Minister Beel wenst geenszins
een „Engelse Zondag"
Atlantische aaneensluiting geen
vervanging Europese eenheid
Onze puzzle
Hij de dichters
Agenda voor
Haarlem
goed en lekker
PRIJS f 6405.-
Spontane reacties, bijvoorbeeld bij voetbal
wedstrijden, worden niet verboden
Smartkreet
Engelse straaljager in
N.O.-polder neergestort
WEK DE GAL
UW LEVER OP
DE NIEUWE FIAT 1100
11
Zondagswet in de Tweede Kamer
Prof. Oud: Wettelijke regeling
is overbodig
Een van d'e twee inzittenden
kwam om het leven
Kerkelijk Nieuws
Atlantische conferentie in Den Haag
Botter HD 54 opgegeven
ZUINIG -
SNEL
SIERLIJK
GEBR. BEEKMAN Automobielbedrijven
FRANSE LITTERATUUR
SATERDAG 21 MAART 1953
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Koningin Juliana woonde te Utrecht een voorstelling bij van ,,Dic Zauberflöte':
Tijdens de pauze liet zij de medespelenden aan zich voorstellen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Beel heeft gisteren in de Tweede
Kamer geantwoord op de opmerking over
het ontwerp-Zondagswet.
De regeling van 1815 is dusdanig ver
ouderd, dat zij niet meer toe te passen is.
Maar met intrekking alleen van die ver
ouderde wet kan natuurlijk niet worden
volstaan, want een zeer belangrijk deel
van ons volk wenst eerbiediging van de
Zondagsrust. Dat eist dus wettelijke rege
ling. De.overheid heeft niet tot taak Zon
dagsheiliging van alle burgers af te
dwingen, maar wel de beletselen op te
heffen, die haar in de weg staan. Natuur
lijk moet dan meteen rekening worden
gehouden met de in onze samenleving in
de loop van ongeveer anderhalve eeuw
veranderde omstandigheden. Evenals de
Zondagswet van 1815 heeft het aanhangige
voorstel slechts een negatieve strekking,
aldus de minister, die het onnodig achtte
op de verschillende principiële beschou
wingen nader in te gaan." Bij het streven
naar een aanvaardbare oplossing voor de
zeer uiteenlopende groepen en opvattingen
moest de regering het wel zoeken in een
regeling met een compromis-karakter. Dit
dienden ook ds. Zandt en anderzijds de
heer Ritmeester te begrijpen. Een zeer
groot deel van ons volk hecht aan erken
ning en bescherming van het bijzondere
karakter van de Zondag: dit moest de heer
Ritmeester toch ook inzien.
De wetgever kan niet de mensen dwin
gen naar Gods wetten de Zondag te vie
ren. Echter behoort rustverstorend ru
moer op deze dag zoveel mogelijk te wor
den tegengegaan. Maar hierbij zijn be
perkingen geboden, omdat rekening moét
worden gehouden met de gevoelens van
hen die de Zondag bestemd willen hebben
voor ontspanning. Daarom is ondei'scheid
tussen een strenger régime vóór en een
minder beperkt régime na 1 uur 's mid
dags nodig. Dus behoort er gelegenheid
te zijn voor sport en ontspanning.
Geen Engelse Zondag
De regering wil geenszins op invoering
van een Engelse Zondag aansturen.
ADVERTENTIE
JOPPER5 - MONTY COATS
ZATERDAG 21 MAART
Stadsschouwburg: „Welkom thuis, Helena"
(Nederlandse Comedie), 8 uur. Concertge
bouw: Lentebal met optreden van artisten,
8 uur. Rembrandt: „Diplomatic Courier", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Drie uit de in
fanterie", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Captain Scarlet", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Lido: „De eerbiedwaardige lichtekooi", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Achtervolging in
Frisco', 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„Nachtruiters van de wolvenkreek", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De eerbiedwaar
dige lichtekooi", 13 jaar, 7 en 9.15 uur. Mi
nerva: „Serenade van Tosselli", alle leeft.,
7 en 9.15 uur.
