Boven het verdronken land zoeken vliegeniers naar een droge plek Prins Bernhard neemt deel aan hulpverlening Met een Dakota DC 3 naar het overstroomde Zeeland In Zierikzee belt de „bakker" nu drie maal Redding Honderden vliegtuigen vormen lucht brug naar getroffen gebieden Formosa-debat in het Lagerhuis 5 Faillissementen Prinses keert terug uit noodgebied Christelijke Korfbalbond gelast wedstrijden af Britse bezorgdheid Op 3 Maart arrest over opzetsysteem WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953 (Van een verslaggever) /N ZIERIKZEE midden in het verdronken land belt de bakker nu drie keer. Drie maal knerpt de bel ten teken dat het meest onontbeerlijke dagelijks voed sel wordt afgeleverd. Ook voor degenen die nagenoeg afgesloten zitten van de bewoonde wereld ook voor degenen die nu al dagen lang niets dan water om zich heen zien ja ook voor die paar duizend mensen in het zo geteisterde stadje Zierikzee op Schouwen en Duiveland komt het brood nog steeds op tijd. Alleen op wat andere wijze dan normaal. Want de broodkar staat nu niet netjes voor de deur, maar hangt in de lucht. En de hakkers zitten nu in een vliegtuig en trappen na clat. snerpende derde belletje het brood voor de deur. De bewoners van het oesterstadje kijken er met welgevallen naar. Ze scholen samen in de met dakpannen en wrakhout bezaaide straten. Ze wuiven bij elke serie zakken met brood die op het stukje land naast de begraafplaats neerploft. Twintig rondjes maken cle „bakkers" in de vliegtuigen vijftienhonderd verse broden zullen een uurtje later op de tafels liggen. Net als in 1945. Brood uit de hemel. Brood, aan gevoerd van vele kilometers ver brood vervoerd over onafzienbare watervlak ten brood voor mensen die straks het water zullen verdringen. Straks als de bakker weer gewoon aan de deur komt en weer normaal een keer belt In hoevele stukken heeft u al gelezen over de verschrikkelijke watersnood die vooral de eilanden van Zuidholland en Zeeland teisterde? En hoevele malen zult u het nog moeten lezen. Móéten lezen, om dat u doordrongen móét blijven van die zeer grote nood waarin zovele landgeno'en op het ogenblik nog verkeren. Wij zouden wensen dat u bij ons was geweest toen wij gistermiddag met een Dakota DC-3 van de Transva de transportaideling van de Militaire Luchtvaart drie plaatsen in het verdronken land van voedsel gingen voorzien. Van voedselvan eenvoudig brood dat moest dienen om degenen, die achterbleven temidden van het water, in leven te houden. Een tocht per auto door de geteisterde gebieden maakt op iedereen een onuit wisbare indruk. Een indruk, die men niet zal vergeten omdat het allemaal zo onwezenlijk is, zo onbegrijpelijk, maar tegelijkertijd toch ook weer zo verschrikkelijk realistisch. Een tocht per vliegtuig drukt een nog oneindig veel scherper stempel in de geest van degene die dat alles beneden zich aan schouwt. Een stempel met indrukken van dood en verderf, van vernieling en verraad door het water. De kust Maandag spraken wij nog van de ge varen en de schade toegebracht aan de plaatsen aan de Westkust van Noord- en Zuidholland. Wij hebben uit de Dakota de gehele kustlijn vanaf het vliegveld Val kenburg bij Leiden naar het Zuiden ge volgd. De springvloed aan de kust heeft haar vernielend werk gedaan. De duinen achter het strand zijn geschonden. De zware mas sieve bunkers achter of op de eerste dui nenrij s<aan nu dikwijls op het strand. En niet zelden zijn ze in elkaar gezakt en ver splinterd in brokken als waren ze van hout geweest. En de duinen zelfze hebben geleden. Veel geleden, zo uit de lucht te zien. De woeste golven hebben de voorste duinenrij iets