,Frensjerter Kcietsersdei"
sportfestijn voor Friezen
Zie Boven:
Hoe ver staat die ster van ons af?
Het meisje uit
Bois Colombes
Clowntje Rick
Charley Anglee opent
boksschool in Haarlem
Hamburgs jacht op
Maasvlakte gestrand
Autobus door twee
treinen aangereden
Voetbal
Het elftal van de Rode
Duivels tegen Zwaluwen
Korfbal
Nederlandse korfbalteam
tegen België
v Wielrennen
Assirelli wint de
veertiende étappe
Dammen
Om het HDC-dambord
Biljarten
Om de Nobelsbeker
Ath/etiek
De Kroon won de 440 yards
in Sheffield
Jongens van GIOS naar
de Olympische Dag
Sport in 't kort
Turf branden in Drente
Ypenburg wordt ook
militair vliegveld
Voor de kinderen
Tennis
Mulloy en Fox komen
naar Noordwijk
Water poloprogram ma
Een der opvarenden zwom
naai* Oostvoorne om hulp
FEUILLETON
Gritiek op standplaats
aftrek voor onderwijzers
in rampgebied
Kerkelijk Nieuws
Ir. J. M. Riemens
onderscheiden
WOENSDAG 2 7 MEI 195 3
OP 29 Juli aanstaande
zal de P. C. te Frane-
ker haar 100-jarig
bestaan herdenken. De P.
C., in Friesland nooit an
ders genoemd, is de afkor
ting van Permanente Com
missie, die niet de groot
ste. maar wel de belang
rijkste kaatswedstrijd in
Friesland organiseert. De
kaatssport, volgens de
voorzitter van de P. C.. de
heer mr. K. Bijlsma door
de Romeinen geïmporteerd,
is nog steeds hecht veran
kerd in het leven van de
Friezen.
De wedstrijd, door de P. C.
georganiseerd, is ieder jaar
opnieuw het hoogtepunt
van het kaatsseizoen. waar
de allerbesten elkaar be
kampen. De beste speler
van het winnende drietal
wordt tot koning uitgeroe
pen en ontvangt de zilve
ren wandelbal, die in 1883
door de toenmalige Com
missaris der Koningin in
de provincie Friesland W.
Binnert Philip baron van
Harinxma thoe Sloten aan
de P. C. werd geschonken.
Het hoogste wat een sports
man in Friesland kan be
reiken, is koning te wor
den op de P. C.-partij.
OP de laatste Woensdag
in Juli of de eerste in
Augustus komen dui
zenden Friezen van heinde
en verre, of ze nu in Lim
burg wohen of in Luxem
burg, naar de kaatsresiden-
tie Franeker om de be
roemde „Frensjerter kaet-
sersdei" mee te maken.
Vroeger, toen men nog geen
snipperdagen kon opne
men, maakten de arbeiders
bij het aangaan van de ar
beidsovereenkomst. de be
paling, dat ze op de P. C.-
dag vrij moesten hebben.
Iedereen treft er iedereen.
Familieleden en vrienden,
die elkander anders nooit
zien, ontmoeten elkander
dan op het mooiste kaats-
veld van Friesland „het
sternse slot land", i vaar in
vroeger eeuwen de burcht
der Sjaerdema's heeft ge
staan. welke het laatst in
eigendom behoorde aan de
graaf van Sternsé.
Het 100-jarig bestaan zal
dan ook met grote geest
drift worden gevierd. Het
begin zal op Maandagoch
tend 27 Juli, als herauten
te paard de feestweek, die
P. C.-week zal heten, aan
kondigen. Ook zal op deze
dag de officiële opening
plaats hebben van het ge
restaureerde 16de eeuwse
stadhuis, waar een poppen
spel zal worden opgevoerd.
Het stadhuis, dat weer ge
heel in oude stijl is inge
richt, zat in Juli en Augus
tus voor het publiek toe
gankelijk blijven. De Maan
dag ivordt
volksdansen.
besloten met
Dinsdag 2s Juli wordt
een sterrit naar Fra
neker gehouden. Des
avondzal de feestelijke
prijsuitreiking plaats heb
ben in de Korenbeurs. Des
middags wordt door de P.
c. een herdenkingsbijeen
komst gehouden. Woensdag
29 Juli is dan de grote
kaatsivedstrijd, die voor
deze gelegenheid nog een
extra feestelijk tintje zal
krijgen. Voor Donderdag
staat een landen-kaatswed-
strijd op het program tus
sen Friesland en België,
waarvoor de beste Belgi
sche spelers zijn uitgeno
digd. Er zal worden ge
speelde op Friese wijze en
op Belgische manier, het
Jeu de Pelote dus.
