IJmuidense loggers en kotters
blijven op hun post
Mare dagen
OPDRACHTEN BLIJVEN UIT
Marinecommandant Zierikzee richtte
boodschap aan alle opvarenden
„Kapitein van de Faustus heeft
grove schuld aan de stranding
PANDA EN DE GEHEIME DOCUMENTEN
Wereldnieuws
2
Als het slecht
weer wordt
Tegen beide verdachten
levenslang geëist
Bioscopen Zondag
gesloten
Tanker „Miriella" in
Suez gearriveerd
Toch ió Ixct zo
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
Verdrijf de periodieke pijnen 'j
|?en dat lome, lusteloze gevoeld
Indirect en afdoend met een paar7
Kweker reed met auto op
portier van Schiphol in
Geen radioprogrammas
Moord in Naarden
Raad voor de Scheepvaart:
Verzending van zeepost
Industriële capaciteit
is niet aangetast
Ongeluk in Oost-Duitse
uranium-mijn
Vangstcijfers van de
Willem Barendsz
Kerkelijk Nieuws
Bliksem slaat
niet op
duinhelling in
DE BEMANNINGEN van dc vissersvaartuigen uit al die plaatsen langs de Neder
landse kust zijn nog niet met het reddingswerk opgehouden, maar toch kunnen
zij hun ongeduld nauwelijks onderdrukken. Van Dinsdagmorgen af liggen ze werke
loos toe te zien rondom Schouwen Duiveland. Het ontbreekt deze mannen aan het
kleine materieel: sloepen, vletten en meer van dien aard. Hun eigen reddingsloep
ging natuurlijk dadelijk overboord en men roeide manmoedig door de gaten in de
dijk het eiland op. Een handjevol mensen haalden ze van de boerderijen. Sommige
scheepjes bleven weg in de nachtGisteravond riepen vele schippers elkaar op
of ze opvarenden van elkaar hadden gezien. Velen waren van plan vandaag „anker-
or'f' te gaan en de IJmuidense haven op te zoeken. Om dit te verhinderen was een
oproep van de commandant Marine, Kapitein ter Zee Van Waming, in Zierikzee»
zelfs nodig. De mannen zullen op hun posten blijven.
Van de zender Jacob, aan boord van Hr.
Ms. A 9761, ontving radio Scheveningen
omstreeks halfelf gisteravond het volgende
bericht: „Aan alle bemanningen van
trawlers en andere zeegaande visserssche
pen die in en bij de havens van Zierikzee,
Bruinisse, Zijpe gemeerd liggen en onge
duldig worden omdat zij nog steeds geen
mensen aan boord hebben gekregen om te
evacueren. Zo lang de weersomstandig
heden het toelaten worden de nog be
schikbare binnenvaartschepen aangewe
zen voor evacuatie. Bij slecht weer in de
eerste vier dagen zal dit werk evenwel
door u gedaan moeten worden. Dan zijn de
loggers en kotters nodig. U zult nog enkele
dagen geduld moeten hebben. U bent voor
het eiland Schouwen en haar bevolking de
gereed liggende reddingvloot voor moge
lijk stormweer. Uw taak is aldus even be
langrijk als die van de reddingboten langs
onze kust en hiermee vergelijkbaar. De ci
viele autoriteiten zijn u dankbaar voor de
massale opkomst.
Het ongeduld sprak haast uit alle ge
sprekken van de schippers via de radio
telefonie installaties. De KW 20 vroeg zelfs
een gesprek aan met mr. J. R. van Eerde,
de directeur van het Staatsvissershaven-
bedrijf en stelde de vraag wat ze nu toch
met de vloot voor Zierikzee moesten be
ginnen. De heer Van Eerde had al drie tot
vier keer naar Den Haag gebeld, waar men
hetzelfde antwoord verstrekte als ver
meld in het bericht van de marine-com
mandant. De heer Van Eerde vond het
jammer dat de schepen daar doelloos
moesten blijven liggen, maar adviseerde
om in geen geval weg te gaan. Ook de heer
J. J. v. d. Toorn van de Scheveningse
logger Fortuin kwam in de aether en ver
telde dat men niets had te doen. Van de
1700 bewoners in Oude Tonge waren Don
derdag door binnenvaartschepen 760 af
gevoerd naar Rotterdam en Dordrecht.
