Controverse tussen Bloemendaal en
bestuur „De Kennemerduinen"
Haerlems Studenten Gildt nam
nieuwe sociëteit in gebruik
^RD^TH
D
ia
Wereldnieuws
Nationale Park wil niet op Monumentenlijst
^ocli ió het zo
STEUNZOLEN
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Hervonden „eigenheyt"
Straight (ut VIRGINIA
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
Nog geen oplossing voor
„Ommelanden"-confIict"
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1952
Nooit iets van gemerkt
Heringa Wathrich
Heus - U weet
niet wat U
mist!
Probeer toch
deze Super
Virginia...
P. J. NACHTEGELLER
Eerste Kamer aver de
ouderdomsvoorziening
Faillissementen
Te hoge lonen uitbetaald
klUlLO :VAN WERELDNAAM
Radio Wasmachines
Stofzuigers Wringers
Televisie Vioerwrijvers
Besprekingen faalden
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Magnetische
Noordpool
.J
2
De raad van bestuur der Stichting- „Het
Nationale Park de Kennemerduinen" is bij
de gemeenteraad van Bloemendaal in be
roep gekomen tegen het besluit van B. en
W. tot plaatsing van de terreinen der Stich
ting op de lijst bedoeld in artikel 1 der
Monumentenverordening.
Naar aanleiding daarvan delen B. en W.
de gemeenteraad mee, dat hun besluit tot
plaatsing van de-„Kennemerduinen" op de
Monumentenlijst geen nieuwe maatregel
is. Het beroepschrift is een gevolg van de
bij de vaststelling van de nieuwe Monu
mentenverordening op een voorstel uit de
raad ondanks de daartegen door B. en
W. geuite bezwaren opgenomen over
gangsbepaling, krachtens welke de artike
len dier nieuwe verordening slechts gedu
rende twee jaren van toepassing werden
verklaard op de reeds eerder opgemaakte
Monumentenlijst. Na afloop van de twee
jaren was het college verplicht een nieuwe
lijst op te maken en aan de eigenaren van
op die lijst geplaatste objecten, ook van
goederen welke reeds op de oude lijst voor
kwamen, van de plaatsing op de lijst mede
deling te doen.
De „Kennemerduinen" stonden reeds
vermeld op de oude lijst van 1948 en zijn,
aangezien zij uit een oogpunt van natuur
schoon in hun tegenwoordige staat van
werkelijke betekenis voor de gemeente
Bloemendaal zijn, ook op de nieuwe lijst
van 1952 opgenomen. Ten tijde van de
plaatsing op de oude lijst waren deze dui
nen eigendom van de Erven van der Vliet,
zodat in 1948 van die plaatsing mededeling
aan deze Erven is gedaan. Sinds 1950 zijn
de „Kennemerduinen" eigendom van de
Stichting „Het Nationale Park de Kenne
merduinen", zodat van de plaatsing op de
nieuwe lijst aan de nieuwe eigenaar, de
Stichting, mededeling is gedaan.
Niettemin beschouwt de Stichting, aldus
merken B. en W. verder op, deze plaatsing
als een geheel nieuwe aangelegenheid,
die bij haar „grote bezorgdheid verwekt".
Het komt B. en W. voor, dat een maat-
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.35 Voor het
platteland. 8.45 Orgel. 9.02 Sport. 9.05 Platen.
9.45 Geestelijk leven. 10.00 Klassieke muziek.
10.30 Met en zonder omslag. 11.00 Promenade
orkest (intermezzi: voordracht). 12.00 Amu-
mentsmuziek. 12.30 Even afrekenen, heren!
12.40 Orgel. 13.00 Nieuws 13.25 Amusements
muziek. 13.55 Boekbespreking. 14.15 Orkest
en solist. 15.25 Filmpraatje. 15.40 Platen.