Op Vrijdag worden atle
tiekwedstrijden gehouden
waaraan verschillende Ne
derlandse cracks hun me
dewerking hebben toege
zegd. De luchtmachtkapel
zorgt voor de muzikale
omlijsting. Ook zullen
zwemwedstrijden worden
gehouden in het nieuwe
zwembad, dat dan juist ge
opend zal zijnDe Zaterdag
brengt een muziekfestival
benevens turndemonstra-
tiesterwijl de landelijke
ruiters hun meesterschap
op het paard zullen tonen.
Op 1 Juni aanstaande zal de in bokskrin-
gen welbekende negerbokser Charley
Anglee, die zich in deze kringen de naam
„Tiger-Anglee" verwierf, in het tafeltennis-
instituut Guus Wolters aan de Jansstraat in
Haarlem, een boksschool openen voor op
leiding van amateurs cn professionals. Ang
lee zal daar tevens zelf intensief trainen.
Charley Anglee is thans 26 jaar oud en
werd geboren in Sims (Noord Carolina). Hij
weegt 71 kg. en behoort dus tot de midden-
gewicht-klasse. Vijf jaar diende hij bij de
Amerikaanse luchtmacht en nam deel aan
vele operaties tegen Japan, waarbij hij enkele
malen gewond raakte. Door de International
Boxing Commission of New York werd hij
in 1951 naar Europa gezonden om daar diver
se wedstrijden te boksen.
Hij vestigde zich in Duitsland, waar hij
in 27 gevechten uitkwam, waarvan hij er
17 won door knock-out en de resterende op
punten. Vrijwel alle Duitse midden- of
half zwaar gewicht-boksers werden door
hem overwonnen. In Februari jongstleden
versloeg hij Wim Snoek in de Apollohal in
Amsterdam.
Tegen Gordon Hazell
Zijn grote kans hoopt Tiger-Anglee medio
Juni te krijgen, wanneer hij in Wales tegen
Gordon Hazell in de ring komt, die na Tur-
pin in de middengewicht-klasse de beste
Engelse bokser is. Wanneer hij deze wed
strijd wint, dan kan een gevecht tegen
Turpin hem bijna niet meer ontgaan.
Anglee heeft Zandvoort als woonplaats ge
kozen omdat hij zich geen gunstiger liggende
plaats kon voorstellen. Hij voelt zich hier
beter in vorm, hetgeen voor een groot ge
deelte te danken is aan de zeelucht. Boven
dien bieden de omstreken ideale mogelijk
heden voor training. Elke dag kan men
Anglee, hetzij op het strand of door mul
duinzand zien „sukkeldraven", hetgeen
door hem als een belangrijk onderdeel van
zijn training wordt beschouwd.
Bovendien is Zandvoort naar zijn mening
gemakkelijk te bereiken voor de promotors
uit België, Frankrijk, Engeland, de Scandi
navische landen en Duitsland.
Het elftal van de Rode Duivels, dat 3 Juni
in het Feijenoord-stadion in Rotterdam tegen
De Zwaluwen speelt, is als volgt samen
gesteld:
Doel: Gernay (Oostende).
Achter: Saeren (F.C. Luik) en Devries
(Lierse SK).
Midden: Dodet (F.C. Luik), Bare (Char
leroi) en Chantraine (F.C. Luik).
Voor: Van Staay (Tubantia), Bollen (Wa
terschei—Thor), Willems (Gantoise), Jac-
quemijns (Standard) en Givard (Standard).
Reserves zijn: Ausloos (White Star), Van-
neste (Kortrijk), Close (Union St. Gilloise)
en Piedfort (Lyra).
Het Nederlandse korfbaltwaalftal, dat
Zondag 7 Juni a.s. in het Ajax-stadion in
Amsterdam tegen de Belgische korfbalploeg
zal aantreden, is als volgt samengesteld:
Dames: A. KoperVan Es (Westerkwar
tier) en Truusje Heéspelink (Westerkwar
tier). Heren: Woudstra (Blauw Wit) en
Versteeg (Allen Weerbaar).
Middgn: dames: D. WoudstraSchenk
Blauw Wit) en Nel Nucolet (Rohda). Heren:
Stoeltie (Westerkwartier) en Schoonder-
woert (Archipel).
Verdediging: dames: C. Helder—Vlietman
(Blauw Wit) en Annie Baas (HKV). Heren:
Mulder (Ons Eibernest) en Ten Have
(Rohda).
Reserves: dames: H. MerkSchuiten (Het
Zuiden) en Rietje Smittenaar (Olympia).
Heren: Berens (Ons Eibernest), Kindt (Het
Zuiden) en Kruit (Vicus Orientis).
