Langdurige kabinetsformatie maakte onbehagelijke indruk Buitenlands beleid gericht op brede samenwerking NlEUWf Agenda voor Haarlem Twee en twee is vijf HUNTER Italiaanse Opera Dr. Drees hoopt dat uit de opgedane ervaringen lering zal worden getrokken naast de bekende EXTRA MUD in cupverpakking fimEfl Voortschrijdende integratie van West-Europa een der belangrijkste ontwikkelingen •p* KleineWtteUl V André Philip sprak in economische commissie DONDERDAG 30 OCTOBER 1952 3 Kerkelijk Nieuws Ms. „Oranje" naar Indonesië vertrokken Nederlands-Indische Suiker Unie Spiritus voor jenever verkocht Handelvereniging wil weer in Naardense Kerk Scholing van adspirant- emigranten in de Beemster Europees Jeugdforum Goede zangkunst in Rigoletto In het Voorlopig Verslag der Tweede Kamer over de rijksbegroting 1953 is een aantal opmerkingen gemaakt over de jong ste kabinetsformatie en de lange duur daar van. In de Memorie van Antwoord zegt de regering dat deze langdurige formatie en de verwikkelingen die zich daarbij voor deden, inderdaad een onbehaaglijke indruk hebben gemaakt. Het landsbelang zou met een snellere oplossing gediend zijn geweest. De verhoudingen liggen in Nederland ook niet eenvoudig, zo zegt de regering verder. Niet alleen heeft geen enkele partij de meerderheid, maar er zijn ook geen combi naties van partijen, die, zoals vroeger coa litie en concentratie, reeds vóór en bij de verkiezingen in verbindingen treden, welke, als de uitslag bekend is, richtsnoer kun nen zijn voor de vorming van een rege ringsmeerderheid. De moeilijkheden worden groter door de toenemende gewoonte, dat Kamerfracties bij het overleg omtrent de formatie niet enkel het ontwerpprogram beoordelen, maar ook gekend willen worden in de ver deling van de portefeuilles en de keuze van personen. Zonder te menen dat een algemene ge dragslijn kan worden vastgesteld, die der gelijke moeilijkheden voorkomt, koestert de minister-president de hoop, dat uit de opgedane ervaringen in de toekomst lering zal worden getrokken. In het Voorlopig Verslag is de vraag ge steld, waarom van overleg met de V.V.D. is afgezien. Het communiqué van het hoofdbestuur van de V.V.D.dat dr. Drees daartoe aanleiding gaf, werd niet door alle leden als een voldoende motief beschouwd. De minister-president antwoordt hierop dat dit communiqué de indruk gaf van de afwijzing bij voorbaat van een kabinet als de formateur verondersteld werd te willen vormen. De verschijning van dit communi qué op het ogenblik, waarop de besprekin gen over de nieuwe kabinetsformatie zou den beginnen, deed overleg met de V.V.D., waarvan toch reeds kon worden verwacht, dat het moeilijk zou zijn, onreëel worden. Slechts één minister meer Van verschillende zijden wordt critiek uitgeoefend op de uitbreiding van het aan tal ministers, die uitsluitend om partij politieke redenen zou zijn tot stand ge komen. Het aantal ministers is slechts met één uitgebreid, een gevolg van de opneming in het kabinet van een tweede minister voor het buitenlands beleid. Tegenover de be noeming van een minister van Maatschap pelijk Werk staat de opheffing van het mi nisterschap zonder portefeuille van de heer Teulings, die de bescherming van de be volking en de Binnenlandse Veiligheids dienst behandelde. Deze ressorteren nu weer onder de minister van Binnenlandse Zaken. De minister voor Publiekrechte- ADVERTENTIE HUNTER DONDERDAG 30 OCTOBER Concertgebouw: Dickens-avond onder lei ding van de R.K. Openbare bibliotheek, 8 uur. Koningin Emmaschool: Bazar 14.30-17.30 en 19.30—22.30 uur. Spaarne: „Wet zonder recht" en Abbot en Costello, 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Laatste ontmoeting", 18 jaar, 7 en 9.15 u. Palace: „San Francisco", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Zij was 17 jaar", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Mox-gen begint een nieuwe dag", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „De rode schoentjes", alle leeft., 7 en 9.15 uur. VRIJDAG 31 OCTOBER Gebouw Domi: Muzen Forum, Bloemen- daal, Hongaars Strijkkwartet, 8 uur. Lange Veerstraat 16: Allerzielenherdenking, 8 uur. Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen, nieuw programma. lijke Bedrijfsorganisatie, die tevens belast is met het stimuleren van de productivi teitsverhoging en met de zaken van de bezitsvorming, vervult daarmede een groot deel van de taak, die tevoren minister Al- bregts op zich had genomen. Vele leden vroegen waarom in het op brede basis gevormde kabinet nog een par tijloos minister moest worden opgenomen. De regering antwoordt, dat het bij geen enkel kabinet, welke richtingen het ook omvat, uitgesloten behoeft te zijn, dat een partijloze minister daarvan deel uitmaakt. Op de thans benoemde minister van Buitenlandse Zaken is de aandacht gevallen in verband met zijn kwaliteiten en zijn uit gebreide internationale ervaring, die ook aan de behandeling van de monetaire vraagstukken, welke thans in internatio naal overleg bij herhaling aan de orde zijn, ten goede kan komen. Het instellen van het'nieuwe departement van Maatschappelijk Werk maakt het mo gelijk maatschappelijke arbeid, die tot nu toe op drie departementen, te weten het ministerie voor Uniezaken en Overzeese Rijksdelen, van Binnenlandse Zaken en van Sociale Zaken en Volksgezondheid, werd behandeld en waartussen veelal nau we samenhang bestaat, te combineren. Een minister zonder portefeuille zou hier niet voldoende zijn, aangezien deze niet het be heer over een departement voert. De regering zegt voorts dat een volstrek te evenredigheid tussen het aantal zetels in de Tweede Kamer en het aantal minis ters niet altijd kan worden verlangd. In dit geval heeft vooral de omstandigheid, dat het departement van Economische Zaken overging in handen van een minister van andere richting, bijgedragen tot de wens in de getalsverhouding binnen het kabinet een compensatie te vinden. Pogingen om een vrouwelijke minister in het kabinet op te nemen, zijn niet gedaan. Wel is er ernstig sprake geweest van een vrouwelijke staatssecretaris. Om persoon lijke redenen heeft zij, die hiervoor gepolst werd, zich echter teruggetrokken. Onge twijfeld kan een vrouw evengoed tot mi nister of staatssecretaris worden benoemd als een man, aldus de regering. u ADVERTENTIE Verhoogt het aanzien van Uw handen Alti|d gaal, zacht en welverzorgd Het ii de Hamamelis die het 'm doet Een 165-tal leerlingen van de School Reserve Officieren te Ermelo heeft met goed gevolg zijn opleiding voltooid. Ter gelegenheid van hun aanstelling tot vaan drig hielden zij gisteren een eindparade. Hier wordt de beste leerling de „Sam Brown belt" (een koppelriem) omgegespt door de generaal-majoor H. J. Lentz, in specteur der infaruterie. Ned. Herv. kerk Aangenomen naar Bedum, L. A. Eigen- raam, vicaris te Delft. Geref. kerken Beroepen te Luttelgeest-Kuinre, H. van Benthem te Holwerd. Aangenomen naar Pejeti (Soemba) voor de miss. dienst van de Soembaneze kerk en die van de kerken van de Soemba-zen- ding P. G. van Berge te 's-Gravenhage miss. pred. met verlof in Nederland. Beroepen te Oudewater K. Welbedacht te Scharnegoutum. Geref. kerken, art. 31 K.O. Beroepen te Eindhoven F. F. Pels te Almelo. Geref. gemeenten Beroepen te Leiden W. C. Lamain te Grand-Rapids (U.S.A.). ADVERTENTIE Harold Charles Green, de schuitevoerder van de Engelse vorsten, krijgt een nieuw monogram op zijn pak. Voor de dood van koning George VI bekleedde