De Hollandse Aquarellisten
exposeren in Haarlem
Wat de tulp is voor ons land
is de orchidee voor Australië
IN DE WERELDPOLITIEK
Een boodschap voorde volken
Agenda voor
Haarlem
Chefarine 4
Een Eeuw geleden
Strandingen aan Britse
en Franse kust
Windhandel aan de rand der wereld
Eénacters bekroond
rHoe is het ontstaan?^
Nieuwe uitgaven
Griep? Chelarine „4
doet wonderen!
3
KUNST VAN GOEDEN HUIZE
„De Prinsestad" opgenomen
in „Burgerrecht"
Ontheven Indonesische
chef-staf op het matje
Dit woord:
ARMZALIG
Medische faculteit van
de V.U. uitgebreid
DINSDAG 23 DECEMBER 1952
De muziek is iets algemeens, het Espe
ranto van onze ziel, en toch zijn er men
sen genoeg die haar het liefst horen op
een bepaald instrument. Sommigen zweren
bij een viool, anderen bij een cello, weer
anderen geven de palm der overwinning
aan het orgel, het koninklijke instrument,
en er zijn zelfs mensen die naar hartelust
hun ziel uitblazen in een piston of hun ze
nuwen aan rafels trekken met een banjo.
Kortom: ieder het zijne en God voor ons
allen.
In de schilder- en tekenkunst is zulk
een hiërarchie van voorkeuren niet zo dui
delijk. Want het medium waarmee zij
werkt is meer stof en aarde dan het instru
ment waarop de muziek speelt en geeft
derhalve allhans van de zijde der toe
schouwers tot een „a priori" minder
aanleiding. Maar als men mij dan tóch zou
vragen wat het mooiste materiaal is, dan
zou ik eerst mijn schouders ophalen over
de vraag zelf en vervolgens antwoorden:
de aquarel! De echte aquarel, wel te ver
staan. Niet de gouache. Die kan ook heel
mooi zijn, natuurlijk, ik geef het toe, maar
toch heb ik bij het zien van een gouache
meestal een gewaarwording alsof ik gluton
onder m'n schoenen heb en niet goed uit
de voeten kan. Gouache in een aquarel,
dat is prachtig, maar gouache afzonderlijk
nu ja, passons!
Maar de aquarellist, dames en heren,
heeft zijn penseel rechtstreeks in de regen
boog gedoopt. We spreken natuurlijk over
goede aquarellen. Hebt ge wel eens een
aquarel in wording gezien, die no& klets
nat is? Dit stadium is de „beauté du dia-
ble" van de aquarel. Het is een lichten en
schitteren, een transparence, een glas
helderheid, waarbij vergeleken de gloed
van de olieverf taai en stroperig is. De
olieverf is een koning die gekleed gaat in
de veelkleurige rok van Jozef, maar de
ADVERTENTIE
DINSDAG 23 DECEMBER
Stadsschouwburg: Liefdadigheidsvoorstel-
.ing „Scrooge en Marley", 8 uur. Frans Hals:
„De onderdaan", 18 jaar, 8 uur. Rembrandt:
„Detective story", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Tarzan de aapmens", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Luxor: „Scrooge", alle leeft.. 7 en
9.15 uur. Lido: „Always in my heart",•-alle
leeft., 7 en 9.15 uur. City: „De madonna der
zeven manen", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„De dood speelt mee", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 24 DECEMBER
Begijnhofkapel: Christen-spiritualistisch
Centrum „De grotere wereld", Kerstwijding,
8 uur. Frans Hals: „De onderdaan", Ï8 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Detective
story", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Tarzan de aapmens", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Luxor: „Scrooge", alle leeft., 2, 7
en 9.15 uur. Lido: „Always in my heart", alle
leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Bij de
marine", alle leeft., 2.15 uur. „De madonna
der zeven manen", 18 jaar, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „De dood speelt mee", 18 jaar, 2.30,
7 en 9.15 uur.