De Scheveningse vissers zorgden met hun
schepen voor het overbrengen van evacués
uit de haventjes naar de rijnaken.
ADVERTENTIE
Gisteren behandelde de Haarlemse
rechtbank de zaak tegen de 40-jarige kwe
ker T. C. N. uit Nieuwer-Amstel, die ver
dacht werd van poging tot doodslag c.q.
zware mishandeling en bedreiging.
Op Zondag 21 December was de kweker
met zijn personenauto naar het vliegveld
Schiphol gegaan om aldaar anjelieren-
stekken op te halen. Bij het toegangshek
verlangde de portier de normale toegangs
prijs voor de auto. N. beschouwde zich
echter als klant van de luchthaven en
weigerde te betalen. Hierop ging de por
tier voor de auto van N. staan om deze
te beletten het veld op te rijden. De kwe
ker gooide echter de rem los en schepte
de portier, zodat deze, hangend op de
motorkap, gedwongen was mee te rijden.
Gisteren beweerde de verdachte echter,
dat de portier uit vrije wil voor op de
bumper was geklommen, doch de portier
en de hulp-portier, die als getuigen wa
ren verschenen, waren van mening, dat
dit niet het geval was geweest. Om zich
zelf te overtuigen begaf de rechtbank zich
naar de binnenplaats van het gerechtsge
bouw, waar de beide partijen moesten
demonstreren hoe het nu wel in zijn werk
was gegaan.
In de zaal teruggekomen, nam de officier
van Justitie, mr. B. van den Burg, het
woord. Hij was van mening, dat de feite
lijkheden bewezen waren en hij rekende
de kweker de daad des te zwaarder aan,
omdat er hier een ambtenaar in functie bij
betrokken was. Mr. Van den Burg sprak
er zijn verwondering over uit, dat de kwe
ker niet direct in verzekerde bewaring
was gesteld, daar volgens hem het gevaar
van herhaling zeer zeker aanwezig was.
Hij eiste tegen de verdachte een gevan
genisstraf voor de tijd van twee maanden.
De verdediger, mr. Veldhuis, rrjeende,
dat er voor de portier geen reden be
stond om voor de auto te gaan staan. Men
kon misschien spreken van overtreding
van artikel 461 van het Wetboek van
Strafrecht, maar verder kon men toch niet
gaan. Hij concludeerde dan ook vrijspraak.
De rechtbank bepaalde de uitspraak over
14 dagen.
Nu de beide Nederlandse zenders Hil
versum I en Hilversum II hoofdzakelijk
mededelingen uitzenden ten behoeve van
de hulpverlening in de overstroomde ge
bieden, laten wij de publicatie van de
radio-programma's in ons blad tijdelijk
achterwege. Redactie.
Ook het contactvaartuig van „Onze Ma
rine" de Van der Steng, ingericht als hos
pitaalkerkschip vroeg om instructies.
Van het rijkskabelschip Poolster kwam
even na tien uur een bericht over de red
dingboot Dorus Rijkers, die op driehon
derd meter afstand op de strekdam bij Zie
rikzee zat De motorboot van de Poolster
kon het niet bolwerken deze oud-Helderse
gediende van de dam te slepen. Men vroeg
aan de marine en andere schepen een
sleepboot. Er liep een sterke ebstroom
Waar ze zitten
De „Vier Gebroeders" IJM 27 liet weten
dat ze opstoomde naar Bruinisse, de IJM
204 berichtte aan de burgemeester van
Dordrecht dat ze met vijf evacués onder
weg was en van de KW 7 hoorden we de
stem van dokter Mac Daniel. Tenminste
dat zei de schipper. De NEHIM 3 had
nieuwe orders ontvangen en was anker op
gegaan, koers zettend naar Brouwers
haven. Het hospitaalkerkschip De Hoop
het vaart nog steeds lag bij Haam
stede en nam zieken over van de UK 141
„Jacob". De Helderse kotters zonden hun
berichten via de Verwachting HD 37 de
lucht in. In het haventje van Schorredijk
lagen de HD 26, HD 74, HD 67 en de WR 7.