16.00 Zuid-Amerkaanse en Spaanse muziek.
16.30 Sportrevue. 17.00 Fanfare-orkest. 17.20
Kerkkoor. 17.35 Voor de jeugd. 17.50 Sport
journaal. 18.15 Nieuws en sportuitslagen. 18.30
Hervormde kerkdienst. 19.00 Kinderdienst.
19.35 Catechisatie. 20.00 Nieuws. 20.05 Ge
varieerde muziek. 21.10 Accordeon. 22.10
Ontmoetingen met Christopher Blaze, hoor
spel. 22.45 Platen. 23.00 Nieuws. 23.15 Repor-
tagen of platen. 23.05—24.00 Viool en piano.
HILVERSUM n, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Platen. 10.00 Gereformeerde
Kerkdienst. 11.30 Gewijde muziek. 11.45 Pla
ten. 12.00 Geestelijke liederen. 12.15 Apologie.
12.35 Platen. 12.40 Lichte muziek. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws. 13.10 Concert. 13.40
Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00 Voor de
jeugd. 14.30 Clavichord. 14.55 Verbonden in
lief en leed. 15.10 Platen. 15.25 Kamerorkest
en solist. 16.10 Katholiek thuisfront. 16.15
Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Vesper. 18.00 Zang-
dienst. 18.45 Pastorale rubriek. 19.00 Kerk
muziek. 19.30 Twee Koningen van Oud-
Israel, Saul en Jerobeam I", causerie. 19.45
Nieuws. 20.00 Platen. 20.25 De gewone man.
20.30 Gevarieerd programma. 22.30 Actuali
teiten. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Journaal. 12.30 Weerbericht. 12.34
Accordeon-orkest. 13.00 Nieuws. 13.15 Pla
ten. 13.30 Voor soldaten. 14.00 Orphee aux
Enfers, operette (gr.pl.). 16.00 Sport. 16.45
Platen. 17.00 Verzoekprogramma. 17.40 Pla
ten. 13.30 Voor soldaten. 14.00 Orphée aux
Godsdienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
Gevarieerd programma. 21.30 Concert. (Om
22.00 Nieuws). 23.00 Nieuws. 23.05—24.00
Platen.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 9.00 Denk om de bocht. 9.15 Platen.
10.00 Voor de oude dag. 10.05 Morgenwijding.
10.20 Voor kleuters. 10.40 Platen. 10.55 Voor
zieken. 11.45 Tenor en piano. 12.00 Orgel.
12.30 Weerbericht. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
middenstand. 13.20 Platen. 13.50 Platen. 14.00
Voor de vrouw. 14.15 Platen. 15.00 Gevarieerd
programma. 16.00 Platen. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Platen. 17.50 Militaire reportage.
18.00 Nieuws. Platen. 18.30 Parlementair
overzicht. 18.40 Voor de jeugd. 19.45 Rege
ringsuitzending: Landbouwrubriek. 20.00
Nieuws. 20.05 Actualiteiten. 20.15 Flitsen Cul
tureel Weekend N.V.V. 20.50 De harp van
ebbenhout. 21.15 Platen. 21.30 Programma
over Herman Gorter. 22.00 Philharmonisch
orkest. 23.00 Nieuws. 23.15 Esperanto. 23.20
Orgel. 23.45—24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.10
Sport. 8.23 Gewijde muziek. 8.45 Platen. 9.00
Voor zieken. 9.30 .Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 10.00 Orgel. 10.30 Morgendienst. 11.00
Sopraan en piano. 11.30 Kamerorkest. 12.10
Platen. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Weerbericht. 12.33 Orgel. 12.59 Klokgelui.
13.00 Nieuws. 13.15 Banjo-orkest. 13.45 Platen.
14.00 Schoolradio. 14.35 Platen. 14.45 Voor de
vrouw. 15.15 Platen. 15.30 Fluit, viola da
gamba en clavecimbel. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Platen. 17.00 Voor kleuters. 17.15 Tenor
en piano. 17.35 Platen. 17.45 Regeringsuitzen
ding: De accountant in Indonesië. 18.00 Zi
geunerkwintet. 18.15 Sport. 18.25 Voor man
nen in grijs, groen en blauw. 18.30 Platen.