„Intérieur" door Jan Peeters, een der thans
te Haarlem exposerende leden van de
Hollandse Aquarellistenkring.
aquarel is een sylphide met vlindervleu
gels. Deze beauté du diable duurt maar een
ogenblik, maar de echte aquarellist weet
iets daarvan in zijn definitieve werk op te
vangen en te bewaren, zoals een vlinder
in barnsteen.
De klassieke aquarellisten, gelijk men
weet, zijn de Engelsen. Maar ook in ons
land heeft de waterverfkunst een her
leving ervaren door het werk van de Hol
landse Aquarellistenkring. Deze vereni
ging die de beoefening van, zowel als de
belangstelling voor de aquarel propageert,
werd opgericht in 1946 en heeft sedertdien
een indrukwekkende activiteit ontplooid,
quantitatief en qualitatief. Ik heb het reeds
meermalen, bij verscheidene gelegenheden
genoteerd dat de exposities van deze kring
altijd de moeite waard bleken en tot de
beste groepstentoonstellingen van na de
oorlog behoren. Natuurlijk zijn niet alle
leden elkanders evenknie, maar wel kan
men zeggen dat de tentoonstellingen als
geheel op een niveau staan dat aan hoge
eisen voldoet.
Het is geen vereniging van een paar
cracks met figuranten. Een expositie van
de Hollandse Aquarellistenkring is een en
semble, een samenspel, waarin ieder al
thans zijn deel, en natuurlijk sommigen,
naar cle rang van hun gaven, het beste
deel hebben. De homogeniteit in verschei
denheid is de grootste lof die men een ar-
tistenvereniging kan geven. De Aquarellis
tenkring is een der zeer weinige die dit
sedert haar oprichting onverzwakt kon
handhaven.
Thans houdt zij haar twintigste tentoon
stelling. De stad Haarlem en het Huis van
Looy vallen de eer te beurt hiervoor de
gastgevers te zijn.
Maar zal iemand mij wellicht vragen
waarom geeft ge geen critiek, waarom
gaat ge niet als de invloedrijke criticus met
potlood en papier door de zaal en deelt ons
uw bevindingen mee, dat nummer zoveel
kwiek en fris gezien is en nummer zoveel
goede verwachtingen wekt en nummer
Joost-weet-hoeveel nu maar in moet pak
ken? Waarde lezer, dat doe ik niet. Het is
de Kerstweek, ik ben een man van goeden
wil. Ga er dus zelf heen en doe dat werk,
ge zijt er mans genoeg voor. Mij is het nu
niet te doen om de détails, maar om het
„gezicht" van de tentoonstelling. En dat
is niet alleen van goeden wil, dat is ook
'van goeden huize. H. L. PRENEN
GLASGOW (Reuter). Maandag zijn
tien mannen en een vrouw, die zich aan
boord van het Finse schip „Margareta"
bevonden, gered. De „Margareta" is Maan
dag in de vroege ochtend bij de mond van
c!e Firth of Clyde (West-Schotland) aan
de grond gelopen. Er bevinden zich nog
20 personen aan boord.
Men gelooft dat de „Margareta" in het
voorschip een lek heeft opgelopen. Het
water zou ondanks intensief pompen stij
gen. De bemanning van het schip heeft in
de nacht van Maandag op Dinsdag de ka
bels, die het verbonden met twee sleep
boten, losgegooid. Een sleepboot keerde
naar zijn basis terug. De andere sleepboot
en twee reddingboten bleven in de om
geving.
VENTNOR (Reuter). Het Nederlandse
kustvaartuig „Albatros" van 131 ton is
Maandagavond in de dichte mist op de
Zuidkust van het eiland Wight gevaren.
De uit drie leden bestaande bemanning
slaagde erin de kust te bereiken en begaf
zich naar de vuurtoren van St. Catharine.
Eerder werd gemeld dat sleepboten wer
den uitgezonden om te trachten het vaar
tuig te redden voor het door de grote gol
ven zou worden vernield.
De „Albatros" vervoerde een lading
schroot naar Huil.