kunstmatigs gegeven. Iets dat doet denken aan netjes gestorte en afgestoken zandhopen. Grote stukken zijn soms uit de boulevards geslagen, maar wat is dat alles vergeleken bij die tries'e ver nielingen die de zee aanrichtte op eilanden en in polders waar duizenden mensen woonden in keurig verzorgde huizen bij weilanden en akkers waarvan zij moesten leven? Als wij in de Dakota de Nieuwe Water weg over ziin en over Roozenburg naar Voorne en Putten vliegen, schijnt het alsof wij van de hemel in de hel komen. Bedek ken die groezelige watermassa's een vruchtbaar land? Wij kunnen het ons niet voorstellen. De luitenant-vlieger aan de stuurknuppel en de sergeant eerste klasse naast hem, zeggen al niets meer. Zij heb ben het de laatste dagen al zovele malen gezien. Zij hebben zich er al mee verzoend zij móésten het wel. Ouddorp Achter in het vliegtuig, tussen de hon derdtwintig zakken met vijfentwintig grote broden elk, staat een matroos. Hij heeft verlof gekregen om mee te vliegen en te kijken naar het land waar hij woonde. Zijn familieleden wonen in Zierikzee, de plaats waar achttien doden te betreuren vielen. Ze zijn veilig, dat weet hij. Maar hoe ziet het stadje waar hij vandaan komt er uit? Hij is niet weg te krijgen van het grote gat van de Dakota, waaruit straks de zak ken met brood naar beneden zullen wor den getrapt. Maar eerst gaan wij naar het dorpje Ouddorp op Goeree. Achter de slikmassa's ligt een stukje land dat er betrouwbaar uitziet. Bij het eerste geronk van de laag- vliegende Dakota komen de mensen die bleven, al naar buiten. „De bakker komt", zullen ze wel geroepen hebben. Beneden ons loopt ergens door het land een zwarte hond. Ook hij holt en heft de kop naar boven. Ook hij heeft honger en ziet de bakker. Dertien rondjes cirkelt de Dakota rond Ouddorp. Na elk rondje vallen vijfenzeven tig broden naar beneden. De inwoners zwaaien welgemoed. Vóór de volgende ronde weer twee schrille belsignalen en vlak daarna nog een. En dan schuiven wederom drie zakken met brood uit het vliegtuig naar de Ouddorpers. Negenen dertig maal bellen de „bakkers". Zierikzee Verder gaat het weer. Naar Zierikzee. Er begint leven te komen in de matroos daar achter in de kist. We komen in een voor hem bekende buurt. Al weet ook hij weinig weg in die watermassa's die wegen en weilanden deden verdwijnen, zijn eigen stadje kent hij drommels goed. Hij schui felt naar de cockpit om de vliegers te ver tellen waar ze zijn moeten. Ja waar? 't Is allemaal water, zo ver het oog reikt. De kruinen van de appel- en perenbomen in de boomgaarden steken nog net boven het water uit. Nergens land. Alleen een deel van een stadje met mensen op de straten die naar boven kijken, 't Wordt zoeken. Dan komt plotseling een stukje groen grasland in het verschiet. Vlak buiten de bebouwde kom. Een droog stukje. Het vee dat niet in het water omkwam staat er bij eengedrongen. Maar daar vlak voor is nog een stuk land, waar het water reeds is verdwenen. Juist naast het kerkhof. Een tiental mannen staat er te zwaaien ten teken dat de bakkers daar wel terecht kun nen. 't Worden twintig rondjes boven de geschonden stad. Zestig zakken ploffen naast de begraafplaats. Vijftienhonderd broden voor vele hongerige magen. De matroos zegt niets tijdens de drop ping. Hij kijkt alleen maar door het grote deurgat naar de verwrongen streek, die hij haast niet terugkent. Hij had het tevoren kunnen weten. Toch kan hij het niet aanvaarden dat de toch al smalle haven volkomen in het niet valt bij de enorme haven, die ge vormd wordt door de polders. Hij had ons zo veel willen vertellen, maar doet het niet. Hij reconstrueert en past de stukken