Als aanvoerster zal weer mevr. A. Ko
per—Van Es fungeren.
De Ronds van Italië
De 24e étappe van de Ronde van Italië,
TurijnSan Pellegrino (232 km.), is ge
wonnen door de Italiaan Assirelli.
Het klassement luidt: 1. Assirelli Gt.) 6
uur 10 min. 49 sec.: 2. Barozzi (It.) 6.12.36;
3. Magni (It.) 6.13.15; 4. Conté (It.); 5. Cia-
batti (It.); 6. Schaer (Zwitserl.); 7. Koblet
(Zwitserl.); 8. Conterno (It.); 9. Vidal
(Spanje): 10. Benedetti (It.): 11. Medri (It.);
12. Van Est (N^d.); 13. Monti (It); 14. Gag-
pero (It.); 15. Sérena (It); 16. Van Breenen
(Ned.). Allen in dezelfde tijd als Maeni.
Het veld plaatste zich 21 ex aequo in de
zelfde tijd. Hierbij bevonden zich Suvckcr-
buyk en Roks. Peters werd 89e in 6.25.03,
Dekkers 90e en Wagtmans 91e in dezelfde
tijd.
Het algemeen klassement luidt: 1. Koblet
83.15.53; 2. Coopi 83.16.48; 3. De Santi 83.17.10;
4. Fornara (Tt.) 83.17.29: 5. Conterno (It.)
83.18.41; 6. Schaer (Zwits.) 83.18.48; 7. Van
Est (Ned.) 83.18.51; 8. Bartaü (It..) 83.20.45;
9. Roma (It.) 83.22: 10. Brasola (Tt.) 83.22.20;
62. Wagtmans (Ned.) 84.05.33: 64. Roks (Ned).
84.06.29: 65. Dek,kers (Ned.) 8407.39: 81.
Suyckerbuyk (Ned.) 84.36.18; 82. Peters
(Ned.) 84.38.36; 91. Van Breenen (Ned.)
85.05.28.
Om het zilveren HDC-dambord werden de
volgende partijen gespeeld: J. B. Sluiter Jr.
wint van L. F. van Steenbergen-, W. Ver-
heijde wint van P. Venema; G. P. Luske
remise met P. Mul; H. Berk wint van J. H.
Meure: P. Venema remise met G. P. Luske;
J. B. Sluiter Jr. wint van W. Verheijde; J.
H. Meure wint van P. Mul.
De partij H. Berk—L. F. van Steenbergen
werd afgebroken in gunstiger stelling voor
van Steenbergen.
Gisteravond speelde de biljartvereniging
Hof van Holland uit Haarlem om de Nobels
beker tegen KETS uit Amsterdam. De uit
slag werd 66.
De resultaten waren:
Moes
55
31
29
6
1.06
Hurkmans
55
55
29
10
1.89
Haakman
40
40
27
12
1.48
Koopmans
45
21
27
6
0.77
Moes
55
55
42
6
1.30
Hoenderdos
50
42
42
5
1.—
Dijke
50
50
42
9
1.19
Bouwmeester
50
46
42
7
1.09
Broer
250
212
16
51
13.25
Dijkstra
250
250
16
48
15.62
Broer
250
110
14
31
7.85
Nobels
250
250
14
43
17.85
De Nederlandse athleet Ilarry de Kroon
boekte tijdens internationale atletiekwed
strijden te Sheffield een uitstekend resultaat
door de 440 yards te winnen in 53.5 sec.
Tweede en derde werden respectievelijk de
Engelse lopers Milbum en Martin.
De 880 yards werd een overwinning voor
de Engelsman Gallacher in 2 min. 2.,7 sec.
voor Evans (G.B.) en onze landgenoot
Schmitz. Puck Brouwer werd op de 100 yards
dames door twee Engelse sprintsters versla
gen. Mej. Bateman werd eerste in 12 sec. en
tweede werd haar landgenote Goldsborough.
ZUIDELIJK ELFTAL—MIDDLESEX
WANDERERS. Het Zuidelijk elftal heeft
met viertwee van de Middlessex Wande
rers gewonnen, nadat de rust met een een
nul voorsprong was ingegaan.
Een 700-tal jongens zullen Zondag aan
staande het programma van de Olympische
Dag in Amsterdam openen met een serie
oefeningen uit de grondgymnastiek. Daar
het aantal aanmeldingen het aantal toe te
laten deelnemers verre overtrof zijn er over
het gehele land voorselecties gehouden.
Hierbij werd de jongensploeg van de Haar
lemse vereniging G.I.O.S. in zijn geheel
toegelaten.
DE GROTE PRIJS DER GRENZEN.
