Ramp vroeg zware offers van het Rode Kruis Dorp in Suez-kanaalzóne met de grond gelijkgemaakt Het werk van Nicolaas Dames was van grote waarde voor bloembollenteelt BANDEN PANDA EN DE HAND-VIS Wereldnieuws AUTO-RADIO Proces-verbaal wegens clandestiene „nieuwe" Plannen voor een ziekenhuis in het watersnoodgebied Britse actie in Egypte Cairo ontkent Engelse bewering dat de plaats onbewoond geweest zou zijn De radio geeft Donderdag Toch ió het zo r J 2 H. J. MAERTENS N.V. Kapitein van de „Japara" gestraft Twee jaar geëist tegen belastingambtenaar LICHT^LOPEND Waarschuwing tegen transportbedrijf Bommenwerper vermist BIJ EXAMENS Heringa Wuthrich BLIKSEMAFLEIDERS Gecompliceerd ongeluk bij Britse landingsoefening Planten en hun namen WOENSDAG 27 MEI 1953 (Van onze correspondent in de bloembollenstreek) Indien men het geluk en geduld heeft om de hyacinten die in het najaar op gla zen gezet zijn in bloei te krijgen voor Kerstmis dan kan men trots zijn. Trots, omdat de aanwijzingen hiervoor goed ge volgd zijn en men niet nog meer uit de bollen heeft willen halen dan er ingebracht is. Voor dit doel zijn geprepareerde hya cinten nodig want slechts daarmede is het wonder van de vervroegde lente in huis te bereiken. Het begin van de ontwikkeling naar de preparatie moet in Berlijn worden gezocht. Hoewel de bloembollen een typisch Neder lands product zijn geworden is dit niet altijd zo geweest. De vindplaatsen liggen in de subtropische en berggebieden van het Midden-Oosten en Zuid-Rusland. Van daar zijn ze naar Europa gebracht. In ge heel West-Europa zijn ze gekweekt, alleen de Nederlandse kwekers zijn er om bepaal de redenen mee doorgegaan. In Berlijn echter zijn in de negentiende eeuw al veel hyacinten gekweekt. Deze teelt was zeer belangrijk. Dr. E. H. Krelage heeft er in zijn boek „Drie eeuwen bloem bollenexport" een apart hoofdstuk aan gewijd. De Berlijnse hyacinten waren vroe ger dan de Hollandse, hetgeen werd ver oorzaakt door het warmere en drogere landklimaat. Toen Berlijn echter steeds groter werd en de grondprijzen dientenge volge stegen hebben de kwekers daar de teelt ingekrompen. Om tóch nog vroege hyacinten te krijgen lieten zij ze echter een jaar in Zuid-Frankrijk telen, waar onge veer dezelfde voorwaarden voor het ver krijgen van een vroegere bloei aanwezig waren als in Berlijn. De Nederlandse kwekers kwamen hier achter en stuurden toen ook in het laatste jaar van de teelt, in die tijd duurde het nog drie tot vier jaar voordat een bol van een hyacint volgroeid was, de hyacinten naar Zuid-Frankrijk. Dit is de natuurlijk ste vorm van preparatie geweest. Deze was evenwel vrij duur en soms riskant, want de verzending kostte veel en leverde risico's op. Ook was men sterk van de natuur afhankelijk. Een Lisser kweker, Nicolaas Dames.^ is dit systeem gaan imiteren. In tegenstelling tot de gewoonte om de planten net zo lang op het veld te laten staan tot ze verdord waren, rooide hij ze al vroeg, in de tijd dat ze nog groen waren. Dan bracht hij ze in de schuur en verwarmde deze tot ongeveer 30 graden Celsius. Van lieverlede liet hij deze temperatuur minder worden. Het behoeft nauwelijks gezegd, dat er veel om hem is gelachen. Hij voerde zijn experimenten wel in de diepste stilte uit, maar zo iets lekt toch uit, zeer ten pleziere van zijn collega's, die er niets inzagen. Hij heeft ze laten lachen en zette ieder voor een fait accompli op een tentoonstelling van de Algemene Vereniging voor Bloem bollencultuur in Haarlem. Dat was in 1910. Terstond kreeg men de indruk, dat het probleem van de preparatie was opgelost. Minder zal men hebben vermoed, dat hier door de bloembollencultuur een geheel ander aanzien heeft gekregen. Prof. Blaauw is direct daarna begonnen met het weten schappelijk vaststellen van wat hier ge beurd is. En