Jubilerende KNMB ziet terug op
een halve eeuw organisatiewerk
„Klokslag twaalf" lofprijzing van de moed
Agenda voor
Haarlem
Kamer van Koophandel richt adres
tot minister over spoorwegkruisingen
Uitgaan in Haarlem
Een Eeuw geleden
VIJFTIG JAAR MIDDENSTANDSBEWEGING
Volendam in Amerika
Knappe film van Stanley Kramer
De doden niet geheel
gerechtvaardigd
/^Hoe is het ontstaand
Komt er een staatssecretaris
voor de middenstand?
Fotograaf in atelier
overvallen
OVER DE SCHREEF
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1952
Deze maand om precies te zijn op 3
September jongstleden was het vijftig
jaar geleden dat in Amsterdam tijdens het
derde Internationale Middenstandscongres
onder grote geestdrift de eerste Nederland
se middenstands-organisatie werd opge
richt, waaruit later de K.N.M.B. is voort
gekomen en waarmee de grondslag gelegd
was voor een middenstandsbeweging, die
grote invloed heeft gehad op de ontwikke
ling van de maatschappelijke organisatie in
Nederland.
In die dagen, aan het begin der twintig
ste eeuw, was de positie van „neringdoen
den" en ambachtspatroons heel anders dan
thans. Zij waren de onderdanige dienaars
van het publiek en maatschappelijk weinig
in tel. Aandeel nemen in, of zelfs maar
meespreken over de gang van zaken in ons
land was voor hen niet weggelegd; zij dien
den zich integendeel bescheiden in hun
winkel of werkplaats terug te trekken en
blij te zijn, dat men hun een bestaan gunde.
De strijd die de nieuwe bond aanvan
kelijk onder de naam van Nederlandse Bond
van Verenigingen van de Handeldrijvende
Middenstand te voeren kreeg, betrof dan
ook in de eerste plaats de maatschappelijke
gelijkstelling van zijn leden en hun vak
genoten. Dat doel werd nagestreefd door
gestage uitbouw der reeds bestaande en
nieuw-opgerichte plaatselijke organisaties
en haar samenbundeling in de landelijke
centrale.
Daarnaast stond het optreden „naar
buiten", dat vooral geschiedde op de jaar
lijkse congressen, waar vraagstukken, de
middenstand betreffende, aan de orde ge
steld en ingeleid werden door gezaghebben
de figuren van allerlei richtingen.
Erkenning en gelijkstelling
Allengs kon door deze arbeid het maat
schappelijk aanzien van de middenstand
worden verhoogd, zijn sociaal-economische
betekenis erkend en enige (aanvankelijk
slechts adviserende) invloed op bestuurs
beleid en wetgeving worden verworven.
De middenstandscongressen dienden echter
al spoedig tot meer dan tot voorlichting
alleen: menig besluit leidde tot initiatieven
op wetgevend terrein, zoals de voorzie
ningen op het gebied van afbetalingshandel,
oneerlijke concurrentie, bank- en crediet-
wezen, winkelsluiting, uitverkopen, vesti
gingsregeling en wat dies meer was.
Besprekingen op de congressen leidden
onder meer tot het ontstaan van het mid
denstandsbankwezen, dat na moeilijke kin
derjaren in 1927 een hecht bolwerk kreeg
in de Nederlandse Middenstandsbank, tot
het in het leven roepen van de Keurings
diensten voor waren, van postchèque- en
girodienst, handelsregister, bedrijfsvereni
gingen tot uitvoering van de Ziektewet en
verenigingen tot risico-overdracht ingevol-
.ge de Ongevallenwet. Ook aan de ontwik
keling van de Jaarbeurs te Utrecht werd
krachtige steun verleend.
Dat de middenstand thans als groep in
zijn verhouding tot de overheid en andere
sociale groeperingen gekend en erkend
wordt, dankt hij aan de pioniersarbeid van
de mannen van 1902 en hun opvolgers, van
wie vooral de oud-voorzitters wijlen J. S.
