Nederlanders in Duitse concentratiekampen
werden met moeite geholpen door Rode Kruis
Het Hek van de Dam
Curasao wilde geen Nederlandse
vluchtelingen toelaten
„Piet Hein" in Koreaanse wateren
WÊÈ mi
Regering in Londen had krachtiger
moeten optreden"
In de hoofdstad uit
Duitslands positie in
EBU té goed
8
Verslag Parlementaire Enquêtecommissie
Radio Wasmachines
Stofzuigers Wringers
Televisie Vloerwrijvers
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Peren
En appels
Over enkele dagen komt
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1952
De Parlementaire Enquête-commissie heeft kunnen vaststellen, dat er in 1943 en
gedurende de eerste maanden van 1944 voor het London Committee van het Neder
landse Rode Kruis, evenals dat het geval was met betrekking tot het Internationale
Rode Kruis, tweeërlei moeilijkheden waren, die het zenden van pakketten aan de
civiele gevangenen in de weg stonden. In de eerste plaats was van slechts een beperkt
aantal gevangenen de naam en verblijfplaats bekend. Ware dit aantal groter geweest,
dan zou het aantal pakketten, dat hun kon worden toegezonden, toch beperkt zijn
gebleven, omdat het Internationale Rode Kruis te Genève voor de Nederlandse civiele
gevangenen in concentratiekampen slechts weinig pakketten kon reserveren, en in
Maart 1944 was de gehele voorraad van paketten, bestemd voor „civilian internees
in the true sense of the term", volkomen uitgeput. Voorts was het tengevolge van de
geallieerde blokkade niet mogelijk om ten behoeve van de civiele gevangenen in de
concentratiekampen levensmiddelen naar het vasteland van Europa te zenden, om
dat de Duitsers de door de geallieerde geëiste controle op de aflevering der pakketten
niet toestonden. Evenmin was het geoorloofd geld naar het vasteland over te maken
teneinde daarmee in het gebied binnen de blokkade voedsel aan te kopen voor de
concentratiekampen.
De commissie is tot de conclusie geko
men, dat het London Committee van het
Nederlandse Rode Kruis gedurende 1943 en
de eerste maanden van 1944 door bemid
deling van het Internationale Rode Kruis
te Genève slechts weinig heeft kunnen
doen voor de Nederlandse civiele gevange
nen in de Duitse concentratiekampen.
De commissie wijdt echter in dit hoofd
stuk nog aandacht aan de vraag in hoever
re het aan dit comité mogelijk zou zijn ge
weest om langs andere wegen dan door
tussenkomst van het Internationale Rode
Kruis hulp te verlenen aan deze gevange
nen.
De enquêtecommissie haalt het volgende
oordeel aan van de door het Ned. Rode
Kruis ingestelde pakketten-commissie.
„Het heeft de commissie telkens weer
pijnlijk getroffen hoezeer formele bezwaren
elke actie ten gunste van onze gevangenen
hebben tegengewerkt.
Met droefheid heeft zij moeten vaststel
len dat, terwijl b.v. aan Noorse zijde alles
sprankelde van initiatief en durf, zowel
bij het Noorse Rode Kruis en de Noorse
illegaliteit in Noorwegen als bij de Noorse
regering in Londen en de Noorse uitge
wekenen in het buitenland men aan Neder
landse zijde bij haast alle officiële instan
ties, zowel in Den Haag als in Londen en
elders op een muur van formalisme en bu
reaucratie stuitte, waarachter men zo ver
stard en traag werkte, dat lange tijd zelfs
geen poging tot hulpverlening ondernomen
werd, hetgeen tevens ieder particulier ini
tiatief deed mislukken. Terwijl andere re
geringen reeds jaren met succes werkten
ten bate van hun gevangen landgenoten in
de concentratiekampen, deed men van of
ficiële Nederlandse zijde vrijwel niets.
De commissie kan hieruit niet anders
concluderen dan dat deze mentaliteit er de
hoofdzaak van is, dat duizenden Nederlan
ders het leven hebben verloren welke, naar
menselijke berekening bij tijdige hulpver
lening zouden zijn gered."