met het onderzoek zal hij heb ben ontdekt, dat deze Nicolaas Dames zeer veel van de bloembollen begrepen moet hebben zonder nu precies te kunnen ver tellen wat hij heeft gedaan. Prof. Blaauw heeft het prepareren we tenschappelijk aangepakt en zijn werk werd voortgezet door de „bollendokter" prof. dr. E. van Slogteren. Van het een is het ander gekomen en daarom is de bloem bollenkweker helemaal niet verwonderd, als hij midden in de zomer hyacinten in bloei ziet, of als hij op een tentoonstelling prachtige trossen ziet staan met verschil lende „rooi-jaren" er bij. Het is „slechts" een kwestie van goochelen met tempera turen om een hyacint, die dit jaar werd ge- ADVERTENT1E INBOUW. EN SERVICE STATION Nassaastraat 5 - Haarlem Tel. 15220 rooid gelijk te laten bloeien met een die verleden jaar de grond is uitgehaald. De moderne wetenschap staat op dit ge bied nog voor weinig raadsels. In de cellen van het Laboratorium voor Bloembollen- onderzoek te Lisse kan men over zo goed als iedere temperatuur beschikken. Ze zijn met de nieuwste snufjes op technisch ge bied uitgerust en de natuur heeft er nog maar weinig te vertellen. Volhardend zoeken van Nicolaas Dames Des te meer verwondering krijgt men voor het volhardend zoeken van de heer Dames. Hij had een ouderwetse bollen schuur met veel ramen er in, waar weinig of niets aan isolatie was gedaan. Hij tobde met kachels, die hij bovendien nog moest verslepen, om de verzekering er niet achter te laten komen dat hij in de schuren stookte! Zie nu het verschil. De modernste be drijven hebben ruimten, die speciaal zijn ingericht voor de preparatie. Thermostaten zorgen voor een constante temperatuur, die niet of maar weinig kan worden be ïnvloed door het klimaat buiten, omdat de muren geïsoleerd zijn. Hygrometers zorgen er voor dat men steeds weet of de atmosfeer niet te vochtig of te droog is. Om alles te vervolmaken heeft het Labo ratorium precies uitgezocht wanneer de bollen in de schuur moeten worden ge bracht, wanneer ze 30° C moeten krijgen en wanneer de temperatuur moet worden verminderd. Evenzo heeft men nog voor schriften gegeven voor de temperaturen bij de broei. Mislukkingen lijken uitgeslo ten. Maar omdat het levende organismen zijn blijven verrassingen mogelijk. Daar om zullen er ook steeds prima vakmensen bijven en ook die wat minder goed zijn. Vakmanschap blijft ondanks alle hulp middelen noodzakelijk. Zover ons bekend is is het monument waarmede de nagedachtenis van Nicolaas Dames wordt levendig gehouden het enige, dat voor een bloembollenkweker werd opgericht. Het vak heeft hiervoor het geld bijeengebracht en waarschijnlijk zal men nooit met meer plezier zo iets hebben gedaan. Want eigenlijk is Nicolaas Dames de man, die de roem van de Nederlandse bloembollen voorgoed heeft gevestigd. Hij heeft de bloembollenteelt onschatbare diensten bewezen door haar een voorsprong op eventuele concurrenten in het bui tenland te geven, die moeilijk is in te halen. Deze voorsprong blijft echter wel be houden, zolang er in Lisse wetenschappe lijke onderzoekers werken enniet te vergeten, zolang de Nederlandse bloem bollenkwekers de voorschriften en resul taten van de onderzoekingen zo trouw blij ven volgen als thans wordt gedaan. Zij doen het zelfs zo, dat de buitenlandse ge leerden dikwijls zeer jaloers zijn op hun Hollandse collega's. Maar daartegenover staat, dat de Nederlandse geleerden hebben geleerd, dat er heel wat vakmensen zijn, die de voetsporen van Nicolaas Dames volgen. Daarom blijven ze zo graag met de praktijk in contact. Slechts hierdoor kan een goede Wisselwerking ontstaan en iede re groep blijft de andere respecteren. De Raad voor de Scheepvaart heeft de 49-jarige kapitein van het 9312 brt. me tende ms „Japara" van de N.V. Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, G. M. de B. uit Hil versum, gestraft door hem de bevoegdheid om als kapitein te varen te ontnemen voor de tijd van twee weken. Op 12 Augustus van hef vorig jaar kwam tijdens een dikke mist de „Japara" in de Straat van Gibraltar in aanvaring met het 8790 brt. metende Fran se passagiersschip „Djenne". Beide schepen werden ernstig beschadigd. De raad is van oordeel, dat de aanvaring te wijten is aan fouten die op beide sche pen zijn gemaakt. De raad acht de kapitein van de „Japara" mede schuldig omdat hij nagelaten heeft tijdig vaart te minderen toen de „Japara" een mistbank naderde en hij door de radar wist dat zich dichtbij schip bevond. De inspecteur voor de raad door voorgesteld de het uitspreken een scheepvaart had de kapitein te straffen van een berisping. De Officier van Justitie bij de Utrechtse rechtbank heeft twee jaar gevangenisstraf geëist tegen de 59-jarige W. S., commies secretaris bij 's Rijks Belastingen te Utrecht, aan wie ten laste was gelegd dat hij door valsheid in geschrifte en op lichting het rijk voor ongeveer f 13.000. had benadeeld. De verdachte, die veertig jaar in rijks dienst is geweest, bekende dat hij van 1946 tot 1952 meermalen valse beschik kingen voor restitutie van omzetbelasting had vervaardigd. Hij inde deze bedragen bij de ontvanger en zei dat hij dit deed voor een kennis die invalide was en zelf niet kon komen. Gisteren heeft de C.C.D. in Scheveningen ptoces-verbaal opgemaakt tegen de rederij F. Vrolijk te Scheveningen wegens het feit, dat twee loggers van deze rederij Maandag 639 kisten haring, gevangen met de drijf netten als hoofdvangst hebben aangevoerd in de „gesloten periode'", die tot 26 Mei loopt. De aanvoer is inmiddels door de rederij teruggekocht en naar België doorgeleverd. Volgens berichten uit de Scheveningse markt is de vangst voor gemiddeld elf gul den per vijftig kilo van de hand gedaan, omdat zij van een zeer slappe kwaliteit was. Overtreding van het kaak- en zoutverbod is niet geconstateerd. In rederskringen, waar men uitermate benieuwd is over de uitslag van het komen de rechtsgeding over deze zaak is een hevige ontstemming gerezen over deze clandestiene aanvoer van haring. De eerste vrouwen en kinderen, die op aanraden van de Britse regering Egypte hebben verlaten zijn in Engeland aangekomen. Zij zijn allen echtgenoten en kinderen van personeel van de „Imperial Chemical Industries" of de „Shell Company". Foto: de aankomst op London Airport. In Nederland zal het eerste standbeeld van de stichter van het Internationale Rode Kruis. Henri Dunant, verrijzen. Het zal een schenking zijn van het Oostenrijkse Rode Kruis en liet zal een plaats krijgen voor het in September te openen internationale Rode Kruis-jeugdhuis. Ook dit tehuis, plaats biedend voor zestig gasten en be stemd voor cursussen en congressen, is een Oostenrijkse schenking. Het Neder landse Rode Kruis heeft voorts de beschik king gekregen over 452 montage woningen. ADVERTENTIE RIJWIEL MOTOR HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gebed. 7.30 Commentaar verkiezingsuitslagen. 8.00 Nieuws. 8.15 Commentaar verkiezingsuitsla gen. 8.50 Reportage. 8.55 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen. 11.50 Als de ziele luistert. 12.00 Angelus. 12.03 Concert. (12.3012.33 Land en tuinbouwmededelingen). 12.55 Reportage. 13.00 Nieuws. 13.20 Piano-recital. 13.50 Ca rillon. 14.00 Metropole-orkest en soliste. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Platen. 16.00 Bijbelle zing. 16.30 Vocaal ensemble. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Platen. 17.45 Voordracht. 18.05 Platen. 18.35 Op de stelling. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws. 19.10 Levensvragen van allerlei aard. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Gevarieerd programma. 