ZONDAG 22 MAART
Stadsschouwburg: „Welkom thuis, Helena
(Nederlandse Comedie), 8 uur. Gebouw Cul
tural Nederlandse Vereniging van Spiritisten
„Harmonia", spreker J. G. de Jong, 10.30
uur. Rembrandt: Zondagmorgenvoorstelling
„Eroica", 11 uur. „Diplomatic Courier", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „Drie uit
de infanterie", 14 jaar, 2. 4.15. 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Captain Scarlett", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. City: „Achtervolging in
Frisco", 14 jaar, 2.15, 4.30. 7 en 9.15. Spaarne:
„Nachtruiters van de wolvenkreek", 14 jaar,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: Zondagmorgen-
voorstelling „Wilde pracht", 11 uur. „De eer
biedwaardige lichtekooi", 18 jaar, 2, 4.15, 7
en 9.15 uur, Frans Hals: „De eerbiedwaar
dige lichtekooi" 18 j., 2, 4.30, 7 en 9.15 u. Mi
nerva: „Serenade van Tosselli", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 23 MAART
Nassauplein 8: Mevrouw J. van Ingen—
Jclgersma spreekt over „De ontwikkeling
van de geest', 8 uur. Rembrandt: „Diplomatic
Courier", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Drie van de infanterie", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Captain Scarlet",
14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. City: „Achtervolging
in Frisco", 14 jaar. 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „Bittere rijst". '18 jaar, 2.30. 7 en
9.15 uur. Lido: „De eerbiedwaardige lichte
kooi", 18 jaar, 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „De eerbiedwaardige lichtekooi", 18
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Serenade
van Tosselli", alle leeft., 2.30 en 8.15 uur.
AJleen indien zulks volstrekt nodig is
met het oog op de productie zal de daar
voor Ie verrichten arbeid op Zondag wor
den toegestaan, zei minister Beel, die ook
meende, dat het aanbeveling verdient door
amendering het onderscheid tussen de
Zondag en Christelijke feestdagen
duidelijker tot uiting te doen komen.
Tegen gelijkstelling van Tweede Kerst-,
Paas- en Pinksterdag met de Zondag had
minister Beel geen bezwaar wat de toe
passing van de wet betreft. Onjuist achtte
hij algehele gelijkstelling van de Nieuw
jaarsdag met de Goede Vrijdag, op welke
dag de wet wél arbeid toelaat.
Verkeerd zou zijn het luiden van kerk
klokken op Zondag als strijdig met de wet
te willen beschouwen.
Abe kan gerust zijn
„Abe Lenstra zal zich geen zorgen
behoeven Ie maken, dat hij, als hij op
een Zondag Nederland in een inter
nationale ontmoeting aan een voor
sprong zal helpen, met de strafrech
ter in aanraking zal komen, wegens
het daarop volgend gejuich. In de eer
ste plaats verwekt hij dan zelf niet
het in artikel 3 van de wet verboden
gerucht, maar bovendien slaat deze be
paling niet op spontane reacties".
En als zodanig moest men volgens de
minister dergelijk gejuich beschouwen.
Dat van een onenbare vermakelijkheid
sprake zal zijn alleen omdat er toegangs
prijzen worden betaald, gaat niet op. Dit
laatste mag niet als een .beslissende fac
tor gelden. De rechter zal moeten uit
maken of men, gezien vooral ook de te
dien opzichte bij algemene maatregel van
bestuur vast te stellen bepalingen, met
eert od Zondag verboden openbare ver
makelijkheid te doen heeft. Zeilwedstrij
den zullen hieronder in elk geval niet be
horen. Zondags vóór 13 uur zullen ker
missen steeds verboden zijn; de gemeen
teraden kunnen ze ook na 13 uur verbie
den en als dat niet geschiedt., is er toch
altijd volgens artikel 4 ontheffing van het
verbod door de burgemeester nodig.
Overigens zal de algemene maatregel
van bestuur nader bepalen wat zal gelden
als een niet in de zin van de wet op Zon
dag verboden openbare vermakelijkheid.