De vraag, of de Nederlandse regering te
Londen zich voldoende moeite heeft gege
ven ten behoeve van de zich als gevange
nen, ingeslotenen in concentratiekampen,
gedeporteerden of anderszins in handen
van de vijand bevindende landgenoten, als
mede voor de overige aan velerlei ontbe
ringen overgeleverde bewoners van Ne-
Mevrouw L. van Overeem was tijdens de
oorlogsjaren 1940-45 hoofd van de Dienst
voor Speciale Hulpverlening van het Ne
derlandse Rode Kruis. Zij slaagde erin met
de hulp van talloze vrijwillige medewer
kers om de gevangenen in Duitse gevange
nissen, huizen van bewaring en concentra
tiekampen in Nederland regelmatig levens
middelen en medicamenten te bezorgen.
derland, is naar het oordeel van de en
quête-commissie niet zonder meer beves
tigend te beantwoorden. Ongetwijfeld is
de regering zich wel bewust geweest van
haar plicht om zich het lot dezer oorlogs
slachtoffers aan te trekken en pogingen te
doen tot verzachting daarvan. Daartegen
over staat, dat de regering reeds in het be
gin van de oorlog de zorg voor de hier
boven genoemde rubrieken van oorlogs
slachtoffers heeft overgedragen aan het
London Committee van het Nederlandse
Rode Kruis.
De commissie kan zich niet plaatsen
achter de verwijten van de pakkettencom
missie van het Ned. Rode Kruis die zich te
zeer heeft laten leiden door hetgeen haar
leden tijdens hun verblijf in concentratie
kampen en gevangenissen hebben gecon
stateerd of hebben gemeend te constateren
VLUCHTWEGEN TIJDENS
DE DUITSE BEZETTING
en daaruit te eenzijdig heeft geconcludeerd,
dat de oorzaken daarvan gelegen hebben
in tekortkomingen van in het bijzonder re
gering en London Committee.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft hier
een overkoepelende rol vervuld, die stellig
tot het welslagen heeft bijgedragen. De
commissie kan zich echter niet aan de in
druk onttrekken, dat het Nederlandse Rode
Kruis wel wat moeizaam tot het besluit
om medewerking te verlenen is gekomen
en die medewerking niet altijd zonder aar
zeling en overgrote voorzichtigheid heeft
gegeven.
Ten aanzien van het verzenden van voed
selpakketten uit Portugal naar Nederland,
waartoe particulieren, die zelf de daaraan
verbonden kosten betaalden, door bemid
deling van het London Committee in staat
werden gesteld, merkt de commissie op, dat
ook deze wijze van hulpverlening in to
taal zijn 55.000 pakketten verzonden
mede in verhouding tot de hier te lande be
staande behoeften slechts zeer beperkt is
gebleven.
Zeer heeft de commissie getroffen de
mededeling van de heer Van der Maesen
de Sombreff, consul-generaal in Lissabon,
dat er voor de aankoop van levensmidde
len voor Nederland in Portugal gelden be
schikbaar waren, die nog niet eens waren
opgebruikt, toen wegens de invasie in Nor-
mandië het zenden van levensmiddelen
naar Nederland niet meer mogelijk was.
ADVERTENTIE
CpnrQ NATIONALE PRODUCTEN
Lil IICd .'Van wereldnaam
Verlang dit merk van Uw handelaar!
I 1'1
Heel wat revolutionnare ideeën zijn verwerkt in deze Austin „Champ", een personen
wagen voor militair gebruik. De auto is geheel waterdicht en is voorzien van een
„snuiver"-apparaat, zodat men even goed onder water als op het land met dit
vervoermiddel kan rijden.
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad, U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f6.10, post-
abonnés I 6.60.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE.
De staatssecretaris van Oorlog, mr. F. J.
Kranenburg, zal in de tweede helft van Oc
tober een bezoek brengen aan de Neder
landse vrijwilligers in Korea.
99
Hr. Ms. torpedobootjager „Piet Hein" nee mt deel aan de acties van de geallieerden
in de Koreaanse wateren. De „Piet Hein", genomen uit een helicoptère van het Britse
vliegkampschip H.M.S. „Ocean".
Bij de bezetting van Zuid-Frankrijk door
de Duitsers op 11 November 1942, vertoef
den daar nog 1200 Nederlandse uitgeweke
nen, meest Joodse Nederlanders. Er kwa
men ook voortdurend jonge Nederlanders
in Zuid-Frankrijk bij, die naar Engeland
wilden. Er vertoefden voorts Nederlandse
vluchtelingen in Zweden, Zwitserland,
Spanje en Portugal. Zij wilden vooral naar
overzeese landen.