hij namelijk ock al deze functie en droeg toen het monogram van de koning op zijn borst. Nu draagt de kleurige tuniek de letters „E. R." (Elizabeth Regina). Bij de opening van het parlement, die volgende week zal plaats vinden, en bij de komende kroning, zal de koninklijke schuitevoerder aanwe zig zijn, en dit costuum, passend bij zijn ongewone functie, dragen. Een kleermaker brengt de verandering in het monogram aan. Het buitenlands beleid van de regering is gericht op versteviging, uitbreiding en coördinatie van de verschillende vormen van internationale samenwerking op poli tiek, militair, economisch, financieel, so ciaal en cultureel gebied, waarin Neder land deelneemt. De voortschrijdende integratie van West- Europa acht de regering een der belang rijkste ontwikkelingen. Tussen de politieke, militaire en economische aspecten van deze integratie bestaat onverbrekelijk verband. Zonder een levendig bewustzijn van poli tieke saamhorigheid ontbreekt bereidheid tot coördinatie van de economische, finan ciële en sociale politiek, zonder welke po gingen tot economische integratie niet uit het stadium van schoonklinkende resolu ties kunnen komen. Aldus verklaart de re gering in de Memorie van Antwoord over de rijksbegroting 1953. De taakverdeling van de beide ministers, die te zamen het departement van Buiten landse Zaken beheren, is niet gedacht als een splitsing van verantwoordelijkheid, maar als een werkverdeling die geen for meel karakter heeft en die steeds aan de practische wenselijkheid kan worden aan gepast. Voorshands zal de minister van Buitenlandse Zaken zich vooral aan de Europese aangelegenheden en aan de be handeling van de problemen der interna tionale samenwerking in Europees inter nationaal verband wijden. De minister zon der portefeuille behandelt de buiten-Euro- pese problemen, daarbij inbegrepen het beleid ten aanzien van de U.N.O. Het bevorderen van het uitgroeien van de N.A.V.O. tot een waarlijk Atlantische gemeenschap vormt een der grondbeginse len van het door de regering te voeren be leid. Naar aanleiding van de opmerkingen van vele Kamerleden over de Benelux zegt de regering dat zij er op uit is, in samen werking met de beide andere landen de voorwaarden te scheppen, welke een spoe dige totstandkoming van een economische unie mogelijk maken. Ten aanzien van de instelling van een Benelux-hof en een parlementair Benelux- orgaan wordt opgemerkt, dat vermeden dient te worden, dat de eenmaking van het recht door het voteren van eenvormige Beneluxwetten illusoir wordt gemaakt door een in de drie landen onderling afwijken de jurisprudentie. De instelling van een Beneluxhof, dat in hoogste ressort de een heid van interpretatie van eensluidende Beneluxwetten zou verzekeren, zou voor dit probleem een afdoende oplossing bete kenen. Wat het parlementair orgaan betreft onderschrijft de regering het standpunt van het vorige kabinet. Met 670 passagiers aan boord, is het m.s. „Oranje" van de Maatschappij „Nederland" gistermiddag uit Amsterdam naar Indone sië vertrokken. In Southampton zullen tweehonderd passagiers aan boord gaan. De twee weken, waarin de „Oranje" in de thuishaven verbleef, zijn gebruikt om de grote muzieksalon van de eerste klasse van een nieuwe meubilering en stoffering te voorzien. Het ontwerp hiervoor werd ge maakt door de binnenhuisarchitecte me vrouw A. W. Verwey. Onder de passagiers bevindt zich de heer A. Koolhaas, de nieuwe vertegenwoordiger in Indonesië van de Stichting voor Cultu rele Samenwerking. De heer Koolhaas vertelde, dat hij het werk voor de verbetering van de culturele betrekkingen tussen Indonesië en Neder land in de geest van zijn voorganger, de heer O. Mohr zal voortzetten. Hij