Meuwsen, H. K. Koppel en Ed. G. Schür-
mann genoemd moeten worden. Hun be
langeloze, opofferende arbeid vond maar
zelden evenredige waardering: de leden
Prins Talal, ex*koning van Jordanië, die
afstand van de. troon deedomdat zijn
gezondheid het koningschap niet, toeliet, is
per vliegtuig uit Amman in Cairo aange-
komen. Hij rijdt met Auni Ahdulhadi
(rechts) naar de gezant van Jordanië te
Cairo. Men vermoedt, dat Prins Talal, wtens
gezondheid in de loop van korte tijd zeer
achteruit ging. zich onder behandeling van
Egyptische dokters zal stellen, en daartoe
enige tijd in een ziekenhuis zal verblijven.
VRIJDAG 19 SEPTEMBER
Concertgebouw: Concert H.O.V.. R uur.
Lange Veerstraat 16: „Geestelijk Leven", 8
uur. Rembrandt: „Verboden verhouding", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Geen uitweg",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Klokslag 12",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Scarlet Angel",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Kinderrechter
grijpt in". 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„Drums of Fu Manchu", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „Onverbreekbare banden", alle
leeft., 8.15 uur.
ZATERDAG 20 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Een vrouw met een
klein hart" (Nederlandse Comedie), 8 uur.
Rembrandt: „Verboden verhouding", 18 jaar.
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „Geen uitweg",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: Jour
naalvoorstellingen. 10.30, 11.30 en 12.30 uur.
„Klokslag 12", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Scarlet Angel", 18 jaar 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. City: „Kinderrechter grijpt in", 14
j„ 2.15, 4.30, 7 en 9.15 u. Spaarne: „Drums of
Fu Manchu". 14 jaar. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „Onverbreekbare banden", alle
leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur.
waren en zijn nog steeds karig met
het beschikbaar stellen van daadkracht en
geldmiddelen.
In 1905 werd de bond herdoopt in „Ne
derlandse Bond van Verenigingen van de
Handeldrijvende en Industriële Midden
stand", waardoor de patroonsvakorganisa-
ties in zijn gelederen konden plaatsnemen.
De standsorganisatie, belichaamd in de
plaatselijke winkeliers-, handels- en mid-
denstandsverenigingen, bleef evenwel tot
de reorganisatie van 1924 overwegen.
Specifieke vakbelangen traden aanvan
kelijk niet naar buiten. Dit werd anders,
toen gedurende de eerste wereldoorlog de
distributiebelangen tot branchegewijze aan
eensluiting noopten en na 1918 de snelle
ontwikkeling der sociale wetgeving tot ver
legging van het accent leidde (men denke
o.a. aan de toepassing van de Arbeidswet
en van de Ongevallenwet).
„Derde macht"
De sociale evolutie, beïnvloed door de
groeiende macht der arbeidersbeweging,
ging gepaard met een toenemend ingrijpen
van de overheid in het bedrijfsleven, waar
voor het pad in de voorafgaande mobilisa
tie-periode geëffend was.
Tegenover de macht der arbeidersbe
weging en de toenemende overheidsbe
moeiing moesten de ondernemers een tegen
wicht scheppen en dat geschiedde ener
zijds door uitbouw en versterking van hun
organisaties, anderzijds door het streven
naar organisatorisch overleg, zowel met de
werknemers als met de overheid. Dat in
September 1919 door de instelling van de
middenstandsbonden, het regelmatige con-
lichaam, steunende op de drie Nederlandse
Middenstandsbonden, het regelmatige Gon-
tact met de regering tot stand werd ge
bracht, is een logische consequentie van
deze ontwikkeling.
Geleidelijk groeide, mede dank zij het
werk van de bonden, aan het departement
voor Economische Zaken een met de mid
denstandszaken belaste afdeling, die laat
stelijk onder het persoonlijk toezicht van
een minister zonder portefeuille stond, een
taakldie, naar het bondsbestuur verwacht,
weldra door een speciale staatssecretaris
voor de Middenstand overgenomen zal j
worden.