Boulogne sur Mer- radio heeft Dinsdag
ochtend medegedeeld dat een inwoner van
het dorp Equihen heeft gemeld dat een
klein schip ter hoogte van die plaats,
vijftien mijl ten Zuiden van Boulogne, is
gestrand. Het schip geeft geen seinen met
de sirene meer. Er hangt in dit gebied een
dichte mist. Het Duitse s.s. „Svealand"
seinde, dat het uitziet naar het vaartuig.
Boulogne deelde de „Svealand" mede dat
het zijn reis kan voortzetten. Het was on
mogelijk Equihen te naderen en bovendien
was de reddingboot van Boulogne al uit
gevaren.
Het weekblad „De Prinsestad", dat sinds
enige maanden eveneens werd uitgegeven
onder de naam „Holland Post", wordt op
genomen 'in het weekblad „Burgerrecht".
Reeds eerder vond een fusie plaats met
de periodieken „Het Kompas" en „Uit
zicht". De redactie van „Burgerrecht"
wordt niet gewijzigd.
(Van onze correspondent in Australië)
Terwijl u zo lekker behaaglijk bij de
brandende kachel zit op een echt Neder
landse, winterse avond, wanneer de regen
tegen de ruiten klettert of een koude
vrieswind ijsbloemen op de ruiten zet, ver
wijlen uw gedachten misschien bij het
komende voorjaar, wanneer de tulpen weer
zullen bloeien en de kleurige bollenvelden
wederom zullen woi-den overgoten door een
stralende zon.
In Australië praat men graag en veel
over die „Dutch tulipfields". Dezer dagen
nog reed ik met een ex-militair mee, die de
slag om Arnhem had meegemaakt en acht
weken in het ziekenhuis van Apeldoorn
had doorgebracht.
„Holland is een mooi land," zei hij, „ik
heb daar later ook de tulipfields gezien,
very lovely."
Hij keek raar op, toen ik zei dat Australië
óók zijn „tulips" had. Tulpen zijn hier
namelijk zeldzaam en daarom verduide
lijkte ik: „de orchidee is in Australië wat
de tulp voor Nederland is."
Eens was de orchidee het symbool van
luxe en élégance voor de upper-ten. Het is
nog slechts enkele jaren geleden, dat men
deze zeldzaam mooie tropische bloem moest
gaan ontdekken op een speurtocht door de
wildernis. Heden ten dage echter is de
orchidee een bloem, die gebruikt wordt als
sieraad, als corsage, door meisjes en vrou
wen op de avondjes, waar de beste en
mooiste japonnen worden getoond.
Dit is te danken^an de snelle ontwikkeling
van de orchideeën-teelt in Australië als
commerciële onderneming. De kweek van
orchideeën is geen hobby meer van een
enkeling, zij is thans een commercieel be
drijf, dat gericht is op de export en vooral
dollars binnenbrengt. In nauwelijks tien
jaar tijds heeft zij zich ontwikkeld tot een
van de belangrijkste „uitvoer-industrieën."
Rijkdom van de orchidee
Gedurende de oorlog verkondigden de
Amerikaanse soldaten, die hier gelegerd
waren, de lof van de kleuren der orchi
deeën, die zij nu en dan zagen.
Na 1945 begonnen 50 kwekers, die deze
lof wilden uitbuiten, de eerste orchideeën-
teelt voor de handel op Amerika.
De orchidee, koningin der planten, is geen goedkope dame.
De Kerstdagen vormen geen adempauze in de wereldpolitiek, ook al gaan
de politici allen op hun eigen wijze Kerstmis vieren. De vraagstukken,
wrijfpunten, veetes, gevechten en verschillen van mening krijgen geen
nieuw aspect door die twee dagen van oponthoud zij worden niet
beschenen door het licht, dat in sommige mensenharten een ommekeer
ten goede teweeg brengt in deze tijd van bezinning en gewetensonderzoek.
