Geheel Nederland herdacht hen die vielen voor zijn vrijheid Devaluatie van de gulden schiep te groot verschil Weerbericht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Op verscheidene plaatsen zijn nieuwe gedenktekens onthuld Stille tochten en bloemenhuldes Grote staking bedreigt Zweedse voedselpositie Amerikaanse hulp voor bedreigd Indochina Nieuw overleg met Russen over Oostenrijk Het woord is aan „Crisis in de Benelux" Belgisch hoogleraar adviseert voor-unie op te zeggen Aanslag op Nehroe's trein verijdeld Engels echtpaar in Amsterdam omgekomen Regering tracht in allerijl levensmiddelen in te voeren Incidenten langs de Joegoslavische grens Arrestaties in Argentinië Penicilline wordt mis bruiktklaagt zijn ontdekker Nieuwe koerswijziging van Vietminh-opmars in Laos De Mau-Mau moordt door Australië gaat water krachtstations bouwen R apport-Hirschfeld: Vreemdelingenverkeer is regeringszaak Gereglementeerd hazardspel aanbevolen Onheilspellende stilte voor de wervelstorm 67e JAARGANG No 251 Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom DINSDAG 5 MEI 1953 Haarlems Dagblad 297e JAARGANG No 98 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh.opZon-enFeestdagen. Abonnement per week 47 cent, per kwartaal 6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman In de met paarse en witte bloemen en teer groen versierde Ridderzaal in Den Haag waren gistermiddag met nabestaanden van de gevallenen, onder wie een grote groep verwanten van de leden der Stijkelgroep, vertegenwoordigers van oud-illegale orga nisaties en stichtingen en fondsen, die hun oorsprong hebben gevonden in het verzet, aanwezig nagenoeg het voltallige kabinet, vele leden van de Raad van State en van het corps diplomatique, zomede van het Internationaal Gerechtshof, voorzitters der Kamerfracties en hoge militaire en burgerlijke autoriteiten. Er werden toespraken gehouden door de voorzitter van de Eerste Kamer mr. J. A. Jonkman en door me vrouw prof. mr. Gesina H. J. van der Molen, hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Het Röntgen-kwartet en de pianist Theo van der Pas verleenden hun medewerking aan deze plechtige bijeenkomst, waarin Charlotte Kohier enige verzets poëzie declameerde. En zoals gistermiddag in de residentie geschiedde het gisteravond in het gehele land. Aan deze plechtigheden was reeds een herdenking op de Grebbeberg vooraf gegaan, waarbij het nagenoeg voltooide monument voor de in de Meidagen van 1940 gevallenen aan de staat werd over gedragen. De minister van Oorlog en van Marine, ir. C. Staf, aanvaardde het gedenk teken namens de regering. Waalsdorper vlakte Duizenden Hagenaars hebben gisteravond de stille tocht naar de Waalsdorper vlakte weer gemaakt ter herdenking van de doden, die daar zijn gevallen. De stoet be woog zich naar de vier bronzen kruizen, die op deze plaats staan. Om 8 uur klonk een hoornsignaal over de vlakte en in doodse stilte ging de vol gende minuut voorbij. Plechtig weerklonk hierna het Wilhelmus, gespeeld door de Koninklijke Militaire Kapel door de dui nen, tienvoudig versterkt door luidspre kers, die gecamoufleerd waren opgesteld. Onder plechtige muziek van de kapel en liederen gezongen door een koor, trokken eerst de nabestaanden van de gevallenen langs de gedenkplaat en in de vallende avond volgden duizenden hen in een zwij gende en indrukwekkende rij. Fakkels ver lichtten de gedenkplaat en in hun rossige gloed lichtte het witte duinzand hel op. Bij het monument „Voor hen die vielen" te Den Helder zijn gisteren de militairen van de Nederlandse strijdkrachten her dacht, de zeelieden, de verzetsstrijders, de geallieerde