Het verbod van politieke optochten in de
open lucht alsook van politieke bijeen
komsten vóór 1 uur Zondagsmiddags had
bij de heer Stufkens (P.v.d.A.) en diens
fractie bezwaren ontmoet. Maar, zo zei
minister Beel, als het woord „politieke"
vervalt, zou de werkingssfeer van het des
betreffende artikel 5 wel eens te ruim
kunnen worden. In elk geval dienen ker
kelijke, dat wil zeggen godsdienstige op
tochten, vóór 1 uur Zondags wèl toelaat
baar te zijn. Volgens de minis'er is een
optocht: „het als manifestatie bedoeld in
georganiseerd geheel gezamenlijk voort
bewegen van personen". Onder deze om
schrijving zou de wandelsport niet vallen,
want daar heeft men niet met een „mani
festatie" te doen.
„Kipnenhokken timmeren op Zondag is
een liefhebberij, die de wet wel toelaat,
mits het daarbij veroorzaakte gemcht niet
op een grotere afstand dan 200 me'er
hoorbaar zal zijn", aldus de minister.
„Gelukkig het volk, dat als het onze.
op democratische wijze in volle vr'ihmd
getuigenis kan afleggen van zijn gods
dienstige gevoelens met eerbiediging te
vens van de uiteenlopende onvattingen
der versehil'ende groenen van de burge
rij". Zo besloot de minister van Binnen
landse Zaken de verdediging van wad
ook hij een sober gehouden regeling
noemde.
Voorzitter Kort en horst drong er
hierna bij de leden op aan hun replieken
niet aan de te amenderen artikelen <e
wiiden.
De heer M a e n e n (K.V.P.) verklaarde
met verbastering geluisterd te hebben
naar ds. Zandt's klanken omtrent diens
„somber Chr'stendom". De heer Rit
meester (V.V.D.j betoogde nog eens.
dot deze wet eigenlijk niets nieuws in
houdt. De heer Stufkens (P. v. d. A.'i
vroeg of inderdaad in de algemene maat
regel van bestuur de verschillende sport-
beoefeningen en culturele bijeenkomsten
duidelijk als „buiten spel" zullen gelden
bij het eventueel op Zondagmiddag nog
door gemeenteraden te verbieden „open
bare vermakelijkheden". Een opmerking
van dr. Bruins Slot (A.-R.), dat de libe
ralen deze wet niet willen uit een soort
van onverschilligheid en omdal zij de
A.-R.-opvattingen inzake Zondagsheiliging
niet delen, deed mr. Oud (V.V.D.) in het
geweer komen. Een uniforme regeling
achtte hij fout, want deze zou onmogelijk
toe te passen zijn. Op die manier heeft
men kans op een herhaling van hetgeen
in 1896 gebeurde, toen de minister van Bin
nenlandse Zaken er bij de burgemeester van
Haarlem op aandrong „die Zondagswet
alsjeblieft niet toe te passen". Men mag
nooit een godsdienstoefening verstoren,
ook niet op een gewone dag in de week.
Mijn trilogie „drieluik" noemde ik
het liever Maria van de Moerassen,
bestond, zoals u misschien reeds vermoe
den zult, uit drie delen: Ochtendscheme
ring Middaghoogte Avondval. De
gezamenlijke omvang bedroeg 2412 pagi
na's; de verluchting was van Gustave
Doré, de band was van handgebeukt zil
ver en vervaardigd door leerlingen van de
Academie voor Beeldende Kunsten te
Made en Drimmelen. Het werk speelde op
de hoogvlakte van Drenthe en het voor
woord was derhalve van het Tweede
Kamerlid de heer Zegering Hadders.
De luxe-editie was onmiddellijk weg.
Zij bestond uit honderd genummerde
exemplaren, alle voorzien van de hand
tekening van de toen nog volslagenon
bekende auteur. Zij werd ten geschenke
gegeven aan alle staatshoofden ter we
reld, uitgezonderd Koning Nikita van
Montenegro (met wien ik in onmin leefde)
en de Mbret van Albanië, die, om princi
piële redenen (hij was een speelkameraad
van Fedde Schurer) alleen maar letter
kunde in de Friese taal wilde lezen.
Van de populaire uitgave, die uit 250 x
3 exemplaren bestond, zijn er 27 door par
ticulieren, lees- en universiteitsbibliothe
ken gekocht; de rest rust zwaar op de
verdrukte middenstanders, die een karige
boterham met zonneschijnvitaminen ver
dienen in de vierde hands-boekhandel.