Op sociaal terrein
Ook op sociaal terrein heeft die gelijkbe
rechtiging zich voltrokken. In vele belang
rijke colleges kreeg de middenstand zijn
vertegenwoordiging. In de Sociaal Econo
mische Raad is later dit werk voortgezet,
evenals dat geschiedde in de Stichting van
de Arbeid, om maar enkele van de licha
men te noemen, waarin midden- en klein
bedrijf deel hebben.
Na 1918 werd de bond steeds meer be
trokken bij de voorbereiding van de wet
geving; zij betrad daarmede het publiek
rechtelijke arbeidsveld. Een gewichtige
stap, die geleidelijk voerde naar een nieuw
stadium, dat der publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, dat zich langzamerhand
duidelijker gaat aftekenen.
Oriëntatie op nieuwe taken
Met de reorganisatie van de bond in 1934
werd de periode ingeluid, waarin de vak
organisatie niet alleen een eigen plaats,
maar ook een eigen taak in het bondsver-
band heeft gekregen. Na de bevrijding is
deze lijn doorgetrokken en het accent ge
leidelijk verlegd naar de centrale van vak
organisaties. De ontwikkeling van de pu-
bleikrechtelijke bedrijfsorganisatie maakt
dit bovendien noodzakelijk. Maar het ap
paraat is nog lang niet in overeenstemming
met de eisen, welke een bond met 50.000
aangeslotenen stelt.
„Ruggegraat der natie"
Wil de K.N.M.B. zijn plaats kunnen
handhaven en een gelijkwaardige positie
als de andere centrale organisaties van het
bedrijfsleven verwerven, dan zullen op
korte termijn aanzienlijke verbeteringen
nodig zijn, in de eerste plaats door defini
tieve oplossing van het sedert zijn geboorte
bestaande euvel van een gebrek aan vol
doende geldmiddelen, maar ook door ver
betering en uitbreiding van het kader, dat
in de toekomst de leiding zal moeten over
nemen. Het bondsbestuur hoopt dan ook,
dat de leden bij het gouden jubileum be
sluiten, die hinderpalen voor goed uit de
weg te ruimen, opdat het werk, dat in 1902
begonnen is, ook blijvend vruchten dragen
mag.
Deze jongedame, die hier in traditioneel Nederlands" costuum zo vriendelijk vaar
u lacht, is Amerika's tulpenbollenkoningin. Zij heeft zojuist de 250 millioen tulpen
bollen in ontvangst genomen, die per s.s. Rijndam uit Nederland in de V.S. aankwamen.
In de Donderdagavond gehouden verga-
De middenstand, die nu voor circa 50 dering van de Kamer van Koophandel en
procent georganiseerd is in een der drie
grote bonden, neemt nog steeds een belang
rijke plaats in onze samenleving in, natio
naal en internationaal. Terecht is hij „de
ruggegraat van de natie" genoemd, want de
geschiedenis heeft ook in de jongste tijd
geleerd, dat het maatschappelijk evenwicht
daar juist het gemakkelijkst wordt ver
stoord, waar de middengroep ontbreekt of
zwak is. Daarom is de instandhouding van
de middenstand ook een algemeen belang.
Van dit alles zal ook het jubileum-congres,
dat 24 en 25 September in Scheveningen
gehouden wordt, weer ruimschoots getui
genis afleggen.
Fabrieken voor Haarlem en omstreken
heeft de voorzitter, de heer J. J. S w e n s,
meegedeeld, dat naar aanleiding van een
verzoek van de Nederlandse organisatie
voor de Internationale Kamer van Koop
handel om op te geven welke moeilijkheden
er zijn bij de export naar Amerika ten aan
zien van de Amerikaanse invoerrechten en
voorschriften, de kamer een enquête heeft
ingesteld.