De grote prijs der grenzen, (bestaande uit
drie motorraces en twee wedstrijden voor
automobielen), die Zondag in Chimay werd
gehouden, heeft in de 350 cc. klasse een over
winning opgeleverd voor de Belg Goffin.
Met Norton kwam hij in een tijd van 45
minuten 19 seconden voor de 108 kilometer
als eerste door de finish. Leo Simons (Ne
derland) werd met Velocette in 47 minuten
25 seconden vijfde.
BRUNDAGE GERUSTGESTELD. De
organisatoren van de Olympische Spelen in
Melbourne hebben zich telegrafisch tot de
president van het Internationaal Olympisch
Comitté, Avery Brundage, gewend, waarbij
Brundage gerustgesteld wordt met de woor
den „alles is in orde met de organisatie van
de Spelen".
FRAAIE TIJDEN VAN EVA SZEKELY
EN KADAS. Bij in Parijs gehouden inter
nationale zwemwedstrijden heeft de Hon
gaarse Eva Szekely de 200 meter schoolslag
in de fraaie tijd van 2 minuten 54,5 seconde
gewonnen. Haar landgenoot Kadas nam de
100 meter vrije slag in 58,1 seconde voor
zijn rekening.
De brandweer van Emmen heeft de laat
ste weken geen rust. De ene turfbrand is
nog niet geblust of de volgende breekt uit.
Millioenen turven gaan in de vlammen op.
Maandagmorgen om 11 uur werd brand ge
meld in Emmererfscheiderveen, waar het
vuur in de turfbulten was geslagen. De
schade bleef beperkt tot 2000 stuks pers-
turf. Erger was, dat het vuur in de veen-
bodem sloeg, waardoor de brandweer tot
vijf uur des middags de handen vol had.
Om half een des middags werd de brand
weer gealarmeerd voor een brand te Bar-
ger-Compascuum, uitgebroken in 60 stobben
bagger. Reeds 600.000 baggerturven gingen
in vlammen op. Des avonds om acht uur
kwam een brandmelding uit Barger-Com-
pascuum, waar over een groot oppervlak
de turfvoorraad in lichter laaie stond. De
brandweer van Klazinaveen werkte daar
met die van Emmen samen. De omvang
van de schade is hier nog op geen stukken
na te schatten.
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
heer Blaisse over de bestemming, die aan
het vliegveld Ypenburg zal worden gege
ven, heeft de minister van Oorlog onder
meer geantwoord dat de bestemming voor
burgerverkeer van het vliegveld Ypenburg
wordt gehandhaafd. Door uitbreidingen en
voorzieningen zal het mede voor militair
gebruik geschikt worden gemaakt. Het be
treft hier een in internationaal overleg ge
nomen beslissing.
De kosten voor de uitbreiding van het
vliegveld, teneinde het voor militaire doel
einden geschikt te maken, bedragen voor
lopig 17,4 millioen; Enige bouwkundige
en technische voorzieningen zullen nog
nader beraamd worden. Naarmate de uit
breiding tevens ten goede komt aan het
burgerverkeer, zal door de toekomstige
exploitanten worden bijgedragen.
.06 S~
.89
48 I V.
.77
Hedenavond speelt Hof van Holland tegen
Scheepwijk uit Beverwijk.
Het Amerikaanse tennisteam, dat op Za
terdag 6 en Zondag 7 Juni in Noordwijk
tegen de Nederlandse I.C. uitkomt, bestaat
uit Mulloy en Fox. Mulloy is nummer een
ven de Amerikaanse ranglijst.
Donderdagavond speelt het waterpoloteam
van Haarlem (heren) een vriendschappe
lijke wedstrijd tegen SVH 1 uit Rotterdam,
in Stoop's Bad. Voor de hoofdklasse com
petitie wordt Vrijdagavond in Stoop's Bad
gespeeld de wedstrijd Haarlem 1GZC 1.
Ook is voor Vrijdagavond vastgesteld de
hoofdklassewedstrijd HVGB 1Meeuwen 1.
Of deze wedstrijd gespeeld zal worden hangt
af van de beslissing die de KNZB ten op
zichte van HVGB zal nemen inzake het
startverbod.
Ja, daar zat Bunkie nou. Zijn knie deed hem erg pijn en hij kon onmogelijk verder.
Maar.wat nou? Hoe moesten ze naar huis komen? Ze waren nog in het bos, en
wisten niet, wie ze om hulp konden vragen.
Die arme Bunkie zat daar maar en hield, zijn knie vast. Die deed zo verschrikkelijk
zeer.
,,We moeten iets verzinnen", zei Oepoetie. „Als we hier lang blijven wordt het donker,
en dan komen we helemaal moeilijk weg. Weet je watik zal eens gaan zien, of
ik ergens iemand kan vinden!"