Menige kraam op menige markt kreunt
onder die last.
Ik ben in de letterkunde tegelijk gestart
met Mauriac en Hans Martin. Zij beiden
zijn wereldberoemd geworden. Ik ben
vergeten. Het staat mij fraai dit ruiterlijk
te erkennen. Ik gun het de heren van
harte. Zelf verdien ik sindsdien een slor
dige boterham met deze stukjes.
Alleen gedurende de Jaarlijkse Boeken
week brandt de oude wond.
Ik zie dan Den Doolaard, Carmiggelt,
Bakker en Bomans in de uitstallingen lig
gen en in de Amsterdamse Stadsschouw
burg zitten. Ik hoor de menigten hele
brokstukken van het Schaap Veronica
citeren. Ik zie Victor van Vriesland in
rok met Leopoldsorde op een plaatje. Mi
nister Cals onderhoudt zich minzaam met
Eduard Hoornik. Emmy van Lokhorst en
Jan Greshoff wijden essays aan de Pur-
merendse School der Neo Intentionalisten
en Maria van de Moerassen ligt dodelijk
vermoeid tussen oude jaargangen van De
Prins en pocketbooks van drie voor een
daalder uit het faillissement van een ach-
terofs boekhandelaartje.
Het is niet leuk en slechts de zekerheid,
dat in het jaar 2213 mijn talent geprezen
zal worden en Maria als voorbeeldige
twintigst' eeuwse kunst herkend, houdt
mij slaande op de wankelende benen.
„De tanden op elkaar", mompel ik tot
mijzelf.
„Denk aan Vincent van Gogh.
Alzo leef ik dan maar weer voort.
ELIAS
Een Engelse Meteor-straaljager is op 6
kilometer afstand van Urk in de Noord-
Oosipolder neergestort. Een van de beide
inzittenden heeft vergeefs getracht zich
met zijn parachute te redden; de ander
bereikte behouden de grond. Het toestel
was afkomstig van een Engelse vliegbasis
in West-Duitsiand.
Ned. Herv. kerk
Aangenomen naar Silvolde L. Boer te
Sirjansland.
Benoemd tot vicaris te Nijverdal A. W.
Lendering, cand. te Almelo.
Ds. W. J. Wynia
In de leeftijd van 47 jaar is in het Aca
demisch ziekenhuis te Groningen, waar hij
reeds geruime tijd verpleegd werd, over
leden ds. W. J. Wynia, predikant bij de
Geref. kerk van Emmen.
Chr. Geref. kerken
Beroepen te St. Thomas (Ont.) (Canada)
(Old. Chr. Ref. Church) J. P. Geels te
Rotterdam-C.
Doopsgez. Broederschap
Benoemd tot geestelijk verzorger van de
strafgevangenis te Hoorn W. Broer aldaar.
ADVERTENTIE
zult morsen» „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal in uw
Ingewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet. het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S LEVB1RP1LLETJES orn die liter
gal op te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen Een
plantaardig zacht middel, onovertroffen om dt
gal te doen stromen. Eist Carter's Leverpilletjea.
Dat weet iedereen en dus hebben we
daarvoor geen wettelijke verbodsregelin-
gen nodig. „Zie daar", zo riep mr. Oud
uit, „het liberale standpunt. Dit heeft de
heer Bruins Slot blijkbaar niet ingezien,
wel zijn grote voorganger dr. Colijn!' Van
het „prutsen" aan deze wet moest mr. Oud
niets hebben. „De dingen waarom het
gaat, lopen allemaal goed, juist dank zij
volstrekte eerbied voor de opvattingen
van andersdenkenden". Aldus de aanvoer
der van de fractie van de V.V.D., die dan
ook tegen het ontwerp zou stemmen.
Minister Beel bleek niet bereid nu
al vast te leggen, wat in elk geval niet zal
gelden als openbare vermakelijkheid.