Zij staan buiten datgene, wat de wereld in de eerste Kerstnacht ontvangen
heeft om er haar aanschijn door veranderd te zien. Dat aanschijn is ver
anderd, doch niet in de zin die de Blijde Boodsch p bedoelde. De Vrede
van de Kerstnacht is het deel geworden van vele mensen, doch niet van
de mensen. De betrekkingen tussen de volken worden nog steeds geregeld
en ontredderd met een gebrek aan die geestelijke adeldom, waaraan de
Kerstmis zijn eeuwige betekenis ontleent.
De mensheid heeft, met haar zorgen en
angsten, een onbedwingbare honger naar
blijde boodschappen meegekregen. Zij
luistert ingespannen naar de geluiden die
voor haar een betere toekomst zouden
kunnen betekenen, zij neemt met enthou
siasme kennis van de bekendmakingen, die
bij tijd en wijle op meer of minder indruk
wekkende toon tot haar worden gericht
door de leiders der wereld. De geschiede
nis heeft al heel wat van die „blijde bood
schappen" gekend, doch de meeste zijn na
korte tijd vergeten, omdat zij niet de be
langrijkheid bleken te bezitten die zij
pretendeerden. Vele van die boodschappen
hebben een ongemotiveerde vreugde ver
wekt, een vreugde die vaak in leed en
rampspoed verkeerde. Sommige bleven
jarenlang in de harten der mensen leven,
zij werden verheven tot leuzen en op mu
ren en spandoeken geschilderd. Onder deze
leuzen trokken mensenmenigten op, helaas
vaak tegen andere menigten, waardoor
strijd en bloedvergieten kwamen inplaats
van de blijdschap, die oorspronkelijk de
belofte der leuze was geweest. Hoeveel
heilstaten zijn niet ontstaan en onderge
gaan, hoeveel malen is de wereld niet zo
genaamd verlost van de oorlog door blijde
boodschappen, die tenslotte een nieuwe
volkenstrijd ontketenden en hetzelfde leed
brachten, dat zij heetten uit te roeien.
In onze moderne tijd is de oprichting
der UNO zulk een blijde boodschap ge
weest, een boodschap die met de bekrach
tiging van het Handvest een zegel op de
altijddurende vrede leek. Thans wordt een
oorlog in Korea uitgevochten onder de
leus van datzelfde Handvest, onder de
vaandels van diezelfde LNO. Het mag dan
een ooidog zijn voor een rechtvaardige
zaak het is en blijft een bloedbad en
een onmenselijk bedrijf, dat oorspronkelijk
toch als de eerste vijand van de volkenor
ganisatie is gekenschetst.
Wie denkt nog aan de blijde boodschap
van MacArthur, die zijn troepen in Korea
beloofde dat zij Kerstmis 1951 thuis zou
den kunnen vieren?
De boodschap van generaal Eisenhower,
dat hij een spoedig einde aan de Koreaan
se oorlog zou maken, is eveneens door vele
soldatenouders en soldaten met grote
vreugde ontvangen. Thans is die vreugde
gestild door de zekerheid, dat dit beloofde
einde nog niet in zicht is en dat de blijde
boodschap van de generaal niet veel meer
dan een verkiezingsleus van de aanstaan
de president is gebleken.
Doch ondanks teleurstellingen en ont
moedigingen blijft de mensheid hopen op
de boodschap, die haar de zekerheid van
een veilig bestaan en een durende vrede
zonder angsten belooft. Wie die boodschap
zou kunnen geven, zou zich verzekerd
kunnen achten van de dankbaarheid en
het respect der millioenen gewone men
sen, die leven voor en achter ijzeren gor
dijnen, in Europese en overzeese landen, in
democratieën en volksrepublieken. De
mensheid haakt ernaar. Zij is bereid voor
de vrede, wanneer die haar geschonken
zou kunnen worden.
Toen Hitier Europa een vrede beloofde,
die gebaseerd was op de overheersing van
Duitsland en waarvan de handhavers Ge
stapo's heetten, weigerde Europa. Als Sta
lin Europa een vrede belooft, die gebaseerd
is op eenzelfde machtsprincipe, weigert
Europa eveneens. Doch wanneer men de
mensen vraagt, of zij de koude oorlog tus
sen de Sovjet-Unie en Amerika met ge
voelens van blijdschap aanzien, zullen zij
voor het merendeel uiting geven aan hun
afschuw voor deze onverklaarde volken-
strijd, die gevochten wordt met menson
waardige wapens en geen enkel aspect van
een ridderlijk gevecht cm de overwinning
meer heeft. De mensheid is de oorlog moe.
