Première orgelconcerten van
Badings en Van der Horst
Koningin opende Amsterdams
Tuinstad „Slotermeer"
IN DE WERELDPOLITIEK
Orde op zaken in het Westen
Chefarine 4
Europese „atoomlab" zal
alleen de vrede dienen
Haarlems orgelfestival
Vier betrouwbare
middelen in 1 tablet
Deuren, gevormd door rijen
kinderen, weken vaneen
Heeft K.L.M. in 1967
atoomvliegtuigen?
Agenda voor Haarlem
Jaarvergadering NTKG
Het merk
voor sublieme BOVEN-
en ONDERMATRASSEN
Test
Pr. Plesman vraagt zich af:
Engeland doet niet mee
Niets te maken met de atoombom-fabricage
Kapitein van luchtmacht
staf veroordeeld
WOENSDAG 8 OCTOBER 1952
3
Het bevorderen van de orgelcultuur, zo
als deze opgevat is door dé commissie van
het Haarlemse orgelfestival, dient een vrij
wat groter dan een plaatselijk belang. Dit
kon bijzonder blijken uit het concert dat
gisteravond in de Concertzaal gegeven
werd met medewerking van de H.O.V.,
onder leiding van Toon Verhey, en van de
organist Albert de Klerk. Men beleefde daar
de première van twee hoogst belangrijke
werken voor orgel en orkest van Henk
Badings en Anthon van der Horst, compo
sities die in opdracht van de commissie ge
schreven werden. Een derde opdracht was
ook gegeven aan Sem Dresden, die echter
wegens ziekte met zijn werk niet klaar
kwam. Het was oorspronkelijk de bedoeling
dat slechts één van de drie concerten op
deze avond zou gecreëerd worden, doch de
keuze tussen de voltooide werken was zo
moeilijk, dat besloten werd ze beide uit te
voeren. De geweldige inspanning die het
zou kosten aan solist, dirigent en orkest om
op korte termijn twee aartsmoeilijke op
gaven te realiseren, werd wel onder ogen
gezien, maar tenslotte manmoedig aan
vaard. En het resultaat heeft men gister
avond kunnen beleven als een triomf en
als een daad van vérstrekkende betekenis.
De triomf gold zowel de uitvoerenden als
de componisten en het onbetwistbaar feit,
dat de litteratuur voor orgel met orkest met
twee eminente werken verrijkt is, maakt
de zeer geslaagde opzet tot een daad van
betekenis.
Het stuk van Bading is in feite een sym-
phonie geworden waarin de orgelpartij,
hoewel zeer virtuoos geschreven, een even
redige rol in het geheel vervult. De alge
meen geldende mening, dat een concert
voor orgel en orkest een strijd tussen twee
machten is, werd door Badings in dit werk
tot een fabel herleid. Voor deze componist
lijkt ons de combinatie in hoofdzaak een
verrijking van zijn kleurpalet te hebben
betekend. Zijn symphonisch plan werd er
niet door gehinderd; het ontwikkelt zich
normaal langs klassieke richtlijnen met on
onderbroken dramatische spanning. Het is
een muziek enerzijds strak van plastische
tekening en anderzijds aangrijpend van
zangerige bekoring. En in de finale regeert
het opgewekte rhythme van een Allegro
giocoso, dat uitmondt in een grandiose
besluit.
Het „Concerto per organo romantico"
van Anthon van der Horst is kennelijk het
werk van een organist, die de rijke mid
delen van zijn instrument wil laten wed
ijveren met die van het orkest. Beider rol
len zijn evenredig verdeeld en doordringen
elkaar op zeer gelukkige wijze. Het stuk
geeft als geheel een indruk van klaarheid
en zelfbewustheid. Het eerste hoofddeel,
„aan de orgelstad Haarlem en haar be-
stuurderen opgedragen" zet op met een
machtig pedaalsolo en wordt beheerst door
verbeten rhythmen. Maar in het Allegro
krijgen ook treffende melodische vondsten
hun kans. Het markante karakter blijft
echter domineren en voert naar een ma
gistrale afsluiting. In het tweede deel
(„Hommage a Jeanne Demessieux" en ge
componeerd op een thema gebaseerd op
haar naam) zijn Adagio en Scherzo ver
enigd en gaf Van der Horst ongeremd toe
aan de ingevingen der zangerige muze, die
zowaar tot hymnische extase uitgroeit. De
finale (opgedragen aan Albert de Klerk)
brengt in zeer gelukkige wisselwerking een
enigszins Spaans getint en opgewekt thema
tot ontwikkeling. In dit deel zijn zeer fraaie
vondsten van orchestratie te horen, waar
de componist in het orkest sommige ka
rakteristieke timbres van het orgel laat
imiteren.