deelde voorts mede enige film- en toneelplannen te hebben, die hij in Djakarta hoopt te ver wezenlijken. In de gisteren gehouden algemene ver gadering van aandeelhouders van de Ne derlands-Indische Suiker Unie is scherpe critiek geoefend op het beleggingsbeleid van de directie. De directie verklaarde zich zeer beslist tegen het uit de verga dering naar voren gekomen voorstel tot terugbetaling van 50 procent op de aan delen. De directie staat afwijzend tegenover terugbetaling op grond van het feit, dat dit een voordeel zou betekenen voor hen, die de aandelen beneden pari kochten ten nadele van kopers boven pari. De suiker industrie is zeer kapitaalsintensief. In het afgelopen jaar zijn 6% millioen gulden aan herstelkosten uitgegeven. „Het zou wel van zeer slecht koopmanschap getui gen de liquiditeitspositie in de waagschaal te stellen door tot uitkering over te gaan", aldus de directie. Er wordt een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid van weder in werking stellen van de fabriek te Poer- wosarie. De toestand in Indonesië is wel niet riant maar wordt geenszins hopeloos geacht. De critiek der aandeelhouders op het beleggingsbeleid gold in het bijzonder de buitengewoon grote deelneming van 3,5 millioen gulden in het kapitaal van de Erven de Wed. J. van Nelle. Een der aan deelhouders achtte de koers van overname van 108 procent aan de hoge kant en bracht tevens de liquiditeitspositie van deze onderneming ter sprake. De directie motiveerde dit besluit en zeide dat het ver schillende voordelen op zou leveren, onder meer in fiscaal opzicht. Een zilveren bruiloft te Groningen is drooggelegd, doordat de Groningse re cherche juist toen de feestelijkheden haar hoogtepunt naderden, ruim dertig liter sterke drank in beslag nam. De 50-iarige F. B., die werkzaam is bij een Groningse handel in gedistilleerd, was kort tevoren door de politie gearresteerd. Hij wordt er van verdacht zich ten nadele van zijn werkgever de laatste weken schuldig te hebben gemaakt aan diefstal van spiritus. Voorts ontvreemdde hij volgens de politie in die zaak flessen, kurken en capsules. Aan verschillende kennissen verkocht hij deze spiritus, netjes in flessen gedaan en van capsules voorzien als jonge jenever en ook, nadat er een beetje gele kleurstof was doorgemengd, als citroenjenever. B. zal voor de officier van justitie worden geleid. Onlangs is aan de Nederlandse Handel- vereniging de toegang tot de Grote Kerk te Naarden ontzegd,, omdat leden van deze vereniging, ondanks herhaald verbod, tij dens repetities in de kerk hadden gerookt. De Handelvereniging heeft daarna de St. Joriskerk te Amersfoort gebruikt voor het doen opnemen van gramofoonplaten* door de Concert Hall Society in Amerika. Tengevolge van het genoemde verbod en de daardoor ontstane moeilijkheden is de voorzitter van de Handelvereniging af getreden. Het huidige bestuur heeft thans een schrijven gericht aan de kerkvoogdij der Hervormde Gemeente te Naarden, waarin het zijn spijt betuigt over de over treding van het rookverbod, en het voorts verzocht, wederom het kerkgebouw te mogen gebruiken voor uitvoeringen van de Handelvereniging. Canadese, Australische en Nieuw Zee- landse vertegenwoordigers hebben een bezoek gebracht aan veertien adspirant- emigranten, die in de Beemster bij wijze van proef in een kamp zijn gehuisvest en er hun scholing ontvangen. De adspirant- emigranten, die zich bekwamen in de landbouw zijn te werk gesteld bij land bouwers en veehouders en ontvangen in de avonduren verschillende lessen ter ver meerdering van hun kennis van de land bouw in het algemeen en instructies in het gebruik van motoren en landbouwwerk tuigen. De cursus is in het laatst van Augustus reeds