Strafpaedagogie heeft succes
in Jeugdgevangenis Zutphen
Europese gemeenschap
voor volksgezondheid
„Allen zijn wij moordenaars", een fel
protest en warm pleidooi
Agenda voor
Haarlem
Uitgaan in Haarlem
Een Eeuw geleden
NIEUWE WEGEN TER RECLASSERING
Frans voorstel:
Beroep op de barmhartigheid
Beklemmend beeld
van menselijke ellende
'"Hoe is het ontstaan?^
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
3
Kerkelijk Nieuws
Drie directeuren-generaal
bij Buitenlandse Zaken
Amsterdammer had
meer op zijn geweten
Dit woord:
OPDOEKEN
Twee vingers afgesneden
(Van een onzer redacteuren)
De Bijzondere Strafgevangenis voor Jonge
mannen in Zutphen, waarover wij het van
daag zouden hebben, is een inrichting voor
delinquenten van 1823 jaar, die een of
meer ernstige vergrijpen begaan hebben
(de straftijden variëren van 13 jaar),
maar die toch nog redelijke kansen schij
nen te bieden op een succesvolle reclas
sering. Die kansen worden nauwkeurig ge
wikt en gewogen; eerst door de reclas-
seringsambtenaar, die over zijn bevindin
gen een voorlichtingsrapport opstelt, en
daarna door de rechterlijke macht. Ten
slotte beslist de rechter bij vonnis, of de
betrokken jongeman al of niet in Zutphen
zijn straf zal ondergaan. Debielen, psycho
paten en andere naar aanleg gepredispo-
neerden komen hier niet, maar wel de
jeugdige delinquent, die tengevolge van een
verkeerd milieu of ongunstige omstandig
heden, allengs tot ernstige criminaliteit
vervallen is, omdat hij doorgaans voor be-
invloeding ten goede vatbaar is. En met de
beïnvloeding wordt in Zutphen begonnen,
zodra zo'n nieuwe klant de poort is binnen
gestapt. Hij krijgt eerst twee weken „cellu
lair" die hij echter niet in een formele
„cel" doorbrengt, maar in een licht en niet-
ongezellig kamertje gedurende welke
periode de gevangenispsychiater, de direc
teur, de psychologe, de geestelijke verzor
ger en andere leden van de staf hem gees
telijk en moreel „de maat nemen" om te
bepalen, van welke kant zijn heropvoeding
tot deugdzaam burger het best kan worden
aangevat.
Gunsten moeten „verdiend" worden
De volgende twee weken wordt de jongen
getest in de verschillende gevangenisbedrij-
ven de smederij, de meubelmakerij, de
tuinbouw-afdeling, de houtbewerking e.a.
om zijn geschiktheid en handvaardigheid
voor verschillende soorten arbeid te pei
len. In die eerste observatiemaand neemt
ook de strafpaedagogische behandeling
voor zijn speciale geval ontworpen, een
aanvang en wanneer de jongen daar gun
stig op reageert, „promoveert" hij reeds in
de tweede maand naar de „A-klasse",
waarin hij overdag al in een der bedrijven
meewerkt, doch buiten de arbeidsuren weer
cellulair woont. Geleidelijk-aan een pro
ces dat gemarkeerd wordt door allerlei
„mijlpalen" en „onderscheidingen"
wordt de jongeman dan in de gemeenschap
met zijn lotgenoten gebracht, welke gunsten
hij echter stukje bij beetje zelf „verdienen"
moet door flink werken, vriendelijkheid,
goed gedrag en/of ijverig studeren (want
ook voor dat laatste bestaat hier, buiten de
arbeidsuren, ruimschoots gelegenheid).
Hoofdstadia op deze weg naar groter vrij
heid en meer gezelligheid zijn de „promo
ties" naar de hogere klassen, maar er zijn
ook tussentijds allerlei bijzondere privi
leges te veroveren, zoals rookpermissie,
boekenkeuze en dergelijke hetgeen alle
maal dient om de jongens aan te moedigen
om hun best te doen teneinde de hoogste
gunst te verwerven: de bevordering tot de
derde klasse. Is die eenmaal bereikt, c:an
genieten de jongelui algehele gemeenschap,
kunnen zij volop meedoen aan alle recre
atie-activiteit, sport en spel, voor gezamen
lijke wandelingen de vrije natuur intrekken
of hun krachten meten met sportteams uit
Zutphen en omgeving.