Buiten ankerden de HD 24, HD 7 en HD
37. Ook zij lagen werkeloos en wachten
maar weer de ochtend af. Je kunt niet
wetenVele noodzenders vervielen
gisteravond al. Geleidelijk wordt overge
schakeld op de zenders van de marine. In-
Zierikzee worden alle gegevens thans ge
coördineerd. Vandaag zullen de toege
snelde redders ongetwijfeld meer horen,
want wachten is een vervelende zaak.
Tegen de 39-jarige los werkman G. L. uit
Laren en de 27-jarige grondwerker T. J.
W. V. uit Hilversum heeft de officier van
justitie bij de Amsterdamse rechtbank
levenslange gevangenisstraf geëist wegens
moord op de 72-jarige tuinder M. Verheul
uit Naarden.
Beide verdachten bekenden dat zij op 30
Augustus de bejaarde man in zijn tuin van
het. leven hadden beroofd.
De oudste der beide verdachten had
vroeger voor de tuinder gewerkt en meen
de te weten, dat deze des morgens vaak
met vrij veel geld op zak terugkeerde van
de veiling. Met de grondwerker maakte hij
een plan de tuinder diens portefeuille te
ontroven.
Zij wachtten de tuinder op 30 Augustus
c-p, brachten hem ernstig letsel toe en ont
roofden hem zijn portefeuille, welke 700
bleek te bevatten en spoedden zich daarna
op fietsen naar hun werk.
Voor hij overleed vertelde de tuinder
aan zijn buurman, die hem om zes uur die
morgen vond, wie de daders waren ge
weest. De mannen werden aangehouden
en vielen al spoedig door de mand.
De rechtbank zal op 19 Februari uit
spraak doen.
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Bioscoopbond heeft bepaald, dat met het
oog op de algemene gedenkdag, de biosco
pen Zondag in het gehele land gesloten
zullen zijn.
Amerikaanse, Engelse, Franse en Belgische militairen werken mee aan de hulpverlening in de door watersnood geteisterde
gebieden. Hier zien we twee Franse geniesoldaten tezamen met Nederlanders in een rubberbootje op de overstroomde
weg van Halsteren naar het stadje Tholen.
De Raad voor de Scheepvaart te Amster
dam lieeft in een openbare zitting een on
derzoek ingesteld naar de oorzaak van de
stranding bij de Nieuwe Waterweg van
het onder Panamese vlag varende schip
Faustus op 5 November van het vorig jaar.
Er werden vier getuigen gehoord: drie
zeeloodsen en een lichtwachter.
De inspecteur-generaal voor de Scheep
vaart, de heer C. Moolcnburgh, zei in zijn
conclusie, dat de kapitein van de Faustus
grove schuld heeft aan de stranding. „Het
is tragisch, dat dergelijke personen belast
worden met de leiding van zeegaande
schepen", aldus de inspecteur-generaal.
De zeeloodsen verklaarden dat de Faus
tus niet om hulp van loodsen had ge
vraagd.
De lichtwachter verklaarde dat de Faus
tus benoorden de lichtenlijn op de mond
van de Waterweg aanliep. Hij had zeven
minuten lang geseind om het schip in de
goede koest te brengen. Toen kwam er
plotseling een grote golf. Het schip ver
dween uit het zicht en toen de golf voor
bij was, zat het vast.
