Wijzigingen gemeentegrenzen
in Kennemerland verwacht
Nog geen zekerheid omtrent
vestiging marinehospitaal
Engelse thee nu in vele
Nederlandse gezinnen
De Twee Zusters
-Clowntje Rick
>1
ff
Weer successen van
Nederlandse ploeg
In Augustus kwamen
4600 woningen gereed
Hurend en lenend
het land door
WOENSDAG 8 OCTOBER 1952
4
Derde rapport Commissie-ter Veen op komst
BARTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439
Voetbal
Engelsman Ling leidt
België-Nederland
Jeugdelftal won van
Blauw Wit
Oefenwedstrijd Nederlands
elftal op 5 November
Athletiek
Fraaie tijd van Zatopek
op 5000 meter
Zwemploeg in Denemarken
Voor de kinder en
Royale af schenk is opvallend
Biljarten I
Nederlaag-wedstrijd
van Hof van Holland
Honkbal
New York Yankees
winnen World Series
Schaken
Stahlberg verliest van
Szabo in interzonaal
schaaktournooi
De bestemming van Eikenrode
.Off,
Haarlemmer in arrest
wegens verduistering
Faillissementen
FEUILLETON
DOOR JOS. LODEWIJKS
(Van een onzer redacteuren)
Over enkele maanden is het derde rap
port van de Commissie ter bestudering: der
gemeentelijke indeling van Noordholland
te verwachten. Het zal het derde zijn in
een reeks die verleden jaar met de Kop
van de provincie en West-Friesland begon
en enige tijd geleden gevolgd werd door het
Gooi en de Vechtstreek. Het derde rap
port zal gewijd zijn aan Kennemerland, dat
verdeeld wordt in Noord-Kennemerland
(van Castricum tot en met Bergen), Mid-
den-Kennemerland (planologisch vaak als
ÏJmond aangeduid het omvat Heems
kerk, Beverwijk en Velsen) en tenslotte
Zuid-Kennemerland: het gebied ten Zui
den van Velsen en ten Noorden van de
provinciale grens en ten Westen van de
gemeente Amsterdam.
Hoe de aanbevelingen van de commissie
zullen luiden is thans nog een geheim. Ook
de betrokken gemeentebesturen zullen het
niet weten voor de dag waarop zij het dikke
boekwerk met de vele bijlagen zullen heb
ben ontvangen.
Wel zijn de gemeentebesturen indertijd
gehoord, maar dat kan in sommige geval
len wel eens een „verkeerd" bestuur ge
weest zijn. Na de bevrijding heeft echter
voor alle nieuw-aangestelde autoriteiten de
mogelijkheid opengestaan zich alsnog door
de Commissie te laten horen en zelfs nu
kan dat nog. Trouwens, de Commissie-Ter
Veen (zo genoemd naar de thans overleden
voorzitter prof. dr. H. N. ter Veen) heeft
niet alleen gemeentelijke autoriteiten ge
hoord: ook personen van wie verwacht kon
worden dat zij waardevolle adviezen over
het betrokken gebied zouden kunnen ge
ven, zoals geestelijken, onderwijzers en
anderen met sociologisch inzicht, konden
in de peride van 1941 tot 1950 op haar
zittingen verschijnen.
Veel hoofdbrekens
Wij schreven: niemand buiten de com
missie weet nog wat er in het rapport zal
komen te staan. Maar op grond van de
richtlijnen die de Commissie heeft gevolgd
is het toch wel mogelijk tot een denkbeeld
te komen hoe de nieuwe indeling in deze
streek zal kunnen worden.
Voorop dient te staan, dat de gebieden
Midden- en Zuid-Kennemerland de Com
missie buitengewoon veel hoofdbrekens
hebben gekost. Waar de bevolking dicht is,
zijn de onderlinge banden talrijk en gecom
pliceerd en is vaak moeilijk aan te geven,
waarom een bepaalde agglomeratie bij de-
ene gemeente of de andere thuishoort.
