruime schadeloosstellingen te geven, moch ten ze ooit van de voorgestelde gang van zaken schade lijden. De Algemene Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond heeft medegedeeld dat naar aanleiding van de staking bij de zuivel fabriek „De Ommelanden" te Groningen Zaterdag, op initiatief van het college van rijksbemiddelaars, een bijeenkomst zal worden gehouden van vertegenwoordigers van beide partijen in het conflict. De 62-jarige M. H., expediteur bij de P.T.T. uit Leeuwarden, is Woensdagmiddag bij Stobbega uit de postwagen gevallen van de trein, die om 13.30 uur uit Leeuwarden was vertrokken. Hij kreeg ernstige won den. Het ongeluk gebeurde, toen H. een schakelaar aan de achterkant van de laat ste wagen wilde omdraaien. Hij is vermoe delijk gestruikeld en door de deur in de achterwand van deze wagen naar buiten gevallen. Zijn collega's trokken onmiddel lijk aan de noodrem. Een arts, die zich in de trein bevond, verleende de eerste hulp. De trein had een half uur vertraging. De toestand van H„ die naar het ziekenhuis van Heerenveen is overgebracht, is ernstig. Arrestaties. Volgens te Wenen aangeko men reizigers zijn eind Augustus te Boe karest en vele andere grote steden in Roemenië talrijke arrestaties verricht. Kort voor 23 Augustus werden te Boe karest 5000 a 60Ö0 personen aangehou den. Aanvankelijk dacht men, dat dit als voorzorgsmaatregel was gedaan met het oog op de herdenking van de bevrijding van de Roemeense hoofdstad door de Russische legers. Later bleek echter, dat de betrokkenen ook na deze datum in hechtenis werden gehouden. Vergif. De Zweedse eerste minister, Tage Erlander, en verscheidene parlements leden hebben brieven met vprgif ont vangen. Het ingesloten vergif was een cyanide-verbinding in poedervorm. De politie verdenkt een 35-jarige man uit Ulvsunda, bij Stockholm. De naam van de man, een krankzinnige arbeider, die thans in observatie is genomen in een inrichting voor geesteszieken, is nog niet bekend gemaakt. De politie ontdek te, dat de man reeds eerder had ge dreigd „politieke vijanden" te doden. Smokkelarij. Volgens sommige officieren van de militaire politie te Washington smokkelen de Chinezen verdovende middelen naar de troepen van de UNO in Korea, teneinde hen verslaafd te doen geraken en voorts gelden te verkrijgen voor oorlogsmateriaal. De zaak, zo zegt men, heeft bij sommige officieren van het leger bezorgdheid gewekt. Het wordt mogelijk geacht, dat een hoeveelheid heroïne door de linies heen gesmokkeld is. Protest. De West-Berlijnse pers meldt, dat arbeiders van de staatsgloeilampen- fabriek in Oost-Berlijn (de vroegere Osramfabriek) deze week in verzet zijn gekomen tegen het feit, dat zij drie kwartier per dag langer moesten wer ken. Verscheidene honderden arbeiders zouden hun lidmaatschap van de vak vereniging hebben opgezegd. Volgens West-Berlijnse vakverenigingsfunctio narissen was het de grootste protest actie die tot dusver in Oost-Berlijn is voorgekomen. Aandacht. De Israëlische vertegenwoordi ger bij de UNO heeft een brief aan de voorzitter van de Veiligheidsraad ge zonden, waarin hij de aandacht vestigt op uitlatingen van de Syrische stafchef, Shisjakli, over de Israëlische Joden. Sjisjakli, over de Israëlische Joden, spraak tot officieren, dat Syrië vast besloten is het Arabische land „dat doordrenkt is van het bloed uit de Pa lestijnse oorlog" te zuiveren van de Joden en het te „bevrijden". Vóór gaan. Kanselier Adenauer heeft een beroep op het West-Duitse parlement gedaan om de conventies van Bonn en de defensie-overeenkomsten te ratifice ren vóór het Franse parlement dat doet. De Duitsers dienen in deze voor te gaan, zo zei hij. Zuivering. Volgens het orgaan van de Amerikaanse voorlichtingsdienst in Oostenrijk, de „Wiener Kurier", zouden vijftien hoge functionarissen van de Oostenrijkse communistische partij van hun posten zijn verwijderd. Onder hen zouden zich de voormalige voorzitter van de communistische jeugdbeweging in Oostenrijk en een lid van het centrale comité van de partij bevinden.' Naar Reuter heeft vernomen zijn de functio narissen ontslagen wegens „voor de partij schadelijk gedrag". Doel. Rusland zal nooit toestemmen in een verkort verdrag met Oostenrijk, zo schrijft het blad van de communistische partij in de Sovjet-Unie, de Prawda. Dit plan van de Westelijke mogendi- heden, zo voegt Prawda hieraan toe, „heeft ten doel het fascistische regiem in Oostenrijk te herstellen". Onhoffelijk. De kapitein van het nieuwste Amerikaanse passagiersschip „United States", dat kortgeleden op zijn eerste reis de „blauwe wimpel" veroverde door de oversteek van de Atlantische Oceaan in recordtijd af te leggen, heeft ver klaard, dat hij op de jongste reis van Engeland naar New York uit beleefd heid voor het Britse passagiersschip „Queen Elizabeth", nog steeds het groot ste ter wereld, midden op de Oceaan een omweg van zesxien mijl door een mistbank heeft gemaakt. Kapitein An derson achtte het namelijk niet passend met zijn kleinere doch snellere schip de „Queen Elizabeth" onder de ogen van passagiers en bemanning voorbij te varen. 