militairen en alle overigen, die waar ook ter wereld ter zee, te land of in de lucht, voor de vrijheid van het konink rijk zijn gevallen. De plechtigheid werd bijgewoond door de bevelhebber der zee strijdkrachten, vice-admiraal A. de Booy. In een speciaal daarvoor aangelegd plantsoentje op de vroegere algemene be graafplaats te Naaldwijk, is gisteren een standbeeld ter nagedachtenis van de 31 Naalclwijkse gevallenen door de Commis saris der Koningin in Zuidholland, mr. L. A. Kesper, onthuld. Monument voor „Stijkelgroep" Op het eregraf van de „Stijkelgroep" op de algemene begraafplaats „Westduin" te Loosduinen, staat nu een monument ter hulde en uit dankbaarheid aan de nage dachtenis aan de gevallen leden van deze verzetsgroep uit de laatste wereldoorlog. De burgemeester van 's Gravenhage, mr. F. M. A. Schokking, heeft gisteren dit mo nument onthuld. Mevrouw W. A. Renkema-Snoek Henke- mans, presidente van de stichting „Eregraf Stijkelgroep" voerde voor de onthulling het woord. Zij sprak over het werk van deze verzetslieden .en over hun langdurige ge vangenschap. Op 4 Juni 1943 werden 33 van de 47 strijders gefusilleerd. Van de 14, die in kampen werden gevangen gehouden, vonden er nog 10 de dood. Slechts vier leden van deze verzetsgroep, een van de eersten in ons land, kwamen terug. Op de Dam Met de schemering viel gisteravond om 8 uur in Amsterdam zoals overal elders in het land een stilte, die de hoofdstad slechts twee minuten in het jaar kent. Het' gebeier van de Beursbengel, het stadsrumoer, het schuifelen der tiendui zenden voeten en de muziek van de Amster damse Politiekapel verstomden, toen om klokslag 8 uur de lichten der straatlan taarns opflitsten. Spoedig daarna hoorde men op de Dam slechts het vogelgetjilp en het klapperen van de grote witte hoofd stedelijke vlag met Amsterdams devies: „heldhaftig, vastberaden, barmhartig". Hierna werd een rede gehouden door de burgemeester, mr. Arn. J. d'Ailly. Koninklijke deelneming De Koningin en Prins Bernhard hebben te Baarn de dodenherdenking bijgewoond. Kort voor acht arriveerde de Koninklijke familie op het Stationsplein en legde een krans van aronskelken aan de voet van het monument voor de gevallenen. Nadat om 8 uur de twee minuten stilte in acht waren genomen, speelde de Baarn- Een bejaard Engels echtpaar uit Twicken ham is Maandag in Amsterdam om het leven gekomen. De 71-jarige heer, die doof was, wilde met zijn 75-jarige echtgenote de rijweg bij het Leidsebosje oversteken. Beiden keken naar links (in Engeland houdt het verkeer links) en zagen niet dat van rechts een tram naderde. Hoewel de bestuurder signalen gaf en sterk remde, werden beide voetgangers aangereden. Zij geraakten onder de motorwagen en zijn waarschijnlijk op slag dood geweest. se harmonie Crescendo het Wilhelmus. Hierna vertrokken de Koningin en de Prins, uitgeleide gedaan door de burge meester van Baarn, de heer F. J. van Beeck Calkoen. Ook dit jaar heeft Prinses Wilhelmina bij de stille tocht te Apeldoorn van haar belangstelling doen blijken. Nadat de stoet bij de Grote Kerk in Apeldoorn was ge arriveerd en twee minuten stilte in acht was genomen, trad de Prinses, terwijl de Koninklijke Stedelijke Harmonie het Wil helmus speelde, naar voren om aan de voet van het voorlopige oorlogsgedenkteken een krans van witte seringen te leggen. Na haar volgden de burgemeester van Apeldoorn, mr. A. L. des Tombe, de waarnemend gar nizoenscommandant kolonel N. D. Nam- mensma en vertegenwoordigers van de Stichting 19401945 en de Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen uit de Bezet tingstijd. Daarna droegen ook vele parti culieren bloemen