„Ja, goed", zei Rick. „Dan blijf ik hier bij Bunkie".
Óepoetie reed weg. Er moest hier verderop ergens een huisje zijn; hij had daar al
eens op gelet.
Gelukkig was het nog licht; in het donker zou het helemaal moeilijk zijn, iets te vin
den. Hij reed flink door en speurde tussen de bomen of hij nog niets kon ontdekken.
Bunkie zat nog altijd op de sneeuw en Rick probeerde hem te troosten.
„Stil maar, Bunkie", zei hij. „Oepoetie zal wel iemand vinden, die er iets op weet, en
dan brengen we je naar huis.
„Ik hoop het", zuchtte Bunkie. „O, wat doet m'n knie pijnAls die maar niet ge
broken is!"
En zo wachtten ze.
Planeten kan men met
een kijker „dichtbij ha
len"; sterren niet. Ve
nus, Jupiter, Saturmis
laten zich, als de kijker
maar sterk genoeg is,
gewillig zo ver vergro
ten dat zij als schijven,
geheel of gedeeltelijk
verlicht, zichtbaar wor
den. Maar geen teles
coop ter wereld, ook de
grootste niet, is in staat
van sterren iets meer
zichtbaar te maken dan
de lichtgevende puntjes
die ons blote oog ook
ziet. De sterren staan
te ver weg.
Toch kan men in ster
rencatalogi allerlei ex
acte gegevens vinden
omtrent afstanden,
grootte, temperatuur en
andere hoedanigheden
van sterren. Hoe weet
nen dat alles?
Laat ons vandaag de af
standsbepaling bespre
ken. Bij naburige he
mellichamen past men
het principe van de drie
hoeksmeting toe, dat ook
bij landmeters gebruike-
lijk is. Men kan bijvoor
beeld te Leiden en te
Johannesburg gelijktij
dig laten waarnemen
onder welke hoek men
op die twee plaatsen de
maan ziet. Het is dan
een klein kunstje om
gegeven de afstand Lei
den-Johannesburg in
rechte lijn) te berekenen
hoever de maan van ons
af staat. De lijn Leiden-
Johannesburg is dan de
basis van een driehoek
in welks top zich de
maan bevindt.
Nu is de grootste basis
die op aarde kan voor
komen ongeveer 12.000
km. lang: dat is immers
de middellijn van onze
planeet. Voor het meten
van de afstanden van
sterren liebbem wij daar
niet veel aan: de sterren
zijn te ver weg. Het zoe
ken is dus, precies als
bij onze nationale kabi-
netscrises, naar een bre
dere basis. Welnu, die
presenteert zich als men
de gezochtê ster twee
keer „schiet", met een
tussenpoos van zes
maanden wel te ver
staan. In dat halve jaar
heeft namelijk de aarde
de helft van haar baan
om de zon afgelegd. De
afstand aarde-zon be
draagt (in een rond ge
tal) 150.000.000 km.; op
een gegeven datum be
vindt onze aardbol zich
dus 300 millioen kilo
meter van het punt waar
zij zes maanden tevoren
stond. Ziehier onze nieu
we meelbasis; zij toont
van niet al te ver ver
wijderde sterren een
meetbare verschuiving
aan (men noemt deze
de „parallax")zoals een
vaas bloemen tegen de
achtergrond van onze
kamermuur heen en
weer springt wanneer
wij beurtelings het lin
ker- en het rechteroog
sluiten. Bij grote afstan
den gaat die truc niet
meer op: een kerktoren
op een kilometer afstand
verschuift niet merkbaar
ten opzichte van een
punt dat nog verder weg
ligt: daarvoor is de af
stand tussen onze beide
ogen (de meetbasis) te
klein. Maar zoals gezegd,
voor niet te ver weg
staande sterren heeft
deze methode succes.
Het gros der vaste ster
ren onttrekt zich echter
ten enenmale, aan deze
methode. Toch kan men
sterren localiseren die
op tienduizenden licht
jaren afstand van de
aarde, van ons zonne
stelsel verwijderd zijn.
Een aantal sterren heeft
namelijk bepaalde eigen
schappen die een zekere
samenhang hebben met
de grootte, de tempera
tuur en de inwendige
structuur ervan. Men,
d.w.z. de sterrenkundi
ge, weet bij het waarne
men van zo'n ster, in
welke categorie hij die
moet plaatsen: in de ca
tegorie sterren met de
zelfde eigenschappen en
dezelfde helderheid. En
van de helderheid van
een ster (of van welk
ander lichtgevend voor
werp ook) is bekend dat
dj afneemt evenredig
met het kwadraat van
de afstand. Zou de zon
zich plotseling verwijde
ren zodat zij op dubbele
afstand van de aarde
kwam te staan dan zou
de helderheid die wij
van haar ontvangen niet
de helft maar nog
slechts een kwart van
de oorspronkelijke be
dragen. Deze „wet van
de helderheid" is een
vaste leidraad bij onze
speurtochten in 't heel
al, zoals wij bij een vol
gende gelegenheid zul
len zien. G. v. W.