19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Volk en
Staat*-causerie. 19.30 Platen. 19.40 Radiokrant.
20.00 Platen. 20.15 Vocaal, ensemble en solist.
20.45 Ontmoeting van Kerk en Stad, causerie.
21.00 Harpensemble. 21.30 Platen. 22.00 In de
Arabische Wereld, causerie. 22.10 Strijk
orkest. 22.45 Overdenking. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
landbouwers. 12.42 Platen. .13.00 Nieuws
13.15 en 14.00 Platen. 15.00 Dido and Aeneas,
opera. 16.00 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte
muziek. 18.00 Franse les. 18.15 Platen. 18.25
Voor duivenliefhebbers. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Vlaamse liederen
20.00 Orkest en solisten. 20.45 Beiaardcon
cert. 21,15. Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Ham
mondorgel. 22.55—23.00 Nieuws.
regel, die zo wordt toegepast, dat de be
trokkene in twee jaar tijds nog niet beseft
dat deze maatregel bestaat moeilijk als
drukkend kan worden beschouwd en het is
hun dan ook geenszins duidelijk hoe de
Stichting thans plotseling van een ernstige
bezorgdheid vervuld kan worden.
De Stichting vreest voorts, dat het wel
overwogen beleid van het Stichtingsbestuur
doorkruist zal worden door andere denk
beelden omtrent dit beleid van de zijde van
het Bloemendaalse gemeentebestuur. Naar
de mening van B. en W. zal echter de na
tuurbescherming, als onderdeel van de mo
numentenzorg, moeten blijven liggen in
handen van het gemeentebestuur, zolang
de wet daarvoor geen andere instantie aan
wijst. Weliswaar stelt de Stichting als
axioma, dat „de samenstelling van de raad
van bestuur de grootst mogelijke waarborg
geeft voor een zodanig beleid, dat de be
langen, die de Monumentenverordening
beschermt, voldoende zijn gewaarborgo
doch dit is op zichzelf nog geen reden dat
de gemeente er zich van zou moeten ont
houden haar publiekrechtelijke taak op dit
gebied ook tegenover de Stichting te ver
vullen.
Ook menen B. en W. dat, hoewel de per
sonen, die het bestuur der Stichting vor
men, van opinie kunnen zijn dat zij het na
tuurschoon voldoende beschermen, dit nog
geenszins tot gevolg behoeft te hebben, dat
die opinie door anderen wordt gedeeld. De
controverse over de doortrekking van de
Orionweg leert reeds, dat ook personen uit
openbare lichamen voortkomende op ver
schillende wijze over het beschermen van
natuurschoon oordelen.
Voorts is de stelling, dat de grondeigenaar
in zijn eigen belang zelf wel voor het na
tuurschoon zorgt, niet nieuw; zij werd ook
door andere grondeigenaren bij herhaling
naar voren gebracht, doch door de Bloe
mendaalse gemeènteraad steeds, laatstelijk
nog in zijn vergadering van 17 April 1952,
verworpen. Wanneer de raad meent aan
particuliere eigenaren zekere beperkingen
te moeten opleggen, valt niet in te zien, dat
het feit, dat bestuursleden van een Stich
ting uit openbare lichamen voortkomen,
a priori de mogelijkheid en wenselijkheid
van deze door de gemeente te nemen maat
regelen uitsluit.
B. en W. zijn dan ook niet genegen in deze
de „Kennemerduinen" een zeker privilege
te verlenen. Is deze mogelijkheid eenmaal
aanvaard, dan zou men op dezelfde gronden
pogingen kunnen verwachten dit privilege
uit te breiden tot andere gebieden, totdat
op den duur binnen de gemeentelijke gc-
zagskring een vrijwel autonoom lichaam is
geschapen.