Met deze Kerstdagen richt zij zich in stom
me droefheid tot de Blijdste aller Bood
schappen, die nog steeds van kracht is ge
bleven en altijd van kracht zal blijven, ook
al wordt Haar betekenis zo slecht verstaan
en Haar strekking zoveelvuldig miskend.
Wanneer een cynisch, ontgoocheld en
afgestompt mens zou willen beweren, dat
de boodschap van Kerstmis niet geldt
voor de politiek, en dat de vrede van
Christus geen consequenties kan hebben
voor de wereldsituatie, dan vergeet hij de
onverbrekelijke samenhang tussen Chris
tus en de internationale toestand van van
daag. De koude oorlog wordt eensdeels ge
voerd onder het motto: Verdediging van
de Christelijke beschaving. Is dat een sa
menhang die slechts in theorie bestaat, is
dat motto niets meer dan een holle leus
om iets te kunnen stellen tegenover de op
gewonden leuzen van de vijand? Wanneer
dit zo mocht zijn, dan is het een hopeloze
strijd, die al bij voorbaat verloren is.
Doch wanneer de strijd tot behoud van de
Christelijke beschaving een eerlijke, uit de
overtuiging voortkomende strijd is, die
werkelijk de waarden wil verdedigen
welke de wereld in die eerste Kerstnacht
gewon, dan beschikken de vrije volken
over een basis voor hun inspanningen, die
elke vijand hun zou moeten benijden.
Dan betekenen de Kerstdagen inderdaad
wel een adempauze voor de wereldpolitiek,
want dan kunnen zij onze leiders brengen
tot de inspiratie, die eens eenvoudige vis
sers tot wereldhervormers heeft gemaakt.
Dan kunnen de Kerstgedachten onze poli
tici brengen tot een gezamenlijke prestatie
in het belang van de waarachtige vrede,
die de wereld beloofd is in het gezang der
milliarden geesten in de lichtende nacht
te Bethlehem.
Wanneer de wereld het belang van de
Blijde Kerstboodschap gelieft te vergeten
en verder sukkelt in haar onmachtige po
gingen om met menselijke middelen een
wereldvrede te bewerkstelligen, dan is dat
niet het gevolg van het feit dat die bood
schap ontoereikend is geweest. Zij was toe
reikend voor alle mensen en de hele we
reld, wanneer alle mensen en de hele
wereld haar slechts wilden verstaan. De
blijde boodschappen van staatslieden en
generaals zijn de speculaties op de vredes-
honger der volken. De Kerstboodschap is
er het antwoord op. J. L.
Thans zijn er 500 kwekers. Elke week
worden tenminste 10.000 bloemen naar de
Verenigde Staten geëxporteerd. De laagste
prijs is 2,50 per stuk, maar er worden be
dragen betaald tot bijna 7000 voor één
plant. Er zijn in Amerika verwoede orchi
deeën-liefhebbers, die zo'n bedrag een
kleinigheidje noemen.
Zoals in de 17de eeuw de tulp in Neder
land vermogens maakte en brak, zo niet
minder is de rol van de orchidee thans in
Australië.
Van April tot einde Januari verlaten
tienduizenden bloemen het land als resul
taat van jarenlange experimenten om de
mooiste en rijkst gevarieerde kleuren te
verkrijgen.
De teelt is merkwaardigerwijs beperkt
tot de streek rond Sydney. Hier is het kli
maat zo bijzonder goed geschikt voor de
kweek, dat de ontwikkeling van zaad tot
bloem slechts drie jaau duurt in plaats van
zeven jaar, zoals in West-Europa.
Komt men buiten deze orchideeën-streek
dan verliezen de plant en de bloem aan rijk
dom in vorm, omvang en kleur.