Dat beide werken de hoogste eisen aan
techniek en muzikaliteit aan de solist en
het orkest stellen, is reeds te verstaan ge
geven. Het past mij niet veel over de uit
voering te zeggen, maar dit mag ik wel
getuigen, dat de samenwerking tussen de
solist en de dirigent voorbeeldig was en dat
de H.O.V. zich deze avond overtroffen
heeft. Professor Flor Peeters, die naast mij
zat, vatte zijn indrukken spontaan samen
met de woorden: „dat was kunst met een
heel grote K."
Vooraf was een voortreffelijke uitvoe
ring gegeven van de Suite in b van Bach;
ADVERTENTIE
De vier geneesmiddelen van Chefarine
„4" worden door doktoren in de hele
wereld aan hun patiënten voorgeschre
ven. Zij zijn volkomen betrouwbaar en
hebben millioenen mensen baat ge
bracht bij pijnen en griep. m
'n 4lje doet wonderen
WOENSDAG 8 OCTOBER
Grote Kerk: Concert te geven door de
jury-leden van het internationaal orgelcon
cours, 8 uur. Frans Halsmuseum: Les Con
férences Frangaises, spreker Héron de Ville-
fosse, 8 uur. Concertgebouw: Marinierskapel
der Koninklijke Marine, 8 uur. Begijnhof
kapel: Christen Spiritualistisch Centrum
„De grotere wereld", 8 uur. Minerva: „De
beste jaren van ons leven", 14 jaar, 8.15 uur.
Luxor: „Klokslag 12", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
City: „Geheime wapens", 14 j., 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „De grote mijnramp", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Lido: „Czardasftirstin", alle leeft.,
7 en 9.10 uur. Frans Hals: „Czardasfürstin",
alle leeft., 7.15 en 9.30 uur. Rembrandt: „De
mijnen van koning Salomo", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Palace: „I'll see you in my dreams",
alle leeft., 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 9 OCTOBER
Luxor: Journaalvoorstellingen, 10.30, 11.30,
en 12.30 uur. „Klokslag 12", 14 jaar, 2, 7 en
9.15 uur. City: „Geheime wapens", 14 jaar,
2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De grote
mijnramp", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Czardasfürstin", alle leeft., 2, 4.10, 7 en 9.10
uur. Frans Hals: „Czardasfürstin", alle leeft.,
2.30, 7.15 en 9.30 uur. Rembrandt: „De mij
nen van koning Salomo", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Palace: „I'll see you in my
dreams", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9,15 uur.
Minerva. „De beste jaren van ons leven", 14
jaar, 8.15 uur.
de fluitsoli werden mooi vertolkt door
Marius Ruysink,
's Namiddags was deze Suite, alsmede
het orgelconcert van Anthon van der Horst
op een jeugdconcert ten gehore gebracht.
Beide werken werden door Van der Horst
ingeleid.
En zo heeft bij deze gedenkwaardige
creaties van twee nieuwe werken ons
prachtig Cavaillé Coll-orgel weer eens zijn
rijke klankschatten mogen laten horen.
Gezien de geestdriftige reactie van het
publiek, lijkt het mij logisch de hoop uit
te spreken deze nieuwe werken, en laat ik
erbij voegen: deze magistrale prestaties van
eigen krachten, nog eens op een H.O.V.-
concert te mogen toejuichen.
JOS. DE KLERK.
De afdeling Kennemerland van de Ne
derlandse Toeristen Kampeerclub (N. T.
K. C.) heeft de jaarlijkse ledenvergade
ring gehouden onder voorzitterschap van
de heer C. van Delden. Daar enkele af
tredende bestuursleden zich niet herkies
baar stelden en tevens de niet aan de
beurt van aftreden zijnde voorzitter door
omstandigheden zijn functie moest neer
leggen, was de vergadering gedwongen
tot de samenstelling van een bijna geheel
nieuw bestuur te komen.