Persoonlijkheidsontplooiing
Ook belangstelling voor serieuzer lief
hebberijen wordt met alle middelen ge
steund en aangemoedigd, zodat velen hier
naar hartelust tekenen, toneelspelen of mu
siceren waardoor zij ook hun geestelijke
horizont verruimen. Zo streeft men hier dus
niet slechts naar voorkoming van récidive,
men wekt ook interesse en begrip voor alle
VRIJDAG 26 SEPTEMBER
Jeugdhuis Soendaplein: Cor Kee spreekt
over „Wat wil toch de Evangelist ir. Her
mann Zaiss uit Wupperthal", 8 uur. Palace:
„Het kind der zonde", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Klokslag 12", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Eva", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. City:
„Geeft acht" en „De koningin der bandieten",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Het graf van
Djenghis Kahn", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Mi
nerva: „De gesluierde Maja", alle leeftijden,
8.15 uur. Rembrandt: „Douane boem",
alle leeft., 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 27 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Het Witte Schaap"
(Het Vrije Toneel), 8 uur. Concertgebouw:
Vereniging tot behartiging der belangen van
tbc-patiënten, cabaret met bal, 8 uur. Palace:
„Het kind der zonde", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Luxor: Journaalvoorstellingen, 10.30,
11.30 en 12.30 uur. „Klokslag 12", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Eva", 18 jaar 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Geeft acht" en „De
koningin der bandieten", 14 jaar, 2.15, 4.30,
7 en 9.15 uur. Spaarne: „Het graf van
Djenghis Kahn", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „De gesluierde Maja", alle leeft.,
2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Douane
boem", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Opnamen van de Jeugdgevangenis te Zutphen. Foto hoven: Imkerij op de open afdeling
het „Werkse Veld" te Warnsveld. Onder: een kijkje in de sloffeerderij.
nuttige, schone en prettige zaken, die aan
de volle ontplooiing van de persoonlijkheid
kunnen meewerken en waarvan cle meeste
gestraften voordien geen flauwe notie had
den.
Inmiddels is natuurlijk gebleken, of de
heropvoeding en sociale wederaanpassing
van elk dezer „derdeklassers" al zover ge
vorderd zijn,dat een voorwaardelijke invrij-
heidsstelling kan worden overwogen, het
geen bij sommigen al omtrent de helft van
de straftijd, of nog eerder, het geval is. In
afwachting van hun „v. i." gaan zulke
jongens dan eerst nog een tijdlang werken
bij particulieren in de omgeving of op de
boerderij „het Werkse Veld", dat wel een
dépendance van de gevangenis is, maar
waar geen hek of bewaker hen meer van de
vrije samenleving scheidt. Een enkele keer
neemt daar dan wel eens iemand „de
benen", maar het gros der jongens toont
zich het in hen gestelde vertrouwen waar
dig en denkt er niet aan om te vluchten.
Op de goede weg
Deze „open bewaring" verkeert, mèt de
rest van Zutphens strafpaedagogische stel
sel, eigenlijk nog grotendeels in het expe
rimentele stadium en er zal nog wel heel
wat practisch werk en wetenschappelijke
research moeten worden verricht, voor men
hier van een volgroeid nieuw systeem kan
spreken. Maar de resultaten tot nu toe
bewijzen, dat men op de goede weg is. Het
percentage met succes gereclasseerden
stijgt van jaar tot jaar en, wat meer zegt:
de meesten van dezen slagen er ook in, zich
blijvend in de vrije maatschappij te hand
haven, nadat de gevangenisraad voor hen
een passende werkkring gevonden heeft.
En daar was het tenslotte allemaal om be
gonnen!
Ned. Herv. kerk
Bedankt voor Ede, (toez.) (vac. J. H.
Cirkel) W. L. Tukker te Delft voor Me
lissant, B. G. A. v. d. Wiel te Tholen.
Beroepen te Silvolde, (toez.) B. F. C. de
Groot te Amerongen.
Geref. kerken
Aangenomen naar Capelle aan de IJsel,
R. van Reenen cand. te Soestdijk, die be
dankte voor Anna Jacobapolder, Marken,
Oldemarkt, Suawoude, Twijzen, Tijnje en
voor Woldendorp.