stad en land uit zijn herinne ring op de watervlakten om weer een beeld te krijgen hoe het in werkelijk heid was. Krabbendijke Als we boven Krabbendijke op Zuid- Beveland zijn kijkt hij nóg steeds naar buiten, maar wij geloven dat hij nog steeds Zierikzee voor zich ziet en niet het ge schonden Beveland. Ook hier snerpen de bellen. Vijfhonderd broden voor mensen die wij niet zien. Zijn allen geëvacueerd of is hier geen honger? Er is echter geen tijd voor veronderstellingen. De opdracht luidt: Krabbendijke moet brood hebben en dus moeten er mensen zijn. De laatste vijfhonderd broden gaan naar beneden. Na het vierde rondje komen de mensen uit het dorp al aanhollen om de voedselvoorraad in ontvangst te nemen. Ze juichen en zwaaien, omdat de „bakkers" zo netjes op tijd zijn. Ze hebben meer gejuicht op het terrein waar het voor hun onont beerlijke voedsel ligt. Het is het veld van de plaatselijke voetbalvereniging. We zien hun de broden, die uit de losgescheurde zakken gesprongen zijn, oprapen. Overal REDDING, reddersHet zijn woorden die de laatste dagen veel in de kranten worden gebruikt. En te recht, want er wordt door duizenden redders redding en hulp geboden. We hebben in een Dakota van de transport afdeling van de Luchtmacht zo'n hulp actie boven verdronken land meege maakt. Dat was echter maar één vlucht van de vele die dagelijks worden uit gevoerd. In de zaal op het vliegveld Valkenburg, waar de afdeling Operationsis ge vestigd, hebben we enige tijd gekeken naar de grote bedrijvigheid van vlie gers, die daar hun opdrachten ontvan gen. Alles klinkt kortaf. „U gaat naar Brouwershaven", zegt de officier van de Marine Luchtvaartdienst die daar de leiding heeft. „Uw lading is duizend zandzakken en vijftienhonderd broden". Formulieren worden ingevuld in zoveel voud en de commandant van de „kist" kan vertrekken. „Wie volgt". Ze vliegen af en aan die vliegtuigen, die de voedselvoorziening op de Zuid hollandse eilanden en in Zeeland in tact houden. Het zijn vier Beechcrafts, twee Packards, zes Harpoons, vier Mitchels, een Oxford, vier Dakota's, twee lijntoe- stellen van de K.L.M., drie Seaotters, een Firefly, een Auster en een Helicop ter e. Daaronder zijn twee vliegtuigen van de Amerikanen uit Duitsland, die bovendien nog twee vliegboten hebben ingeschakeld. Sommige voeren alleen communicatie opdrachten uit, anderen „droppen" al leen voedsel en reddingsmiddelen. In grote hoeveelheden van dat laatste. Wij hebben genoteerd wat gisteren tussen negen uur 's ochtends en vier uur 's mid dags alleen van het vliegveld Valken burg aan voedsel en reddingsmiddelen werd uitgeworpen: 149 voedselcontai- ners (brood, boter, water), 348 paar rubberlaarzen, 38.000 zandzakken, 15 vlotten, 750 pakken babyvoedsel en 26.400 broden met enkele hor derden pakken boter. Dat alles werd in zeven uur tijds door de lucht ver voerd naar niet minder dan negenen twintig geïsoleerde dorpen en stadjes in het geteisterde land. En dat gaat zo door van des ochtends tot het licht wordt, tot des avonds als de schemer valt. M - 1 WM -SÏ-: mmm - - r tfe -V. W&r .vii',.. ippis 11111 i 11111118;WmÊÈÊmmfa. 