In het nieuwe bestuur werd de heer H.
Swemle als voorzitter gekozen, terwijl de
overige bestuursleden de heren H. van
Zandbergen, J. Hensen, P. van Laar en C.
Hoekemeyer de functies van secretaris,
penningmeester, toersecretaris en afde
lingsvertegenwoordiger nog nader zullen
verdelen.
Het jaarverslag van de secretaris, de
heer G. W. Touber, vermeldde ook in het
afgelopen jaar (1 October 1951 tot 1 Oc
tober 1952) een toename van het aantal
leden, dat nu 130 bedraagt. Ongeveer de
helft hiervan woont in Haarlem; de ove
rigen tussen Alkmaar en Noordwijk, in de
naaste omgeving van Haarlem en in de
Haarlemmermeer tot in Badhoevedorp.
Veel succes heeft de N.T.K.C. gehad van
het jaarlijks openingskamp, dat met Pa
sen in de Kennemerduinen werd gehou
den (tevens de opening van het kampeer
terrein „De Lakens") en waaraan tegen
alle verwachtingen in niet minder dan 385
kampeerders deelnamen.
Winterprogramma
Uitvoerig werd gesproken over het pro
gramma voor de komende wintermaan
den. Vele bijeenkomsten van allerlei aard
zullen worden voorbereid. Een gedeelte
van het landgoed Beeckenstein, dat voor
kamperen voor N.T.K.C.-leden is ge
huurd, hoopt men ook het volgend seizoen
weer ter beschikking te krijgen.
Dr. G. M. J. Veldkamp te Breda, wiens
benoeming tot staatssecretaris voor de aan
gelegenheden van de middenstand op het
Departement van Economische Zaken,
wordt verwacht.
Dinsdagmiddag heeft Koningin Juliana officieel tuinstad Slotermeer geopend. De Koningin gebruikte de thee bij de familie
Reusch aan de Walraven van Hallweg. Het koekje bij de thee" werd haar aangeboden door de kinderen, Marijke (5 jaar) en
Chrisje (3 jaar). Flipje zat nog in de kinderstoel. Naast de Koningin mevrouw Reusch.
Vele duizenden Amsterdammers hadden zich gistermiddag, ondanks het gure weer
naar het uiterste Westen van hun stad begeven om getuigen te zijn van de opening
van de „Tuinstad Slotermeer", het eerste gedeelte van de grote stadsuitbreiding
buiten de Ringspoorbaan, door Koningin Juliana. De opening geschiedde op een
zeer originele wijze: honderd schoolkinderen, die in drie hagen achter elkaar waren
opgesteld, vormden over de hele breedte van de toegangsweg tot het nieuwe woon
complex een grote „levende deur", die nog was gesloten toen de Koningin arriveerde.
De jongens en meisjes hadden allen blauw-witte turnkleding aan. Even na halfvier
speelden de tamboers-«n hoornblazers, die aan weerszijden stonden, het toepasselijke
„In naam van Oranje doe open de poort", en langzaam schuifelden alle kinderen ach
terwaarts naar de kant van de weg als een grote openzwaaiende deur. Op dat moment
kwam even de zon uit de wolken om dit tafereel in een gouden glans te zetten.
Midden op de brede weg stonden een
jonge man en een jonge vrouw, de laatste
met een groot bouquet oranje anjers, voor
zien van linten in de kleuren van de stad
Amsterdam. De Koningin trad langs de
erehaag van kinderen op het echtpaar toe.
Hare Majesteit nam de anjers in ontvangst
van de jeugdige mevrouw Vesseur, die met
haar man de eerste woning in dit tuindorp
had toegewezen gekregen. Geruime tijd
onderhield de vorstin zich met het echt
paar, dat drieëneenhalf jaar op een woning
had moeten wachten. Toen ging het verder
naar de Wallraven van Hallweg nummer 5,
waar de Koningin in het gezin van de
trambestuurder Reusch, die vorige week
de woning in de Slotermeer betrok, de
thee gebruikte.
Tevoren, om drie uur precies, was de
Landsvrouwe bij de officiële ontvangst
tent aangeke nen, waar alle eregasten, on
der wie de minister van Wederopbouw, ir.