Ruimen stonden open
In de verklaring, die de kapitein voor
de loodscommissaris heeft afgelegd zei hij
dat hij al 27 jaar als gezagvoerder voer en
sinds April 1952 kapitein was van de
Faustus. „Reeds meer dan 60 maal ben ik
in Rotterdam geweest", zo gaat de ver
klaring verder, waarna een beschrijving
volgt van de ongeluksnacht. „Bij de
Nieuwe Waterweg vroeg ik dcor middel
van een signaallamp een loods aan, maar
de loodsboot antwoordde niet. Wij hadden
nog maar voor één etmaal stookolie aan
boord, want de rest van de voorraad was
door zeewater bedorven. Omdat ook de
luiken van enige ruimen openstonden
moest ik naar binnen. Plotseling luisterde
het schip niet meer naar zijn roer en werd
door de zware zeeën uit de koers en kort
daarna vast geslagen". In een andere ver
klaring geeft de kapitein uitleg waarom
zijn ruimen open stonden. „Wij voeren met
zeer goed weer langs de Engelse kust en
hebben toen, om sneller in Rotterdam
klaar te kunnen zijn, de ruimen vast open
gemaakt. Toen tegen middernacht de zee
ruw werd, heb ik de bemanning opdracht
gegeven de ruimen te sluiten".
De heer C. Moolenburgh, inspecteur-
generaal voor de scheepvaart zeide weinig
waarde te hechten aan de door de kapitein
afgelegde verklaringen. „Hij heeft gezegd
seinen te hebben gegeven. Het merkwaar
dige is, dat de beide loodsboten geen sei
nen hebben gezien. Het is ook niet waar
schijnlijk, dat er geseind is", aldus de in
specteur-generaal, „omdat deze in de don
kere nacht altijd opgevallen zouden zijn.
Als er water in de tanks heeft gezeten,
was er voldoende tijd om dit af te tappen
en had het schip gerust kunnen bijdraaien
en het daglicht kunnen afwachten. Voorts
begrijp ik niet, dat een kapitein, die zo
vaak de Noordzee heeft bevaren, zijn lui
ken en dan nog wel in November open
gooit en zo zijn schip onzeewaardig maakt.
Pas tegen middernacht besloot hij de lui
ken weer dicht te maken, hoewel hij om
zeven uur 's avonds reeds een stormwaar-
schuwing had gehad."
De inspecteur-generaal besloot: „De ka
pitein heeft grove schuld. Hij heeft er niet
aan gedacht, toen zijn schip vast zat, het
te verzwaren door de dubbele bodemtanks
vol te laten lopen. Toen hij met de beman
ning in de reddingboot stapte heeft hij het
niet nodig geoordeeld iets van de scheeps
papieren mee te nemen."
De raad zal binnenkort schriftelijk uit
spraak doen.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan tussen haakjes, achter de
naam van het schip vermeld. Naar Indone
sië: m.s. „Talisse" (12 Febr.); naar Nieuw
Guinea: m.s. „Langkoeas" (12 Febr.);
naar de Ned. Antillen: m.s. „Willemstad"
(17 Febr.); naar Suriname: s.s. „Cottica"
(18 Febr.); naar de Unie van Zuid-Afrika
en Zuid-West-Afrika: m.s. „Oranjefontein"
(10 Febr.); naar Canada: s.s. „Rijndam"
(12 Febr.); naar Australië en Nieuw Zee
land: m.s. „Fairsea" (12 Febr.); en naar
Argentinië, Bolivia, Chili, Paraguay, Uru
guay, en Brazilië: m.s. „Alhena" (11 Fe
bruari).
21. De „Hobbeldam" stond op het punt
te vertrekken, toen Panda en Pat O'Nozel
van hun auto sprongen en naar het schip
snelden. Nog juist bijtijds konden zij zich
op de loopplank werken, die reeds werd
ingehaald en hijgend klommen zij aan
boord. „Wat moet dat?", vroeg een ma
troos. „Wij zijn passagiers", legde Panda
uit, „wij hebben ons wat verlaat!" „Zo
hum", zei ae matroos, „kom dan eerst even
mee naar de purser. Die moet jullie passa
gebiljetten zien". De purser was wat uit
zijn humeur, dat hij nu nog werd lastig
gevallen. „Waarom zijn jullie zo laat.?",
snauwde hij. Geen vragens! Stel geen vra-
gensü", riep Pat driftig uit. „Ik heb een
geheime staatsopdracht, waar niemand iets
van mag weten! Niemand mag vermoeden,
dat ik een geheime agent benook jij niet
dus steek je neus niet in mijn zakens!.