34. „Wij zullen hem maar optakelen en aan dek brengen", zei bootsman Swabber, die nog steeds in de veronderstelling verkeer de, dat Jolliepop zeeziek was. Dus verza melde hij Jolliepop in zijn sterke armen en 'sleepte hem mee. Hij deed het wel niet zachtzinnig volgens de regelen der zieken dragers, maar zachtzinnigheid is nu een maal iets wat men aan boord van schepen over het algemeen nipt kent. De heer Teut- bel bleef zeer teleurgesteld achter. „Die kans om mijn kaart terug te krijgen is ver keken", mompelde hij,, „waarom moesten ook juist die twee hier aanleggen toen ik die namaakmatroos. geënterd had! Enfin, een volgende keer beter; ik zal en moet mijn schatkaart terug krijgen!" Intussen had bootsman Swabber het dek bereikt en hij sleepte Jolliepop naar de verschansing. „Wat gaat u met hem doen?", vroeg Panda een beetje angstig. „Hem, over de verschan sing hangen", antwoordde dé stoere zeerob, „de rest zal hij zelf wel doen". TOEN de archaeoloog Bingham in 1911 in het Urumbambagebied op zoek was naar de ruines van de oude Inca-bescha ving, leidde zijn Indiaanse gids hem naar de top van een bijzonder steil en ontoegan kelijk rotsplatêau. Daar deed Bingham de ontdekking van zijn leven, want hier ont waarde hij de ruïnes van Macchu Picchu, de oudst-bekende hoofdstad der Inca's, overwoekerd door de vegetatie van eeuwen. Omstreeks het jaar 800 leef de hier, aan de Braziliaanse zijde van het machtige Andes- gebergte, de Inca-stam die op deze ongenaakbare rots zijn granieten hoofdstad bouwde. v" Met grote nauwkeurigheid werden de rotsblokken uit het gebergte gehakt, daarna opgestapeld en zonder cement aaneen gevoegd. Hier bouwden zij hun ommuurde vesting, waarbinnen zich de paleizen, tempels en woonhuizen verhie ven. En met een zo grote nauwkeurigheid tasten zij de geweldige rotsblokken op een, dat zelfs nu nóg bij verschillende in tact gebleven bouwwerken geen mes tussen de voegen kan worden gewrongen. Het altaar in de Grote Zonnetempel be staat uit één blok graniet en weegt om streeks 100000 kg. Hoe kregen zij derge lijke massale blokken naar boven en hoe werden deze op hun plaats gevlijd? We weten het niet, maar zeker is dat geen ves ting zo'n magische en veilige aanblik moet hebben geboden als het grimmige Macchu Picchu, de rotsstad, 700 meter steil oprij zend uit de Urumbambakloof en in de rug geschaduwd door de 3000 meter hoge rots- kammen van de Andes. De Inca's woonden hier tot omstreeks 1020, maakten van hieruit hun eerste ver overingen en trokken toen naar de Peruaanse zijde van de Andes, waar. zij Cuzco stichtten, het middelpunt van hxin geweldige rijk dat het tegenwoordige Boli via, Ecuador, Peru en geweldige stukken van Columbia, Chili en Argentinië omvatte, doch dat door de gouddorst der blanken in 1532 in een handomdraai vernietigd werd. Maar door al die vijfhonderd jaren heen, gedurende welke het Inca-rijk zich uitbreidde en ontwikkelde, bleef Macchu Picchu in de herinnering der priesterkastebewaard als het veilige toevluchtsoord in tij den van gevaar. En hierheen zijn dan ook de 100 Inca-priesteressen gevlucht toen zij in handen dreigden te vallen van de Spaanse horde. Over steile rotsen zijn zij geklauterd en langs duizelingwekkende afgronden hebben zij zich moeten spoeden om uit de handen der wrede blanken te blijven en tenslotte hebben zij een veilig toevlucht gevonden in de sedert 500 jaren verlaten hoofdstad Macchu Picchu, waar zij hun jonge levens in de stille verlaten heid hebben gerekt tot de dood hen riep. Want bij de Centrale Tempel in deze stad zijn 99 graven gevonden. Het ontbrekende graf zou toebehoord moeten hebben aan de langstlevende, die echter niemand had om haar lichaam aan de veilige aarde toe te vertrouwen. Vandaar het getal 99. Maar genoeg over cijfers. Daar krijg je dorst van. Morgen zullen vje zien dat een kikker kan drinken doo' eenvoudig zijn poot in het water te stekKn. H. PéTILLON. (Nadruk verbodenJ -

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 2