aan. Overal in den lande zijn Maandagavond de doden uit de jongste oorlog herdacht. Foto: Een zwijgende stoet nadert de Ere begraafplaats aan de Zeeweg te Overveen. In Zweden zijn enkele honderdduizenden werknemers in de voedingsmiddelenbran che wegens onvervulde looneisen in staking gegaan, waarop verschillende werkgevers geantwoord hebben met uitsluiting van personeel. De Zweedse regering heeft via radio en pers een oproep tot de bevolking gericht om niet over te gaan tot „paniek inkopen". ..Hamsteren", aldus de oproep, „kan de algemene voedseltoestand slechts schaden". Het arbeidsconflict omvat een groot aan tal bakkerijen, slachterijen, gistfabrieken, alsmede de margarine- en conservenindu- strie. De oproep geeft dan een overzicht van de toestand en noemt een reeks voedingsstof fen, die niet door het conflict geraakt worden: vis, zoute haring, eieren, melk, room, kaas, boter, suiker, groenten, fruit, aardappels, enzovoorts. De gistvoorraad is voldoende voor tien dagen en de meelvoorraad voor een maand. De regering zal zoveel mogelijk voedings middelen proberen in te voeren. Alle Zweedse vissersschepen hebben Maandag zee gekozen in verband met de plotseling sterk gestegen vraag naar vis. Vele Zweden steken de Sont over om in Kopenhagen voorraden levensmiddelen in te slaan. De Deense vakverenigingen in de voed selvoorzieningsbranche hebben zich soli dair met hun Zweedse collega's verklaard. Verwacht kan worden dat zij maatregelen nemen als Zweden bij een voortduring der staking tracht meer voedsel uit Denemar ken te importeren. Tot nog toe zijn er geen gevallen van zwarte handel in levensmid delen in Zwr ten gesignaleerd. De Zweedse regering heeft besloten, nog niet in te grijpen in de staking en uitslui ting in de voedingsmiddelenindustrie. Zij is van mening dat nog geen bijzondere maatregelen nodig zijn. Vanochtend stonden in Stockholm de huisvrouwen in lange rijen voor de win kels om voedingsmiddelen in te slaan. Te Belgrado is een officieel communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat „de kleine oorlog" ondanks „het vredesoffen sief" van de Sovjet-Unie langs de Joego slavische grenzen met de landen der Co- minform voortgezet wordt. Het communi qué maakt melding van twee ernstige in cidenten langs de Joegoslavische-Bulgaar- se grens, waarbij van Bulgaarse zijde meer dan 1.000 schoten op Joegoslavische grens posten werden gelost. De incidenten, waar bij van Joegoslavische zijde het vuur niet beantwoord was, gebeurden de tweede en derde Mei. De Argentijnse politie, die beweert een grote terroristische organisatie op het spoor te zijn, heeft in het afgelopen week einde vele arrestaties verricht, aldus het semi-officiële blad „Democracia". Politieauto's kwamen dag en nacht aan rijden met verdachte personen en een groot aantal pakken, waarin zich, naar men ver moedt, springstof, wapenen en pamfletten bevonde» Sir Alexander Flemming, de ontdekker van het penicilline heeft in New York ver klaard, dat dit geneesmiddel veelal mis bruikt wordt, o.a. ter bestrijding van ge wone verkoudheden, waardoor bij de be treffende lieden zulk een overgevoeligheid voor penicilline ontstaat, dat zij er geen baat meer bij zullen vinden, wanneer zij het eens werkelijk nodig zullen hebben. Naar aanleiding van deze verklaring vernemen wij van de penicilline-afdeling van de Kon. Ned. Gist- en Spiritusfabriek te Delft dat niet uit het oog moet worden verloren dat de verklaring werd afgelegd in de V.S. Daar is het gebruik van peni cilline tien tot vijftien maal zo hoog per hoofd van de bevolking als bij ons; en daar wordt het inderdaad ook als middel tegen verkoudheid