En van neuzens gesproken", vervolgde Pat,
zich over het bureau buigend, „ik wed,
dat de jouwe vals is!!" Tegelijkertijd greep
Pat de neus van de verbijsterde purser en
draaide er krachtig aan. Maar Pat!", riep
Panda, „je denkt toch niet, dat HIJ een
spion is?!" Het gekerm van de purser be
wees overigens, dat diens neus echt en niet
afschroefbaar was.
Hier en daar bestaat in het buitenland
de indruk, dat de Nederlandse industrie
heeft geleden door de overstromingsramp.
Enige exportbedrijven ondervonden reeds
moeilijkheden hij het verkrijgen van or
ders. In de overstroomde gebieden bevin
den zich echter slechts betrekkelijk weinig
industriële bedrijven. De productiecapaci
teit van de Nederlandse industrie is door
de ramp niet aangetast.
SUEZ, (Reuter) Het Italiaanse tank
schip „Miriella", dat met 5000 ton Perzi
sche olie op weg is naar Europa, is in de
nacht van Donderdag op Vrijdag te Suez
aangekomen.
Een vertegenwoordiger van de „British
Tankers Limited", een dochtermaatschap
pij van de „Anglo-Iranian", de olie-maat
schappij, die van oordeel is de rechtmatige
eigenares van de olie te zijn, deelde mede
dat men de „Miriella" niets in de weg zou
leggen. Een woordvoerder van de Britse
marine verklaarde dat voorzover de marine
weet het schip het Suezkanaal kan pas
seren.
De politie kreeg bevel het schip te be
waken. Men verwacht dat het schip, dat
voor de Italiaanse Supor. maatschappij
vaart, zich naar Genua zal begeven. In
scheepvaartkringen te Suez wordt aange
nomen dat bij aankomst in Genua dé
„Anglo-Iranian" een gerechtelijke actie zal
instellen.
De eerder met het tankschip „Rose
Mary" ondernomen poging tot het vervoer
van Perzische olie werd door het ingrijpen
van de Brits-Perzische oliemaatschappij
verhinderd. Het gerechtshof te Aden be
sliste toen, dat de olie aan boord van de
„Rose Mary" aan de maatschappij moest
worden teruggegeven.
BERLIJN (D.A.P.) Volgens de ^Ber
liner Morgenpost" zijn tengevolge van een
instorting in de „Stalin"-uraniummijn te
Oberschlema (Saksen) 98 Oost-Duitse
mijnwerkers om het leven gekomen. Het
ongeluk zou zich vorige week Donderdag
hebben voorgedaan, op de dag, dat in de
zelfde mijn 22 mijnwerkers het leven ver
loren tengevolge van een overstroming.
Op 18 Januari bedroeg de productie van
de „Willem Barendsz" 3046 ton traan en
320 ton spermolie (vorig jaar op dezelfde
datum 4007 ton traan).
Het Haagse gerechtshof heeft het von
nis bevestigd, dat de politierechter tegen de
68-jarige L. H. L. uit Den Haag had uitge
sproken: een week gevangenisstraf en in
trekking van het rijbewijs voor twee jaar.
L. had bij Gouda met zijn auto een trailer
met oplegger in een bocht gepasseerd. Hij
kwam in botsing met een uit de tegen
gestelde richting komende motorfiets. De
motorrijder overleed en de duopassagier
werd invalide.
ADVERTENTIE
„Werkelijk, je kunt Lodaline
voor alles en nog wat gebruiken.