21.45 Vrijere loon vorming?, ronde tafelgesprek. 22.15 Voor dracht en piano. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen. HILVERSUM H, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Liede ren. 9.25 Voor de vrouw. 9.30 Platen. Voor de kleuters. 11.00 Kamerorkest. 11.45 Hulp aan de zieken van geest, causerie. 12.00 Zang en piano. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land en tuinbouwmededelingen. 12.33 Piano en orgel. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Platen. 13.40 Désirée, hoorspel. 14.30 Viool en piano. 15.00 Schoolradio. 15.20 Voor de zieken. 16.15 Platen. 16.45 Voor de jeugd. 17.30 Militaire causerie. 17.40 Platen. Rege ringsuitzending: Nieuwe schoolboeken in Suriname. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproble- men. 18.25 Voor hengelaars. 18.30 Amuse- mentsmuizek. 19.00 Gesproken brief uit Londen. 19.05 Discoplaten. 19.40 Rondetafel- parlement. 20.00 Nieuws. 20.05 Omroeporkest en solist. 21.15 Vincent van Gogh, hoorspel. 22.30 Platen. 22.40 Reportage. 22.50 De vrouw in gezin, maatschappij en staat, causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportactualiteiten. 23.30 Platen. 23.4024.00 Zang en orgel. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.30 Voor de soldaten. 14.00 Engelse les. 14.15 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Kinderliedjes. 17.15 Voor de kinderen. 18.15 Kinderliedjes. 18.30 Nieuws. 18.45 Voetbalreportage. 20.50 Ver zoekprogramma. 21.20 Voor de vrouw. 22.00 Nieuws. 22.15 Pianorecital. 22.5523.00 Nieuws BBC 22.00—22.30 Nieuws": Engelse Litteratuur- geeschiedenis. (Op 224 en 49 m.). Britse troepen hebben Dinsdag ten Zui den van Fayid in de Suez-kanaalzóne een onbewoond Egyptisch dorp dat grensde aan de Britse watervoorzienings-installatie voor deze zóne, met de grond gelijk gemaakt. De operatie, die de grootste in de kanaal- zóne sinds 1951 wordt genoemd, had ten doel het „terrein rondom de installatie met het cog op eventuele aanvallen van Egyp tische zijde vrij te maken," Van de zijde van de Egyptische regering is Dinsdagavond in een communiqué tegen gesproken, dat het dorp in kwestie onbe woond geweest zou zijn. De driehonderd huizen van het dorp werden, volgens deze bekendmaking, door middel van bulldozers vernield en „de inwoners werden in de open lucht achtergelaten zonder onderdak of voedsel." De Britten hebben daarentegen ver klaard, dat het dorpje sinds de onlusten in 1951 door de bewoners verlaten was. Het bestond uit „400 hutten, die eerst door ge wapende manschappen werden onderzocht om zeker te zijn dat er zich niemand meer bevond." Alle zuiveringsinstallaties in de Suez- kanaalzóne zijn nu omringd door een net werk van draad om ze te beschermen tegen „verrassing". Britse troepen hebben voorts in Moas- car, dat ook in de Suezkanaalzóne ligt, op een groep Egyptenaren geschoten, die probeerden een waterleidingpij p door te snijden en te stelen. Twee Egyptenaren werden gewond en naar een ziekenhuis vervoerd en drie wer den gevangen genomen. Ex-ministers aangeklaagd Binnenkort zullen mevrouw Zeinaib El Wakil, echtgenote van expreminer Moesta- fa Nahas Pasja, en vier voormalige kabi netsministers moeten verschijnen voor een anti-corruptie-rechtbank te Cairo, be schuldigd van machtsmisbruik, misbruik van regeringsinliohtingen en verduistering van overheidsgelden. De politie waarschuwt tegen het Natio naal Transport- en Contrólebedrijf, laatste lijk gevestigd Sarphatistraat 13 te Amster dam, geëxploiteerd door een zekere Gade mans, welk bedrijf zich tegen betaling be last met het emballeren en vervoeren van bagage van emigranten, waarbij een zeker bedrag bij vooruitbetaling moet worden voldaan. Met betrekking tot genoemd bedrijf kwamen bij de politie talloze klachten bin nen wegens het niet