Beroepen te Delden, S. de Vries te Sel-
lingen te Witmarsem, W. Kats cand. te
Hoogeveen.
Baptisten gemeenten
Bedankt voor Winschoten, J. Reiling te
Haulerwijk.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Rijswijk (Z.H.), G. Spijker
te Bedum te Sliedrecht, D. Deddens te
Wetsinge-Sauwerd.
Zoals reeds is bericht ligt het in het voor
nemen de werkzaamheden van het rege
ringscommissariaat voor het economische
en militaire hulpprogramma over te dragen
aan een nieuw directoraat-generaal bij het
ministerie van Buitenlandse Zaken onder
leiding van de heer E. H. van der Beugel.
Bovendien zal worden ingesteld een direc
toraat-generaal voor Indonesische Zaken
onder leiding van mr. C. W. A. Schurmann,
tot voor kort plaatsvervangend Hoge Com
missaris der Nederlanden te Djakarta.
Er zullen dus binnenkort aan het mini
sterie van Buitenlandse Zaken drie direc
teuren-generaal verbonden zijn, namelijk
de huidige directeur-generaal politieke za
ken jhr. O. Reuchlin, en bovengenoemden,
de heren Van der Beugel en Schurmann.
(Van onze correspondent in Parijs)
In de Franse ministerraad is besloten
nog tijdens de huidige zitting van de Raad
van Europa, die 8 October eindigt, in
Straatsburg een voorstel in te dienen in
zake de stichting van een Europese ge
meenschap voor de volksgezondheid. Het
voorstel houdt in, dat in de eerste plaats
alle tolmuren voor geneesmiddelen, inent-
stoffen en dergelijke, zullen moeten worden
gesloopt en dat verder een veel intiemere
samenwerking tussen laboratoria, genees
kundige diensten en medici zal worden na
gestreefd. Politiek gezien is dit nieuwe
initiatief natuurlijk van belang, omdat met
deze zogenaamde „witte pool", die volgt
op de zwarte pool van de steenkolen en het
staal, die bereids in werking is getreden,
op de plannen voor een groene landbouw-
pool, voor een pool op transportmiddelen
en op het werk voor de Europese defensie
gemeenschap, nu weer een nieuwe sector
van het maatschappelijk leven voor de
Europese integratie zal worden voorbereid.
Het nieuwe plan, dat door de Franse
minister van Volksgezondheid, Paul Ri-
beyre is ontworpen, moet in het bijzonder
een vurig voorstander gevonden hebben in
president Auriol. Men merkt hier op, dat
bij zijn bezoek aan Washington de president
der Franse republiek in zijn rede voor het
Congres al op dit dus vijfde Europese in
tegratie-project van Frankrijk heeft gezin
speeld.
In een toelichting, die de Franse minister
van Informatie voor de journalisten op het
plan gegeven heeft, werd onder meer op
gemerkt, dat door de instelling van een ge-
zondheidspool, zowel veel kostbare tijd als
geld zou kunnen worden bespaard. Een
van de voornaamste oorzaken van de ach
terstand, die Europa op het gebied van de
ziektebestrijding tegenover Amerika heeft,
is, zo zeide de minister, het gebrek aan
onderlinge samenwerking. Dank zij een
Europese gemeenschap voor de volksge
zondheid zal men in Europa veel doelma
tiger tegen t.b.c. op kunnen treden.
Specialisten
Wanneer vele landen tot een nau
were samenwerking zouden kunnen beslui
ten, zal zo de specialisatie van laborato
rium Onderzoek en dergelijke, waarvoor nu
de middelen vaak nog ontbreken, op veel
grotere schaal kunnen worden doorge
voerd. Er zal dan ook effectiever aan de
standaardisatie, zowel wat de medische op
leiding als de technische installaties be
treft, kunnen worden gewerkt, met het ge
volg bijvoorbeeld, dat een Italiaanse chi
rurg in de toekomst een operatie even ge
makkelijk in Rome als in Parijs of Den
Haag uit zal kunnen voeren, en dat medici
in het algemeen hun beroep in alle aange
sloten landen zullen kunnen uitoefenen.