Het is tussen Sydney en Newcastle hele
maal niet nodig de orchidee te kweken in
gesloten of verwarmde kassen. Recht-
tegenover mij woont een timmerman, die
in zijn vrije tijd achter in zijn tuin een
„bush house" heeft gebouwd, opgezet van
stijlen en niet anders dan een houten ge
raamte, met hier en daar wat ruiten. De
frisse lucht en de wind kunnen vrijelijk
doorstromen, juist wat de koningin dei-
planten nodig heeft om haar statige
schoonheid te verkrijgen en te bewaren.
De plant wordt gekweekt in grote aarden
potten en groeit als een geranium.
Bron van inkomsten
Een orchidee produceert drie millioen
zaden. Elke teler hoopt, evenals onze tul
penkwekers, dat hij eens een zeer bijzon
dere variëteit zal voortbrengen, maar men
kan tienduizenden planten kweken, voor
men op zo'n groot aantal zaden een uit
zonderlijke soort verkrijgt.
De 500 telers van Sydney dromen elke
nacht van een rode orchidee, die hun for
tuin zal maken, want bloemen met rode
tinten zijn thans sterk in de mode. Doch
wie kan zeggen of de vrouwen van heden
in het komende jaar niet het groen prefe
reren?
Dagelijks worden honderden dozen
orchideeën naar het buitenland verzonden,
voornamelijk naar Amerika, waar zij de
dollars opleveren, die Australië zo hard
nodig heeft. In elke doos zitten 200 bloe
men verpakt en elke plant is voorzien van
een klein buisje van plastic, gevuld met
water, om haar gedurende de reis van
10.000 km. overzee vers te houden.
Onder deze zendingen bevinden zich
hybriden van 5000 waarde. Geen wonder
dat de kwekers van Sydney zich bezorgd
hebben gemaakt over de diefstallen, die er
in de laatste tijd hebben plaats gehad. De
nachtelijke bezoekers vinden het de moeite
waard hun leven in de waagschaal te stel
len door van hoge klippen te klauteren
naar de lager gelegen kwekerijen. Eens is
op een nacht voor 50.000 waarde aan
planten gestolen.
De export van de orchidee brengt
meer dan 85.000.000,per ,jaar op,
een bedrag dat in minder dan 10 jaar werd
bereikt nadat de eerste commerciële kwe
kerij werd opgezet. Het is een bedrag, dat
zeker niet gering is in vergelijking met de
113.000.000, welke de Nederlandse export
van bloembollen opbrengt en de 32.000.000
die de Nederlandse uitvoer naar Noord-
Amerika oplevert.
In Sydney worden jaarlijks meer dan
500.000 orchideeën geproduceerd voor uit
voer naar de Verenigde Staten, onder
andere Cymbidiums en Cattleyas. Onder
de bekendste kwekers, bevinden zich een
apotheker, een geestelijke en verschillende
ambachtslieden. Eén kweker bezit 700
planten ter waarde van 60.000,Een
ander, die in 1944 begon met wat hij toen
maals als een hobby beschouwde om te
genezen van een ziekte, die hem dwong
veel in de openlucht te verblijven,, heeft
thans een kwekerij van 40.000 planten. In
Australië brengt zijn handel hem 350.000
per jaar op. Dit is een maiskorreltje verge
leken met wat hij verdient aan de export
naar Amerika, vanwaar hij meermalen
orders binnenkrijgt voor 5000 plantenbol-
len, die 45 per stuk kosten.
De koningin der planten is geen goed
kope dame.
Voor de ter gelegenheid van de Boeken
week 1953 uitgeschreven prijsvraag voor
éénacters blijkt buitengewoon grote be
langstelling te hebben bestaan. Na sluiting
van de inzendingstermijn had de jury een
keuze te doen uit ongeveer 225 manus
cripten. De uitspraak is thans bekend ge
worden. Ter opvoering tijdens de gala
avond van de Boekenweek 1953 in de
Stadsschouwburg te Amsterdam zijn vier
éénacters aangewezen, waarvan de auteurs
bleken .te zijn: Tone Brulin, W. F. Her
mans, Eduard Hoornik en Manuel van
Loggem. Deze vier bekroonde éénacters
zullen onder de vex-zameltitel „Briefge
heim" ten tonele worden gebracht.