of niet naar behoren nakomen van de aangegane verplichtingen, terwijl, in geval de emigratie geen door gang vindt, veelal niets terecht komt van de door het Nationaal Transport- en Con trólebedrijf toegezegde terugbetaling der vooruitbetaalde bedragen. Een viermotorige „Lancaster"-bommen- werper van de Canadese luchtmacht is Dinsdag als vermist opgegeven. Het toestel was op weg van zijn basis op het eiland Vancouver naar San Diego in Californië. Er zijn tien personen aan boord van het vermiste vliegtuig. In de omgeving van de plaats die als de laatste positie van de bommenwerper werd opgegevep, is een oranjekleurig voorwerp in zee waargenomen. ADVERTENTIE spelen zenuwen een grote rol. Een rustig examen doet U met Mijnhard! Zenuwtabletten Deze houten woningen mag men zeker niet als noodwoningen beschouwen: de levens duur varieert van 50 tot 100 jaar. De eerste van deze woningen komt uit Noorwegen en wordt op 10 Juni in ons land verwacht. Het is een ééngezinshuis voor zeven personen, iiuoi wegen neett ei 200 toegezegd. Finland stuurt 15 een gezinswoningen voor zeven personen, Zwe den 97 woningen voor 5 personen, 45 tweegezinshuizen voor 5 personen en 25 twee gezinshuizen voor 9 personen. Dene marken zal voor deze huizen het sanitair leveren, behalve voor de Zweedse huizen, die met inbegrip van het sanitair worden geschonken. Er bestaat verder een kans, dat het derde Rode Kruisziekenhuis (de twee bestaande zijn gevestigd in Den Haag en in Bever wijk) in het rampgebied zal worden ge sticht. Het zal een capaciteit krijgen van 80 bedden. Op 1 Juni zal het Nederlandse Rode Kruis geen oude kleren meer in bezit heb ben. Alle eyacué's zijn via de opbouw- organen verzorgd. Deze organen hebben bovendien een reservevoorraad gekregen. Het resterende is aan charitatieve vereni gingen en aan het buitenland geschonken, zodat de spontane hulpactie, welke over de gehele wereld ten bate van de slachtoffers van de overstromingsramp werd georgani seerd, niet alleen Nederland ten nutte is gekomen. Millioenen mensen zijn dank zij deze actie gekleed. Bij een voorlopige schatting van de waarde der schenkingen is men tot een bedrag van 70 millioen gulden gekomen. Tot 1 Mei werd, buiten de textiel, montage huizen, landbouwwerktuigen en het zie kenhuisproject, een bedrag van 30 millioen gulden ontvangen. De textiel vertegen woordigt een waarde van 8 a 10 millioen gulden, landbouwwerktuigen 12 millioen gulden en montagewoningen 10 millioen gulden. Het Nederlandse Rode Kruis heeft de hulpverlening in goede banen geleid, maar aangezien de gehele geldelijke steun ten goede is gekomen aan het Nationale Rampenfonds, heeft het Nederlandse Rode Kruis zelf vrijwel niets ontvangen sinds 1 Februari. Maar nu moet ook het Rode Kruiswerk op gang kunnen blijven. Het oorlogsfonds en het eigen rampenfonds moeten statutair ieder f500.000 groot zijn. Thans, beschikken beide fondsen over f 150.000. Het Rode Kruis heeft nog een Grensincident. Twee Sovjet-Russischs §oldaten hebben Maandag de koopman Franz Richter uit Wiesbaden doodge- schoten, toen deze aan het zwemmen was in de Werra, die de grens tussen Oost- en West-Duitsland vormt. Muntherziening. Op 23 Juli zullen nieuwe Egyptische munten in circulatie wor den genomen. De beeldenaar van Faroek is op deze nieuwe geldstukken vervan gen door een afbeelding van de pyra- miden. Borden. Engelse deskundigen zijn tot de conclusie gekomen dat zwarte school borden deprimerend werken op school, kinderen. Zij hebben het Engelse mini sterie van onderwijs voorgesteld de kleuren te vervangen in rood, geel-rood, geel, groen-geel, groen, blauw of neu traal grijs. Degen. President Perón van Argentinië heeft de Egyptische premier Naguib een copie gezonden van de beroemde degen van de bevrijder van Argentinië generaal San Martin. De