Ook het wederzijds gebruik van sana
toria zal door de instelling van de „witte
pool" aanmerkelijk vereenvoudigd kunnen
worden. Zonder douane- en deviezen-
rompslomp zullen patiënten ongeacht hun
nationaliteit, dan in dat sanatorium of zie
kenhuis kunnen worden opgenomen, waar
wegens klimaat of inrichting de beste voor
waarden voor een spoedige genezing voor
hen bestaan.
Tenslotte wordt in het Franse plan ook
nog de oprichting voorzien van Europese
bloedtransfusiediensten, en van gespeciali
seerde centrales van waaruit alle bestaande
vaccins en dergelijke in voldoende hoe
veelheid aan de verschillende ziekenhui
zen kunnen worden verstrekt.
Verdere uitwerking
Zodra het nieuwe Franse plan in
Straatsburg zal zijn aanvaard, hoopt men
te Parijs een conferentie van deskundigen
bijeen te roepen, die het project verder
uit zal dienen te werken. Daarbij zullen
vooral ook de medici betrokken worden,
ook al om te voorkomen dat hun beroeps-
belangen zullen worden geschaad.
De gezondheidspool zal naar het voor
beeld van het Schumanplan worden inge
richt. Er komt dus een Hoge Autoriteit van
medische specialisten en sociale deskun
digen met daarnaast een raad van ministers
van volksgezondheid. Het parlement en het
Hoge Gerechtshof van de Schuman-ge-
meenschap zullen ook voor de „witte pool"
worden ingeschakeld.
Gezien het humanitaire doel van het
nieuwe plan, hoopt men in Parijs vurig,
dat ditmaal ook landen als Engeland, Scan
dinavië en Zwitserland, die zich tot dus
verre van de Europese integratie-pogingen
verre hebben gehouden, tot een actieve
medewerking bereid zullen kunnen worden
gevonden.
Moulondji als de moordenaar Le Guen voor
zijn rechters in de film: Allen zijn wij
moordenaars".
(Foto hieronder).
Te Amsterdam in het Kriterion Theater beleeft thans een Franse film van bijzondere
allure haar Nederlandse première. Het is de met de Grand Prix special du jury"
1952 van het festival te Cannes bekroonde film van André Cayatte „Allen zijn wij
moordenaars" (Nous sommes tous des assasins). Er zijn te Cannes wel eens bekro
ningen toegekend aan films van heel wat minder allure. Ditmaal is de onderscheiding
overtuigend aan het goede adres. Allen zijn wij moordenaars" is een pleidooi, een
beroep op het medeleven, een beroep op de barmhartigheid.. Een krachtig pleidooi,
een bewogen beroep en een fel protest. Het protest geldt de in Frankrijk nog altijd
bestaande doodstraf, het recht, dat de maatschappij meent te hebben om deze ten
uitvoer te leggen en het onherroepelijke van zo'n straf, die de veroordeelde geen kans
meer gunt op een beter leven, waarvan hij zich de grote waarden en niet slechts
de waarde voor hemzelf in de cel bewust wordt. Dit protest is honderdvoudig in de
film verwerkt. Het schreeuwt u toe in de kreet der gevangenen, die de gang van een
veroordeelde naar de guillotine begeleidt. Het klinkt uit de mond van de gevangenis-
dokter, die de misdaad wil voorkomen niet door de dood als afschrikwekkend exempel,
maar door het ingrijpen van de wetenschap. Men hoort het uit de mond van een een
voudige vrouw, die de maatschappelijke ellende als een der oorzaken aanwijst. Men
ziet het uit de gebeurtenissen zelf, welke zich in de film afspelen en die alle een
veroordeling in zich dragen. Waarlijk, het kon niet krachtiger geformuleerd worden.
Maar het is in al zijn kracht nog niet zo meeslepend als het betoog voor het menslievend
behandelen der gedoemden, die in martelende onzekerheid het ogenblik hunner execu
tie en de beschikking op hun verzoek tot gratie afwachten. Daar raakt de film ons
wezen.