begonnen. Kleine dochters die pas op school zijn, scheppen er beha gen in haar vriendinnetjes mee te nemen naar huis op vrije middagen, om eens te zien of ze samen ook nog wat anders kunnen dan stijf en stram naast elkaar op de schoolban ken zitten. En het blijkt wel, dat ze wat anders kunnen. Ons huis raakt ervan onderste boven en zij weten in enkele uren een chaos te scheppen uit niets. Maar alla, ze zijn ook alleman niet en ze moeten zo nu en dan eens op kinderlijke wijs uit de band kunnen springen. Op de school leren zij met moeite hoe een mens van klein-af zich moet passen in de regelmaat en orde van het met velen op een vierkante kilometer leven. Thuis moeten zij af en toe kunnen merken hoe plezierig uitspanning na inspanning is. Maar als ge denkt dat ze de school vergeten bij het chaos- scheppen, dan zit ge er naast. Ge kunt er verbaasd over staan, hoe snel en radicaal die school zich vastplakt in hun kleine hersens, en hoe de les sen hun leventje gaan beheer sen. Dat kunt ge aan de con versatie gewaar worden. Zij aanvaarden de stellingen van de school als de tien geboden en maken ze tot richtlijn van hun doen en laten. Als vader zoudt ge haar een jaar lang het ABC van achter naar voren kunnen leren, maar als ze vijf minuten op een schoolbank gezeten hebben, weten ze dat ge het verkeerd hebt voorgezegd. Hoe weten ze dat? Er leeft in het kind een engel tje of een duiveltje dat Logica Van de Bovenste Plank heet. Ze moeten daar ergens in de eeuwigheid privé-lessen van gehad hebben. En daarom ge loof ik dat een kind geen kind, doch een kleine mens is, die wereldwijs op de aarde komt en enkel doet alsof hij van niets weet. Als ge het zo beziet wordt het een curieus geval. Want dan zoudt ge moeten aannemen dat lie kleine mannekes en meisjes naar school stappen om te ho ren dat ze het bij het rechte eind hebben, en niet om iets nieuws te vernemen. Dat moet ook wel zo zijn. Want hoe kan het anders, dat een meester in de eerste klas het zo goed aan de steel gestoken krijgt? Wat hij vertelt, wordt geloofd. Ze weten er meer van, die klei ne turven, maar ze doen alsof ze dom zijn. En ze gaan braaf jarenlang naar school alsof dat nodig is. En ze vertellen ons niet, dat ze zoveel wijsheid in hun mars hebben meegekregen toen ze in de wieg kwamen duikelen. Onze kleine dochter en haar vriendinnetje hebben een vreemd spelletje uitgedacht. De ene speelt voor moeder, de andere is het kind. En het kind moet straf hebben, omdat het stout is. Nu komt het moeilijk ste, ze peinzen er lang over: Wat moet het kind doen om stout te heten? Onbewust gaan ze de geboden na, die in haar harten gegrift zijn. En omdat ze geleerd hebben, dat jokken een onmetelijke misdaad is, wordt besloten dat er gejokt moet worden. Ge kunt u voorstellen hoe moeilijk het is voor een kunst matig kind, om kunstmatig te jokken. De moeder weet grif, hoe ze straffen zal, maar het kind kan geen leugen bedacht krijgen. A41—7—-*- En weet ge waar het op uit draait? Als de ongeduldige moeder er op aandringt, dat de misdaad nu eindelijk eens zal worden gepleegd, opdat zij haar moederlijke terechtwij zing ten beste zal kunnen ge ven, krijgt het kind rode wan gen van het denken en perst het er met grote moeite uit: Twee en twee is vijf. Ziet ge nu hoe die school de kinderharten bij het puntje te pakken heeft? Ge zoudt als vader ellenlange betogen kun nen houden over het feit dat twee en twee best vijf zou kunnen zijn, maar dat de men sen voor het gemak maar heb ben aangenomen dat het vier is. Ge zoudt de waarheden der wetenschap veronderstellingen kunnen noemen, die niet be wezen kunnen worden. Ge zoudt het kind kunnen vertel len over de filosofieën die de geest verruimen en het hart