Tenslotte verwacht de Stichting, dat ni^t
geheel nodeloos aan haar werk door de ge
meente Bloemendaal een steen wordt in de
weg gelegd. Het gemeentebestuur zal nie
mand, en dus ook de Stichting niet, node
loos iets in de weg leggen, schrijven B. en
W. Indien het echter de bedoeling van de
Stichting is te stellen, dat het toezicht van
gemeentewege nodeloos is, dan moeten B.
en W. tegen deze stelling verzet aanteke
nen. Reeds de twee tegenstrijdige doelstel
lingen van de Stichting, t.w. de bescher
ming van het natuurschoon en het scheppen
van recreatiemogelijkheden, kunnen binnen
de Stichting spanningen oproepen, die een
toezicht, dat de ene doelstelling niet wordt
nagestreefd ten koste van de andere,
geenszins overbodig maken. Wanneer daar,
zoals steeds mogelijk is, nog bijkomt, dat
financiële moeilijkheden dringen tot het
vestigen van amusementsinstellingen, dan
zal dat toezicht naar de mening van B. en
W. zelfs zeer gewenst zijn.
Op grond hiervan menen B. en W. dan
ook de raad in overweging te moeten geven
het beroep van de Stichting „Het Nationale
Park de Kennemerduinen" tegen plaatsing
van de terreinen der Stichting op de ge
meentelijke Monumentenlijst te verwerpen.
ADVERTENTIE
HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Plastic, roestvrij metaal, aluminium,
volgens gipsmodel
ATELIER VOOR ORTHOPAEDIE
en KUNSTLEDEMATEN
Gasthuisvest 17a Telefoon 18505
Door H.H. Doktoren als vakkundig
orthop. instrumentmaker erkend
Ziekenfondsleden korting
Aan onze zaak is een PEDICURE-afdeling
verbonden, onder gediplomeerdeleiding
Een menigte gildeleden en genodigden,
die gisteravond in de nieuwe sociëteit
van het Haerlems Studenten Gildt aan
de Nassaulaan een hooggestemde rede
van de meester-deken van het Gildt,
J. de Jong, had beluisterd, werd plot
seling in de duisternis buiten gesloten.
En door allen, die daar elkanders te
nen stonden te mijden, voer een hui
vering van geluk of van kou toen een
der oprichters van het Gildt de raets-
pensionaris H. A. Hutte plechtig de
„inwaeringhe" van de nieuwe soos
verrichtte. Hij trok een kleed weg van
het op de deur gespijkerde etiket met
het oude devies van het Gildt: „Vry-
heyt leyt in eigenheyt".
Met deze zo min mogelijk conventionele
inwijding van dit nieuwe verblijf is voor
de genoemde Haarlemse spoorstudenten
vereniging, die ongeveer honderd leden
telt, de tijd aangebroken, waarin zij weer
zonder last te hebben van (of te bezorgen
aan) haar omgeving zichzelf kan zijn en
daarin die vrijheid uit zijn devies her
vindt. Die verheugende gedachte was de
hoofdzaak in de feesttoespraak van de
meester-deken van het Gildt.
Omzwervingen
In de dertien jaar van haar bestaan heeft
de sociëteit een bonte afwisseling in haar
verblijfplaatsen gekend, een veelheid die
,voor de algemene ontwikkeling der leden
niet meer noodzakelijk was te achten", al
dus de meester-deken. Zo. „door het lot
voortgedreven als een schikgodin", beland
de zij na veel omzwervingen door alle de
len van de stad in haar voorlaatste domi-
cili in de Stadsdoelen. De tijd, die daar
werd gesleten, noemde de heer De Jong
een „klassieke periode" gekenmerkt
door een climax in het ledenaantal. Maar
er wareri nadelen aan verbonden want
„het balkwerk registreerde alle overmoed
bij de benedenburen" en het was niet mo
gelijk „die goddelijke wanorde te schep
pen, die de zo noodzakelijke bevestiging
van de regelmaat is". Onvrijheid zou hier
tot oneigenheid leiden en daarom ging de
Raedt welgemoed op zoek toen de deuren
van de Stadsdoelen zich sloten. Terwijl de
sociëteit achtereenvolgens gastvrijheid ge
noot in „Naest d'Appelaer" en in Brink-
mann speurde de Raedt door heel Haarlem
naar een definitief onderkomen. Hij keur-
Blijkens het Voorlopig Verslag van de
commissie van rapporteurs uit de Eerste
Kamer over het wetsontwerp tot nadere
wijziging van de Noodwet Ouderdoms
voorziening (uitbreiding tot nieuwe leef
tijdsgroepen en herziening van aftrekrege
ling) hebben verscheidene leden uiting
gegeven aan hun tèleurstelling over de
trage gang van zaken met betrekking tot
de definitieve ouderdomsvoorziening.