Op de Maasvlakte bij Hoek van Hol
land raakte gisteren een Hamburgs
jacht in moeilijkheden. Een der opva
renden zwom naar Oostvoorne om bij
de politie aldaar hulp te vragen voor
de drie heren en twee dames, die nog
aan boord waren. Omstreeks kwart
voor zeven des avonds voer uit Hoek
van Holland de reddingboot „President
Jan Leis" uit en deze haalde de twee
vrouwelijke passagiers van boord.
Het jacht dat de naam „Edith" droeg,
was op zijn reis van Hamburg naar Por
tugal omstreeks halftien gestrand voor de
kust van Oostvoorne op de Maasvlakte, iéts
Westelijker dan de plaats Xvaar indertijd
de „Radmar" heeft gezeten. De opvarenden
hadden eerst het hoog water om half drie
des middags willen afwachten. Zij slaag
den er echter niet in toen het jacht vlot te
krijgen. Daarom is omstreeks halfvier een
der opvarenden, de heer Laufe, van boord
gegaan om naar Oostvoorne te zwemmen.
Ongeveer twee uur later, tegen half zeven,
kwam hij daar aan.
De twee vrouwelijke opvarenden van de
„Edith" zijn om kwart over tien door de
reddingboot „President Jan Leis" in Hoek
van Holland aan land gebracht. De drie
mannelijke opvarenden die nog op het jacht
zijn, zouden trachten het scheepje heden
ochtend om vijf uur, als het hoog water is,
vlot te krijgen. Bij laag water ligt de
„Edith" droog. De „president Jan Leis"
kon het schip niet in dieper water bren
gen en zelfs een door hem meegesleepte
motorvlet die slechts een geringe diepgang
heeft, zou een sleeptros van vijf a zeshon
derd meter moeten uitgooien.
De „Edith" is een motorzeiljacht van
twaalf meter lengte.
De opvarenden van de „Edith" zijn de
heer en mevrouw George Laufe en Johanna
Laufe-Prinz en hun zoon Hartfried Laufe,
de heer en mevrouw Karl Becker en Anna
Becker-Illig en dr. ir. Hans Laufenweiler.
Zij zijn acht dagen geleden uit Hamburg
vertrokken om naar Portugal of Spanje te
emigreren.
Dinsdagmorgen is op een met knipper
lichten beveiligde overweg bij Waarden
burg een autobus met vijf passagiers door
een trein uit Geldermalsen aangereden. De
bus werd hierbij niet ernstig beschadigd.
Dé passagiers en de chauffeur waren juist
uitgestapt toen de bus door een trein uit
de andere richting werd aangereden en ge
heel in elkaar gedrukt.
(Commissaris Gilles op onderzoek)
door JACQUES DECREST
Uit het Frans vertaald
29)
Dus, vervolgde Gilles wat vlugger, de
halve nancht en bijna de hele dag waren
voorbijgegaan, voordat men die verdwij
ning ontdekte?
Ja. Maar gelooft u
Op dat ogenblik opende Maria de deur
op een kier.
Dag, mijnheer de commissaris.
Zij bekeek met grote ogen commissaris
Gilles om te zien hoe hij er precies uitzag.
Excuseer me, dat ik u stoor.
Helemaal niet, Maria, kom binnen.
Ze bleef op de drempel staan, haar hand
op de deurknop.
Neen, ik heb geen tijd, mijnheer. Mijn
japon komt morgen anders nooit klaar.
Het was alleen maar om juffrouw Jeanne
er aan te herinneren dat zij over de gas
man vertelt.
De gasman?
Ja, mijnheer de commissaris,precies
De juffrouw zal u alles wel uitleggen
Ze had de deur al weer gesloten.
Gilles keek naar Jeanne Lambert.
Wat is dat voor een geschiedenis?
De verpleegster begon te lachen.
Het is niets, mijnheer. Die arme
Maria is wat in de war door alle avon
turen. Vooral sinds zij weet wie u bent.
Zij trilt van angst, en zij stikt van trots
bij de gedachte dat haar naam misschien
in de kranten komt
Als dat haar genoegen kan doen
Gilles lachte ook. Hij bedacht dat Balzac
van Maria gehouden zou hebben, en
Proust ook.
Hoe vindt dat?