Ten aanzien van de bloemenexport
acht men de controle van de Plant-Inspec
tion te zwaar. In de bloembollen-
handel had men geen bezwaren tegen
het invoerrecht noch tegen de invoerproce-
Voor de filmmakers zich goed bewust waren wat de elementaire eigenschap is der
filmkunst: de beweging, hielden zij zich al bezig met de zogenaamde „Westerns", films
over de Wild-West. Vermoedelijk, omdat er zoveel beweging in zat. De actie van het
verhaal, zo zou men kunnen zeggen, dwong hen gewoon de actie der beweging met
de camera op. Maar verder gingen zij niet. Toch waren hun films in zoverre nog altijd
genietbaar, dat men er niet voor het lapje do or werd gehouden. Goed was goed, slecht
was slecht en recht, recht. Men hield zich niet bezig met psychologische verwik
kelingen, die op den duur het onderscheid tussen wat krom en recht was, gingen ver
waarlozen. Van het ogenblik echter, dat at film ook de innerlijke bewegingen ging
registreren zijn de „Westerns" als gerenommeerde succesnummers van het witte doek
verdwenen. Zij schoten tekort, omdat zij niet hoog genoeg durfden grijpen. Ze waren
te ongecompliceerd. Ze werden bij dertien in het dozijn gemaakt. Dat bracht er de
klad in. De film „Klokslag twaalf' (High Noon) is er evenwel om te bewijzen, dat ook
een Western, zo zij in goede handen komt, niet van het cliché-formaat behoeft tcj
zijn, dat zij gaandeweg heeft aangenomen. De film is geen veredeld cultuurproduct.
Haar verschijning dwingt respect af, omdat zij ^o uitstekend is gecomponeerd, geladen
tot het uiterste. Het is een film, die waard is gezien te worden, ook al zal zij andere
reacties bewerkstelligen dan in haar schenen voorbehouden.
hij opvoert tot zij bijna ondragelijk wordt.
De minuten kruipen, terwijl zij toch te vlug
gaan. De dood wacht tartend, terwijl hij
eigenlijk steeds dichter naderbij komt. Het
opvoeren van deze spanning is Kramer's
knappe werkstuk en tegelijk verwekt het
tegenzin. Want terwijl wij onmiddellijk van
de goede bedoelingen van de sheriff zijn
overtuigd, moeten wij zonder het in con
crete te zien, aannemen, dat de schurken
schurken zijn. Hun dood in de film „Klok
slag Twaalf" overvalt ons. Ze hebben
geen kans gekregen zich tegen de regisseur
en het filmpubliek te verdedigen. (Iets wat
in de oude „Westerns" in
ieder geval gebeurt). Zij
schieten, omdat zij slecht
zijn en zij worden om de
zelfde reden doodgeschoten.
Hun dood wordt niet geheel
gerechtvaardigd. De spanning, die deze dood
tot einde heeft, gaat bedenkelijk lijken op
sensatie. Het is dit bezwaar, dat tegen
„Klokslag Twaalf" moet worden aange
voerd. Er wordt in naam der gerechtigheid
iets te gemakkelijk met de dood omge
sprongen en dat verzwakt de verdediging
van het leven wat juist de opzet was.
Neemt men dat bezwaar voor lief dan kan
men een fraaie creatie van Cary Cooper
bewonderen, die Kramer's inspirerend me
dium is geweest.