H. S. J. Witte, bijeen waren. Hier werd zij
begroet door burgemeester d'Ailly. De wet
houder voor Wederopbouw en Volkshuis
vesting van Amsterdam, mr. J. J. van der
Velde, gaf een uitvoerig exposé van de
betekenis, die de ingebruikneming van
deze tuinstad voor Amsterdam heeft.
De wethouder zei dat in het algemeen
uitbreidingsplan van Amsterdam van 1935
de grondslagen zijn gelegd voor de stede-
bouwkundige ontwikkeling van Amsterdam
tot het jaar 2000. Daarbij is men er van
uitgegaan, dat de uitleg buiten de Ring
spoorbaan in de vorm van tuinsteden zou
geschieden.
„De ontstellende woningnood in Amster
dam door en tengevolge van oorlog en be
zetting ontstaan, noopt ons de verwezen
lijking van de uitbreidingsplannen in een
sneller tempo te doen geschieden dan ooit
werd voorzien," zei hij. Tuinstad Sloter
meer is een dezer plannen. Met de aanleg
van enkele hoofdverkeerswegen werd in
September 1948 begonnen. Op 1 December
1951 werd de eerste paal voor de woning
bouw in Tuinstad Slotermeer door minister
In 't Veld geslagen. Door verschillende om
standigheden kon de bouw echter pas op
1 Februari 1952 beginnen. De eerste woning
is op 1 September 1952, dus in zeven maan
den tijds, gereed gekomen. Thans zijn reeds
54 woningen klaar.
„Deze tuinstad", zo verklaarde de wet
houder, „is een van de vier tuinsteden, die
ADVERTENTIE
Nu de politici van de Westelijke landen, Amerika incluis, blijkbaar nog
zoekende zijn naar een gemeenschappelijke grote lijn die de politiek van
de Atlantische samenwerking moet bepalen, komen steeds meer militairen
„van hoog niveau" aandragen met goede raad. De militairen hebben in het
Atlantisch pact voortdurend het hoge woord gevoerd, sind zij dat uit
hoofde van de defensieve tendens van dit pact van de politici kregen.
Alsmaar militairen, tot Duitse generaals toe, hebben een duit in het zakje
gedaan ten aanzien van wat de Westelijken samen moeten doen en samen
moeten laten. Nu heeft veldmaarschalk Montgomery weer een „opzien
barende verklaring" afgelegd. Deze laatste militaire uitlating heeft het
voordeel, dat zij eindelijk eens een aspect in de verhouding Oost-West be
trekt, dat tot nu toe door de militaire grootheden volkomen werd verwaar
loosd: het aspect van de zogenaamde koude oorlog. Toen hem gevraagd werd
wat hij eigenlijk onder koude oorlog verstond, bleef de veldmaarschalk
echter het antwoord schuldig. Doch zijn verklaring wellicht geïnspi
reerd door zijn chef Ridgway bleef in ieder geval een duidelijk symp
toom voor het feit, dat ook in de hoogste militaire kringen onmacht van
„alleen maar in veldslagen denken" duidelijk begint te worden.
Tot in den treure en van het begin van
de geallieerde tweespalt vlak na de tweede
wereldoorlog af hebben nuchtere commen
tatoren in het Westen, politieke zowel als
niet-politieke, gewezen op de duidelijke
mogelijkheid dat de technische ontwikke
ling van het oorlogswapen een streep door
de rekening is geweest van de communis
tische theoretici, die in hun leer tot over
heersing van de wereld een beslissende rol
aan de wapenen hadden toebedacht. De
communistische practici, en dat zijn macht
hebbers van het Kremlin in het bijzonder,
hebben wellicht reeds lang afgerekend met
de mogelijkheid dat de Sovjet-Unie door
een snelle veldtocht in Westelijke richting
haar wereldhervormende plannen zou kun
nen dienen. Dit zou verklaarbaar zijn,
wanneer men in aanmerking neemt dat de
atoomoorlog iedere winst van zulk een
veldtocht teniet zou doen. Dit kan toch ook
aan de Russen niet ontgaan?
In het licht van deze overwegingen doet
het onwillekeurig komisch aan, Westelijke
strategen in ernst te horen praten over
linies in Europa die gehouden zouden
moeten worden en verdedigingsstellingen
die zouden moeten worden opgeworpen.