Heel in het kort komen de opvattingen
van de Commissie hierop neer: een ge
meentegrens moet duidelijk waarneembaar
kunnen zijn, de gemeente moet levens
krachtig zijn dat wil zeggen: een vol
doend aantal inwoners tellen (ten minste
vijfduizend, in uitzonderingsgevallen ten
minste tweeduizend) en economisch sterk
genoeg zijn om iets voor haar inwoners te
kunnen presteren haar bevolkingsstruc
tuur moet harmonisch zijn samengesteld,
dus niet eenzijdig opgebouwd uit een ar
beidersbevolking of een agglomeratie van
welgestelden. Anderzijds kan zij ook een
zeer uitgesproken karakter bezitten: bij
voorbeeld van agrarische gemeenschap of
van industrieel gebied. En daarbij bedenke
men, dat de kenmerken der gemeenten niet
als een statische grootheid worden be
schouwd, maar in een zich nog steeds vol
trekkende ontwikkeling worden gezien.
Maar nu is het nooit zo, dat de Commis
sie een van deze eigenschappen alleen laat
gelden: komt men bijvoorbeeld tot de con
clusie, dat het Noordzeekanaal een prafeht
van een grens zou kunnen vormen, dan kan
men er toch vrijwel zeker van zijn, dat het
argument van de natuurlijke banden tussen
de industrie in Velsen-Noord en Velsen zelf
het van die overweging wint.
Inderdaad bestaan er moeilijkheden bij
de grens vaststelling tussen Velsen en Be
verwijk, vooral waar deze thans door het
Breedband-complex loopt. Dat probleem
zal op nationaal niveau een oplossing vin
den.
Voorts is het als zeker aan te nemen dat
een grenswijziging tussen Velsen en Bloe-
mendaal zal worden voorgesteld, waar deze
grens tamelijk grillig door de bebouwing
van Santpoort-Station is getrokken.
Groter Bennebroek
Dat de Commissie niet iedere gemeente
„van de kaart veegt", die het inwonertal
van vijfduizend zielen niet haalt, zou even
tueel aan Bennebroek bewezen kunnen
worden. Men kan zich namelijk een ver
groting van Bennebroek indenken, zowel
ADVERTENTIE
Bontgevoerde Wlndbreakers
aan de Noordzijde als aan de Zuid- en
Westkant. Aan de Zuidkant zou dat met
een wijziging van de provinciale grens
gepaard moeten gaan, maar de Commissie
heeft hiertoe al een precedent geschapen
in het geval van Nigtevegt. Vereniging van
Bennebroek en Vogelenzang zou zeker te
verdedigen zijn.
Wat dan de toekomst van Heemstede en
Bloemendaal betreft: ook hier zijn ver
scheidene overwegingen mogelijk.
De Commissie is zeer beslist niet van
mening, dat het eigen karakter van een
plaats het best bewaard kan blijven in een
zelfstandige gemeente. Als voorbeeld zij
hier gewezen op Ransdorp en omliggende
plaatsen, dat vóór de annexatie door Am
sterdam gevaar liep „verindustrialiseerd"
te worden en pas in Amsterdam zijn lan
delijk karakter kon behouden. Daarmee
analoog zou men in Haarlem Spaarndam
kunnen noemen.
Maar de Commissie zal ook in aanmer
king nemen de wijze waarop een forensen
gemeente de belangen van haar inwoners
weet te behartigen. Voldoet zij in dat op
zicht aan de haar te stellen eisen dan is de
aanleiding om tot annexatie te adviseren
niet groot.
Maar daar komt nog een ander punt bij:
de Commissie let ongetwijfeld ook op de
verhouding van een forensengemeente tot
de aangrenzende stad. Zijn er veel punten
van wrijving, dan kan de Commissie daarin
aanleiding vinden bepaalde maatregelen
voor te stellen, die dergelijke problemen
voor de toekomst uitsluiten of oplossen.
Bloemendaal en Zandvoort
Grenscorrecties zullen uiteraard ook tus
sen Heemstede en Haarlem mogelijk blij
ken, evenals tussen Bloemendaal en Zand
voort, waar de grens dwars loopt door de
een woonwijk vormende bebouwing van
Bentveld. In dat geval valt aan te nemen,
dat het Zandvoortse gedeelte van Bentveld
bij Bloemendaal zal komen. Als compen
satie zou Zandvoort dan vergroot kunnen
worden met de kop van de Zeeweg, een
gebied dat krachtens zijn karakter veel
meer bij Zandvoort (dat geheel en al op
het badbedrijf is georiënteerd) dan bij
Bloemendaal hoort.