Dit was eveneens het geval ten aanzien
van de handhaving van het bedrag van de
in artikel 7 der Noodwet bedoelde aftrek
op i 100, hoewel in de Tweede Kamer
met nadruk was gepleit voor een vermin
deringsbedrag van f 200.
Enige leden wezen in het bijzonder op
de ongunstige gevolgen van de vertraging
in de totstandkoming van een definitieve
ouderdomsvoorziening voor de verdere
ontwikkeling van de bedrijfspensioen
fondsen. Dezelfde leden vroegen, of, in
dien straks een definitieve regeling tot
stand zal zijn gekomen, degenen, die door
de Noodvoorziening in ongunstiger positie
zijn komen te verkeren, dan het geval ge
weest ware, wanneer de in uitzicht ge
stelde ouderdomsvoorziening wat tot stand
gekomen, daarvoor schadeloos zullen wor
den gesteld.
Het „Haerlems Studenten Gildt" heeft zijn nieuwe Sociëteit in een oud pakhuis aan
de Kenaustraat betrokken. Het naambord aan de deur werd door Raadspensionaris
Hutten onthuld, waarbij de Raad vol belangstelling toekeek.
de een pakhuis, een wijnkelder, „die he
laas te tochtig en te vochtig was", een
zwembad, „dat overigens ongelofelijke as
pecten bood voor de proeftijd van de ge
zellen" en vond tenslotte in de Nassau-
straat deze ruimte, die van een rommelige
werkplaats in een lokaliteit werd herscha
pen, waarin het Gildt zich geheel thuis
kan voelen. De meester-deken sprak ten
slotte de wens uit dat het Haerlems Stu
denten Gildt hier een nieuwe opbloei zal
beleven niet zozeer in kwantitiet als wel
in saamhorigheid.
Onder de vele genodigden, die evenals
tal van vroegere leden de „inwaeringhe"
bijwoonden, waren vertegenwoordigers
van de sociëteiten „Trou moet blijeken",
„Teisterbant", „Vereeniging" en „Oud-Ille
gale Werkers' en van verscheidene stu
dentenverenigingen, onder meer uit Zaan
dam en Den Haag.
Het aantal uitgesproken faillissementen
in Augustus 1952 was 132 (158), namelijk
in Noordholland (exclusief Amsterdam) 11
(18); Amsterdam 14 (19); Zuidholland (ex
clusief Den Haag en Rotterdam) 14 (11);
Den Haag 17 (14); Rotterdam 9 (15);
Utrecht 10 (14); Gelderland 13 (16);
Noord-Brabant 15 (16); Limburg 10 (9);
Zeeland 1 (4); Friesland 2 (4); Groningen
7 (6), Drente 2 2); Overijsel 6 (10).
Totaal aan uitgesproken faillissementen
van 1 Januari 1952 tot 31 Augustus 1952
bedraagt 1254 (1242).
(De tussen haakjes geplaatste cijfers zijn
die over dezelfde periode van 1951,
c
42. Kapitein Herbert had zich intussen
geheel van de doorgestane beproevingen
hersteld. Sta mij niet aan té gapen!", kefte
hij tegen de matrozen. „Vooruit, aan je
werk! Nu direct! En de eerste, die nog eens
„spook" durft zeggen, wordt gekielhaald!!"