Denk eens aan badkuip en was
tafel. En weet je wat mijn krui
denier vertelde? Dat hij geen
Last meer heeft van aangeslagen
ruiten, doordat hij deze met een
doek, in Lodaline gedrenkt, af
wrijft. Dat schuimt natuurlijk,
maar dat laat hij gewoon op
drogen en de eerste dagen slaan,
de ruiten niet meer aan. Lodaline
kost maar 43 ct per fles en er
zit een HELE liter in!"
j
Oorzaak. Volgens een correspondent van
het Kaapse blad „Cape Argus" gelooft
men, dat de bij Mozambique gezonken
„Klipfontein" op een niet in kaart ge
brachte rif is gelopen. Britse duikers
hadden vastgesteld, dat het schip op
zijn stuurboordzijde ligt, in 50 meter
diep water. Van voor tot ongeveer mid
scheeps loopt een scheur, waarin zich
hier en daar stukken rots bevinden, al
dus de correspondent.
Staking. De bemanningen der sleepboten,
die in de haven van New tlork dienst
doen, staken sinds Zaterdag. Hierbij
hebben zich gisteren de havenarbeiders
uit solidariteit aangesloten. Het sclieeps-
verkeer in de haven van New York
dreigt hierdoor verlamd te worden. ,Het
34.183 ton metende Britse passagiers
schip „Caronia" is in- de nacht vem
Woensdag op Donderdag met een piert
in botsing gekomen als gevolg van het
feit, dat het schip zonder sleepboothulp
moest meren. De 81.000 ton metende
Queen Mary werd heden in de haven
van New York verwacht. De vereniging
voor handel en industrie te New York
heeft president Eisenhower gevraagd te
trachten een einde te maken aan de
staking in de haven.
Verbod. De regeling van Saarland heeft
de ontbinding bevolen van de mijnwer-
kersbond, die een onwettige politieke
bedrijvigheid aan de dag zou leggen.
Vele leiders en leden, aldus de rege
ring, zijn lid van de communistische
partij, die de bond als mantelorganisa
tie wil gebruiken. Er zijn 42.000 mijn
werkers bij de bond aangesloten.
Weg. De eerste trajecten van de autoweg
die Kandin (West-China) met Lhasa
zal verbinden (meer dan 1.000 kilome
ter) zijn volgens het Sovjetblad „Praw-
da" gereed gekomen. Het blad haalt
hierbij Chinese persberichten aan. Meer
dan 150 bruggen zijn gereed gekomen,
waaronder drie grote rivierbruggen.
Oproep. De Franse premier René Mayer,
heeft via de radio het Franse volk op
gewekt met gulle hand te geven voor
hulpverlening aan de slachtoffers van
de overstromingen.
Brand. Opstandigen hebben in Kenya een
bosbrand gesticht, die ten Noorden van
Nairobi reeds meer dan 1200 hectaren
waardevolle cederbossen heeft vernield
en die men nog niet meester is, aldus
heeft Donderdag een officiële woord
voerder verklaard. Honderden arbei
ders trachten het vuur in te perken
door het graven van grote greppels. De
brand ontwikkelde zich in het gebied,
dat enige weken geleden het centrum
van massale verdrijving van stamleden
der Kikcejoes was. Verkenningsvlieg
tuigen hadden kort na de ontdekking
van de brand zeven mannen waargeno
men bij de vuurhaard, aldus de woord
voerder.
Agenten. Het Albanese nieuwsbureau heeft
verklaard, dat de laatste dagen „vijf
Britse agenten, afkomstig van Malta
omsingeld en onschadelijk zijn ge
maakt". Het hoofd van de groep werd
gedood en een lid ernstig gewond bij
het gevecht, dat bij de actie ontstond.
Concurrent. Het concurrentievermogen der
Duitse industrie op de internationale
markt baart volgens het jongste maand-
rapport van de bank der Duitse landen
toenemende zorgen. Het is in de laatste
tijd ten dele verminderd, daar buiten
landse fabrieken sneller kunnen leve
ren, langere credieten kunnen geven en
ook een voordeliger kostenpeil hebben.
Een verdere rationalisering der Duitse
industrie is volgens de leiding der bank
dringend nodig om een verzwakking
van de Duitse uitvoer te voorkomen.