11111111 vandaan. Van het strafschopgebied hollen ze naar het middenveld om er zo gauw mogelijk bij te zijn. Ze kunnen niet eens wachten tot de dropping afgelopen is De Dakota DC-3 is leeg. De „droppers" gaan zich in de cabine achter de cockpit warmen. De opdracht is uitgevoerd. En weer voert het vliegtuig ons langs de ellen dige watermassa's. Na de Ooster Schelde Ook Engeland werd geteisterd door een stormramp. Op een klein stukje hooggelegen grond dromt het vee samen. Luchtfoto gemaakt boven Foulness Island (Essex). komen we over het onherkenbare Tholen. Tholen, waarboven ook al niet meer te zien is waar water en waar eigenlijk land be hoorde te zijn. Af en toe duidt de punt van een dak de plaats aan waar onder het water een grote boerderij staat met wie weet hoeveel schuren. fYaterwater En dan op de hoger gelegen stuk ken weer plaatsen waar eens boer derijen stonden. Soms lijkt het wel of er een bominslag heeft plaats gehad. Dan resten er niets anders dan brokken van muren of alleen maar een berg stenen. En dan is er weer water en op nieuw water. De kadavers van de ver dronken koeien en paarden zijn soms niet eens te tellen. Wij kijken dus maar vooruit wanneer het nu eindelijk eens ophoudt. Sint Maartensdijk, Scherpe- nisse, Poortvliet, Stavenisse, Sint An- naland en na het Mastgat Nieuwerkerk, Bruinisse, Sir Jansland, allemaal plaat sen met enorme schade plaatsen soms waarvan men alleen de hoogste daken nog kan zien en de spitsen van de ranke kerktorens. Een enkele maal ook zien we beneden ons vissersboten, motorboten en vletten die de geïsoleerde eilandbewoners te hulp komen in het snelste tempo dat zij maar op kunnen brengen. Weer verder, op Goe ree en Overflakkee, zien we de stoere wer kers aan de arbeid bij de dijken, waar de duivel met z'n vuisten zovele en grote gaten in heeft gestompt. Een schouwspel om nooit te vergeten. Puin, slik en water. En niets anders. Soms een stuk weg, maar die verdwijnt al spoe dig weer onder de waterlijn. Troosteloos en onbegrijpelijk hoe dat alles kon. Onbe grijpelijk is ook de gedachte dat toch alles weer normaal zal worden.Want op de plaats waar nu de overwinnende zee stroomt over het eens zo moeizaam gewonnen land, zal de mens toch weer zegevieren. Het is overigens de enige gedachte die wat opbeurend kan werken op iemand die boven het overwonnen land vliegt Hedenmorgen om halfacht is Prins Bernhard met het K.L.M.-lijnvliegtuig uit New York op Schiphol aangekomen. De Prins werd verwelkomd door Koningin Juliana en door minister Beel, die hem bijzonderheden mededeelde over de ramp die het Zuid-Westelijk deel van ons land getroffen heeft en over de hulpverlening aan de slachtoffers. Franse stormboten in de omgeving van Halsteren, bemand met Franse militairen, die slachtoffers van de watersnood uit hun benarde positie gaan bevrijden. Prins Bernhard stelde vier vliegtuigen ter beschikking voor deze hulpverlening/Voorts besloot de Prins zich vandaag met een Da kota naar het vliegveld Valkenburg te be geven en zich ter beschikking te stellen van de commandant van de „Transoa", de transportvliegtuigenafdeling van de lucht macht. Luchtbrug Gistermiddag bedroeg het aantal vlieg tuigen dat aan de reddingspogingen deel neemt honderdvierentwintig, waarbij de Meteor- en Thunderjet-straaljagers voor verkenningsvluchten en de Harpoons van de Marine-luchtvaartdienst niet meege rekend zijn. Van de 124 toestellen zijn 15 hefschroef- vliegtuigen, namelijk acht Amerikaanse, vier Engelse, twee Belgische en een Neder lands. De overige zijn voornamelijk Dako ta's, Harvards, Beechcrafts en voorts lich tere toestellen. Twee amphibietoestellen van de Konink lijke Marine assisteren de hefschroefvlieg- tuigen. Voorts nemen een Amerikaanse Dakota en drie tweemotorige Fairchild „Packet"- vrachtvliegtuigen aan het reddings- en transportwerk deel. Verwacht worden nog dertien hefschroef- vliegtuigen uit Engeland en acht van het Amerikaanse leger in Duitsland. Bovendien is nog een „Packet" door de Amerikanen toegezegd. De meest uiteenlopende zaken zijn en worden door de vliegtuigen uitgeworpen: tanks met drinkwater, rubberlaarzen, zak lantaarns, blikken petroleum en