Wij vestigden er reeds de aandacht op,
dat de Commissie-Ter Veen in Midden- en
Zuid-Kennemerland voor grote problemen
stond. Voor een niet gering deel staan die
op het conto van Haarlemmerliede en
Spaarnwoude, dat uit zeer veel veelzijdige
en uiteenlopende elementen bestaat, die
echter bijna geen van alle krachtig genoeg
zijn om de gemeente een bepaald karaktei
te geven. Het meest opvallend is uiteraard
het agrarisch gedeelte, maar er is ook be
langrijke industrie en het dorp Halfweg
telt. ook een niet te verwaarlozen aantal
forensen.
Bovendien ligt het gebied ingekneld tus
sen twee grote steden, voor de woningbouw
is op eigen grond bijna geen plaats meer
en velen die tot de Halfwegse gemeenschap
gerekend kunnen worden, wonen in Zwa
nenburg in de gemeente Haarlemmermeer.
Daarom vormt Zwanenburg met Bad
hoevedorp, dat immers op Schiphol en
daarmee eigenlijk op Amsterdam is ge
oriënteerd een van de vraagstukken die
de grenzen van Haarlemmermeer ondanks
de aanwezigheid van de Ringvaart hebben
opgeleverd. J. H. B.
Naar wij vernemen zal de bekende Engelse
scheidsrechter William Ling de landenwed-
strijd tussen België en Nederland, die Zon
dag 19 October in Antwerpen zal worden
gespeeld, leiden.
Het voorlopig Nederlands jeugdelftal heeft
Dinsdagavond in het Olympisch Stadion in
Amsterdam met 52 van Blauw Wit ge
wonnen. De ruststand was drieeen. Dit
was de laatste oefenwedstrijd van het Ne
derlands jeugdelftal vóór de wedstrijd tegen
de Belgische jeugd op Zondag 19 October
aanstaande.
In Olympisch Stadion
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling, dat het Nederlands elftal op Woensdag
5 November een oefenwedstrijd speelt in
verband met de ontmoeting, die op 15 No
vember in Huil tegen de Engelse amateur-
ploeg is vastgesteld.
Het bestuur van de KNVB voert voor de
oefenmatch vën 5 November onderhande
lingen teneinde wederom een club uit de
Engelse eerste divisie naar Nederland te
krijgen. De wedstrijd van 5 November zal,
naar men mag aannemen, in het Olympisch
Stadion in Amsterdam worden gespeeld.
Bij in Tropau gehouden athletiek wedstrij
den heeft de drievoudige Olympische kam
pioen Emil Zatopek het voor hem reeds zo
succesrijke seizoen 1952 op prachtige wijze
besloten. Op de 5000 meter liet de Tsjech de
zeer snelle tijd van 14 min. 6,4 voor zich
afdrukken, waarmee hij de beste wereld
prestatie van dit jaar op dit nummer
leverde.
De Nederlandse zwemploeg heeft de trip
naar Denemarken Dinsdagavond in Aarliuus
op uitstekende wijze besloten. Onze landge
noten wisten, evenals Zondag in Kopenhagen,
alle nummers waarop zij aan de start kwa
men, te winnen.
De 100 meter vrije slag dames werd zelfs
een dubbele Nederlandse zege. Hanny Ter-
meulen tikte als eerste aan in de fraaie
tijd van 1 min. 7.7. Met 0,2 seconde verschil
eindigde Koosje van Voorn op de tweede
plaats. Beiden waren te sterk gebleken voor
de Deense Ragnhild Hveger, die 1 min 8,1
noteerde.
En Bekkering deed het niet minder, want
hij nam zowel de 100 als de 200 meter school
slag voor zijn rekening. De 100 meter won
de Leidenaar in 1 min. 16,8 en op de 200
meter bleek hij aan 2 min. 44,1 ruimschoots
voldoende voor de overwinning te hebben.
De Deen Abildskov werd in 3 min. 6,9
tweede.
De 100 meter rugslag dames tenslotte was
voor Joke de Korte, die zich met 1 min. 14
veruit de meerdere van haar tegenstandsters
toonde. Ragnhild Hveger kwam in 1 min.