Het gegeven is gauw verteld. De sheriff
van een klein stadje heeft zich een repu
tatie verworven, omdat hij een moedig en
rechtschapen man is. Hij bracht orde in het
plaatsje dat hem voor zijn bemoeiingen
zeer dankbaar is. Wanneer de sheriff dan
ook trouwt en het stadje verlaat om zich
elders te vestigen prijst men hem in alle
toonaarden en betreurt zijn vertrek. Dan
nog voor hij goed en wel heen is komt
het bericht, dat een misdadiger, door zijn
toedoen gevat en veroordeeld, gratie heeft
gekregen. De man is nu op weg naar het
stadje en kan er klokslag twaalf zijn. Zijn
kornuiten wachten hem al op. Zij zullen
zich zonder twijfel op de inwoners probe
ren te wreken. Het bericht verwekt grote
consternatie. Tegen de zin van zijn vrouw
in besluit de .sheriff te blijven. Hij heeft
geen ander motief dan dat hij het moet. Hij
voelt het zo. Hij kan niet anders. Maar
wanneer hij zoekt naar helpers om het
dreigend gevaar te keren laten allen hem
in de steek. Nog liever ziet men hem heen
gaan: er moet maar komen wat komt. De
sheriff bindt dan alleen de strijd met zijn
overmachtige vijand aan. Wanneer die een
maal gestreden is heeft hij voor nieuwe be
tuigingen van dankbaarheid woord noch
blik meer over.
Het was dit gegeven, dat Stanley Kramer
in „Klokslag Twaalf" verwerkte. Van het
begin af volgt hij de dappere sheriff op de
voet. Hij telt de minuten, die hem van zijn
belagers scheiden. Hij verwekt hoop. Hij
noteert tegenslag na tegenslag. De motie
ven die de inwoners van het stadje aan
voeren om hun weigering tot hulp te ver
klaren, geeft hij geduldig een kans tot
waardering, maar het zijn alle voorwend
sels, leugens en lafheid. De eenzaamheid
om de sheriff groeit. Dan slaat de klok
twaalf. Van dat ogenblik af wordt die een
zaamheid een wapenbroeder. Klokslag
twaalf komt als een verlossing. Nu weet
de sheriff zeker, dat hij het alleen moet op
knappen. Hij groeit in kracht naarmate het
aantal van zijn vijanden vermindert. Dat
hij eindelijk door de hulp van zijn vrouw
overwint is feitelijk niet eens zo belangrijk
meer, het versterkt of verzwakt de film
niet. Belangrijk is dat hij tot het eind toe
dapper is. Zijn moed en eerlijkheid zijn de
overwinnaars. Het is dit wat Kramer met
zijn film duidelijk maakt.
Spanning
Hoe goed hij dat doet bewijst de span
ning, welke hij oproept, een spanning, die
De film draait deze week in Luxor.
P. W. FRANSE
De sheriff waarschuwt zijn ex-verloofde
voor het dreigend gevaar. Scène uit de
film „Klokslag Twaalf'.
Twee bankwerkers uit Schiedam, de 25-
jarige IJ. van A. en de 28-jarige W. K.,
hebben gistermiddag omstreeks drie uur in
een foto-atelier aan de Dordtselaan te
Rotterdam getracht een overval te plegen.
Het is de politie gelukt, de mannen te ar
resteren. De Schiedammers kwamen de
winkel van de 44-jarige fotograaf A. B.
binnen en vroegen hem een foto van hen te
nemen. De fotograaf nam de mannen mee
naar zijn atelier. Toe hij de zwarte doek
over zijn hoofd had getrokken, sprongen
de mannen toe en begonnen hem met
gummistokken te bewerken. Het slachtoffer
schreeuwde hard en waarschijnlijk hadden
de overvallers hierop niet gerekend. Zo
vlug als hun benen hen dragen konden
gingen ze er vandoor.
Enige rechercheurs, die toevallig voorbij
kwamen, het geschreeuw hoorden en de
twee mannen de benen zagen nemen, gre
pen de Schiedammers in hun kraag. Zij
zijn naar het hoofdbureau van politie
overgebracht. De toestand van de fotograaf
is goed.
Het gevecht is begonnen. De sheriff wordt belegerd.
dure. Men meende, dat de afzet belemmerd
werd doordat de Amerikanen nog geen
bloemenliefhebbers zijn. De export van
bloembollen aan particulieren levert nogal
moeilijkheden op. In de branche: leren
dames- en heren hand schoenen
acht men de invoertarieven te hoog. In de
branche: visconserven acht men de
invoerrechten, hoewel altijd een zekere be
lemmering toch niet onrustbarend. Op de
chemische producten wordt een
enorm hoog recht geheven.