In hoeverre heeft de regering in Londen
het bereiken van dat doel bevorderd? De
Parlementaire Enquête-Commissie erkent
de moeilijkheden, waarmede de regering te
\w>rstelen heeft gehad, maar zij betreurt
tWh dat de regering pas tegen het einde
van 1942 in Suriname de mogelijkheid tot
het opnemen van een enigszins belangrijk
aantal vluchtelingen heeft geopend. Aan
deze conclusie doet niets af de mededeling
dat de 1200 Nederlandse uitgewekenen in
Frankrijk op enkele uitzonderingen na niet
in Duitse handen zijn gevallen.
Sluisdeur-systeem
De Portugese regering wilde slechts een
visum verlenen voor toegang in Portugal
naarmate de uitgewekenen, die zich reeds
in Portugal bevonden, naar elders vertrok
ken. De evacuatie van de in Frankrijk,
Zwitserland en Spanje vertoevende vluch
telingen was dus afhankelijk van de mate
waarin vertrek uit Portugal mogelijk was.
Aanvankelijk bleek het voor de zich in
Rortugal bevindende vluchtelingen nog
mogelijk een visum te krijgen voor de Zuid-
Amerikaanse landen. Maar op den duur
werd dit steeds moeilijker en ook Zuid-
Afrika sloot zijn grenzen. Ook het verkrij
gen van visa voor de Verenigde Staten van
Noord-Amerika werd steeds moeilijker.
Speciaal voor Joodse vluchtelingen was het
lastig een visum te krijgen.
Toen Nederlands-Indië inmiddels in de
oorlog was betrokken, was evacuatie in die
richting niet meer mogelijk. Gedurende
enige maanden wilde toen de Portugese
regering geen doorreis-visa meer verlenen.
De regering in Londen deed toen alle
mogelijke moeite Nederlandse vluchtelingen
op grote schaal toegelaten te krijgen in de
Verenigde Staten en in Engeland, maar die
pogingen hadden geen succes.
Daarom werd weer de mogelijkheid onder
zocht van evacuatie naar Suriname. Door
dat zich weer allerlei moeilijkheden voor
deden konden pas in November eri Decem
ber 1942 in totaal ongeveer 300 Nederlandse
vluchtelingen naar Suriname vertrekken.
Een groot aantal tegelijk was niet moge
lijk, omdat Portugal slechts een paar hon
derd vluchtelingen tegelijk wilde toelaten.
In Spanje bevonden zich tegen het einde
van 1942 ook nog ongeveer 250 Nederlandse
vluchtelingen.
Het klinkt natuurlijk zeer vreemd dat
men in West-Indië, op Curacao, niet vlot
een 1200 Nederlanders wilde toelaten, die in
Als ge vanavond eens wat peren wilt
zien, kunt ge even naar de AMATO
over wippen. De Amato is de Amster
damse markttentoonstelling van groen
te en fruit en daar moet ge u vooral
geen te geringe voorstelling van ma
ken. Hij heeft nu al van Dinsdag af
gewoed en vrijwel heel Amsterdam is
er al naar toe geweest. Er zijn Gon
delvaarten geweest en een stertocht
met versierde wagens en voorts is de
Amato-koningin gekozen, tot welk
hoog ambt mej. Annie Platje is ge
kozen.
Wij mogen wel zeggen, dat wij na
deze tentoonstelling onze groentenhan-
delaar ineens met héél andere ogen
zijn gaan zien. Wij hadden namelijk
nooit geweten, dat er zoveel aan hem
vast zat. Reeds het programma van de
tentoonstelling, dat 72 bladzijden telt,
gaf ons daar een indruk van. Wij heb
ben het aandachtig gelezen, ook het
voorwoord van burgemeester d'Ailly,
die het houden van deze tentoonstelling
een voortreffelijke gedachte vond. En
mr. P. Mijksenaar, hoofd van het ge
meentelijk bureau voor pers en propa
ganda, schreef er een aardig stukje
over Amsterdam in, waarin hij zegt,
dat er tot grote schrik van de vreem
deling een druk verkeer van duizenden
auto's langs de grachten is. Hij zegt
echter, dat die vreemdeling wat ge
rustgesteld wordt, wanneer hij hoort,
dat er slechts veertig per jaar te water
raken. Die vreemdelingen zijn toch we!
wat gewend.
Wij vonden het programma werkelijk
een héérlijk werkje. Wij lazen er in,
dat bolgewassen last van kwade grond-
ziekte kunnen hebben en sla van smeul.