18,9 als tweede aan, welke tijd de beste
Deense prestatie van dit jaar op dit nummer
betekende.
1560
Zo hadden ze dan eindelijk het hele kasteel hekekenen het werd tijd om op te stappen.
Ze bedankten de vriendelijke gids en met meester stapten ze het kasteel weer uit en
de ophaalbrug over naar buiten, waar de autobus wachtte.
Instappenjongens'."
Toen ze allemaal hun plaatsje weer hadden gevonden, zette de chauffeur de motor
aan; en daar reden ze weer. Het was nu al laat in de middag geworden en ze vingen
dus de terugreis aan. Weer ging de tocht langs mooie wegen, waar veel te zien was.
Soms kwamen ze bij een rivier en dan ging de bus over een van de mooie, grote
bruggen.
De jongens hadden heel wat gezien en het was een lange dag geworden; geen wonder,
dat ze langzamerhand 'n beetje moe geworden waren. Maar toch zongen ze weer uit
volle borst, hoor! Want ze waren allemaal nog in de beste stemming.
Alle liedjes, die ze op school geleerd hadden, kwamen aan de beurt, en zo ging de
terugreis nog gauwer, dan ze dachten.
De zon begon al lager te zakken, en dat was 'n mooi gezicht, die rode stralen over het
land en de bomen. Nu en dan geeuwde er eens één van de jongens, maar heel voor
zichtig; want niemand wou er voor uitkomen, dat hij moe was en slaap kreeg....
Want dan hadden de anderen hem vast uitgelachen!
ADVERTENTIE
In talloze gezinnen van Nederland
wordt op het ogenblik een Engelse thee
geschonken. Men weet, dat de Neder
landse huisvrouw op het gebied van
thee haar eigen wensen heeft en in de
regel weinig op een „buitenlandse",
een andere theesmaak is gesteld. Met
de Engelse thee is dat anders.
Engeland is van oudsher het land van
thee-proevers. En nu Douwe Egberts
Pickwick Thee. Engelse melange, in
Nederland heeft gebracht (tegen de
prijs van 76 cent per pakje!), is het op
vallend hoe sterk het aantrekkelijke
groene pakje in de winkels wordt ge
vraagd.
Men kan deze overgang naar Pickwick
Thee toeschrijven aan 2 redenen. In de
eerste plaats is Pickwick Thee opval
lend krachtig en geurig. En buitendien
heeft deze Engelse melange een buiten
gewoon rijke afschenkiets, dat in
onze dagen weer behoorlijk meetelt.
Gisteravond is de nederlaag-biljartwed.
strijd Hof van Holland—Rembrandt (Am-
sterdam) begonnen. Na de eerste avond waj
de stand 7—5 in het voordeel van de Am.
sterdammers.
De resultaten van de partijen waren:
Vernout 80 80 21 19 3.80
Turfreyer85 24 21 6 1.15
Agema 300 300 20 47 15.-
Koster 250 250 20 116 12.50
Van der Hoek Sr. 250 250 37 33 6.75
Bachra 250 168 37 44 4.51
Van der Veldt 130 104 26 14 4.-
Roeg 130 130 26 19 5-
Appelboom 85 85 31 11 2.74
Van den Nouwland 70 61 31 11 1.96
Scholten 180 149 21 38 7.05
Auerhaan 145 145 21 17 6.95
Hedenavond worden de partijen in Hof vat
Holland voortgezet.
De New York Yankees hebben de „World
Series", de tweekamp om het baseballkam-
pioenschap van Amerika en het officieuze
wereldkampioenschap, gewonnen.
in de zevende en laatste wedstrijd ver
sloegen zij de Brooklyn Dodgers met vier—
twee. De New York Yankees kwamen door
dit resultaat op een totaal van vier gewonnen
partijen tegen de Brooklyn Dodgers drie. Er
werd om vier gewonnen partijen gespeeld.