Amendementen
Laat op de middag kwamen nog de
amendementen ter sprake. Aangezien pas
de volgende week Dinsdag daarover de
beslissingen zullen vallen, kon hier vol
staan worden met te vermelden, dat mi
nister Beel ernstig bezwaar maakte tegen
een amendement van de heer Maenen
(K.V.P.waarmee deze beoogde de wet
ook nog van toepassing te doen zijn op
„dagen, door één of meer kerkgenoot
schappen tot rust- of feestdagen bestemd"
Op die manier zou clus in allerlei gemeen
ten aan de gehele burgerij „heiliging"
kunnen worden opgelegd van specifiek
katholieke of specifiek Protestantse feest
dagen. In een compromis-regeling behoor
de iets dergelijks niet thui*.
ADVERTENTIE
Extra toegevoegdeiwit, kalk,
phostor, vitaminen A, B. en C.
PRODUCT VAN DE NOORD-HOLLANDSE MARGARINEFABRIEKEN ZAANDIJK
Door de zilverpapier verpakking heelI hel licht geen nade
lige invloed op de Inhoud en blijven de vitamines behouden.
In de Ridderzaal te 's-Gravenhage is
Viijdag een conferentie betreffende de
Atlantische gemeenschap begonnen, die
wordt belegd door de Atlantische commis
sie, welke is ingesteld door de Vereniging
voor Internationale Rechtsorde (V.I.R.O.)
en het uitvoerend comité van de Neder
landse Raad der Europese Beweging. Het
doel van de conferentie is meer bekendheid
te geven aan de gedachte van een Atlan
tische gemeenschap.
De openingsrede werd uitgesproken door
de voorzitter van de Atlantische commissie,
tevens voorzitter van de conferentie, prof.
mr. R. Kranenburg, waarna mr. H. R. Nord,
secretaris van de Nederlandse Raad der
Europese Beweging, een overzicht gaf van
de internationale ontwikkeling in verband
met het streven naar Atlantische aaneen
sluiting. Vice-admiraal b.d. F. J. Kist be
lichtte vervolgens de militaire zijde van de
Atlantische verdragsorganisaties. Drs. F.
Hartog besprak de economische vraagstuk
ken in Atlantisch verband, het Tweede
Kamerlid G. J. N. M. Ruygers de politieke
betekenis van Atlantische aaneensluiting
en prof. mr. L. G. A. Schlichting de cul
turele factoren van een Atlantische ge
meenschap.
Na de openingszitting splitste de confe
rentie zich in vier secties, de militaire, de
economische, de politieke en de culturele.
Vandaag komt de conferentie wederom
in algemene vergadering bijeen om het ver
slag aan te horen van de rapporteurs der
secties. Met een rede van jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, per
manent gedelegeerde voor Nederland in de
Atlantische raad en een slotbeschouwing
door mr. J. A. Jonkman zal de conferentie
worden besloten.
Professor Kranenburg, de voorzitter van
de conferentie, begon zijn openingsrede met
te wijzen op de grote belangrijkheid van
de Atlantische samenwerking. Het is waar
schijnlijk het belangrijkste onderwerp van
deze tijd, zo zeide hij. De teleurstelling, die
de werkwijze en de resultaten der UNO
aan de volken bereidde nadat zij vol
hoop hadden opgezien naar deze organi
satie deed de Westelijke vrije wereld
zich bezinnen op andere middelen om een
rechtsorde te vestigen en zekerheid van
bestaan en veiligheid te verkrijgen, aldus
prof. Kranenburg, en de resultante daarvan
was het Atlantisch pact, gesloten in April
1949.
Spreker stelde als eerste probleem in de
Atlantische samenwerking: de verhouding
tussen de Europese integratie en de Atlan
tische coördinatie. Prof. Kranenburg zag
deze niet als een alternatief het een of
het ander doch als een elkaar insluiten
en aanvullen. Een unie in de Atlantische
gemeenschap, die een deel der Europese
landen omvat, is zeer goed denkbaar.
Spreker zag in de Atlantische gemeenschap
het nadere verband, dat ook de van een
Europese unie afzijdig blijvende Europese
landen tot een collectieve samenwerking
zou kunnen brengen. Prof. Kranenburg
accentueerde tenslotte de noodzaak tot
versterking van de Westelijke wereld
tegenover de gemakkelijker tot eenheid
gesmede Oostelijke landen, opdat opeen
hoping van macht zou kunnen worden ge
neutraliseerd.