Men zal daarvan de oorzaak moeten
zoeken in het scenario. De situatie, zoals
de scenarioschrijvers André Cayatte en
Charles Spaak haar construeren is niet
vrij te pleiten van eenzijdigheid én ook
De advocaat bezoekt zijn cliënt in de cel der ter dood veroordeelden.
niet geheel overeenkomstig de feiten. De
misdadigers, die zij in de cel der ter dood
veroordeelden bijeenbrengen, hebben wij
in hun gangen niet kunnen nagaan met
uitzondering van een hunner. Het door
hen bedreven kwaad hebben wij niet ge
zien. Voor de juiste verhouding ontbreek!
derhalve een der beide gegevens. We zijn
met hen begaan omdat wij hen niet
hebben behoeven te verafschuwen. De
enige, die wij wel van nabij gevolgd heb
ben is juist degene, die alle kans krijgt
ons sympathiek te worden, zo voorbeeldig
is zijn gedrag. Men stelt ons in staat zijn
verwording te begrijpen. Een doortrapte
geraffineerde misdadiger is er niet bij.
Ieder pleidooi vermijdt gecompliceerdheid
en het is begrijpelijk, dat het scenario
deze gecompliceerdheid vermeed. Noch-
thans blijft de situatie, zoals zij in de
film is, een verzonnen situatie. Het plei
dooi gaat tot het uiterste. De situatie niet.
Een tweede argument tégen is de on
juistheid in de voorstelling als zouden de
misdaden door de figuren in de film be
gaan, alle in Frankrijk met de guillotine
bestraft worden. Er is in de rechterlijke
wereld van Frankrijk heel wat te doen
geweest, toen de film verscheen. Cayatte
en Spaak hebben de zaak om hun betoog
sterker te maken wat aangedikt. Het be
toog wordt er niet sterker door.
En daarom spreekt, zoals ik reeds
schreef, dat deel der film of beter deze
tendenz in de film niet zo tot ons gevoel,
niet zo tot ons geweten als dat andere:
het beroep op ons mededogen, het betoog
voor de humaniteit. In naam der „mense
lijkheid" komen de bewakers in de gevan
genis op kousevoeten aansluipen om de
veroordeelden in het holst van de nacht
te overrompelen met de aankondiging
hunner terechtstelling. Diezelfde „humani
teit" houdt de ongelukkigen weken in span
ning of zij gratie krijgen of niet. Zij heb
ben gedood. Daarvoor worden zij gestraft.
Maar moet men de uitvoering van het
vennis rekken en rekken alleen, omdat de
ambtelijke molens nu eenmaal langzaam
malen? Het gesol met de dood is erger
dan de dood zelf.
„Alten zijn wij mensen"
Deze ganse schildering van het triest
hoopje menselijke ellende, dat in de cel
op zijn einde wacht is beklemmend en
ontroerend. Hun ontreddering grijpt ons
aan, hun daden krijgen een achtergrond. De
jongen uit de goot doodde, omdat hij nooit
anders geleerd had, de Corsicaan omdat
hij niet beter wist, de ontaarde vader
omdat hij handelde in wanhoop en waan
zin. Dat groepje blijft in de film „Allen
zijn wij moordenaars" geen moordenaars
meer maar wordt mensen. De film zou ook
kunnen heten „Allen zijn
wij mensen". Zij leert ons
1 17*1™ i van 'ien begrijpen, hun
I 1 lim I nood verstaan. Wij zouden
die nood willen lenigen.
Voor ons, buiten de cel,
zijn de tot de dood veroordeelden
eigenlijk al dood wij wachten op
hun executie. De film doet hen ons zien
als mensen, die met het leven nog niet
afgerekend hebben. En dan begrijpen wij,
dat wij nog niet met hen afgerekend heb
ben. Wij hebben in barmhartigheid nog
niet met hen afgerekend. Dat is de ware
les van „Allen zijn wij moordenaars".
De wijze waarop André Cayatte dat dui
delijk maakt met liefdevolle aandacht voor
de misdadiger en het milieu, waarin hij
de dood verwacht, is waarlijk meesterlijk.
Hij hanteert de camera of hij schrijft. De
gevangenis en de lugubere sfeer der men
sen, die er hun broodje aan verdienen, de
schrikbarende aankondiging der execu-
ties, de zielige samenspraken bij de be
zoeken, hij vangt het allemaal genadeloos
in 't beeldvlak op om er voortdurend ogen
blikken van hoop en goedertierenheid in
te vlechten. De beelden blijven u beklem
men tot het einde, dat u overvalt. De be
zetting, die in de film speelt, is al van
even grote kracht. Daardoor ontstond
een film, die niet opwekkend is in
de gewone zin van het woord. Maar de
gevoelens, die zij opwekt, hoe zuiver zijn
zij!