degen was vergezeld van een brief van de Argen tijnse president, waarin deze zijn per soonlijke achting en zijn grote waar dering uitspreekt voor het werk van generaal Naguib. Kleinood, 's Werelds grootste rose diamant, een huwelijksgeschenk aan Koningin Elisabeth van dr. J. T. Williamson van de Williamsonmijn in Tanganyika,wordt in Londen gezet in een broche van pla tina en diamanten. De broche die wordt geschat op een waarde van meer dan vijf millioen gulden, zal over vier k vijf weken gereed zijn. Pinkstervlucht. Ruim 6000 Oost-Duitsers zijn gedurende de Pinksterdagen naar West-Berlijn gevlucht. Zij geloven, dat de volgende maand in Oost-Duitsland nieuwe identiteitsbewijzen zullen wor den uitgereikt, waardoor zonder vergun ning reizen buiten een beperkt gebied rond de plaats van inwoning onmogelijk zou worden. Proces Richard Slansky, een broer van de vorig jaar terechtgestelde voormalige secretaris-generaal van de Tsjechoslo- waakse communistische partij is Dins dag in Praag veroordeeld tot levens lange gevangenisstraf. Hij was met drie anderen schuldig bevonden aan verraad en spionnage. Een tweede beklaagde kreeg ook levenslang, de twee anderen kregen ieder 25 jaar gevangenisstraf. Zij verliezen hun burgerrechten en hun bezittingen vervallen aan de staat. Alle vier de beklaagden bekenden schuld, aldus de radio. Ambassadeur. President Eisenhower heeft de diplomaat Llewellyn Thompson be noemd tot ambassadeur en Hoge Com missaris in Oostenrijk. Hij was reeds tijdelijk als zodanig benoemd door ex- president Truman. ADVERTENTIE Haarlem Een jonge Britse verslaggever, Osborne, is het slachtoffer geworden van een onge woon ongeval. Bij de aanvang van een landingsoefening van militairen op het eiland Arran, waarvan hij verslag zou ma ken, werd namelijk een hoogspanningslijn waarop elfduizend volt stond door een luchtafweergranaat geraakt, de lijn brak en slingerde over een stuk natte grond, waar de journalisten een plaats hadden gezocht. Osborne en een collega kwamen met de lijn in contact. Osborne overleed tijdens het vervoer naar het ziekenhuis, de andere journalist werd licht gewond. uitgebreid verlanglijstje. De verwezenlij king daarvan vordert een bedrag van vier millioen gulden. Het Nederlandse volk heeft thans tot taak er voor te zorgen, dat ddt verlanglijstje niet zal blijken een wensdroom te zijn. In de komende dagen zal de jaarlijkse inzameling worden gehou den cm voortzetting van het belangrijke en omvangrijke werk mogelijk te maken. In het najaar zal men extra inkomsten krijgen uit de opbrengst van een serie van vijf Rode Kruis-postzegels met toeslagen. Voortaan zal eens per vijf jaar een der gelijke serie verschijnen. 51. „Ik waarschuw voor dat laatste keer", riep Pat, geef dadelijk dat handvis terug, of ik sla u in de boeiens!" „Maar Pat!", riep Panda, „je hebt geen enkel bewijs, dat professor Mekker de gestolen vis ge kocht heeft. Je mag toch zo maar niet be weren, dat de professor een heler is!" Maar Pat was niet meer te houden. „Ik heb ge deduceerd, dat hij dat vis gekocht heeft", riep hij, „hij is schuldig; kijk, hij beeft!" Inderdaad beefde de geleerde, maar het was van toorn. Johanriep hij met een over slaande stem. Op deze roep verscheen een huisknecht, die uitmuntte door krachtige lichaamsbouw. „Smijt deze twee er uit!", riep de getergde geleerde, „vort! Weg met ze! Kwak ze op straat!!" De plichtsgetrou we knecht kweet zich van deze taak met een trap-vastheid, die hem op een voet balveld toejuichingen zou hebben bezorgd. Doch Pat en Panda waren niet in een stem ming om te juichen. „Jij ook altijd met je haastige deducties!", kreunde Panda. Hoe geheel anders verliep het onderhoud tussen Joris Goedbloed en professor Bottebleker! „Hum, turn, turn", zei Joris, een stevig pakje bankbiljetten