verwarmen, omdat ze de be trekkelijkheid van het bestaan als balsem gieten op de won den van uw twijfels. Maar ge zoudt van uw kind te horen krijgen als de school uit is: Twee en twee is vier, en verder geen gepraat in de ruimte. Zij slikken de dingen die wit- op-zwart de schoolborden voor hunne neuzen sieren en ze zweren erbij. Dat engeltje of duiveltje in hun gemoed houdt hen op het rechte spoor van de feiten. En als zij voor spel eens iels bedenken dat jokken heten moet, zeggen zij: Twee en twee is vijf. Twee en twee is vier, dat is de basis van hun leven geworden. Ge zoudt als vader daar uw behagen in moeten scheppen en zeggen: Zie, mijn dochter leert de waarheden van de schijn onderscheiden. Zij komt te weten wat zij geloven moet en wat niet. Zij leert te zien wat duidelijk gezien kan wor den en wordt op wiskundige wijze groot. Ge zoudt als vader gerust moeten zijn. Hoe komt het dan dat ik dit jokken tegen de wiskunde met ontsteltenis heb gehoord? Het is curieus, maar mijn hart zou groter geworden zijn van plezier als ik die kleine moe der tegen het jokkende kind had horen zeggen: Twee en twee is vijf? Nee, dat is geen jokken. Want dal hebt ge en kel geleerd.dat wordt op school gezegd om het rekenen moge lijk te maken. Ge moet iets bedenken waarvan ge zeker weet dat het niet waar is. Er zullen paedagogen en on derwijzers en vaders en moe ders en opvoeders boos worden om dit vreemde verlangen. Zij hebben gelijk, het wil niet ge daan zijn om zó kinderen groot te willen brengen. Maar er is één ding, dat mis schien hun boosheid temperen kan. Ik beloof hun, dat ik mijn dochter nimmer zal doen wan kelen in haar wiskunstig ge loof. Wat ik daarnaast doen zal is, haar leren dat in het leven de tafelen van tien niet altijd opgaan. Zij zal van mij te weten komen dat haar hart geen rekenmachientje is. Ik zal haar zien bij te brengen dat de liefde en de barmhar tigheid en de boosheid der mensen geen cijfers zijn, die ge kunt optellen om te weten te komen wat ge aan hen hebt. Ik zal haar vragen te geloven, dat zij soms in het leven met volle overtuiging,als een waar achtige waarheid, zal kunnen zeggen en herzeggen: Twee en twee is vijf. J. L. Het Europees Forum der Politieke Jon geren is gisteren in de Ridderzaal in com missievergaderingen bijeen geweest. De vier vice-presidenten, die gisteren werden gekozen, treden vooi'lopig als voorzitter van de vier commissies op. Het zijn Mal- fatti (Christen-Democraat) uit Italië, Loaute (loberaal) uit Frankrijk, Stray (conservatief) uit Noorwegen en Loefberg (socialist) uit Zweden. Zij zijn in deze volgorde achtereenvolgens eerste, tweede, derde en vierde vice-president van de As semblee. De twee grote commissies, „Poli tieke eenheid van Europa" en „Economi sche en sociale vraagstukken", hebben in totaal 58 leden, de beide kleinere commis sies zijn samengesteld uit 36 leden. De heer André Philip, algemeen gedele geerde van de Europese Beweging heeft in de economische commissie een inleiding ge houden, waarbij hij de twee hoofdproble men van deze tijd noemde de soms inter nationale drang tot industrialisatie in de minder ontwikkelde landen en de beta lingscrisis, welke zeer storend werkt voor de internationale handel. Men zal volgens hem allereerst moeten komen 'een politieke autoriteit, in ieder ge val in de kring der zes Schuman-landen en tot een serie van inter-gouvernementele overeenkomsten tussen Continentaal Euro pa, het Britse Gemenebest en de Scandina vische landen, teneinde een coördinatie mogelijk te maken voor de crediet- en rentepolitiek van de centrale banken en een pool van dollar- en goudreserves te vormen. Voorts is een coördinatie nodig van de investeringspolitiek van deze drie groepen