De heer Ruygers merkte in zijn rede op,
dat de steeds toenemende nadruk op het
militaire bondgenootschap in de NAVO op
de duur onoverkomelijke moeilijkheden
kunnen veroorzaken, wanneer de Atlanti
sche landen ook niet op ander terrein,
politiek, economische en monetair, tot een
nauwere eenheid komen.
Naar wij vernemen is de gestrande bot
ter HD54 „Oberon", die bij Bloemendaal
vastliep, opgegeven. Het scheepje zal
worden gesloopt.
Zoals wij al eerder berichtten, stootte
tijdens de s'randing de mast door de bo
dem van het scheepje, dat daardoor ern
stig lek werd.
ADVERTENTIE
4 pers. -
Wagenweg 72
1,1 L. inhoud
1 1. op 15 KM
810 KG
115 KM per uur
VRAAGT EEN PROEFRIT AAN
HAARLEM BLOEMENDAAL
Telefoon 11160 Bloemendaalseweg 50-52 - Tel. 22165
NAAM INZENDER:
Horizontaal: 1 ruwe
kracht, 5 stad, 10
soort brandstof, 11
deel van de mast, 12
aardr.k. term (afk.).
13 lomp, 14A maat,
15 groet, 17 wat, 19
pers. voorn.woord, 20
heilige, 21 oude maal.
22 eerstvolgend, 23
tegenover, 25 vaas.
27 uitglijden met een
voertuig, 30 aanw
-voorn.woord, 32 gaar
ne spelend, 34 aan
gaande, 36 zat, 37
bar, 39 orgaan, 40
holte in de muur, 41
bloeiwijze, 43 deel v.
d. week, 45 vaasvor-
mig vaatwerk, 47
herstelplaats voor
schepen, 51 kalk-
grond, 54 verschan
sing, 56 plaats in
Gelderland, 57 zig
zaggen, 60 achting
61 pers. voorn.woord,
63 familielid, 64
reeds, 65 titel, 66
boom, 68 bel, 70
zacht, 72 en dergelij
ke, 73 hoogste punt,
75 water in Fries
land, 76 voedsel, 77
nagerecht, 78 sneeuw
storting, 79 sport-
term.
Verticaal: 1 bitter vocht, 2 verlaagde
loon, 3 tijdrekening, 4 adresstrookjes, 6
dichter bij de wind sturen, 7 zangslem, 8
ten laatste, 9 rekenkundige opgave, 19
kalm omdat men niet behoeft te vrezen.
14 handvat van een degen, 15 geheel de
uwe (lat.), 16 bijbelse figuur, 17 boom, 18
onverminderd behoudens de titel, 20 sna
vel, 24 rivier in Duitsland, 26 soort politie,
27 opgeschoten jöngmens, 28 stoot, 29
windrichting, 31 voorzetsel, 33 gehucht bij
Engwierum, 35 rivier in Italië, 37 boom,
38 opening, 42 soort pannekoek, 43 werp
anker, 44 naaml. vennootschap (Duits), 46
lofzang, 48 Oosterlengte, 49 spleet, 50 aan
tekenboekje, 52 uitgave, 53 inspan, 54 ver
hoogd beeld, 55 nummer, 58 beroep, 59
mannel. dier, 62 maanstand, 65 de dato,
67 noot, 69 dakbedekking, 71 bed (Fr.),
72 ivoor, 74 familielid, 77 familielid.
Oplossingen kunnen, ingevuld op het
bovenstaande diagram, worden ingeleverd
aan onze bureaux Grote Houtstraat 93 en
Soendaplein 37 te Haarlem, of Kennemer-
ADRES:
laan 186 in IJmuiden. Om mee te dingen
naar de die prijzen ad 7,50, 5,en
2,50 moeten zij uiterlijk om 17 uur
Woensdag a.s. in ons bezit zijn. Op brief
kaart of couvert vermelden: „Oplossing
puzzle" en geen mededelingen bijsluiten
of toevoegen.