Koolgewassen daarentegen worden ge
teisterd door knolvoet terwijl fruit
wordt belaagd door monilia en vreten
de insecten.
Maar goed, laten wij het over de ten
toonstelling hebben. Die is gehuisvest
op het terrein van de Centrale Markt
hallen, en dat is het grootste markt-
complex van geheel Europa. Er wer
ken iedere dag 5000 personen en die
maken jaarlijks een totale omzet van
dik vijftig millioen gulden. De helft
daarvan wordt gevormd door fruit.
Voor zeventien millioen gaat er aan
groente om en voor negen millioen aan
piepers.
Het terrein is 25 ha groot en dat
hebben wij geducht gemerkt. Want
waar wij met een brandende nieuws
gierigheid de tentoonstelling betraden
hebben wij haar met brandende voeten
weer verlaten na een rondgang van 2
uur. Men was namelijk verplicht om
de ganse ronde te doen, die naar schat
ting ongeveer 100 kilometer lang was.
Er stonden overal éénrichtingsverkeer-
borden en men was gedwongen om die
aangegeven route te volgen. Wanneer
sommige bejaarden of andere gehandi
capten trachten tussen de afzettingen
door naar de uitgang te ontsnappen,
werden zij door onverbiddelijke orde
bewakers meedogenloos teruggev/ezen,
met de meest Nederlandse aller Neder
landse dwangbevelen: „Daar heppik
niks mee te make. Doorlope".
Zo werd men voortgedreven langs
eindeloze bergen van aardappels, pe
nen en sla, andijvie, spinazie, uien, ra
dijs, boeren-, zuur-, rode-, witte- en
savoye-kool, langs steppen van appels,
peren, druiven, perziken, bananen en
pruimen. Van pier A naar pier B en
pier C en pier F en pier D. En als
maar weer sla en bieten en knolselde-
rie en bolsaldera. Weliswaar was er
even een onderbreking, namelijk een
proeftuin van 50 meter vollegrond-
cultuur en 30 meter platglas. „Voor
kenners om te smullen", zo zei het
programma, maar ja, wij zijn geen
kenners en ook geen rauwkost-eters en
moesten dus weer voort langs de pam
pa's van spruitjes, snijbonen en grove
augurken.
Na deze barre tocht belandden wij
tenslotte in de grote hal, die een ju
weeltje van Amsterdams ingenieurs-
.vernuft werd genoemd. Stalen over
kapping, 5000 vierkante meter vloer
oppervlak en niet één pilaar. Wat ons
wél belang inboezemde was het feit,
dat de ruimte in deze hal bij de ope
ning in 1934 zó spaarzaam werd ver
huurd, dat enkele grossiers er een
graftombe lieten inrichten voor de
spoedig te verwachten dood van de
daar gevestigde collega's. Thans is er
geen vierkante meter meer vrij. In
deze hal laten de organisatoren des
avonds de bezoekers op originele wijze
met het veilingsysteem kennis maken.
Vermoedelijk wordt men daar dan in
de veiling genomen.
Men hoeft echter totaal geen angst "te
koesteren voor die Amato-mensen,
want, zo lazen wij in een' kleine be
schouwing van de heer H. A. van Dui-
venboden, algemeen secretaris: „De
Amsterdamse telers en handelaren zijn
hoe vreemd dit ook moge klinken
hulpvaardig en graag tot steun bereid".
Zo'n tikje aanprijzing kan nooit kwaad,
want wij dachten altijd hoe vreemd
het ook moge klinken, dat die Amster
damse telers en handelaren egoïstisch
en onmaatschappelijk waren. Thans
zijn we echter uit de droom geholpen
Wanneer wij nu de critische conclu
sie trekken, dat deze tentoonstelling op
de alleronhandigste manier is ingericht,
aangezien men mensen nooit meer moet
laten zien, dan waar zij zelf zin in
hebben en hen zeker niet terwille van
de eigenwaan van handelaar X naar
een uithoek van een onmetelijk terrein
moet zenden, dan zouden wij daar nog
wat aan willen toevoegen. Namelijk,
dat als men iemand ter wille van eigen
reclame 75 cent laat betalen om uren
lang langs het mooiste fruit van Ne
derland te dwalen mooier dan men
het vrijwel ooit in een winkel ziet
helaas en men stelt hem in het voor
uitzicht, dat bij die toegangsprijs een
pond appels is inbegrepen, men hem
aan het einde van de wandeling niet
moet tracteren op een pond bleekgroene
akeligheidjes, die met de tot watertan
den dwingende en ogenschijnlijk van
smaak en sap berstende appels op de
show alleen maar de naam gemeen
hebben.