P. W. FRANSE
Dezer dagen berichtten wij dat aange
houden was de negenendertigjarige G. L.
te Amsterdam, verdacht van diefstal van
een fiets en van een groot aantal vulpen
houders uit een winkel van kantoorbe
hoeften aan de Wagenweg te Haarlem. De
Haarlemse recherche heeft haar onderzoek
voortgezet en het resultaat was, dat de
aangehoudene bekend heeft een groot aan
tal diefstallen te hebben gepleegd Hij ver
klaarde in de nacht van 20 op 21 Augustus
een bezoek te hebben gebracht aan een
winkel van een fotograaf aan het Stuyve-
santplein en acht fototoestellen te hebben
gestolen; in dezelfde nacht heeft hij uit
een schuur achter een perceel aan de
Spaarnbergstraat een fiets gestolen en uit
een schuur aan de Duinoordstraat een dub
bele bagagetas.
Ook heeft hij in andere gemeenten zijn
slag geslagen. In de nacht van 11 op 12
Augustus heeft hij uit een boekwinkel een
groot aantal vulpenhouders gestolen, in de
nacht van 18 op 19 Augustus uit een foto
winkel te Beverwijk zeven fototoestellen
en in de nacht van 5 op 6 September uit
de winkel van een kantoorboekhandelaar
vulpenhouders, een radiotoestel, geld en
een rijwiel.
Eigenlijk betekent opdoeken: het (zeil
of vlagge-) doek opvouwen om het weg
te leggen tot het weer gebruikt moet
worden. De daarvan afgeleide betekenis
is: opheffen, buiten gebruik stellen, af
schaffen. Zo kan men een vereniging
wegens gebrek aan belangstelling op
doeken.
Ook komt men de zegswijze wel tegen:
wij kunnen wel opdoeken in de zin van:
weggaan. Zij is te vergelijken met: wij
kunnen onze biezen wel pakken. On
der biezen moet men verstaan: riet-
biezen en de uitdrukking is dus precies
dezelfde als: zijn matten oprollen. Men
denke daarbij aan rondreizende kunste
naars die hun matten op de grond uit
spreidden, daarop hun kunsten ver
toonden en daarna weer snel verdwe
nen om op een andere plaats hun werk
zaamheden te herhalen.
TONEEL
Vrijdag 26 September, 8 uur, Stadsschouw
burg: De Nederlandse Comedie geeft voor
de vereniging „Geloof en Wetenschap" een
voorstelling „Iphigeneia in Taurië" van
Euripides in de vertaling van M. Nijhoff
onder regie van Johan de Meester, met
Ank van der Moer in de titelrol.
Zaterdag 27 September, 8 uur, Stadsschouw
burg: Het Vrije Toneel geeft een voorstel
ling van „Het Witte Schaap" van Ian Hay,
door Cor Ruys geregisseerd. Met Nell Kop
pen, Sara Heyblom, Wim van den Brink,
Ton van Duinhoven en Anton Ruys.
Zondag 28 September, 8 uur, Stadsschouw
burg: Het Vrije Toneel met „Het Witte
Schaap" (zie Zaterdag).
Maandag 29 September, 8 uur Frans Hals
museum: Openingsbijeenkomst van de
Volksuniversiteit voor Haarlem en om
streken. Elly van Stekelenburg zal de
novelle „Twee mannen" van Thomas Mann,
naar een legende uit het Sanskriet, voor
dragen.
MUZIEK
Vrijdag 26 September, 8 uur, Kloppersingel
kerk: Orgelbespeling door Hendrik Las-
schuit. Werken van J. Stanley, Th. Arne,
.T. S. Bach, G. F. Handel, C. Franck en L.
Boëllmann.
Dinsdag 30 September, 8 uur, gebouw
Cultura: Concert door het oratorium- en
operakoor „Haerlem" onder leiding van
Anton de Beer met medewerking van Rie
VringServaas en een onder haar leiding
staand dames-ensemble.
Woensdag 1 October, 8 uur, Gem. Concert
gebouw: Optreden van de Poolse meester-
pianist Stefan Askenase met werken van
Chopin.
DIVERSEN
Woensdag 1 October, 8 uur, Frans Halsmu
seum: Comité voor Jonge Toonkunstenaars.