De oplossing van de vorige puzzle luidt:
aanbeeld, lenen, spiegel, transpireren,
waaghals, emballeren, engagement, Hol
ten, oxyderen, Nederland, dendrographie,
enkeling, neuron, vandaag, erfenis, ca
deau, Haarlem, tremmer, euvel, noodwen
dig, onder, machinist, excelsior, effect,
nornen. Het verborgen spreekwoord is:
„Als twee honden vechten om een been,
gaat de derde ermede heen".
De prijswinnaars van de vorige puzzle
zijn: 1. Mej. H. M. J. van der Goes, v. d.
Hulslstraat 7, Haarlem 7,59; 2. H. D.
van Turen, Meer en Boslaan 18, Heem
stede 5,3 J. V. Auer, Willem de Zwij
gerlaan 12, Santpoort 2,50.
Jean Rousselot: Panorama
critique des nouveaux poctes
francais. (Ed: Pierre Seghers,
Paris).
Toen tijdens en kort na de ooi-log de
lijdende mensheid haar droefenis wilde be
zongen zien cn haar helden verheerlijkt,
genoot de poëzie een bloeiende belangstel
ling van de zijde van het publiek. Veel van
deze gelegenheidspoëzie, waarvan slechts
enkele gedichten' schoonste verwoording
van menselijke smart en grootheid zijn,
leefde niet langer dan de omstandigheden,
die ze deed geboren worden. En de belang
stelling van het letterlievende publiek
richtte zich weer spoedig op roman en to
neel. Tengevolge daarvan waarschijnlijk
worden dichtbundels thans weer, in kleine
oplagen, meestal gepubliceerd „voor reke
ning van de dichter" en. ruimen de tijd
schriften weinig plaats in aan gedichten.
Zelfs staat er in het eerste nummer vari
de Nouvelle N.R.F. geen enkel vers.
Het is daarom verheugend voor alle
minnaars der Franse poëzie, dat sinds en
kele jaren de uitgeversfirma Pierre
Seghers zich vrijwel gespecialiseerd heeft
op het gebied der dichtkunst. Pierre
Seghers, zelf dichter, geeft onder meer de
uitstekende collectie „Poètes d'aujourd'hui"
uit, waarvan elk deel een essay, teksten,
foto's, documenten, benevens een volledige
bibliografie van de behandelde dichter
bevat. Verder publiceert hij de „Cahiers
P.S. bi-mensuels": kleine boekjes van on
geveer dertig bladzijden, onmisbaar voor
ieder, die op de hoogte wil blijven van de
allerjongste poëzie. Reeds zijn tweehonderd
van die dunne cahiers verschenen.
Het valt de Nederlandse lezer op, dat de
auteur van Cahier 163 een landgenoot is,
namelijk Sadi de Gorter. Het is niet zozeer
verwonderlijk, dat deze pers-at'aché bij de
Nederlandse ambassade te Parijs gedichten
schrijft in de Franse taal, dan wel dat zijn
„Pays Nocturnes" volkomen Frans en mo
dern Frans zijn. In de enigszins on-
stuimig-visionnaire passages zijn de in
vloeden duidelijk aanwijsbaar; in die der
stille bewogenheid treft de zeer persoon
lijke klank, het eigen rhythme en het oor
spronkelijke, zij het soms iets te precieuze
beeld.
Tenslotte verschijnt sedert kort bij
Seghers een nieuwe collectie, waarvan
elk deeltje een keuze bevat van de belang
rijkste werken der meest representatieve
dichters der huidige generatie.
Scherpe analyse
Ondanks deze publicaties en de bij en
kele andere uitgevers verschenen dicht
bundels was het voor de buitenlandse
lezer, die nu eenmaal niet alles kan aan
schaffen, zeer moeilijk een behoorlijk over
zicht te krijgen van de stand der moderne
Franse poëzie. Dat is nu mogelijk gewor
den dank zij het onlangs bij Seghers ver
schenen: „Panorama critique des nouveaux
poètes francais" door Jean Rousselot.