gebruikt. Dank zij de goed georganiseerde pharmaceutische han del en industrie in ons land, zo deelde men ons mede, is er geen penicilline verkrijg baar zonder recept. Bovendien geven de Nederlandse artsen slechts, dit in tegenstelling tot hun colle ga's in Amerika, een recept voor penicil line in noodzakelijke gevallen. Wat de gevoeligheid betreft, waarvan in het bericht wordt gesproken, dit is de z.g. overgevoeligheid, welke bij elk geneesmid del optreedt indien het onoordeelkundig wordt gebruikt. De Amerikaanse regering heeft de Fran se autoriteiten thans formeel een aantal transportvliegtuigen beloofd als hulp in de strijd tegen de communistische aanvallers in Indochina. Na dit Amerikaanse aanbod heeft Frankrijk zijn verzoek om vliegtui gen uit Groot-Brittannië ingetrokken. Een woordvoerder der Franse Ambassade te Londen heeft er op gewezen, dat de leveringen van Britse munitie voor Indo- China „niet direct als hulp" kunnen wor den beschouwd. Frankrijk had voor deze munitie namelijk betaald, zo verklaarde hij. De strijd in Laos De Vietminh-troepen hebben in Laos de voorpost Tha Thom, een dorp 50 km ten Z.O. van de Vlakte der Kruiken, op de Fransen veroverd. De inneming van Tha Thom kan erop wijzen, dat de Vietminh om de hoofdstad Loeang Prabang wil heentrekken en zal proberen naar het Zuiden door te stoten naar de Mekong. Langs deze rivier kunnen de opstandelingen dan of naar de admini stratieve hoofdstad Vientiane optrekken of Zuidwaarts gaan naar het Zuiden van Laos. De Consultatieve Raad van Cambodja heeft een motie aangenomen, waarin ge zegd wordt dat dit Indochinese koninkrijk tot het uiterste zal strijden tegen een even tuele communistische overweldiger. De volledige onafhankelijkheid van Cambodja moet dan echter door Frankrijk worden erkend. Op het ogenblik worden in Parijs besprekingen over de status van Cambodja gehouden. Volgens diplomatieke kringen in Wash ington hebben de Verenigde Staten en Frankrijk het Britse voorstel aanvaard, om opnieuw te trachten, met de Sovjet-Unie tot overeenstemming te komen over een Oostenrijks staatsverdrag. Naar verluidt zal Engeland de Sovjet- Unie officieel verzoeken een'vertegenwoor diger naar Londen te zenden teneinde de besprekingen van de plaatsvervangers dei- ministers van Buitenlandse Zaken van de „Grote Vier" over de Oostenrijkse kwestie te kunnen hervatten. NAIROBI (Reuter). Leden van de Mau Mau hebben Maandag bij een overval op een burgerwacht in het gebied van Njeri in Kenya tenminste negentien gezagsge trouwe Kikoejoes gedood. De Kikoejoes werden in stukken gehakt of levend ver brand door een groep van ongeveer drie honderd opstandelingen die bewapend wa ren met geweren en pistolen. De oproerlingen namen drie leden van de burgerwacht gevangen. De verliezen van de groep Mau-Mau- leden zijn niet bekend. Een gerechtshof te Nakoeroe heeft Maandag de vijf Kikoejoes, die beschuldigd worden van moord op een blanke boer op 1 Januari, ter dood veroor deeld. De boer, Ferguson, werd door de Mau-Mauleden met messen gedood. De Australische regering zal in het eigen land en in Noord-Amerika, Engeland en Europa inschrijvingen vragen voor de uit voering van werken in het kader van haar plan voor de bouw van waterkrachtstations in de bergen. De regering is van plan voor de uitvoe ring van het project in de komende vijf jaar 37.2 millioen pond sterling uit te trek ken en in de volgende drie jaar nog ruim 9.6 millioen pond sterling. De uitvoering van het project zal in totaal 25 jaar in beslag nemen. De waterkrachtstations wor den gebouwd in de Snowy Mountains. De inschrijvingen, die thans worden gevraagd, hebben