doorbladerend, „dit is voldoende, geleerde heer, 'terwille van de wetenschap zal ik mij met dit luttel bedrag tevreden stellen. Ge moogt de handvis thans de uwe noemen". „Dank u", zei de geleerde aangedaan, „u hebt met de ont dekking van deze nieuwe handvis de we tenschap een grote dienst bewezen". „In derdaad", gaf Joris toe, „en thans een goede raad: laat het dier nog enige tijd in deze pijver; het heeft de buitenlucht zo nodig!" TOEN heksen, tovenaars, kobolden, aard mannen en talloze bos- en watergees ten nog levende figuren waren in het volks geloof, kon het niet uitblijven dat onbegre pen en ongewenste eigenschappen van bepaalde planten geweten werden aan boze invloeden, die op kwaadaardige wijze trachtten de lieflijkheid en de harmonie van Gods schepping te verstoren en er voortdurend op uit waren de mens kwaad te berokkenen. Er waren planten, waarvan het kwaadaardige en de boosheid als 't ware waren af te lezen, zoals het gif tige Bilzenkruid met zijn som bere, grijsgroene stinkende bla deren, welke plant in de volks mond duivelskruid, duivels- oog of heidenskruid werd ge noemd. Ook brandnetels (dui- velstong, duivelsvoorschoot) en de giftige wolfsmelk (duivels drek, duivelsmelk, heksemelk) konden op grond van haar eigenschappen gemakke lijk bij de gevloekte planten worden on dergebracht. Doch waarom de kamperfoe lie, klaproos, bosanemoon, boterbloem en talloos vele andere planten als duivelsmar- telhout, hellevuur, duivelsklauw en dui- velsbeet werden betiteld, schijnt op het eerste gezicht onverklaarbaar. De bena mingen vonden vaak hun oorsprong in ei genschappen van deze planten die de mens mishaagden, of waarvan het doel en de betekenis hem ontgingen, zodat hij ze be schouwde als een disharmonie in de na tuur, als hoedanig zij indruisten tegen Gods bedoeling. Het rode sap van de els, de zwarte vlekken op de klaproos, het oranje kleurende melksap van de stinkende gou we, dit alles kon door de primitieve mens slechts verklaard of begrepen worden door de vloek die op deze planten moest liggen. Daarnaast hadden vele gevloekte planten echter gelijktijdig een reuk van heiligheid en wijding. De verklaring hiervoor moet eensdeels gezocht woraen in het Christen dom dat vele oude gebruiken te niet deed. De wodanseik, die heilig werd genoemd, draagt tevens de naam duivelseik, hetgeen begrijpelijk is, wanneer we weten dat het Christendom dit zinnebeeld van de Ger maanse god voor heidens verklaarde. Als andere oorzaak voor de tweeslach tige benamingen van vele planten moet echter tevens genoemd worden het feit dat ons land van oudsher een kruispunt is ge weest van volken en culturen die somtijds totaal verschillende sporen hebben nagelaten. De mare tak bijvoorbeeld in wiens naam het boze reeds be sloten ligt en die ook als duivelsnest wordt aangeduid, stond bij de Germanen in een kwade reuk, omdat deze tak de dood van Baldur op zijn geweten had. Maar bij de Kelten stond de maretak in een gewijd licht. Zijn geheim zinnig groen dat de kale winterse bomen wat opvrolijkte, deed het geloof aan een geschenk der goden ontstaan en bij het joelfeest diende de maretak als symbool van de voorbije zomer. Talloze gebruiken die tot in deze tijd hebben stand gehouden, vinden hierin hun oorsprong. Er zijn nog andere oorzaken die de twee- duidigheid der benamingen hebben veroor zaakt, doch de plaatsruimte gebiedt ons te eindigen. Maar nu we toch even in het ver leden hebben geroerd, moeten we ons ook eens met het oude en geheimzinnige Thule bezig houden, welk eiland in de eerste ontdekkingsverhalen zo vaak wordt ge noemd. Velen denken dat dit IJsland is geweest, maar naar alle waarschijnlijkheid werd er Midden-Noorwegen mee aange duid. Daarover morgen. H. PéTILLON. (Nadruk verboden)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 2