De uitslagen van de partijen, gespeeld in
de veertiende ronde van het interzonaal
schaaktournooi in Stockholm luiden: Szabo
(Hong.)Stahlberg (Zw.) 10, (Stahlberg
gaf na 70 zetten op); Petrosian (Rusland)
Geiler (Rusland) V2—V2 (na 20 zetten); Tai-
manov (Rusl.)—Matanovic (Joegoslavië) 1—0
(na 31 zetten); Stoltz (Zw.)Averbach (Rus
land) 0—1 (Stoltz gaf na 39 zetten op);
Pachman (Ts.slowakije)—Steiner (V. S.)
V2(na 28 zetten)..
De partijen Wade (Nw Zeeland)Eliska-
ses (Arg.), Golombek (G. B.)Vaitonis
(Canada), Unzicker (Did.)—Gligoric (Joego
slavië), Barcza (Hong.)Prins (Ned.) en
Sachez (Columbia)Kotov (Rusl.) werden
alle afgebroken. Deze, en de afgebroken
partijen uit de dertiende ronde, zullen van
daag worden uitgespeeld.
tf
DE WONINGBOUW
IN NEDERLAND
1947
9.243
1949
l 42.781 I
1951
1948
1950
few
A
«aanffllB I
47.300 l
1952 t/m Aug.
CARTO
Volgens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek werden in Augus
tus 4591 woningen opgeleverd. Hierin zijn
begrepen 157 duplexwoningen, zodat in
die maand voor 4748 gezinnen nieuwe
woonruimte beschikbaar is gekomen.
In de eerste acht maanden van 1952
werden 33.686 woningen voltooid, waar
van 1263 als duplexwoning werden ge
bouwd.
Sedert de bevrijding zijn, gerekend tot
eind Augustus 1952, 230.059 nieuwe wonin
gen gebouwd, waarvan 12.295 duplex
woningen.
In Augustus werden 5.987 nieuwe wo
ningen, waarvan 109 duplexwoningen, in
uitvoering genomen. In de eerste acht
maanden van 1952 werd begonnen aan
49.056 woningen, waarvan 1378 duplex
woningen.
Daar het aantal in Augustus in uitvoe
ring genomen woningen groter is dan het
aantal dat in die maand gereed kwam,
steeeg het aantal in aanbouw zijnde wo
ningen verder en wel tot 51.856 aan het
einde van Augustus 1952. Het aantal in
aanbouw zijnde duplexwoningen bedroeg
1475.
Er is nog steeds geen absolute zekerheid
over de bouw van een nieuw marinehospi
taal op de terreinen van het landgoed
„Eikenrode" in Heemstede.
Weliswaar blijkt uit de gisteren ver
schenen Memorie van Toelichting bij een
voorgestelde wijziging van de Marinebe
groting voor 1950 dat een bedrag van
250.000,voor de aankoop van het land
goed, een aankoop die overigens reeds is
gedaan behoudens goedkeuring door de
Staten-Generaal, op de begroting wordt
geplaatst.
De minister laat er echter op volgen:
„Hieraan zij toegevoegd, dat nog rekening
wordt gehouden met de mogelijkheid, dat
een reeds bestaand gebouw kan worden
verworven, dat door enige uitbreiding en
wijziging voor het onderhavige doel ge
schikt is te maken. Zou deze mogelijkheid
gerealiseerd worden, dan kan de grond,
voor welks aankoop thans gelden worden
aangevraagd, zonder nadeel voor de Staat
weder worden verkocht. Mocht uiteindelijk
tot nieuwbouw op de reeds voorwaardelijk
De 25-jarige Haarlemse rijwielhersteller
H. W. G. is gisteren in zijn woning gear
resteerd. Hij wordt verdacht van verduis
tering van een fiets. Op 28 September had
hij volgens de politie voor een paar uur
een fiets geleend van een chauffeur uit
Haarlem en daarmee begaf hij zich naar
een autoverhuurder in de stad, wie hij deze
fiets als waarborg gaf voor de huur van
een auto. Hij vertrok met deze auto, naar
zijn eigen zeggen, voor enkele uren maar
hij kwam pas eergisteravond terug na een
rit van ruim 1350 kilometer door het ge
hele land met gebruikmaking van op cre-
diet verleende benzine. Bij zijn terugkeer
zette hij de auto op enige afstand van het
huis van de verhuurder en bij deze liet hij
zich niet meer zien. Na een dag kwam de
politie hem halen. Hij verklaarde de tocht
uitsluitend voor zijn genoegen te hebben
gemaakt.
aangekochte grond worden overgegaan, dan
zijn de kosten van bouw en inrichting van
het hospitaal te ramen op circa 5.0 0 0.000,
welk bedrag alsdan zal worden verwerkt in
1953 en volgende jaren."