„Dat is zeemanstaal!", zei zijn gade, die
beschermend achter hem stond. De matro
zen, die dit verbonden gezag maar liever
niet trotseerden, verspreidden zich haastig.
„Jullie moeten nu het stuurrad bedienen",
zei bootsman Swabber tot Pandaen Jollie-
pop. „En denk er aan, dat je het doek goed
gespannen houdt!" Een ervaren zeeman
zou hieruit begrepen hebben, dat hij moest
zorgen, dat de wind goed in de zeilen bleef.
Maar helaas, onze vrienden mochten nu
zeelieden zijn, ervaren waren zij zeker
nietDat bemerkte de bemanning even la
ter ook, toen het schip vreemdsoortige
draaibewegingen begon te maken, de zeilen
wanhopig heen en weer klapperden en het
touwwerk angstwekkend kraakte! „Hé
daar!", schreeuwde een matroos tot Jollie-
pop, „wat denk je, dat je bestuurt.... een
draaimolen?!" En ook Panda kreeg aan
merkingen. „Wat heeft dat te betekenen?!",
brulde bootsman Swabber hem toe, op een
laken wijzend, dat tussen twee touwen was
gespannen. „Zeg op! Wat zijn dat voor
grapjes?!" Mmmmaar", stamelde
Panda, „u zei mij toch, dat ik een doek ge
spannen moest houden!"
In een overzicht van de in 1951 door
het ministerie van Sociale Zaken verrichte
werkzaamheden wordt onder meer mede
gedeeld dat de looncontröledienst in tal
van bedrijven een onderzoek instelde naar
de naleving van de loonvoorschriften. On
der meer werden de lonen en andere ar
beidsvoorwaarden in de baksteenindustrie,
de aannemingsbedrijven in de Noordoost
polder, de textielindustrie, de metaalnijver
heid, de schoenfabrieken, de meubelindus
trie, de scheepsbouwbedrijven in Gronin
gen en de ijzergieterijen in de Achterhoek
aan een onderzoek onderworpen.
Het totaal aantal gecontroleerde onder
nemingen bedroeg 7888. De uitgevoerde
controle had betrekking op de lonen van
ongeveer 223.000 arbeiders, van wie 33 pro
cent een te hoog en 3.6 procent een te laag
loon ontving.
Evenals voorheen werd het proces-ver
baal als uiterste middel gehanteerd. Totaal
werden 346 zaken ter vervolging in handen
van de justitie gesteld.
ADVERTENTIE
r p p r Q NATIONALE PRODUCTEN
Verlang dit merk van Uw handelaar!
Informatieve besprekingen met de direc
tie en het bestuur van de Coöperatieve
Fabriek voor Melkproducten „De Omme
landen" te Groningen en de Unie van
Landarbeiders en de Unie-verkeer, welke
gistermiddag in het gemeentehuis te Gro
ningen zijn gehouden, hebben aan de voor
zitter van het College van Rijksbemidde
laars, mr. J. A. Berger, de indruk gegeven,
dat verdere besprekingen niet tot enig
resultaat kunnen leiden. Mr. Berger heeft
daarop zijn informatieve besprekingen be
ëindigd.
De A.N.A.B. verklaarde deze gang van
zaken zeer te betreuren. Vele malen heeft
men de directie van „De Ommelanden" de
hand toegestoken, maar steeds zonder resul
taat. Het voorstel van de voorzitter van het
College van Rijksbemiddelaars om als basis
van eventuele bemiddeling de directie van
„De Ommelanden" te nopen geen rancune
maatregelen te nemen, werden door de
A.N.A.B. aanvaard; evenwel werd na rug
gespraak met het bestuur en de directie van
„De Ommelanden" van die zijde vernomen,
dat men hieraan geen gevolg wenst te
geven. Dat heeft het de heer Berger onmo
gelijk gemaakt een basis voor bemiddeling
te vinden.