betrekking op werkzaamheden aan de Adaminaby-dam. „De Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer is door haar verenigingsvorm minder geschikt gewor den om de vraagstukken, welke de hand having en de bevordering van het moderne vreemdelingenverkeer met zich mede bren gen, op te lossen. Gewenst is de instelling bij de wet van een publiekrechtelijk lichaam dat over het noodzakelijke prestige en moreel gezag zal beschikken, welke nodig zijn om een krachtige vreemdelingenverkeerspolitiek te kunnen voeren". Dit zijn twee der conclusies van het rap- port-Hirschfeld, dat op verzoek van het dagelijkse A.N.V.V.-bestuur is opgemaakt. In deze commissie hadden zitting mr. A. Adama Zijlstra, prof. dr. ir. H. C. J. H. Ge- C o 11 o n Als gij een mens wilt leren ken nen, beschouw dan zijn gedrag bij succes, liever dan bij tegenspoed. Want als wij falen ondersteunt onze trots ons; wanneer wij sla gen verraadt hij ons. lissen, ir. F. Q. den Hollander, W. H. de Monchy, mr. S. R. J. de Monchy, dr. A. Plesman, jhr. J. Six van Hillegom, jhr. mr. J. Th. M. Smits van Oyen, mr. H. R. van Taalingen, P. F. Zimmerman en mr. A. J. Roest Crollius. Tot verbetering van het vreemdelingen verkeer en de voorlichting en propaganda daartoe, acht de commissie ruim twee mil lioen gulden per jaar nodig. De commissie is van mening, dat de be hartiging van het vreemdelingenverkeer een onderdeel van de regeringspolitiek be hoort te vormen. Een andere conclusie is, dat „de tijd rijp is voor de invoering van gereglementeerd hazardspel in enkele op het buitenlands vreemdelingenverkeer ingestelde badplaat sen". Op het 24 April te Brussel gehouden economische Beneluxcongres heeft de heer L. Bekaert, de voorzitter van het verbond van de Belgische nijverheid, een inleiding gehouden onder de titel „de crisis in de Benelux", waarin hii de voorwaarden noemt, waaraan volgens Belgische mening door Nederland moet worden voldaan ten einde het voor België mogelijk te maken de Benelux voort te zetten. Daar de in houd van deze rede niet tevoren ter ken nis van de Nederlandse deelnemers aan het congres was gebracht kon een afdoend antwoord op deze inleiding van Neder landse zijde pp het congres niet worden gegeven. Het ANP heeft hierin aanleiding gevonden de heer T. J. Twijnstra, voorzit ter van het Verbond van Nederlandse Werkgevers, te vragen wat diens mening is over de inhoud van het door zijn Bel gische collega, de heer L. Bekaert, gehou den betoog. De heer Twijnstra heeft het ANP hierop het volgende geantwoord: Ik kan niet ver helen, dat het betoog van de heer Bekaert mij ernstig heeft teleurgesteld. Ik heb het betreurd, dat hij, met wie ik altijd zo graag van gedachten heb gewisseld ook en vooral over Benelux thans op zo besliste wijze de deur dichtslaat voor verder over leg en de toon van een ultimatum aanheft. Wanneer men van Belgische zijde tel kens opnieuw de aandacht vestigt op het ongelijke loonpeil in beide landen moge niet vergeten worden, dat in 1949 de Bel gische franc slechts met 12 devalueerde, doch de Nederlandse gulden, evenals de meeste West-Europese valuta's, met 30 Hoewel België daardoor met zijn loon- en prijspeil reeds aan de top in West-Europa kwam te staan, zijn de gemiddelde uur lonen in België sedertdien tot December 1952 nog met 20 gestegen, niettegen staande de kleinhandelprijzen in die perio de slechts met 10 waren gestegen. Ik zal de laatste zijn aldus de heer Twijnstra'die zou beweren, dat het hui dige loonsysteem in Nederland niet wat meer soepelheid zou kunnen vertonen. Daar is het laatste woord nog niet over ge-' zegd. Maar of grotere vrijheid nu direct tot algemene betwijfel