Een en ander vormt de bevestiging van
ons bericht in ons blad van gisteren, waar
in wij melding maakten van de toekom
stige vestiging van een verplegingsinrich-
ting voor gebrekkige kinderen in de villa
„Eikenrode". Ook dat plan zo schreven
wij is afhankelijk van de bouw van een
marinehospitaal op de overige terreinen
van het landgoed.
Uit de formulering van de minister
blijkt ook wel dat het Rijk niet de bedoe
ling heeft het huis aan te kopen, wel de
grond.
De rechtbank te Haarlem heeft Dinsdag in
staat van faillissement verklaard:
W. Stam, koopman, Krommenieërweg 89,
Wormerveer. Rechter-commissaris: mr. H. J,
Ferwerda. Curator: mr. D. Aten te Zaandam,
W. A. Kol Gzn., tuinder, Thomsonlaan 40,
Haarlem. Rechter-commissaris: mr. H. J,
Ferwerda. Curator: mr. W. Boers, Overveem
Wegens gebrek aan actief werden opgehe
ven de faillissementen van:
de vennootschap onder firma Tuinders-
bedrijf Gebrs Bol, gevestigd te Santpoort
gem. Velsen, Hagelingerweg 4, alsmede haai
vennoten: S. J. Bol, Hagelingerweg 4, Sant
poort, P. J. Bol, Kruidbergerweg 31, Sant
poort. Rechter-commissaris: mr. N. Smits,
Curator: mr. L. S. Römelingh.
M. J. Beek, stratenmaker, Scheldestraat 4,
Heemstede. Rechter-commissaris: mr. H. J,
M. Cokart. Curator: mr. G. J. H. de Leeuw,
Naamloze vennootschap N.V. Autoverhuur
bedrijf „City Tax" in liquidatie, gevestigd
ten kantore van de liquidateur, W. Hilarius,
Rozenstraat 49 te Haarlem. Rechter-commis
saris: mr. H. G. Rambonnet. Curator: mr. B,
W. Stomps.
W. J. Haverman, Joh. v. Oldenbarneveldt-
laan 1, Haarlem, N. A. Dupker, Molenaar
straat 33, Haarlem, individuele vennoten var
de handelsvennootschap onder de firma \V,
J. Haverman en Co. Rechter-commissaris:
mr. N. Reeling Brouwer. Curator: mr. J. E
A. M. van Son.
Wegens het verbindend worden van de
enige uitdelingslijst zijn op 4 October 1952
geëindigd de faillissementen van:
P. Been, destijds handelende onder de
naam of firma „Ruba", thans chauffeur, Wa
genstraat 8, Lisse. Rechter-commissaris: mr.
N. Reeling Brouwer. Curator: mr. K. Hu-
genholtz te Haarlem.
G. Klijn, vertegenwoordiger, Vondelweg
446, Haarlem. Rechter-commissaris: mr. N,
Reeling Brouwer. Curatrice: mej. mr. M.
Gooszen.