landen en een gecoördineerde investerings politiek in de minder-ontwikkelde landen. Door drs. D. H. Hueting, Nederlands gedelegeerde van de „Union Federaliste Interuniversitaire", werd een ontwerp- rapport overhandigd ten behoeve van de discussies in de economische commissie. Zijn conclusies vertonen overeenstemming met die van André Philip. Andere inleidingen werden gegeven door de heer Per Haekkeron, Deens parlements lid en secretaris-generaal van de Interna tionale Unie van Socialistische Jongeren, mr. Philip Farine, chef van het kabinet van de Franse onder-minister van Buiten landse Zaken, Maurice Schumann, en door dr. Leo Schurman, 'voorzitter van de Unie van Jonge Christen-Democraten. Vandaag worden de rapporten der com missies in de Assemblée behandeld. Italiaanse opera door Italianen vertolkt: het bleek wederom de toverformule om de Haarlemse Stadsschouwburg te doen vollopen. De „Compagnia d'Opera Italia- na" kwam bovendien met een der popu lairste werken van het répertoire, name lijk „Rigoletto" van Verdi, welk werk zich al ruim honderd jaar in de gunst van het publiek mag verheugen en blijk baar nog lang niet aan het eind van zijn fascinerende krachten is. Die krachten zijn dan: de zeer in het gehoor liggende lok nummers (in de eerste plaats de aria La donna mobile), de zwaar geladen drake rige romantiek van het gegeven naar „Le roi s'amuse" van Victor Hugo en als beste en werkelijk zeer waardevolle de muzikale dramatiek, die zonder dat men het merkt het befaamde Italiaanse „bel canto" overheerst. Er zijn, zuiver muzikaal beschouwd in deze partituur meesterlijke bladzijden te vinden, die, omdat ze de dramatische situatie zo raak tekenen, on bewust door iedereen begrepen, althans Gino Barsanti, dirigent van de Compagnia d'Opera Italiana. ondergaan kunnen worden. Ik denk hierbij aan de duetten van Rigoletto met zijn dochter en van deze met de hertog. De wijze waarop de ongelukkige nar in het tweede bedrijf getypeerd wordt, waar zijn zotskop weinig strookt met zijn verdriet over zijn ontvoerde dochter dat in de muziek zo duidelijk tot uitdrukking komt is een kapitaal brok muziekdramatische kunst te noemen. En wat Verdi bereikte met zijn kwartet in het vierde bedrijf mag een zeldzaam model van opera-ensemble stuk heten, vooral omdat hij er in slaagde elk der vier personages in de sfeer van hun eigen gemoedsbeweging te houden en toch een geheel te vormen dat nergens een breuk toont. Het gezelschap, onder de beproefde muizkale leiding van Gino Barsanti, kwam behoorlijk voor de dag. Wel miste men een ballet en moest men een beperkt orkest voor lief nemen, maar de hoofdrollen wa ren goed bezet en de grote ensembles za ten goed in elkaar. In de tenor Ruggero Schileo, die de partij van de hertog ver tolkt, beschikt het gezelschap over een buitengewone kracht, als vocalist en als speler. Evenveel goeds valt te zeggen van de bariton Vittorio Benetti, die een Rigo letto van bogende en ontroerende kracht te zien en te^'horen gaf. Magda Piccarolo mag ongetwijfeld in het coloratuurgenre een ster heten. Voor de rol van Gilda lijkt zij mij echter te scherp in het medium; maar zij is buitengewoon ln haar hoge kopnoten, die zij raak weet te treffen. Silvia la Monaco gaf een gezond klinken de Magdalena partij te horen en het stem geluid van Maria Biasini, als Giovanna klonk zeer sympathiek. Wanneer ik bij al deze ook nog de Sparafucile van Caso- lari en de Ceprano van Matto om de goede vocale hoedanigheden vermeld en de te waarderen bedoelingen van de toneelschik king prijs, meen ik aangetoond te hebben dat deze reizende Italiaanse operatroep geen slecht figuur sloeg. JOS DE KLERK.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 3