ik. loonsverhoging zal leiden, iWervelstormen hebben Zaterdag voor de derde opeenvolgende dag de Zuid-Oostelijke Amerikaanse staten geteisterd. In totaal :ijn in de afgelopen drie dagen reeds 28 personen om het leven gekomen en honderden personen gewond. De aangerichte schade beloopt vele millioenen dollars. De weerkundige dienst heeft gewaarschuwd, dat nog meer wervelstormen kunnen wor- deu verwacht. Een unieke opname van een wervelstorm, juist voordat hij het plaatsje Robins in Georgia verwoestte. Belgische stem Onze correspondent in Brussel meldt: Prof. Fernand Baudhuin, de Leuvense hoogleraar, heeft te Luik een heftige aan val tegen het Nederlandse „dirigisme" in zake de Ionen gericht. Hij daagde de Ne derlandse industriëlen uit hem één in dustrie te noemen, die de concurrentie met de Belgische industrie zou kunnen opne men, wanneer de Nederlandse bedrijven hun lonen met 60 a 75 pCt. zouden ver hogen. Verder was hij van oordeel, dat de gul den in September 1949 te sterk werd gede valueerd en dat niet de Belgische franc moet devalueren. Integendeel, aldus prof. Baudhuin, thans moet de Nederlandse gul den geherwaardeerd worden met 15 pCt. Hij stelde voor dat de Nederlandse pro ducten, die in België de producten van de Belgische gevoelige sectoren beconcurre ren, bij de invoer met een compensatie belasting van 15 a 20 pCt. zouden worden belast en verklaarde zich voorstander van de opzegging van de douane-unie of de voor-unie. De compensatieheffing zou kunnen wor den afgeschaft wanneer de lonen van de betrokken Nederlandse tak van bedrijf op 85 pCt. van de Belgische lonen zouden zijn gestegen. Deze rede is de trouwe weerklank van wat er op het ogenblik in de Belgische re gering en de Belgische bedrijfskringen leeft. Het gaat hier om een gevaarlijke sen timentele en niet zozeer op zakelijke mo tieven gebaseerde reactie. Uit diverse in formaties blijkt inderdaad, dat de Belgi sche industrie er lang niet zo slecht voor staat als sommigen ons wel willen doen geloven. Een „op een bom gelijkend voorwerp'- is Maandagmorgen op de spoorlijn nabij het station Kalyan, 57 kilometer van Bom bay, gevonden, een paar minuten voordat de trein waarin de Indische premier Neh- roe was gezeten, moest passeren. Het voor werp werd door een politie-agent, die op patrouille was, verwijderd, kort voor de trein Kalyan bereikte. De „Times of India" meldt dat de politie die de spoorweg bewaakte, op twee man nen heeft geschoten, die zich op verdachte wijze bij de spoorbaan ophielden. De man nen namen de vlucht, nadat zij een kegel vormig voorwerp op de rails hadden ge legd, dat door de politie verwijderd werd. De politie probeert thans uit te maken, of het een poging gold om Nehroe te vermoor den, of een poging van rovers om de trein tot stilstand te brengen en te plunderen. Zij heeft niet meegedeeld of het op de rails gevonden voorwerp inderdaad een bom was. Premier Nehroe keerde van een zesdaag se rondreis in het gebied van Djalgaon naar Bombay terug. 3000000000000: NOORDELIJKE WIND Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Dins dagavond tot Woensdagavond, opge maakt om 10 uur. Aanvankelijk zwaar bewolkt met plaat selijk wat lichte motregen, maar later enkele opklaringen. Matige tot vrij krachtige Noordelijke wind Weinig verandering in temperatuur. 6 Mei Zon op 5.02 uur, onder 20.13 uur. Maan op 2.10 uur. onder 11.26 uur. (Laatste kwartier) Hoog en laag water in IJmuiden Dinsdag 5 Mei Hoog water: 7.40 en 20.16 uur. Laag water: 3.13 en 15.37 uur. Woensdag 6 Mei Hoog water: 8.45 en 21.23 uur. Laag water: 4.01 en 16.33 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 1