De A.N.A.B. heeft thans aangekondigd
dat het conflict hiermee niet is geëindigd.
Men heeft de laatste dagen geen acties
ondernomen, omdat men bezig was te be
middelen. Thans moet men verwachten,
aldus de voorzitter van de A.N.A.B. in een
onderhoud, dat de strijd met nog grotere
felheid zal worden voortgezet. Men wil het
conflict tot een goed einde voor de arbei
ders brengen.
Dr. L. G. van der Wal, die vanwege de
humanistische stichting „Socrates" is be
noemd tot bijzonder hoogleraar aan de Tech
nische Hogeschool te Delft om onderwijs te
geven in de humanistische levens- en we
reldbeschouwing, zal op 24 September zijn
ambt aanvaarden.
Voor 't eerst. De West-Duitse bondsrepu
bliek heeft voor het eerst sedert de oor
log weer graan van de Sovjet-Unie ge
kocht. Naar van een Hamburgse graan-
invoer- en uitvoerfirma wordt ver
nomen zal de Sovjet-Unie via Finland
ongeveer 16.000 ton tarwe aan West-
Duitsland leveren. De import geschiedt,
naar verluidt, onder een reeds begin
Juni j.l. verstrekte vergunning voor de
invoer van brood- en voedergras, oiie-
koekenmeel en afval ter waarde van in
totaal 6.310.000 D.M. uit Finland.
Sprong, Twee meisjes, die door vuur wa
ren ingesloten op de derde verdieping
van een rubberfabriek te Manchester,
zijn van een hoogte van negen meter in
een rivier gesprongen. Hoewel zij ern
stige brandwonden hadden opgelopen,
konden zij nog naar de kant zwemmen.
Zij zijn in een ziekenhuis opgenomen.
Nood. Een Turks legervliegtuig, dat een
noodlanding wilde maken, is Vrijdag in
aanraking met een bus gekomen. Tien
buspassagiers werden gedood.
Edelambacht. Vertegenwoordigers van de
Italiaanse adel hebben op een congres
in Merano besloten een „vakvereniging"
te stichten, om „de adellijke namen,
titels en posities te verdedigen, zoals
gewone mensen hun salaris en hun recht
op betaalde vacantie door middel van
vakverenigingen verdedigen", aldus
heeft de secretaris-generaal van de vak
vereniging der edelen, die nog geen
officiële naam heeft, meegedeeld.
Koel bloed. Een Britse straaljager, die
werd gebruikt voor proefnemingen,
waarbij snelheden werden bereikt welke
die van het geluid benaderen, werd op
3500 meter vrijwel onbestuurbaar. De
bestuurder, een 29-jarige invlieger, wist
nog gedurende dertien minuten in het
toestel te blijven, waarmee hij in die
tijd daalde tot op zeshonderd meter
hoogte. Gedurende deze dertien minuten
gaf hij met zijn radiozender verschil
lende gegevens aan de gronddienst door,
die van waarde zijn voor het opsporen
van de oorzaak van het in het ongerede
geraken van het toestel. Op minder dan
zeshonderd meter hoogte verliet de in
vlieger de straaljager met gebruikma
king van zijn valscherm. Hij wist be
houden de grond te bereiken. Het toe
stel is te pletter gevallen en verbrand.
Vrij. Drie Britse soldaten, die sedert 48
uur werden vermist, zijn naar de Britse
legerautoriteiten in Berlijn terugge
keerd. Zij waren op de autoweg van
Berlijn naar West-Duitsland een ver
keerde weg ingeslagen en op Oost-Duits
gebied terecht gekomen, aldus een
woordvoerder van het Britse leger. Zij
waren door de Oost-Duitse autoriteiten
gearresteerd, maar later vrijgelaten.