Haven bij de Westergracht
De Kamer heeft een onderzoek ingesteld
of wellicht bedrijfsbelangen geschaad kun
nen worden als de haven bij de Wester
gracht wordt gedempt. Dit bleek niet het
geval te zijn. De Nederlandse Spoorwegen
hebben meegedeeld, dat het nog wel enige
jaren zal duren voordat de haven zover
gedempt is, dat afrastering van de terreinen
noodzakelijk zou blijken.
De vergadering stelde een arbitrage-
reglement vast en besloot B. en W. van
Aalsmeer te berichten dat het oordeel van
de Kamer is, dat niet moet worden over
gegaan tot het instellen van een weekmarkt
op de openbare wegen in de dorpskern.
Spoorwegkruisingen
De vergadering keurde een verzonden
brief aan de minister van Verkeer en Wa
terstaat over gelijkvloerse spoorwegkruisin
gen goed. De Kamer schrijft daarin, dat zij
met zeer veel belangstelling kennis heeft
genomen van het adres, dat de Koninklijke
Nederlandse Toeristenbond ANWB aan"de
minister heeft gericht, betreffende de ge
lijkvloerse spoorwegkruisingen wegens de
voorgenomen instelling van een kwartier-
dienst op de spoorlijn Amsterdam—Rotter
dam.
De belangstelling gaat in het bijzonder
uit naar de mededelingen in deze brief voor
zover deze betreffen de gemeenten Haar
lem en Heemstede.
Naar aanleiding daarvan deelt de Kamer
mee, dat behalve de telling, die in Februari
1950 werd gehouden en waarvan gewag
wordt gemaakt in het schrijven van de
ANWB, door de gemeente Haarlem nog een
volgende telling werd gehouden De ge
meente ging hierbij uit van de gedachte,
dat de spoorbaan de scheiding vormt tussen
een recreatiegebied met bossen, duinen en
strand enerzijds en een werk- en woonge
bied anderzijds.
Een tweede telling werd gehouden in de
maand Augustus en niet, zoals in Februari,
alleen over drie volledige werkdagen doch
bovendien op een Zaterdag. De veronder
stelling leek gewettigd, dat dan zou blijken,
dat het verkeer veel intensiever was. Deze
veronderstelling bleek juist, ondanks, het
feit, dat de weersomstandigheden slecht
waren. Het bleek, dat het aantal auto's en
fietsen aanmerkelijk hoger was dan in
Februari. Bij de overweg aan de Pijlslaan
te Haarlem bedroeg het aantal stremmingen
94 met een gemiddelde duur van 2 minuten
24 seconden; bij de overweg aan de Wes
tergracht bedroeg het aantal stremmingen
87 met een gemiddelde duur van 3 minuten
33 seconden.
Van hoeveel invloed deze stremmingen
op het regelmatig verkeer in de stad Haar
lem zijn moge blijken uit het feit, dat een
vervoersmaatschappij, die het busverkeer
in deze stad onderhoudt, de Kamer mede
deelde, dat zij voor de buslijn, welke de
overweg aan de Pijlslaan te Haarlem pas
seert, in de spitsuren een extra bus moet
inleggen om het rijschema op tijd te hou
den, hetgeen dus dagelijks extra vaste, en
variabele kosten en extra personeelskosten
met zich brengt.
Het behoeft wel geen betoog, dat de op
voering van de frequentie op de spoorlijn
Amsterdam—Rotterdam de thans bestaande
moeilijkheden nog aantrekkelijker zal ver
groten.