De jury heeft bovendien aanleiding ge
vonden vijf éénacters voor te dragen voor
de toekenning van een tweede prijs. De
auteurs hiervan bleken te zijn: Mies Bou-
huys, F. J. W. Grotenhuis, Manuel van
Loggem, Wim Povel en Luisa Treves.
Leden van de jury waren: Hella Haase,
Han G. Hoekstra, J. J. van Mechelen, Chr.
Leeflang en W. J. Schouten.
DJAKARTA (Aneta). De voormalige
chef-staf van de Indonesische landmacht,
kolonel Nasution, heeft Maandag zijn ver
lof in Bandung onderbroken en is naar
Djakarta vertrokken om voor de procu
reur-generaal te verschijnen:
Volgens „Merdeka" zou kolonel Nasu
tion, die werd ontheven van zijn functie in
verband met de 17 October-affaire, een
dezer dagen een brief aan de regering heb
ben gezonden, waarin hij een chronolo
gisch overzicht van de gebeurtenissen
geeft.
Kolonel Nasution hefeft in een onder
houd met dit blad gezegd, dat hij zich niet
wil vrijpleiten, maar aan de procureur-
generaal het trekken van conclusies over
laat.
Intussen vernam Aneta, dat de nieuwe
chef- staf van de landmacht, kolonel
Bambang Sugeng, spoedig een bezoek aan
Makassar zal brengen.
Woorden als armzalig en rampzalig
maken wel een wat vreemde indruk.
Bij het eerste zou men nog kunnen
denken aan: zalig zijn de armen van
geest, maar wat moeten we dan met
het tweede aan? Wanneer een ramp
geschiedt, pleegt men zich toch niet
zalig te gevoelen. Wij zullen bij de
verklaring van beide woorden moeten
uitgaan van een samenvoeging: twee
woorden, die ongeveer hetzelfde bete
kenden, groeiden als het ware aaneen.
Die woorden waren dan: rampelijk en
onzalig, waaruit rampzalig-en armelijk
en onzalig, waaruit armzalig is ont
staan. De eerlijkheid gebiedt mij te
zeggen dat ook andere verklaringen
beproefd zijn.
Moulin Rouge. Roman, gebaseerd op
het leven van Henri de Toulouse
Lautrec door Pierre La Mure. Uit
het Amerikaans bewerkt door Adel-
bert van Mancius. (Uitgeverij A. J.
Luitingh, Amsterdam).
„Toe Moeder, beweegt u zich niet, ik ga
een portret van u maken", zo begint het
eerste deel, dat geheel handelt over het
wonderkind Henri, afstammeling van de
graven van Toulouse, Quercy, Louergue en
Albi, hertogen van Aquitanie, markiezen
van Narbonne en Gothia en baronnen van
Lautrec. Het wonderkind dat, waarschijn
lijk als te zwakke loot van dit oeroud ge
slacht. door een slepende ziekte overvallen,
waarbij het ongeluk wilde dat hij nog beide
benen brak, jarenlang bedlegerig was en op
zijn zestiende jaar, genezen maar kreupel,
met het bovenlijf van een volwassen man
en de beentjes van een kind van acht jaar,
de grote mensenwereld binnenstrompelen
moest. En een groot schilder werd.