benzine, touwen, broden, margarine, kindermelk, geneesmiddelen, radiotoestellen en tien duizenden zandzakken. Ruim 60.000 broden, 10.000 pakjes mar garine, 2000 kg kaas, 5000 blikjes melk, 2000 kg worst, 5000 pakjes kindermeel, 2000 blikken stamppot met vlees zijn door bemiddeling van het Directoraat Voedsel voorziening tot dusverre op het vliegveld Valkenburg afgeleverd om de eerste nood van de slachtoffers in de geïsoleerde ge bieden uit de lucht te lenigen. Honderden schepen Niet alleen met vliegtuigen maar ook met schepen wordt op grote schaal hulp verleend. De Koninklijke Marine dirigeer de naar de getroffen gebieden 42 schepen waaronder mijnenvegers, motortorpedo boten, landingsvaartuigen, alle beschik bare marinesleepboten, enkele marine wa ter- en olietankers en voor werk op ondiep water ruim 100 marinemotorsloepen en motorvletten. Voor een groot aantal dezer vaartuigen werden uitrustingen en beman ningen aangevuld met uit Rotterdam be schikbaar gesteld materieel en personeel. Ook werden 180 particuliere vaartuigen en vissersschepen in de Waalhaven van uitrusting en zo nodig van een aanvullende De Nijmeegse gemeenteraad heeft be sloten een geldlening van een millioen gul den aan te gaan bij de Postcheque- en Giro dienst tegen een rente van 314 percent. Het gemeentebestuur heeft een overeenkomst getroffen met de N.V. Rhenania te Sassen- heim, die in het industriegebied langs het Maas-Waalkanaal de beschikking zal krijgen over 13.000 vierkante meter grond voor de bouw van een buizenfabriek. De rechtbank te Haarlem heeft Dinsdag in staat van faillissement verklaard: de Naamloze Vennootschap Exploitatie Maatschappij „Xaisine Scott", gevestigd te Heemstede en kantoorhoudende te Bloemen- daal, Bloemendaalseweg 98. Rechter-commis- saris: mr. H. J. M. Cokart. Curator: mr. H. Jonker, advocaat en procureur te Haarlem. J. Vollenga, schilder, Drieherenlaan 28, Heemstede. Rechter-commissaris: mr. H. J. M. Cokart. Curator: mr. J. G. Rietkerk, ad vocaat en procureur te Haarlem. A. Kruitbosch, zonder beroep, Oranje Nas- saulaan 160, Overveen. Rechter-commissaris: mr. H. J. M Cokart; Curator: mr. G. J. H. de Leeuw, advocaat en procureur te Haarlem. M. Vellekoop, weduwe van J. Spaargaren Sr., handelende onder de naam „Fa. J. Spaar garen Zonen", wonende te Aalsmeer, Uiterweg 17. Rechter-commissaris: mr. H. J. M. Cokart. Curator: mr. J. Jansonius, advo caat en procureur te Haarlem. de vennootschap onder firma Margadant en de Boer, handelende onder naam Elmar Fabrieken, gevestigd te Hillegom, Hoofd straat 92 a, en haar firmanten a. E. J. E Margadant, v d. Endelaan 76, Hillegom; b. F. C J. de Boer, Wilhelminalaan 4, Hillegom. Rechter-commissaris: mr H. J. M Cokart. Curator: mr. O. H. van Wijk, advocaat en procureur te Heemstede. Wegens het verbindend worden van de enige uitdelingslijst zijn geëindigd de fail lissementen van: J. Heertjes, aannemer, Brederoodseweg 90, Santpoort. Rechter-commissari: mr. N. Smits. Curator: mr. C. Blankevoort, advocaat en procureur te Haarlem. A. Roël Jr., Oranjeplein 21, Haarlem. Rechter-commissaris: mr. J. P. Petersen. Curator: mr. Chr F. M van Koppen, advo caat en procureur te Haarlem. Prinses Wilhelmina heeft Dinsdag een be zoek gebracht aan de Zeeuwse eilanden en Zierikzee om zich na mens de Koningin van de toestand op de hoogte te stellen. De gehele dag ver bleef de prinses in de noodgebieden. Eerst des avonds keerde zij terug. Foto: De aan komst van prinses Wilhelmina in Bergen op Zoom. marmebemanning voorzien. Veertien En gelse en zeven Belgische vaartuigen van de Royal Navy Rhine Squadron werden van verbindingsofficieren voorzien en ge dirigeerd