Aanvankelijk stelde de Kamer zich op
het standpunt, dat de huidige financiële
positie van ons land van dien aard was,
dat zij niet mocht aandringen op het
aanleggen van tunnels teneinde te komen
tot althans een vermindering van het aantal
gelijkvloerse spoorwegkruisingen in de be
bouwde kommen der gemeenten, temeer
daar er een aantal projecten was van meer
urgent karakter, zoals de tunnels te Velsen,
de Hembrug en Amsterdam. Nu echter de
opvoering van de frequentie op de spoor
lijn AmsterdamRotterdam in het voor
nemen ligt en bovendien gelden zijn of zul
len worden beschikbaar gesteld voor de
uitvoering van openbare werken in het
kader van de werkloosheidsbestrijding
meent de Kamer de minister te mogen ver
zoeken aan dit onderwerp de morst moge
lijke aandacht te willen besteden.
Het woord schreef dat betekent: kerf,
spleet, wond, streep, hangt samen met
een oud werkwoord dat: inkrassen be
duidde en dat natuurlijk verwant was
met ons werkwoord schrijven. Wat over
de schreef gaat, overschrijdt de grens
van het geoorloofde. Wie op de schreef
drinkt, drinkt zonder te betalen en laat
zijn schuld aantekenen op de zogenaam
de kerfstok, waarop een kerf, een in
snijding, de grootte van de schuld aan
gaf. Sommige winkeliers hielden er voor
elke klant die met zijn betaling achter
stallig was, zulk een kerfstok op na. De
klant zelf had er een duplicaat van, die
hij meebracht wanneer hij iets kwam
kopen zonder over contant geld te be
schikken. Met één snede over de twee
kerfstokken werd dan de nieuwe schuld
vastgelegd. De winkelier kon dus nooit
nieuwe insnijdingen maken zonder dat
het in de gaten liep dat hij over de
schreef ging.
TONEEL EN BALLET
Zaterdag 20 September. Stadsschouwburg,
8 uur: Reprise van het blijspel „Een vrouw
met een klein hart" van Fernand Crom-
melynck door de Nederlandse Comedie,
met Mary Dresselhuys, de regisseur Henk
Rigtcrs, Mimi Boesnach, Kitty Janssen en
anderen.
Zondag 21 September, Stadsschouwburg, 8
uur: „Een vrouw met een klein hart" door
de Nederlandse Comedie (zie Zaterdag).
Maandag 22 September, Stadsschouwburg. 8
uur: Het Toneelgezelschap Johan Kaart
vertoont de thriller „De appels van Eva"
door dr. Allan Berthal. met Enny Mois—
de Leeuwe in zeven rollen.
Dinsdag 23 September, Stadsschouwburg. 8
uur: „Miss Poes" van Ted Willis, een fabel
achtig blijspel, door het Amsterdams To
neelgezelschap onder regie van Louis
Saalborn. die zelf meespeelt. In de titelrol
Carla de Raet.
Dinsdag 23 September, Minerva-Theater,
Heemstede. 8.15 uur: De Heemsteedse,
Kunstkring begint het seizoen met een op
voering door het gezelschap Puck van het
vastenavondspel „De Gecroonde Leersse"
van Michiel de Swaen. Medewerkenden
onder anderen: Cecilia Lichtveld, Wim
Vesscur en Cas Baas.
Donderdag 25 September, Stadsschouwburg,
8 uur: Ballet Recital onder leiding van
Sonia Gaskell, met Marianne Boedijn,
Jaap Flier. Louki van Oven, Maria Huis
man en vele anderen. Op het programma
klassieke excerpten van Tsjaikofski en
nieuwe werken op muziek van onder meer
Bach, Dvorak en Jan Mul.
Vrijdag 26 September. Stadsschouwburg, 8
uur: „Tfigeneia in Taurië" van Euripides,
vertaald door mr. M. Nijhoff en onder
regie van Johan de Meester met Ank van
der Moer in de hoofdrol gespeeld door de
Nederlandse Comedie voor de vereniging
„Geloof en Wenteschap".
MUZIEK
Vrijdag 19 September, Concertgebouw, 8 uur:
Negende en laatste zomerconcert van de
H.O.V. met medewerking van de 15-jarige
violist Jean-Louis Stuurop. Er wordt een
Tsjaikofski-programma uitgevoerd: de
ouverture Romeo en Julia, het Vioolcon
cert en de Vierde Symphonie. Dirigent is
Marinus Adam.