6)
„Er bleken zich oorspronkelijk in het ge
bouw twee brandkasten, meergenoemd
safes, te bevinden, waarvan de ene een los
geplaatst exemplaar was van nieuwe ma
kelij, dat pas in gebruik was genomen. De
andere safe was een zogenaamde vaste kast,
spijkervast in de muur bevestigd, van gro
tere afmetingen. De kleine brandkast, die
volgens de plannen later eveneens spijker-
vast zou worden geplaatst, was provi
sorisch in gebruik genomen. Deze kast,
metende exterieur een meter vijftien hoog,
tachtig centimeter breed en vijfenzeventig
centimeter diep, bleek hedenmorgen met
inhoud uit het perceel verwijderd door een
of meer onbekenden, die blijkens de aan
getroffen sporen is (zijn) binnengekomen
na uitsnijding van een ruit in het linker
raam naast de achteringang van het ge
bouw. Eveneens blijkens de aangetroffen
sporen werd de kast op een deurmat ge
sleept naar genoemde achteruitgang, wel
ke met een breekijzer of anderszins werd
geforceerd en geopend. Vervolgens wijzen
de sporen erop dat de kast over de binnen
plaats door middel van slepen vervoerd
werd naar het aan de Zuidkant dier binnen
plaats aangebrachte poortje, dat toegang
geeft tot een smalle gang tussen de aan de
Begijnenstraat gelegen percelen, welke gang
uitloopt in genoemde straat. Het poortje
voornoemd was eveneens geforceerd en ge
opend, en evenzo was het geval met het
poortje aan de uitgang Begijnenstraat. Het
was bij dit voorlopige onderzoek niet uit
te maken of het forceren aan de binnen-
dan wel aan de buitenzijde had plaats ge
had. Volgens verklaring van de nachtwa
ker, wiens taak en opdracht het is des
nachts van twaalf tot zes uren iedere twee
uren de sloten van de voordeur benevens
die van het achterpoortje te controleren,
was aan deze sloten niets bijzonders te
merken geweest, Dit is in overeenstemming
met de bevindingen van ondertekenaar
dezes, die bij zijn aankomst in het perceel
om acht uur tweeëntwintig deze morgen
het achterpoortje heeft geïnspecteerd. Het
poortje was toegeklemd met een houten
spie en aan de buitenzijde van het gefor
ceerde slot was geen bijzonderheid te con
stateren. Bovendien
„Hoe kan dat noukwam de com
missaris ertussen. „Dat achterpoortje was
geforceerd, zeg je. Dan moet die nachtwa
ker dat bij zijn laatste controle toch hebben
gemerkt? Of is dat controleren een grapje?"
Hoofdinspecteur Bratorius zette zich ge
duldig tot uitleg.
„Aan de buitenkant was niet te zien dat
het slot inwendig was kapotgemaakt," zei
hij, „Het poortje zat muurvast dicht door
die spie, die dttussen geklemd zat. Hij heeft
geprobeerd of het poortje op slot was en
ogenschijnlijk was dat het geval".
„O," zei de commissaris lijdelijk. Toen
veerde hij recht in zijn stoel en richtte zich
op levendige toon tot de hoofdinspecteur:
„Wat denk je ervan, Brat? Vertel me eens
wat je ervan denkt. Hoe is het gegaan?"
Bratorius wreef peinzend langs zijn kin,
en zei een hele tijd niets anders dan: tja.
tjaEindelijk kwam hij blijkbaar tot
een conclusie.
„Volgens mij hebben de dieven want
het zijn er natuurlijk meer dan een ge
weest met een soort loper het slot van
het achterpoortje kapotgedraaid, waardoor
het verend sluitgrendeltje terugsprong en
het poortje open kon. Ze hebben het toen
achter zich dichtgeklemd met die houten
spie, met het oog op eventuele controle van
de nachtwacht. Daarna zijn ze door de
smalle gang naar het tweede poortje gegaan,
dat toegang geeft tot de binnenplaats van
de bank. Die binnenplaats is omgeven door
een hoge muur, behalve aan de kant waar
de bank grenst aan het huis van de dames
Jutte. De tuin van die dames en de binnen
plaats van de bank worden gescheiden
door een lagere, afgebrokkelde muur, die
nog historische waarde heeft naar ik meen.
In ieder geval was het gemakkelijk voor
de inbrekers om op die binnenplaats te
komen, want het tuinpoortje van de dames
Jutte was niet afgesloten en via die tuin
konden ze eenvoudig over de lage muur
bij de achterzijde van de bank komen."
„En deden ze dat?"
„Dat weet ik niet. Ik heb geen sporen in
de tuin van de dames Jutte gevonden. Er
was ook geen aarde op de betegelde bin
nenplaats te bekennen. Maar ze kunnen ook
over de hoge achtermuur geklommen zijn.
Dat is heel eenvoudig voor vakmensen. En
vakmensen zijn het geweest, reken maar!