Maar Jeanne werd weer ernstiger.
Neen, alstublieft, vooral niet, mijn
heer. Ik verzoek u zo weinig mogelijk over
ons te spreken. U weet dat Bois-Colombes
een klein dorp is. Het leven zal hier on
draaglijk zijn, als het bericht zich overal
verspreidt, dat wij betrokken zijn in de
misdaad van Neuilly.
U hebt groot gelijk, en ik zal trach
ten te voorkomen, dat men u lastig valt..
Maar vertelt u me toch maar de geschie
denis van de gasman.
O, dat is heel eenvoudig. Men is van
morgen de meter komen controleren.
Daar het niet de controleur was, die ge-
woonnlijk komt, en omdat de nieuweling
geprobeerd heeft een gesprek aan te kno
pen onder voorwendsel van een te zoeken
lek, heeft Maria zich verbeeld, dat het
geen echte employé van de gasfabriek
was, maar een vermomde inbreker. Ze
heeft gekeken, wat hij deed toen hij het
huis weer uit was en beweert, dat hij pas
het huis hiernaast is binnengegaan nadat
hij bemerkt had, dat zij hem gadesloeg
De arme gaat nu iedereen verdenken
Gilles had zijn wenkbrauwen gefronst.
Ze houden ons dus voor sufferds!
U denkt dat
Dat zullen we wel eens zien!;; Wilt
u me naar de keuken brengen, juffrouw?
Jeanne Lambert ging hem voor, stak het
licht aan.
Terwijl hij op zijn tenen ging staan,
pakte Gilles de kaart, in tweeën gevouwen
tussen de meter en de leiding, vouwde
hem open en keek naar de erop geschre
ven cijfers.
Drommelshij kan zelfs niet
eens goed de meter aflezen. Ziet u wel
En nog geen twee weken geleden heeft
men de meterstand opgenomen!
Jeanne kon niet van haar verbazing be
komen.
Dus, Maria?
Ja. Ze had gelijk. Maar het is wat al
te grof. De gasmanZoals in de
meest alledaagse stuiversroman.
Gilles leek wat boos omdat hij tegen
standers had die zulke grove middelen ge
bruikten om hem te bestrijden.
Maria heeft heel goed gehandeld, dat
ze niet op dat verhaaltje over een lekkage
is ingegaan. Hij zou het hele huis doorge
gaan zijn onder het voorwendsel de buis
te controleren. Dat is zo klassiek als een
valse neus en zo stom als ik weet niet wat.
We zullen toch naar boven gaan, juffrouw,
zodat Maria me dat allemaal zelf kan ver
tellen. Ik zou trouwens ook een kijkje
willen nemen in de kamer van mijnheer
Favier.
Maria zat in haar kamer temidden van
bergen lipjes en zwarte sluiers, die zij
voor deze gelegenheid uit een cartonnen
doos onder uit haar kast had gehaald. Het
rook naar naftaline en rouw.
Zij wilde opstaan toen ze binnenkwa
men, maar Gilles verzocht haar te blijven
zitten in de oude rieten leunstoel, die met
een klein laag stoeltje de enige zitplaats
in het vertrek vormde.
Zij vertelde nauwkeurig van het ver
dachte bezoek van de gasopnemer, over
lopend van trots dat de commissaris haar
vragen stelde en dat zij kon antwoorden,
Uitstekend, zei Gilles toen zij klaar
was. Het is zonder gevaar. Het zou me
verbazen als er iemand terugkwam. Maar
als men u ooit weer een arbeider stuurt,
zogenaamd om een lek te repareren, doe
dan of u van niets weet, laat hem zijn
gang gaan, maar laat hem geen ogenblik
alleen. Hij zal u zeker om een hamer of
wat dan ook vragen om u enige ogenblik
ken te laten weggaan. Antwoord dan dat
u er geen een hebt. Zeg dat, zelfs als hij
u om een stuk papier of een eindje touw
vraagt! Sla hem nauwkeurig gade en
waarschuw mij onmiddellijk na zijn ver
trek.
Jeanne kon niet nalaten le glimlachen,
bij de gedachte aan Maria in haar rol van
detective. Gilles glimlachte ook terwijl hij
Jeanne aankeek. Er was nu een band van
ondeugende medeplichtigheid tussen hen
beiden.
Het was al bijna donker toen zij de ka
mer van Favier binnnengingen.
Het zwakke licht, dat door de kieren van
de luiken naar binnen drong, vermengde
zich met het zwakke gelige en trillende
licht van de kaarsen, die bij het stoffelijk
overschot brandden. Het gezicht van de
oude man bevond zich zodoende in een
vreemd schijnsel, dat niet van deze we
reld scheen te komen.