Komisch, omdat men plotseling beseffen
gaat hoe verouderd en uit de tijd dergelijke
strategische debatten eigenlijk zijn in een
periode, waarin de vijand (het commu
nisme in theorie, doch de Sovjet-Unie in de
praktijk) zich reeds op moderner middelen
heeft bezonnen en de bewapening eigenlijk
alleen nog maar gebruikt om de tegenstan
der op hoge economische offers te jagen.
Men zou nog verder kunnen gaan en be
weren, dat de onmiskenbare wrijvingen in
het Atlantisch pact directe gevolgen zijn
van het feit, dat de Westelijke militaire
grootheden bij hun streven naar bewape
ning in het wilde weg zich dood gestaard
hebben op de oorlogsdreiging en niet verder
hebben gekeken. Verdernamelijk naar
terreinen waar de mogelijkheid van succes
voor de Sovjet-Unie nog wél aanwezig was.
De terreinen, die door de zogenaamde
koude oorlog worden bestreken en waar de
Russen inderdaad zoveel vooruitgang heb
ben geboekt, dat een Montgomery nu moet
komen aansporen tot instelling van een
Westelijk opperbevel ter verdediging. Wel
een beetje laat, overigens. Dit is een onder
deel van de Atlantische verdediging name
lijk, dat t e g e 1 ij k met de opzet van de
Atlantische samenwerking had moeten
worden georganiseerd. Thans doet zich de
merkwaardige ontwikkeling voor, dat de
defensie van het Westen de kracht van het
Westen ondermijnt. Defensie is niet syno
niem met kracht. Deze overweging is van
het begin af aan de militairen in het Wes
ten ontgaan.
Het is Montgomery niet kwalijk te
nemen dat hij niet kan antwoorden op de
vraag: Hoe moet het Westen de koude oor
log winnen? Hij spreekt in vage termen
over „geknechte volken, die naar onze zijde
moeten worden overgehaald." Hij bedoelt
waarschijnlijk, dat aan de Sovjet-Unie een
halt moet worden toegeroepen zonder ge
bruik van wapenen, en dat gebieden, die zij
ten onrechte beheerst, aan haar moeten
worden ontrukt, ook zonder gebruik van
wapenen. Dit is de ideologische oorlogvoe
ring, die een militair als hij niet gemakke
lijk in reëele termen kan omschrijven, doch
die door anderen reeds jaren geleden
duidelijk is geformuleerd: Ideologische oor
logvoering, die in wezen niets met oorlog
te maken heeft, doch bestaat in het krach
tiger en onaantastbaar maken der demo
cratie, waaruit het Westen tenslotte zijn
wil tot verzet tegen het Oosten heeft geput
en nog put. Een gezonde economie, een
gezonde politiek tegenover de overzeese
gebieden, een gezonde samenwerking der
vrije landen volgens de regelen der inter
nationale democratie als lijnrechte
tegenstelling tegen de machtspolitiek der
Sovjet-Unie ten opzichte van haar onder
horige satellieten.
Waar zou de Sovjet-Unie nog haar
wapenen kunnen vinden voor de koude
oorlog, wanneer het Westen door deze en
dergelijke voorzieningen orde op eigen
zaken had gesteld? J. L.
het Westen van de stad zullen uitbreiden
en sieren. In deze tuinstad zullen ongeveer
10.000 woningen worden gebouwd. Hiervan
zijn er thans reeds 7000 in uitvoering of in
een dergelijk stadium van voorbereiding
dat binnen enkele maanden met de bouw
kan worden begonnen.
Tenslotte bood de wethouder de Koningin
een eerste exemplaar aan van het juist
gereed gekomen boekwerk over de Sloter-
meer-uitbreidingsplannen en de uitvoering
daarvan, verlucht met vele foto's.
Het was tegen vijven toen de Koningin
weer uit Slotermeer vertrok, nagewuifd
door duizenden Amsterdammers.
ADVERTENTIE
„In 1967 hebben wij misschien één, mis
schien twee atoomvliegtuigen. Die kosten
100 millioen per stuk, maar zij brengen
per jaar 60 millioen op", zei de president
directeur van de K.L.M., dr. A. Plesman,
Dinsdagmiddag ten overstaan van onge
veer 55 leden van het vliegend personeel
van de K.L.M.