Fonds. President Eisenhower heeft al zijn
geldelijke bezittingen in een speciaal
fonds gestort, dat door een administra
teur wordt beheerd. De president ging
hiertoe over om te voorkomen, dat men
hem zou kunnen verwijten zijn beslis
singen te laten beïnvloeden door deze
bezittingen. De administrateur van het
fonds behoeft Eisenhower voor zijn
handelingen niet te raadplegen. Het
enige wat de president zal doen is het
ontvangen van de inkomsten.
Arrestatie. In de Beierse stad Penzberg is
een aantal communisten gearresteerd
tijdens een opleidingscui'sus over revo-
lutionnaire strijdmethoden, zo deelt het
Beierse ministerie van Binnenlandse
Zaken mede. Zij worden beschuldigd
van voorbereiding van verraad. Onder
de gearresteerden is dr. Paul Schreyer,
voorzitter van de verboden Beierse ver
eniging voor Duits-Russische vriend
schap.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Rouveen (toez.): W. Vroeg-
indewey te Bleiswijk; te Zandvoort: J. de
Groot te Apeldoorn.
Aangenomen naar Vroomshoop (toez.):
H. Roest te Beuningen.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Borssele: M. Heerschap te
Wageningen.
WANNEER de bliksem in het zand in
slaat, kan door de hitte van de elec-
trische ontlading het zand tot smelten
overgaan. Door de ogenblikkelijk daarop
intredende afkoeling worden de zandkor
reltjes aan elkaar gekit en er ontstaat een
buis een zgn. fulguriet van onregel
matige vorm, die somtijds vertakkingen
heeft. De binnenwand van een
dergelijke bliksembuis is glan
zend en glasachtig, doch de
buitenkant heeft een ruw op
pervlak.
Dergelijke fulgurieten zijn
somtijds enige meters lang en
kunnen wanneer dit uiterst
voorzichtig gebeurt worden V
uitgegraven. Het blijkt dan dat zij hol
zijn, hetgeen door vele onderzoekers wordt
toegeschreven aan de plotselinge verdam
ping van het grondwater, terwijl anderen
dit in verband brengen met het mechanisch
effect van de ontlading.
Hoe dit ook zij, voor ons is dit momen
teel van vjeinig belang. Wie er zich in wil
verdiepen, kan in het Museum voor Geolo
gie te Leiden een fulguriet aantreffen ter
lengte van meer dan drie meter, waarover
hij alle mogelijke theoriën kan opstellen,
want veel is zelfs bij dit kleine onderdeel
der meteorologie nog niet verklaard.
Het frappante feit doet zich namelijk
voor dat deze bliksembuizen door ver
schillende onderzoekers niet zijn aange-
troffen op dLuintoppen dus op de hoog
ste punten in het landschap maar juist
in de daar tussen gelegen kommen, dus
m de lage gedeelten. Zowel in de droge
woestijn (Sahara)als in het Nederlandse
landschap werd deze ervaring opgedaan.
Klaarblijkelijk slaat de bliksem in zand
vlakten dus daar in, waar de bodem het
vochtigst is, en vermoedelijk
reikt de buis dan tot aan het
grondwateroppervlak.
In ieder geval moet u dit
doen zien, dat de duinpan
niet zo veilig is voor bliksem
inslag als we oorspronkelijk
meenden te mogen veronder
stellen. Dit mag u echter
niet tot de conclusie brengen dat u bij
onweer dus maar boven op de duintop
moet gaan staan, want we zouden het toch
wel erg betreuren als in de toekomst de
eerste fulguriet wordt aangetroffen juist
op het duin, waar u zich veilig waande.
Kiest dus de duinhelling als beschutting
en wel daar, waar u in de schaduw van het
onweer ligt.
Juist deze duinen moeten ons thans
doen beseffen, hoe duizenden jaren gele
den hier dc grondslag werd gelegd voor de
tegenwoordige vorm van Nederland, maar
levens, hoe tegelijk de voorwaarden wer
den geschapen voor de watervloeden die
door alle eeuwen heen ons land zouden
teisteren. Daarover morgen.
(Nadruk verbodenH. PéTILLON.