Om dat alles hadden wij op de Amato
na een half uur veel meer plezier dan
na twee uur.
BOEDA
In het Leidseplein Theater komt
Stella Fontaine met imitaties van
kleinkunstenaars uit de bloeiperiode
van Flora met ingang van 1 October
de plaats van Enid Mosier in het
„Gastenboek" van Wim Sonneveld
innemen.
Gedurende de laatste dagen van deze
maand vertoont de Nederlandse Co-
medie de thriller „U spreekt met uw
moordenaar" in het Centraal Theater,
dat op 1, 2 en 3 October gesloten is.
De Kleine Komedie krijgt met ingang
van 1 October een serie reprises van
„Potasch en Perlemoer" met Kaart
en Boskamp. Tot die datum: Comedia
met „Waarom jok je, chérie?"
De agenda van de Stadsschouwburg
vermeldt voor Zaterdag en Woensdag
„Miss Poes" door het A.T.G. onder
regie van Saalborn, voor Zondag
avond „Billy Budd" met Robert de
Vries en voor Maandag en Donder
dag het blijspel „Driekoningen
avond" van Shakespeare.
Vrijdagavond geeft het Ballet van de
Nederlandse Opera onder leiding van
Frangoise Adret een voorstelling,
waarop de première van „Sympho-
nie 88" van Haydn wordt gegeven.
Verder: Les Sylphides (Chopin), II
Ritorno (Mendelssohn) en Jeux de
Billards. Solisten: Ethéry Pagava en
Jaap Flier.
De Stem des Volks geeft Zaterdag
in het Concertgebouw de eerste uit
voering van „Vrijheid wekt een lied"
van Wolfgang Wijdeveld. Des avonds
heeft een herhaling plaats en wordt
ook Alexander Newsky van Proko-
fieff uitgevoerd. Dirigenten zijit Henk
Altink, Cor Olthuis en Hans Lichten-
stein. De begeleidingen worden door
de H.O.V. gespeeld.
Bach's Hohe Messe wordt Woensdag
1 October in het Concertgebouw ten
gehore gebracht door het koor van
de Bachvereniging en het Concert
gebouw Orkest onder leiding van dr.
Anthon van der Horst met medewer
king van Dora van Doorn-Lindeman,
Annie Hermes, Carel Willink en
David Hollestelle.
In de kleine zaal van het Concert
gebouw speelt Maandag de Russisch-
Amerikaanse celliste Ana Dritelle,
zingt Dinsdag de Spaanse Ana Maria
Relano en geeft Vrijdag de violist
Michel Schwalbe een recital.
Nieuwe films: „Allen zijn wij moor
denaars" in Kriterion, „Wonder in
Milaan" in Alhambra en „De kleine
wereld van Don Camillo" met Fer-
nandel in Tiischinski.
Tot 14 October zijn verlengd de ten
toonstelling „Vals en echt" in het
Stedelijk Museum, de expositie van
porselein in het museum Willet Holt-
huysen en het overzicht van het le
venswerk van de Blaeus in het Waag
gebouw.
De stichting „Goed wonen" houdt een
expositie „Kleur in het intérieur" ge
durende de gehele maand October,
met dagelijkse rondleidingen, in het
perceel Rokin 56.
Frankrijk in voortdurend levensgevaar ver
keerden. Maar voor de olievoorziening had
Curasao een speciale oorlogstaak. Voedsel,
kleding, geneesmiddelen, bouwmaterialen,
alles voor de vluchtelingen zou van overzee
moeten worden aangevoerd, terwijl de
mogelijkheid van die aanvoer niet vast
stond. De eilanden produceren zelf niets.
Voorts baarde de drinkwatervoorziening
grote zorg, want drinkwater kon uitsluitend
worden verkregen door destillering van zee
water. Bovendien werden op Curasao aan
vankelijk 2000 en later 4600 man vreemde
troepen gelegerd.