Gilles keek, zonder iets te zeggen, naar
Favier. Het lichaam, dat door het leven
verlaten was, was nog altijd even samen-
getrokkken als voordien. Wat had die man
met zijn bestaan gedaan om via zijn reizen
door werelddelen te vervallen tot de
armoede van deze voorstad, in het gezel
schap van de blonde haren van een klein
meisje? Dacht hij een of andere misdaad
te kunnnen afkopen door de wees op te
nemen; of had hij gehoorzaamd aan een
natuurlijke ingeving van zijn hart? Mis
schien zou hij bestemd geweest zijn voor
het eenvoudigste, het rustigste leven dat
mogelijk was, en had het toeval van een
hartstocht, van een ontmoeting hem daar
heen gesleept, waar hij niets te doen had?
Misschien. Nu....
In de in Leeuwarden gehouden honderd
ste algemene vergadering van de Vereni
ging van Christelijke Onderwijzers heeft
de voorzitter, de heer J. A. van Bennekom
uit Middelburg, onder meer gezegd, dat de
classificatie een onding is, maar toch wel
zeer in het bijzonder voor de getroffenen
in het watersnoodgebied, van wie velen
nog steeds zijn geëvacueerd. Een poging
te ondernemen althans voor dit gebied een
zijns inziens door niets gemotiveerde stand
plaatsaftrek op korte termijn ongedaan te
maken, leek hem alleszins gewettigd. Ten
aanzien van de strijd voor sociale recht
vaardigheid en verheffing van het peil van
het Nederlandse onderwijs gaf de voor
zitter uiting aan zijn gegronde hoop, dat
concrete resultaten van die strijd binnen
kort kunnen worden geboekt.
Geref. kerken
Beroepen te Duisburg-Ruhrort J. Wiep-
kema te Roden (voorheen te Duisburg-
Ruhrort) te Winschoten, C. Coeman te
Schipluiden.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Aangenomen naar Hoogeveen Joh. Francke
te Rotterdam-Delfshaven.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Wageningen B. Eysenga te
Barneveld; te Warga (toez.) G. M. Spel
berg, cand. te Hilversum, die bedankte voor
Hoogkarspel (toez.).
Aangenomen naar Nieuw-Lekkerland B.
Haverkamp te Veen, die bedankte voor
Ir. J. M. Riemens, directeur van het
Proefstation voor Groenten en Fruitteelt
onder glas te Naaldwijk en rijkstuin-
bóuwconsulent voor Zuidholland, die op
15 Mei 65 jaar werd, is door de Koningin
benoemd tot officier in de Orde van
Oranje Nassau. De directeur van de Tuin
bouw, ir. F. W. Honig, deed van deze
benoeming mededeling tijdens de af
scheidsreceptie die in Den Haag werd ge
houden. Ir. Honig herinnerde eraan dat
het proefstation gesticht werd op initia
tief van ir. Riemens en dat het in het ver
loop van bijna 30 jaar niet slechts een
landelijke bekendheid, doch een vermaard
heid tot ver buiten de grenzen heeft ge
kregen.
In het gebouw van het proefstation te
Naaldwijk werd een plaquette onthuld, die
de beeltenis toont van de scheidende di
recteur. Het is een geschenk van het per-
soneel.
Het vertrek om hen heen was als het
ware vervormd door de schaduwen en het
schijnsel van de kaarsen. Gilles zag
meteen de secretaire, het enige mooie
meubelstuk uit het vertrek.
Werkte hij hier? vroeg hij aan
Jeanne.
Ja, mijnheer.
Heeft men dis secretaire na zijn dood
geopend?
Ik denk het niet. Maria zou het niet
gedurfd hebben.
Allebei spraken ze op fluisterende toon.
Gilles liep op het meubel toe, klopte er
eens op. Het was stevig en met twee haken
aan de muur vastgemaakt.
De papieren van mijnheer Favier zijn
daar vast in. We moeten de sleutel er
maar afhalen. Morgen, na de begrafenis,
als er geen familieleden zijn gekomen
Waarom nog langer wachten? Waarom
niet meteen zoeken of het geheim van de
overledene in de secretaire verborgen was?
Hij had geen bevel tot huiszoeking, maar
wie zou zien kunnen beklagen, wie zou het
zelfs weten? De moordenaar van Dorsel
was nog altijd voortvluchtigvieren
twintig uur is veel voor iemand die vlucht.
Gilles bedacht dat, en toch verroerde hij
zich niet.
Zonder iets te zeggen keek de verpleeg
ster naar hem, maar hij zag haar niet
meer. Iets in hem, waaraan hij zich over
gaf, raadde hem aan niets aan te raken,
te wachten
(Wordt vervolgd),