Het gezelschap, dat naar deze woorden
luisterde, bestond voornamelijk uit leden
van het vliegend personeel, die 10.000
vlieguren of meer op hun naam hebben.
Dr. Plesman reikte hun bronzen, zilveren
en gouden legpenningen uit.
Gouden penningen waren voor gezag
voerder-commodore Moll en gezagvoerder
Van Messel, zilveren onder meer voor de
gezagvoerders Frijns en Sillevis. Het brons
was voor de oud-gezagvoerder Van Bal-
kom en voor vele boordwerktuigkundigen,
radio-telegrafisten en stewards.
Commodore Moll sprak namens allen
een dankwoord. Hij zei onder meer: „Het
is mogelijk, dat er een categorie vliegers
komt, die, dank zij de atoomvliegtuigen,
alle penningen en dan ook een van pla
tina zullen bezitten".
Tot degenen aan wie de vliegurenpennin-
gen werden toegezonden behoren de oud
gezagvoerders Both en Smirnoff, die bei
den de penning in goud voor het volbren
gen van 20.000 vlieguren kregen. De pen
ningen in zilver 15.000 vlieguren
werden toegezonden aan de gezagvoerders
Hondong, Van Dijk, Brugman, Van Vee-
nendaal, Viruly, Witkamp en Groeneveld.
Bij de leden van het vliegende personeel,
die de vliegurenpenning in brons (10.000
vlieguren) ontvingen, waren Steinbeck en
Te Roller. De laatste Is thans vertegen
woordiger van de K.L.M. op Biak (Nieuw
Guinea).
Volgens een commentator van de Daily
Mail zal Engeland niet deelnemen aan de
financiering van de voorgestelde inrich
ting van een West-Europees kernphysisch
laboratorium te Genève. Het besluit zou
door de regering genomen zijn ondanks
de aanbeveling van een comité van Enge-
lands bekendste natuurkundigen, dat En
geland wél zou deelnemen. De medewer
ker van de Daily Mail meent te weten,
dat de Engelse regering zich op het stand
punt heeft gesteld, dat Engeland, gezien
zijn vorderingen op het gebied der kern-
physica, weinig voordeel van deelneming
zou hebben.
Atoom-geleerden van de CERN de
Europese Raad voor Kernphysisch Onder
zoek hebben ons gisteren in het Amster
damse Trippenhuis andere bijzonderheden
verteld over het doel van het centrale
atoomvorsings-laboratorium, tot welks
bouw zo juist besloten hadden.
Men weet, hoe dit laboratorium, dat het
grootste in zijn soort ter wereld wordt,
Maandag juist aan onze neus voorbijging,
toen de CERN-vergadering besloot, het in
Genève te vestigen. Dat was even een bit
tere pil voor de Nederlandse geleerden, die
hard gevochten hebben om dit centrum van
wetenschappelijke research naar Arnhem
te krijgen, maar gelukkig kon prof. S. R.
de Groot die pil nog ietwat vergulden: het
Nederlandse aanbod was namelijk niet ver
worpen om technische of wetenschappelijke
redenen, maar alleen omdat Genève nog
iets gunstiger condities „van algemene
aard" kon offreren. Maar hoe dan ook, het
enorme project staat nu dan toch definitief
op stapel en binnen enkele-maanden hoopt
men een aanvang te kunnen maken met de
bouw van het „cosmotron" dat het klop
pende hart van het Geneefse lab zal vor
men. En de „kloppen", die dat hart zal uit
delen, zijn nite mis, want hier zal men straks
Dit gewaad, waarin zoals de ontwerper
Peter Russell zich voorstelt een Burg
gravin de komende Kroningsplechtigheid
in Engeland zal bijwonen, werd getoond
op de tentoonstelling van stoffen en mode,
die wordt gehouden in de Royal Festival
Hall te Londen.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
kapitein S. A. van H. van de luchtmacht
staf te Scheveningen veroordeeld tot veer
tien dagen militaire detentie: Het Hof ge
lastte zijn onmiddellijke gevangenneming.
Aan kapitein Van H. was ten lastegelegd,
dat hij een mindere heeft overgehaald een
reparatie te verrichten aan een privé-auto.