Daar de voornaamste oorlogstaak van
Curagao en Aruba er in bestond zoveel
mogelijk stookolie en benzine aan de geal
lieerden te leveren, diende er voor te wor
den gezorgd, dat zowel de ongeveer 24.000
personen, die op de raffinaderijen werkten
als de militairen, die de eilanden bescherm
den, behoorlijk gevoed werden. Hoe meer
personen op beide eilanden er bij zouden
komen, hoe groter de kans werd dat aan
deze eis niet zou kunnen worden voldaan.
Siariname wilde wel vluchtelingen ont
vangen, maar moest daarvoor bouwmate
rialen uit Amerika laten komen. Tenslotte
is in Suriname toch een kamp ingericht.
Tekort geschoten
De Enquête-commissie betreurt het ten
zeerste, dat de regeringen van Suriname en
Curagao de eerste aanvankelijk en de
laatste bij voortduring een afwijzende
houding hebben aangenomen met betrek
king tot het toelaten van Nederlandse uit
gewekenen en dat de Nederlandse regering
in Londen daartegen niet krachtiger is op
getreden.
Ook Engeland was karig met de toelating
van vluchtelingen. Herhaaldelijk is er op
aangedrongen Nederlandse vluchtelingen
uit Zweden, aspirant-vrijwilligers, op te
halen. Die pogingen hadden weinig resul
taat en het gelukte pas tegen het einde van
1944 met behulp van Amerikaanse vlieg
tuigen.
Het is aan de Enquête-Commissie geble
ken, dat reeds in 1942, vóór de bezetting
van Vichy-Frankrijk, door de heren War
ners en Maas Geesteranus ondernomen po
gingen tot het vormen van een weg waar
langs de uitgewekenen op illegale wijze uit
Frankrijk door Spanje naar Portugal zou
den reizen, mislukt zijn. Door laatstge
noemde in 1943 gedane illegale pogingen
hebben niet alleen weinig succes gehad,
doch zijn bovendien aanleiding geworden
tot moeilijkheden met de Spaanse en Por
tugese autoriteiten.
In hoeverre het mogelijk geweest ware
de illegale evacuatie eerder en beter te
regelen, is een vraag die de enquête-com
missie moeilijk kan beantwoorden. Het zou
in ieder geval beperkt moeten zijn gebleven
tot individuele personen of kleine groepen.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent in Bonn)
Binnenkort zal het directorium van de
Europese betalingsunie in Parijs zich met
een lastig probleem hebben bezig te hou
den. Duitsland, anderhalf jaar geleden nog
do grootste debiteur van de E.B.U., is zo
hard op weg de grootste crediteur te wor
den, dat het waarschijnlijk weldra zijn
quotum van vijfhonderd millioen dollar
zal overschrijden. Dan ontstaat hetzelfde
dilemma als met België/Luxemburg, op het
ogenblik nog de grootste crediteur in de
E.B.U., dat zijn quotum van 360 millioen
dollar reeds met meer dan 50 millioen
heeft overschreden. Volgens de statuten
van de E.B.U. is deze instelling verplicht
bij overschrijding van de quotumgrens het
overschietende bedrag volledig in goud uit
te betalen. Daartoe gaat zij echter on
gaarne over. Aan België werd slechts 50
pet. in goud uitbetaald, en van deze 50
pet. moest men dan nog 20 pet. als crediet
laten staan. Het Belgische geval kon dus
alleen maar met lapmiddelen worden op
gelost. Komt er nu dan nog een Duits ge
val bij, dan wordt het voor de E.B.U.
moeilijker goed te functionneren.
„Het kan verkeren", zei Bredero. Toen
in Februari '51 Duitslands deficiet in de
E.B.U. plotseling tot 464 millioen dollar
bleek aangegroeid, en zijn minister van
Economische Zaken, prof. Ehrhart, overi
gens een van Europa's meest overtuigde
aanhangers van de vrijhandel, gedwongen
was de liberalisering stop te zetten, ver
wachtten velen reeds het failliet van de
jonge bondsrepubliek. Het regende verwij
ten op prof. Ehrhart, maar deze liet zich
niet uit het veld slaan en hield vol, dat
Duitslands extreme schuldenaars-positie
slechts van voorbijgaande aard zou zijn.
Hij heeft gelijk gekregen. Op 1 September
jl. was het Duitse tegoed in de E.B.U. bijna
even groot als in Februari van het vorig
jaar de schuld was, namelijk 406 millioen
dollar. Het stijgt verder, en men mag aan
nemen, dat met een maand of wat het cri-
tieke punt bereikt zal worden, waarop de
E.B.U. aan Duitsland goud moet gaan
geven.