Pierre La Mure heeft met een merkwaar
dig aanvoelen van Lautrec's geest dit boek
geschreven, waarbij hij blijk geeft meer aan
zijn naam dan aan zijn nationaliteit gebon
den te zijn. Wat een hartig brokje realisme
ware er niet in elkaar te draaien geweest
als de schrijver Lautrec bezien had als de
drankzuchtige dégénéré, die zijn korte leven
verdeed in nacht!okalen en bordelen en in
zijn werken enkel beelden kon (zoals som
mige tijdgenoten van hem zeiden) het psy
chisch en moreel verval van zijn modellen,
als een vergelding voor zijn eigen mismaakt
heid. Dit nu deed Pierre La Mure niet en hij
verviel ook nergens in sentimentaliteiten.
maar hij werkte, zoals Lautrec het gedaan
moet hebben, met een koel en observerend
oog: „Ik wist wel dat dit er was in onze
wereld, maar is dat er ook nog. Kijk, kijk,
laten we daar ook notitie van nemen". Daar
bij nooit liefdeloos en met een zachte, stille
humor. Een goed levensverhaal van Lautrec
en boeiend tijdsbeeld van Parijs eind vorige
eeuw.
De vertaling is vlot, maar wordt wel ont
sierd door slordigheden. De baai van Anges
in Nice, waarom niet Engelenbaai? De kleine
Henri bidt niet de actes van vertrouwen,
hoop en naastenliefde maar van geloof,
hoop en liefde, dat wordt iedere Nederlander
toch geacht te weten. Dat een brutaal mo
del van Montmartre in de wandeling de
Man-eater genoemd werd komt me ook on
waarschijnlijk voor- evenals dat Henri tegen
zijn moeder zou zeggen: „u wist al een hele
tijd, is 't niet Maman, dat ik een dwaas van
mezelf zou maken." Toch zijn dit gelukkig
uitzonderingen.
Jammer is, vooral voor lezers, niet kenners
van Lautrec's werk. dat er geen enkele
reproductie in dit boek opgenomen is. Mis
schien was het dan wel te duur geworden,
maar voor hetzelfde geld had de vervelende
stofomslag een interessante Lautrec-repro-
ductie kunnen zijn. H. v. Z.
ADVERTENTIE
Ff
Elk tabid Chefarine „4" bevat 4 ge
neesmiddelen, die in de gehele wereld
beroemd zijn geworden en millioenen
mensen al baat brachten.
'n Aftje doet wonderen
In de nieuwe collegezaal van het natuur-
en scheikundig laboratorium van de Vrije
Universiteit aan de Lairessestraat te Am
sterdam, waar de opleiding voor het eerste
deel van het candidaatsexamen medicijnen
is ondergebracht, zijn gistermiddag het
anatomisch-histologisch laboratorium, ge
vestigd in een gebouw aan de Prins Hen
driklaan, en het laboratorium voor physi-
sche en chemische physiologie, gehuisvest
in een gebouw aan het Valeriusplein, voor
de opleiding voor het tweede deel van het
candidaatsexamen officiëel door de archi
tect B. T. Boeyinga aan het college van di
recteuren overgedragen. De medische fa
culteit der V. U., waarmee in het cursus
jaar 1950-1951 een bescheiden begin is ge
maakt, is met de ingebruikneming van de
nieuwe laboratoria in de openbaarheid ge
treden. Aan het natuur- en scheikundig la
boratorium is als gevolg van de uitbrei
ding van de medische faculteit een biolo
gische afdeling toegevoegd. Een groot aan
tal genodigden, onder wie de minister van
O., K. en W., prof. mr. Ch. J. J. M. Cals,
woonden de officiële overdracht bij.
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 23 December 1852
's-GEAVENHAGE. In de Eerste
Kamer hebben vele leden bij de behan
deling der begrooting voor de Marine
de vermeerdering der actieve zeemagt
met genoegen opgemerkt. Op de vraag,
of de aanbouw van oorlogsschepen niet
op wei-ven van bijzondere personen
zoude kunnen worden aanbesteed, ten
einde' het aantal der maritieme etablis
sementen tof twee te verminderen, is van
wege de Regeering geantwoord, dat dit
middel in do Vereenigde Staten is be
proefd, maar zeer ondienstig is bevon
den, daar de meeste der op die werven
gebouwde schepen spoedig onbruikbaar
werden. In Engeland heeft men op
die wijze veertig linieschepen laten
bouwen, welke echter alle uitermate
slecht zijn bevonden en steeds bij de
BritSche zeemagt onder de beaaming
,,de veertig dieven" bekend zijn ge
bleven.