Hans Bik (piano) speelt werken van J. S.
Bach, M. Ravel, L. van Beethoven en Fr.
Chopin en Mies Waalewijn draagt gedich-
tèn voor van J. H. Leopold, A. Roland
Holst, P. C. Boutens, Henriëtte Roland
Holst en Bertus Aafjes.
Zaterdag 27 October, 8 uur, Concertgebouw:
Cabaret met bal van de vereniging tot be
hartiging der belangen van t.b.c.-patiënten
in Nederland.
TENTOONSTELLINGEN
Huis Van Looy: Van 13 September tot 6
October expositie door de Amsterdamse
Kunstenaarscombinatie, met rondleidingen
voor bezoekers van scholieren. Voormalig
woonhuis van Jac. van Looy te bezichtigen
op Donderdagen van 1012 en van 1417
uur, op Zondagen alleen van 1417 uur.
Vleeshal: „Hildebrands Camera Obscura in
woord en beeld". Tot 15 September dage
lijks van 1017 uur, ook des Zondags.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoonstel
ling van werken van Frans Hals, De Bray,
Verspronck en andere meesters, geopend
op werkdagen van 1017 uur en op Zon
dagen van 1317 uur.
Kathedrale Basiliek, Leidsevaart, Zondag 28
September, 3 uur: Rondleiding door Joh.
Beijk. Nieuwe aanwinsten: Kruiswegsta
ties en schilderijen van De blijde Bood
schap en de Bruiloft van Cana door Han
Bijvoet en een beeld van St. Helena door
Charles Vos.
Kunsthandel Leffelaar, Grote Markt: Schil
derijen en tekeningen door W. A. Knip,
geopend op werkdagen van 10—15 uur, tot
18 October.
Vleeshal en Vishal: „De Kunst in de banket
bakkerij, geopend van 10 tot 5 en des
avonds van 7.30 tot 11 uur, tot 6 October.
Teylers Museum, Spaarne: Duitse, Italiaanse
en Franse grafische kunst uit de 16de, 17de
en 18de eeuw. Geopend op werkdagen van
11 tot 5 uur (in October van 11 tot 3 uur),
behalve Maandag. Eerste Zondag van elke
maand: van 1 tot 3 uur.
De Zandvoortse smid A. C. V. wilde zich
's avonds nog even naar zijn werkplaats
begeven, doch struikelde vóór hij het licht
had aangedraaid over een op de vloer lig
gend voorwerp. Bij zijn val sloeg hij met
de linkerhand in een blikschaar, waarbij
hem de pink en de ringvinger tot bij de
hand werden afgesneden. Hij reed direct
met zijn auto naar de dokter om zich te
laten verbinden.
Op 13 Augustus was het 25 jaar geleden
dat het Troelstra-oord te Beekbergen werd
geopend. Het oord werd door het N.V.V. ge
sticht om hulde te brengen aan het levens
werk van mr. Pieter Jelles Troelstra. Het
jubileum zal Zaterdag in Beekbergen worden
gevierd.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 25 September 1852
PARIJS. De dagbladen zijn uiterst
omzigtig bij het beoordeelen van de
door den Prins-Voorzitter te Lyon uit-
gesprokene redevoering. Zij geven dui
delijk te kennen, dat zij al'les behalve
vrijelijk kunnen spreken. Anders is het
echter in financiële kringen en onder
de klaese der handelaren en kooplieden.
Daar houdt men het ervoor, dat de Prins
duidelijker voor zijn gevoelen had moe
ten uitkomen, opdat de natie niet, zoo
als thans het geval is, gedrongen zij te
vragen: „wil Napoleon Keizer worden
of niet?" In beide gevallen had hij, naar
men in die kringen verneemt, voor zijne
meening kunnen uitkomen. Men maakt
de opmerking dat weliswaar de Oom des
Voorzittters in der tijd zwarigheid heeft
gemaakt om het gezag gedurende zijn
geheele leven te aanvaarden, en zich
daartoe eenigszins heeft laten dwingen;
doch dat men niet uit het oog moet ver
liezen, dat destijds de omstandigheden
anders waren, en dat de Oom te kampen
had met eene oppositie, waarvan de
Neef zelfs g-een zweem kan bespeuren.