Vrijdag 19 September. St. Jozefkerk aan de
Jansstraat. 8 uur: Albert de Klerk speelt
werken van zijn voorganger Hendrik An-
driesson ter gelegenheid van diens zestig
ste verjaardag. Na afloop huldiging in
Teisterbant.
Dinsdag 23 September, Grote Kerk, 8 uur:
Orgelbespeling door Herman Nieland uit
Amsterdam. Werken van Frescobaldï,
Bach, Handel, Franck en Nieland.
Donderdag 25 September, Grote Kerk, 3 uur:
Orgelbespeling.
Donderdag 25 September, Concertgebouw, 8
uur: Christelijke Oratoriumvereniging
„Door zang vriendschap" met „De Jaar
getijden" van Handel onder leiding van
Simon C. Jansen. Met medewerking van
de H.O.V. en de vocale solisten Corry
Bijster, Herman Schey en Han Lefèvre.
DIVERSEN
Zondag 21 September. Concertgebouw. 8 uur:
Bonte avond met artisten van het Neder
lands Theaterbureau.
Zaterdag 20 September, Concertgebouw, 8
uur: Cabaretavond met Peter Pikos, Han
Verne. Tonny Schifferstein en anderen
voor de vereniging „Herman Heijermans".
Donderdag 25 September, Bisschoppelijk
Museum. 8 uur: Op de ledenvergadering
van de R.K. Leeszaal cn bibliotheek leest
de dichter Gerard Wijdeveld uit eigen
werk.
TENTOONSTELLINGEN
Vleeshal en Vishal, Grote Markt: Van 25
September af „De soete inval De kunst
in de banketbakkerij". Geooend van 10—17
en van 19.30—23 uur. tot 7 October.
Teyler's Museum: Duitse, Italiaanse en
Franse grafische kunst van de zestiende,
zeventiende en achttiende eeuw, tot Kerst
mis. Dagelijks, behalve op Maandag, ge
opend van 115 uur, benevens de eerste
Zondag van elke maand van 1—3 uur.
Kathedrale Basiliek St. Bavo: Bezichtiging
onder leiding van Joh. Beijk van de nieu
we aanwinsten (werken van Charles Vos
en Han Bijvoet) op Zondag 21 September
3 uur.
Huis Van Looy: Tot 6 September expositie
door de Amsterdamse Kunstenaarscom
binatie. met rondleiding. Voormalig woon
huis Van Looy te bezichtigen op Donder
dagen van 10—12 en van 14—17, op Zon-
dagen alleen van 1417 uur.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoon
stelling van werken van Frans Hals, Ver-
spronck. Jan de Bray en andere meesters
op werkdagen van 10—17 uur, en Zondagen
van 1317 uur.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van I 9 September 1852
HAARLEM. De oom missie voor
de droogmaking- van het Haarlemmer
meer heeft gemeld, dat het meer welis
waar is drooggemalen door de stoom
werktuigen, maar dat do in het midden
van het meer nog aanwezige plassen
door den regen zeer zijn vermeerderd.
Op den laatsten van Augustus had eik
der drie stoomwerktuigen nog een eigen
boezem, waaruit het werkte en liet
water dikwerf toe-vier ellen en 80 duimen
beneden Amsterdamsch Peil afiponnpte.
Dewijl de afzonderlijk voltooide vak
ken van de hoofdvaart nog niet met
elkander in verband zijn gebracht, wel
ke verbinding in het begin der maand
September had moeten zijn volbragt,
kunnen cle waterplassen in het meer
nog niet op dit kanaal worden afgeleid.
Zij zouden dan, als liggende veel hooger
dan het water in de vaart, in één oogen-
blik verdwijnen. Zij worden nu door den
wind over den bodem van het meer
heen en weder bewogen.