Tot nu toe stond de minnaar der Franse
dichtkunst alleen ter beschikking het
prachtige „Panorama de la nouvelle litté-
rature francaise" door Gaëton Picon (een
uitgave van Gallimard), onmisbaar voor
ieder, die een inzicht wil krijgen in de
ontwikkeling der Franse letterkunde der
laatste jaren. Dit Panorama behandelt
echter alle litteraire genres en ruimt dus
slechts een beperkte plaats aan de poëzie
in. Hetzelfde geldt voor de „Guide illustré
de la littérature francaise moderne" van
Marcel Girard (verschenen bij Seghers),
een werk dat precies is wat de titel aan
geeft: een rubricerende en catalogiserende
gids, een handig boekje voor ieder, die
vlug een naam', een titel, een jaartal wil
weten of een korte karakterisering van
Stromingen zoekt. Het is practisch, echter
minder persoonlijk en vooral veel minder
diepgaand dan het niet genoeg te loven
werk van Picon.
Jean Rousselot was wel zeer aangewezen
om een critisch panorama te schrijven.
Niet alleen is hij een vooraanstaand mo
dern dichter, een „poète de l'homme", een
dichter der algemeen menselijke verbon
denheid. hij is tevens essayist. Hij schrijft
de poëziekroniek in Les Nouvelles Litté-
raires en heeft in de serie „Poètes
d'aujourd'hui" onder andere gepubliceerd
studies over Tristan Corbière en over de
in ons land te weinig bekende O. V. de L.
Milosz.
Op Rousselot is zeker' niet van toepas
sing wat Valéry eens schreef: „De meeste
mensen hebben van de poëzie zo'n vaag
begrip, dat juist dat vage voor hen de
definitie van poëzie is". Hij analyseert over
het algemeen scherp en weet „moeilijke"
dichters als Michaux en diens pathetische
humor, als de beklagenswaardige Antonin
Arlaud, de anti-poëet Queneau, de dichter
der materie en voorwerpen Francois Ponge
en anderen duidelijk te karakteriseren.
Slechts een enkele keer komt de critische
zin van de lezer in opstand, als in de for
muleringen de dichter Rousselot de over
hand neemt op de essayist.
De auteur heeft een overzicht willen
geven van de poëzie der laatste vijftien
jaren (en de objectiviteit zover gedreven,
dat hij zichzelf niet genoemd heeft). Men
zal in zijn Panorama dan ook niet de hier
te lande bekende dichters als Aragon,
Eluard. Cocteau, Supervielle vinden, maar
wel, behalve de hierboven genoemden:
Pierre Emmanuel, Patrice de la Tour du
Pin, René Char, Jacques Prévert, Audi-
berti, Guillevic en tientallen anderen, die
hier volkomen onbekend zijn.
Rousselot heeft terwille van de duide
lijkheid verschillende dichters samenge
bracht in hoofdstukken, die een algemeen
„klimaat" aangeven. Zeer terecht heeft hij
niet getracht te klassificeren. Hoewel som
mige dichters trekken gemeen hebben, kan
men niet, zoals vroeger, van dichterfamilies
spi'eken. Duidelijk komt in dit werk tot
uiting hoezeer de dichterlijke taal veran
derd is, evenals de relatie tussen de uit
drukking en hetgeen uitgedrukt moest
worden. Hoewel het niet mogelijk is de
verschillende karaktertrekken der moder
ne poëzie tot een eenheid te herleiden,
toont dit Panorama toch, dat de allerjong
ste dichters de subjectieve lyriek hebben
verlaten voor een poëtisch realisme, waar
bij het veelal rechtstreeks mededelend ka
rakter der dichterlijke expressie opvalt.
Voor enkelen is de poëzie gebleven middel
tot uitdrukking van de verscheurdheid van
eigen ziel en geest. De meesten vertolken
echter zowel de algemene metaphysische
onrust als de menselijke toestand in het
eenvoudig-dagelijkse. Een gevoel van
warme verbondenheid, maar ook een uit
opstandigheid geboren sombere humor
verlenen aan hun poëzie haar ontroerend
karakter.
Het uitstekende boek van Rousselot
leert ons. dat in Frankrijk de dichtkunst
even rijk en bloeiend is als roman en
toneel. S. E.
Hoewel in deze rubriek geen vertalingen be
sproken worden, willen wij er gaarne op wijzen,
dat bij Les Editions Frangalses d'Amsterdam
(Amsterdam—Parijs) onder de titel „Don Sa-
lustiano" een Franse vertaling verschenen ls
van Albert Heimans roman „De Rancho der
X Mysteries".