Nou, daarna hebben ze die ruit uitgesne
den, het raam van binnen opengedraaid en
toen was de weg vrij. Belachelijk, hoe ge
makkelijk die lui van de Nationale hun
geld hebben laten wegslepen! Er zitten
niet eens tralies voor die ramen aan de
achterkant. De terugweg zal voor die linke
jongens niet zo vlot geweest zijn, met dat
zware bakbeest van een brandkast. Ze
hebben de achterdeur moeten forceren om
de kast buiten te krijgen. Er zaten drie
sloten op, twee zijn er uitgezaagd en een is
eenvoudig stukgewrongen door een breek
ijzer tussen de deur te zetten. Toen hebben
ze de kast op een deurmat over de binnen
plaats en door het gangetje naar de straat
gesleept. De sporen ervan zijn duidelijk te
zien We hebben de kapotte mat trouwens
teruggevonden in de goot van de Begijnen
straat. Maar toen? Daar moet een auto heb
ben gestaan of een bakfiets of een ander
voertuig. We hebben al mannetjes gestuurd
naar alle verhuurinrichtingen van derge
lijke rij-instrumenten, maar ja, het kan
natuurlijk evengoed een eigen sjees geweest
zijn. Ik maak me sterk dat de heren op het
ogenblik ergens op hun gemak bezig zijn
de kast open te branden. Die vinden we
wel eens terug aan het andere eind van
een dreg, of ergens in een bermsloot. Maar
wat erin zatDat zal een grotere toer
wezen
Commissaris Falkner werd plotseling
heel actief. Hij sprong op uit zijn stoel en
zei kort:
„Laat Tak even bij me komen als je wilt.
Je kan natuurlijk intussen verder gaan
met je onderzoek. Rapporteer me van
avond voor zeven uur nog. Tak gaat het
zaakje als specialist aanpakken. Je weet
hoe dat gewoonlijk gaat. Ik hoop dat jullie
de mussen gauw in de klem hebben, want
het is geen kleine beroerte. Tweehonderd
duizend gulden in stukken van vijfhonderd!
Het hele land staat erover op stelten! En
licht vooral ook de collega's in de omlig
gende plaatsen in. Joost mag weten waar
ze met dat verdomde ding heengesjouwd
zijn!"
Inspecteur Tak van de recherche was een
lange, uitgemergelde man van ongeveer
vijftig jaar. In scherpe tegenstelling met
zijn bleek, ascetisch gezicht en zijn som
bere kleding waren zijn heldere, schitte
rende ogen, die voortdurend schenen te
lachen.
Tak's gestalte en uiterlijk waren te enen
male ongeschikt om met een uniform te
worden omkleed. Bij officiële plechtig
heden moest dat nochtans wel eens gebeu
ren en dan was het hem aan te zien dat
hij zich allerminst op zijn gemak voelde.
Hij wist dat hij eruit zag als een dominee
te velde en dat zijn gebaren en bewegin
gen niet in overeenstemming waren met
het stramme en militaire aspect dat een
uniform aan een mens pleegt te verlenen.
Evenmin als Tak zijn liefde voor de po
litiedienst ontleende aan het uniform, was
zijn werkmethode gebonden aan de forma
liteiten van de politiële voorschriften. Hij
was verbazingwekkend scherpzinnig, doch
meer als mens dan als politieman. Zijn on
wankelbaar geloof in de duidelijkheid der
psychologische verschijnselen bij de men
sen, met wie hij te maken kreeg, had hem
tot een speurder gemaakt die zelden faal
de, en nagenoeg nooit faalde in de geval
len waarin ijverige, maar formeler redene
rende collega's in de duisternis van het
ongerijmde verloren liepen.
Zo was Tak de specialist geworden, die
„grote" zaken op zijn manier te behandelen
kreeg. Hij werkte dan langs wonderlijke,
onlogische wegen terwijl anderen met kop
pige logica de schijnbaar duidelijk uitge
stippelde lijnen volgden. En aan het einde
rees hij dan vaak op uit een wirwar van
vreemde theorieën met dat ene, ontbreken
de feit, waarop de anderen hadden ge
wacht.
Tak was een bescheiden mens. Hij placht
dat ene feit met hoffelijkheid en charme
als op een presenteerblad aan te bieden
aan degene die het nodig had en trok zich
dan deemoedig terug tot zijn diensten op
nieuw werden verlangd, doch de herhaling
van dit bescheiden optreden had hem een
reputatie bezorgd die onaantastbaar was.
(Wordt vervolgd).