De krijgsraad had hem deswege tot een
voorwaardelijke gevangenisstraf van twee
weken veroordeeld met een proeftijd van
een jaar. De advocaat-fiscaal had bevesti
ging van die straf gevraagd.
In de motivering van het vonnis van het
Hof werd gezegd, dat het bewezen ver
klaarde feit geen gevangenisstraf noodza
kelijk maakt, maar dat het militair belang
zich echter tegen de oplegging van een
voorwaardelijke straf verzet.
atoomdeeltjes kunnen bekogelen met ener
gieën van zo'n dertig milliard electrovolts.
Nu is dat wel een imposant getal, maar
veel wijzer werden wij daar niet van, tot
dat prof. Dahl (die het cosmotron gaat
ontwerpen) ons verklaard had, dat men
bijvoorbeeld voor de vervaardiging van
atoombommen met veel minder grote
krachten (ongeveer 20 millioen electro
volts) kan volstaan. Maar denkt u nu niet,
dat men in Genève nu een soort van supra-
atoombommen wil gaan maken, want het
Europese laboratorium zal alleen de voor
uitgang en de welvaart dienen, door het nog
onbekende domein van de atoomstructuur
en de gedragingen van de atomische bouw
stoffen te gaan ontginnen. Het is als zo
danig te vergelijken, aldus de atoomgeleer
den, met ieder willekeurig universiteits
laboratorium en het zal dus ook van zijn
ervaringen en ontdekkingen geen geheim
maken. De verkregen resultaten zullen in
tegendeel zonder verwijl in alle vakschrif
ten gepubliceerd worden en voor iedereen
toegankelijk zijn.
Wat die verhoopte resultaten betreft,
wensten onze zegslieden nog geen voorspel
lingen te doen, maar wel waren zij van
oordeel dat de atoomresearch te zijner tijd
aan industrie en techniek geheel nieuwe
wegen zullen openen, vergeleken waarbij
de ontdekkingen van Faraday, Hertz en
andere „vaders der conventionele natuur
wetenschappen" volkomen verbleken zul
len. Om het atoom te dwingen, zijn gehei
men prijs te geven, zijn echter steeds
krachtiger machines nodig en dat was ook
de reden, dat men voor het Geneefse cos
motron de allernieuwste formule van der
tig milliard electrovolts koos, hoewel men
aanvankelijk van plan was, om met de
apparatuur „slechts" op tien milliard EV's
„te gaan zitten" (hetgeen ons ook nog een
riskante zitplaats lijkt). De nieuwe formule,
kersvers uit Amerika geïmporteerd, zal
echter weer een verder doordringen in de
raadselen der atomische phenomena moge
lijk maken en bleek bovendien goedkoper
te verwerkelijken dan de oorspronkelijke
lü-milliards-versie, waarom men deze
laatste schielijk opgaf. Met name hoopt
men met het thans geprojecteerde apparaat
een beter inzicht te krijgen in de mysteries
van de atoomkernen, de protonen, en mis
schien zelfs de natuur te kunnen „over
treffen" door deze protonen een negatieve
lading „op te dwingen' inplaats van de
natuurlijke positieve lading, om zodoende
een „omkering der materie" tot stand te
brengen.
„Ze doen maar," zegt u nu wellicht met
dezelfde duizeling, die ons beving bij zo
veel geleerdheid. Maar u zult toch ook wel
begrepen hebben, dat deze onderzoekings-
arbeid van groot belang is om onze kennis
van de natuur te vergroten en, wie weet,
straks ons leven weer te vereenvoudigen en
te veraangenamen óók. Hetgeen heel wat
nuttiger is dan het opstapelen van atoom
bommen, waarmee het komende CERN-
laboratorium dan ook niets van doen heeft.
Of, zoals een onzer hooggeleerde zegslieden
het poëtisch uitdrukte:
„To whom it may concern:
the aim of our CERN
is for mankind to learn,
not for cities to burn."
{„Gelieve er nota van te nemen, dat het doel
van onze CERN is, om de mensheid vooruit
te helpen, niet om steden plat te branden").
Ter gelegenheid van het eerste lustrum
van de afdeling Haarlem van de Algemene
Bond van ouden van dagen wordt Woensdag
avond 29 October in gebouw „St. Bavo" een
feestavond gegeven met medewerking van
M. M. C. „Musicorda" en het gezelschap R.
van Duin.