Droef jaar. De Amerikaanse stichting tot
bestrijding der kinderverlamming heeft
meegedeeld dat 1952, wat betreft het
aantal gevallen van kinderverlamming,
een tfroevig jaar lijkt te zullen, worden.
Aan het einde van de vorige week wa
ren 27.359 gevallen geregistreerd, het
geen meer is dan ooit tevoren.
Zuurstof. Door het ontploffen, van een
zuurstofcylinder in de werkplaats van
een slotenmaker te Cloppenburg, in
Neder-Saksen, zijn vijf personen om het
leven gekomen. De werkplaats en de
woning van de slotenmaker zijn geheel
verwoest.
V kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad, U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f6.10, post-
abonnès f 6.60.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE.
DE naald van het kompas wijst naar het
Noorden. Dat is een wijsheid die aan
ieder kind bekend is. Nu moeten we dat
ook weer niet al te letterlijk nemen, want
wanneer wij de plaats van de magnetische
pool nauwkeurig willen bepalen, blijkt er
een aanzienlijke afwijking te zijn. Degeen,
die de juiste plaats van de mag-
netische Noordpool het eerst
bepaalde, was James Ross, die
haar in King William Land in
Canada vastlegde op 70 gr. 5'
Noorderbreedte en 96 gr. 43
Westerlengte, dus op een af-1
stand van ruim 2200. km. van
de Noordpool verwijderd.
Het eigenaardige is echter, dat deze zo
genaamde magnetische Noordpool helemaal
geen Noordpool maar een Zuidpool is. Dit
kunnen we heel gemakkelijk gewaar wor
den, door zelf een magneet te maken. Im
mers, wanneer we een breinaald in één
richting met een magneet bestrijken en we
hangen haar vrij aan een draad op, draait
zij haar positieve magnetische lading (on
geveer) naar het Noorden. Maar we weten
óók, dat bij het magnetisme gelijke ladin
gen elkaar afstoten. Wanneer dus de brei
naald het positief geladen einde dat
Noordpool wordt genoemd naar het
Noorden draait, betekent dit dus dat in
het Noorden zich géén positief magnetisme
bevindt,, want in dat geval zou de positieve
kant van de breinaald worden afgestoten
en de andere kant op wijzen.
Inderdaad bevindt zich in het Noorden
geen positief, maar een negatief magne
tisch veld, dus geen magnetische Noord-
tpool, maar een magnetische Zuidpool. En
omgekeerd bevindt zich bij de Zuidpool de
magnetische Noordpool. Het klinkt erg in
gewikkeld, maar in feite is het bijzonder
eenvoudig.
De plaats van de magnetische Noordpool
(die dus bij de Zuidpool ligt) werd het
eerst vastgesteld door Shackleton in 1909,
op 72 gr. 25' Zuiderbreedte en
155 gr. 16' Oosterlengte. Deze
plaats ligt dus ten Zuiden van
Australië, op bijna 2000 km.
afstand van de Zuidpool, en
bevindt zich niet recht tegen
over haar Noordelijke tegen
ligger, zoals men had kunnen
verwachten.
Een andere merkwaardigheid van de
magnetische polen is voorts, dat zij zich
langzaam verplaatsen óm de werkelijke
Polen heen. Stelde James Ross de plaats
van de magnetische Zuidpool vast op de
Noordpunt van King William Land, thans
bevindt zij zich op het schiereiland Boo
thia Felix, eveneens in Canada, doch bijna
100 km verder naar het Oosten. De oorzaak
van deze cirkelgang der magnetische polen
óm de astronomische polen is onbekend
en vormt een van de vele mysteries, waar
voor de wetenschap zich voortdurend ge
plaatst ziet.
Nu we het toch over mysteries hebben,
kunnen we er wel eens de aandacht op
vestigen, dat het leven van de gemiddelde
mens korter duurt dan één cosmische 't\ag.
Dat lijkt wel erg kort, maar die tijdsdit\r
valt toch nog wel mee.
Daarover Maandag.
Nadruk verboden
H. PéTILLON.