naar Bruinisse en Zierikzee. Medegegeven werden 12.000 noodrant soenen, 3000 warme maaltijden, 30 dokters uitrustingen en grote hoeveelheden penicil line en andere genees- en ontsmettings middelen. Honderden tonnen brandstofolie en benzine werden verstrekt. Op de be langrijkste punten werden mobiele radio- zend- en ontvanginstallaties opgesteld. Particuliere vaartuigen die volledig uitge rust waren werden terstond gedirigeerd naar de plaatsen die het meest werden be dreigd. De Christelijke Korfbalbond heeft alle wedstrijden voor Zaterdag 7 Februari aan staande afgelast. De bond acht het spelen van wedstrijden onder de huidige omstandig heden onjuist, waarbij nog komt dat door niet te spelen meer jonge mensen zich be schikbaar kunnen stellen voor noodzakelijk werk. ledenmorgen is Prins Bernhard met een K.L.M.-toestel uit New York weer in Nederland teruggekeerd. Prins Bernhard legt een verklaring af voor de radio, na zijn aankomst op Schiphol. Naast hem Koningin Juliana LONDEN (Reuter) De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Eden, heeft Dinsdag in het Lagerhuis verklaard dat de Verenigde Staten Groot-Brittannië tevoren hebben medegedeeld, dat zij voor nemens waren de neutralisering van het eiland Formosa op te heffen „Wij hebben toen meteen uiting gegeven aan onze be zorgdheid," verklaarde hij. „De Britse legering heeft ook verklaard te vrezen dat deze beslissing op politiek terrein ongeluk kige gevolgen zou hebben, zonder dat deze door militaire voordelen zouden worden goedgemaakt. Dit blijft onze mening", ver volgde hij. Eden voegde hier echter aan toe dat het „belangrijk is deze aangelegenheid in haar juiste verhoudingen te zien." „De neutra lisering van Formosa door de Amerikaanse Zevende Vloot berustte op een uitsluitend door de Amerikaanse regering genomen besluit, dat viel, voordat de Chinese com munisten in de Koreaanse oorlog ingrepen", verklaarde hij. Onder gejuich der conservatieve afge vaardigden stond Churchill op. Doch hij zeide slechts: „Ik heb niets toe te voegen aan hetgeen ik heb gezegd over mijn par ticuliere en vertrouwelijke gesprekken met verschillende hooggeplaatste Amerikanen." Aneurin Bevan, leider van de linker vleugel van de socialistische oppositie, vroeg toen of, daar de premier niets over zijn bezoek aan de Verenigde Staten wilde mededelen, zijn reis daarheen als een „staatsbezoek" moest worden beschouwd. „Daar de minister-president deze reis als een particuliere aangelegenheid beschouwt, zou ik gaarne willen weten of hij op staats kosten werd gemaakt," aldus Bevan, die geen onmiddellijk antwoord kreeg. Socialistische Lagerhuisleden stelden nog enige vragen over de Formosaanse aange legenheid, die door Eden werden beant woord. Tenslotte vroeg Morrison' de regering Donderdag in het Huis een debat te doen houden over Formosa en het Verre Oosten. De leider van het Lagerhuis Crookshank antwoordde dat de regering hiertegen geen bezwaar zou maken. De advocaat-generaal bij de Hoge Raad, prof. Langemeijer, heeft conclusie genomen in de zaak van een aannemer te Mijdrecht, die vorig jaar door het ge rechtshof te Amsterdam werd veroordeeld voor het bij een aanbesteding toegepaste opzetsysteem. Prof. Langemeijer merkte op dat het hof heeft beslist, dat de prijs in dit geval een bestanddeel bevatte, dat geheel staat buiten de kosten van het werk, daarin be grepen het aannemersloon. Zijns inziens heeft het hof dit met het volste recht uit feiten kunnen vaststellen. De advocaat- generaal concludeerde derhalve tot ver werping van het beroep. De Hoge Raad zal arrest wijzen op 3 Maart.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 7